docPrzewodnik montażu Instrukcja producenta
download 
Reklamacja Transkrypt
Przewodnik montażu Instrukcja producenta
OSOBISTE ZABEZPIECZENIE TO GWARANCJA TWOJEGO ZDROWIA Krtań w refluksie DWANAŚCIE ZASAD BEZPIECZEŃSTWA 1. W strefie brzegowej dachu zawsze używaj wyposażenia zabezpieczającego. 2. Zachowaj szczególną ostrożność podczas pracy w strefie brzegowej na dachach spadzistych. 3. Utrzymuj porządek w miejscu pracy. 4. Bądź świadomy trwania wszelkich prac dźwigowych nad Twoją głową! 5. Drabiny powinny być w dobrym stanie oraz wystarczająco długie, aby zabezpieczać na wypadek poślizgnięcia. 6. Zadbaj o sprzęt przeciwpożarowy przy pracach z otwartym ogniem na dachu. 7. Pamiętaj o kasku, specjalnym obuwiu roboczym oraz masce. 8. Stosuj się do instrukcji dotyczących pracy z wyciągarką dachową i innymi urządzeniami wyciągowymi. 9. Przed przystąpieniem do pracy upewnij się, że posiadasz odpowiednie wyposażenie BHP. 10. Zabezpiecz otwory w dachu, świetliki i narożniki. przełykowo-gardłowo-krtaniowym Przewodnik montażu Instrukcja producenta 11. Postępuj według instrukcji dotyczącej narzędzi i wyposażenia elektrycznego. 12. Utrzymuj drożność wyjść bezpieczeństwa i dróg ewakuacji. TWOJE MIEJSCE PRACY – UPEWNIJ SIĘ CZY PODJĘTE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA SPEŁNIAJĄ MINIMALNE STANDARDY ODPOWIEDNICH PRZEPISÓW BUDOWLANYCH prot-okll-0812.p65 1 2015-01-14, 08:57 Przewodnik montażu Instrukcja producenta Przewodnik montażu Informacje zawarte w niniejszym przewodniku uwzględniają obowiązujące przepisy i rozporządzenia. Protan AS nie ponosi odpowiedzialności za błędy popełnione przez osoby korzystające z niniejszego przewodnika. Protan AS zastrzega sobie prawo do dokonywania zmian i nie ponosi odpowiedzialności za zmiany w przepisach handlowych. Niniejszy przewodnik może być powielany wyłącznie za zgodą Protan AS. Wydano w grudniu 2007 Centrala: Protan AS P.O. Box 420 Brakeroya – N-3002 Drammen – Norwegia Tel. +47 32 22 16 00 Fax. +47 32 22 17 00 www.protan.com Biuro w Polsce: Protan Polska Sp. z o.o. ul. Radzymińska 129/2 Tel. 22 825 37 03 Fax. 22 825 68 26 [email protected] www.protan.pl 2 Instrukcja producenta Spis treści 1. Wstęp ..................................................................................................................................... 6 2. Podstawowe informacje techniczne na temat tworzyw sztucznych, z których wykonuje się membrany dachowe ..................................................................... 7 PVC ............................................................................................................................................ 7 TPO ............................................................................................................................................ 7 Tkaniny ....................................................................................................................................... 8 Jednowarstwowe membrany dachowe z PVC ........................................................................ 8 Pierwsza grupa główna – Membrany Protan SE, EX, EXG .................................................... 8 Druga grupa główna – Membrany Protan G, GG, GX i GT ..................................................... 9 Pozostałe produkty .................................................................................................................10 Odporność chemiczna membran dachowych Protan SE i Protan G ................................... 10 3. Systemy dachowe i warstwy paroszczelne ...................................................................... 11 Wymagania funkcjonalne ........................................................................................................11 Nachylenie dachów .................................................................................................................12 Stropodachy niewentylowane ................................................................................................. 12 Stropodachy wentylowane ...................................................................................................... 12 Wilgoć w budynkach ............................................................................................................... 13 Funkcje warstwy paroszczelnej ..............................................................................................13 4. Narzędzia i wyposażenie ................................................................................................... 16 Urządzenia ręczne do zgrzewania .......................................................................................... 16 Zgrzewarki automatyczne .......................................................................................................16 5. Izolacja ................................................................................................................................. 18 Materiały izolacyjne .................................................................................................................18 6. Warstwy rozdzielające, warstwy nieprzepuszczalne, warstwy poślizgowe i warstwy zabezpieczające ................................................................................................. 20 7. Kalkulacja ssania wiatru .................................................................................................... 22 Systemy dachowe ................................................................................................................... 22 Kalkulacja ssania wiatru ........................................................................................................... 22 Mocowanie mechaniczne produktów zbrojonych poliestrem ............................................... 27 Najważniejsze zasady mocowania mechanicznego/kalkulacji ssania wiatru ........................27 Balastowanie ............................................................................................................................29 Klejenie na całej powierzchni ..................................................................................................29 Vacuum .................................................................................................................................... 30 3 Przewodnik montażu 8. Mocowanie mechaniczne jednowarstwowych membran dachowych Protan ........... 32 Łączniki ................................................................................................................................... 32 Metody mocowania mechanicznego .................................................................................... 35 Na krawędzi arkusza membrany .......................................................................................... 35 Pasy ukrytego mocowania – system Protan Secret Fix Strip, arkusze membrany z poprzecznymi pasami ........................................................................ 37 Mocowanie zakryte zewnętrznym pasem ............................................................................. 38 Listwa stalowa Protan ............................................................................................................ 38 9. Zgrzewanie gorącym powietrzem ................................................................................... 39 Zgrzewanie PVC .................................................................................................................... 39 Procedura zgrzewania automatem samojezdnym ............................................................... 40 Zgrzewy w kształcie litery T .................................................................................................. 40 Przejście pomiędzy zgrzewem maszynowym i ręcznym ..................................................... 40 Zgrzewanie ręczne ................................................................................................................ 41 Wykonanie zgrzewu głównego przy użyciu zgrzewarki ręcznej ........................................ 41 Zgrzewanie „wilgotnych” membran dachowych ................................................................. 42 Testowanie wykończonych zgrzewów .................................................................................. 42 10. Systemy dachowe/Zasady montażu ............................................................................... 46 Mechanicznie mocowane powierzchnie dachowe – eksponowane powierzchnie dachowe ..... 46 Membrany Protan SE, EX i EXG ........................................................................................... 46 Montaż .................................................................................................................................... 46 Montaż arkuszy – membrany Protan SE, EX i EXG ............................................................. 47 Membrana Protan EX ............................................................................................................ 47 Membrana Protan EXG ......................................................................................................... 48 Systemy dachowe ................................................................................................................. 48 Membrany dachowe Protan, arkusze mocowane mechanicznie ........................................ 48 Zatrzymanie i zablokowanie .................................................................................................. 48 Pasy ukrytego mocowania (wyłącznie z membraną Protan SE) ........................................ 49 Prefabrykowane arkusze ze wzdłużnymi ukrytymi pasami (wyłącznie w przypadku membrany Protan SE) ................................................................. 51 Dachy Vacuum – eksponowane powierzchnie dachu ......................................................... 51 Klejone powierzchnie dachowe – Protan GX ....................................................................... 53 Wybór systemu pokryć dachowych ..................................................................................... 54 Mocowanie attyki – rozwiązania techniczne ......................................................................... 55 Koryta rynnowe ...................................................................................................................... 57 Wykończenie przy ścianie ..................................................................................................... 60 Świetliki i inne przebicia ......................................................................................................... 61 Wpusty dachowe ................................................................................................................... 62 4 Instrukcja producenta Szczególne metody stosowane podczas renowacji dachów .............................................. 64 Obróbki .................................................................................................................................. 66 Tarasy .....................................................................................................................................67 Eksponowana membrana tarasowa – Protan GT................................................................. 67 Profile dachowe ..................................................................................................................... 68 Ścieżki techniczne dla ruchu pieszego ................................................................................. 69 Systemy pokryć dachowych dla dachów balastowanych .................................................. 70 Dachy balastowane żwirem ...................................................................................................71 Tarasy .....................................................................................................................................72 Dachy podwójne/dachy odwrócone i struktury membranowe – Protan G ........................73 Parkingi samochodowe – Protan GG ....................................................................................73 Dachy zielone (dachy z nasadzeniami) ................................................................................ 75 Membrany Protan do wilgotnych pomieszczeń – Protan G ................................................77 Dylatacje ................................................................................................................................78 11. Sposoby obróbki detali ................................................................................................... 79 12. Instalacja pionowych elementów dachowych z systemem ukrytych kieszeni Secret Fix Pocket ............................................................................... 95 13. Montaż membrany Protan w systemie ukrytych pasów Secret Fix Strip (Protan SE) ..... 98 5 Przewodnik montażu 1. Wstęp Protan jest wiodącym skandynawskim producentem jednowarstwowych membran dachowych i tkanin technicznych, produkowanych z różnych typów tworzyw sztucznych. Naszą misją jest ochrona budynku przed szkodliwym wpływem wiatru i pogody. Od roku 1971 wykorzystano w budownictwie ponad 100 milionów metrów kwadratowych membran dachowych wyprodukowanych przez firmę Protan. Membrany dachowe Protan mogą być wykorzystywane we wszystkich typach struktur dachowych, podczas budowy nowych budynków, jak również przy renowacji, na dachach płaskich eksponowanych, dachach balastowanych, oraz ukośnych i w kształcie łuku. Nasze membrany dachowe są szczególnie odpowiednie np. dla dachów o skomplikowanych kształtach, czyli dachów unikalnych. Membrany Protan są wykorzystywane w wielu różnych obszarach, m.in. takich jak tarasy, łazienki/wilgotne pomieszczenia, dachy torfowe, parkingi i tunele. O wytrzymałości i jakości dachu nie decyduje wyłącznie jakość membrany dachowej. Równie ważny dla membrany dachowej jest jej montaż zgodnie z instrukcją producenta i aktualnie obowiązującymi wymogami krajowymi. W celu zapewnienia poprawnego montażu membran i stabilnej jakości wykonywanych dachów, Protan współpracuje na terenie Europy z siecią autoryzowanych firm wykonawczych. Autoryzowany Partner Protan, który został zaaprobowany jako przedstawiciel Protan, musi uwzględniać zalecenia Protan, jak również zagwarantować swoim pracownikom niezbędne szkolenia i wiedzę w zakresie układania membran na dachu. Serwis Techniczny Protan zapewnia autoryzowanym dekarzom firmy Protan podstawowe obowiązkowe szkolenie z montażu jednowarstwowych membran dachowych firmy Protan. Szkolenie daje wykwalifikowanym pracownikom dachowym praktyczną i teoretyczną wiedzę na temat produktów i systemów dachowych. Przewodnik montażu firmy Protan jest zbiorem użytecznych informacji dla dekarzy i kierowników projektów na temat właściwego stosowania różnych typów membran dachowych i metod wykonywania pokryć dachowych. Protan jest firmą, którą charakteryzuje innowacyjność, rozwój i adaptacja do ciągle zmieniających się warunków i wymagań rynkowych. Przewodnik montażu przedstawia aktualne rozwiązania techniczne. Nowe rozwiązania techniczne i nowe wersje produktów są prezentowane na bieżąco aktualizowanym Informatorze Serwisu Technicznego. Informator Serwisu Technicznego znajduje się na stronie internetowej firmy Protan, www.protan.com, i ma pierwszeństwo nad przewodnikiem montażu. Informacje podane w niniejszym przewodniku montażu i Informatorze Serwisu Technicznego zawierają większość niezbędnych informacji. Jednakże jeśli nie mogą Państwo znaleźć odpowiedzi na swoje pytanie, proszę skontaktować się z Serwisem Technicznym firmy Protan. 6 Instrukcja producenta 2. Podstawowe informacje techniczne na temat tworzyw sztucznych, z których wykonuje się membrany dachowe Membrany dachowe powstałe na bazie tworzyw sztucznych są wykonane głównie z plastyfikowanego PVC. Istnieje również nisza na rynku membran dachowych, zawierająca materiały dachowe TPO. Wspólną cechą obydwu wymienionych typów membran jest ich zbrojenie tkaniną poliestrową lub z włókna szklanego. PVC PVC jest najprawdopodobniej najbardziej uniwersalnym tworzywem sztucznym na obecnym rynku i ma 25% udziału w produkcji tworzyw sztucznych w Europie. PVC stosuje się w wielu różnych gałęziach przemysłu takich jak: budownictwo, medycyna, przemysł samochodowy, sport/rozrywka czy przemysł odzieżowo-tekstylny. Sektor budownictwa jest największym odbiorcą materiałów z PVC. Produktami, które dominują na tym rynku są rury, ramy okienne, membrany dachowe oraz wykładziny podłogowe PVC i tapety. PVC znajduje tak szerokie spektrum zastosowań z powodu swoich różnorodnych właściwości. PVC użyte do produkcji rur może być sztywne i twarde, podczas gdy PVC użyte do produkcji membran dachowych jest miękkie i elastyczne. Takie zróżnicowanie właściwości materiałowych osiąga się dzięki dodawaniu do PVC różnych materiałów, takich jak plastyfikatory, wypełniacze, stabilizatory i funkcjonalne pigmenty. Znaczącym składnikiem membran dachowych są plastyfikatory, które zapewniają odpowiednią elastyczność i giętkość w niskich temperaturach. PVC jest termoplastyczne. Oznacza to, że materiał topi się w wysokiej temperaturze. Ta cecha jest niezwykle korzystna dla produkcji przemysłowej, ponieważ dzięki niej można wytłaczać, kalendrować i formować materiał oraz poddawać go obróbce termicznej w temperaturze w przedziale 150-200°C. PVC może być także zgrzewane różnymi metodami, na przykład gorącym powietrzem i indukcyjnie. PVC można także kleić. W większości tworzyw sztucznych najważniejszymi składnikami są węgiel i wodór. Produkowane są w 100% z paliw kopalnych, takich jak ropa naftowa. PVC tym różni się od pozostałych typów tworzyw sztucznych, że oprócz węgla i wodoru zawiera również chlor. To powoduje, że mniej niż połowa materiału (tylko 43%) czerpana jest z nieodnawialnych źródeł kopalnych. Chlor (57%) pochodzi ze zwykłej soli, której na świecie jest praktycznie nieograniczona ilość. PVC jest bardzo odporne na działanie wiatru i innych czynników atmosferycznych, jak również chemikaliów i zanieczyszczeń. Oznacza to, że produkty PVC są bardzo trwałe. Zawartość chloru w PVC powoduje, że jest on bardziej ognioodporny niż większość innych tworzyw sztucznych. TPO TPO (termoplastyczne poliolefiny) to niewielka grupa materiałów opartych na modyfikowanym gumą polietylenie lub polipropylenie. Dodatek gumy sprawia, że produkt jest elastyczny, ale nie w takim stopniu jak plastyfikowane PCV. TPO, tak jak PCV, jest również termoplastyczne. W związku z tym materiał będzie się topił w wysokiej temperaturze i może być obrabiany takimi samymi metodami jak PCV, z wyjątkiem zgrzewania indukcyjnego. TPO zawiera 7 Przewodnik montażu wypełniacze, stabilizatory i funkcjonalne pigmenty, dodawane w celu osiągnięcia pożądanych właściwości. Znacznie trudniej jest zapewnić ognioodporność TPO niż PCV. Tkaniny Membrany dachowe produkowane z tworzyw sztucznych są zbrojone tkaninami w celu spełnienia wymagań m. in. wytrzymałości, stabilności wymiarowej oraz wytrzymałości mechanicznej. Tkaniny produkowane są z poliestru lub włókniny szklanej. Tkanina poliestrowa może być tkana, dziana lub klejona. Wspólną cechą wszystkich tych materiałów jest obecność wysoko wytrzymałej przędzy poliestrowej zarówno na osnowie, jak i w wątku. Tkaniny poliestrowe są często stosowane w membranach dachowych mocowanych mechanicznie w szczególności instalowanych na dachach eksponowanych. Tkanina z włókna szklanego to włóknina składająca się z cienkich warstw włókna szklanego, klejonych ze sobą spoiwem. Taki welon szklany znajduje szczególnie zastosowanie, zapewniając pokryciom dachowym stabilność wymiarową, zwłaszcza w przypadku pokryć przeznaczonych do wykonywania dachów balastowanych na przykład płytkami betonowymi, itp. W szczególnych przypadkach stosuje się także tkaniny składające się zarówno z poliestru, jak i szkła. Jednowarstwowe membrany dachowe z PVC Membrany dachowe PVC firmy Protan to w zasadzie zbrojenie w postaci tkaniny poliestrowej, powleczone z obydwu stron PVC. Nasze produkty można podzielić na dwie główne grupy. Pierwsza grupa obejmuje zbrojone poliestrem membrany dachowe przeznaczone do stosowania na dachach mocowanych mechanicznie i dachach vacuum. Druga grupa zawiera membrany zbrojone włókniną szklaną, stosowane w dachach balastowanych i rozwiązaniach tarasowych. Wszystkie nasze produkty PVC mogą być wzajemnie ze sobą zgrzewane. Pierwsza grupa główna – Membrany Protan SE, EX, EXG Zbrojone poliestrem pokrycia dachowe z folii PVC, przeznaczone do stosowania na dachach mocowanych mechanicznie i dachach vacuum. Membrana Protan SE składa się z: • wierzchnich warstw z PVC wzbogacanych chemicznie w celu zapewnienia odporności na działanie promieniowania UV, ognia i temperatury, z zewnętrzną barwną warstwą antypoślizgową, • rdzenia w postaci zbrojenia poliestrowego, • warstwy spodniej z PVC w ciemnym kolorze o właściwościach analogicznych z warstwą wierzchnią. Membrana Protan EX: • posiada wszystkie cechy membrany Protan SE oraz dodatkowo jest laminowana od spodu włókniną poliestrową. Membrana Protan EXG: • posiada wszystkie cechy membrany Protan SE oraz dodatkowo jest laminowana od spodu włókniną szklaną. Membrany Protan SE i Protan EX produkowane są w grubościach od 1,2 mm do 2,0 mm w szerokiej gamie kolorów. Membrany Protan EXG produkowane są w grubości 1,2 mm oraz 1,6 mm. 8 Instrukcja producenta Obszary zastosowań membran dachowych Protan Membrana Protan SE przeznaczona jest do wykonywania pokryć dachów mocowanych mechanicznie i dachów vacuum. Membrana Protan EX to produkt dedykowany dla remontów dachów, mocowany mechanicznie lub instalowany w systemie vacuum. Membrana do dachów torfowych Protan – dedykowana wersja membrany Protan EX, mocowana mechanicznie jako podstawa dachów torfowych. Membrana Protan EXG – produkt dedykowany do dachów z termoizolacją w postaci polistyrenu (EPS), mocowanych mechanicznie. UWAGA: Membrany Protan SE nie mogą być instalowane w poniższy sposób: • kładzione luzem (z wyjątkiem dachów vacuum), • z balastem żwirowym, • jako membrany balastowane (np. na tarasach i w łazienkach), • do wykonywania detali, gdzie membranie należy nadać kształt poprzez rozciągnięcie, • klejone. Druga grupa główna – Membrany Protan G, GG, GX i GT Pokrycia z folii PVC zbrojone włókniną szklaną, przeznaczone do układania luzem, do instalowania na dachach balastowanych i klejonych na całej powierzchni. Membrany te składają się z: • wierzchnich warstw z PVC wzbogacanych chemicznie w celu przystosowania jej do przeznaczonych zastosowań, • rdzenia składającego się z włókniny szklanej, • warstwy spodniej PVC w ciemnym kolorze o właściwościach analogicznych z warstwą wierzchnią. Membrana Protan GX jest ognioodporną membraną Protan G, dodatkowo laminowaną od spodu włókniną poliestrową. Membrany typu Protan G produkowane są w grubościach od 1,5 mm do 2,4 mm w szerokiej gamie kolorów. Obszary zastosowań membran dachowych Protan Membrana Protan G 1,5 mm może być stosowana: • na dachach balastowanych np. z nasadzeniem ekstensywnym lub z obciążeniem żwirowym, • jako membrana w łazienkach, • jako membrana na tarasach, • do wykonywania detali w dachach. Membrana Protan GG 2,0 mm może być stosowana: • w ciężkich konstrukcjach membranowych (pokłady parkingów i podobne). • na dachach zielonych z nasadzeniem intensywnym. Obydwa typy membran: Protan G i Protan GG mogą być używane w tunelach i przepustach. Membrana Protan GT 2,4 mm może być stosowana jako pokrycie na otwartych powierzchniach na tarasach i ciągach komunikacyjnych. Najlepiej sprawdza się przy mocowaniu mechanicznym na podłożu stabilnym wymiarowo. Membrany Protan GX używa się przede wszystkim na dachach eksponowanych klejonych na całej powierzchni. 9 Przewodnik montażu Pozostałe produkty Oprócz wyżej wymienionych podstawowych produktów, istnieją również membrany Protan paroszczelne i membrana Protan AM. Oba produkty są zbrojone poliestrem i mogą być zgrzewane z innymi materiałami. Warstwa paroszczelna Protan to membrana dachowa, która jest stosowana w sytuacji, kiedy jest wymagana w pełni zgrzewalna dachowa warstwa paroszczelna. Protan AM jest membraną o grubości 1,0 mm wyprodukowaną z PVC odzyskanego w procesie recyklingu. Produkt ten cechuje się ograniczoną odpornością na promienie UV. Protan AM stosuje się jako warstwę paroszczelną, izolacyjną, radonową lub do zakrycia attyk, a także jako tymczasową osłonę dachu, która ma ograniczoną odporność na promieniowanie UV oraz jako warstwę uszczelniającą, gdy pojawia się zapotrzebowanie na lekką, lecz wytrzymałą i elastyczną membranę. Odporność chemiczna membran dachowych Protan SE i Protan G Odporność chemiczna membran dachowych PROTAN PVC zależy od stężenia, czasu kontaktu i temperatury substancji oddziaływującej. W poniższej tabeli wskazane są poziomy odporności membran na szereg różnych popularnych substancji oddziaływujących w normalnej temperaturze. Materiał Odporność Materiał Odporność Aluminium Odpowiednia Parafina Warunkowa Asfalt Nieodpowiednia Benzyna Nieodpowiednia Bitum Nieodpowiednia Sól aluminium Nieodpowiednia Żrący/kaustyczny potas Odpowiednia Sól amonu Odpowiednia Tlenek węgla Odpowiednia Sól wapnia Odpowiednia Trójchlorek węgla Warunkowa Sól magnezu Odpowiednia Sól Odpowiednia Sól potasu Odpowiednia Miedź i materiały żelazowe Odpowiednia Sól sodu Odpowiednia Detergenty Odpowiednia Woda morska Odpowiednia Ropa naftowa i olej napędowy Warunkowa Mydła Odpowiednia Eter etylowy Nieodpowiednia Zmiękczacze Nieodpowiednia Tłuszcze roślinne i zwierzęce Nieodpowiednia Rozpuszczalnik Nieodpowiednia Formaldehydy Warunkowa Para wodna Odpowiednia Osady żelazowe Warunkowa Smoła Nieodpowiednia Olej silnikowy Warunkowa Olej terpentynowy Nieodpowiednia Kwas azotowy Warunkowa Mocznik Odpowiednia Oleje mineralne niearomatyczne Warunkowa Wodne środki chwastobójcze Odpowiednia Oleje roślinne i zwierzęce Nieodpowiednia Środki zabezpieczające drewno Warunkowa 10 Instrukcja producenta 3. Systemy dachowe i warstwy paroszczelne Wymagania funkcjonalne Najważniejsze wymagania funkcjonalne stawiane konstrukcjom dachowym można scharakteryzować następująco: • Woda nie może przenikać przez membranę dachową do wnętrza struktury dachowej. • Deszcz i topniejący śnieg muszą zostać odprowadzone z dachu w prawidłowy sposób. • Dach powinien zostać wykonany w taki sposób, aby śnieg mógł na nim zalegać lub spadać zeń nie stwarzając zagrożenia dla dachu lub jego otoczenia. • Konstrukcja dachowa musi zostać zabezpieczona przed penetracją pary wodnej i wilgoci z wewnątrz budynku. • Konstrukcja ma za zadanie redukować poziom hałasu. • Wybrany materiał musi być odporny na światło słoneczne, wiatr i inne oddziaływania mechaniczne lub chemiczne. Rys. 1. 11 Przewodnik montażu Nachylenie dachów Rozróżniamy trzy rodzaje nachyleń dachów: • dachy poziome: kąt nachylenia dachu 0°, • dachy płaskie: kąt nachylenia dachu mniejszy niż 4°, • dachy skośne: kąt nachylenia dachu większy lub równy 4°. Stropodachy niewentylowane W stropodachach niewentylowanych poszczególne warstwy materiału przylegają bezpośrednio jedna do drugiej bez powietrznej bariery izolacyjnej lub warstwy wentylacyjnej. W tego rodzaju dachach membrana dachowa będzie funkcjonować jako warstwa wodoszczelna. W przypadkach wystąpienia przecieku np. w obrębie attyk, warstwa paroszczelna w szczególnych przypadkach może tymczasowo stać się warstwą uszczelniającą. Jeśli stropodachy niewentylowane będą miały dwa elementy paroprzepuszczalne – warstwę wiatroizolacji i membranę dachową. Pomiędzy dwoma elementami paroprzepuszczalnymi należy unikać stosowania materiałów z drewna, ponieważ wilgoć może spowodować ich butwienie. Rys. 2. Rys. 3. Stropodachy wentylowane Stropodachy wentylowane są konstrukcjami dachowymi, w których występuje warstwa pozwalająca powietrzu przepływać pomiędzy izolacją a konstrukcją dachową. Dzięki temu unika się kondensacji pary wodnej od spodu. Na powierzchni prawidłowo zainstalowanego stropodachu wentylowanego nie topi się śnieg. Ważną właściwością tak izolowanych konstrukcji dachowych jest ich szybkie schnięcie. Ewent. geowłóknina warstwa ochronna Membrana Podłoże drewniane min. 19 mm lub sklejka min. 18 mm Krokiew Rys. 4. 12 Rys. 5. Instrukcja producenta Wilgoć w budynkach Materiały stosowane w budownictwie, takie jak beton i drewno, cechują się wysokim poziomem wilgoci, zwłaszcza w przypadku konstruowania nowych budynków. Aby wilgotność powietrza w budynku osiągnęła równowagę, musi on wyschnąć. Proces schnięcia zaś zajmuje dużo czasu i może wywołać wiele problemów praktycznych, zatem ważne jest, by utrzymać poziom wilgoci w budynku pod kontrolą. W strukturach dachowych, jeśli to możliwe, należy unikać stosowania materiałów organicznych. Dachy niewentylowane z twardą wełną mineralną ułożoną na betonowym podłożu lub z jednowarstwową przekładką z włókniny nie zawierają materiałów organicznych, które mogłyby być zniszczone przez wilgoć. Beton może zawierać wiele stopniowo uwalnianej wilgoci, która może pogarszać właściwości izolacji termicznej. Można temu zapobiegać poprzez umieszczenie warstwy paroszczelnej na betonowym podłożu przed zamocowaniem izolacji i pokrycia. Dzięki temu zapobiegniemy przenikaniu wilgoci (dyfuzji) przez warstwy dachowe i jej kondensacji. Wilgoć może wówczas stopniowo wysychać przez dłuższy okres czasu. Jak wynika z powyższego, warstwa paroszczelna przyczynia się do ochrony budynku przed wilgocią. Zapewnienie osuszania konstrukcji dachowej jest niemal równie ważne jak wodoszczelność membrany dachowej. Funkcje warstwy paroszczelnej Warstwę paroszczelną w budynku instaluje się w celu zapobiegania przenikaniu wilgoci ze środka budynku do ścian i dachu drogą dyfuzji i przedostawaniu się powietrza przez nieszczelności (konwekcji). Warstwa paroszczelna w szczególnych przypadkach może tymczasowo zapobiegać pojawianiu się przeciągów i utracie ciepła przez rozszczelnienie przekrycia. W celu zapewnienia należytego funkcjonowania warstwy paroszczelnej, służącej także jako dodatkowa warstwa uszczelniająca, konieczne jest takie jej ułożenie przy wywinięciach na attykach i na zakładach sąsiednich arkuszy, by zapewnić szczelność konstrukcji. W dachach niewentylowanych warstwą paroszczelną zazwyczaj jest polietylen (folia PE). Jeśli wystąpią wątpliwości co do jej funkcjonowania lub jakości warstwy paroszczelnej, należy powiadomić o tym klienta. Dachy na budynkach chłodniczych, w których przez cały rok wewnętrzna temperatura jest niższa niż temperatura na zewnątrz, muszą cechować się maksymalną szczelnością dla pary wodnej. W przypadku chłodni nie jest wymagana wewnętrzna warstwa paroszczelna. Aby osiągnąć odpowiednią paroizolacyjność i szczelność, stosując w chłodniach materiały dachowe firmy Protan, należy przed zainstalowaniem membrany dachowej położyć na warstwie izolacyjnej warstwę polietylenu. W praktyce o poziomie szczelności pokrycia dachowego decydują zgrzewy i przejścia przez dach. Polietylen (folia PE) Polietylen jest obecnie najszerzej stosowanym materiałem w charakterze warstwy paroszczelnej. Polietylen jest produkowany w grubości do 0,20 mm w różnorodnych szerokościach i długościach. Wymogi i metody testowania dla warstw paroszczelnych z polietylenu na rynku norweskim opisuje norma produktowa 8000: „Warstwy paroszczelne z tworzywa sztucznego stosowane w budynkach” Norweskiego Instytutu Tworzyw Sztucznych. W dachach niewentylowanych niekiedy należy użyć warstwy paroszczelnej wykonanej z innych materiałów. Najbardziej popularnymi są arkusze polimeryczne z PVC lub TPO, albo 13 Przewodnik montażu membrana bitumiczna ze zbrojeniem z włókniny szklanej lub włókniny poliestrowej albo kauczuku butylowego. Aby zapewnić szczelność, należy precyzyjnie zabezpieczyć wszystkie połączenia. Istnieją następujące metody zabezpieczania szczelności połączeń paroizolacji: zakładkowe, mastyksowe (klejone) lub zgrzewane. Najlepsze efekty daje zgrzewanie, zapewniające pełną szczelność paroizolacji. Membrana przeciwwilgociowa Protan Dachowa membrana przeciwwilgociowa Protan w postaci membrany dachowej z PVC o minimalnej grubości 0,8 mm spełnia wymagania szczelności dyfuzyjnej określone w przepisach norweskich. Dzięki temu, że materiał można zgrzewać gorącym powietrzem, otrzymujemy w pełni szczelne rozwiązanie dachowe. Jest to szczególnie istotne przy obróbce detali takich jak attyki i przebicia. Membrana przeciwwilgociowa Protan jest stosowana w budynkach o wysokim stopniu wilgotności. W ekstremalnych przypadkach, takich jak kryte baseny, membrana przeciwwilgociowa jest uzupełniona warstwą polietylenu z 200 mm zgrzewem na zakładzie w celu zapewnienia dodatkowej odporności dyfuzyjnej. Membrana przeciwwilgociowa w pokryciu dachowym stworzy szczelne pokrycie dachowe. W celu zapobiegania nieszczelnościom, które mogą pojawiać się na skutek działania wilgoci w strukturze membrany dachowej, membrana przeciwwilgociowa powinna zostać wyposażona w osobne kanaliki do odprowadzania wilgoci. Odprowadzanie wody może odbywać się w dół, tak, aby na możliwie jak najwcześniejszym etapie odkryć wszelkie istniejące nieszczelności. Zastosowanie podczas budowy kombinacji warstwy paroszczelnej i pokrycia dachowego System dachowy Protan 2X wykorzystuje polimerycznie zmodyfikowane pokrycie dachowe na bazie asfaltu z rdzeniem z poliestru lub membranę dachową wzmocnioną poliestrem (np. Protan AM) jako kombinację warstwy paroszczelnej i pokrycia. Rozwiązanie to stosuje się w sytuacji, gdy dach stanowi tymczasową platformę do wykonywania innych prac w okresie trwania budowy. Warstwa ta jest często instalowana bezpośrednio na podłożu, ale czasem należy ją nieco zaizolować, np. na konstrukcji nośnej (z blachy trapezowej) przed położeniem warstwy z membrany. Odprowadzenia deszczówki, wpusty i koryta należy wykonać zgodnie z zapotrzebowaniem i uwzględniając wymagania praktyczne. Koryta odprowadzające z membrany powinny być wykorzystywane jedynie tymczasowo i uszczelnione po zastąpieniu ich przez stałe koryta odprowadzające. Paro- i wodoszczelność detali Wykończenia attyk i przejść muszą być jak najszczelniejsze. Warstwa przeciwwilgociowa wzdłuż attyk zostaje wywinięta wyżej niż izolacja i domocowana zaciskiem. Membrany dachowe PVC to szczególnie odpowiedni produkt do zapewnienia szczelności pokrycia wokół detali ze względu na swoją elastyczność i szeroki wachlarz gotowych detali wykańczających. Podczas opadów deszczu lub śniegu należy zadbać, by mocując dach nie dopuścić do zawilgocenia warstwy między warstwą przeciwwilgociową i membraną. Warstwę przeciwwilgociową wybiera się na etapie projektowania, w oparciu o kalkulacje wewnętrznej i zewnętrznej 14 Instrukcja producenta wilgotności i temperatury budynku i jego struktury. Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, budynek narażony jest na różnorodne zagrożenia, ze względu na które szczegółowo określa się wymagania dla różnych typów stosowanych warstw przeciwwilgociowych (patrz tabela poniżej). Klasa zagrożenia Suma punktów Wymagania dla warstwy przeciwwilgociowej R0 EC ≤5 Brak (UWAGA: Przyszłe zmiany charakteru użytkowania budynku i inne względy mogą spowodować, że zalecane będzie zastosowanie warstwy przeciwwilgociowej) R1 5 ≤EC ≤12 Folia PE o grubości 0,2 mm położona z luźnymi zakładami 200 mm R2 12 ≤EC ≤22 Folia PE o grubości 0,2 mm PE położona łączona na zakładach 200 mm, zainstalowana ze szczelnymi połączeniami (pierścień zaciskowy, taśma klejąca, uszczelniacz) R3 22 ≤EC ≤32 a) Bariera przeciwwilgociowa z papy o minimalnej klasie U2 NS3530 zainstalowana ze zgrzewanymi szczelnymi połączeniami b) Bariera przeciwwilgociowa z membrany PVC o grubości 0,8 mm zainstalowana ze zgrzewanymi szczelnymi połączeniami R4 EC ≥32 a) Bariera przeciwwilgociowa z papy o minimalnej klasie U2 NS3530 zainstalowana ze zgrzewanymi szczelnymi połączeniami b) Bariera przeciwwilgociowa na przykład z membrany PVC o grubości 0,8 mm zainstalowana ze zgrzewanymi szczelnymi połączeniami i polietylenem o grubości 0,15 mm położonym luźno, bez łączenia zakładów jako dodatkiem do warstwy paroszczelnej. UWAGA: Dla EC >32 nie zaleca się mechanicznego mocowania samej membrany dachowej. Źródło: TPF nr 7 Wymagania dla podłoża Podłoże nie powinno mieć ostrych krawędzi lub wystających elementów (np. wkrętów), które mogłyby uszkodzić warstwę przeciwwilgociową. Jeśli podłoże nie jest odpowiednie dla położenia pokrycia dachowego, obowiązkiem dekarza jest powiadomienie o tym klienta. 15 Przewodnik montażu 4. Narzędzia i wyposażenie Urządzenia ręczne do zgrzewania Urządzenia do zgrzewania ręcznego typu Leister, Steinel lub Sievert używane są do zgrzewania detali i łączenia ze sobą brzegów rolek membran dachowych. Producenci mają w swojej ofercie specjalne skrzynki narzędziowe zawierające niezbędne wyposażenie zgrzewające, np. Leister Triac S występuje z akcesoriami takimi jak dysze, wałki dociskowe, nożyce, itd. Zgrzewarki automatyczne Membrany dachowe Protan zgrzewa się za pomocą zgrzewarek automatycznych. Do zainstalowania arkuszy membran o dowolnych wielkościach na powierzchniach skośnych lub dachach płaskich zaleca się stosowanie automatycznych maszyn zgrzewających ciepłym powietrzem. Przed rozpoczęciem zgrzewania należy zapoznać się z ustawieniami maszyny zgrzewającej. Jakość zgrzewu automatycznego zależy od właściwego ustawienia temperatury i prędkości zgrzewania. Ustawienia te muszą być również dostosowane do warunków zewnętrznych (temperatura powietrza, wilgotność, itd.) oraz do grubości materiału. Zawsze należy pamiętać, by membrana PVC należycie stopiła się i wypłynęła wzdłuż zgrzewu. UWAGA: Podczas zgrzewania rolek o 2 m szerokości zaleca się stosowanie zgrzewarek automatycznych. Na rynku istnieje kilka różnych typów maszyn zgrzewających. Poniżej opisano kilka najpopularniejszych. Leister Varimat V lub V2 Leister Varimat V jest odpowiednim narzędziem do zgrzewania membran dachowych z PVC. Zgrzewarka automatyczna waży 22 kg i sprawdza się w pracach na dużych powierzchniach dachu. Dodatkowy docisk membrany uzyskuje się dzięki dokładanym obciążnikom maszyny zgrzewającej. Prowadnica dzieli się na 3 części. Jest łatwa do wyregulowania i zdemontowania. Maszyna jest wyposażona w dwie rolki transportowe, w tym jedną z przełącznikiem sprężystym Rys. 6. Leister Varimat. w celu zapewnienia jednolitego zgrzewu na nierównych powierzchniach. W zależności od rodzaju materiału, jego grubości i warunków zgrzewania (wilgotności i temperatury powietrza), maksymalna prędkość maszyny zgrzewającej to 5 m/min. Maksymalna szerokość zgrzewu wynosi 40 mm. Maszyna umożliwia cyfrową regulację ciepła, powietrza i prędkości posuwu. Woltomierz na wyświetlaczu wskazuje ilość woltów zasilających maszynę. Jeśli napięcie spadnie poniżej 180V, elementy grzejne wyłączą się automatycznie. Po wciśnięciu przycisku na panelu dekarz uzyskuje informację, ile metrów bieżących zgrzewu zostało wykonanych przez maszynę zgrzewającą. Maszyna doskonale nadaje się do zgrzewania membran położonych luzem, ponieważ nie naciąga ich podczas zgrzewania. 16 Instrukcja producenta Laister Uniplan E dla dachów o dużym nachyleniu Uniplan E jest małą, kompaktową maszyną zgrzewającą, doskonale nadającą się do zgrzewania membran dachowych Protan PVC na eksponowanych dachach skośnych. Pomimo że maszyna nie jest dostosowana do prac prowadzonych na otwartym powietrzu ze względu na niecałkowitą wodoodporność panelu sterującego, z naszego doświadczenia wynika, że maszyna może być używana na dachach, jeśli panel jest przykryty w czasie deszczu, a samo urządzenie przechowywane, jeśli się go nie używa, w suchym Rys. 7. Leister Uniplan E. miejscu. Dzięki temu, że jest lekka – waży około 11 kg, maszyna dobrze sprawdza się na dachach, na których spadek utrudnia używanie cięższych urządzeń. Maksymalna szerokość zgrzewu dla zgrzewarki Uniplan E to 30 mm. Panel kontrolny zgrzewarki Laister Uniplan E jest taki sam jak w przypadku zgrzewarki Leister Varimat. Maszyny zgrzewające Przed użyciem zgrzewarki automatycznej przeczytaj instrukcję obsługi. Po każdym użyciu maszyny należy zadbać o to, aby została wysuszona i zabezpieczona, a także, by przechowywać ją w suchym miejscu. Podczas weekendowej przerwy w pracach należy wyjąć zgrzewarkę ze skrzynki transportowej i przechować ją w budynku. Nie przechowywać zgrzewarki na dachu. Aby uzyskać odpowiedni zgrzew za pomocą zgrzewarki automatycznej, należy zadbać o prawidłowe funkcjonowanie wszystkich elementów ruchomych oraz właściwą pozycję dysz. Jeśli wzdłuż zgrzewu membrana dachowa zacznie się fałdować, prawdopodobnie jest to spowodowane zużyciem lub wadą dysz, wałków dociskowych i/lub kół zębatych. UWAGA: W celu zapewnienia należytej jakości zgrzewu należy zarówno przed rozpoczęciem zgrzewania, jak i później w odstępach co 200 metrów bieżących przeprowadzać testy zgrzewu na rozerwanie. 17 Przewodnik montażu 5. Izolacja Aktualna wartość współczynnika przenikania ciepła Uc(max) wymagana w przypadku domów mieszkalnych w Polsce wynosi 0,20 [W/m 2·K] (temperatura w budynku powyżej 16°C), co oznacza, że na dachu musi znajdować się izolacja o grubości przynajmniej 200 mm. W najbliższych latach planowane jest wprowadzenie współczynnika przenikania ciepła Uc(max) do wartości 0,15 [W/m 2·K] (temperatura w budynku powyżej 16°C) co oznacza, że na dachu będzie znajdować się izolacja o grubości przynajmniej 260 mm. Na starych dachach, które są remontowane, często trzeba położyć dodatkową grubość izolacji. Materiały izolacyjne Najważniejsze wymagania dla materiałów izolacyjnych używanych na dachach i w konstrukcjach membranowych to: • właściwości izolacji cieplnej, • odporność na rozprzestrzenianie ognia, • wytrzymałość na ściskanie. Najpowszechniej używanymi materiałami izolacyjnymi są: • EPS (ekspandowany polistyren), • XPS (ekstrudowany polistyren), • wełna mineralna, • poliuretan (w odmianie PIR). Styropian ekspandowany stosuje się powszechnie jako izolację dachów. Zbudowany jest z małych komórek o cienkich ściankach. Pory między tymi ściankami wypełnione są powietrzem. Styropian ekstrudowany stosuje się szeroko jako izolację w połączeniu z membranami dachowymi. Izolacja z XPS składa się z zamkniętych komórek. Z powodu niskiej absorpcji wody przez jego komórki, XPS jest również używany po mokrej stronie membran w konstrukcji dachów odwróconych. Płyty EPS i XPS mają frezowane boki, tak by po instalacji nie występowały między bokami płyt nieszczelności (mostki termiczne). Alternatywnie, istnieje możliwość położenia dwóch warstw tak aby połączenia znajdowały się z przesunięciem względem spodniej płyty. W przypadku płyt z wełny mineralnej, ważne jest dociśnięcie ich do sąsiedniej płyty /konstrukcji. UWAGA: Przed położeniem membrany dachowej Protan PVC należy zawsze położyć warstwę włókniny szklanej (warstwa rozdzielająca) na warstwie izolacji z polistyrenu (EPS lub XPS). Nie jest to konieczne w przypadku wełny mineralnej. Do izolacji nie może przedostać się wilgoć, ponieważ woda w izolacji znacznie obniża jej właściwości izolacyjne. Izolacja przechowywana na placu budowy musi być przykryta brezentem lub innym wodoodpornym materiałem. Pod pojęciem wełny mineralnej występuje wełna szklana i skalna. Wełna mineralna składa się z licznych cienkich włókien stopionej skały z dodatkiem lepiszcza, które zostało następnie poddane prasowaniu. Ilość zastosowanego materiału na metrze kwadratowym jest wyznacznikiem wytrzymałości na ściskanie materiału. Wełna mineralna jest niepalnym materiałem używanym samodzielnie lub w połączeniu z np. EPS. 18 Instrukcja producenta Przedłużające się obciążenie miejscowe materiału (czyli np. chodzenie po wełnie przez dłuższy okres czasu) może spowodować utratę właściwości mechanicznych. W takim przypadku należy podjąć środki zaradcze, na przykład takie jak położenie warstwy odciążającej w postaci płyt sklejki, XPS lub ścieżek komunikacyjnych w strefach o dużym natężeniu ruchu. Izolacja poliuretanowa składa się z płyt wykonanych ze sztywnej pianki poliuretanowej, używanych głównie na eksponowanych dachach. Płyty PIR wytwarza się w reakcji chemicznej, w trakcie której dodaje się środek spieniający. Sztywność płyt PIR pozwala je stosować na dachach o częsty i dużym natężeniu ruchu pieszym. Dachy mocowane mechanicznie Płyty izolacji nie mogą leżeć luzem pod membraną. W przypadku małych płyt izolacji należy zastosować przynajmniej 1 punkt mocujący, lub 2 punkty mocujące w dużych płytach. Jest to szczególnie istotne na dachach pokrytych membraną SE w rolkach 2 m. Należy ściśle przestrzegać instrukcji montażu producenta izolacji. Wymagania mogą być różne w zależności od różnych produktów i przepisów obowiązujących w danym kraju. 19 Przewodnik montażu 6. Warstwy rozdzielające, warstwy nieprzepuszczalne, warstwy poślizgowe i warstwy zabezpieczające Pojęcie migracji, używane dalej w treści, jest w praktyce związane z migracją plastyfikatora. Membrany dachowe Protan zawierają szereg związków chemicznych, w tym plastyfikatory. Membrana plastyfikowana PVC cechuje się tym, że np. w bezpośrednim kontakcie z membranami dachowymi z bitumu lub polistyrenem (w izolacji), pojawi się na tyle trwała reakcja chemiczna, która może doprowadzić do stopniowego zmniejszania się zawartości plastyfikatora w membranie PVC. Może to spowodować zesztywnienie membrany i utratę niektórych jej korzystnych właściwości. Aby tego uniknąć, konieczne jest położenie warstwy rozdzielającej, warstwy nieprzepuszczalnej. Warstwa rozdzielająca musi spełniać swoje funkcje we wszystkich warunkach, jakie napotka membrana dachowa w ciągu swego przewidywanego okresu używania. • warstwę rozdzielającą stosuje się pomiędzy dwoma warstwami, by zapobiegać zachodzeniu pomiędzy nimi reakcji chemicznych, • warstwę poślizgową stosuje się pomiędzy dwoma warstwami, by zapobiegać wytworzeniu się pomiędzy nimi nadmiernego tarcia, • warstwę wyrównującą stosuje się pomiędzy dwoma warstwami aby zniwelować nierówności podłoża, • warstwę zabezpieczającą stosuje się zazwyczaj na membranie w celu jej ochrony przed wpływem czynników mechanicznych, itd. (Protan zaleca warstwę z membrany PVC o grubości 1,2-2,0 mm albo warstwę o minimalnej gramaturze 300 g/m2 dzianiny polipropylenowej ), • warstwę ognioodporną stosuje się pomiędzy dwoma warstwami aby zapobiec wtapianiu się płonących kropli w palny materiał izolacyjny. Włókninę szklaną (minimalna waga 50 g/m 2) stosuje się jako warstwę rozdzielającą na wszystkich rodzajach izolacji polistyrenowej (EPS i XPS). Włókninę szklaną kładzie się luzem z zakładką o szerokości około 50 mm. Membrana Protan EXG jest laminowana włókniną szklaną od spodu, zatem nie ma potrzeby stosowania osobnej warstwy rozdzielczej z włókniny szklanej. 20 Instrukcja producenta Podłoże Rodzaj membrany Protan z tworzywa sztucznego Stare dachy papowe Protan EX Protan EX jest laminowany od spodu włókniną polipropylenową 140 g/m2 (na spodniej stronie) Protan SE Protan SE wymaga osobnej przekładki rozdzielającej ułożonej na powierzchni bitumicznej aby uniknąć migracji. Protan zaleca: Fibertex F2B, 140 g/m2 polipropylen w ofercie Protan AS Izolacja EPS/XPS Protan EXG Protan EXG jest laminowany od spodu włókniną szklaną 60 g/m2 (na spodniej stronie) Protan SE wymaga osobnej przekładki rozdzielającej zainstalowanej na powierzchni styropianu aby uniknąć migracji. Protan poleca: Włóknina szklana 120 g/m2 w ofercie Protan AS Podłoże z gładkiego betonu lub lekkiego betonu Protan SE Protan SE wymaga warstwy poślizgowej/wyrównującej zainstalowanej na podłożu betonowym. Protan poleca: Fibertex F4M 300 g/m2 PP w ofercie Protan AS Drewno, guma, na przykład w formie podłoża z kostki, mat, opakowań, itd. Jak w przypadku starych bitumicznych dachów Stare membrany polimeryczne mocowane mechanicznie Tak jak dla starych dachów bitumicznych (włóknina polipropylenowa/ geowłóknina 140 g/m2). Istniejące membrany należy rozciąć wzdłuż obwodu, a także w miejscach zmian kierunku jej kładzenia i wzdłuż linii mocowania łączników, aby znieść naprężenia, które mogłyby obciążyć nowe łączniki i by pomóc w odprowadzeniu wilgoci, która mogła dostać się pomiędzy warstwy. Stara membrana polimeryczna balastowana żwirem Istniejącą membranę należy w miarę możliwości usunąć. Jeśli nie jest to możliwe, istniejąca membrana powinna zostać rozcięta wzdłuż obwodu, w miejscach zmian kierunku jej kładzenia i wzdłuż linii mocowania łączników aby znieść naprężenia, które mogłyby obciążyć nowe łączniki i by pomóc w odprowadzeniu wilgoci, która mogła dostać się pomiędzy warstwy. Dachy z płynnych folii Należy przeprowadzić inspekcję dachów. W tym celu prosimy skontaktować się z Serwisem Technicznym firmy Protan 21 Przewodnik montażu 7. Kalkulacja ssania wiatru Krajowe normy pozwalają na obliczenie obciążenia wiatrem, na jakie będzie narażony dany budynek. Instalację membrany dachowej na dachu mocowanym mechanicznie lub dachu balastowanym można przeprowadzić na podstawie krajowych norm obciążenia wiatrem. Podręcznik projektowania Protan bazuje na badaniach Instytutu SINTEF Budownictwo i Infrastruktura oraz Grupy Badawczej Norweskich Producentów Dachów, TPF. Podręcznik ten został opracowany w taki sposób, by spełnić szczególne wymagania normy PN-EN 1991-1-4:2005 Oddziaływanie wiatru, standardowego modelu dla kraju będącego członkiem Europejskiej Organizacji Normalizacyjnej (CEN). Systemy dachowe Membrany dachowe Protan mogą być mocowane na cztery różne sposoby. Ogólną zasadą jest, iż produkty zbrojone poliestrem używane są do dachów mocowanych mechanicznie, podczas gdy zbrojone włóknem szklanym stosowane są do klejenia i balastowania. Mocowanie mechaniczne – Protan SE, EX i EXG Balastowanie – Protan G i GG Dachy klejone na całej powierzchni – Protan GX, EX-A Vacuum – Protan SE, EX, EXG Kalkulacja ssania wiatru Kalkulacja ssania wiatru musi być wykonana dla wszystkich projektów dachów, zarówno w przypadku dachów remontowanych jak i przy nowych budynkach. Aby wykonać kalkulację ssania wiatru, Protan prosi o dostarczanie następujących informacji: • region, • względna prędkość wiatru, • wysokość nad poziomem morza, • wysokość budynku, • typ dachu, • kategoria terenu, • topografia terenu. Region można określić wg adresu budynku. Po określeniu regionu, w którym znajduje się budynek, można ustalić względną prędkość wiatru, korzystając z krajowych tabel normy wiatrowej. Jeśli jest znany adres budynku, można również określić jego wysokość nad poziomem morza, przyjmując ją jako poziom podstawy budynku. Typ dachu, wysokość, długość i szerokość budynku stanowią również istotne informacje dla dokonania kalkulacji i podziału na strefy dachu oraz ustalenia ich wielkości. Kategoria terenu Prędkość wiatru jest uzależniona od cech topograficznych. PN-EN 1991-1-4:2005 określa dwa główne aspekty wpływu; czynnik pofałdowania związany z kategorią terenu i czynnik topografii odnoszący się do wzgórz, klifów itd. Istnieje pięć klas kategorii terenu, począwszy od otwartego morza do miast i gęstych lasów świerkowych. Teren można również opisać za pomocą stopnia pofałdowania i zdefiniować poprzez określenie, w jaki sposób przeszkody w terenie wpływają na przepływ wiatru. Małe pofałdowanie terenu ogranicza przepływ wiatru w mniejszym stopniu w danym terenie. Patrz tabela na następnej stronie. 22 Instrukcja producenta Kategoria terenu 0 Tereny otwarte, otwarte morze Kategoria terenu I Nabrzeże, otwarte morze. Otwarte tereny wiejskie strefy plaż. Kategoria terenu II Obszar wiejski, obszar z małymi rozproszonymi budynkami lub drzewami. Kategoria terenu III Domy w zabudowie ciągłej, obszar przemysłowy lub leśny Kategoria terenu IV Obszary miejskie, w których przynajmniej 15% obszaru jest zabudowane budynkami o średniej wysokości przekraczającej 15 metrów. Obszary lasów świerkowych. 23 Przewodnik montażu Jeśli w odległości 10 km od budynku teren odznacza się mniejszym pofałdowaniem niż obszar, na którym znajduje się budynek, tj. jest bardziej otwarty i narażony na działanie wiatru, w kalkulacji ssania wiatru należy zastosować dla tego terenu kategorię terenu otwartego. Topografia Skategoryzowanie usytuowania budynku w terenie może okazać się trudne, dlatego dla uproszczenia określa się pięć różnych kategorii, w których brane są pod uwagę tylko dwa najważniejsze czynniki: lokalizacja budynku w odniesieniu do najwyższego punktu terenu i wysokość tego punktu. Jest to uproszczenie obliczeń standardowych, w wyniku którego otrzymujemy kalkulację bardziej schematyczną niż precyzyjna standardowa trójwymiarowa kalkulacja. 1) budynek znajduje się na płaskim terenie (brak wpływu topograficznego), 2) budynek znajduje się za szczytem wzniesienia, 3) budynek znajduje się przed szczytem wzniesienia, 4) budynek znajduje się na szczycie, 5) budynek znajduje się na zawietrznej stronie stromego terenu, Rys. 10. 2) Budynek znajduje się za szczytem wzniesienia. Rys. 11. 3) Budynek znajduje się przed szczytem wzniesienia. Rys. 12. 4) Budynek znajduje się na szczycie. Rys. 13. 5) Budynek znajduje się na zawietrznej stronie stromego terenu. 24 Instrukcja producenta Siły oddziaływujące na powierzchnię dachu: Zasady oddziaływania wiatru na budynki zostały dobrze poznane. Upraszczając, można powiedzieć, że powierzchnia większości typów dachu dzieli się na trzy strefy: narożną, obwodową i środkową. Wpływ wiatru jest zawsze największy w strefie narożnej, nieco mniejszy na obwodzie i najmniejszy pośrodku dachu. Dlatego też w strefie narożnej i obwodowej należy domocować dach w większym stopniu niż w strefie środkowej. Aby określić wielkość stref narożnej, obwodowej i środkoRys. 14. wej, należy po pierwsze określić, czy dach znajduje się na budynku niskim, czy wysokim. Aby to zdefiniować, trzeba określić najwyższą wartość b, czyli dominującą fasadę wiatrową, która zawsze stanowi najszerszy bok budynku, na który wieje wiatr. • budynek jest określany jako niski budynek, jeśli jest szerszy niż jego dwukrotna wysokość (b >2 h), • budynek jest określany jako wysoki budynek, jeśli jego szerokość jest mniejsza lub równa jego dwukrotnej wysokości (b ≤2 h). d Strefa narożna Strefa środkowa b Strefa brzegowa 0,5 h 0,2 h Rys. 15a. Niski budynek b >2 h. Rys.15b. d Strefa narożna Strefa środkowa b Strefa brzegowa 0,25b 0,1b Rys. 16a. Wysoki budynek b ≤2 h. Rys. 16b. 25 Przewodnik montażu Formularz kalkulacji Nazwa projektu/numer: Ulica i nr: Kod pocztowy: Miasto/gmina: Wysokość budowy nad poziomem morza: Najszersza ściana nawietrzna – b Wysokość budynku – h: Inne wymiary: Typ dachu: Dach płaski Dach jednospadowy Dach dwuspadowy Dach łukowy/kopuła Kategoria terenu: 0 Tereny otwarte, otwarte morze I Nabrzeże, otwarte morze. Otwarte tereny wiejskie i strefy plaż. I I Obszar wiejski, obszar z małymi budynkami rozproszonymi lub drzewami. III Domy w zabudowie ciągłej, obszar przemysłowy lub leśny IV Obszary miejskie, w których przynajmniej 15% obszaru jest zabudowane budynkami o średniej wysokości przekraczającej 15 metrów. Obszary lasów świerkowych. Topografia: Budynek znajduje się na płaskim terenie (brak wpływu topograficznego) Budynek znajduje się za szczytem wzniesienia Budynek znajduje się przed szczytem wzniesienia Budynek znajduje się na szczycie Budynek znajduje się na zawietrznej stronie stromego terenu Budynek nowy/renowacja dachu: Nowy budynek/renowacja Obciążenie zewnętrzne: Konstrukcja przepuszczalna/nieprzepuszczalna Budynek zamknięty/budynek otwarty: Obciążenie wewnętrzne: Warstwa paroizolacyjna, (typ): Konstrukcja przepuszczalna/nieprzepuszczalna: Podłoże dachu/jakość: Blacha stalowa: Grubość Odległość między falami: Izolacja (typ, grubość) Mocowania: Pokrycia dachowego: (tuleje/ podkładki): Podłoża (wkręty/ gwoździe): Wartość siły wyrywającej – nośność obliczeniowa i charakterystyczna: 26 Instrukcja producenta Mocowanie mechaniczne produktów zbrojonych poliestrem: Celem mocowania mechanicznego jest przytwierdzenie membrany dachowej do konstrukcji nośnej, aby membrana dachowa wytrzymała działanie sił wiatru, na które będzie narażona w ciągu swojego okresu użytkowania. Celem stosowania łączników jest przeniesienie obciążeń ssania wiatru na konstrukcje obiektu. Membranę dachową układa się luzem, prostuje i naciąga przed mocowaniem łącznikami. Prawidłowa kalkulacja ssania wiatru określa obciążenie obliczeniowe wiatru dla różnych stref dachu. Obliczenia ssania wiatru wykonuje się w celu obliczenia odległości między łącznikami mocującymi membranę dachową. Łączniki mechaniczne to podkładki lub tuleje wykonane z metalu lub tworzywa sztucznego, współpracujące w połączeniu z odpowiednimi wkrętami, lub gwoździami, w zależności od typu i jakości podłoża. Aby membrana dachowa mogła absorbować i przenosić siły wiatru między mocowaniami i membraną dachową, została wyposażona w zbrojenie z wytrzymałego poliestru. Membrany Protan SE są najczęściej używanymi produktami do mocowania mechanicznego. Aby mieć pewność zastosowania wyłącznie przebadanych łączników, należy używać produktów zatwierdzonych w Aprobacie Technicznej SINTEF lub innej aprobacie wydanej przez podobny instytut budownictwa i zatwierdzonych przez Protan. Tuleja/ podkładka musi zostać poddana testom na obciążenie wiatrem zgodnie z obowiązującymi normami wraz z typem membrany dachowej PROTAN, do której ma być mocowana. Standardowe dynamiczne testy obciążenia wiatrem stanowią podstawę do udokumentowania wartości siły wyrywania łączników (nośności) w stosunku do membrany dachowej i podłoża. Podczas obliczania ilości mocowań mechanicznych należy ocenić, co jest najsłabszym ogniwem w konstrukcji. Złamanie łącznika może wystąpić w: • mocowaniu w podłożu, • samym punkcie mocowania (połączeniu rdzenia/podkładki/wkrętu z tuleją), • tulei/podkładce w membranie – przeciągnięcie. Podczas obliczeń bierze się pod uwagę, pomniejszoną przez współczynnik bezpieczeństwa, najniższą wartość, przy której następuje zniszczenie połączenia, zwaną nośnością obliczeniową. Najważniejsze zasady mocowania mechanicznego/ kalkulacji ssania wiatru • Zawsze postępuj zgodnie z zapisami formularza kalkulacji. Sprawdź, czy formularz uwzględnia warunki lokalne i dotyczy dostarczonych produktów. • Odległość między mocowaniami na brzegu arkusza nie może być mniejsza niż 200 mm lub większa niż 1000 mm. Podczas instalacji rolki o szerokości 2,0 m odległości między mocowaniami nigdy nie mogą przekroczyć 530 mm. • Arkusze o szerokości 2,0 m używane są w części środkowej powierzchni dachu na dachach eksponowanych na umiarkowany wiatr (maksymalne obciążenie wymiarowe wynosi 3 kN/m2). • Arkusze o szerokości 2,0 m wymagają wytrzymałej podstawy, czyli mocnej konstrukcji podłoża lub dodatkowej warstwy (warstwy paroizolacyjnej) • Arkusze o szerokości 2,0 m wymagają zastosowania łączników z kolcami. Alternatywnie, możliwe jest wykorzystanie membrany Protan EX i łączników bez kolców, ponieważ tkanina spodnia membrany Protan EX powoduje zwiększenie odporności na wyrywanie. 27 Przewodnik montażu • Arkuszy o szerokości 2,0 m nie można stosować na podłożu stalowym, jeśli jest ono cieńsze niż 0,7 mm. Generalnie nie zaleca się używania podłoża stalowego cieńszego niż 0,7 mm. • Zaleca się mocowanie mechaniczne attyk z użyciem listwy stalowej Protan w miejscu styku z połacią. • Prostokątne tuleje powinny być zawsze zainstalowane w ten sposób, aby dłuższa strona była równoległa do brzegu rolki. • Odległość pomiędzy łącznikami wzdłuż attyki/świetlika/konstrukcji pionowej nie może przekroczyć 0,5 m a mocowanie powinno być tak wytrzymałe jak w strefie narożnej dachu. • Rolki powinny być mocowane w poprzek elementów prefabrykowanych z betonu lub lekkiego betonu oraz w poprzek fal blachy trapezowej. • Montaż izolacji i membrany dachowej należy zaplanować tak, aby mocowanie mechaniczne membrany dachowej zapewniało również mocowanie płyt izolacji. Na każdą płytę izolacji powinien przypadać przynajmniej jeden łącznik. Najlepiej zapewnić to poprzez montaż membrany dachowej w poprzek płyt izolacji. Alternatywnie, płyty izolacji można mocować niezależnie od membrany. Należy być szczególnie ostrożnym przy przykrywaniu dachu arkuszami o 2m szerokości. • Mocując detale, nie należy umieszczać łączników bliżej niż 50 mm od krawędzi elementów na betonie i bliżej niż 100 mm od krawędzi elementów na lekkim betonie. • Nie można umieszczać łącznika bliżej niż 30 mm od brzegu arkusza membrany. Należy stosować się do instrukcji układania membrany. Całość łącznika powinna znajdować się po wewnętrznej stronie krawędzi rolki. Projektowe obciążenie wiatrem qd ≤3000 N/m2 ** qd >3000 N/m2 ** 1 1 1 2 Maks. odległość między rzędami punktów mocujących – strefa narożna i brzegowa – strefa środkowa 1,0 m brak wymagań 0,6 m 1,0 m Maks. odległość pomiędzy punktami mocującymi w jednym rzędzie – strefa narożna i brzegowa – strefa środkowa 1,0 m brak wymagań 0,6 m 1,0 m 0,2 m 0,2 m Min. liczba punktów mocowania – na płytę izolacji * – na m2 Minimalna odległość między rzędami punktów mocujących * ** Minimalnie 1 lub zgodnie ze specyfikacją dostawcy lub lokalnymi zaleceniami branżowymi Dla UK: qd limit wynosi 3 600 N/m2 28 Instrukcja producenta Balastowanie Dachy balastowane są dachami, w których membrana dachowa jest pokryta np. betonem, płytami betonowymi, żwirem (kruszonymi kamieniami lub naturalnymi otoczakami) lub ziemią jako podłożem dla nasadzeń (dachów zielonych). Jeśli balast składa się z tłucznia z ostrymi krawędziami, membrana dachowa musi być chroniona włókniną poliestrową lub podobnym materiałem o minimalnej masie powierzchniowej 300 g/m2 . Zaletą balastowania dachu jest efekt estetyczny i możliwość wykorzystania obszaru dachu do innych celów niż tylko ochrona przed warunkami atmosferycznymi. Konstrukcja nośna w dachach balastowanych musi być tak zaprojektowana, aby wytrzymać ciężar balastu. Balastowanie jest zatem stosowane głównie na podłożach betonowych. Jednym z głównych celów stosowania balastu jest zapobieganie uszkodzeniu membrany dachowej przez wiatr. Decydującym czynnikiem jest tu nie tylko całkowita masa balastu, ale również rodzaj materiału użytego jako balast. Przykładem może być to, iż drobnoziarnisty żwir jest dużo łatwiej zdmuchiwany z powierzchni dachu od betonowych płytek. Jeśli struktura podłoża jest szczelna, balast z 50 mm warstwy naturalnego żwiru otoczakowego z minimalną frakcją 16-32 mm zapewni odpowiednią ochronę przed siłami ssania wiatru; obciążenie wymiarowe wynosi (qd) <3 kN/m2 (w części narożnika, który jest najbardziej eksponowany). Uważa się, że żwir frakcji 16-32 mm jest w stanie wytrzymać prędkość wiatru 80 m/s w wirze wiatru, zanim żwir zostanie poruszony. Prędkość wiatru w wirze jest obliczana na podstawie kalkulacji ssania wiatru/ obciążenia wiatrem, które są określane przy użyciu odpowiednich standardów obciążenia wiatrem dla rozpatrywanego budynku. Betonowe płytki o grubości 50 mm uważane są za odpowiednią ochronę przed stałym ssaniem wiatru na dachu, qd <5 kN/m2 . Minimalne zabezpieczenie można stosować w poniższych przypadkach: • niski budynek, miejsca nie eksponowane na wiatr; żwir, • wysoki budynek, miejsca nie eksponowane na wiatr; żwir plus betonowe płyty w strefach narożnych, • niski budynek, miejsca eksponowane na wiatr; żwir plus betonowe płyty w strefach narożnych i w brzegowej, • wysoki budynek, miejsca eksponowane na wiatr; żwir plus zbrojona integralna wylewka w strefach narożnych i w strefie brzegowej. Dla dodatkowego zabezpieczenia balastowania konieczne jest zastosowanie mocowania liniowego wzdłuż attyki. Klejenie na całej powierzchni Klejenie całej powierzchni dachu oraz detali nie jest popularne w krajach skandynawskich, głównie ze względu na to, iż klejenie jest zależne od warunków pogodowych. Jednakże, w pewnych przypadkach klejenie może być dobrym rozwiązaniem, o ile spełnione są odpowiednie warunki. Wszystkie typy klejów, które mają być zastosowane do montażu membran dachowych Protan muszą być przetestowane i zatwierdzone do tego celu przez Protan. 29 Przewodnik montażu Klejenie powierzchni dachowych Klejenie całych powierzchni dachu jest powszechniejsze w południowych częściach Europy. Najbardziej rozpowszechnioną metodą klejenia jest klejenie membrany na całej powierzchni za pomocą kleju poliuretanowego do podłoża nośnego. Zarówno kleje wodne, jak i kleje kontaktowe Protan mogą być stosowane pod pewnymi warunkami. Należy pamiętać, że klejenie jest formą instalacji niezwykle uzależnioną od pogody. Dla dodatkowego bezpieczeństwa podczas klejenia konieczne jest zamocowanie liniowe membrany wzdłuż attyki. Wśród pozostałych warunków klejenia należy wymienić odpowiednie podłoże do klejenia, tj. suche i czyste, dobre warunki pogodowe i temperatura powyżej 5°C podczas montażu. Należy przestrzegać instrukcji producenta kleju. System klejenia dachów szczególnie nadaje się w przypadku budynków z podłożem betonowym, z płyty kanałowej, z cienkich elementów betonowych, betonu lekkiego i z podłożem drewnianym, przy których mocowanie mechaniczne może z różnych powodów sprawiać trudności. W tym systemie możliwa jest renowacja dachu z dodatkową izolacją. Przykładowy system z membraną dachową Protan klejoną na całej powierzchni składa się z dopasowanych do siebie następujących warstw: konstrukcji nośnej, warstwy paroizolacyjnej, izolacji termicznej i membrany Protan GX (laminowany włókniną poliestrową i stabilizowany ogniowo Protan G). Należy zadbać o ich staranne sklejenie, by siła działania wiatru została przeniesiona z powierzchni dachu przez warstwy w dół, aż do konstrukcji nośnej bez ich rozwarstwienia. Należy uważać, by odpowiednio zamocować izolację cieplną do podłoża. Jeżeli klejenie odbywa się z użyciem bitumu, będzie miał on przyczepność około 2,5 kN/m2 , natomiast prawidłowo klejona na całej powierzchni membrana osiąga przyczepność około 10 kN/m2 . W obszarach eksponowanych na działanie wiatru należy zatem zamocować mechanicznie płyty izolacji w celu uzyskania wystarczającej wytrzymałości mocowania do podłoża względem działania sił wiatru. Ilość łączników jest ustalana w oparciu o kalkulację ssania wiatru. Klejenie attyk i detali Klejenie jest również stosowane niekiedy do zamocowania membrany do pionowych powierzchni, takich jak ściany, świetliki itp. Na powierzchniach pionowych stosuje się klej kontaktowy Protan. Protan zaleca, by zawsze zamiast klejenia rozważyć mocowanie mechaniczne, ponieważ jest ono bezpieczniejsze. UWAGA: Należy używać wyłącznie klejów zatwierdzonych przez Protan. Vacuum Mocowanie dachu systemem vacuum polega na położeniu membrany luzem na szczelnym podłożu nośnym i zamocowaniu jej i uszczelnieniu przy attyce i urządzeniach dachowych. Membrana, która jest w kontakcie z w pełni szczelnym podłożem nośnym będzie przenosiła działanie sił wiatru do podłoża, przysysając się do niego i nie przemieszczając. Przepływające powietrze powoduje, że na powierzchni stropu tworzy się próżnia, zaś masa powietrza gromadzi się głównie tam, gdzie próżnia jest największa, czyli w strefach brzegowych i narożnych. Aby odprowadzić na zewnątrz powstałe nadciśnienie i przecieki powietrza z nieszczelności w podłożu, w miejscach, w których spodziewane jest wytworzenie największej próżni instaluje się kominki systemu vacuum. Kominki systemu vacuum posiadają uszczelki membranowe, które pozwalają powietrzu wydostać się na zewnątrz, ale nie wpuszczają go do 30 Instrukcja producenta środka. Wiedza o prądach powietrznych w konstrukcji i wokół budynku stanowi podstawę dla obliczeń ilości i lokalizacji kominków instalowanych pod nadzorem Serwisu Technicznego Protan. Wszystkie przejścia przez dach i łączenia do attyk muszą być wykonane tak, aby były szczelne, z zastosowaniem linearnego przeniesienia obciążenia (listwa stalowa Protan) i taśmy uszczelniającej. 31 Przewodnik montażu 8. Mocowanie mechaniczne jednowarstwowych membran dachowych Protan Do mocowania mechanicznego eksponowanych powierzchni dachowych można stosować wyłącznie membrany dachowe Protan zbrojone poliestrem, czyli wszystkie odmiany membran dachowych Protan SE. Łączniki Na rynku istnieją różne rodzaje łączników, które zostały zatwierdzone do stosowania z membranami dachowymi Protan. Połączenie elementów mocujących (wkręty/tuleje) musi zostać dobrane pod kątem ich dopasowania do podłoża oraz warstwy izolacji, grubości izolacji i rodzaju membrany dachowej. System mocowania powinien mieć akceptację Instytutu Budowlanego SINTEF lub odpowiedniego innego instytutu budowlanego. Aprobata gwarantuje, że produkt został dobrze przetestowany i posiada odpowiednią dokumentację. UWAGA: Zawsze należy postępować zgodnie z instrukcjami montażu dostawcy łączników. Rysunki pokazują przykłady łączników do dachów betonowych i stalowych z tulejami i wkrętami samogwintującymi. Wkręty mogą być używane na dachach drewnianych. Mogą być też samogwintujące. Rys. 17. Ochrona antykorozyjna, grupy zastosowań Ochrona antykorozyjna zastosowana dla wkrętów powinna mieć odpowiednią dokumentację i być poddana ocenie w zakresie możliwego wpływu na dach. Ochrona antykorozyjna dzieli się na cztery grupy: K KL 32 • dla budynków o małej wilgotności – zazwyczaj niezalecana • dla budynków, gdzie występuje ryzyko przedłużonych okresów kondensacji wilgoci na łącznikach spowodowane relatywnie wysoką wilgotnością w powietrzu między membraną i szczelnym podłożem. – może być stosowana, jeśli warunki zwykle są nieproblematyczne Instrukcja producenta KLA KLAM • dla budynków, gdzie występuje wysokie ryzyko przedłużonych okresów kondensacji wilgoci na łącznikach, spowodowane relatywnie wysoką wilgotnością powietrza między membraną i szczelnym podłożem. Również stosowane w przypadku obecności agresywnych substancji w izolacji lub podczas renowacji dachu, tam, gdzie istnieje niewielka szansa na wyschnięcie wilgoci – zalecany do stosowania w większości przypadków • dla tego samego typu budynków jak KLA, ale z dodatkowym ryzykiem zmęczenia i zniszczenia ochrony antykorozyjnej podczas instalacji, na przykład przez membranę bitumiczną z łupkową posypką. – jest to nowa grupa zastosowania, przeznaczona do pokrycia łączników narażonych na mechaniczne zużycie podczas instalacji i gdzie warunki są poza tym takie same jak w grupie zastosowania KLA Zakłada się, że tuleje z tworzywa sztucznego i podkładki aluminiowe spełniają wymagania KLA bez testów. Wkręty stalowe Istnieją trzy główne rodzaje wkrętów stalowych na rynku • wkręty ze standardowym czubkiem do mocowania w blachach o cienkiej i średniej grubości, • wkręty samogwintujące z pełnym czubkiem do mocowania w grubych blachach, • wkręty samogwintujące ze zmniejszonym czubkiem do mocowania w blachach o cienkiej lub średniej grubości. Wkręty są produkowane z różnymi kształtami łbów, w zależności od wymagań producentów lub użytkowników. Dostępne są wkręty ze stali nierdzewnej lub z różnymi ochronami warstwami antykorozyjnymi, zależnie od potrzeb określonej grupy zastosowania. Nie należy stosować podłoża ze stali cieńszej niż 0,70 mm. Ochrona przed wykręcaniem Najważniejszym sposobem zapobiegania wykręceniu się wkrętów jest zastosowanie łącznika z długą tuleją w połączeniu z krótkim wkrętem. W rezultacie takiego zastosowania ruchy w membranie przenoszone są na łącznik, a następnie tylko w niewielkim stopniu na stalowy wkręt. Systemy kolców lub specjalnie zaprojektowanych gwintów będą również zapobiegać odkręcaniu się śrub. Skonsultuj się z dostawcą łączników, aby upewnić się, że dobrałeś właściwy wkręt. Kołki do mocowania w betonie/wkręty Kołki do mocowania w betonie są dostępne w różnych odmianach; okrągłe gładkie, okrągłe z wpustem, płaskie gładkie lub profilowane gładkie. Dostępne są także wkręty do betonu. Większość łączników do montażu w betonie wykonana jest ze stali nierdzewnej, ale niektóre mają inne warstwy ochrony antykorozyjnej. Wspólną cechą wszystkich łączników do betonu jest to, że są one mocowane w uprzednio nawierconych otworach w betonie. Należy upewnić się, czy zgodnie z zaleceniami producenta używane są wiertła o odpowiedniej średnicy i długości. Nieprecyzyjnie nawiercone otwory, albo otwory o nieodpowiedniej średnicy lub głębokości nie zapewnią ochrony przed wyrwaniem łącznika. 33 Przewodnik montażu W przypadku elementów betonowych należy uważać na następujące czynniki: • przewiercenie, • wszelkie przewody instalacji elektrycznej/zbrojenia w elementach, • nigdy nie wolno nawiercać otworów bliżej niż 50 mm od krawędzi elementu betonowego ze względu na ryzyko odpryskiwania. Przy przewiercaniu się przez podłoże kawałki betonu zazwyczaj są wybijane od spodu. Zwykle jest to tylko problem estetyczny, ale mogą pojawić się problemy z mocowaniem, jeśli zbyt wiele betonu zostało wybite w stosunku do kotwiącej długości kołka/ wkrętu. Jest to szczególnie istotne przy elementach płyt korytkowych lub sprężonych konstrukcjach połaciowych. Protan zaleca używanie wkrętów w celu uniknięcia odpryskiwania betonu. Wkręty do betonu lekkiego 150/200 Do mocowania w lekkim betonie służą specjalne wkręty. Alternatywnie można łączyć 100 100 wkręty z kołkami rozporowymi. Należy zawsze dokładnie stosować się do instrukcji Łączniki muszą być kotwione montażu. Szczególnie ostrożnie należy dobietylko w tym obszarze rać właściwą długość łącznika i upewnić się, że mocowanie odpowiednio głęboko osadzi się w podłożu, a także zastosować wiertła 600 o odpowiednich wymiarach oraz specjalistyczne narzędzia do instalacji. Należy pamiętać, że narzędzia do instalacji różnią się w zależności od długości łącznika. Mocowanie nie Rys. 18. może znajdować się w odległości mniej niż 100 mm od krawędzi ze względu na ryzyko odpryskiwania betonu. Wkręty do drewna Należy upewnić się, że wkręt ma wystarczającą długość, by przejść przez podłoże i że został wkręcony w podłoże aż do łba. Wkręt musi być dopasowany do rodzaju podkładki. Upewnij się, że wkręt nie został zerwany. Najlepiej używać elektrycznej wkrętarki z regulowanym momentem obrotowym. Drewniane podłoża dachowe mają wiele złączy, pęknięć i sęków. Jeśli wkręty znajdą się w którymś z nich, zamocowanie może okazać się zbyt słabe. Przy mocowaniu mechanicznym na drewnianym podłożu należy tak ułożyć membranę, by mocowanie odbywało się w poprzek połączeń elementów drewnianych. Jeżeli membrana musi być ułożona równolegle do złączy elementów, koniecznie należy się upewnić, że mocowania zostały wykonane poza szczelinami. Tuleje z tworzywa sztucznego Na rynku istnieje wiele różnych tulej z tworzywa sztucznego. Mogą one mieć okrągłą lub owalną podkładkę i być wyposażone w kolce. Tuleja daje efekt teleskopowania, jeśli zastosowano ściśliwą izolację termiczną, na przykład wełnę mineralną. Tuleje z tworzywa sztucznego nie przewodzą ciepła, a zatem również zapobiegają efektywnemu przenikaniu ciepła przez warstwę izolacji. Tuleje z tworzywa sztucznego stosuje się w połączeniu z różnymi rodzajami wkrętów do mocowania w profilowanej blasze stalowej, do mocowania w podłożach drewnianych lub w połączeniu z różnymi 34 Instrukcja producenta stalowymi kołkami lub specjalnymi wkrętami do betonu do mocowania w nawierconych w betonie otworach. Istnieją również specjalne tuleje i wkręty do montażu w lekkim betonie. Łączniki metalowe Łączniki ze standardowymi stalowymi podkładkami w zgrzewach liniowych na zakładkę mogą być stosowane na twardych podłożach, takich jak podłoża drewniane lub beton. Metalowe podkładki mogą być okrągłe lub owalne z kolcami. Niektóre stalowe łączniki mogą być używane na izolacji z wytrzymałością na ściskanie min. 80 kPa, na przykład na EPS lub podobnej, ale przeważnie używa się tulej z tworzywa sztucznego. Metody mocowania mechanicznego Na krawędzi arkusza membrany Membrany dachowe Protan ze zbrojeniem poliestrowym mocuje się mechanicznie poprzez rozwinięcie rolek, wyprostowanie ich, naciągnięcie, zamocowanie na przeciwległych końcach, zgrzanie poprzednim arkuszem i systematyczne domocowanie łącznikami wzdłuż dłuższej krawędzi arkusza. Łączniki są instalowane w taki sposób, by krawędź wkrętu/łącznika znajdowała się 30 mm od krawędzi arkusza. Następny arkusz jest układany z minimalną zakładką 120 mm. Arkusze o 2 m szerokości wymagają zakładki 130 mm. Zgrzewy wykonuje się za pomocą 40 mm dyszy zgrzewającej (zgrzewarka automatyczna). Krawędź rolki 30mm 30mm 30mm Rys. 19. Rys. 20. 35 Przewodnik montażu Łączniki mocuje się wzdłuż krawędzi membrany, prostopadle w szeregu do szerokości rolki. Gdy membrana unosi się pod wpływem ciśnienia wiatru, krawędź zgrzewana jest eksponowana na siły rozciągające zarówno pionowo i jak i poziomo. Dlatego ważne jest, aby wewnętrzna krawędź zgrzewu znajdowała nawet ok. 15 mm od krawędzi talerzyka łącznika. Nierówny zgrzew jest obciążany punktowo, podczas gdy równy zgrzew rozprowadza siły wiatru liniowo. Równy zgrzew najłatwiej uzyskać dzięki zgrzewarce automatycznej. Rys. 21. Nierówny zgrzew. Rys. 22. Równy zgrzew. Nośność (siła) mocowania w membranie dachowej zależy od materiału, z którego wykonane są podkładka/ tuleja i od ich kształu. Jeżeli łącznik jest nieprawidłowo zainstalowany, może mieć gorszą nośność w membranie dachowej niż określona w specyfikacji. prawidłowo zainstalowany łącznik Obszar dla paska dociskowego Tuleje z owalną podkładką są mocowane tak, aby ich dłuższa krawędź była równoległa do dłuższej krawędzi arkusza membrany. Nieprawidłowe zamocowania mogą mieć wpływ na jakość zgrzewu, ponieważ z pod paska dociskowego automatu wydostawanie się powietrze albo rolka dociskowa zgrzewarki nie działa prawidłowo przy przechodzeniu ponad niewłaściwie zainstalowanym łącznikiem, przez co otrzymuje się gorszą/nierówną jakość zgrzewu. brzeg obszar, w którym mogą pojawić się błędy w zgrzewie Zgrzew maszynowy 40 mm 50 mm nieprawidłowo zainstalowany łącznik 30 mm Rys. 23. Punkty naprężeń na zgrzewie spowodowane nieprawidłowym montażem łączników. 36 Instrukcja producenta Rys. 24a. Dzięki takiemu montażowi teleskop działa prawidłowo. Rys. 24b. Łącznik zamontowany zbyt luźno: – wkręt lub tuleja są zbyt długie, – otwór jest niewystarczająco głęboki. Rys. 24c. Łącznik zamontowany pod kątem w stosunku do podłoża. Po upływie dłuższego czasu, może to spowodować, że krawędź tulei przedziurawi zakład na membranie. Rys. 24d. Łącznik zamontowany zbyt głęboko: – wkręt lub tuleja są za krótkie, – otwór jest zbyt głęboki. Pasy ukrytego mocowania – system Protan Secret Fix Strip, arkusze membrany z poprzecznymi pasami Mocowanie odbywa się w obrębie ukrytego pasa, dogrzanego do spodniej strony membrany dachowej. Mocowanie powinno zostać wykonane 30 mm od krawędzi ukrytego pasa i 15 mm od krawędzi zgrzewu fabrycznego. Całkowita szerokość ukrytego pasa wynosi około 120 mm, wliczając zgrzew 40 mm. Położenie punktów mocujących może biec geometrycznie w obu kierunkach, w zależności od tego, czy ukryty pas jest dogrzany w poprzek arkusza czy wzdłuż spodniej części prefabrykowanych arkuszy. Rys. 25. 37 Przewodnik montażu Mocowanie zakryte zewnętrznym pasem Mocowanie odbywa się przez arkusz membrany na zewnątrz w środkowej części. Punkty mocujące są przykryte 130 mm pasem przykrywającym i 40 mm zgrzewami po obwodzie pasa przykrywającego. Rys. 26. Listwa stalowa Protan Do mocowania mechanicznego attyk należy stosować listwy stalowe Protan. Listew stalowych Protan używa się do mocowania systemu ukrytych kieszeni, systemu ukrytych pasów mocujących z sznurem do zgrzewania lub opisanego powyżej pasa przykrywającego w celu uzyskania mocowania liniowego, gdy występują znaczące różnice w kącie połączenia dwóch powierzchni. Patrz też rozdział dotyczący zasad wykonywania pokryć dachowych. Rys. 27. Listwa stalowa Protan. 38 Instrukcja producenta 9. Zgrzewanie gorącym powietrzem Membrany dachowe Protan są zgrzewane gorącym powietrzem, z użyciem narzędzi ręcznych lub zgrzewarki automatycznej. Zgrzewanie przeprowadza się rozwijając rolki membrany i kładąc je na zakładkę. Obie strony zakładki podgrzewa się do temperatury topienia (ok. 570°C) i sprasowuje ze sobą za pomocą wałka dociskowego. Zaletą zgrzewania gorącym powietrzem jest to, że metodę tę można z łatwością dostosować do różnych warunków klimatycznych, regulując ciepło, natężenie przepływu powietrza i tempo przejazdu maszyny. Zgrzewanie podczas deszczu nie stwarza problemów. Gorące powietrze wysuszy zgrzewaną powierzchnię przed stopieniem i sprasowaniem ze sobą arkuszy membrany dachowej. Zawsze należy przeprowadzić test zgrzewu w celu prawidłowego ustawienia zgrzewarki. Dysza z gorącym powietrzem Pasek dociskowy Rolka dociskowa 4 cm 12/13 cm Rys. 28. Zgrzewanie PVC Prawidłowy zgrzew charakteryzuje się dobrym wytopieniem PVC wzdłuż zgrzewu. • Jeżeli temperatura jest zbyt wysoka lub tempo zgrzewania zbyt wolne: – membrana dachowa spali się i zwęgli. • Jeśli temperatura jest za niska lub tempo zgrzewania za szybkie: – materiał się nie wytopi i zgrzew łatwo się rozerwie. Należy zwrócić uwagę na osobną procedurę zgrzewania „wilgotnych” membran dachowych. Podczas zgrzewania zawsze wydziela się nieco dymu. By zminimalizować ilość wydobywającego się dymu, upewnij się, że na zgrzewarce ręcznej lub automatycznej ustawiona jest optymalna temperatura. Podczas zgrzewania w pomieszczeniach zamkniętych lub jeśli na zewnątrz panuje bezwietrzna pogoda, stosuj maskę, np. półmaskę z filtrem A2/P2 (3M 4255). Jeśli nią nie dysponujesz, zadbaj o wentylację. Patrz także rozdział poświęcony BHP. Zasada: Na każdym rozpoczętym dwusetnym metrze bieżącym zgrzewu trzeba przeprowadzić test na rozerwanie zgrzewu. Szerokość prawidłowego zgrzewu pobranego w trakcie testu powinna wynosić 40 mm. 39 Przewodnik montażu Procedura zgrzewania automatem samojezdnym Aby uniknąć pofałdowania membrany dachowej należy naciągnąć arkusz. Następnie, przed rozpoczęciem zgrzewania ze sobą dwóch arkuszy, mocuje się membranę dachową na obu krótszych końcach rolki. Temperatura zgrzewania i szybkość zgrzewania muszą zostać dostosowane do temperatury otoczenia, grubości membrany dachowej i wilgotności w obszarze zgrzewania. PVC zawsze musi wypłynąć wzdłuż zgrzewu. Upewnij się, że kabel zasilający do zgrzewarki ma właściwy przekrój. Należy pamiętać, że grubsze membrany dachowe i/lub membrany wilgotne wymagają zmniejszenia prędkości zgrzewania i zamontowania na zgrzewarce dodatkowego obciążenia, a niekoniecznie wyższej temperatury zgrzewania. Pamiętaj, aby przeprowadzać test zgrzewu na początku zgrzewania, a następnie w odstępach co 200 metrów bieżących zgrzewu. Szerokość zatwierdzonego zgrzewu wykonanego podczas próby na rozrywanie powinna wynosić 40 mm. Po wykonaniu testów zgrzewu w miejscach ich wykonania należy umieścić okrągłe łatki oznaczone napisem „Kontrola jakości”. Łatki kontroli jakości z nadrukowanym na nich tekstem dostarczane są w standardowych kolorach. Są one wysyłane na palecie membrany w ilości 1 na 100 m2 membrany dachowej PROTAN. Zaleca się zachowanie odpowiedniej ilości łatek kontroli jakości w odpowiednich kolorach na wypadek gdyby zaszła potrzeba użycia większej ich ilości. Zgrzewy w kształcie litery T Zgrzewarka automatyczna może zostać wykorzystana w celu wykonania prawidłowych połączeń w kształcie litery T w przypadku membran dachowych do grubości 1,6 mm. Aby uniknąć otwartego kanału (przecieku) na połączeniu membran, zgrzewarka dociskana jest dodatkowo ręcznie do podłoża. Na połączeniach T bezpośrednio po zakończeniu zgrzewania można też użyć wałka dociskowego. Im grubsza membrana dachowa, tym staranniej powinno się wykonywać zgrzewy w kształcie litery T. Jeśli membrana Rys. 29. Połączenia T z dodatkowym wzmocnieniem. dachowa jest grubsza niż 1,6 mm, na połączeniach T należy zawsze zastosować dodatkowe zabezpieczenie w postaci dogrzanej łaty. UW AGA: Dodatkowe zabezpieczenia muszą być zawsze zgrzewane na połączeniach T na membranach. Przejście pomiędzy zgrzewem maszynowym i ręcznym Przejście między zgrzewem maszynowym i ręcznym musi być wykonane zgodnie z rysunkiem nr 30. Należy pamiętać, by przed rozpoczęciem zgrzewania ręcznego oderwać wcześniejszy zgrzew aż do miejsca pełnego zgrzewu. Jeśli nie ma co do niego pewności, można na wierzchu dogrzać ok. 110 mm dodatkowej łaty celem zabezpieczenia. Można zaznaczyć przejście ze zgrzewu automatycznego na ręczny stalową płytką (około 100 x 200 mm) na zakładce na początku i na końcu zgrzewu automatycznego. Łatwiej nawet wykonać takie zaznaczenie za pomocą zgrzewarki ręcznej. 40 Instrukcja producenta Rys. 30. Zgrzewanie ręczne Detale wykonuje się z użyciem dyszy 20 mm i wąskiego wałka dociskowego. Jeśli wykonuje się zgrzew wzdłużny zgrzewarką ręczną (zamiast zgrzewarki automatycznej), należy użyć dyszy o szerokości 40 mm i szerokiego wałka dociskowego. Służy to uzyskaniu poprawnej szerokość i siły zgrzewu oraz pomaga w uzyskaniu prostej linii zgrzewu. Ma to szczególne znaczenie podczas zgrzewania ręcznego membrany Protan SE na dachach mocowanych mechanicznie. Metoda: Ustal odpowiednią temperaturę zgrzewania na próbnym fragmencie membrany i przeprowadź test zgrzewania. Właściwa szerokość zgrzewu wykonywanego podczas testu na rozrywanie powinna wynosić 40 mm. UWAGA: Uważa się za konieczne przeprowadzenie testów zgrzewania przed zgrzewaniem ręcznym ponieważ tylko wtedy jest to proces kontrolowany. Zgrzewanie ręczne powinno być zawsze poprzedzone wykonaniem zgrzewu wstępnego. UWAGA: Zabrania się zgrzewania punktowego podczas zgrzewania membran dachowych. Celem wstępnego zgrzewu jest stworzenie bariery zapobiegającej przenikaniu gorącego powietrza pod membranę dachową. Wstępny zgrzew umożliwia wykonanie zgrzewu głównego w ramach kontrolowanego procesu zgrzewania. Zgrzew wstępny również stabilizuje membranę dachową, tak aby wykonanie zgrzewu głównego nie powodowało przemieszczania się membrany dachowej. Zgrzew wstępny wykonuje się poprzez umieszczenie dyszy na płasko między dwoma warstwami membrany dachowej w odległości około 40 mm od krawędzi membrany dachowej. Wałek dociskowy jest dociskany równolegle do wylotu dyszy. Wykonanie zgrzewu głównego przy użyciu zgrzewarki ręcznej Podczas wykonywania zgrzewu głównego, przytrzymaj dyszę i wałek dociskowy pod kątem (około 45°) do krawędzi arkusza membrany dachowej. Unieś lekko czubek dyszy. Zalecamy odległość około 10-20 mm od wylotu dyszy do wałka dociskowego. Przejedź wałkiem dociskowym równolegle do otworu dyszy, dociskając połączenie zgrzewów tak, aby było 41 Przewodnik montażu widoczne równomierne przetopienie materiału PVC. Upewnij się, że ustawiona na zgrzewarce ręcznej temperatura jest właściwa, aby zminimalizować wydzielający się podczas zgrzewania dym. UWAGA: Prawidłowy zgrzew charakteryzuje się dobrym przetopieniem materiału PVC. Jeśli wystąpi zbrązowienie membrany wzdłuż zgrzewu, oznacza to, że temperatura jest zbyt wysoka. Konieczne jest zatem zmniejszenie temperatury/ lub zwiększenie szybkości zgrzewania. W przeciwnym wypadku gdy membrana dachowa rozdzieli się z powodu niepełnego stopienia, należy zwiększyć temRys. 31. Zgrzew ręczny. peraturę lub zredukować szybkość zgrzewania. Jeśli podejrzewasz słabą jakość zgrzewu, zawsze zastosuj w tym miejscu wzmocnienie w postaci łatki. Na dachu należy stosować jednolite, okrągłe łatki. ZABRANIA SIĘ ZGRZEWANIA PUNKTOWEGO! Często bywa, że dekarze mają zwyczaj zgrzewania punktowego membrany dachowej. Przez zgrzewanie punktowe rozumie się użycie zgrzewarki ręcznej do zgrzania membrany jedynie w wybranych punktach, co np. 500 mm na zakładce po wewnętrznej stronie zgrzewu wstępnego. Dekarz wykonuje te czynności w celu przytrzymania membrany na miejscu przy wietrznej pogodzie i/lub naprężenia jej przed zgrzewaniem automatycznym lub ręcznym. Zgrzewane punkty poddawane są działaniom siły wiatru. Membrany dachowe nie są przeznaczone do przenoszenia sił wiatru w takich punktach. Jeśli zgrzejesz punktowo membrany dachowe, z upływem czasu w zgrzewie mogą pojawić się dziury (oderwania), z przeciekami i w rezultacie uszkodzeniami spowodowanymi przez wodę. W związku z powyższym zabronione jest zgrzewanie punktowe membran dachowych. Zgrzewanie „wilgotnych” membran dachowych Produkty Protan G Membrany Protan G i Protan GG podlegają większej absorpcji wilgoci niż membrany SE. Na budowach z użyciem membran dachowych, gdzie membrana jest przechowywana przez długi czas, konieczne jest zapewnienie jej właściwego przechowywania, najlepiej pod dachem lub w osobnych kontenerach. UWAGA: Ważne: rolki membrany nie mogą być używane do tymczasowego balastowania. Membrany G, które były umieszczone przez jakiś czas na zewnątrz mogą czasem trudno się zgrzewać. Jeśli membrana została wysuszona tak, jak opisano poniżej, a testy zgrzewu nadal nie spełniają wymogów, zakłady mogą zostać wzmocnione pasem Protan SE 1,6 mm o szerokości ok. 200 mm. Pas ten zgrzewa się na połączeniu membran. Produkty Protan SE • Produkty Protan SE. • Ważne, aby rolki na miejscu budowy były przechowywane na palecie (nie na ziemi) pod przykryciem z brezentu. • Rolki membrany nie mogą być układane na dachu jako tymczasowe balastowanie pokrycia. 42 Instrukcja producenta Zalecamy instalowanie attyk i detali w miarę układania powierzchni dachowej. W niektórych okresach roku absorpcja wilgoci może prowadzić do problemów podczas zgrzewania, jeśli attykę zgrzewa się znacznie później niż wcześniej wykonaną powierzchnię dachu. • Ważne, aby przechowywać pasy do wykonania pionowych attyk w sposób prawidłowy. Pasy attykowe muszą być suche i należy je przechowywać w taki sam sposób jak membranę dachową. Pamiętaj o wykonaniu testów zgrzewu. Testowanie wykończonych zgrzewów Obecne metody testowania: 1. Test próbnikiem zgrzewu. 2. Test na rozrywanie. 3. Test vacuum. 4. Test wodny (testuje całą powierzchnię). 5. Test iskrowy. Test ręczny próbnikiem zgrzewu Umieść czubek próbnika zgrzewu na krawędzi zgrzanego obszaru. Delikatnie dociskając, przeciągnij próbnikiem wzdłuż spoiny. Dzięki temu wykryjesz miejsca, które nie zostały zgrzane prawidłowo, w momencie kiedy próbnik przejdzie przez niezgrzany obszar. W przypadku napotkania „rybich ust” – miejsca niedogrzanego, należy rozspoić membranę aż do miejsca, w którym zaczyna się prawidłowy nierozdzieralny zgrzew. Następnie użyj zgrzewarki ręcznej aby ponownie zgrzać otwarty obszar. Rys. 32. Test próbnikiem zgrzewu. Test na rozrywanie Testy zgrzewu muszą być pobrane z każdego zgrzewu maszynowego wykonanego podczas instalacji. UWAGA: Na początku zgrzewania należy wykonać co najmniej jeden test zgrzewu. Testy na odrywanie powinny być przeprowadzane w odstępach co 200 metrów bieżących. Zgrzew musi być testowany po schłodzeniu się membrany. Jeśli zgrzew jest wykonany prawidłowo, materiał oddziela się nie na zgrzewie tylko na zbrojeniu. Szerokość prawidłowo wykonanego zgrzewu powinna wynosić 40 mm. Jeśli, ze względów estetycznych nie jest możliwe odcięcie zgrzewanej próbki na powierzchni dachu, test zgrzewania może być przeprowadzony poza powierzchnią dachu. UWAGA: Wyłącznie przy pokryciach dachowych w szczególnym kolorze lub w przypadkach, w których łatki kontroli jakości nie są dostępne, możliwe jest wycięcie okrągłych łatek o takim samym kształcie z dostępnej zbrojonej membrany i użycie ich jako łatek kontroli jakości. Łatki powinny mieć średnicę 180 mm. Rys. 33. Test na odrywanie. 43 Przewodnik montażu Vacuum test Testowanie vacuum miską próżniową jest bezpieczną, elastyczną, nieniszczącą metodą testowania. Rys. 34. Test vacuum. Eksponowane punkty, takie jak zgrzewy w kształcie litery T mogą być testowane pneumatycznie za pomocą miski próżniowej. Jakiekolwiek słabe punkty w zgrzewach w kształcie litery T zostaną ujawnione jako bąble po 2 lub 3 sekundach od nałożenia roztworu mydlanego na zgrzew i zassaniu za pomocą założonej miski próżniowej. Wymagany sprzęt: • pompa próżniowa z manometrem/ciśnieniomierzem i regulatorem, • przezroczysta miska próżniowa, • ciecz, która będzie wskazywała miejsce przecieku. Procedura testu: 1. Rozpyl ciecz (wodny roztwór mydła lub płyn do spryskiwania szyb) na zgrzewie (obszar testu). 2. Umieść miskę próżniową na obszarze testu. 3. Ustaw pompę na 2 lub 3 sekundy (membrana dachowa zostanie zassana). 4. Punkty przecieku zostaną ujawnione tam, gdzie pokażą się bąble. 5. Zaznacz wszystkie słabe punkty i dogrzej na nich wzmocnienia. Test wodny Test wodny może służyć do badania tylko membran, w których jakikolwiek przeciek nie spowoduje uszkodzenia (na przykład w przypadku stalowego lub betonowego podłoża bez otworów). Metoda nie jest odpowiednia i nie może być przeprowadzana podczas badania szczelności dachów budynków które są zamieszkane lub w których prowadzona już jest działalność biznesowa. Jeśli dach jest spadzisty, oznacza to, że dla testu wodnego wymagany jest wysoki poziom wody. Może on wywołać przeciek, do którego z kolei nie doszłoby, gdyby nie wykonywano testu. System odwadniania może nie wytrzymać potężnego ciśnienia wody, które pociąga za sobą próba hydrauliczna. Standardowe ubezpieczenie nie obejmuje szkód spowodowanych 44 Instrukcja producenta przez wodę podczas przeprowadzania testu. Ponadto, izolacja w strukturze zostanie zawilgocona przez jakąkolwiek penetrację wody. W ilgotną izolację należy wymienić. Innymi słowy, testy wodne nie są odpowiednie, gdy woda może spowodować uszkodzenie struktury podłoża w większym stopniu niż normalne oddziaływania klimatyczne. Test wodny należy przeprowadzać ostrożnie jeśli istnieje ryzyko zbliżania się temperatury do poziomu zamarzania. Testu wodnego nie należy przeprowadzać w temperaturze poniżej poziomu zamarzania. Przed rozpoczęciem testu wodnego, należy powiadomić kierowników budowy. Należy oszacować masę wody w stosunku do nośności konstrukcji. 100 mm wody odpowiada 100 kg/m2 . Zawsze zasięgnij porady projektanta budynku. Zamiast uszczelniania odpływów można zgrzać pionową ścianę z membrany wokół odpływu. Dzięki temu unika się niepożądanego wysokiego poziomu wody. Dla większości konstrukcji wystarczy, gdy czas trwania testu zamknie się w normalnych godzinach pracy. Test wodny wilgotnych pomieszczeń zgodnie ze standardami to 24 godziny. Dach, który jest poddawany testowi ciśnieniowemu nie może być pozostawiony bez nadzoru na wypadek pojawienia się przecieków lub wystąpienia penetracji wody, która wymaga natychmiastowego opróżnienia dachu. Woda musi być odprowadzona, stopniowo, aby uniknąć zwiększania się ciśnienia w rynnach odprowadzających. Odpływy nie są normalnie przystosowany do takiego celu i, jak wspomniano wcześniej, konsekwencją może być poważne uszkodzenie spowodowane przez wodę. Podczas odprowadzania wody, może być wskazane, aby użyć dodatkowo kilku syfonów (węży elastycznych). Należy pamiętać, aby zawrzeć z klientem umowę, jasno przedstawiającą uzgodnienia dotyczące próby hydraulicznej. Należy wyspecyfikować poniższe kwestie: 1. Obszar, na którym ma być przeprowadzony test wodny. 2. Przygotowanie obszaru do testowania (powinien być w pełni pokryty membraną oraz wyposażony w sprawny system odprowadzający wodę). 3. Czas trwania testu wodnego – godzina rozpoczęcia i zakończenia. 4. Przegląd techniczny dachu podczas przeprowadzania testu wodnego. 5. Przegląd techniczny podczas odprowadzania wody. 6. Podpis upoważnionej osoby poświadczający przeprowadzenie testu wodnego. UWAGA: Nie należy przeprowadzać testu wodnego w nocy lub podczas weekendu. Ważne: Uzyskaj podpis kierownika budowy poświadczający, że membrana została przetestowana i zaaprobowana. Protan posiada specjalne formularze dla potrzeb badania membran testem wodnym. Test iskrowy – Metoda testu elektronicznego Firmy specjalistyczne mogą przeprowadzić testy wykrywania przecieków na jednowarstwowych membranach przez przepuszczenie ładunku elektrycznego przez wilgotną membranę dachową. Dzięki pomiarowi przewodzenia na powierzchni dachu można wykryć wszelkie dziury w membranie. Metoda jest efektywna, lecz droga i normalnie wymagana jedynie przy membranach narażonych na natężony ruch lub uszkodzenia mechaniczne. 45 Przewodnik montażu 10. Systemy dachowe/Zasady montażu Wybór właściwego systemu dla dachu wymagającego pokrycia może przynieść wymierne korzyści pod względem ilości koniecznego nakładu pracy, oszczędności na zużyciu materiału i ergonomii. Systemy dachowe Protan zawierają wiele produktów i wersji, łączenie których może być bardzo korzystne. Zarezerwuj sobie czas na dokładne zaplanowanie. Ta inwestycja zwróci się w wydajności pracy na dachu! Mechanicznie mocowane powierzchnie dachowe – eksponowane powierzchnie dachowe Eksponowane powierzchnie dachowe są strukturami dachowymi, w których warstwa szczelna/ wodoodporna jest warstwą górną, odpierającą wpływ wiatru i czynników klimatycznych. Oznacza to, że membrana musi być wodoszczelna, odporna na słoneczne promieniowanie UV, wytrzymała na działanie sił wiatru i musi być ognioodporna zgodnie z obowiązującymi regułami dotyczącymi nierozprzestrzeniania się ognia. Wymienione wyżej wymagania są wymaganiami funkcjonalnymi stosowanymi dla eksponowanych powierzchni dachowych. Membrany Protan SE, EX i EXG Membrany Protan SE, EX i EXG posiadają zbrojenie z poliestru, zapewniające właściwą wytrzymałość przy mocowaniu mechanicznym, tak że siły wiatru na powierzchni dachu są przenoszone na strop. Laminowane dzianiną membrany Protan SE sprawiają, że montaż jest łatwiejszy na konstrukcjach, dla których wymagana jest warstwa migracyjna układana w taki sam sposób jak membrana dachowa. Membrana Protan EX najlepiej nadaje się do stosowania przy renowacji starych bitumicznych dachów, podczas gdy membrana Protan EXG jest używana na izolacji EPS. Położenie luzem warstwy migracyjnej z Protan SE to również właściwe rozwiązanie, ale wymaga dodatkowego nakładu pracy na dachu. Montaż Membrany Protan SE, EX i EXG mogą być mocowane wyłącznie mechanicznie (oprócz dachów vacuum). Na początku procesu instalacji rozwija się pierwszy arkusz, wyrównuje się go, rozciąga i mocuje na obu końcach. Następnie instalowane są łączniki wzdłuż obu dłuższych krawędzi arkusza w odstępach opisanych w kalkulacji ssania wiatru przewidzianej dla danego dachu. Kolejne arkusze są rozwijane, rozciągane i mocowane na obu końcach, zanim zostaną zgrzane z poprzednim arkuszem. Następnie mocowania są instalowane wzdłuż luźnej dłuższej krawędzi arkusza. Linia zaznaczona wzdłuż arkusza pokazuje, w którym miejscu powinna znajdować się zakładka (120 mm) i gdzie powinny zostać umieszczone łączniki (około 37 mm od krawędzi arkusza). Membrana dachowa jest dostarczana w szerokościach 0,67 m, 1,0 m, 1,33 m i 2,0 m. Dla arkuszy o szerokości 2 m, zakładka powinna wynosić 130 mm. Zasada: Najpierw zgrzewanie, potem mocowanie mechaniczne! Pamiętaj, aby ostrożnie rozciągać membranę dachową podczas jej mocowania aby osiągnąć dobre naprężenie i gładką powierzchnię membrany dachowej. 46 Instrukcja producenta Montaż arkuszy – membrany Protan SE, EX i EXG 1. Rozwiń cały odcinek membrany od punktu A do B. 2. Ułóż membranę dachową tak, aby zostawić 120 mm zakładkę. Trzymaj się zaznaczonej linii. 3. Zamontuj 2-3 łączniki na jednym z końców. 4. Ostrożnie rozciągnij membranę na długość. 5. Zamocuj 2-3 łączniki na przeciwległym końcu. 6. Wykonaj zgrzew zgrzewarką od punktu A do B. 7. Umieść łączniki wzdłuż krawędzi arkusza. Postępuj zgodnie z tabelą wymiarów prawidłowych odległości oraz zgodnie z zaznaczoną linią. Podczas instalowania łączników ostrożnie rozciągaj membranę na boki. Rys. 35. Membrana Protan EX Membrana typu EX została opracowana specjalnie do renowacji starych bitumicznych lub syntetycznych jednowarstwowych pokryć dachowych. Włóknina poliestrowa (warstwa migracyjna) jest laminowana do spodniej części membrany dachowej, tak aby warstwa migracyjna i membrana dachowa były położone jako jedna warstwa. Na spodniej części membrany Protan EX jedna dłuższa krawędź arkusza nie jest laminowana włókniną poliestrową, tak aby mogła być zgrzana na zakładkę do następnego arkusza. Membrana Protan EX jest instalowana tak jak opisano powyżej proces dla SE, ale krawędzie muszą być zgrzane i przykryte pasami. Gdy membrana Protan EX jest układana na starym bitumie, włóknina może zaczepiać się o stare podłoże, utrudniając naciąganie arkuszy. Aby tego unikać, zaleca się położenie tymczasowo plastikowej folii pomiędzy starą membranę i Protan EX. Folię usuwa się zanim zostanie zgrzana zakładka. Inną alternatywą jest wykorzystanie prostego urządzenia rozciągającego, takiego jak ręczna naciągarka. Mocowanie na krótszych końcach arkusza: łączniki na końcach arkusza membrany Protan EX muszą zostać zakryte pasami. Należy umieścić łączniki naprzeciwko siebie i dogrzać na nich pas zakrywający z membrany Protan SE o szerokości 250 mm. UWAGA: Jeżeli arkusze o szerokości 2 m są mocowane mechanicznie z użyciem wkrętów i płaskich podkładek na podłożach drewnianych (bez dodatkowej izolacji), konieczne jest użycie Protan EX. Poprzez to wykorzystana jest dodatkowa wytrzymałość powstająca dzięki połączeniu membrany z laminowaną od spodu włókniną. 47 Przewodnik montażu Membrana Protan EXG Membrana EXG została opracowana specjalnie do wykonywania pokryć dachowych bezpośrednio na izolacji styropianowej (EPS/XPS). Membrana jest laminowana od spodniej strony włókniną szklaną (warstwa migracyjna). Podczas instalowania dachu wiatr może z łatwością zdmuchnąć ułożoną luzem włókninę szklaną. Można uniknąć tego problemu poprzez użycie Protan EXG, dodatkowo ograniczając ilość zaangażowanej pracy na dachu. Podczas łączenia arkuszy Protan EXG końcowy arkusz musi być zakryty pasem Protan SE o szerokości około 250 mm. UWAGA: Łączniki na końcu arkusza Protan EXG nie mogą znaleźć się pod zakładem zgrzewanym poprzez laminat z włókniny szklanej. Ponieważ gorące powietrze nie przetopi włókniny szklanej, powstały zgrzew nie będzie dobrej jakości. Zakrywanie pasami końcowych łączników Aby jak najskuteczniej zakryć pasami łączniki na końcach arkuszy membrany, warto zaplanować instalację dachu tak, aby łączniki na końcach arkuszy znalazły się obok siebie. Przykrywanie pasami w poprzek kilku arkuszy daje estetyczniejszy, bardziej jednolity wygląd powierzchni dachu. W przypadku produktów laminowanych dzianiną warto zamówić specjalne długości rolki aby zminimalizować ilość miejsc łączeń. Systemy dachowe Membrany dachowe Protan, arkusze mocowane mechanicznie Siła wiatru zawsze będzie czynnikiem determinującym, jaki system dachowy powinien zostać zastosowany. Ogólna zasada wskazuje, aby używać rolek o szerokości 1 m w obszarze środka dachu, jak również w narożniku i na obwodzie na dachach, które są umiarkowanie eksponowane na wiatr i na dachach z wieloma przebiciami lub dachach o specjalnie projektowanym kształcie, wykończonych lub z profilami architektonicznymi. Arkusze o szerokości 2 m są zwykle używane w obszarze środka dachu na dachach nie eksponowanych na wiatr. Arkusze o szerokości 2 m nie mogą być stosowane na konstrukcjach nośnych z lekkiego betonu lub w narożnikach i po obwodzie dachu. Często stosuje się połączenie arkuszy o szerokości 1 m w narożniku i po obwodzie oraz arkuszy o szerokości 2 m w strefie środkowej dachu. W obszarach szczególnie eksponowanych na działanie wiatru, konieczne jest stosowanie arkuszy węższych niż 1 m, lub użycie ukrytych pasów mocowania membran Protan w narożniku i na obwodzie o określonej odległości między pasami. Często lepiej korzystać z prefabrykowanych systemów zamiast wąskich arkuszy, ponieważ ich instalacja jest zazwyczaj mniej pracochłonna. Zatrzymanie i zablokowanie W przypadku instalowania arkuszy o szerokości 2 m należy zwrócić uwagę na następujące właściwości: Wstępne kurczenie się materiału 48 Rys. 36. Instrukcja producenta i siły wiatru na powierzchni dachu mocniej oddziałują na arkusze o szerokości 2 m niż na arkusze o szerokości 1 m. Należy wziąć to pod uwagę przy planowaniu instalacji dachu. W miejscu przejściowym między środkiem i obwodem dachu, gdzie arkusze o szerokości 2 m kończą się (występuje efekt „zatrzymania”) i, przykładowo, konieczne jest zastosowanie arkuszy o szerokości 1m w kierunku poprzecznym, 2 m arkusze muszą być zamocowane („zablokowanie”) wzdłuż krótszego boku. W przeciwnym wypadku siły oddziałujące na arkusz 2 m będą tak duże, że wyciągną połączenia membrany dachowej. Arkusz w strefie obwodowej (ukryte pasy mocowania, arkusze o szerokości 1 m lub węższe) jest następnie zgrzewany nad końcem arkusza 2 m. Istotne, by wziąć również pod uwagę siły oddziałujące na arkusz 2 m przy zmianie kąta układania. Arkusze muszą być „zablokowane”, jeśli to możliwe z użyciem listwy, aby zapobiec podnoszeniu się membrany dachowej w miejscu zmiany kąta nachylenia połaci dachu. Pasy ukrytego mocowania Secret Fix Strips (wyłącznie z membraną Protan SE) Pasy ukrytego mocowania wykonywane są na membranie Protan SE o szerokości 2,0 m i są zgrzewane w poprzek na spodniej stronie arkusza. Ukryte pasy mocowania są dogrzane do spodniej strony membrany za pomocą wysokiej częstotliwości w odległości dostosowanej do siły wiatru oddziałującej na dach. • Ukryty pas ma długość 1,8 m, co zapewnia wolną krawędź zgrzewu 100 mm z każdej strony rolki szerokości 2 m. • Pierwsze dwa pasy są zamocowane w przeciwnym kierunku do pozostałych. Dzięki temu podczas układania możliwe jest wyrównanie arkusza w stosunku do poprzedniego. • Zakładka powinna wynosić ok. 100 mm. • Ukryte pasy są mocowane do podłoża nośnego. Łączniki muszą być rozmieszczone na ukrytym pasie jak najbardziej symetrycznie. • Łączniki na ukrytym pasie muszą być rozmieszczone w odległości minimum 30 mm od krawędzi i nie bliżej niż 90 mm od końca ukrytego pasa. • Konieczne jest zamocowanie minimum 3 i nie więcej niż 7 łączników na każdym ukrytym pasie. • Do mocowania należy użyć wyłącznie ukrytego pasa. • Zaleca się użycie łączników/tulei bez kolców. Z uwagi na mocną tkaninę zbrojenia w ukrytych pasach kolce łączników z domocowaniem trudno się przebijają. Ponieważ ukryty pas jest dociskany do podłoża, tuleja z kolcami spowoduje marszczenie się membrany podczas montażu. Rys. 37a. Rys. 37b. 49 Przewodnik montażu Liczba łączników na poszczególne pasy Odległość między łącznikami na pasie w mm 3 4 5 6 7 630 480 380 320 270 4 2,6 2 1,6 1,3 5,2 3,5 2,6 2,1 1,7 6,6 4,4 3,3 2,6 2,2 7,8 5,2 3,9 3,1 2,6 9,3 6,2 4,6 3,7 3,1 Liczba łączników na metr kwadratowy dla: Odległość między pasami (mm): Odległość między pasami (mm): Odległość między pasami (mm): Odległość między pasami (mm): Odległość między pasami (mm): 400 600 800 1000 1200 ilość/m 2 ilość/m 2 ilość/m 2 ilość/m 2 ilość/m 2 Istnieją 2 systemy planowania projektu i instalacji dachu za pomocą pasów ukrytego mocowania: System 1: • Jednakowa odległość między ukrytymi pasami i jednakowo długie rolki (na przykład rolki z magazynu). • Jednakowa odległość między ukrytymi pasami, ale konieczne zamocowanie różnej liczby łączników w różnych strefach dachu. Dekarz musi postępować zgodnie z rysunkiem projektu. System 2: • Różne odległości między ukrytymi pasami i długościami rolek przeznaczonych na różne strefy dachu (wymaga rozplanowania). • Mając różne odległości między ukrytymi pasami, można zamocować taką samą ilość łączników na każdym ukrytym pasie, ale dekarz musi uważać, aby użyć właściwej rolki w odpowiedniej strefie. Rozpoczynając instalację dachu istotne jest, aby membrana dachowa została równo odwinięta. Następny pas ukrytego mocowania musi być ułożony równolegle i z zakładką na arkuszu obok. Nieprawidłowe ułożenie doprowadzi do zbyt szerokiego lub zbyt wąskiego zakładu. Pas ukrytego mocowania nie może być naciągnięty w taki sam sposób jak arkusz 1 m lub 2 m. a) Jeśli ukryty pas jest zainstalowany bezpośrednio z rolki, prawie nie ma szans na naciągnięcie membrany dachowej. b) W związku z tym zaleca się odwinięcie około 2 m rolki, aby ułatwić dostęp do ukrytych pasów. Doradzamy wykonanie tej czynności podczas instalowania dachu na miękkiej izolacji. Ciężkie rolki zagłębiają się nieco w izolację i powodują powstanie dodatkowej fałdy. Jeśli rolka jest umieszczona za ostatnio zamocowanym paskiem, nie dojdzie do powstania fałdy. Dodatkowo, będzie można trochę naciągnąć membranę dachową. c) Jeśli membrana dachowa zostanie rozwinięta w całości a następnie odwinięta, będziesz miał szansę naciągnąć trochę membranę dachową. Technika, którą wybierzesz, zależy od podłoża, warunków pogodowych i twojego doświadczenia. Aby zwiększyć tempo, można zamocować kilka arkuszy równolegle do siebie przed zgrzaniem membrany dachowej. Zakładka powstanie we właściwy sposób w odniesieniu do spadku dachu, aby uniknąć wnikania wody pod membranę. Bardziej szczegółowy opis pokrywania dachu za pomocą pasów ukrytego mocowania Protan został opisany w kolejnym rozdziale podręcznika. 50 Instrukcja producenta Prefabrykowane arkusze ze wzdłużnymi ukrytymi pasami (wyłącznie w przypadku membrany Protan SE) Prefabrykowane arkusze ze wzdłużnymi ukrytymi pasami są to standardowe arkusze membrany dachowej zgrzane ze sobą fabrycznie tak, by utworzyć jeden większy arkusz, na którym dogrzano od spodu ukryte pasy, biegnące wzdłuż dłuższej krawędzi arkusza. Standardowe wymiary arkuszy to 3,96 m x 12,5 m, ale możemy wyprodukować niemalże wszystkie żądane wymiary. Ukryte pasy są dogrzewane od spodu w odległościach dostosowanych do podłoża i lokalnej siły ssania wiatru. Na prefabrykowanych arkuszach wzdłużne ukryte pasy są mocowane w taki sposób, by biegły od środka arkusza. Dzięki takiemu ułożeniu uzyskuje się optymalną instalację. 1. Arkusze rozkłada się i odwija od spodu, składając do środka, aż dotrze się do pasów ukrytego mocowania znajdujących się pośrodku arkusza. 2. Arkusz jest wyrównywany, a ukryte pasy rozciągane i przytwierdzane do podłoża. 3. Arkusz jest następnie rozkładany i mocowany pas po pasie. Prefabrykowane arkusze umożliwiają bardzo szybki montaż, ponieważ wymagają mniejszej ilości zgrzewania na budowie. Jedyna praca związana ze zgrzewaniem to łączenie prefabrykowanych arkuszy i prace wykończeniowe. Dzięki temu praca postępuje szybko i bez niespodzianek. Jest to również korzystny sposób na uniknięcie dostawania się wilgoci w głąb dachu. Rys. 38. Prefabrykowany arkusz ze standardową lokalizacją ukrytych pasów. Dachy Vacuum – eksponowane powierzchnie dachu Membrana dachowa ułożona na w pełni szczelnym nośnym podłożu przeniesie siły wiatru w dół do podłoża poprzez przyssanie się. Dla podłoży, przy których odpowiednie jest mocowanie systemem vacuum, metoda ta pozwala na optymalne pokrycie dachu po optymalnych kosztach. Kwestię, czy dach jest odpowiedni dla mocowania systememu vacuum może wyłącznie określić doradca działu technicznego Protan. Do wykonywania dachów vacuum stosuje się rolki o szerokości 2 m na całej powierzchni dachu, lub większe prefabrykowane arkusze. Dachu nie mocuje się mechaniczne. Jednakże pokrycie musi być szczelne wokół urządzeń dachowych, włącznie z wpustami i wzdłuż attyk. Aby uzyskać szczelne połączenie przy attyce i detalach, używana jest taśma uszczelniająca 51 Przewodnik montażu Protan pod listwą stalową Protan w celu zapobieżenia dostawania się powietrza przez nierówności w podłożu. Uszczelka Protan Kiedy przepływ powietrza spowoduje utwoKieszeń ukrytego rzenie próżni nad stropodachem, ilość po mocowania wietrza pomiędzy membraną i szczelnym Listwa stalowa Protan podłożem wzrasta. Próżnia jest największa w narożnikach i na obwodzie dachu. Aby odZgrzew prowadzić nadciśnienie i jakiekolwiek przecieki powietrza z małych nieszczelności instalowane są kominki systemu vacuum w miejscach, gdzie spodziewana próżnia ma być największa. Kominki wyposażone są w uszczelki membranowe, które pozwalając powietrzu wydostać się, ale nie wnikać do środka. Zgodnie z ogólną zasadą należy umieścić dwa kominki w każdym narożniku dachu, zarówno wewnętrznym jak i zewnętrznym i wzdłuż wolnej krawędzi dachu co 15 metrów bieżących. Rys. 39. Rozmieszczenie kominków powinno zostać określone po zasięgnięciu porady u doradcy działu technicznego Protan. Wiatr przemieszcza się nad dachem w porywach, z szybkimi zmianami w natężeniu i kierunku. Te porywy mogą być postrzegane jako fale na powierzchni dachu, przypominające marszczenie tafli wody. Wyrównanie ciśnienia i ponowne przylgnięcie pokrycia dachowego do dachu zajmuje kilka sekund. Prawidłowo rozplanowany i zamocowany dach vacuum przysysa się do podłoża. System vacuum jest szczególnie odpowiedni dla dachów remontowanych, gdzie istniejące pokrycia dachowe zostaną uznane za wystarczająco nienaruszone oraz posiadają odpowiednie zakotwiczenie do konstrukcji nośnej. Nowe budynki, w których warstwa wodoszczelna na dachu jest szczelna są również odpowiednie do mocowania dachów vacuum. Kominki Vacuum Wpust dachowy Rys. 40. Kominek systemu vacuum. 52 Rys. 41. Instrukcja producenta Klejone powierzchnie dachowe – Protan GX Systemy klejone najczęściej stosowane są w cieplejszych częściach Europy. Jednak w niektórych przypadkach ta metoda krycia dachu może być również wskazana w regionach skandynawskich. Dachowe systemy klejone są szczególnie odpowiednie dla budynków z konstrukcją nośną, która utrudnia mocowanie mechaniczne lub pracochłonnymi podłożami, takimi jak beton, płyta kanałowa, cienkie elementy betonowe, beton lekki i proste podłoża drewniane. Alternatywnie, klejone rozwiązania dachowe mogą być wykorzystane przy renowacji dachu jeśli na istniejącym pokryciu dachowym zostanie położona dodatkowa warstwa izolacji. Jednak w tym przypadku izolacja musi również zostać zamocowana do starego pokrycia dachowego lub niżej – do konstrukcji nośnej aby umożliwić przeniesienie działania sił wiatru na konstrukcję. Jeśli powierzchnia dachu ma być w pełni klejona, należy użyć membrany Protan GX. Typowa w pełni klejona struktura dachu składa się z: • podłoża, • warstwy paroszczelnej, • izolacji, • Protan GX. Warstwy w tej strukturze dachowej muszą być dobrze do siebie przyklejone, tak aby siły wiatru zostały przeniesione w dół do konstrukcji nośnej. Jako warstwa paroszczelna będzie występować papa, solidnie przyklejona lub zgrzana do podłoża. Izolacja musi być albo przyklejona do warstwy paroszczelnej lub zamocowana mechanicznie zgodnie ze wskazówkami dostarczonymi przez dostawcę izolacji. Membrana Protan GX jest klejona do izolacji za pomocą kleju poliuretanowego zatwierdzonego do tego celu przez Protan. Po przyklejeniu Protan GX do podłoża, arkusze membrany dachowej są zgrzewane ze sobą na standardowy zakład. Krótsze krawędzie arkuszy mocuje się łącznikami do podłoża i przykrywa dogrzanymi pasami membrany. Należy usunąć nadmiar kleju z powierzchni zgrzewanej. Dodatkowo oprócz przyklejenia, membrana Protan GX musi zostać zamocowana mechanicznie do attyki z listwą stalową Protan, zakotwiona mechanicznie wzdłuż wszystkich przebić i domocowana w obszarach o dużej zmianie kąta nachylenia podłoża. Należy wykonać te czynności w celu uniknięcia możliwej delaminacji w tych obszarach, które są najbardziej narażone na działanie ssania wiatru i sił rozciągających w membranie dachowej. Rys. 42. 53 Przewodnik montażu Wybór systemu pokryć dachowych Podczas wyboru systemu pokryć dachowych dla różnych dachów należy wciąż pod uwag wiele czynników, których uwzględnienie może przynieść korzyści finansowe. Każdy system ma swoje własne oczywiste zalety/ograniczenia, które wpływają na wybór systemu pokrycia dachowego. Najważniejsze jest jednak, by przyjrzeć się w całości procesowi instalacji i poświęcić dodatkowy czas na rozważenie rozwiązań alternatywnych. Na optymalnie zaplanowanym dachu powinno zostać po instalacji tylko tyle materiału, by z łatwością można go było zabrać na dół. Często dobrym rozwiązaniem jest połączenie systemów. Na przykład, można zainstalować jednocześnie pasy ukrytego mocowania w narożniku i na obwodzie oraz standardowe rolki 1 lub 2 metrowe na strefie środkowej dachu, lub też inną kombinację systemów. Tabela poniżej pokazuje uproszczone podsumowanie, jak połączyć różne systemy na dachach eksponowanych. Protan System pokryć dachowych Dachy eksponowane Mocowane mechanicznie – zakładka standardowa Mocowane mechanicznie – system pasów ukrytego mocowania Mocowane mechanicznie – arkusze prefabrykowane (PFS) Mocowane systemem vacuum Klejone (na całej powierzchni) Warunki wykonywania dachu SE EX EXG x x x x x x x x GX x System pasów ukrytego mocowania Vacuum ** Arkusze prefabr. + + + + 0 + 0 0 + + + 0 0 + 0 0 0 0 Standardowa rolka 1,0 m Standardowa rolka 2,0 m Duże powierzchnie dachu 0 Małe powierzchnie dachu + Dach spadzisty Wiele przebić Szybki montaż 0 + +/0 + + Niska wydajność podłoża + +* + 0 + 0 + + 0 + 0 + 0 + 0 Profile + 0 – – 0 Wysoka ekspozycja na wiatr + 0 + + + Wysoka wydajność podłoża Trudny dostęp + = Bardzo odpowiednia 0 = Warunkowo odpowiednia – = Niezbyt odpowiednia * = Niezbyt odpowiednia dla gazobetonu ** = Przy szczelnym podłożu 54 Instrukcja producenta Mocowanie attyki – rozwiązania techniczne Protan wymaga, aby przejście z pokrycia dachowego do attyki było zawsze mocowane liniowo. Protan akceptuje szereg rozwiązań technicznych dla mocowania attyk, jednakże wspólnym wymaganiem dla wszystkich jest konieczność zastosowania listwy stalowej Protan. Listwy stalowe mają odpowiednie właściwości jeśli chodzi o łatwość montażu, wytrzymałość i sztywność. Listwy stalowe Protan są mocowane razem z pasami ukrytego mocowania Protan ze sznurem do zgrzewania Protan lub w specjalnych kieszeniach. Przy użyciu pasów absolutnie konieczne jest użycie sznura do zgrzewania, aby uzyskać mocowanie liniowe. Alternatywnie można zastosować listwę stalową Protan nowego typu z domocowaniami. Niektóre akceptowane rozwiązania prezentujemy w niniejszym przewodniku. Montaż najpopularniejszych rozwiązań jest pokazany krok po kroku w kolejnych rozdziałach. Jakiekolwiek inne rozwiązania muszą być zaakceptowane przed montażem przez Dział Techniczny Protan. Niska attyka a) Rys. 43a. Fartuch attykowy z membrany dachowej Protan ze zgrzaną ukrytą kieszenią mocującą z listwą stalową Protan mocowaną do attyki. c) b) Sznur do zgrzewania PVC Sznur do zgrzewania PVC Listwa stalowa Protan Listwa stalowa Protan Łącznik Łącznik Zgrzew Zgrzew Rys. 43b. Fartuch attykowy z membrany dachowej Protan ze zgrzanym ukrytym pasem z listwą stalową Protan mocowaną do attyki. Sznur do zgrzewania musi być dogrzany na górze pomiędzy membraną dachową i listwą stalową Protan. Rys. 43c. Membrana dachowa Protan wywinięta około 100 mm na attykę. Ukryty pas lub kieszeń zgrzane do fartucha attykowego, mocowane mechanicznie do attyki z listwą. Pamiętaj o sznurze do zgrzewania pomiędzy membraną dachową a ukrytym pasem. 55 Przewodnik montażu Wysoka attyka, h ≥600 mm Obróbka blacharska Aby wykonać obróbkę attyki wyższej niż 600 mm konieczne jest dogrzanie dodatkowego ukrytego pasa na spodniej stronie membrany dachowej. Ukryty pas jest zazwyczaj umieszczany w połowie wysokości attyki. Na bardzo wysokich attykach, należy zamocować więcej ukrytych pasów, a maksymalna odległość między nimi powinna wynosić 600 mm. Łącznik z podkładką stalową Pas ukrytego mocowania Zgrzew Kieszeń ukrytego mocowania Protan Listwa stalowa Protan Łącznik Zgrzew Protan SE Rys. 44. Bardzo niska attyka lub brak attyki 1. Na całkiem płaskich krawędziach dachu, które są wykończone obróbkami z blachy, membrana musi przechodzić pod obróbką i wystawać poza krawędź dachu. Obróbkę przytwierdza się solidnie, aby zamocować zarówno obróbkę, jak i membranę. Do membrany dachowej i obróbki dogrzewa się następnie pas membrany dachowej. 2. Kiedy niska attyka jest wykończona, membrana dachowa jest mocowana w punkcie przejścia z płaszczyzny poziomej na pionową za pomocą kieszeni, albo ukrytego pasa z listwą stalową Protan. Fartuch attykowy jest zawinięty poza krawędzią dachu i zamocowany. Blacha powlekana PVC Protan Zgrzew Łącznik z łbem pogrążonym Zgrzew Ew. warstwa oddzielająca Podłoże Paroizolacja Rys. 45. Blacha powlekana PVC Protan Membrana Protan SE Kieszeń ukrytego mocowania Protan Listwa stalowa Protan Łącznik Zgrzew Ew. warstwa oddzielająca Podłoże Paroizolacja Izolacja termiczna Rys. 46. 56 Instrukcja producenta Wykończenie na zewnętrznej krawędzi dachu – metoda alternatywna Membrana dachowa wyciągnięta z powierzchni dachowej jest prowizorycznie mocowana wzdłuż krawędzi dachu. Następnie, membrana dachowa jest ułożona z zakładem wzdłuż krawędzi dachu na szerokości 400 mm i zamocowana poprzez obróbkę z blachy o minimalnej grubości 0,7 mm, ułożoną nad nią i przykręconą do podłoża zgodnie z projektem dachu. Rys. 47. Koryta rynnowe Koryta rynnowe to miejsca odprowadzenia wody w podłużnym kształcie, w kształcie litery V lub prostokątne znajdujące się pomiędzy dwoma połaciami dachowymi. Kąt pomiędzy tymi powierzchniami dachowymi może się różnić. Koryta rynnowe zawsze będą takim miejscem na dachu, gdzie zbiera się woda przed jej odprowadzeniem. Jednocześnie, koryta są miejscem na dachu, które zazwyczaj znajdują się pod największym wpływem lodu i śniegu. Z tego względu warto wybrać grubszą membranę dachową w miejscu wykonania koryt, na przykład Protan SE 1,6 mm. Należy zatem poświęcić temu obszarowi dachowemu więcej uwagi i zaplanować montaż tak, aby uszczelnienie odbyło się w najlepszy możliwy sposób. Powinno ograniczyć się ilość zgrzewów wykonywanych w korytach. Podczas wyboru rozwiązania dla uszczelnienia koryt, konieczne jest rozważenie poniższych kwestii: • kierunek fal blachy trapezowej, • odległość od krawędzi mocowania do podłoża betonowego lub z lekkiego betonu. Metoda 1 – koryto obniżone, poziome lub ze spadkiem – pas ukrytego mocowania. Koryto jest wykańczane membraną z pasami ukrytego mocowania o szerokości 2,0 m lub 1,0 m. Metoda ta może okazać się korzystna przy projektach renowacji dachów, w których koryta instaluje się na końcu w celu uniknięcia przecieków podczas trwania renowacji. Użycie pasów ukrytego mocowania do wykonania koryt zapewnia również właściwe ułożenie membrany, nawet w najniższych miejscach instalacji. Metoda 2 – obniżone koryto, poziome lub ze spadkiem – wzdłużna kieszeń/pas ukrytego mocowania. Koryto wykończone jest wzdłużnym arkuszem ze wzdłużnymi pasami ukrytego mocowania lub zgrzewanymi na nim ukrytymi kieszeniami, specjalnie zaprojektowanym pod kątem punktów zmiany kąta w korycie. Aby wykonać liniowe mocowanie w ukrytych kieszeniach lub pasach ukrytego mocowania stosuje się listwę stalową Protan. W obszarach z niską ekspozycją na działanie wiatru pas ukrytego mocowania może zostać przytwierdzony standardowymi mocowaniami. Rys. 48. 57 Przewodnik montażu Warstwa oddzielająca Membrana Protan SE Membrana Protan SE Ew. warstwa oddzielająca Kieszeń ukrytego mocowania Protan Łącznik z podkładką Zgrzew gorącym powietrzem Zgrzew gorącym powietrzem Paroizolacja Łącznik 130 mm Listwa stalowa Protan Rys. 49. Metoda 3 – prefabrykowane rozwiązanie dla obniżonego koryta – poziomego lub ze spadkiem. W przypadku koryta o szerokości 600 mm można użyć membrany dachowej Protan SE 1,6 mm o szerokości 1 m z kieszeniami zgrzanymi wzdłużnie od spodu, aby przy zmianie kąta wykonywania pokrycia wykonać mocowanie liniowe. Alternatywnie, można użyć rolek membrany Protan SE o szerokości 1,33 m. Stosuje się listwę stalową wsuniętą w kieszeń mocującą. Rys. 50. Rys. 51b. Rys. 51a. Membranę do instalacji w korycie można zamówić jako gotowy produkt w Protan AS. 58 Instrukcja producenta Teownik z blachy powlekanej o minimalnej grubości 0,8 mm są mocowane tak, że pionowa część koryta miała podwójną grubość. Długość i szerokość każdej półki teownika wynosi 100 x 100 mm – patrz rysunek teownika i zdjęcie 51b. Półki teownika są trzymane w miejscu przez płyty izolujące, leżące na stopach wzdłuż koryta w odstępach odpowiadających odstępom mocowań zgodnie z kalkulacją ssania wiatru. Minimalna wysokość części środnika teownika, która wystaje powyżej izolacji koryta wynosi 50 mm. Aby móc naciągnąć membranę w korycie o szerokości 600 mm, zalecana odległość między ukrytymi kieszeniami (w miejscach zmiany kąta między powierzchnią poziomą a pionową) wynosi około 560 mm; patrz rysunek ułożenia membrany w korycie (generalnie powinna być około 40 mm węższa niż szerokość koryta). Aby uzyskać najlepszy efekt instalacji, należy naciągnąć membranę w korycie. 1. Membranę w korycie rozwija się i naciąga za pomocą mocowań do attyki lub w dół do powierzchni dachu. 2. Ukryta kieszeń od spodniej strony membrany koryta jest mocowana do teowników za pomocą listwy stalowej Protan i śrub. 3. Druga strona jest mocowana w taki sam sposób. 4. Membranę ułożoną w korycie zgrzewa się z membraną dachową. • Jeśli dach jest pokryty dużymi arkuszami lub pasami ukrytego mocowania, membrana w korycie jest zgrzewana bezpośrednio do membrany dachowej. • Jeśli dach jest pokryty arkuszami o szerokości 1m lub 2m, mocowania muszą być umieszczone wzdłuż koryta. Membrana koryta jest wyciągnięta nad mocowaniami i zgrzana do membrany dachowej. W zależności od wysokości koryta i umiejscowienia mocowań, szerokość membrany koryta może zostać zwiększona do 1,33 m. Metoda 4 – Koryto w kształcie litery V – wzdłużne pasy ukrytego mocowania. W korycie instalowany jest pojedynczy arkusz z jednym lub więcej wzdłużnymi pasami ukrytego mocowania dogrzanymi od spodu. Jeden z pasów ukrytego mocowania musi znaleźć się w środku arkusza, by mocowanie w najniższym punkcie koryta było dobrze wykonane. Niekiedy należy wykonać większą ilości ukrytych pasów niż jest to wymagane w kalkulacji ssania wiatru. Podobnie jak metoda 1, ta metoda jest odpowiednia do projektów renowacji dachów. Metoda 5 – Koryto w kształcie litery V – pasy w miejscach zmiany kąta. Dach jest pokryty membraną dachową Protan w kierunku spadku. Arkusze układa się w dół i mocuje jak najniżej w pobliżu miejsca zmiany kąta na dnie. Podczas renowacji dachu lub jeśli istnieje ryzyko opadów, konieczne jest odłożenie w czasie instalacji łączników na dnie koryta do czasu zgrzewania wzdłużnego pasa ukrytego mocowania. Szerokość pasa musi być dostosowana do poszczegól- Rys. 52. Rys. 53. 59 Przewodnik montażu nego przypadku, ale nie może przekroczyć 0,5 m szerokości. Należy upewnić się, iż krawędzie arkuszy są dobrze zamocowane zanim rozpocznie się przytwierdzanie pasa w miejscu, gdzie podłoże zmienia kąt. Wykończenie przy ścianie Zasady ogólne Należy sprawdzić wysokość przejść przez dach, słupków podkostrukcji, itd. tak aby wysokość wywinięcia została dostosowana do dachu. Wywinięcie powinno wynosić około 300 mm lub sięgać przynajmniej 150 mm powyżej najwyższego punktu na powierzchni dachu. Membranę Protan SE mocuje się mechanicznie za pomocą, na przykład, pasów ukrytego mocowania lub kieszeni. Jeśli powierzchnia dachu jest pokrywana membraną Protan EX lub EXG, na wywinięciu zaleca się użycie Protan SE i położenie luzem warstwy migracyjnej. Protan G i GG mogą zostać przyklejone lub do spodniej części membrany można dogrzać kieszenie lub pasy ukrytego mocowania z membrany SE aby można było zamocować membranę mechanicznie w miejscu przejścia z podłoża poziomego do pionowej ściany. Wykończenie przy ścianie przy drewnianych lub metalowych panelach WIATROIZOLACJA Membranę dachową Protan wywija się i mocuje za panelami. Jeśli to możliwe, membrana musi zostać położona pod warstwą wiatroszczelną ściany. Podczas renowacji dachu panele muszą zostać zdjęte, a membrana dachowa zamocowana za nimi. Może być wskazane zastosowanie opaski zamocowanej pod istniejącym panelem. OKŁADZINA ELEWACYJNA USZCZELKA ŁĄCZNIK OBRÓBKA BLACHARSKA KIESZEŃ UKRYTEGO MOCOWANIA PROTAN LISTWA STALOWA PROTAN ŁĄCZNIK TULEJA TELESKOPOWA ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM ŁĄCZNIK MEMBRANA PROTAN SE EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA W przypadku paneli poziomych można zdjąć 2-3 najniższe deski, a membranę dachową wywinąć za panel. 880 mm Max PODŁOŻE PAROIZOLACJA IZOLACJA TERMICZNA Rys. 54. Ściana betonowa USZCZELNIACZ USZCZELNIACZ STALOWA LISTWA DOCISKOWA OBRÓBKA BLACHARSKA ŁĄCZNIK ŁĄCZNIK Z PODKŁADKĄ STALOWĄ MEMBRANA PROTAN SE MEMBRANA PROTAN SE KIESZEŃ UKRYTEGO MOCOWANIA PROTAN KIESZEŃ UKRYTEGO MOCOWANIA PROTAN LISTWA STALOWA PROTAN ŁĄCZNIK LISTWA STALOWA PROTAN ŁĄCZNIK ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM TULEJA TELESKOPOWA EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA ŁĄCZNIK 880 mm Max PODŁOŻE PODŁOŻE PAROIZOLACJA PAROIZOLACJA IZOLACJA TERMICZNA IZOLACJA TERMICZNA 60 TULEJA TELESKOPOWA EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA 880 mm Max Rys. 55. MEMBRANA PROTAN SE ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM MEMBRANA PROTAN SE Rys. 56. Instrukcja producenta Nacięcia, szczeliny i rowki w ścianach betonowych. Nacięcie powinno wynosić około 20 mm głębokości i najlepiej biec ukośnie do góry. Membrana dachowa Protan jest wywijana do nacięcia. Produkty G są klejone, podczas gdy produkty SE są mocowane mechanicznie z ukrytymi pasami lub kieszeniami. Membrana dachowa jest przybijana do ściany pod nacięciem. Należy umieścić samozatrzaskującą obróbkę na połączeniu i uszczelnić połączenie uszczelniaczem. UWAGA: Należy użyć masy uszczelniającej również w miejscach połączeń/zakładkach. Świetliki i inne przebicia W systemach mocowanych mechanicznie membrana dachowa jest mocowana wokół świetlików i przebić w odległości odpowiadającej odległości na obwodzie dachu. UWAGA: Membrany wokół świetlików i przebić nie należy mocować w odległości nie większej niż 500 mm. W przypadku świetlików i klap dymowych zaleca się wyciągnięcie membrany dachowej z powierzchni dachu i wywinięcie jej około 100 mm na pionowej części (dzięki temu zapobiegnie się również dostawaniu się wody pod spód podczas instalacji dachu). Następnie należy uszczelnić pokrycie wokół świetlika, instalując membranę za pomocą kieszeni z listwą lub pasem ukrytego mocowania z listwą i sznurem do zgrzewania. Do wykonania pokrycia należy użyć membrany Protan SE . Ta metoda instalacji dachu wymaga, aby śruby miały dobre zamocowanie w punkcie zmiany kąta. USZCZELKA PROTAN WAR. 1 MEMBRANA PROTAN G W PEŁNI PRZYKLEJONA DO PODSTAWY WAR. 2 MEMBRANA PROTAN SE – LUŹNO UŁOŻONA USZCZELKA PROTAN WAR. 1 MEMBRANA PROTAN G W PEŁNI PRZYKLEJONA DO PODSTAWY WAR. 2 MEMBRANA PROTAN SE - LUŹNO UŁOŻONA LISTWA STALOWA PROTAN MOCOWANA ŁĄCZNIKAMI SZNUR DO ZGRZEWANIA PVC KIESZEŃ UKRYTEGO MOCOWANIA PROTAN LISTWA STALOWA PROTAN MOCOWANA ŁĄCZNIKAMI ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM ŁĄCZNIK ŁĄCZNIK PODŁOŻE PAROIZOLACJA IZOLACJA TERMICZNA PODŁOŻE PAROIZOLACJA IZOLACJA TERMICZNA EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA Rys. 57. Świetliki i klapy dymowe nie wyższe niż 300 mm i ustawione pod kątem 90 stopni do dachu mogą być obrobione za pomocą prefabrykowanych elementów. Wymaga to dokładnego zwymiarowania i jest możliwe tylko na nowych dachach. Punkty zamocowania muszą być rozmieszczone wzdłuż przebicia, jeśli stosuje się prefabrykowane elementy. Listwa na części pionowej sprawi, że zamocowanie będzie za sztywne i utrudni dopasowanie się pokrycia dachowego. Prefabrykowane pokrycia świetlika są wykonane z membrany Protan G z dogrzanymi 4 narożnikami. Rys. 58. USZCZELNIACZ PODKŁADKA (MIN. 4 ŁĄCZNIKI NA RURĘ POMIĘDZY ŁĄCZNIKAMI MAX. ODLEGŁOŚĆ 150 mm) OPASKA ZACISKOWA ZAKŁADKA O SZER. 50 mm ZGRZANA GORĄCYM POWIETRZEM MEMBRANA PROTAN G ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM MEMBRANA PROTAN G ŁĄCZNIK MEMBRANA PROTAN SE PODŁOŻE PAROIZOLACJA IZOLACJA TERMICZNA EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA Rys. 59. 61 Przewodnik montażu Obróbki okrągłej rury są wykonywane z membrany Protan G. Zaleca się użycie prefabrykowanych detali do ich wykonania. Wokół przebicia muszą znaleźć się przynajmniej 4 punkty zamocowania. Wpusty dachowe MEMBRANA PROTAN SE MEMBRANA PROTAN G FABRYCZNIE PRZYMOCOWANA DO WPUSTU Woda zawsze musi mieć swobodny dostęp do wpustów odprowadzających deszczówkę. Wpusty muszą być umieszczone w najniższych obszarach dachu. Na dachu muszą znajdować się przynajmniej dwa odpływy. Średnica wpustu grawitacyjnego powinna wynosić min. 75 mm, a najlepiej jeśli wpust ma 110 mm. Pamiętaj: wpusty odprowadzające deszczówkę muszą być zawsze mocowane mechanicznie do podłoża. ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM ŁĄCZNIK Z ŁBEM POGRĄŻONYM KORPUS ZE STALI NIERDZEWNEJ ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM MEMBRANA PROTAN SE PODŁOŻE PAROIZOLACJA IZOLACJA TERMICZNA EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA Zawsze upewnij się, że do wpustu biegnie Rys. 60. miejscowo spadek, na przykład przez wycięcie około 10-20 mm warstwy izolacji lub osadzenie kołnierza kanału odprowadzającego deszczówkę w papie/deskach podłoża. Dookoła wpustu musi znajdować się niepalna izolacja. ZGRZEW GORĄCYM POWIETRZEM KORPUS POZWALAJĄCY NA ZGRZEWANIE Z PVC ŁĄCZNIK Z ŁBEM POGRĄŻONYM MEMBRANA PROTAN SE PODŁOŻE PAROIZOLACJA IZOLACJA TERMICZNA EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA Rys. 61. Rys. 62. Mocowanie wpustu Wytnij spadek w izolacji pod kołnierzem wpustu. Zrób okrągły otwór w membranie dachowej i wciśnij wpust. Zamocuj wpust mechanicznie do podłoża i zgrzej membranę dachową na kołnierzu wpustu odprowadzającego deszczówkę z membrany dachowej. Wpusty dachowe z pierścieniem zaciskowym Do wykonania obróbki wpustu zawsze należy stosować Protan G. Materiał podgrzewa się, rozciąga i przesuwa pod pierścieniem zaciskowym. Jest to szczególnie istotne, jeśli wpust osadza się mocno w izolacji. Na dachach mocowanych mechanicznie zawsze trzeba domocować łącznikami Protan SE wokół wpustu przed przygrzaniem kołnierza z Protan G. 62 Instrukcja producenta Należy pamiętać, iż jeśli wpust znajduje się w środku arkusza membrany, dodatkowe punkty zamocowania muszą być rozmieszczone wokół niego. Jest to szczególnie istotne, jeśli zastosowano arkusze o szerokości 2 m. Połączenie ze starymi wpustami W przypadku renowacji dachu należy zabezpieczyć membranę dachową Protan przed jakimkolwiek kontaktem z papą na starym wpuście. Najłatwiej dokonać tego kładąc warstwę polietylenową nad i pod membraną i uszczelnienie masą uszczelniającą. Sprawdź, czy wszystkie śruby w pierścieniu zaciskającym są dobrze dokręcone. Stare wpusty UV Podczas renowacji dachu należy zastąpić stare wpusty UV nowymi. Dzięki temu klient otrzyma solidne, trwałe rozwiązanie. W ramach tymczasowego rozwiązania można użyć pierścienia zaciskającego do zainstalowania membrany Protan G w otworze wpustu. UWAGA: W tym przypadku należy skontrolować wykonanie obróbki, ponieważ pierścień zaciskający z czasem wysuwa się z wpustu, co może spowodować przecieki. Należy pamiętać o poinformowaniu o tym klienta. Podczas renowacji wpustów UV można zastosować pierścień zaciskający Protan wykonany specjalnie do tego celu. Montaż: 1. Wyczyść dokładnie wpust, szczególnie w miejscu, w którym ma być zamocowany pierścień zaciskający. 2. Jeśli pokrycie jest mocowane mechanicznie, miejsca zamocowań muszą być umieszczone obok wpustu. Weź pod uwagę, że rura wpustu może być osadzona w dachu. 3. Wytnij otwór w nowej membranie dachowej nad wpustem i zgrzej, jeśli to możliwe, w dół do starej membrany dachowej. 4. Do obróbki wpustu należy użyć Protan G. Przytnij membranę, aby utworzyć okrągłą łatkę na tyle dużą, by zakryć wszystkie punkty mocowań i konieczne zgrzewy. 5. Zgrzej zewnętrzną krawędź. 6. Wytnij mały otwór w środku i rozgrzej materiał powietrzem z dyszy. Otwór musi być wycięty równo bez wystrzępień. 7. Rozciągnij membranę za pomocą szerokiego wałka. 8. Jeśli membrana została zawinięta do środka otworu we wpuście, wytnij większy otwór, jeśli jest to konieczne. 9. Umieść uszczelniacz między wpustem a membraną. 10. Zamontuj pierścień zaciskający. Upewnij się, że pierścień zaciskający jest umieszczony poniżej otworu wpustu. Pierścień można łatwiej docisnąć jeśli zostanie na nim umieszczony dodatkowy pierścień lub rura o właściwej średnicy. 11. Dociśnij pierścień zaciskający za pomocą klucza płaskiego jednostronnego 10 mm lub małego klucza nastawnego. 12. Upewnij się, że membrana nie została uszkodzona przez zagłębienie. 13. Wewnętrzna kratka wpustu wciąż pasuje bez konieczności dopasowywania. Zewnętrzna kratka wpustu może wciąż być użyta, jeśli wycięto miejsce na śrubę dociskową pierścienia. 63 Przewodnik montażu Szczególne metody stosowane podczas renowacji dachów Renowacja starej membrany jednowarstwowej – pokrycia balastowane Jeśli podczas renowacji starej jednowarstwowej membrany nie została zastosowana dodatkowa warstwa izolacji, należy uwzględnić migrację plastyfikatorów z nowej do starej membrany, ruchy i kurczenie się starej membrany oraz gromadzenie kondensacji w warstwie pośredniej. Aby uniknąć migracji plastyfikatorów, konieczne jest położenie 140 g/m2 włókniny polipropylenowej jako warstwy migracyjnej. Stara membrana dachowa musi być albo usunięta, albo pozostawiona na dachu. Jeśli pozostawi się starą membranę dachową, musi ona zostać przecięta w miejscach zmiany kąta na attyce i wokół przebić. Dodatkowo, trzeba ją przeciąć co każde dwa metry (aby zlikwidować napięcia i osuszyć skropliny po kondensacji). Protan G Kieszeń ukrytego mocowania Protan Stara membrana Listwa stalowa Protan Łącznik Żwir War. Zgrzew oddzielająca G 1,5 mm Pas Secret Fix lub SE-pas Żwir Geowwłóknina polipropylenowa 140 g/m2 Paroizolacja Rys. 63. Rys. 64. Remontowanie pokryć z mocowanej mechanicznie jednowarstwowej membrany Stara membrana dachowa jest przecinana w miejscu zmiany kąta na attyce i wokół przebić i przecinana całkowicie pomiędzy każdym rzędem mocowań. Alternatywnie, stara membrana może być usunięta do recyklingu. Jeśli dach nie ma dodatkowej izolacji, między starą i nową membraną musi być położona włóknina polipropylenowa o masie 140g/m2 . UWAGA: Ważne jest, by podczas renowacji dachu w trakcie prowadzenia prac pokrycie było wodoszczelne. Aby zapobiec dostawaniu się wody do wnętrza dachu w nocy i podczas weekendu, najlepiej jest zgrzać nową membranę dachową tymczasowo do starej membrany – jeśli są kompatybilne. Podczas kontynuowania instalacji bardzo ważne, by odciąć nową membranę wzdłuż linii zgrzewu, aby rozdzielić ją od starej membrany. W przeciwnym razie napięcia w starej membranie będą przenoszone na nową membranę. To miejsce zgrzewu będzie również miejscem migracji plastyfikatora. Częściowa renowacja/instalacja nowego pokrycia W niektórych przypadkach trzeba wyremontować tylko część powierzchni dachowej tymczasowo lub na stałe. W zależności od tego, jak długi okres ma przetrwać tymczasowe rozwiązanie, można wybrać jedną z alternatyw. Pomiędzy membraną dachową Protan a starym dachem bitumicznym stosuje się membranę przejściową. 64 Instrukcja producenta Zakończenie pracy w danym dniu/tymczasowe zakończenie dla pokrycia z membraną przejściową To tymczasowe rozwiązanie można zastosować tylko przez określony czas, aby uzyskać szczelność dachu na noc, weekend, lub do kilku lat, aż do czasu kiedy pozostała powierzchnia dachu zostanie pokryta. W przypadku tego tymczasowego rozwiązania należy zastosować membranę przejściową, składającą się z odpornego na kontakt z papą bitumiczną PVC na wierzchniej warstwie i zgrzewalnej papy od spodu. UWAGA: Rozwiązanie tymczasowe nie jest objęte żadną gwarancją. Montaż: Membrana przejściowa jest dostarczana w pełnych rolkach. Zalecamy, aby była podzielona na pasy około 150 mm przed użyciem jako tymczasowe przejście do pokrycia ze starej papy. Podczas montażu membrany przejściowej należy pamiętać, że strona bitumiczna membrany przejściowej i warstwa starej papy muszą zostać połączone tak dobrze, aby zapewnić wodoszczelność pokrycia. Jednakże połączenie to nie może być eksponowane na działanie sił wiatru lub innych ruchów/sił w membranie dachowej. W związku z tym należy postępować zgodnie z procedurą montażu. 1. Koniec membrany dachowej Protan jest zamocowany (zniesienie napięć) do boku membrany przejściowej. 2. Membrana przejściowa jest zgrzewana do starej membrany na końcu membrany dachowej Protan: • usuń tworzywo osłaniające stronę bitumiczną, • zgrzej w pełni membranę bitumiczną do istniejącego podłoża gorącym powietrzem lub palnikiem. Należy wykonać pokrycie standardową metodą dla pokryć papowych, łącznie z usunięciem posypki. 3. Do wierzchniej strony membrany przejściowej dogrzewa się pas membrany dachowej, który ma zasłonić zakładką punkty mocowania. Następnie zgrzewa się go do nowej membrany. 4. Poza opisanym powyżej rozwiązaniem można uzyskać trwalsze rozwiązanie zgrzewając pas papy pomiędzy wierzchnią warstwą membrany przejściowej, wychodzący na stare pokrycie papowe. Pas membrany PROTAN zgrzany do części PVC membrany przejściowej Zgrzew PVC-PVC Membrana przejściowa zgrzana termicznie do papy Zgrzew bitum-bitum Poliester/geowłóknina polipropylenowa Alternatywa, patrz pkt. 4 Stare pokrycie bitumiczne Mocowanie mechaniczne membrany PROTAN Rys. 65. 65 Przewodnik montażu Trwałe wykończenia w przypadkach częściowego remontu dachu Trwałe wykończenia/przejścia pomiędzy dwoma różnymi, niekompatybilnymi membranami dachowymi powinny najlepiej znaleźć się na najwyższych punktach dachu. Na dachach płaskich, konieczne jest wybudowanie fizycznej przegrody, np. z desek o wymiarach 2” x 4”, które są pokrywane z obydwu stron. Zawsze należy upewnić się, że istnieje możliwość odprowadzenia wody z każdej sekcji dachu. Rozwiązanie to jest zalecane niezależnie od typu użytej membrany dachowej. Obróbka blacharska Warstwa oddzielająca Protan SE Stare pokrycie bitumiczne Rys. 66. Obróbki Obróbki w dachach z PVC Obróbki użyte podczas wykonywania dachu za pomocą membrany dachowej PVC muszą być zaakceptowane przez Protan. Zaaprobowana przez Protan blacha powlekana PVC pozwala na zgrzewanie gorącym powietrzem bezpośrednio do obróbki, na przykład do okapu. Zakończenia okapu dachu 1. Protan SE ze zbrojeniem poliestrowym i zgrzewanymi gorącym powietrzem miejscami połączeń. 2. Warstwa poślizgowa z geowłókniny. 3. Zgrzewanie gorącym powietrzem. 4. Krawędź obróbki z blachy zaakceptowanej przez Protan. 5. Przednia krawędź obróbki. 6. Rynna. 7. Jeśli niezbędne, płotki przeciwśniegowe. Rys. 67. Alternatywne rozwiązanie do obróbek z blachy Można zastosować jako alternatywę do obróbek powlekanych tworzywem sztucznym rozwiązanie opisane w rozdziale poświęconym attykom. 66 Instrukcja producenta Tarasy Eksponowana membrana tarasowa – Protan GT Membrana na tarasy Protan GT stanowi trwałe pokrycie podłogowe z PVC zbrojonego dzianiną szklaną z dodatkiem plastyfikatora, stabilizowane na działanie promieni UV, dzięki czemu można je instalować na zewnątrz budynku. Efekt końcowy instalacji zależy w dużym stopniu od podłoża. Nieregularności, spadki itd. w podłożu będą widoczne, ale z drugiej strony nie mają praktycznie znaczenia dla funkcjonalności membrany. Rys. 68. Podłoże Protan GT jest stabilny wymiarowo i w związku z tym zalecany do zastosowania wyłącznie na twardych podłożach, takich jak beton. W podłożach w których, mogą pojawić się ruchy z powodu temperatury i wilgoci, mogą wystąpić zmarszczenia w membranie. Podłoże musi być czyste i płaskie. Nieregularności w podłożu będą miały wpływ na końcowy rezultat. Pomiędzy membraną tarasową i podłożem musi być zawsze ułożona włóknina polipropylenowa o gramaturze 300 g/m2 . Jej celem jest wyrównanie nieregularności i zamaskowanie mocowania użyte do montażu. Montaż Na poziomych powierzchniach zawsze stosuje się membrany o grubości 2,4 mm. Detale i wykończenia są wykonywane membraną o grubości 1,4 mm o jednolitym kolorze od spodu i od góry. Membrana jest przycinana do odpowiedniej długości. Konieczne jest także wzięcie pod uwagę symetrii i kierunku montażu podczas układania. Z powodu powierzchni o charakterystycznej fakturze, na dużych powierzchniach tarasowych należy układać arkusze konsekwentnie w takim samym kierunku. Membrana na tarasach musi być zamocowana ze wszystkich 4 stron. Ważne, aby membrana była domocowana na wszystkich wykończeniach i w miejscach zmiany nachylenia płaszczyzny. Podczas wyboru metody mocowania należy wziąć pod uwagę właściwości terenu pod względem obciążenia wiatrem. Aby wyeliminować naprężenia materiału, ważne, by rozwinąć membranę tarasową, aby miała szansę „odpocząć” w otoczeniu min. pół godziny przed rozpoczęciem montażu. W temperaturach niższych niż +10°C, membrana powinna „odpoczywać” dłużej. Aby zapobiec powstawaniu pofalowań, itd. istotne jest, aby mocno naprężyć membranę tarasową podczas montażu. UWAGA: Nie zalecamy montażu podczas zimnej pogody. Zasięgnij porady w dziale technicznym Protan co do sposobu instalacji. Wykończenia ścian są mocowane tak samo jak reszta instalowanej membrany, albo powlekanym metalem lub przez wywinięcie zewnętrzne membrany na ścianie. Zaakceptowana przez Protan blacha powlekana PVC z okapem musi być zamocowana na zewnętrznych rynnach. Membrana tarasowa może być zgrzana gorącym powietrzem bezpośrednio do blachy powlekanej PVC. 67 Przewodnik montażu Profile dachowe Profile dachowe zostały opracowane w celu nadania dachom dynamicznego i wyjątkowego wyglądu. Wymaganą szczelność dachu zapewniają membrany dachowe Protan, a dogrzewane na nich profile sprawiają, że powierzchnia dachu zyskuje na dynamice i wymiarowości. Estetyczny rezultat zależy od, między innymi, gładkiego podłoża. Profile mogą być zgrzewane niezależnie od ułożonej membrany dachowej ale najlepiej, jeśli umieści się je nad łączeniami membrany. Aby zachować symetrię, trzeba dokładnie wymierzyć powierzchnię dachu. Należy także wziąć pod uwagę przeszkody, takie jak świetliki w powierzchni dachu. Dobrym pomysłem jest rozpocząć montaż profili w odległości 100 mm od kalenicy i skończenie 100 mm od krawędzi dachu. Profile dachowe znajdują się w ofercie pod nazwą Unikalny dach Protan. UWAGA: Odległość pomiędzy profilami musi być określona w porozumieniu z klientem, wykonawcą, architektem lub właścicielem. Profil Omega Aby uzyskać dalsze informacje dotyczące montażu, patrz informacje działu technicznego Protan. 20 o=9 Profil Omega, rys. 70, to miękki profil z PVC PROFIL OMEGA MEMBRANA PROTAN SE ZGRZANY DO MEMBRANY o tych samych własnościach termozgrzewalnych, co membrana dachowa Protan. Profil jest dostępny w tych samych kolorach, jak membrana Protan SE, w długościach 4 metry, pakowany po 25 profili w paczce. Elementy łączące są dostarczane razem z profiPODŁOŻE 14 PAROIZOLACJA lami. Profil Omega może być zgrzewany IZOLACJA TERMICZNA EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA ręcznie (zgrzewarką ręczną i wałkiem dociskowym) lub za pomocą zgrzewarki automatycznej Leister Variant z akcesoriami Protan. 40 Tempo zgrzewania dla Profilu Omega to 2 do 3 metrów na minutę przy zgrzewaniu zgrzewarką automatyczną. Jeśli profil jest instalo- Rys. 70. wany ręcznie za pomocą zgrzewarki ręcznej i wałka dociskowego, konieczne jest użycie prowadnicy aluminiowej aby zapewnić Profilowi Omega prostoliniowość. W celu zachowania ciągłości i liniowości układanych profili należy połączyć je dostarczanym w komplecie łącznikiem z PVC. Protan oferuje Profile Omega w kolorze jasno- i ciemnoszarym. PROFIL TRÓJKĄTNY ZGRZANY DO MEMBRANY MEMBRANA PROTAN SE SZNUR DO ZGRZEWANIA PVC Profil trójkątny 68 PODŁOŻE PAROIZOLACJA IZOLACJA TERMICZNA 50 55 Protan SE jest zamocowana do profilu trójkątnego z blachy aluminiowo-cynkowej. Profil jest dostępny w standardowej długości 2 m. Mocuje się go do membrany dachowej przy użyciu sznura do zgrzewania. Na jednym końcu profilu, membrana dachowa jest wyciągnięta o około 20 mm. Dzięki temu uzyskuje się pewność, że profile będą zgrzane mocno ze sobą wzdłuż. Profile trójkątne po 55 Rys. 71. EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA Instrukcja producenta obydwu końcach zakończone są prefabrykowanymi detalami wykańczającymi. Aby zainstalować profile w linii prostej konieczne jest narysowanie kredą linii. Profile trójkątne muszą być mocowane na gładkim podłożu. UWAGA: Jeśli podłoże nie jest gładkie, profil trójkątny może formować mostki nad fałdami w membranie i w najgorszym scenariuszu, prowadzić do nieprawidłowego zamocowania profilu. Ścieżki techniczne dla ruchu pieszego Na wszystkich dachach w pewnym stopniu odbywa się ruch pieszy. Membrany dachowe Protan tolerują taki ruch bez problemów. Membrany dachowe Protan dzięki wytłaczanej powierzchni dają zaawansowaną ochronę przed poślizgnięciem się pieszych. Jednakże, zaleca się ułożenie dodatkowych arkuszy membrany w miejscach, gdzie ma odbywać się ruch pieszych, poruszających się w celu pracy/dokonania konserwacji lub innego ruchu na dachu. Dachy, które są przewidziane jako szczególnie narażone na ruch pieszy, warto wykonać jako balastowane. Arkusz przeznaczony do instalacji w miejscu ruchu pieszych musi jasno zaznaczać, gdzie ludzie mogą chodzić po dachu. Ponadto, arkusz przeznaczony do instalacji w miejscu ruchu pieszych zapewnia dodatkową ochronę przeciwko uszkodzeniom mechanicznym i sprawia estetyczne wrażenie. Najprostszym rozwiązaniem jest zgrzanie dodatkowej warstwy membrany dachowej Protan w kontrastującym kolorze, który odcina się od koloru istniejącej membrany dachowej. Na eksponowanych powierzchniach dachowych (mocowanych mechanicznie), można zastosować następujące alternatywne rozwiązania: • w większości przypadków Protan G/SE, • Protan GT 2,4 na dachach, gdzie prowadzone są poważniejsze prace lub konserwacja, • membrana ścieżkowa Protan 2,2 mm. Stosuje się ją przy takich samych wskazaniach jak w przypadku Protan GT 2,4, ale membrana ta ma powierzchnię o bardziej chropowatej teksturze. Na powierzchniach dachów balastowanych: • na membranie Protan G układa się luzem arkusz ochronny z PVC lub włókninę o min. 300 g/m2. Na tej warstwie kładzione są betonowe płytki na podkładzie z XPS lub specjalnie wykonanych w tym celu klockach wspornikowych wykonanych z tworzywa sztucznego lub neoprenu. 69 Przewodnik montażu Systemy pokryć dachowych balastowanych Dachy w których membrany, są pokryte balastem zazwyczaj nazywa się dachami balastowanymi. Celem balastu jest głównie ochrona membrany przed działaniem wiatru i promieniowania UV oraz obrona konstrukcji przed ogniem. Membrana jest także chroniona przed zewnętrznymi uszkodzeniami mechanicznymi. Balast chroni przed gwałtownymi zmianami temperatury i zatrzymuje wodę/opóźnia jej odpływ (dachy zielone) w przypadku gwałtownych opadów. Membrany balastowane muszą, między innymi, odpowiadać ścisłym wymaganiom co do stabilności wymiarowej i odporności na starzenie oraz ciśnienia wody. Dla takich celów stosuje się najczęściej membrany z serii Protan G. Jednakże, w szczególnych przypadkach używana się również membrany Protan EX. Produkt dobiera się po dokonaniu oszacowania funkcjonalności. Membrany dachowe Protan zostały opracowane tak, by spośród ich wachlarza można było dobrać odpowiedni rodzaj do danego zastosowania. Poniżej znajduje się lista różnorodnych obszarów zastosowań i pasujących do nich membran dachowych. System Obszar zastosowania PVC Protan EX Protan G Membrany Balastowane żwirem x do dachów Tarasy wykładane płytkami, drewnem, itd. x balastowanych Zielony dachy intensywne Dachy podwójne/odwrócone x x x x Parkingi samochodowe Pomieszczenia mokre 70 x x Zielony dachy ekstensywne Dachy torfowe Protan GG x x Instrukcja producenta Dachy balastowane żwirem Membrany balastowane żwirem nadają powierzchni dachów estetyczniejszy, naturalny wygląd. Jednakże żwir przede wszystkim spełnia funkcję mocowania membrany do podłoża. Dodatkowo, dzięki warstwie żwiru dach spełnia aktualne wymagania w zakresie ochrony przeciwogniowej i sprzyja utrzymaniu niższej temperatury wewnątrz budynku podczas letniego okresu upałów. Membrana Protan G jest układana luzem na powierzchni dachu i balastowana stopniowo w miarę postępu prac dekarskich. Wykorzystać można standardowe rolki o szerokości 2 m lub o specjalnej długości. Możliwe jest również zainstalowanie prefabrykowanych arkuszy wyprodukowanych pod wymiar. Im większe arkusze, tym szybciej można wykonać pokrycie powierzchni dachu i balastować, pod warunkiem, że na dachu występuje mała ilość przejść. UWAGA: Dachy balastowane żwirem muszą być mocowane mechanicznie do attyki. Wykonuje się to poprzez zgrzanie ukrytego pasa Protan SE lub ukrytej kieszeni mocującej do spodniej strony membrany Protan G w miejscu zmiany kąta nachylenia podłoża. Attyka jest wtedy zamocowana tak jak standardowa attyka mocowana mechanicznie. Należy pamiętać o użyciu sznura do zgrzewania nad listwą stalową, jeśli instaluje się ukryte pasy. Rys. 72. Protan G Kieszeń Protan Listwa stalowa Protan Łącznik Zgrzew Ew. warstwa oddzielająca Żwir Paroizolacja Rys. 73. 71 Przewodnik montażu Tarasy Membrana na tarasy balastowane – Protan G Membranę Protan G stosuje się w przypadku tarasów balastowanych. Jako balast występują panele drewniane, płytki, szkło artystyczne, wylewka, i tym podobne. Aby zapobiec uszkodzeniom mechanicznym lub wpływowi chemicznemu na membranę, należy położyć na niej warstwę ochronną. Membrana Protan G jest odporna na promieniowanie UV. W związku z tym, nie wymaga szczególnych detali i oddzielnych rozwiązań dla pionowych powierzchni, które są eksponowane na słońce. Protan G, stosowany na tarasach, jest układany luzem na powierzchni nieizolowanej lub izolowanej. W zależności od typu podłoża dobiera się warstwę migracyjną lub stabilizacyjną dla danej konstrukcji. Na tarasach izolowanych membrana może być położona pod izolacją, między dwoma warstwami izolacji lub nad izolacją. DREWNO IMPREGNOWANE OPARTE NA BELKACH WARSTWA OCHRONNA NP. Z MEMBRANY PVC 1,2-2,0 mm PROTAN G GEOWŁÓKNINA PODŁOŻE Rys. 75. Rys. 74. PŁYTY BETONOWE NA PODKŁADZIE Z EKSTRUDOWANEGO POLISTYRENU/ DREWNO IMPREGNOWANE NA BELKACH/ PŁYTY NA PODKŁADZIE Z BETONU PŁYTKI CERAMICZNE NA PODKŁADZIE BETONOWYM WARSTWA OCHRONNA NP. Z MEMBRANY PVC 1,2-2,0 mm PROTAN G WARSTWA ODDZIELAJĄCA WARSTWA OCHRONNA NP. Z MEMBRANY PVC 1,2-2,0 mm PROTAN G GEOWŁÓKNINA IZOLACJA TERMICZNA ODPOWIADAJĄCA WYMAGANIOM PODŁOŻE PAROIZOLACJA PODŁOŻE Rys. 76. 72 Rys. 77. Instrukcja producenta Dachy podwójne/dachy odwrócone i struktury membranowe – Protan G Na izolowanych podłożach membrana może być położona albo nad, pod lub pomiędzy dwoma warstwami izolacji. Należy zadbać, by zastosować właściwą warstwę migracyjną/ wyrównującą dla struktury. Jeśli izolacja jest po „mokrej” stronie membrany, konieczne jest użycie izolacji nie absorbującej wody, na przykład ekstrudowanego styropianu XPS. BALUSTRADA WARSTWA WIERZCHNIA (ZBROJONA) PŁYTY NA PODKŁADZIE BETONOWYM WARSTWA POŚLIZGOWA EKSTRUDOWANY POLISTYREN (XPS) 50 mm WARSTWA ODDZIELAJĄCA OBRÓBKA BLACHARSKA PŁYTY BETONOWE NA PODKŁADZIE Z EKSTRUDOWANEGO POLISTYRENU PROTAN G WARSTWA ODDZIELAJĄCA IZOLACJA TERMICZNA (EPS) EKSTRUDOWANY POLISTYREN PAROIZOLACJA WARSTWA ODDZIELAJĄCA PODŁOŻE Rys. 78. PROTAN G GEOWŁÓKNINA 300 g/m2 PODŁOŻE Rys. 79. Parkingi samochodowe – Protan GG Membranę Protan GG instaluje się na parkingach samochodowych. Protan GG jest membraną, która wytrzymuje wysokie ciśnienie wody, używaną na powierzchniach, po których jeżdżą pojazdy. Zawsze musi być balastowana. Podczas instalacji membrany zarówno dekarz, inni pracownicy jak i właściciel budynku powinni uważnie śledzić ten proces. Protan GG ma jasną powierzchnię, między innymi po to, aby widać było wypływ PVC podczas zgrzewania, a co za tym idzie, by z łatwością można było sprawdzić poprawność montażu. Zawsze należy zamocować łatki wzmacniające na zgrzewach typu T na membranach i w miejscach zmiany kąta nachylenia podłoża w miejscach zgrzania. Należy pamiętać o wykonaniu testów zgrzewu. Należy chronić membranę z obydwu stron za pomocą warstwy migracyjnej i/lub warstwy poślizgowej/wyrównującej. Podczas układania balastu na membranie Protan GG, należy zawsze upewnić się, że balast (asfalt/wylewka/płyty) może przemieszczać się niezależnie od membrany. W tego typu konstrukcjach membrana często zostaje balastowana odpornym na zużycie, kosztownym pokryciem. W związku z tym konieczne jest upewnienie się, że membrana jest szczelna podczas procesu budowy aż do czasu balastowania. Kiedy zostaną zakończone prace związane ze zgrzewaniem, konieczne jest dokładne sprawdzenie membrany i zgrzewów. Inspekcja szczelności musi obejmować: • sprawdzenie zgrzewów, • czy wzmocnienia zostały zamontowane we wszystkich kątach i na połączeniach w kształcie litery T, • czy wszystkie detale są prawidłowo wykonane, • czy nie ma uszkodzeń w membranie. 73 Przewodnik montażu Po wykonaniu testu, zawsze trzeba położyć warstwę ochronną. Membrany Protan mogą być sprawdzane pod względem szczelności w następujący sposób: • test wodny (jeśli jest to możliwe), lub • testowanie zgrzewów badaniem próżniowym. Wszystkie powierzchnie pionowe i detale muszą zostać pokryte membraną Protan G lub GG. Pamiętaj, aby nigdy nie używać włókniny jako warstwy ślizgowej/zabezpieczającej pomiędzy wylewką a membraną Protan. Arkusze PVC muszą być stosowane głównie jako warstwa ślizgowa/zabezpieczająca. Alternatywą mogą być odporne na ściskanie izolacje lub 2-warstwowy polietylen. NAWIERZCHNIA DROGOWA Z BETONU ZBROJONEGO EW. WARSTWA POŚLIZGOWA/OCHRONNA Z FOLII POLIETYLENOWEJ gr. 0,2 mm POLISTYREN EKSTRUDOWANY (ODPOWIADAJĄCY WYMAGANIOM) WARSTWA ODDZIELAJĄCA Z WŁÓKNINY SZKLANEJ PROTAN GG 2,0 mm GEOWŁÓKNINA 300 g/m2 PODŁOŻE SPEŁNIAJĄCE WYMAGANIA Rys. 80. NAWIERZCHNIA DROGOWA Z BETONU ZBROJONEGO EW. WARSTWA POŚLIZGOWA OCHRONNA Z FOLII POLIETYLENOWEJ 0,2 mm NIEZBROJONA WYLEWKA BETONOWA WARSTWA POŚLIZGOWA OCHRONNA 1,2-2,0 mm PROTAN GG 2,0 mm GEOWŁÓKNINA 300 g/m2 PODŁOŻE SPEŁNIAJĄCE WYMAGANIA Rys. 81. Dachy zielone (dachy z roślinnością) Zielone dachy to konstrukcje dachowe z membraną jako warstwą szczelną i znajdująca się na niej ziemią lub substratem do nasadzeń. Zielone dachy zapewniają estetycznie przyjemny efekt. Mają wiele zalet środowiskowych i przyczyniają się do oszczędności energii. Dachy takie są szczególnie wskazane na obszarach miejskich. 74 Instrukcja producenta Dachy zielone, intensywne – membrana Protan GG Intensywne zielony dachy wymagają warstwy ziemi o grubości 300 mm. Głównie instaluje się je na dachach tarasowych z ogrodami i umiejscowionymi w pobliżu mieszkaniami. Są one dobrym rozwiązaniem pozwalającym na wykorzystanie przestrzeni dachowej i zwiększenia powierzchni zielonych obszarów w strefach miejskich. Na intensywnych zielonych dachach należy stosować membranę Protan GG. Jest ona montowana tak jak pozostałe membrany i układana z niezbędną warstwą zabezpieczającą, której rodzaj zależy od podłoża. Drenaż i warstwa zabezpieczająca z, na przykład, Nopadrain lub podobnego produktu, jest polecana do układania na membranie, jak również warstwa akumulująca wodę pomiędzy glebą i warstwą drenującą. Zapewnia to dobry drenaż i zbieranie wody w strukturze. Staranna i uważna kontrola jakości membrany i zgrzewów jest wymagana zanim membrana zostanie zakryta kolejnymi warstwami dachu. Wszystkie połączenia w kształcie litery T i zgrzewy w zagłębieniach muszą być wzmocnione. ZIEMIA WARSTWA MAGAZYNUJĄCA WODĘ WARSTWA DRENUJĄCA ZIEMIA POLISTYREN EKSTRUDOWANY (50 mm) WARSTWA MAGAZYNUJĄCA WODĘ WARSTWA DRENUJĄCA EW. WARSTWA POŚLIZGOWA/OCHRONNA PROTAN GG 2,0 mm WARSTWA ODDZIELAJĄCA PROTAN GG 2,0 mm WARSTWA ODDZIELAJĄCA POLISTYREN EKSPANDOWANY PAROIZOLACJA GEOWŁÓKNINA PODŁOŻE PODŁOŻE Rys. 82. Rys. 83. Dachy zielone, ekstensywne – membrana Protan G W ekstensywnych dachach zielonych gleba/substrat może mieć do 40 mm głębokości. Waga powinna być odpowiednia do standardowych dachów balastowanych żwirem. Ten typ dachu jest głównie stosowany ze względu na swoje korzyści środowiskowe. Na dachach zielonych o niskiej roślinności stosowane są często gotowe maty wegetacyjne obsadzone roślinami, na przykład Sedum. Maty te muszą sprostać wymaganiom obciążenia wiatrem, a konstrukcja dachowa musi unieść dodatkowe obciążenie, jakim są nawadniane rośliny. Dla ekstensywnych dachów odpowiednia jest membrana Protan G. Może być instalowana bez mechanicznego kotwiczenia do powierzchni dachu. To daje proste, wydajne pokrycie dachu, jednak wymaga liniowego mocowania wzdłuż obwodu i przebić. ROŚLINNOŚĆ EKSTENSYWNA WARSTWA MAGAZYNUJĄCA ROŚLINNOŚĆ EKSTENSYWNA WARSTWA DRENUJĄCA WARSTWA POŚLIZGOWA/OCHRONNA NP. PVC 1,2-2,0 mm PROTAN G PROTAN G PAROIZOLACJA PODŁOŻE EW. WARSTWA ODDZIELAJĄCA IZOLACJA TERMICZNA PAROIZOLACJA PODŁOŻE Rys. 84. Rys. 85. 75 Przewodnik montażu Dachy torfowe – membrana Protan na dachy torfowe – EX 1,6 mm Membrana Protan przeznaczona do zastosowania na dachach torfowych to membrana Protan EX 1,6 mm, kładziona pod torfem. Dachy torfowe są szczególną wersją zielonych dachów i stosowane są powszechnie na dachach domków rekreacyjnych w Norwegii. Membranę na dachach torfowych układana się w arkuszach w kierunku spadku dachu. Arkusze są mocowane do podłoża dachu ponad kalenicą. Membrana jest układana i mocowana mechanicznie do podłoża. Następnie może pozostać tymczasowo eksponowana bez ryzyka zerwania pokrycia wiatrem, nawet jeśli nie został położony na wierzchu torf. Membrana musi być zamocowana mechanicznie tak jak standardowa membrana dachowa zgodnie z regułami kierunkowymi w TPF nr 5, to jest zgodnie z wymaganiami dla konstrukcji tymczasowych. Oznacza to, że mocowanie powinno zostać obliczone dla obciążenia 65% obciążenia wymiarowego w danej lokalizacji. Konieczne jest również zadbanie o mechaniczne mocowanie wzdłuż dachu w formie odpływów retencyjnych dla dachów torfowych albo w innej postaci mocowania. Torf może być położony bezpośrednio na membranę bez stosowania warstwy drenującej. Wszystkie zmiany kąta pokrycia na dachu muszą zostać domocowane mechanicznie, a detale wykonane zgodnie z instrukcjami instalacji pokrycia dachowego. TORF ZBROJONY SIATKĄ PAS MEMBRANY OCHRANIAJĄCY POŁĄCZENIE WARSTWA MAGAZYNUJĄCA BELKI OKAPU Z PODŁOŻEM PROTAN G 1,5mm WARSTWA ODDZIELAJĄCA BELKA OKAPU UTRZYMUJĄCA WARSTWĘ TORFU ZGRZEW TERMICZNY ZGRZEW TERMICZNY MEMBRANY PROTAN G Z OBRÓBKĄ BLACHARSKĄ OBRÓBKA Z BLACHY POWLEKANEJ PVC Rys. 86. Belka okapowa Protan G 1.5 Zgrzew Protan EX 1.6 Rura Rys. 87. 76 Instrukcja producenta Membrany Protan do wilgotnych pomieszczeń – Protan G Membrany Protan do wilgotnych pomieszczeń (Protan G 1,5 mm) mogą być zastosowane jako warstwa uszczelniająca na podłogach w wilgotnych pomieszczeniach, albo jako membrana układana bezpośrednio pod glazurą lub wylewką. Membrana może być układana na większości twardych podłoży. Zanim membrana Protan G 1,5 mm zostanie położona, podłoże musi zostać wyczyszczone i wysuszone. Duże rysy i większe uszkodzenia muszą zostać wcześniej naprawione. Grudki i jakikolwiek tłuszcz lub olej muszą być usunięte z podłoża. Do wykonania przejść, narożników i innych detali należy w miarę możliwości stosować prefabrykowane detale. Połączenia do ścian muszą zostać wykonane zgodnie zaaprobowanymi instrukcjach Byggforskserien (Byggforskserien’s building details 541.805) wydanych przez SINTEF Budownictwo i Infrastruktura. Membrana instalowana bezpośrednio pod glazurą Podczas układania membrany bezpośrednio pod glazurą należy przykleić ją do podłoża za pomocą CascoProff Ekstra. Przed klejeniem konieczne jest zagruntowanie podłoży absorbujących wilgoć. Jeśli na podłodze będą kładzione kable grzewcze, zawartość wilgoci w betonie nie może przekroczyć 75% RH (względnej wilgotności) przed klejeniem. Aby przykleić glazurę, użyj Keraquick kleju do płytek z Latex Plus. Membrana Protan Klej Zgrzew Min. 50 mm 40 - 50 mm bez kleju Rys. 88a. Membrana Protan Klej Jastrych Ew. warstwa Rys. 88b. Membrana pod wylewką – warstwa zabezpieczająca/warstwa ślizgowa Podczas instalowania membrany pod wylewką konieczne jest zastosowanie na całej powierzchni warstwy zabezpieczającej z plastyfikowanego PCV pomiędzy membraną do wilgotnych pomieszczeń a wylewką. Jeśli membrana jest układana na podłożu cementowym, konieczne jest zastosowanie warstwy ślizgowej i zabezpieczającej z plastyfikowanego PVC lub włókniny polipropylenowej (300 g/m2 ) pomiędzy podłogą a membraną. W tym przypadku należy stosować wyłącznie zaaprobowany rodzaj włókniny. 77 Przewodnik montażu Membrana Protan Min. 50 mm Min. 25 mm Jastrych Warstwa ochronna Membrana Protan G 1,5 Rys. 89a. Rys. 89b. Odpływy w wilgotnych pomieszczeniach Zawsze należy stosować w wilgotnych pomieszczeniach odpływy z pierścieniami zaciskowymi. Zanim membrana zostanie położona nad odpływem, należy zdjąć pierścień zaciskowy. Nad odpływem wycina się w membranie niewielki otwór. Membranę podgrzewa się zgrzewarką podczas naciągania i formowania jej w dół spustu, aby można było następnie zamocować pierścień. Kiedy membrana zostanie wystarczająco ukształtowana, należy wyciąć większy otwór (około 2/3 średnicy odpływu), wcisnąć pierścień zaciskający i przykręcić we właściwym miejscu. Na koniec należy ostrożnie przyciąć nadmiar membrany, który wystaje znad pierścienia zaciskającego. UWAGA: Ważne, aby wcisnąć pierścień zaciskający w dół zanim zostanie przykręcony w swoim miejscu. Jeśli pierścień zaciskający znajduje się zbyt wysoko, może pojawić się rozerwanie (otwór) w membranie, w miejscu, gdzie śruba dociska pierścień zaciskający. Może pojawić się przeciek, jeśli odpływ zostanie zatkany. Należy upewnić się, że odpływ jest należycie uszczelniony zanim zainstaluje się pierścień zaciskający. Dylatacje Ze względu na elastyczność membran i ich właściwości pozwalające na wydłużenie w miejscach szczelin w podłożu nie jest konieczne stosowanie dodatkowych rozwiązań w przypadku wykonywania pokrycia dachowego nad dylatacjami. Niemniej jednak, wszystkie mocowania mechaniczne muszą znajdować się przynajmniej 150 mm od dylatacji, aby ruchy konstrukcji mogły zostać zaabsorbowane i rozprowadzone po membranie. 78 Instrukcja producenta 11. Sposoby obróbki detali W szkole dekarskiej Protan dekarze poznają metody obróbki detali, począwszy od obróbek mechanicznie mocowanych membran Protan SE i Protan G po systemy w pełni klejone (kleje kontaktowe). UWAGA: W niniejszym przewodniku pokazujemy tylko detale z użyciem membrany Protan SE, bez wykończeń mechanicznych. Narożnik zewnętrzny/obróbka świetlika – Metoda 1 – Remont i krycie nowego dachu Obróbkę przejść w powierzchni dachowej można wykonać z: a) Membrany Protan SE mocowanej mechanicznie Membrana Protan SE jest mocowana mechanicznie przy użyciu wkrętów w obrębie zakładki. b) Membrany Protan G klejonej na całej powierzchni Membrana Protan G jest klejona przy użyciu kleju kontaktowego Protan 95 kładzionego równomiernie na spodniej stronie membrany. Następnie po częściowym wyschnięciu kleju/ odparowaniu rozpuszczalnika, membranę przykleja się do detalu na ścianie. Należy docisnąć ją za pomocą szerokiego wałka dociskowego. 1. Dwa dokładnie takie same odcinki membrany umieszcza się wzdłuż dłuższych boków świetlika UWAGA: Należy dodać długość 2x130 mm do odcinka dłuższego boku. Zaznaczyć odległość 130 mm wokół detalu aby podczas montażu ułatwić uzyskanie dokładnej szerokości pokrycia na powierzchni poziomej. 2. Membranę należy zacząć wycinać od rogu świetlika i naciągnąć wzdłuż detalu. Membrana Protan SE jest przytwierdzana 50 mm wokół rogu świetlika i docięta. W przypadku membrany Protan G klejenie i docinanie odbywa się w taki sam sposób. UWAGA: Jeśli klej zbyt mocno wysechł, można go aktywować przez podgrzanie za pomocą zgrzewarki ręcznej. 79 Przewodnik montażu 3. Należy dociąć membranę, która zakrywa róg narożnika w kierunku szczytu rogu, kładąc płasko nóż na górnej krawędzi. Należy uważać, by nie naciąć zbyt daleko. 4. Następnie nacina się membranę łukiem w dół na głębokość ok. 30 mm, zakończając zaokrąglonym rogiem i dogrzewa do dolnej warstwy membrany. 5. Najpierw wykańcza się dłuższe boki, upewniając się, że membrana jest prawidłowo zgrzana na każdej płaszczyźnie. Następnie wykonuje się krótsze boki po upewnieniu, że materiał jest wystarczająco szeroki, czyli wynosi szerokość detalu plus 2x130 mm. 80 Instrukcja producenta 6. Detal należy naciąć od góry ku dołowi na ok. 5 mm na krótkim boku przed narożnikiem. Następnie wycina się łuk o wielkości czubka kciuka w dolnej części narożnika i kontynuuje wycinanie dla połączenia pod kątem. 7. Spodnia część zakładki zostaje usunięta poprzez odcięcie w odległości od połączenia pod kątem. 8. Następnie wykonuje się wstępny zgrzew na pionowej stronie we właściwym miejscu (kierunek: od dołu do góry), a następnie na poziomej części od wewnętrznego narożnika ku zewnętrznej stronie. Później należy przeprowadzić zgrzew końcowy. UWAGA: Należy upewnić się, że membrana została dokładnie dociśnięta w narożniku. 81 Przewodnik montażu 9. Podgrzewa się gorącym powietrzem łuk narożnika i membranę. Wykonuje się zgrzew obu powierzchni, dociskając je kciukiem lub wałkiem dociskowym. 10. Wszystkie cztery narożniki muszą zawsze zostać wzmocnione łatką z membrany G o średnicy około 60 mm. (alternatywnie używa się prefabrykowanych narożników). Należy podgrzać, rozciągnąć i dogrzać łatkę w miejscu narożnika, używając małego wałka do detali. Wystarczająca wielkością jest 20 mm membrany wokół narożnika. Łatka membrany jest umieszczona pośrodku tak, że jej połowa sięga pionowo i zakrywa poprzedni zgrzew. 11. Następnie należy rozpocząć zgrzewanie na pionowej ścianie. Zgrzew powinien zakrywać załamanie kąta. Potem należy dogrzać przeciwną pionową część narożnika. 82 Instrukcja producenta 12. Pozostała część łatki wzmacniającej jest podgrzana gorącym powietrzem i dociśnięta kciukiem lub rączką wałka dociskowego 13. Wykończony detal. Zewnętrzny narożnik/obróbka świetlika – metoda 2 – pokrycie nowego dachu 14. Wykonanie obróbki zewnętrznego narożnika przy użyciu prefabrykowanych detali, na przykład przy świetlikach, przeprowadzane jest następująco: Należy zacząć około 50 mm wokół pierwszego narożnika i naciągnąć odmierzony pas membrany wokół kwadratowego świetlika. Podczas wykonywania tej czynności membranę przecina się prosto we wszystkich narożnikach i łączy z początkiem pasa membrany za pomocą zgrzewu gorącym powietrzem. W przypadku obróbek narożników zawsze należy używać prefabrykowanych detali. Wskazówka: Zanim rozpocznie się wykonywanie pokrycia, należy odmierzyć odległość 115 mm od świetlika. Pas membrany układany jest zgodnie z oznaczeniami. 83 Przewodnik montażu 15. Należy uformować narożniki membrany i dogrzać wzmocnienie do pokrycia dachowego. Na szczycie detalu należy przeciąć membranę pod kątem 45° w stosunku do narożnika i zgrzewu. 16. We wszystkich narożnikach instaluje się prefabrykowany detal. Zgrzewanie wykonuje się etapami: zgrzew wstępny i następnie właściwy zgrzew. 17. Wykończone pokrycie wokół świetlika. Należy zwrócić uwagę, że zgrzewanie frontu prefabrykowanego detalu jest dopasowane z frontem zgrzewu pokrycia detalu. Dzięki temu uzyskuje się estetyczny wygląd i odpowiednie wrażenie fachowo wykonanej pracy. Dla pewnych standardowych wymiarów możliwe jest wykonanie prefabrykowanych detali dla całego przejścia dachowego. 84 Instrukcja producenta Montaż przejścia rurowego 18. Do obróbki przejść rurowych powinna być zastosowana membrana Protan G. Należy wyciąć z membrany kółko o średnicy większej o 200 mm od średnicy rury. W środku wycina się otwór o średnicy mniejszej o 30 mm od średnicy rury. 19. Membrana powinna zostać lekko rozciągnięta i uformowana, by można ją było nasunąć na rurę. 20. W kolejnym etapie wykonuje się zgrzew wstępny i końcowy kołnierza do powierzchni dachu. Nie należy zgrzewać kołnierza wewnątrz rury. 21. Następnie mierzy się obwód rury i przygotowuje odcinek membrany G około 100 mm dłuższy i 25 mm szerszy niż wynika to z wymiarów rury. Membranę owija się dookoła rury i wsuwa dwa małe skrawki materiału pomiędzy rurę a membranę, aby umożliwić łatwe przesuwanie obróbki na rurze. Później wykonuje się zgrzew wstępny i zgrzew końcowy detalu. 85 Przewodnik montażu 22. Kolejnym punktem jest zdjęcie obróbki z rury. Należy obciąć około 30 mm ze szczytu obróbki, aż do miejsca, w którym zaczyna się prawidłowy zgrzew. Następnie odcina się zakładkę pod kątem 45° z wewnętrznej warstwy membrany na jednym z końców. To fragment, który zostanie zgrzany z powierzchnią dachu. 23. Należy nasunąć gotową obróbkę na rurę tak, aby koniec, który ma być zgrzany z powierzchnią dachu, znajdował się na górze, a następnie podgrzewać membranę zgrzewarką ręczną w odległości około 20-30 mm wokół obróbki. 24. Następnie rozciąga się podgrzany fragment, by uformować kołnierz do zgrzania z powierzchnią dachu. 25. Kolejnym etapem jest obrócenie obróbki do pionu i naciągnięcie jej na rurę. Następnie dogrzewa się kołnierz na odcinku 20-milimetrów do powierzchni dachu wykonując wstępny i końcowy zgrzew. Membranę dociska się używając małego wałka dociskowego. UWAGA: Zaleca się wykonanie tego zgrzewania bez wykonywania przerw w ciągu jednorazowej akcji. Należy rozpocząć i zakończyć proces zgrzewania w miejscu zakładu. 86 Instrukcja producenta 26. Teraz wycina się z membrany Protan G owalną łatkę o minimalnej średnicy 60 mm i dogrzewa do miejsca, gdzie nałożone są na siebie 2 warstwy materiału. Dzięki temu zgrzew zostaje wzmocniony i zapobiega się ryzyku wystąpienia podciągania kapilarnego wody. Łatka powinna znajdować się na powierzchni poziomej. Najpierw należy dogrzać łatkę przy rurze, a następnie na pozostałej poziomej powierzchni. 27. Należy przyciąć kawałek membrany G, wystarczająco długi, aby owinąć go po wewnętrznej stronie rury z 30 milimetrową zakładką. Membranę wpycha się do wnętrza rury – spodnia strona arkusza powinna być skierowana na zewnątrz. Trzeba upewnić się, że membrana przylega do wszystkich powierzchni. Następnie zgrzewa się ją punktowo zgrzewarką. UWAGA – to wyjątek, gdy dozwolone jest zgrzewanie punktowe. 28. Należy wyciągnąć z wnętrza rury zgrzany punktowo fragment membrany i wykonać wewnętrzny zgrzew z obu stron. 29. Ponownie wpycha się zgrzany fragment do wnętrza rury pozostawiając wystający kawałek długości około 30 mm. Trzeba się upewnić, że zgrzew na membranie wewnątrz rury znajduje się w tej samej linii co pionowy zgrzew obróbki na rurze. Następnie podgrzewa się dookoła wewnętrznej powłoki i wyciąga na zewnątrz rury formując kołnierz. Aby uniemożliwić zrzucenie kołnierza przez prąd powietrza, mocuje się go zgrzewem punktowym w czterech miejscach dookoła rury. 87 Przewodnik montażu 30. Wykończona obróbka rury. Narożnik wewnętrzny Istnieją dwie metody wykończenia narożników wewnętrznych: • narożnik formowany – kiedy pionowa ścianka jest niższa niż 300 mm. • narożnik cięty – kiedy pionowa ścianka jest wyższa niż 300 mm. Narożnik formowany 31. Należy wykonać obróbkę pierwszej ściany attyki w taki sposób, aby szczelnie przywierała do narożnika. Wykonuje się zgrzew wstępny, a następnie zgrzew końcowy na powierzchni dachu. 32. Wymiaruje się drugą obróbkę tak, by materiał wystarczył na pokrycie pierwszej obróbki. Zakończenie następuje po wciągnięciu membrany pionowo 50 mm wzdłuż attyki i ponad nią. 88 Instrukcja producenta 33. Należy starannie rozmieścić obróbkę w narożniku. Następnie należy upewnić się, że obróbka leży płasko, a w punkcie zmiany kąta membrana gładko się układa. Kolejnym etapem jest zgięcie obróbki i wykonanie wstępnego zgrzewu w żądanym miejscu. Ostatnim etapem jest zgrzew końcowy płaszczyzny pionowej i dachu. 34. Należy wykonać cięcie od górnej krawędzi narożnika w górę. 35. Dyszę zgrzewarki kieruje się w dolną część zagięcia i zgrzewa razem, aby utworzyć ostrą krawędź. Należy upewnić się, że zagięty materiał znajduje się w narożniku. Należy zgrzać zakład do przeciwnej strony pionowego zagięcia. 89 Przewodnik montażu 36. Następnie zgrzewa się odcięty fragment do obróbki attyki. 37. Kolejnym etapem jest wycięcie fragmentu membrany Protan G, z zakładem 30 mm z każdej strony. Fragment ten zostaje dogrzany do obróbki. Narożnik powinien zachodzić na obróbkę na odległość 10mm. Następnie powinien zostać dogrzany 38. Następnie docina się i zgrzewa zewnętrzną część attyki. 90 Instrukcja producenta 39. Wykończony narożnik zakładkowy z kompletem narzędzi niezbędnym do wykonania pracy. Narożnik z prefabrykowanym narożnikiem wewnętrznym. 40. Należy wykonać pierwszą obróbkę attyki tak, by przylegała dokładnie do narożnika. Następnie przeprowadza się zgrzew wstępny, a potem końcowy obróbki z powierzchnią dachu. 41. Wymiaruje się i docina drugą obróbkę, pozostawiając dodatkowe 100 mm zapasu. Następnie umieszcza się obróbkę w narożniku. W miejscu, gdzie łączą się arkusze membran, należy dociąć membranę, by dopasowała się do narożnika (45°). 91 Przewodnik montażu 42. Zaznacza się następnie linię pionową, w odległości 60 mm i odcina nadmiarowy materiał. Po upewnieniu, że membrana jest dobrze przyciśnięta do narożnika wykonuje się cięcie pod kątem 45° u podstawy by umożliwić dogrzewanie. Wykonuje się zgrzew wstępny a następnie końcowy wszystkich połączeń. 43. W narożniku dokładnie dociska się prefabrykowany narożnik, sprawdzając czy jest dobrze umieszczony. UWAGA: Prefabrykowany detal można podgrzać i rozciągnąć, by dopasował się do zmian kątów bez ryzyka wystąpienia zmarszczeń i pęknięć. 44. Kolejnym etapem jest wycięcie kółka z membrany Protan SE lub G – o średnicy około 180 mm. Nacina się je do środka i formuje nieduży stożek, a następnie umieszcza w żądanym miejscu. Wykończony narożnik z własnoręcznie wykonanym narożnikiem wewnętrznym. 92 Instrukcja producenta 45. Należy umieścić element wzmacniający w narożniku i dopasować tak, aby przylegał w każdym miejscu zmiany kąta. Następnie po upewnieniu się, że fragment membrany jest dopasowany, wykonuje się zgrzew wstępny. Należy pociągnąć i odciąć zbędny kawałek membrany, pozostawiając 30 mm zakładkę. 46. Wykonuje się zgrzew od strony wierzchniej i spodniej. 47. Wycina się niewielki kawałek membrany Protan G o średnicy około 20 mm, w a następnie zgrzewa się go ze spodnią stroną stożka, w miejscu, gdzie spotykają się dwa zgrzewy. Za pomocą gorącego powietrza zgrzewa się kółko do narożnika. UWAGA: Z łatwością wykonuje się ten detal, jeśli dysponuje się stalową podkładką 93 Przewodnik montażu 48. Narożnik umieszcza się na miejscu po upewnieniu się, że dokładnie dopasowuje się do każdego miejsca zmiany kąta. Dogrzewa się go do membrany wykonując zgrzew wstępny i zgrzew końcowy. 94 Instrukcja producenta 12. Instalacja pionowych elementów dachowych z systemem ukrytych kieszeni Secret Fix Pocket Protan dostarcza prefabrykowane obróbki z membran z ukrytymi kieszeniami zgrzanymi do spodniej części arkuszy. Alternatywnie kieszeń może zostać zwymiarowana i zgrzana na miejscu budowy. Kieszeń ma długość 19,80 m. Pierwszy arkusz znajdujący się na obwodzie powinien wystawać poza miejsce zmiany kąta o 50-100 mm. Zalety: • oszczędność w zużyciu dodatkowych łączników na krawędzi arkusza, • materiał na pionowej powierzchni będzie zamontowany razem z kieszenią, • zapobiega przedostawaniu się wody do konstrukcji zanim zostaną zamontowane obróbki pionowych powierzchni. Należy wsunąć listwę stalową w kieszeń płaską stroną w kierunku ściany przed zgrzaniem kieszeni do membrany. Ze względu na rozszerzanie termiczne stali, pamiętaj, aby instalować listwy zachowując 10-milimetrowe przerwy. Kieszeń ze stalową listwą powinna zostać zgrzana do spodniej części membrany w odległości 100 mm od krawędzi. Ten zgrzew musi być wykonany zgrzewarką automatyczną. UWAGA: Można zwiększyć prędkość zgrzewarki automatycznej by zapobiec powstawaniu zmarszczeń na membranie na pionowej powierzchni podczas zgrzewania kieszeni do membrany. Jakość zgrzewu sprawdza się przez ostrożne odrywanie końcówki kieszeni. 60 ma 0 x. m m 49. Dla pionowych powierzchni wyższych niż 600 mm należy dogrzać dodatkowy pasek do spodniej strony arkusza. Przy wysokich attykach pasy instaluje się w odległości wewnętrznej 600 mm. Pas musi być zgrzany z arkuszem. 95 Przewodnik montażu 50. Kieszeń z listwą w środku jest mocowana mechanicznie do pionowej ściany. Należy upewnić się, że listwa w pełni opiera się o miejsce zmiany kąta. Kieszeń musi być rozciągnięta podczas mocowania. Montaż kieszeni rozpoczyna się od zamocowania przynajmniej dwóch wkrętów w listwie. 51. Przy wierceniu w betonie podczas montażu kieszeni zaleca się użycie metalowej podkładki w celu uniknięcia uszkodzenia membrany. 52. Należy pamiętać, aby montować listwy zgodnie z kalkulacją ssania wiatru. UWAGA: W każdym miejscu zmiany kąta attyki, w najwyższym i najniższym punkcie należy wykonać pionowe wzmocnienie połączenia. 53. Jeżeli wymagane są dodatkowe pasy, należy zastosować mocowanie miejscowe z odpowiednimi podkładkami i łącznikami. Łączniki muszą być mocowane zgodnie z kalkulacją ssania wiatru. 96 Instrukcja producenta 54. Zakończona obróbka powierzchni pionowej. (obcięta tak, aby było widać ukryte kieszenie i pasek) 55. Zakładka pomiędzy obróbką a membraną ze strefy brzegowej powinna zostać zgrzana z użyciem zgrzewarki automatycznej. 97 Przewodnik montażu 13. Montaż membrany Protan w systemie ukrytych pasów Secret Fix Strip (Protan SE) 56. Rolki membrany Protan z systemem ukrytych pasów mocowania Secret Fix to rolki membrany Protan SE o szerokości 2m z pasami zgrzanymi do spodniej części membrany. Standardowa długość rolki wynosi 20 m. Pasy widoczne są po rozwinięciu rolki na miejscu instalacji. Pierwsze pasy, od 2 do 5, biegną w przeciwnym kierunku w stosunku do pozostałych pasów. Służy to właściwemu umiejscowieniu arkuszy. Protan Secret Fix może zostać wyprodukowany z pasami rozmieszczonymi w odległości od 400 do 1 200 mm. Każdy pas powinien być mocowany przy użyciu minimum 3 łączników, jednak nie powinno ich być więcej niż 7. Należy się kierować zaleceniami wynikającymi z kalkulacji ssania wiatru. 57. Odwija się fragment 2-metrowej rolki, odsłaniając pasy umieszczone w przeciwnym kierunku w stosunku do pozostałych. Należy odwrócić ten fragment membrany spodnią stroną do góry i wyrównać arkusze. Po właściwym ułożeniu membrany rozpoczyna się mocowanie mechaniczne pasów. UWAGA: W celu uzyskania właściwego naciągnięcia materiału najlepiej mocować łączniki zaczynając od środka i naciągać membranę na boki, kontynuując instalowanie łączników. Łączniki powinny być zamocowane w jak największej możliwej odległości od zewnętrznych krawędzi pasa po obu stronach (minimum 90 mm) i nie bliżej niż 30 mm od brzegu pasa. 98 Instrukcja producenta 58. Następnie odwija się i mocuje kolejny pas. 59. Kiedy pasy ułożone w odwrotnym kierunku są już zamocowane, należy odwijać kolejno i mocować pozostałe pasy. UWAGA: Podczas wietrznej pogody zaleca się, aby podczas instalacji pasów stanąć za rolką. 60. Aby uzyskać dobre naciągnięcie materiału na miękkiej izolacji (ciężka rolka uciska miękką izolację) powinno się pozostawić nierozwinięty materiał w rolce za poprzedzającym zamocowanym pasem. Naciągnięcie materiału powinno odbywać się dzięki mocowaniu pasów. 99 Przewodnik montażu 61. Materiał powinien rozprostowywać się rozciągając dzięki mocowanym pasom. UWAGA: Podczas instalowania zimą należy wykazać się większą uwagą podczas rozwijania rolki i naciągania pasa. Nie zaleca się rozwijania rolki nogą. Może to spowodować niepożądaną wysoką fałdę po zamocowaniu pokrycia. Naciąganie materiału w chłodne dni może być dokonywane jedynie ręcznie. 62. Kolejny arkusz umieszczany jest względem poprzedniego, z 80-100mm zakładką. W przypadku pasów ukrytego mocowania nie ma powodu, dla którego zakończone zgrzewy nie mogą biec w poprzek spadku dachu, zgodnie ze sztuką dekarską warto zadbać o to, by biegły zgodnie ze spadkiem dachu. Zakładkę zgrzewa się używając zgrzewarki automatycznej. 100 OSOBISTE ZABEZPIECZENIE TO GWARANCJA TWOJEGO ZDROWIA Krtań w refluksie DWANAŚCIE ZASAD BEZPIECZEŃSTWA 1. W strefie brzegowej dachu zawsze używaj wyposażenia zabezpieczającego. 2. Zachowaj szczególną ostrożność podczas pracy w strefie brzegowej na dachach spadzistych. 3. Utrzymuj porządek w miejscu pracy. 4. Bądź świadomy trwania wszelkich prac dźwigowych nad Twoją głową! 5. Drabiny powinny być w dobrym stanie oraz wystarczająco długie, aby zabezpieczać na wypadek poślizgnięcia. 6. Zadbaj o sprzęt przeciwpożarowy przy pracach z otwartym ogniem na dachu. 7. Pamiętaj o kasku, specjalnym obuwiu roboczym oraz masce. 8. Stosuj się do instrukcji dotyczących pracy z wyciągarką dachową i innymi urządzeniami wyciągowymi. 9. Przed przystąpieniem do pracy upewnij się, że posiadasz odpowiednie wyposażenie BHP. 10. Zabezpiecz otwory w dachu, świetliki i narożniki. przełykowo-gardłowo-krtaniowym Przewodnik montażu Instrukcja producenta 11. Postępuj według instrukcji dotyczącej narzędzi i wyposażenia elektrycznego. 12. Utrzymuj drożność wyjść bezpieczeństwa i dróg ewakuacji. TWOJE MIEJSCE PRACY – UPEWNIJ SIĘ CZY PODJĘTE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA SPEŁNIAJĄ MINIMALNE STANDARDY ODPOWIEDNICH PRZEPISÓW BUDOWLANYCH prot-okll-0812.p65 1 2015-01-14, 08:57
