przeczytaj - Mielec.pl

„Gimnastykujmy paluszki”- opracowała mgr Halina Kwaśniowska
Sprawność manualną niezbędną do pisania dziecko zdobywa w toku różnych
zadań, a sprawne rysowanie i płynne czytelne pisanie zależy od dobrze rozwiniętych
zdolności motorycznych. Zdolności motoryczne wymagają używania małych mięśni
kontrolujących rękę, palce i kciuk przy wykonywaniu precyzyjnych zadań, np.;
chwytanie, ubieranie się, jedzenie, wiązanie, cięcie, odrysowywanie, przekręcanie,
nawlekanie, sklejanie itp.. Rozwinięcie zdolności motorycznych i koordynacji wzrokoworuchowej wymaga czasu i praktyki. Usprawniając ręce dziecka należy przechodzić od
zadań łatwiejszych do coraz trudniejszych. Początkowo dziecko może wykonywać duże
ruchy całą ręką, np. ugniatanie masy plastycznej, mieszanie i przesypywanie garściami
piasku, grochu, orzechów, malowanie dłońmi. Działanie to wpływa na zwiększenie
płynności ruchów i zmniejszenie napięcia mięśniowego. Następnie włączamy ćwiczenia
manipulacyjne usprawniające palce i wymagające większej precyzji
( np. turlanie przedmiotów, składanie, nakładanie, wycinanie, wydzieranie, naklejanie,
zginanie, nawlekanie, rysowanie, malowanie, oraz wszelkie prace konstrukcyjne).
W czasie gdy dzieci rozpoczynają naukę w szkole, mięśnie rąk i nadgarstków są
jeszcze bardzo słabe, a zdolności motoryczne niewystarczająco rozwinięte. Słabość
mięśni rąk wynika z powodów czysto fizjologicznych – twardnienie kości nadgarstka i
palców nie jest jeszcze zakończone - mają niski stopień wytrzymałości. Gdy dzieci
zaczynają rysować lub pisać narzekają na ból rączek, zmęczenie. Możemy zacząć
przygotowywać dzieci do pisania na długo przed tym procesem. Najlepszym treningiem
dla nich będzie „gimnastyka paluszków” połączona z zabawą. Gimnastyka paluszków,
to połączenie wiersza – rymowanek i ruchów palcami.
Badania naukowe dowodzą, że do pewnego stopnia mowa dzieci rozwija się pod
wpływem impulsów pochodzących z ich ruchów palcami …najpierw rozwój zdolności
motorycznych, a potem artykulacja mowy. Poprawa i doskonalenie mowy dziecka
zależy bezpośrednio od rozwoju umiejętności poruszania palcami. Czyli, motoryka i
mowa są ze sobą zintegrowane. Im więcej będziemy ją pobudzać przez gry i zabawy
paluszkowe, tym lepiej wpłynie to na rozwój mowy i języka, a tym samym ręka
dziecka będzie lepiej przygotowana do podjęcia nauki pisania.
Gimnastyka paluszków zawiera zarówno ruch , jak i rym. Rytmiczna recytacja pomaga
dzieciom koordynować mowę z ruchem oraz organizować i regulować mowę i ruch
(wpływa na koncentrację uwagi i zapamiętywanie).
Ćwiczenia paluszków można robić zawsze i wszędzie, i może je robić każde dziecko.
Powinny być stosowane zwłaszcza przed pisaniem i rysowaniem jako rozgrzewka
mięśni ręki i palców. Pomagają one zrelaksować się zmęczonym palcom poprzez
likwidowanie napięcia, odpoczynek i odzyskanie energii.
Przykłady ćwiczeń:
Rozgrzewka
 Otwórz – zamknij. Usiądź z łokciami na stole. Zaciśnij palce obu rąk w
pięści. Szybkimi ruchami wielokrotnie otwieraj i zamykaj pięści.
 Pokaż ręce. Otwórz dłonie i rozszerz szeroko palce. Odwracaj ręce
najpierw dłońmi do góry, potem w dół. Powtórz ćwiczenie wiele razy.
 Nakręcaj. Zaciśnij dłonie w pięści. Zrób nadgarstkami cztery okręgi
najpierw w jedną stronę, a potem w drugą stronę.
 Zwijaj. Rozpocznij od otwartych dłoni, zginaj kolejno palce w kierunku
do środka dłoni, zaczynając od małego palca, a kończąc na kciuku;
potem odegnij palce jeden po drugim, zaczynając od kciuka, a kończąc
na małym palcu. Ćwiczenie powtarzaj wielokrotnie.
 Wkręcaj żarówkę. Podnieś obie ręce do góry i wykonuj ruchy jak przy
wkręcaniu żarówki. Powtórz wiele razy.
 Strząsaj. Potrząśnij obiema rękoma, tak jakbyś strząsał wodę po umyciu
rąk.
Przykłady zabaw:
„Kap, kap, kapie deszcz”
Kap, kap, kapie deszcz, (naśladuj ruchami palców spadające krople deszczu)
Kap, kap, kapie z nieba (podnieś i opuść ręce)
Najpierw tylko jedna kropla (podnieś jeden palec)
Potem moczy nas ulewa (podnieś obie ręce z rozłożonymi palcami)
Tekst można również zaśpiewać wykonując odpowiednie gesty.
„Sroczka”
„Sroczka kaszkę gotowała – zakreślamy kółeczko w półotwartej dłoni dziecka
Temu dała – na łyżeczkę – chwytamy czubek małego palca dziecka
Temu dała – na spodeczku – chwytamy czubek serdecznego palca dziecka
Temu dała – na miseczce – chwytamy czubek dużego palca
Temu dała – w garnuszeczku – chwytamy czubek palca wskazującego
A dla tego? Nic nie miała – chwytamy i odrywamy się od czubka
Frrr!!! – po więcej poleciała kciuka udając „odfrunięcie”
„Idzie myszka”
Idzie myszka do braciszka – „idziemy” dwoma palcami: wskazującym i wielkim
po ramieniu dziecka w kierunku szyi.
Tu wskoczyła – wsuwamy palce za kołnierz
Tu się skryła
Myszeczko, gdzieś była?
Myszeczko, gdzieś była?
- w sklepie
- coś robiła? - głaskanie przy każdym wierszu, leciutkie klepanie przy ostatnim.
- mleczko piła
- a mnie nic nie zostawiłaś.
„Idzie rak”
Idzie rak,
Nieborak - idziemy palcami po różnych częściach ciała dziecka
Czasem naprzód do przodu i do tyłu, delikatnie szczypiemy dziecko
Czasem – wspak
Jak uszczypnie
Będzie znak
„Rodzina” W. Puffke:
Ten pierwszy to nasz dziadziuś – chwytamy kciuk dziecka
A obok babunia – prostujemy palec wskazujący dziecka
Największy – to tatuś – wielki palec
A przy nim mamunia – serdeczny palec
A to jest – dziecina mała – mały palec
A to twoja rączka cała – podnosimy rękę dziecka do góry.
Wierszyk ten można inscenizować palcami lub śpiewać na melodię krakowiaka. Wykonanie
włóczkowych pacynek na każdy palec dodatkowo zaciekawi dziecko.
„Czapla”
Chodziła tu czapla
Na wysokich nogach
Chodziła po desce
Chodziła po desce
Opowiadać ci jeszcze?
Opowiadać ci jeszcze?
„Dwa Michały”
Tańcowały dwa Michały
Jeden – duży
Drugi – mały
Jak ten duży
Zaczął krążyć
To ten mały
Nie mógł zdążyć.
Wierszyk ten można ilustrować ruchami dwóch palców, ruchem obu rąk – trzymając jeden
wyżej, drugi niżej, kręceniem się, tańczeniem.
Bibliografia:
1. Ida Winiarek „Paluszkowy trening” ; Bliżej Przedszkola 2011, nr 9
2. Ida Winiarek Co to jest „Gimnastyka paluszków?”;
Bliżej Przedszkola 2011, nr 10.
3. Ida Winiarek „Paluszkowy trening” ; Bliżej Przedszkola 2011, nr 12.
4.www.freblówka.pl - Aneta Jachimiuk