spis treśœci - e

18-24.08.2014, numer 34
POLITYKA
GRETKOWSKA A SPRAWA POLSKA
GRETKOWSKA A SPRAWA POLSKA
POLITYKA
PERYSKOP
4
Polska, Świat, Sawka
POLSKA
Polska jest takim śmierdzącym starzyzną
patriarchalnym garniturem – mówi pisarka
Manuela Gretkowska. – Męskość w starym
wydaniu macho. Albo szacun, albo w ryja.
Geje to patologia, kobiety są głupsze,
szkoła ma być taka jak zawsze.
Rozmawia PIOTR NAJSZTUB
NEWSWEEK: Jestem Marsjaninem,
przychodzę do ciebie i mówię: pokaż mi
książki, filmy, teksty, które najpełniej
opowiadają o Polsce.
MANUELA GRETKOWSKA: Pokażę ci
FOT. PIOTR WÓJCIK/AGENCJA GAZETA
FOT. XXXXXXXXXXXXX
FOT. XXXXXXXXXXXXX
książki, które lubię, a ty obejrzysz je
swoimi oczyma i będziesz miał własną wizję Polski. Po to jest demokracja, żebyśmy mieli własne wizje,
a nie jedną wspólną. I nie chciałabym
dzieł sztuki drążących wyłącznie polskość, odpowiadających, ile Polaka jest
w Polaku. Lepiej, żeby Polak podłubał
w sobie i znalazł trochę człowieka – pana
człowieka i panią kobietę.
Sztuka jest uniwersalna, chociaż może
wychodzić od konkretu, na przykład
od polskiego pępka.
Jako Marsjanin zauważyłem, że wy,
Polacy, macie taką słynną pieśń.
Religijną, ojczyźnianą... Ale śpiewacie ją
na dwa sposoby; jedni „ojczyznę wolną
pobłogosław Panie”, a drudzy „racz nam
wrócić Panie”. O co chodzi?
– Moja córka, kiedy uczyła się hymnu,
zawzięcie powtarzała jedną frazę, reszty
nie była w stanie zapamiętać: „pokazał
nam Bonaparte, jak zwyciężać mamy”.
14
15
Newsweek 1 8 - 24.08 .201 4
Newsweek 1 8- 2 4 . 0 8 . 2 0 14
Okazało się, że jej Bonaparte pokazał,
jak zwyciężać matki. Każdy rozumie
hymn i stare pieśni interesownie i po
swojemu – ma prawo.
A władza nie pomaga wam, artystom,
opowiadać o wspólnej rzeczywistości?
– Pomaga? W pójściu na dno. Zabrała
ulgi podatkowe za sztukę. Lepiej zostać
rolnikiem niż artystą, co wykorzystują niektórzy pisarze. Wiadomo, rolnik
nie musi martwić się o ZUS.
Zaskakujące, że za działalność artystyczną płacił polskim pisarzom Bill Gates.
Dał naszym bibliotekom fundusze na
spotkania z czytelnikami. Co robią bogaci ludzie w Polsce? Mam nadzieję, że
też fundują nagrody i stypendia.
Melinda Gates zapytana, dlaczego ona,
katoliczka, finansuje antykoncepcję
w Afryce, odpowiedziała: „Bo wierzę
w Boga, ale wierzę też, że antykoncepcja działa”. Co robią najbogatsze Polki
albo świetnie wykształcona pani psycholog – córka premiera? Zajmują się
szmatami. Ani to pasja, ani sztuka czy
konieczność zarobku – czysty narcyzm.
Ich przykład ilustruje pewien standard
ambicji – kasa i szpan, narcystyczne
MANUELA GRETKOWSKA:
Kobiety są do wyszydzania, prawa do
gwałcenia, „inny” do pogardzania. Patriarchalna
kadra pilnuje porządku straszeniem – „jak
dojdziemy do władzy, to was załatwimy”
14
14 Manuela Gretkowska – Patriarchat rządzi za pomocą tradycji,
geje to patologia, kobiety są głupsze. Kościół straszy piekłem,
politycy sobą – mówi pisarka
18 Andrzej Olechowski – Platforma pozbawiona władzy
nie przetrwa nawet dwóch lat – mówi jeden z jej założycieli
22 PiS idzie do władzy – Skład gabinetu już jest w głowie
prezesa. Ale czy jest w niej kandydat PiS na prezydenta?
26 Polityka – Historią III RP czasami rządziły przypadki
SPOŁECZEŃSTWO
34 Wściekły Polak – W domu, sklepie, szkole, na ulicy daje upust
wściekłości. I wścieka się, gdy inni się na niego wściekają
40 Selfie – Jeszcze niedawno robiły je tylko nastolatki. Teraz już
prawie wszyscy
46 Legia – O tym, jak walkower warszawskiej drużyny stał się
sprawą narodową
ŚWIAT
50 Strefa Gazy – Pragnienie zniszczenia Hamasu połączyło
Egipt i Izrael. To jednak nie przyniesie pokoju
54 USA – Polityka prezydenta Obamy na Bliskim Wschodzie
nie podoba się ani republikanom, ani demokratom
58 Victor Orbán – Wiesza psy na UE, przedstawia Brukselę
jako wroga Węgier i obnosi się z miłością do Putina
BIZNES
NAUKA
ZWIERZĘ, KTÓRE LECZY LUDZI
Końska dawka
wrażliwości
Konie świetnie wyczuwają ludzkie emocje,
mają fenomenalną pamięć i komunikują się
ze sobą w niezwykły sposób. Naukowcy
dopiero zaczynają odkrywać ich tajemnice.
KATARZYNA BURDA
H
FOT. THINKSTOCK
ans jest geniuszem. Potrafi liczyć, mnożyć
i dzielić, wystukując wynik kopytem. Umie
podać bieżącą datę i rozumie skomplikowane komendy, twierdził jego właściciel Wilhelm von
Osten, berlińczyk przekonany o niezwykłej inteligencji zwierząt. Kupił ogiera w 1900 roku i przez siedem
lat pokazywał światu niezwykłe umiejętności Hansa. Zdolności zwierzęcia zbadały dwie komisje naukowców. W 1904 r. pierwsza potwierdziła opinię von
Ostena. Ale druga, w 1907 r., którą kierował psycholog Oskar Pfungst, odkryła oszustwo. Trik polegał na
tym, że Hans, który zdążył już zyskać przydomek Mądry, podawał prawidłowe wyniki równań i udzielał
właściwych odpowiedzi na pytania tylko wtedy, kiedy w pobliżu był von Osten. W jego towarzystwie koń
podawał 86 proc. poprawnych odpowiedzi, ale kiedy
był sam – zaledwie 6 proc.
Mistyfikacja? Nie do końca. Hans nie był co prawda tak biegły w rachunkach, jak sądził jego właściciel, ale okazał się geniuszem w innej dziedzinie
KULTURA
82
83
Newsweek 1 8 - 2 4.08 .2 01 4
Newsweek 1 8 -24 . 0 8 . 20 1 4
POCIĄGAJĄCA
I NIEBEZPIECZNA
SCARLETT JOHANSSON, CZYLI PUŁAPKA
Seksapil to wcale nie najlepsza broń kobieca
– próbuje dowieść Scarlett Johansson.
Zamieniwszy dekolty na kolty, podejmuje walkę
z wizerunkiem seksbomby. Skuteczną?
MAŁGORZATA SADOWSKA
W
zawsze mają blond włosy i zmysłowe usta.
A właściwie nie mają ich wcale...
Zastanawiające jest, jak bardzo amerykańska aktorka pozwala scenarzystom
i reżyserom znęcać się nad swoim ciałem,
czyli według wielu – swoim największym
atutem. Wygląda to na świadomą rozprawę z wizerunkiem, na który składały się
dotąd przede wszystkim jej fizyczne przymioty, tak chętnie eksponowane przez
fotografów czy reżyserów: biust, usta,
pośladki, włosy...
Scarlett Johansson potwierdza w wywiadach: „Nie chcę dłużej odgrywać początkującej aktoreczki. Wystarczy. Miło
FOT. D&G/PLANET PHOTOS/FORUM
kinach trwa coś na kształt festiwalu filmów ze Scarlett Johansson. Po hipsterskim obrazie
„Ona”, komiksowych „Avengersach” i kulinarnej komedyjce „Szef ”, przyszła pora na
spektakularną i wyczekiwaną „Lucy” w reżyserii samego Luca Bessona. Za jego sprawą niegdysiejsza dziewczyna z sąsiedztwa,
a potem symbol seksu przechodzi kolejną
transformację – w heroinę kina akcji. Ba
– w owych przemianach idzie znacznie
dalej! By nie zdradzać przebiegu całej historii, powiedzmy tylko,
że niektóre formy, jakie
przybiera, nie
90
91
Newsweek 1 8 - 2 4 .08 .2 01 4
Newsweek 1 8 - 2 4 . 0 8 . 2 0 1 4
być glamour, ale nie mam zamiaru już
zawsze być glamour, trendy i funkcjonować jako obiekt pożądania – powiedziała w rozmowie dla „Wall Street Journal”.
– Nie chcę wiecznie być z tym kojarzona.
Bo to nie trwa wiecznie”.
U Spike’a Jonze’a w filmie „Ona” nawet
się więc nie pokazuje – wyłącznie głosem
gra OS1 Samanthę, czyli system operacyjny stworzony, by służyć człowiekowi.
Ale nawet bezcielesna uwodzi głównego
bohatera słynną lekką chrypką (nie mówiąc o nieustannej gotowości do spełniania jego oczekiwań, czego prawdziwe
kobiety czynić nie chciały i nie umiały). W „Lucy” Besson obdarzył ją z kolei
supermocami płynącymi z pewnego specyficznego środka, który rozpuszcza
się w jej żołądku, a który miała jedynie
przemycić. Ów środek aktywizuje wszystkie możliwości mózgu – reżyser forsuje w filmie mityczną
tezę o tym,
82
KONIE
Kontakt z nimi
daje niekłamaną
przyjemność
obcowania ze
zzwierzęciem, które
często rozumie nas
lepiej niż inni ludzie
64 Sportowcy – Nasi najlepsi zawodnicy zarobkami zbliżają się
do światowej czołówki, tylko w reklamie zarabiają mniej
68 Hugo Boss – Marka została wystawiona na sprzedaż. Kto ją kupi?
72 Hollywood – Ratuje taśmę filmową i ostatniego jej producenta
– legendarny koncern Eastman Kodak
75 Polscy hiphopowcy – Nieźle zarabiają nie tylko na muzyce
NAUKA
78 Bezsenność – Brak snu niszczy mózg i powoduje kłopoty
z pamięcią i koncentracją
82 Konie – Świetnie wyczuwają ludzkie emocje, mają fenomenalną
pamięć i komunikują się ze sobą w niezwykły sposób
HISTORIA
86 Bliscy zamachowców na Hitlera – Ostracyzm i szykany.
Tak wyglądało w Niemczech życie wdów i sierot
po spiskowcach, którzy zorganizowali zamach na Führera
90
KULTURA
90 Scarlett Johansson – Aktorka podejmuje walkę
PIĘKNA SCARLETT
z wizerunkiem seksbomby. Czy skuteczną?
Deklaruje: Nie mam
94 Gaja Grzegorzewska – Królowa powieści kryminalnej.
zzamiaru funkcjonować
Jej „Betonowy pałac” wkrótce trafi do księgarń
jjako obiekt pożądania. 97 Robin Williams (1951-2014) – Był jednym z najważniejszych
A na ekrany wchodzi
aktorów lat 80. i 90. i jednym z ostatnich wielkich komików kina
w
właśnie jej nowy film
100 John Le Carré – Trzyma rękę na pulsie globalnej polityki
„Lucy” w reżyserii
i dlatego jego powieści wciąż świetnie się sprzedają
Luca Bessona
FELIETONY
9
44
49
104
Okładka: Fotograf: Rafał Rodzoch/MiltonBrown
Stylizacja/makijaż/fryzury: Ania Szymala/szymala.pl
Modelka: Sylwia Sucharska/D’Vision
1
Newsweek 1 8 - 2 4. 0 8 . 2 0 1 4
Grzegorz Markowski/ Krzysztof Materna – Niewysłane listy
Marcin Meller – Wartości rodzinne
Zbigniew Hołdys – Zaraźliwa śmierć
Magda Gessler – Rzecz o jajkach