Załozenia do monitoring Strategii Sprawne Państwo

Załozenia do monitoring Strategii Sprawne Państwo

Założenia do monitoringu Strategii Sprawne Państwo1
z punktu widzenia organizacji pozarządowych
(analiza przygotowana na potrzeby
Stałej Konferencji ds Konsultacji Funduszy Europejskich
przy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych)
Jednym z podstawowych problemów, z jakimi spotykamy się przy wdrażaniu przez państwo różnego rodzaju polityk
publicznych, jest dość swobodne traktowanie zapisanych planów i ich wybiórcze stosowanie. Planowanie strategii ma za
zadanie całościowe podejście do problemów, jeśli jednak zapisy strategii różnego typu nie przekładają się na konkretne
działania, jeżeli są jedynie deklaracjami bez pokrycia, oznacza to nie tylko zmarnowanie środków publicznych na ich
przygotowanie (a swoją drogą – czy ktoś wie, ile kosztowało przygotowanie, skonsultowanie i przygotowanie od nowa
SSP?), nie tylko zmarnowanie społecznie poświęconego czasu obywateli i ich organizacji, aby taką strategię
skonsultować, ale przede wszystkim po raz kolejny podważenie zaufania do administracji, do jej intencji i sposobu
działania. Wydaje się więc niezmierne ważne – w kontekście udziału obywateli w zarządzaniu państwem, czego dotyczy
SSP – aby deklaracje rządowe były realizowane, a obywatele nie tylko mieli taką możliwość, ale rzeczywiście
zaangażowali się w monitoring wdrażania tej strategii. Poniższa analiza jest próbą sformułowania niektórych –
1
Podstawą jest tekst SSP opublikowany w: MONITOR POLSKI. DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ, Warszawa, 7 marca 2013 r., poz. 136.
konkretnie zdefiniowanych w SSP – obietnic, które z punktu widzenia społeczeństwa obywatelskiego warto nadzorować i
– w miarę możliwości – oceniać po efektach. Dlatego w tej analizie mniej skupiamy się na wizji strategii i aksjologii
przyjętej przez rząd (ona będzie bardzo przydatna do oceny efektów wprowadzanych rozwiązań), ale na propozycjach
konkretnych rozwiązań, które z punktu widzenia rozwoju sektora mogą mieć kluczowe znaczenie.
1. Historia SPP
Opracowanie projektu strategii wynika z przyjętego przez Radę Ministrów 24 listopada 2009 r. Planu uporządkowania
strategii rozwoju (reasumpcja decyzji – 30 kwiecień 2011 r.) , gdzie
przewidziano powstanie
Strategii „Sprawne Państwo”.
Miała to być strategia, jedna z dziewięciu, na lata 2011-2020 i jako taka w kwietniu 2011 roku została ona poddana
konsultacjom społecznym. Strategia ta, w przeciwieństwie np. do Strategii Wspierania Rozwoju Kapitału Społecznego,
nie powstawała w sposób partycypacyjny. Co prawda OFOP w ramach Grupy Roboczej ds. Społeczeństwa
Obywatelskiego przy KK NSRO organizował spotkania (m.in. 8 lipca 2010 r.) z przedstawicielami MSWiA na ten temat, ale
tekst strategii pozostawał tajemnicą. Nic dziwnego, iż poddany konsultacjom w okresie od 8 kwietnia do 12 maja 2011 r.
dokument zebrał wiele uwag krytycznych (ze strony m.in. OFOP-u) „zarówno do jego wewnętrznej spójności, merytorycznej zawartości,
jak i obszarów planowanej interwencji”2. Utworzone w listopadzie 2011 roku Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przejęło od
byłego MSWiA prace nad strategią. 12 lutego 2013 r. Strategia, choć w swej filozofii i zapisach była już zupełnie nowym
dokumentem, bez ponownych konsultacji publicznych została przyjęta przez Radę Ministrów i ogłoszona w Monitorze
Polskim 7 marca 2013 r. Nie jest to jednak jedyna tak późno – z punktu widzenia założeń rządu – przyjęta strategia. Po
prostu w trakcie wydłużających się prac zmieniały się priorytety rządu.
2
Agata Wiśniewska-Górczewska, Strategie Sprawne Państwo i Rozwoju Kapitału Społecznego w ocenie OFOP-u, w: FederalistKa nr 6-7, wrzesień 2011.
2. Struktura SSP
W ramach strategii sformułowana została wizja funkcjonowania państwa w 2020 roku. To ona powinna być podstawą
oceny wdrażania strategii, tzn. być za każdym razem odnośnikiem zarówno do zamierzeń i podejmowanych działań jak i
ich efektów. Z zapisów tej wizj mozemy wyczytać pewne zobowiązania administracji:
SPRAWNE PAŃSTWO 2020
to państwo otwarte, pomocne, skuteczne i efektywne, o silnej pozycji międzynarodowej
i wysokiej aktywności obywateli w życiu społecznym i politycznym.
Zrealizowanie zapisów SSP w perspektywie do 2020 r. będzie sprzyjało budowie państwa, które:
•
konsekwentnie wdraża polityki rozwoju i skutecznie realizuje zadania dzięki funkcjonalnym strukturom
organizacyjnym i profesjonalnej kadrze urzędniczej przy oszczędnym gospodarowaniu środkami finansowymi
oraz w oparciu o przejrzyste i elastyczne reguły współpracy,
•
gwarantuje dynamiczny rozwój gospodarczy zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju kraju oraz
wykorzystuje możliwości wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej,
•
gwarantuje obywatelom dostęp do wysokiej jakości usług publicznych, w tym usług zdrowotnych,
•
gwarantuje bezpieczeństwo obrotu prawnego oraz interesów państwa i obywateli przez zachowanie danych
archiwalnych, w tym o znaczeniu historycznym, zarówno w postaci papierowej, jak i elektronicznej,
•
dysponuje przejrzystymi regułami tworzenia prawa, spójnym procesem legislacyjnym wzmocnionym dyskusją
merytoryczną na etapie tworzenia regulacji (w tym na etapie opracowywania oceny skutków regulacji) oraz
umożliwia aktywne uczestnictwo obywateli w procesach konsultacji,
•
posiada sprawny wymiar sprawiedliwości i prokuraturę oraz gwarantuje każdemu obywatelowi sprawiedliwe
postępowanie przed sądem w „rozsądnym czasie”,
•
zapewnia wolność osobistą i swobodę prowadzenia i rozwijania działalności gospodarczej,
•
posiada wysoką rangę i prestiż na arenie międzynarodowej,
•
zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz daje obywatelom gwarancję szybkiej
reakcji na zgłoszenia o niebezpieczeństwie i potrzebie pomocy,
•
stanowi silne ogniwo w europejskim systemie ochrony granic oraz zarządzania migracjami,
•
współpracuje z obywatelami, wymieniając się z nimi informacjami i wiedzą, oraz angażuje ich w procesy
rządzenia na poziomie rządowym i samorządowym.
Jak wiemy, wizja to pewne marzenia, do których ma nas przybliżyć realizacja konkretnych celów. I tak w SSP celem
głównym jest;
Zwiększenie skuteczności i efektywności państwa otwartego na współpracę z obywatelami
Aby osiągnąć cel główny SSP, zakłada się konsekwentne realizowanie modelu nowoczesnego rządzenia, otwartego
na współczesne wyzwania i charakteryzującego się:
•
przejrzystością (np. prawa, procedur i procesu decyzyjnego),
•
efektywnością (np. usprawnienie komunikacji oraz wymiany dokumentów, spłaszczanie wewnętrznych struktur
organizacyjnych na wzór organizacji sieciowych, korzystanie w procesie decyzyjnym z zewnętrznych ekspertów,
wdrożenie mechanizmów oceniających efektywność instytucji publicznych),
•
szeroką współpracą przy realizacji zadań, inicjatyw i rozwiązywania problemów między różnymi podmiotami,
w tym między rządem a jednostkami samorządu terytorialnego,
•
zaangażowaniem i partycypacją obywateli w procesie podejmowania decyzji przez organy administracji
publicznej, tworzenie lepszego prawa, dążenie do wysokich standardów świadczonych usług.
Dalej logika dokumentu jest następująca. Zostało sformułowanych siedem celów szczegółowych, które podzielono na
kierunki interwencji, a nastepnie na konkretne działania. W dokumencie wyglada to bardzo dobrze, bo oto mamy na
początku szczytne założenia, a w dalszej kolejności działania. Jednak takie dokumenty strategiczne powinno się czytać
właściwie od końca. Musimy zobaczyć, (1) jakie działania zaplanował rząd i (2) czy swoje plany zrealizował/realizuje.
Potem dopiero pytamy się, czy zaplanowane działania (3) rzeczywiście wpisują się w kierunek zamierzonej interwencji, a
dopiero na samym końcu musimy zadać sobie pytanie, czy te interwencje rzeczywiście przełożą się na osiągnięcie
zamierzonego celu szczegółowego. Tylko takie czytanie strategii odpowie nam, czy cel ogólny i przyjęta aksjologia
pasują w ogóle do tego, co zamierza rząd robić. Niniejsza analiza jest przygotowana w formie tabeli, w której
zaznaczone są cele szczegółowe, kierunki interwencji i planowane działania rządu z komentarzem dotyczącym
przewidzianej w nich roli dla NGO oraz propozycjami twardych pytań sprawdzających realizację poszczególnych działań.
Czy złożą się one w planowany efekt, zostawiam Państwa wyobraźni i ocenie, jaką być może uda się przeprowadzić w
ramach obywatelskiego monitoringu.
3. Propozycje pytań monitoringowych
Wybór głównych tematów dotyczących NGO w SSP i pytań monitoringowych jest subiektywny i w żaden sposób nie
wyczerpuje koniecznego kontrolowania wdrażania strategii. Jest to punkt wyjścia do dyskusji z szeroką rzeczą
zainteresowanych obywateli i ich organizacji.
Cel
Otwarty
rząd
Kierunki
interwencji
1.1. Otwarcie
zasobów
sektora
publicznego.
działania
Uwagi co do roli organizacji
pozarządowych
1.1.1. Wprowadzenie zasady Brak odniesień do organizacji
pełnego i otwartego dostępu pozarządowych mimo, że to one od lat
oraz możliwości ponownego domagają się przestrzegania
wykorzystywania informacji konstytucyjnego zapisu o prawie do
publicznej.
dostępu do informacji publicznej i
ponownego wykorzystania (tzw. Reuse).
Działania na rzecz ułatwienia dostępu
do informacji, a nawet „zwiększenia
zakresu informacji udostępnianych z
urzędu” (s. 36) nie zastąpi pracy
Obszary do potencjalnego
monitoringu
Czy wprowadzono obowiązek
informowania o planowanych do
opracowania i zamawianych
ekspertyzach czy analizach?
Czy wprowadzono powszechnie
obowiązujące standardy
zapewniające m.in. łatwość
dostępu, interaktywność i
możliwość samodzielnego
edukacyjnej na rzecz uświadomienia
przetwarzania i przeszukiwania
urzędnikom ich obowiązków wobec
informacji?
obywateli, a tym bardziej przestrzegania
tego prawa jako normy w działaniach
Czy ujednolicono i zintegrowano
administracji To w tym kierunku
zawartość Biuletynów Informacji
powinny pójść główne kierunki działań – Publicznej?
skutecznego egzekwowania prawa do
informacji. Wszystko robione dla, a nie z Czy utworzono repozytorium
obywatelem, choć zaplanowane jest
danych publicznych, które będzie
„popularyzowanie wśród obywateli
stanowilo pojedynczy punkt
prawa dostępu do informacji
dostępu do systemu
publicznej”.
sfederowanych repozytoriów
publicznych?
1.1.2. Zapewnienie
otwartości i dostępności dla
osób niepełnosprawnych
serwisów informacyjnych
administracji publicznej oraz
tworzonego na jej potrzeby
oprogramowania.
1.2.
1.2.1. Wprowadzenie
Usprawnienie otwartych mechanizmów
procesu
konsultacji jako
konsultacji
standardowego elementu
oraz inne
procesu decyzyjnego.
formy
zaangażowania
obywateli
w rządzenie.
Brak odniesień do organizacji, które w
dużej mierze pracują na rzecz
dostępności (nie tylko) informacji
publicznej. Niewykorzystanie tego
potencjału wydaje się być
marnotrawieniem sił i środków.
Czy zostały określone standardy
zapewniające przejrzystość,
interoperacyjność serwisów?
Czy w tej dziedzinie zrobiono coś
jeszcze?
Wszystko tylko dla obywatela3, łącznie z Czy został dokonany przegląd
„zachęcaniem obywateli i grup
obowiązujących ustaw?
społecznych do korzystania z systemu
konsultacji” (s. 136)
Czy w urzędach publicznych
umocowano wymóg oraz zasady
prowadzenia konsultacji
społecznych?
Czy stworzono program
dedykowany rozwojowi, testowaniu
i upowszechnianiu innowacyjnych
3 Choć w załozeniach cel strategii, tj. „otwarty rząd”, którego istotą jest zarządzanie responsywne, co oznacza państwo nie „dla obywatela”, tylko „z obywatelem”.
(s. 5).
technik zarządzania
partycypacyjnego?
Czy wypracowano mechanizmy
współpracy z organizacjami
pozarządowymi na poziomie
instytucji centralnych?
Czy regularnie prowadzony jest
monitoring jakości konsultacji
społecznych?
Czy są wypracowane mechanizmy
zapewniające skuteczne
egzekwowanie przepisów
dotyczących prowadzenia
konsultacji?
Czy utworzono ogólnodostępną
platformę internetową, gdzie
umieszczane są akty prawne i inne
dokumenty?
Czy stworzono platformę wymiany
myśli, doświadczeń, analiz,
propozycji rekomendacji przy
tworzeniu aktu prawnego?
1.2.2. Wdrożenie innych form Zwraca się uwagę, że „proces wymiany -Czy utworzono platformy
zaangażowania obywateli w wiedzy powinien wykraczać (...) poza
agregujące opinie obywateli?
proces rządzenia.
tradycyjnie pojmowaną partycypację
obywatelską, opartą na konsultacjach
-Czy utworzono narzędzia cyfrowe
społecznych”, jednak obywatele
umożliwiające obywatelom
„powinni angażować się w
zgłaszanie zaobserwowanych
udoskonalenie procesu rządzenia,
problemów itp.?
biorąc udział w udostępnianych im
narzędziach partycypacji oraz tworząc
własne rozwiązania” (s. 39).
1.2.3. Zmiana kultury
„Promowane będą wszelkie działania
Brak możliwości zapytania o
organizacyjnej administracji innowacyjne służące większemu
konkrety, wiec pozostaje pytanie,
publicznej oraz procesów
zaangażowaniu i poprawie współpracy co w tej sprawie zostało zrobione.
komunikacji wewnętrznej na między urzędnikami a obywatelami” (s.
rzecz większej otwartości.
39).
1.2.4. Usprawnienie
komunikacji, dialogu
społecznego i dialogu
obywatelskiego.
Zapisy o rozwijaniu i wspieraniu dialogu Brak jakichkolwiek konkretów w
obywatelskiego „w celu budowania
sprawie dialogu i współpracy,
porozumienia, łaczenia i godzenia
pytanie więc, co zostało zrobione
różnych interesów na rzecz
dla wsparcia i rozwoju dialogu
współodpowiedzialności za rozwój
obywatelskiego i współpracy
państwa” (s. 39) i o rozwijaniu
administracji z organizacjami
współpracy „miedzy administracja
pozarządowymi.
publiczną i organizacjami
pozarządowymi” (s. 40).
Czy stworzono system poradnictwa
Mowa jest też o „rozwoju nowoczesnych obywatelskiego?
mechanizmów partycypacji
obywatelskiej” (s. 39) oraz o współpracy Czy monitorowany jest poziom
z niezależnymi ośrodkami badawczopartycypacji obywatelskiej?
eksperckimi (s. 40).
Czy opracowane są reguły
instytucjonalnego wsparcia dla
instytucji tworzących niezależne
opinie?
Czy sa opracowane procedury
warunkujace udostepnienie wiedzy
w ramach współpracy administracji
z ekspertami?
ZWIĘKSZ 2.1.
brak
ENIE
Doskonalenie
SPRAWNO funkcjonowani
Zakłada „zmianę modelu zarządzania
publicznego ze sztywnego i
hierarchicznego rządzenia w kierunku
Jakie bariery lub luki utrudniające
sprawne i skuteczne wykonywanie
zadań publicznych, a także
ŚCI
a samorządu
INSTYTUC terytorialnego.
JONALNEJ
PAŃSTWA
2.2.
brak
Optymalizacja
struktur
organizacyjnyc
h administracji
rządowej.
2.3. Efektywne 2.3.1. Doskonalenie
i funkcjonalne standardów zarządzania.
urzędy
administracji
publicznej.
współzarządzania, tj. sieciowego
współzależnego układu świadczenia
usług przez administrację publiczną i
podmioty zewnętrzne, takie jak
organizacje pozarząąowe” (s. 41).
zwiększenie możliwości
zarządzania zadaniami publicznymi
przez jednostki samorządu
terytorialnego zostały usunięte?
Czy wprowadzono rozwiązania
zwiększające partycypację
społeczności lokalnych i
regionalnych w procesie
sprawowania władzy?
Brak odniesień do organizacji
Czy został przeprowadzony
pozarządowych. Chociaż właśnie NGO- przegląd celowości funkcjonowania
sy, a szczególnie te rzecznicze i typu
podmiotów opiniodawczowatchdog, mogłyby wiele powiedzieć o doradczych powołanych przy
dysfunkcjach administracji publicznej. organach administracji publicznej?
Ważny może okazać się z punktu
widzenia organizacji przegląd celowości
funkcjonowania podmiotów
opiniodawczo-doradczych powołanych
przy organach administracji publicznej,
który oznacza również przegląd ciał, w
których zasiadają reprezentanci NGO.
Zarządzanie urzędami administracji
Jakie niezbędne zmiany w
publicznej powinno opierać się na
powszechnie obowiązującym
„modelu menadżerskim zarządzania
prawie oraz jakie uproszczenia
publicznego (nastawienie na obywatela i skomplikowanych procedur
dialog, okresowe rozliczanie, podejście wewnętrznych zostały
zadaniowe)” (s. 44), jednak odnosi się wprowadzone?
głównie do jakości usług publicznych,
gdzie w proces doskonalenia włącza się
„klientów zewnętrznych – obywateli,
przedsiębiorców, szeroko pojętych
partnerów i interesariuszy” ograniczając
się jednak głównie do „narzędzi
monitorowania i mierzenia satysfakcji
klienta”.
2.3.2. Efektywne
Z punktu widzenia NGO niewiele.
wykorzystanie nowoczesnych Ewentualnie to, co w pytaniach.
technologii cyfrowych.
2.3.3. Efektywne
gospodarowanie zasobami
rzeczowymi i finansowymi.
Czy powstała wspólna platforma do
konsultacji społecznych?
Czy stworzone zostały systemy
obsługi obywateli i przedsiębiorców
oparte na modelu usług
zorientowanych na użytkownika? I
Jeśli tak, czy dotyczą również
działania organizacji
pozarządowych?
„W urzędach administracji publicznej
Czy zostały stworzone kodeksy
położony zostanie nacisk na
dobrych praktyk ? Jeśli tak, to czy
upowszechnienie istniejących już
uwzględniają one aspekty
rozwiązań prawnych dotyczących
ekologiczne i kwestie społeczne w
uwzględnienia aspektów ekologicznych zamówieniach publicznych?
(tzw. zielonych zamówień publicznych)
oraz kwestii społecznych
(tzw. klauzul społecznych) w
procedurach przetargowych,
zwiększenie udziału małych i średnich
przedsiębiorstw
w systemie zamówień publicznych, a
także zwiększenie popytu urzędów
administracji publicznej na innowacyjne
produkty.
W procesie udzielania zamówień
publicznych w dużo szerszym stopniu
będą wykorzystywane narzędzia
elektroniczne” (s. 48).
2.3.4. Zarządzanie zasobami Brak odniesień
ludzkimi.
Czy powstał program zarządzania
zasobami ludzkimi w służbie
cywilnej i czy w kryteriach są
kompetencje dotyczące współpracy
z organizacjami pozarządowymi?
2.3.5. Transparentność
podejmowanych decyzji.
Transparentność bez konkretów, chociaż Czy powstały jakies portale
zapowiada się powstanie wielu portali, realizujace zamierzenia rzadu?
które „powinny zapewniać nie tylko
łatwy dostęp do pełnego spektrum
Czy podejmowane były jakieś
informacji o dokonaniach i
działania mające na celu
zamierzeniach władz publicznych, ale
zapobieganie korupcji w oparciu o
również aktywne uczestnictwo
doświadczenia NGO, lub
obywateli w konsultacjach i procesie
realizowane we współpracy z nimi?
podejmowania decyzji, w sprawach
istotnych dla jednostek czy
społeczności. Opinia publiczna jest
bowiem jednym z głównych czynników
kształtujących warunki formułowania
polityk państwa oraz zdolności ich
realizacji” Głównym zadaniem w
zakresie transaprentności ma być
zapobieganie korupcji, i tu
„Podejmowane będą
również działania mające na celu
przeciwdziałanie korupcji i zwiększenie
przejrzystości w życiu publicznym
wykorzystujące
dobre wzorce współpracy w tym
zakresie urzędów administracji
publicznej i organizacji pozarządowych”
oraz przeglad obowiązków
sprawozdawczych.
2.3.6. Efektywny nadzór,
Ani słowa o kontroli społecznej. Mówi się Brak?
kontrola i audyt wewnętrzny. tylko o wykorzystywaniu ewaluacji.
3.
3.1. Poprawa
Skuteczneskuteczności
zarządzan planowania
ie i
strategicznego
koordyna i zarządzania
3.1.1. Zapewnienie
Brak odniesień
zgodności planowania
strategicznego i planowania
budżetowego.
Czy został opracowany system
oceny realizacji ujętych w budżecie
zadaniowym zadań publicznych
wykonywanych przez administrację
rządową? Czy w ramach tego
cja
finansowego.
działań
rozwojow
ych
systemu określa się ilość i jakość
zadań zlecanych organizacjom
pozarządowym?
Czy został wypracowany i
wdrożony jednolity system
budżetów zadaniowych jednostek
samorządu terytorialnego?
3.1.2. Dostosowanie
klasyfikacji budżetowej i
przebudowa instrumentów
finansowych.
3.2. Skuteczny
system
zarządzania
rozwojem
kraju.
Brak odniesień
Czy klasyfikacja budżetowa została
zmodyfikowana zgodnie z
zamierzeniami? Czy klasyfikacja ta
umożliwia wyodrębnienie środków
zlecanych lub powierzanych
organizacjom pozarządowym?
3.1.3. Wprowadzenie
Brak odniesień
mechanizmów
zapewniających koncentrację
środków budżetowych na
wybranych sferach istotnych
dla rozwoju kraju.
Brak pytań
3.1.4. Monitorowanie
realizacji planów (w tym
ujęcie przestrzenne).
Brak odniesień
Brak pytań, choć od jakości
monitoringu zależeć będzie
skuteczność kolejnych działań.
3.2.1. Wprowadzenie
mechanizmów
zapewniających spójność
programowania społecznogospodarczego
Brak odniesień, choć trudno sobie
wyobrazić wzmocnienie koordynacji
działań rozwojowych bez udziału
partnerów społecznych.
Brak pytań
i przestrzennego.
3.2.2. Zapewnienie ładu
przestrzennego.
3.2.3. Wspieranie rozwoju
wykorzystania informacji
przestrzennej z
wykorzystaniem technologii
cyfrowych.
3.2.4. Stworzenie warunków
dla wielopoziomowego
systemu zarządzania
rozwojem.
Brak bezpośrednich odniesień. Zwraca Czy została wypracowana i
się jednak uwagę na „znaczenie ładu
wprowadzona metoda strategicznej
przestrzennego dla warunków życia
analizy wpływu polityk publicznych
obywateli” i konieczność ochrony
na zmiany struktur
„szeroko rozumianego interesu
przestrzennych? Czy bierze ona
publicznego”. Stwierdza się, że „o
pod uwagę analizę uspołecznienia
nowoczesności zarządzania przestrzenią procesu tworzenia ładu
stanowi rzeczywista jawność
przestrzennego?
planowania oraz partycypacja społeczna
w każdej fazie planowania,
umożliwiająca wpływ społeczeństwa na
powstające koncepcje urbanistyczne”
(s. 55).
Brak odniesień
Brak pytań
„Warunkiem skutecznej realizacji
działań rozwojowych jest
zweryfikowanie wielopoziomowego
systemu zarządzania
Czy w ramach kontraktów
terytorialnych dookreslono relacje
między samorządem a partnerami
społecznymi i gospodarczymi (w
tym z organizacjami
rozwojem, w którym uczestniczą – obok pozarządowymi)?
państwa – struktury ponadnarodowe,
samorząd terytorialny oraz organizacje
obywatelskie i gospodarcze. Powiązane
jest to z koniecznością jasnego
rozróżnienia kompetencji właściwych dla
poszczególnych poziomów zarządzania
oraz przekazaniem wielu – tradycyjnie
uznawanych za wyłączne – kompetencji
państwa innemu podmiotowi. Zmiany w
tym zakresie dotyczyć będą szczególnie
dostosowania kompetencji jednostek
samorządu terytorialnego i ministrów
właściwych w celu przekazania
poszczególnych zadań na najbardziej
odpowiedni
szczebel zarządzania, zgodnie z zasadą
subsydiarności”. „Konieczne będzie
również określenie nowych relacji
wewnątrz regionu (m.in. samorząd
województwa – powiat – gmina,
samorząd województwa – partnerzy
społeczni i gospodarczy)...”.
3.2.5. Efektywne zarządzanie Brak odniesień, choć zbyt ekonomiczne Czy zostały uporządkowane dane
nieruchomościami sektora
podejście do nieruchomości jest
inwentaryzacyjne dotyczące stanu
publicznego.
zagrożeniem dla osiągania celów
własności sektora publicznego? Czy
społecznych, w tym realizowanych przez wydzielone są tam nieruchomości
organizacje pozarządowe.
udostępniane na preferencyjnych
warunkach organizacjom
pozarządowym?
3.2.6. Podniesienie poziomu Brak odniesień, ewentualnie do
Czy zbudowany został system
skuteczności i efektywności organizacji typu think-tank.
monitorowania polityk publicznych
polityki rozwoju.
na poziomie kraju i województw?
Jaka jest rola partnerów
społecznych (w tym organizacji
pozarządowych) w procesie
monitorowania?
3.2.7. Włączenie podmiotów „W realizacji działań dotyczących
Czy działają Krajowe Fora
dialogu społecznego w
zarządzania rozwojem kraju niezwykle Terytorialne na poziomie krajowym
system zarządzania
istotne jest rzeczywiste uwzględnienie i wojewódzkim? Jaki jest udział
rozwojem kraju.
głosu
partnerów społęcznych (w tym
partnerów społecznych.
Komplementarne do SSP zadania
zostały zapisane przede wszystkim w
Strategii Rozwoju Kapitału
Społecznego. Działania w zakresie
włączania podmiotów dialogu
społecznego w system zarządzania
krajem zostały
także umieszczone m.in. w Krajowej
Strategii Rozwoju Regionalnego, która
zakłada powstanie krajowego i
regionalnych
forów terytorialnych, będących
instrumentami dyskusji strategicznej,
stymulującymi strategiczne myślenie o
rozwoju na
poziomie krajowym i regionalnym. Ich
działanie z założenia ma wpłynąć na
kształt przestrzeni dla wymiany wiedzy,
doświadczeń i informacji między
różnymi podmiotami publicznymi i
niepublicznymi zaangażowanymi w
działania na rzecz
rozwoju, jednocześnie stanowiąc
praktyczną realizację zasady
partnerstwa poprzez zaangażowanie w
ich prace, poza
przedstawicielami administracji
rządowej i samorządowej, szerokiego
grona partnerów społecznogospodarczych”.
organizacji pozarządowych) w
ciałach dialogu w systemie
zarządzania rozwojem kraju?
3.3.
Brak
Koordynacja i
współpraca
przy realizacji
zadań
publicznych.
(s. 59)
„Partnerami w realizacji zadań
publicznych mogą być organy
administracji rządowej, organy
administracji
samorządowej czy organizacje
pozarządowe. Zwiększenie udziału
sektora pozarządowego w realizacji
zadań publicznych
w ramach kształtowanych i
prowadzonych na zasadach partnerstwa
i pomocniczości polityk publicznych”.
„Istotnym działaniem będzie także
zwiększenie zaangażowania
partnerstwa publiczno-prywatnego oraz
partnerstwa
publiczno-społecznego przy realizacji
różnych przedsięwzięć,
upowszechnianie jego formuły
(promowanie) i wspieranie
działań, w tym poprzez
współfinansowanie przez państwo
realizacji wspólnych zadań. Konieczne
jest budowanie relacji oraz
wzmacnianie współpracy administracji
rządowej z szerokim gronem
interesariuszy, w tym związkami
zawodowymi,
Czy sformułowane zostały
przejrzyste ramy prawne
określające zasady i tryb
współpracy opartej na podziale
zadań, prowadzenie kontroli czy
zasad współfinansowania
wspólnych przedsięwzięć?
związkami pracodawców, organizacjami
pozarządowymi, instytucjami otoczenia
biznesu, jednostkami badawczorozwojowymi czy środowiskami
akademickimi. Powinna być także
zacieśniana współpraca z organizacjami
pozarządowymi
oraz podjęte działania zmierzające do
zachęcania społeczeństwa do
aktywnego udziału w życiu
gospodarczym. Warto
również wykorzystać potencjał, który
stanowią już istniejące fora współpracy.
Na szczeblu krajowym są to m.in.
Trójstronna
Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych,
trójstronne zespoły branżowe, Krajowe
Forum Terytorialne, czy też różnego
rodzaju
3.4.
3.4.1. Wzmocnienie
Wzmocnienie koordynacji polityki
pozycji
zagranicznej.
międzynarodo
wej państwa.
sieci partnerskie (m.in. utworzone w
ramach podejścia Lea”. (s. 60)
Brak odniesień
Brak pytań
3.4.2. Wzmocnienie
„Polska będzie dążyć do zwiększenia
Jak to jest realizowane?
skuteczności udziału Polski w skuteczności wpływania na treść
procesie decyzyjnym Unii
europejskiej debaty publicznej poprzez
Europejskiej.
współpracę z instytucjami spoza
administracji publicznej (instytuty
badawcze, media, organizacje
pozarządowe) oraz
zachęcanie podmiotów pozarządowych,
w tym również organizacji zrzeszających
przedsiębiorców, do udziału
w konsultacjach publicznych
dotyczących nowych propozycji
legislacyjnych i pozalegislacyjnych Unii
Europejskiej,
prowadzonych nie tylko przez właściwe
ministerstwa na szczeblu krajowym, ale
przede wszystkim przez Komisję
3.4.3. Poprawa systemu
promocji Polski.
Europejską na etapie przygotowywania
nowych inicjatyw.” (s. 62)
Brak bezpośrednich odniesień. Jednak Brak pytań.
informacje takie, jak ta: „Ponadto
zwiększeniu powinna ulec kwota
środków przeznaczanych na działania z
zakresu promocji poprzez
kulturę, promocji gospodarczej, z
uwzględnieniem wzrostu możliwości
finansowania części działań ze środków
Unii
Europejskiej, a także na promocję
turystyczną. Istnieje również potrzeba
podjęcia działań w celu podniesienia
poziomu
edukacji obywatelskiej, kulturalnej i
zawodowej na rzecz nowoczesnej
promocji i budowania pozytywnego
wizerunku Polski, z zapewnieniem
finansowania tych działań na
odpowiednim poziomie.”, a także
stwierdzenie, że „ważnym aspektem
budowania pozytywnego wizerunku
państwa, należącego do grupy państw
rozwiniętych (członkostwo w Unii
Europejskiej, Organizacji Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju) jest udział
Polski w
finansowaniu międzynarodowej
współpracy na rzecz rozwoju,
pozwalający na wypełnienie podjętych
prawnomiędzynarodowych
zobowiązań.” (s. 62) sugeruje, że rola
organizacji pozarządowych może być
nie bez znaczenia.
3.4.4. Rozwój systemu
współpracy z Polonią i
Polakami za granicą.
3.4.5. Usprawnienie
mechanizmów
koordynujących współpracę
zagraniczną samorządu
terytorialnego
i wspierających aktywność
podmiotów trzeciego sektora
w tym obszarze.
Odniesienie tylko do organizacji,
struktur i środowisk Polonii i Polaków.
Znów ani słowa o organizacjach, które
prowadzą taka działalność m.in. Z
funduszy publicznych.
„Celem działania administracji rządowej
będzie usprawnienie mechanizmów
koordynacji i wymiany informacji o
aktywności zagranicznej podmiotów
samorządowych i organizacji
pozarządowych (NGO), w tym z
uwzględnieniem sposobu
przekazywania na bieżąco informacji o
aktywności zagranicznej tych
podmiotów (...) Istnieje ponadto
konieczność uzupełnienia rozwiązań
Brak konkretnych pytań
Czy został określony mechanizm
wspierania działalności organizacji
pozarządowych w ich działalności
międzynarodowej?
dotyczących działalności organizacji
pozarządowych w zakresie ich
aktywności zagranicznej, które
potrzebują z jednej strony wsparcia w
kwestiach współpracy zagranicznej
(często sameszukają takiego wsparcia –
z różnym skutkiem), z drugiej zaś –
systemu współpracy pomiędzy NGO a
właściwymi resortami, co pozwoli
wzmocnić ich skuteczność w dążeniu do
trwałych efektów w tym zakresie. Warto
także podkreślić, że efekty działań NGO
mogą w wymierny sposób oddziaływać
na kształtowanie pozytywnego
wizerunku Polski.
3.5. Efektywna Brak
organizacja
Skarbu
Państwa i
skuteczne
zarządzanie
jego
majątkiem.
W odniesieniu do współpracy
zagranicznej organizacji pozarządowych
wskazane jest określenie mechanizmu
wspierania ich działalności
międzynarodowej. Wymaga to
dokonania uprzedniej identyfikacji
struktur trzeciego sektora, dziedzin
działalności z uwzględnieniem wymiaru
zewnętrznego oraz potrzeb w zakresie
współpracy z partnerem zagranicznym”.
(s. 63)
„Istotne jest upowszechnienie
W jaki sposób realizowana jest i
zastosowania koncepcji społecznej
monitorowana zasada CSR w
odpowiedzialności przedsiębiorstw (ang. spółkach skarbu państwa?
Corporate Social Responsibility – CSR) w
tym przede wszystkim monitorowanie i
raportowanie podejmowanych działań”.
(s. 64)
DOBRE
PRAWO
4.1.
Brak
Optymalizacja
procedur
administracyjn
ych.
Przy propozycjach zmian w
Brak
postępowaniu administracyjnym „Udział
w postępowaniu innych podmiotów
(prokuratora, Rzecznika Praw
Obywatelskich czy organizacji
społecznych)
powinien pozostać bez zmian”. (s. 66)
4.2. Procedury Brak
nastawione na
realizację
celów.
Brak
4.3. Wysoki
Brak
poziom
kodyfikacji
prawa
cywilnego i
prawa karnego.
Brak, konsultacje ograniczone do
środowiska praktyków
EFEKTYW 5.1. Efektywny
NE
system
ŚWIADCZ ochrony
ENIE
zdrowia.
USŁUG
PUBLICZN
YCH
5.1.1. Poprawa infrastruktury
ochrony zdrowia, bazy
dydaktycznej uczelni
medycznych oraz instytutów
badawczych.
Czy wprowadzone zostały
mechanizmy OSR expost?
Czy nastąpiły zmiany
umożliwiające egzekwowanie
przestrzegania wyznaczonych
terminów?
Brak
Brak, choć interesująca byłaby
Brak
informacja, jaką rolę w systemie zakupu
sprzętu odgrywają organizacje
pozarządowe (Wielka Orkiestra
Świątecznej Pomocy).
5.1.2. Poprawa dostępności Brak
do świadczeń zdrowotnych
oraz poprawa zarządzania
systemem opieki zdrowotnej
Brak
i informacją medyczną.
5.1.3. Efektywna gospodarka
produktami leczniczymi
5.1.4. Poprawa jakości i
bezpieczeństwa świadczeń
zdrowotnych.
5.2. Ochrona
praw i
interesów
konsumentów.
Brak
Brak
Brak, a przecież w poprawie jakości
ważną rolę pełnią organizacje, które
mogą pomagać pacjentom dochodzić
ich praw.
Brak, odniesień, choć system
prokonsumencki powinien uznawać za
ważny element inicjatywy społeczne w
tym zakresie.
Brak
5.2.1. Zapewnienie
bezpiecznego i prokonsumenckiego rynku –
monitorowanie rynku dóbr i
usług konsumenckich.
5.2.2. Efektywna koordynacja Brak
i współpraca między
organami krajowymi
odpowiedzialnymi za
egzekwowanie przepisów
prawa w zakresie ochrony
konsumentó
w
5.2.3. Wzrost świadomości
„Wspólnym mianownikiem
uczestników obrotu o
podejmowanych działań w celu
przysługujących
stworzenia bezpiecznego, prokonsumentom prawach oraz konsumenckiego rynku jest
stymulacja
aktywności konsumenckiej w stymulacja aktywności konsumenckiej.
obszarze ochrony tych praw. (...)
przewiduje się podejmowanie dalszych
działań wzmacniających pozycję
organizacji
pozarządowych, których celem
statutowym jest działanie na rzecz
konsumentów, jak również rzeczników
konsumentów
Brak
Brak
Jakie działania podjęto dla
wzmacniania pozycji organizacji
pozarządowych?
5.2.4. Rozwój dialogu
konsumenckiego.
5.3.
Świadczenie
usług
konsularnych.
” (s. 75-76)
„Istotne pozostaje także wzmacnianie
współpracy pomiędzy
przedsiębiorstwami, administracją,
organizacjami
Brak
pozarządowymi oraz partnerami
społecznymi, w obszarach szczególnie
ważnych dla konsumentów z punktu
widzenia
kształtowania wśród nich postaw
odpowiedzialnej konsumpcji”.
(s. 77)
5.2.5. Przyjazny
Brak, choć pewnie udział polskich NGO Brak
konsumentom rynek w
w międzynarodowych sieciach
relacjach międzynarodowych. konsumenckich jest tu pewnym
wyzwaniem.
Brak
Brak
Brak
5.4. Dostęp do 5.4.1. Wzrost dostępności do Brak
usług
usług prawniczych i zawodów
prawniczych i prawniczych.
informacji
prawnej.
5.4.2. Dostęp do bezpłatnej
informacji prawnej.
5.5.
5.5.1. Wprowadzenie
Standaryzacja i standaryzacji usług
zarządzanie
publicznych.
Brak
Brak, ograniczenie pomocy prawnej
Brak
jedynie do tej świadczonej przez
administrację i skierowanej do
cudzoziemców
Brak odnośników, choć standaryzacja
Czy zostały wprowadzone
niewątpliwie odnosić się będzie do usług standardy i mechanizmy
świadczonych na zlecenie przez
wykonywania zadań publicznych
usługami
publicznymi, ze
szczególnym
uwzględnienie
m
technologii
cyfrowych.
organizacje pozarządowe.
na poziomie krajowym?
Czy wprowadzony został system
monitoringu jakości dostarczanych
usług publicznych?
5.5.2. Nowoczesne
zarządzanie usługami
publicznymi.
„W celu podniesienia jakości i
dostępności usług publicznych działania
będą skoncentrowane na: (...) stałym
zwiększaniu udziału samych
mieszkańców oraz ich organizacji,
instytucji i przedsiębiorstw w
kształtowaniu
standardów i sposobów realizacji usług
publicznych”.
(s. 80)
Czy stworzona została
zintegrowana platforma
informacyjna o usługach
publicznych?
W jaki sposób zostało zwiększone
zaangażowanie społeczności
lokalnych w procesy zarządzania i
rozwoju?
Czy został opracowany i wdrożony
„Zakłada się znaczący wzrost udziału
model pozyskiwania informacji
podmiotów ekonomii społecznej w rynku zwrotnej o usługach publicznych w
usług publicznych, co pozwoli
oparciu o koncepcję citizen
osiągnąć społeczną wartość dodaną,
sourcing?
przejawiającą się m.in. w zwiększeniu
udziału obywateli i ich organizacji w
procesie świadczenia usług publicznych,
zgodnie z zasadą pomocniczości. To
rozwiązanie przyczyni się ponadto do
wzrostu konkurencyjności poprzez
zapewnienie różnorodności dostawców
usług publicznych. Warunkiem rozwoju
sektora usług, dostarczanych przez
podmioty ekonomii społecznej jest m.in.
stworzenie warunków prawnych i
przyjaznego otoczenia
instytucjonalnego dla ich
funkcjonowania. Szansą jest także
możliwość szerokiego wykorzystania
potencjału sektora
pozarządowego – organizacji
pozarządowych, które dysponują
umiejętnością trafnego rozpoznania
potrzeb społeczności lokalnej w zakresie
usług użyteczności publicznej oraz – jak
ma to miejsce w przypadku podmiotów
ekonomii społecznej – wykorzystują
zasoby uznane za nieprzydatne przez
sektor publiczny i prywatny, a także
przyczyniają się do redukcji kosztów
związanych z wysoką stopą bezrobocia
w grupach zagrożenia marginalizacją
społeczną, poprzez ich aktywizację
zawodową. (s. 81)
5.6.
Brak
Powszechny
dostęp do
szerokopasmo
wego
internetu.
Brak, choć udział organizacji
pozarządowych, chociażby w
zwiększaniu kompetencji cyfrowych
społeczeństwa, mógłby być znaczny.
Brak
5.7. Sprawnie Brak
funkcjonujące
rejestry
publiczne.
Brak, mimo że rejestry dotyczące
organizacji pozarządowych (np. KRS,
organizacje pożytku, zbiórek
publicznych) wymagają usprawnień.
Brak
Brak
Brak
SKUTECZ 6.1.
NY
Usprawnienie
WYMIAR sądownictwa.
SPRAWIE
6.1.1. Usprawnienie
postępowania i likwidacja
strukturalnych zaległości w
rozpatrywaniu spraw przez
DLIWOŚCI
I
PROKURA
TURA
sądy
powszechne.
6.1.2. Wprowadzenie
Brak
zarządzania menedżerskiego.
6.1.3. Racjonalizacja
Brak
struktury organizacyjnej i
rozmieszczenia kadr
6.1.4. Zapewnienie
Brak
odpowiednich warunków
organizacyjno-technicznych
funkcjonowania sądów.
6.1.5. Zwiększenie liczby
Brak
spraw załatwianych przy
wykorzystaniu systemów
teleinformatycznych (eSądy).
Wprowadzenie
informatycznych narzędzi
zarządzania sprawą oraz
rozpowszechnienie
komunikacji drogą
elektroniczną między sądem
a obywatelem.
6.1.6. Wprowadzenie ocen
Brak
pracy sędziów.
6.1.7. Rozpowszechnienie i Brak
przyspieszenie dostępu do
rejestrów sądowych oraz
europejskich rejestrów
karnych.
Brak
6.1.8. Rozszerzenie
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
6.2.
Zwiększenie
sprawności i
skuteczności
egzekucji
sądowej.
kompetencji referendarzy
sądowych.
6.2.1. Odformalizowanie i
przyspieszenie procedur
postępowania
egzekucyjnego.
Brak
Brak
6.2.2. Zwiększenie
Brak
dostępności do egzekucji
sądowej.
6.2.3. Zwiększenie
Brak
skuteczności nadzoru
administracyjnego i
judykacyjnego nad
komornikami sądowymi i
postępowaniem
egzekucyjnym. Poszerzenie
zakresu specjalizacji sędziów
w obszarze egzekucji
sądowej.
6.3.
6.3.1. Zwiększenie
Brak
Nowoczesna i skuteczności resocjalizacji
efektywna
osób poddanych
probacja.
oddziaływaniom
probacyjnym.
Brak
6.3.2. Utrzymanie braku
przeludnienia jednostek
penitencjarnych.
6.3.3. Powszechność
stosowania kar i środków
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
alternatywnych wobec kary
pozbawienia wolności.
6.3.4. Poszerzenie zakresu i
zwiększenie możliwości
stosowania Systemu Dozoru
Elektronicznego.
6.4.
6.4.1. Podniesienie poziomu
Zwiększenie
świadomości społecznej w
pomocy
zakresie praw osób
pokrzywdzony pokrzywdzonych
m
przestępstwem.
przestępstwem
.
6.4.2. Rozbudowanie
systemu pomocy
pokrzywdzonym
przestępstwem.
6.4.3. Wzmocnienie
procesowej pozycji osób
pokrzywdzonych
przestępstwem.
6.5.
Brak
Rozpowszechni
anie
alternatywnych
metod
rozwiązywania
sporów.
4
Mechanizmy polubownego rozstrzygania sporów
Brak
Brak
Brak, choć przewidziane kampanie
Brak
społeczne często mogą być prowadzone
przez organizacje pozarządowe.
„Zakłada się także wzmocnienie i
wykorzystanie potencjału organizacji
pozarządowych, działających w wielu
obszarach związanych z wymiarem
sprawiedliwości” (s. 88).
Brak, choć wspomina się o
kontynuowaniu szkoleń „dla
przedstawicieli grup zawodowych, które
mają kontakt z osobami
pokrzywdzonymi”.
„zwiększanie dostępności do usług
mediacyjnych, m.in. poprzez wspieranie
rozwoju ośrodków mediacyjnych,
wspieranie inicjatyw, których celem jest
stworzenie bezpłatnych, lokalnych
punktów informacyjnych o mediacji i
innych formach ADR4”, „wspieranie
inicjatyw i działań podejmowanych
przez organizacje pozarządowe i inne
podmioty, których celem jest
Brak
Czy podjęto działania legislacyjne
wzmacniające procesową pozycję
osób pokrzywdzonych
przestępstwem?
W jaki sposób wspierane są
organizacje pozarządowe
upowszechniające metody ADR?
upowszechnienie metod ADR” (s. 8889).
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
7.1.2. Budowanie
Brak
przyjaznych relacji Policji i
innych służb z obywatelami.
7.2.
7.2.1. Ograniczanie
Brak
Przeciwdziałani przestępczości gospodarczej.
e i zwalczanie
Brak
6.6. Skuteczna 6.6.1. Poprawa sprawności i
prokuratura.
skuteczności prokuratury
ZAPEWNI 7.1.
ENIE
Podnoszenie
WYSOKIE sprawności,
GO
poprawa
POZIOMU wizerunku i
BEZPIECZ wzrost
EŃSTWA I poziomu
PORZĄDK zaufania do
U
instytucji i
PUBLICZN służb
EGO
zapewniającyc
h
bezpieczeństw
o i porządek
publiczny.
6.6.2. Poprawa skuteczności
zarządzania i optymalizacja
kosztów.
6.6.3. Rozwój zasobów
kadrowych w prokuraturze.
6.6.4. Poprawa wizerunku i
zaufania do prokuratury.
7.1.1. Doskonalenie
sprawności działania oraz
poprawa wyposażenia i
infrastruktury służb
odpowiedzialnych
za bezpieczeństwo i
porządek publiczny.
Brak
przestępstw
oraz zagrożeń
dla
bezpieczeństw
a
i porządku
publicznego.
7.2.2. Przeciwdziałanie
Brak
Brak
zagrożeniom terrorystycznym
7.2.3. Przeciwdziałanie i
Brak, chociaż w innych miejscach
Brak
zwalczanie korupcji.
przywołuje się dobre przykłady
współpracy z organizacjami
pozarządowymi.
7.2.4. Przeciwdziałanie
Brak, choć pewne działania edukacyjne i Brak
zagrożeniom w ruchu
prewencyjne mogłyby być realizowane
drogowym.
przez organizacje pozarządowe.
7.2.5. Przeciwdziałanie
„priorytetem w obszarze prewencji
Brak
handlowi ludźmi.
handlu ludźmi będzie utworzenie na
terenie całego kraju wojewódzkich
zespołów do spraw przeciwdziałania
handlowi ludźmi, których zadaniem
byłaby wymiana informacji, współpraca
pomiędzy podmiotami administracji
publicznej i organizacjami
pozarządowymi w zakresie kampanii
informacyjnych, działań
szkoleniowych i edukacyjnych
dotyczących zjawiska oraz wsparcia
ofiar przestępstwa” (s. 94).
7.2.6. Przeciwdziałanie
Brak
Brak
cyberprzestępczości.
7.2.7. Organizowanie działań „Zakłada się prowadzenie działań
Brak
na rzecz bezpieczeństwa na profilaktycznych i edukacyjnych w
poziomie ogólnokrajowym i
lokalnym.
dziedzinie bezpieczeństwa, z udziałem
mediów
ogólnokrajowych i lokalnych. Instytucje
odpowiedzialne za porządek i
bezpieczeństwo powinny angażować do
wspólnych
działań, szczególnie profilaktycznych,
informacyjnych i edukacyjnych, władze
samorządowe, społeczności lokalne,
środowiska naukowe i organizacje
pozarządowe.”
(s. 95)
Brak
Brak
7.2.8. Odzyskiwanie mienia
pochodzącego z przestępstw.
7.2.9. Zapewnienie
Brak, choć mowa o szkoleniu
Brak
bezpieczeństwa imprez
organizatorów imprez masowych i
masowych.
działaniach profilaktycznych, które
mogą być skutecznie prowadzone przez
NGO.
7.3.
7.3.1. Doskonalenie
Brak, choć mowa o organizacjach
Brak
Zapewnienie zintegrowanego systemu
międzynarodowych.
bezpieczeństw zarządzania
a granicy
bezpieczeństwem granicy
UE/Schengen. zewnętrznej UE/Schengen.
7.3.2. Zapewnienie płynności Brak
odpraw granicznych osób i
środków transportu oraz
zapewnienie ochrony granicy
państwowej (w tym „granicy
zielonej”) przed jej
bezprawnym
przekraczaniem.
Brak
7.4.
7.4.1. Wprowadzenie nowych
Ratownictwo i uregulowań dotyczących
ochrona
ratownictwa i ochrony
ludności
ludności.
(ochrona
przeciwpożaro
wa, działalność
zapobiegawcza
, ratownicza i
gaśnicza).
„System będzie otwarty na współpracę
z organizacjami pozarządowymi, w
szczególności ze społecznymi
organizacjami
ratowniczymi (ochotnicze straże
pożarne, Górskie Ochotnicze Pogotowie
Ratunkowe, Tatrzańskie Ochotnicze
Pogotowie
Ratunkowe, Wodne Ochotnicze
Pogotowie Ratunkowe i in.), które będą
miały możliwość integracji i
współdziałania z
państwowymi służbami ratowniczymi”.
(s. 97)
7.4.2. Pogłębienie współpracy „Doceniając dorobek i potencjał
Brak
ze społecznymi organizacjami społecznych organizacji ratowniczych,
ratowniczymi.
działających w dziedzinie ochrony
przeciwpożarowej,
ratownictwa wodnego i górskiego oraz
mając na względzie ich znaczący wpływ
na bezpieczeństwo obywateli,
przewiduje
się działania na rzecz zwiększania
możliwości udzielania przez te
organizacje pomocy potrzebującym
poprzez:
•
doskonalenie obowiązujących
norm prawnych dla
funkcjonowania ratownictwa
ochotniczego oraz wprowadzenie
systemowych rozwiązań pozwalających
organizacjom ratowniczym na
wykonywanie zadań im przypisanych
w ramach zintegrowanego i
powszechnego systemu ochrony
ludności,
•
wspieranie społecznych
organizacji ratowniczych poprzez
transfer środków publicznych
przeznaczonych
na finansowanie działalności
ratowniczej,
•
wspieranie promowania idei
wolontariatu ochotniczego jako
formy samorealizacji służącej
kształtowaniu postaw
obywatelskich i służby osobom
potrzebującym pomocy,
•
7.4.3. Opracowanie
Programów Ratownictwa i
Ochrony Ludności.
współudział w organizowaniu
akcji prewencyjnych i
zapobiegawczych promujących
wzorce dobrych zachowań
w górach, na zorganizowanych
terenach narciarskich oraz obszarach
wodnych”.
(s. 97)
„program zostanie opracowany na lata Czy został opracowany i czy jest
2014–2017 i będzie obejmował:
wdrażany Program Ratownictwa i
Ochrony Ludności?
• przedsięwzięcia organizacyjne i
finansowe dotyczące wejścia w
życie ustawy o ochronie ludności,
•
finansowanie działań
ratowniczych realizowanych przez
państwowe i społeczne
organizacje ratownicze –
zagwarantowanie rokrocznie w
budżecie państwa środków
finansowych na realizację
podstawowych zadań
ratowniczych i humanitarnych w
dziedzinie funkcjonowania
ochrony ludności; wspieranie
działalności statutowych
organizacji w pozyskiwaniu
dodatkowych środków
finansowych z innych źródeł niż
budżet państwa w zależności od
pojawiających się potrzeb
społecznych organizacji
ratowniczych,
•
finansowanie rozwoju
technicznego społecznych
organizacji ratowniczych z
uwzględnieniem jego utrzymania,
w tym finansowanie
funkcjonowania śmigłowca
ratowniczego Tatrzańskiego
Ochotniczego Pogotowia
Ratunkowego – na podstawie
uzyskanych z organizacji danych
– konieczne jest opracowanie
planu finansowego utrzymania
śmigłowca ratunkowego na
przestrzeni kolejnych lat, na który
składać się będą
wyspecyfikowane koszty
bieżącego utrzymania gotowości
ratowniczej śmigłowca i koszty
wynikające z konieczności
wymiany w określonym czasie
poszczególnych części,
podzespołów, itp. w związku z
upływającym sukcesywnie ich
resursem,
•
7.5.
Doskonalenie
systemu
zarządzania
kryzysowego.
uwzględnienie w rozwoju OST 112
potrzeb społecznych organizacji
ratowniczych”. (s. 98)
7.5.1. Usprawnienie działania Właściwie brak, choć „Zakłada się
Brak
struktur zarządzania
zwiększenie zaangażowania obywateli w
kryzysowego.
zarządzanie kryzysowe poprzez
kształtowanie świadomości
7.5.2. Wdrażanie i
doskonalenie funkcjonowania
systemu powiadamiania
ratunkowego.
7.6. Poprawa
funkcjonowani
a systemu
Państwowego
społeczeństwa w zakresie
odpowiedzialności za bezpieczeństwo
własne i otoczenia oraz promowanie
odpowiednich zachowań w sytuacji
zagrożenia, takich jak praca w formie
wolontariatu.” (s. 99).
Brak
Brak
Brak
Brak
Ratownictwa
Medycznego.
4. Próba podsumowania
Prezentowany dokument pod względem możliwości jego monitorowania przez organizacje pozarządowe budzi kilka obaw
metodologicznych. Po pierwsze, nieprecyzyjne lub wieloznaczne są stosowane w nim pojęcia. Dla przykładu obywatel,
według deklaracji, „oznacza na potrzeby niniejszego dokumentu obywateli Polski, osoby nieposiadające polskiego
obywatelstwa, podmioty prowadzące działalność gospodarczą oraz organizacje społeczne.” (s. 8), ale chyba trudno
obronić takie podejście w całym dokumencie. Z kolei organizacje pozarządowe są bez wątpienia organizacjami
społecznymi, ale np. na stronie 6 wylicza się je obok siebie jako uczestników sfery społecznej „organizacje społeczne i
pozarządowe”.
Budzi też wątpliwość rozróżnienie pomiędzy partnerami społecznymi a partnerami społecznymi i gospodarczymi. Na str.
77 mówi się o wzmacnianiu „współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, administracją, organizacjami pozarządowymi
oraz partnerami społecznymi”, co sugeruje, że organizacje pozarządowe mieszczą się w kategorii „partnerów
społecznych i gospodarczych”. Oznacza to, że w ramach monitoringu trzeba uwaznie przygladać się przyjmowanym
definicjom i dążyć do jednoznaczności.
Kolejna sprawa to konkretyzacja założeń dotyczących planowanych działań w przyjętej strategii. Wiele sformułowań typu
„zwiększyć”, „usprawnić” nie pozwala na jasne określenie, czy założenia zostały zrealizowane. Wiele zapisów „Brak” w
rubryce Pytania monitoringowe nie wynika nie tyle z braku tematów będących w obszarze zainteresowania organizacji
pozarządowej, co z braku konkretów, o które można by się wprost zapytać. Oczywiste jest, że – zgodnie z założeniami
strategii – głównym narzędziem wdrażania strategii i bieżącego monitoringu będzie plan działań przygotowany przez
Koordynatora (s. 102), czyli ministra właściwego s.. administracji publicznej, który też ma co roku przygotowywać
sprawozdanie za rok poprzedni. Społeczny monitoring wdrażania strategii należy rozpocząć od ustalenia, na jakim
etapie w ramach pracy rządu są kwestie wewnętrznego monitoringu SSP.
Monitoringu SSP, a także ewentualnych innych strategii, nie może wykonywać jedna organizacja pozarządowa. To
zadanie dla większej liczby organizacji, zajmujących się różnymi kwestiami (m.in. otwarty rząd, informacja publiczna,
reuse, zdrowie, bezpieczeństwo, wymiar sprawiedliwości), które koordynowane przez odpowiedni sekretariat mogłyby
wykonać taka pracę, przyczyniając się do sprawdzenia zadeklarowanych działań rządu, ale też wzmocnienia tendencji
do lepszego przygotowywania, a następnie wykorzystywania strategii jako skutecznego narzędzia w zarządzaniu
publicznym. Powyższa tabela może stać się podstawą uzgadniania takiej formy współpracy różnych organizacji.
Opracował PF