Miasto Kowary STRATEGIA ROZWOJU MIASTA KOWARY na lata

Transkrypt

Miasto Kowary
STRATEGIA ROZWOJU
MIASTA KOWARY
na lata 2008-2015
Aktualizacja
Załącznik do uchwały Rady Miejskiej w Kowarach
nr XXI/97/07 z dnia 28.12.2007 r.
STRATEGIA ROZWOJU MIASTA KOWARY
Aktualizacja
SPIS TREŚCI
I.
str
2
WSTĘP
II. KONCEPCJA PRAC NAD AKTUALIZACJĄ STRATEGII
3
III. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI STRATEGII GMINY MIEJSKIEJ KOWARY
ZA LATA 2004-2006
7
IV. DIAGNOZA STANU I TENDENCJI ROZWOJU MIASTA KOWARY
8
V. WIZJA I MISJA
30
VI. ANALIZA STRATEGICZNA UWARUNKOWAŃ ROZWOJU – SWOT
31
VII. CELE I ZADANIA STRATEGICZNE
40
VIII. INSTRUMENTY PRAWNE I FINANSOWE
45
IX. ZGODNOŚĆ HORYZONTALNA
47
X. OCENA I KONTROLA REALIZACJI STRATEGII
50
XI. ZAKOŃCZENIE
51
zał 1. Sprawozdanie z realizacji „Strategii Rozwoju Gminy Miejskiej Kowary”
zał 2. Sprawozdanie z realizacji planowanych projektów i zadań na lata 2004-2006 w Planie
Rozwoju Lokalnego
zał. 3. Słownik pojęć
1
Aktualizacja
I. WSTĘP
„Strategia Rozwoju Gminy Miejskiej Kowary” przyjęta została uchwałą Rady Miejskiej Kowar nr
XL/273/02 z dnia 27.06.2002r. W dokumencie tym przedstawiono diagnozę społeczno-gospodarczą Kowar,
określono wizję miasta w roku 2012 i na tej podstawie sformułowano priorytety i kierunki rozwoju w latach
2002-2012, stanowiące podstawę realizacji polityki rozwojowej miasta. Dokument ten powstawał w okresie
rozpoczętych przygotowań do przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej. Po upływie pięciu lat, u
progu nowego okresu programowania 2007-2013, wynikła potrzeba znowelizowania Strategii Rozwoju i
dostosowania jej zapisów do obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej. W ciągu tych lat znacząco zmieniły
się także warunki, w jakich zachodzą procesy rozwojowe miasta i społeczności miejskiej. Polska stała się
członkiem Wspólnoty Europejskiej korzystającym w pełni z dofinansowania ze środków unijnych.
Zaktualizowana Strategia Rozwoju Miasta odwołuje się do określonej w pierwotnym dokumencie wizji
miasta Kowary.
Konieczność zmian w Strategii wynika z kilku powodów:
•
po pierwsze - z doświadczeń z realizacji Strategii i Planu Rozwoju Lokalnego uchwalonego uchwałą
Nr XXI/120/04 Rady Miejskiej w Kowarach z dnia 28 czerwca 2004 roku, a zgromadzonych w
latach 2004-2006,
•
po drugie - z potrzeby dostosowania i zapewnienia spójności zapisów dokumentów programowych
miasta Kowary do obecnie obowiązujących dokumentów krajowych i regionalnych,
•
po trzecie - z konieczności uwzględnienia najnowszych uregulowań zawartych w dokumentach
unijnych, określających priorytety polityki spójności i polityki regionalnej UE oraz możliwości
współfinansowania przedsięwzięć.
Celem aktualizacji dokumentów strategicznych jest intensyfikacja procesów rozwojowych miasta
oraz kierowanie ich przebiegiem zgodnie z obecnymi i przyszłymi możliwościami oraz potrzebami
społeczności Kowar. W szczególności jednym z istotnych celów jest ujęcie zadań związanych z kontynuacją
największego projektu, którego realizacja rozpoczęła się w 2007 roku, Karkonoskiego Systemu Wodociągów
i Kanalizacji. Realizacja I etapu jest faktem, zadania ujęte w II etapie wymagają przygotowania
aplikacyjnego. Wykonanie całego zadania otworzy nowe możliwości rozwojowe Kowar.
„Strategia Rozwoju Miasta Kowary” w prezentowanej treści jest spójna z krajowymi i regionalnymi
dokumentami programowymi: „Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia 2007-2013 wspierającymi
wzrost gospodarczy i zatrudnienie – Narodową Strategią Spójności”, Programami Operacyjnymi
zarządzanymi przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Regionalnym Programem Operacyjnym
Województwa Dolnośląskiego zarządzanym przez Samorząd województwa, a także zaktualizowaną
„Strategią rozwoju powiatu jeleniogórskiego”. Analiza powiązań oraz zgodności priorytetów, celów i działań
stanowi część niniejszego dokumentu.
W zaktualizowanym dokumencie znalazła się analiza sytuacji społeczno-gospodarczej miasta
obejmująca lata 2002-2006 oraz analiza strategiczna silnych i słabych stron (SWOT), uwzględniająca
zmiany, które zaszły w Kowarach w latach 2004-2006. Opierając się na diagnozie procesów rozwojowych
zmodyfikowano treść priorytetów rozwojowych miasta. W konsekwencji zmianie ulec powinny także zapisy
Planu Rozwoju Lokalnego Miasta, w którym skonkretyzowane zostały zadania szczegółowe i działania
przyjęte do realizacji w ramach poszczególnych priorytetów rozwojowych.
Pragnę podziękować wszystkim, którzy uczestniczyli w procesie aktualizacji Strategii, wyrażając
przekonanie, że stworzone zostały przesłanki dalszego rozwoju Miasta i poprawy warunków życia jego
mieszkańców. Mam nadzieję, że celowi temu poświęcać będą swoją wiedzę i aktywność wybrani przez
społeczność lokalną członkowie samorządu oraz pracownicy instytucji Miasta Kowary.
Burmistrz Miasta
Mirosław Górecki
2
Aktualizacja
II. KONCEPCJA PRAC NAD AKTUALIZACJĄ STRATEGII
Ramowy schemat i harmonogram prac
Burmistrz Miasta pan Mirosław Górecki zaakceptował następujący tryb pracy przy aktualizacji Strategii.
Powołanie przez Burmistrza Zespołu ds. przygotowania aktualizacji Strategii Rozwoju Kowar – 3 lipca.
Wystąpienie Burmistrza do wytypowanej grupy jednostek Miasta i instytucji o dostarczenie informacji do
sprawozdania z realizacji Strategii – do 10 lipca.
Opracowanie sprawozdania z realizacji strategii – do połowy sierpnia
Wystąpienie Burmistrza do wytypowanej grupy liderów lokalnych z zaproszeniem do wzięcia udziału w
pracach opiniujących propozycje zadań zapisanych w Strategii – do końca sierpnia.
Praca zespołu roboczego – przygotowanie diagnozy stanu i analiza dotychczasowych zadań strategicznych –
do połowy września.
Praca zespołu roboczego z udziałem ekspertów i części liderów w podzespołach – wypracowanie
dokumentów – do końca września.
Wystąpienie Burmistrza do wytypowanej grupy liderów z zaproszeniem do wzięcia udziału w warsztatach –
koniec września
Przyjęcie projektu uchwały przez Burmistrza w sprawie strategii – do początku października.
Przeprowadzenie procedury opiniowania projektu uchwały Rady Miejskiej na posiedzeniach komisji Rady –
do połowy października
Poddanie dokumentu wraz z uchwałą pod dyskusję na sesji Rady Miejskiej – październik
W trakcie prac na poszczególnych etapach wystąpiły przesunięcia czasowe spowodowane między innymi
wnioskami o wydłużenie kolejnych etapów celem poszerzenia zakresu dyskusji. W szczególności wnioski
takie padły na spotkaniach grupy ekspertów i na spotkaniu grupy liderów. Przyjęta forma pracy z grupą
liderów - warsztaty , miały na celu uzyskanie społecznego konsensusu dla skonstruowanej metodą ekspercką
zaktualizowanej “Strategii Rozwoju Miasta Kowary”.
Bazą wyjścia do aktualizacji jest istniejąca „Strategia Rozwoju Miasta Kowary”, przyjęta uchwałą Rady
Miejskiej Kowar nr XL/273/02 z dnia 27.06.2002 r.
Zaktualizowana Strategia winna być spójna z RPO Województwa Dolnośląskiego oraz strategiami powiatu i
województwa.
Etap I
1. Sprawozdanie z realizacji Strategii.
Współudział Biura Promocji Rozwoju i Przedsiębiorczości w pracach nad sprawozdaniem z
realizacji Strategii polegającym na opracowaniu wniosków i zaleceń do prac nad aktualizacją
Strategii. Sprawozdanie z zaawansowania wszystkich zadań zawartych w Strategii wykona Zespół.
Etap II
1. Budowa diagnozy stanu rozwoju Miasta (analiza SWOT, PEST) i celów strategicznych (SMART).
Zadanie wykona Zespół wspólnie z ekspertami z poszczególnych dziedzin przy współudziale Biura
PRiP.
2. Tematyczne jednodniowe spotkanie poświęcone:
− akceptacji dokumentów,
− wypracowania celów strategicznych społeczno-gospodarczego rozwoju miasta,
Etap III
1. Przygotowanie końcowego dokumentu i poddanie pod opinię przedstawicieli lokalnej społeczności.
Opracowanie I. wersji projektu zaktualizowanej Strategii obejmującej:
- analizę strategiczną dostosowaną do obecnych warunków i stanu rozwoju Kowar,
- wizję Kowar do 2016 roku,
- cele strategiczne i operacyjne,
- hierarchiczną strukturę zadań,
- modelowy program wdrażania,
3
Aktualizacja
2. Przygotowanie projektu uchwały RM w sprawie przyjęcia zaktualizowanej „Strategii Rozwoju
Miasta Kowary”.
3. Prezentacja I. wersji projektu zaktualizowanej Strategii w formie warsztatów z udziałem Liderów
Lokalnych powołanych zarządzeniem Burmistrza.
4. Przedłożenie poprawionej po konsultacjach wersji projektu zaktualizowanej Strategii komisjom
Rady Miejskiej.
5. Przedłożenie ostatecznej wersji projektu zaktualizowanej Strategii na sesji Rady Miejskiej.
Powołanie Zespołu
Zarządzeniem nr 62/2007 z dnia 3.07.2007 r. Burmistrz Miasta Kowary powołał Zespół Roboczy ds.
aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy Miejskiej Kowary.
Zespół Roboczy powołano w składzie:
1. Bartosz Lipiński - Przewodniczący
2. Ewa Kubarko– Zastępca Przewodniczącego
3. Katarzyna Kusznerczuk - Sekretarz
4. Kordian Kosowski
5. Andrzej Łękawa
6. Czesław Mikicki
7. Andrzej Weinke
8. Agata Żorniak
Zespół rozpoczął pracę z dniem przyjęcia zarządzenia tj 3.07.2007 r.
Szczegółowe zadania Zespołu zostały określone w Regulaminie Pracy Zespołu będącym załącznikiem do
zarządzenia. Zespół miał za zadanie przedstawienie Burmistrzowi propozycji:
- szczegółowego harmonogramu i trybu prac,
- metodologii analizy materiałów,
- kryteriów oceny realizacji Strategii w latach 2003-2006,
- składu Zespołu Eksperckiego i podziału zadań.
Powołanie Grupy Ekspertów
Burmistrz Miasta Kowary w dniu 27 sierpnia 2007 r. na wniosek Przewodniczącego Zespołu ds. Strategii
powołał Grupę Ekspertów w składzie:
Bartosz Lipiński - koordynator
Andrzej Łękawa
Daniel Szatkowski
odpowiedzialni za sferę gospodarczą rozumianą jako gospodarka miejska, infrastruktura miejska,
działalność w sferze turystyki
Irena Kawałek
Anna Perłowska
Dariusz Kaliński
odpowiedzialni za sferę społeczną rozumianą jako polityka społeczna, gospodarka mieszkaniowa,
oświata, kultura, sport, rekreacja oraz bezpieczeństwo publiczne i zdrowotne
Mariola Tatowicz
Małgorzata Krysiak
Małgorzata Depczyńska
odpowiedzialne za sferę środowiskową rozumianą jako infrastruktura społeczna, komunikacja
społeczna i e-społeczeństwo oraz ochrona środowiska naturalnego.
Powołanie Grupy Liderów Lokalnych
Burmistrz Miasta Kowary w dniu 3 października 2007 r. określił skład 50-osobowej Grupy liderów
Lokalnych i zwrócił się z prośbą o przekazanie opinii na temat dokumentów przygotowanych przez Grupę
Ekspertów.
LISTA LIDERÓW LOKALNYCH
1. Adamski Sławomir
4
Aktualizacja
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
Bierowski Adam
Bierowski Tadeusz
Brzozowski Dariusz
Chmiel Włodzimierz
Cwynar Tadeusz
Gadomski Jerzy
Gajewska Wiesława
Grześków Wiesława
Jabłoński Wojciech
Jakubów Mariola
Janas Krzysztof oo.
Jankowski Marek
Klepacz Anna
Kolaszt Gabriela
Kołodziej Roman
Kosowski Kordian
Kotliński Jarosław
Krakowiak Grażyna
Leńko Robert
Łągiewka Lucjan
Łubiński Krzysztof
Machnica Andrzej
Majdan Jerzy
Mazurak Zbigniew
Michella Maciej
Mikrut Marek
Nalichowski Jerzy
Nowicki Tomasz
Pędziwiatr Ewa
Pezda Janusz
Piasecki Marian
Piepiora Janusz
Piotrowski Wojciech
Płoński Henryk
Pohoska Genowefa
Poręba Piotr
Raj Andrzej
Supierz Leszek
Szczudłowski Witold
Tryhubczak Roman
Tyrawa Piotr
Ujma Zofia
Wingert Andrzej
Wojdan Jan
Zakrzewska Elżbieta
Kubarko Ewa
Kusznierczuk Katarzyna
Weinke Andrzej
Lipiński Bartosz
Agata Żorniak
Czesław Mikicki
Andrzej Łękawa
W październiku i listopadzie odbyły się dwa warsztaty na temat strategii z udziałem Grupy Liderów
oraz Grupy Ekspertów, na których wypracowano podstawowy zestaw zadań strategicznych.
5
Aktualizacja
III. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI STRATEGII GMINY MIEJSKIEJ
KOWARY ZA LATA 2004-2006
Koncepcję sprawozdania z realizacji Strategii Rozwoju Gminy Miejskiej Kowary uzgodnił Zespół
ds. aktualizacji, a następnie każdy członek Zespołu zebrał i opracował informacje do zredagowania w
ujednoliconej formie tabelarycznej.
Przyjęto, że sprawozdanie będzie odnosić się do zapisów obowiązującej Strategii przyjętej uchwałą Rady
Miejskiej Kowar nr XL/273/02 w dniu 27.06.2002 i przedstawi informację o stanie osiągania celów
zapisanych w rozdziale VI. Cele i zadania strategiczne Strategii. Informacje tabelaryczne odnoszą się do
realizacji zadań zapisanych w rozdziale 3.1.-3.4.
Uzupełnieniem Sprawozdania z realizacji Strategii jest przygotowana informacja o realizacji Planu Rozwoju
Lokalnego dotyczącaa wykonania lub zaawansowania zadań szczegółowych zapisanych w uchwalonym
Planie (Uchwała Nr XXI/120/04 Rady Miejskiej w Kowarach z dnia 28 czerwca 2004 roku).
Dokumenty powyższe stanowią załącznik nr 1 i 2 do opracowania.
6
Aktualizacja
IV. DIAGNOZA STANU I TENDENCJI ROZWOJU MIASTA KOWARY
1. SYNTEZA STANU
1.1. WPROWADZENIE
W dwóch dokumentach o strategicznym znaczeniu dla rozwoju Kowar – Strategii Rozwoju Gminy
Miejskiej Kowary uchwalonej w 2002 roku oraz w Programie Rozwoju Lokalnego uchwalonego w 2004
roku została przedstawiona szczegółowa diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej w oparciu o dostępne w
tamtym czasie dane i informacje. W wyniku dokonanej w 2007 roku analizy porównawczej wielkości
opisujących sytuację na przestrzeni lat 2002-2006 stwierdzić należy, że podstawowe wielkości i cechy
geograficzno-środowiskowe nie uległy zmianie i są nadal aktualne. W opisie stanu rozwoju skoncentrować
się więc należy na wielkościach, które na przestrzeni 5 lat uległy znaczącym zmianom. W rozdziale
wykorzystano dane statystyczne z Banku Danych Lokalnych dostępne w zasobach statystyki publicznej na
stronie internetowej GUS.
1.2. LUDNOŚĆ - STAN I STRUKTURA
31 grudnia 2006 roku w mieście Kowary zameldowanych było 11860 osób w tym mieszkańców
faktycznie zamieszkałych – 11794. W mieście zamieszkuje 5466 mężczyzn i 6328 kobiet. Współczynnik
feminizacji, to jest stosunek liczby kobiet do mężczyzn wynosi 1,158 i jest większy od średniej dla powiatu
jeleniogórskiego oraz dla województwa dolnośląskiego.
Na 1 km² powierzchni gminy przypada 315,3 mieszkańców. Gęstość zaludnienia jest więc przeszło 3 razy
większa od średniej dla powiatu oraz 2,2 razy wyższa od średniej w województwie. Współczynnik
występujący w Kowarach jest jednak charakterystyczny dla gmin miejskich. Tendencje spadku liczby
mieszkańców utrzymują się od końca lat 90-tych. Zmiany ludnościowe miasta związane są zarówno z
ruchem naturalnym, jak i migracyjnym.
1.3. OBSZAR I POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE
Gmina miejska Kowary położona jest w południowej części województwa dolnośląskiego, na wysokości 420
– 1268 m npm. Powierzchnia gminy wynosi 3739 ha to jest 37 km², co stanowi 0,2 % powierzchni ogólnej
województwa.
Kowary, usytuowane są w dolinie Jedlicy na poziomie 430 – 1046 m n.p.m., pomiędzy masywami górskimi
Karkonoszy i Rudaw Janowickich. Przełęcz Kowarska (727 m n.p.m.) rozdziela Rudawy Janowickie od
wschodniej części Karkonoszy i Bramy Lubawskiej. Leżąca na południowym wschodzie gminy Przełęcz
Okraj (1046 m npm.) dzieli Karkonosze i Grzbiet Lasocki.
Z Kowar do przejścia granicznego z Republiką Czeską na Przełęczy Okraj odległość wynosi 14 km, do
granicy z Republiką Federalną Niemiec w Zgorzelcu jest 82 km, do stolicy województwa dolnośląskiego –
Wrocławia 118 km, a do Warszawy 480 km.
Położenie gminy Kowary w regionie jest korzystne. Wpływ na to mają szczególnie walory naturalne,
zwłaszcza Karkonoski Park Narodowy i Rudawski Park Krajobrazowy oraz bliskość granicy państwowej z
Czechami i Niemcami.
Gmina miejska Kowary należy do powiatu jeleniogórskiego i graniczy z gminami:

Podgórzyn – od zachodu;

Mysłakowice – od północy;

Kamienna Góra – od wschodu;

Lubawka – od południowego – wschodu

oraz Republiką Czeską - od południa.
7
Aktualizacja
W skład gminy miejskiej wchodzą Kowary wraz z jednostkami osadniczymi Podgórze, Wojków i Krzaczyna.
1.4. STAN ŚRODOWISKA NATURALNEGO
Klimat
Gmina Kowary leży w sudeckim regionie klimatycznym charakteryzującym się przewagą wpływów
oceanicznych i znajduje się w zasięgu oddziaływania klimatu typu górskiego. Cechuje się znacznym
udziałem napływu wilgotnych mas powietrza z kierunku zachodniego. Do najważniejszych osobliwości
klimatycznych należy piętrowy układ stref termicznych i opadowych oraz znaczne zróżnicowanie
atmosferycznych uwarunkowań lokalnych.
Średnia roczna temperatura powietrza w obrębie gminy obniża się wraz ze wzrostem wysokości nad
poziomem morza - od 7,2º C (420 m n.p.m.) do 2,8º C (1268 m n.p.m.). Lokalnie zdarzają się odstępstwa od
wyżej wymienionego schematu. Na obszarze gminy występują dwa piętra klimatyczne:
- niżej leżące umiarkowanie ciepłe, ze średnią temperaturą roczną 5 – 8º C;
- wyżej leżące umiarkowanie chłodne, z temperaturą 2 – 5º C.
Pod względem temperatury klimat terenów leżących powyżej 1000 m npm. zbliżony jest do subpolarnych.
Charakteryzuje się niską średnią roczną temperaturą, długą zimą i krótkim chłodnym latem. Zazwyczaj na
Grzbiecie Kowarskim temperatura jest o 3 – 5º C niższa niż w Dolinie Jedlicy. Jedynie zimą bywa czasem
odwrotnie. Przy bezwietrznej pogodzie, gdy zimne, cięższe powietrze spłynie w doliny, zachodzi niekiedy
zjawisko inwersji. Wtedy temperatura w Kowarach jest niższa od panującej na Skalniku (945 m n.p.m.) czy
Czole (1268 m n.p.m.).
Tabela 1. Kowary – rozkład średnich temperatur
Temperatura
Wartość ºC
6
Średnia roczna
Średnia stycznia
Średnia lipca
-4
14
Izoamplituda roczna
18
Tabela 2. Kowary – sumy opadów
Wyszczególnienie
Suma roczna
Wartość
750 – 800 mm
Suma półrocza chłodnego
Suma półrocza ciepłego
300 mm
500 mm
Grubość pokrywy śnieżnej
Ilość dni z pokrywą śnieżną
do 40 cm
50 – 60 dni
Pierwszy śnieg przy Dolinie Jedlicy pada w połowie października, wyżej we wrześniu. Ostatni odpowiednio
w końcu kwietnia i połowie maja. Pokrywa śnieżna występuje w niższej strefie w kilku okresach w ciągu
zimy. Przeciętnie jest to 50 – 60 dni. Natomiast w strefie grzbietowej trwa nieprzerwanie przez 120 – 150
dni.
Obszary górskie znane są z silnych wiatrów. Jesienią oraz zimą zdarzają się okresy, kiedy przeciętna
szybkość wiatrów przekracza 25 m/s i utrzymuje się nieraz przez kilkanaście dni. Ogółem przez 70 – 90 dni
w roku wieją wiatry z prędkością przekraczającą 20 m/s. W regionie przeważają wiatry z kierunków
południowo – zachodnich, stanowiąc około 22 % róży kierunków. Zimą powodują nagłe topnienie śniegu
8
Aktualizacja
(zjawiska fenowe).
Przewaga wiatrów niosących wilgotne, oceaniczne masy powietrza powoduje duże zamglenia i
zachmurzenia. Rocznie na Kowary przypada około 120 dni pochmurnych, natomiast w wyższych partiach
gór ponad 160. Pędzone zimą z wiatrem masy wilgotnej przechłodzonej mgły, po zetknięciu z jakimkolwiek
stałym przedmiotem krystalizują się natychmiast w sadź, będącą zbitą, lodowo – szronową masą.
Rzeźbę ziemi Kowarskiej kształtują przede wszystkim obszary o krajobrazie górskim, rzadziej tereny
pagórkowate i nizinne. W obrębie gminy najwyższe wzniesienie osiąga wysokość 1268 m n.p.m. Najniżej
położona jest północno – zachodnia część obszaru, na poziomie 420 m n.p.m.
Dominującym elementem krajobrazu jest główny grzbiet Rudaw Janowickich. Na obszarze gminy
wyraźnie zaznacza się Przełęcz Pod Bobrzakiem (805 m n.p.m.), rozgraniczająca południową część grzbietu
o wyrównanej powierzchni z kulminacją Rudnika (853 m n.p.m.), od rozległej kopuły Skalnika (945 m
n.p.m.). Kowarski Grzbiet jest wschodnim krańcem Karkonoszy. W gminie ciągnie się na długości około 2
km od Przełęczy Okraj (1046 m n.p.m.) do wschodnich zboczy Czoła (1268 m n.p.m.). Północny stok
grzbietu opada początkowo bardzo stromo, po czym łagodnieje, przechodząc w kulminację Wołowej Góry
(1041 m n.p.m.).
Między Kowarski i Lasocki Grzbiet oraz Rudawy Janowickie wcina się wyraźnie zaznaczona w krajobrazie
Dolina Jedlicy, której pierwszy odcinek biegu (od źródeł do Kowar), przecina twarde skały metamorficzne,
ma postać głęboko wciętego, często skalistego wąwozu. Spadek wody wynosi 160 promile. Jedlica uchodzi
do Łomnicy po przebyciu 16,5 km.
Rozporządzeniem Rady Ministrów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 16 stycznia 1959 roku
powołano Karkonoski Park Narodowy (KPN), nadając tym samym Karkonoszom najwyższą rangę w
ochronie przyrody. Ponadto tereny KPN stanowią od 1992 roku polską część Bilateralnego Rezerwatu
Biosfery Karkonosze, powołanego przez Międzynarodową Radę Koordynacyjną Programu UNESCO –
MaB. Jest to jedyny tego typu obszar na terenie Polski zachodniej.
Obszar Karkonoskiego Parku Narodowego wynosi 5578,56 ha.
Ścisłą ochroną rezerwatową (łącznie 1117 ha) objęto najpiękniejsze partie gór, od wodospadu Kamieńczyka
poprzez Szrenicę, Śnieżne Kotły, Wielki i Mały Staw, Dolinę Łomniczki, Czarny Grzbiet ze Śnieżką, Skalny
Stół i Czoło na Kowarskim Grzbiecie. Pozostałą część tworzy rezerwat częściowy (tzw. strefa buforowa).
Na terenie gminy Kowary znajdują się fragmenty otuliny parku oraz niewielki fragment objęty ścisłą
ochroną w rejonie szczytowym Skalnego Stołu. Łącznie obszar Karkonoskiego Parku Narodowego na
terenie gminy zajmuje powierzchnię 136 ha.
Uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Jeleniej Górze z dnia 16 listopada 1989 roku utworzony
został Rudawski Park Krajobrazowy na obszarze 8814 ha (ze zmianami w 1995 roku). Na terenie gminy
Kowary ma on powierzchnię 1096 ha. Według ustawy o ochronie przyrody Park Krajobrazowy jest
obszarem chronionym ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe. Celem jego utworzenia
jest zachowanie, popularyzowanie oraz upowszechnianie wartości ekologicznych w warunkach racjonalnego
gospodarowania. Grunty rolne, leśne i inne nieruchomości znajdujące się w granicach Parku mogą być
gospodarczo wykorzystywane. Rudawski Park Krajobrazowy zajmuje ważne miejsce w systemie terenów
prawnie chronionych Sudetów Zachodnich, zarówno istniejących jak i planowanych do utworzenia. Od
południowego – zachodu Park oraz jego otulina graniczą z obszarem chronionego krajobrazu „Karkonosze –
Góry Izerskie” i razem będą powiązane przestrzennie z przyszłymi Parkami Krajobrazowymi: Kaczawskim i
Łomnickim, planowanymi do utworzenia. Rudawski Park Krajobrazowy obejmuje w przewadze obszary o
krajobrazie górskim, zaś w otulinie przeważają tereny równinne i pagórkowate.
Karkonoski Park Narodowy od Rudawskiego Parku Krajobrazowego rozdziela obszar chronionego
krajobrazu „Karkonosze – Góry Izerskie”, zajmujący powierzchnię 43450 ha. Na podstawie uchwały nr
XIV/95/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Jeleniej Górze z dnia 27 listopada 1986 roku (Dziennik
9
Aktualizacja
Urzędowy Województwa Jeleniogórskiego, Jelenia Góra 2 marca 1987 roku) utworzony został Obszar
Ochrony Krajobrazu „Karkonosze – Góry Izerskie”. Na terenie gminy Kowary granica Obszaru Chronionego
Krajobrazu „Karkonosze – Góry Izerskie” przebiega wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 367 i obejmuje tereny
położone na zachód od niej. W 1996 roku w obrębie obszaru chronionego krajobrazu wydzielono strefę
otuliny Karkonoskiego Parku Narodowego, której granica częściowo pokrywa się z granicą obszaru
chronionego krajobrazu.
Według art. 28 ustawy o ochronie przyrody z 16 października 1991 roku pomnikami przyrody są
„pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej,
kulturowej, historyczno – pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami,
wyróżniającymi je wśród innych tworów ,w szczególności sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy
gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe, jaskinie”.
Na obszarze gminy Kowary ochroną konserwatorską objęte zostały trzy pojedyncze, pomnikowe okazy
drzew. Są nimi: jodła pospolita w Podgórzu, świerk pospolity w Wojkowie i buk czerwony w Kowarach.
Pod względem budowy geologicznej obszar gminy podobnie jak i całych Sudetów cechuje znaczne
zróżnicowanie. Teren wchodzi w skład trzech głównych jednostek geologicznych Sudetów Zachodnich. Są
to:
 Kowarski Grzbiet składa się głównie z prekambryjskich i staropaleozoicznych skał metamorficznych
okrywy Karkonoszy. Występują tu łupki łyszczykowe, chlorytowe (z granatami, andaluzytem), gnejsy
oraz granitognejsy. Bogate okruszcowanie rudami żelaza, miedzi i ołowiu było podstawą kilku
wiekowej eksploatacji górniczej, po której pozostało wiele wyrobisk górniczych.
 Depresja śródsudecka zbudowana ze skał metamorficznych. Są to stare prekambryjskie skały: zieleńce,
amfibolity, łupki łyszczykowe i chlorytowe z małymi soczewkami krystalicznych wapieni typu
dolomitowego.
 Jednostka kaczawska. Składa się ze skał osadowych: piaskowców, zlepieńców, mułowców.
Na tym różnorodnym podłożu skalnym spoczywają luźne zwietrzeliny, osady polodowcowe i rzeczne.
Obszar gminy obfituje w naturalne odsłonięcia podłoża o bardzo nierównomiernym rozmieszczeniu.
Rzadkie gatunki drzew, mogące być uznane za pomnikowe, można też spotkać w zabytkowych parkach
podworskich w Kowarach. Są tam okazy starych sosen i świerków sudeckich oraz wiele innych drzew, w
tym okazy drzew egzotycznych.
W krajobrazie ziemi Kowarskiej znaczą rolę odgrywają lasy i grunty leśne. Zajmują one łącznie 2356 ha, tj.
63 % powierzchni gminy. Duże areały drzew porastają zbocza Kowarskiego Grzbietu oraz Rudaw
Janowickich. W zależności od wysokości nad poziomem morza i typu gleby występują: świerki, jodły,
jesiony, jawory, olchy, dęby, buki, klony, wiązy oraz graby.
Obszar gminy porastają 34 gatunki roślin chronionych na 238 stanowiskach. Spośród nich 22 podlegają
ochronie całkowitej, a 12 częściowej. W granicach miasta występuje 5 obszarów skupiających większą ilość
gatunków chronionych.
Na obszarze gminy stwierdzono występowanie 98 gatunków ptaków, w tym 84 chronione stale lub
częściowo. Ochronie gatunkowej podlegają m.in.: perkoz, jastrząb gołębiarz, myszołów, pustułka, czajka,
słonka, kukułka, sowa uszata, puszczyk, dzięcioł zielony i inne. Rzeka Jedlica powyżej Kowar słynie z wielu
gatunków ryb, zwłaszcza z licznej naturalnej populacji pstrąga potokowego, płazów oraz gadów.
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono występowanie 28 gatunków ssaków. Spośród nich 8
zostało objętych ochroną gatunkową:
 drobne owadożerne: jeż zachodni, kret, ryjówka aksamitna, rzęsorek rzeczek, zębiełek karliczek;
 ssaki drapieżne: kuna domowa, gronostaj, łasica łaska.
10
Aktualizacja
1.5. LUDNOŚĆ - STAN I STRUKTURA
31 grudnia 2006 roku w mieście Kowary zameldowanych było 11860 osób w tym mieszkańców
faktycznie zamieszkałych – 11794. W mieście mieszkało 5466 mężczyzn i 6328 kobiet. Współczynnik
feminizacji, to jest stosunek liczby kobiet do mężczyzn wynosi 1,158 i jest większy od średniej dla powiatu
jeleniogórskiego oraz dla województwa dolnośląskiego.
Na 1 km² powierzchni gminy przypada 315,3 mieszkańców. Gęstość zaludnienia jest więc przeszło 3 razy
większa od średniej dla powiatu oraz 2,2 razy wyższa od średniej w województwie. Współczynnik
występujący w Kowarach jest jednak charakterystyczny dla gmin miejskich.
W latach powojennych następował wzrost ludności związany z ruchami migracyjnymi, rozwojem przemysłu
oraz budownictwa mieszkaniowego - w okresie lat 1946-1986 liczba ludności wzrosła o 50%. W latach 1980
– 1999 następuje stagnacja poziomu populacji w mieście, utrzymując się na poziomie ok. 13 tysięcy osób. W
końcu lat 90. tych nastąpił spadek ludności, podobnie jak w innych miastach tej wielkości, związany z
przekształceniami w gospodarce (spadkiem liczby miejsc pracy i restrukturyzacją) i niekorzystnymi
tendencjami demograficznymi. Tendencje spadku liczby mieszkańców utrzymują się od końca lat 90.tych.
Zmiany ludnościowe miasta związane są zarówno z ruchem naturalnym jak i migracyjnym.
STAN LUDNOŚCI I RUCH NATURALNY
Ludność wg miejsca zameldowania/zamieszkania i płci
J. m.
2002
2003
2004
ogółem
stałe miejsce zameldowania
stan na 31 XII
ogółem
osoba
12 016
12 003
11 976
mężczyźni osoba
5 598
5 600
5 576
kobiety
osoba
6 418
6 403
6 400
Ruch naturalny wg płci
Urodzenia żywe
ogółem
osoba
116
100
104
mężczyźni
osoba
60
55
51
kobiety
osoba
56
45
53
Zgony ogółem
ogółem
osoba
139
120
122
mężczyźni
osoba
74
62
67
kobiety
osoba
65
58
55
Zgony niemowląt
ogółem
osoba
1
0
1
mężczyźni
osoba
1
0
1
kobiety
osoba
0
0
0
Przyrost naturalny
ogółem
osoba
-23
-20
-18
mężczyźni
osoba
-14
-7
-16
kobiety
osoba
-9
-13
-2
11
2005
2006
11 945
5 563
6 382
11 860
5 516
6 344
127
65
62
123
71
52
135
78
57
155
77
78
0
0
0
2
1
1
-8
-13
5
-32
-6
-26
Aktualizacja
1.6. RYNEK PRACY
PRACUJĄCY W GŁÓWNYM MIEJSCU
PRACY
J. m.
Pracujący wg płci
ogółem
osoba
mężczyźni
osoba
kobiety
osoba
BEZROBOCIE
Bezrobotni zarejestrowani wg płci
ogółem
osoba
mężczyźni
osoba
kobiety
osoba
2002
2003
2004
2005
2006
2 368
1 088
1 280
2 134
959
1 175
2 102
948
1 154
2 037
858
1 179
2 057
914
1 143
-
1 152
606
546
1 015
536
479
887
442
445
725
360
365
1.7. GOSPODARKA MIASTA
Struktura gospodarki lokalnej
J. m.
2002
2003
2004 2005 2006
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON WG
SEKTORÓW WŁASNOŚCIOWYCH
Ogółem
ogółem
j.gosp.
1 141
1 173 1 350 1 356 1 278
Sektor publiczny
podmioty gospodarki narodowej ogółem
j.gosp.
27
33
136
143
138
państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego
ogółem
j.gosp.
12
15
15
15
14
przedsiębiorstwa państwowe
j.gosp.
0
0
0
0
0
spółki handlowe
j.gosp.
4
3
4
4
3
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego
j.gosp.
0
0
0
0
0
państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego,
gospodarstwa pomocnicze
j.gosp.
0
0
0
0
0
Sektor prywatny
podmioty gospodarki narodowej ogółem
j.gosp.
1 114
1 140 1 214 1 213 1 140
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
j.gosp.
918
936
972
954
866
spółki handlowe
j.gosp.
41
45
45
47
50
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego
j.gosp.
17
21
20
22
22
spółdzielnie
j.gosp.
6
6
5
5
5
fundacje
j.gosp.
3
3
2
2
2
stowarzyszenia i organizacje społeczne
j.gosp.
4
4
8
9
12
Finanse samorządu miasta
J. m.
DOCHODY BUDŻETÓW GMIN
Dochody budżetów gmin
ogółem
Dochody własne budżetów gmin
razem
podatek rolny
podatek od nieruchomości
podatek od środków transportowych
wpływy z innych lokalnych opłat
wpływy z opłaty skarbowej
zł
zł
zł
zł
zł
zł
zł
2002
2003
2004
2005
13 451 021 13 901 452 15 902 436 17 346 266
6 925 091
7 409
3 281 262
105 147
0
65 477
12
7 326 517
4 906
3 546 174
88 176
0
63 958
8 231 460
5 025
4 046 007
98 827
18 150
75 178
8 653 876
5 422
3 594 402
80 994
15 680
54 590
2006
19 029 860
9 841 617
5 470
3 969 945
168 233
15 882
54 878
Aktualizacja
podatek od czynności cywilnoprawnych
dochody z majątku gminy
wpływy z usług
udziały w podatkach stanowiących dochody
budżetu państwa razem
budżetu państwa podatek dochodowy od osób
fizycznych
budżetu państwa podatek dochodowy od osób
prawnych
Subwencje ogólne
razem
subwencja oświatowa
część wyrównawcza subwencji ogólnej dla
gmin i powiatów
część równoważąca subwencji ogólnej dla
gmin i powiatów
część rekompensująca subwencji ogólnej
dla gmin
zł
zł
zł
693 070
199 759
916 801
201 576
126 301
585 443
176 982
157 858
866 665
180 833
171 428
795 166
174 023
zł
1 874 953
1 855 382
2 463 985
3 109 421
3 681 505
zł
1 814 146
1 839 634
2 436 694
3 066 931
3 596 199
zł
60 807
15 748
27 291
42 490
85 306
zł
zł
4 959 220
-
5 138 416
-
4 864 694
-
4 529 620
-
4 420 053
3 371 919
zł
-
-
-
-
1 048 134
zł
-
-
-
-
0
zł
-
-
-
-
0
1.8. INFRASTRUKTURA OSADNICZA MIASTA
1.8.1. Infrastruktura techniczna
Gospodarka wodno-ściekowa, ciepłownictwo, gazownictwo, elektroenergetyka
J. m.
2002
2003
2004
2005
2006
- długość czynnej sieci rozdzielczej
km
35,3
35,3
35,3
35,3
35,4
- długość czynnej sieci rozdzielczej stanowiącej
własność gminy
km
0
0
0
0
0
- długość czynnej sieci rozdzielczej stanowiącej
własność gminy, eksploatowanej przez jednostki
gospodarki komunalnej
km
0
0
0
0
0
- połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
szt.
990
982
1 087
1 090
1 254
- woda dostarczona gospodarstwom domowym
dam3
481,2
264,7
459,4
445,8
429,8
Kanalizacja
J. m.
2002
2003
2004
2005
2006
- długość czynnej sieci kanalizacyjnej
km
25,7
25,7
25,7
25,7
25,7
- długość czynnej sieci kanalizacyjnej stanowiącej
własność gminy
km
0
0
0
0
0
- długość czynnej sieci kanalizacyjnej stanowiącej
własność gminy eksploatowanej przez jednostki
gospodarki komunalnej
km
0
0
0
0
0
- połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
szt
554
556
556
652
756
- mieszkania w budynkach mieszkalnych nowo
dołączonych do sieci kanalizacyjnej
miesz.
0
170
-
-
-
- ścieki odprowadzone
dam3
2 303,1
1 823,3
595,1
565,7
541,9
URZĄDZENIA SIECIOWE
Wodociągi
13
Aktualizacja
- ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w miastach
osoba
8 228
8 368
8 379
8 733
8 745
- ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej
osoba
8 228
8 368
8 379
8 733
8 745
Sieć gazowa
J. m.
2002
2003
2004
2005
2006
- długość czynnej sieci ogółem
km
-
44,2
44,2
46,0
0
Energia elektryczna w gospodarstwach
J. m.
2002
domowych w miastach
odbiorcy energii elektrycznej na niskim
szt
4 185
napięciu
zużycie energii elektrycznej na niskim
MW*h
6 619
napięciu
Korzystający z instalacji w miastach w % ogółu ludności miast
wodociąg
%
94,1
kanalizacja
%
68,7
gaz
%
Sieć rozdzielcza na 100 km2
sieć wodociągowa
km
94,4
sieć kanalizacyjna
km
68,7
sieć gazowa
km
118,1
2003
2004
2005
2006
4 198
4 190
4 296
0
6 825
6 992
7 169
0
94,1
70,0
88,0
94,7
70,0
82,4
94,7
73,5
82,4
94,9
74,1
-
94,4
68,7
81,3
94,4
68,7
81,3
94,4
68,7
87,2
94,7
68,7
-
38,4
40,6
37,4
39,6
36,4
38,4
584,6
1 668,7
600,9
1 668,8
-
158,8
542,9
171,3
577,1
-
Zużycie wody, energii elektrycznej oraz gazu w gospodarstwach domowych
woda z wodociągów
na 1 mieszkańca
m3
40,0
22,1
na 1 korzystającego / odbiorcę
m3
42,7
23,5
energia elektryczna
na 1 mieszkańca
kW*h
550,8
570,9
kW*h
1 581,6
1 625,8
gaz z sieci
na 1 mieszkańca
m3
163,3
167,3
m3
553,8
568,2
Sieć komunikacyjna
DROGI PUBLICZNE GMINNE
J. m.
Drogi gminne
o nawierzchni twardej
km
o nawierzchni twardej ulepszonej km
o nawierzchni gruntowej
km
2002
2003
-
2004
46,10
44,24
10,04
46,70
44,80
10,10
Mieszkalnictwo
ZASOBY MIESZKANIOWE
J. m.
Zasoby mieszkaniowe wg form własności
ogółem
mieszkania
szt.
izby
szt.
powierzchnia użytkowa mieszkań m2
zasoby gmin (komunalne)
mieszkania
szt.
izby
szt.
zasoby spółdzielni mieszkaniowych
mieszkania
szt.
2002
2003
2004
2005
2006
4 093
14 180
253 712
4 245
14 606
262 097
4 303
14 761
265 062
4 308
14 785
265 722
4 315
14 828
267 015
1 866
5 399
91 606
1 746
5 224
84 591
1 746
5 224
84 591
1 610
4 721
76 669
1 610
4 721
76 669
675
675
675
675
675
14
Aktualizacja
izby
szt.
2 326
35 538
zasoby zakładów pracy
mieszkania
szt.
72
izby
szt.
263
5 041
zasoby osób fizycznych
mieszkania
szt.
1 561
izby
szt.
6 440
126 017
zasoby Towarzystw Budownictwa Społecznego (TBS)
mieszkania
szt.
39
izby
szt.
92
1 624
zasoby pozostałych podmiotów
mieszkania
szt.
14
izby
szt.
38
764
2 326
35 538
2 326
35 538
2 326
35 538
2 326
35 538
72
263
5 041
72
263
5 041
45
194
3 589
45
194
3 589
1 699
6 663
134 539
1 703
6 686
134 967
1 871
7 282
145 001
1 878
7 325
146 294
39
92
1 624
39
92
1 624
39
92
1 624
39
92
1 624
14
38
764
68
170
3 301
68
170
3 301
68
170
3 301
Mieszkania wyposażone w instalacje techniczno-sanitarne
ogółem
J. m.
2002
2003
2004
2005
2006
wodociąg
szt.
4 184
4 192
4 250
4 255
4 262
ustęp spłukiwany
szt.
3 692
3 709
3 767
3 772
3 779
łazienka
szt.
3 488
3 506
3 564
3 569
3 576
centralne ogrzewanie
szt.
3 249
3 270
3 328
3 333
3 340
gaz sieciowy
szt.
3 542
3 542
3 545
3 549
3 555
DODATKI MIESZKANIOWE
J. m.
2002
Liczba i kwoty wypłaconych dodatków mieszkaniowych
ogółem
ogółem (liczba)
szt.
kwota
zł
w zasobie gminnym
ogółem (liczba)
szt.
kwota
zł
w zasobie spółdzielczym
ogółem (liczba)
szt.
kwota
zł
w zasobie wspólnot mieszkaniowych
ogółem (liczba)
szt.
kwota
zł
w zasobie prywatnym
ogółem (liczba)
szt.
kwota
zł
w zasobie towarzystwa budownictwa społecznego
ogółem (liczba)
szt.
kwota
zł
w zasobie innym
ogółem (liczba)
szt.
kwota
zł
2003
2004
2005
2006
-
-
4 295
466 280
3 802
428 677
3 719
426 335
-
-
3 154
329 332
2 875
318 940
2 810
323 268
-
-
788
101 925
609
76 087
591
74 811
-
-
158
10 754
172
11 240
208
19 764
-
-
0
0
0
0
12
440
-
-
118
11 780
77
5 004
72
6 411
-
-
77
12 489
69
17 406
26
1 641
Gospodarka odpadami
15
Aktualizacja
ZUŻYCIE WODY I OCZYSZCZALNIE
2002
ŚCIEKÓW
Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności
ogółem
dam3/rok
922,1
przemysł
dam3/rok
297
rolnictwo i leśnictwo
dam3/rok
0
eksploatacja sieci wodociągowej dam3/rok
625,1
gospodarstwa domowe
dam3/rok
-
2003
2004
785,6
251
0
534,6
264,7
2005
1 001,4
389
0
612,4
459,4
2006
957,9
371
0
586,9
445,8
881,2
330
0
551,2
429,8
1..8.2. Infrastruktura społeczna
Oświata i wychowanie
SZKOLNICTWO PODSTAWOWE
J. m.
2003
Szkoły podstawowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych wg gestora
ogółem
ogółem
ob.
3
podporządkowane samorządowi gminnemu ob.
3
pomieszczenia szkolne
ogółem
pom.
46
oddziały w szkołach
ogółem
oddział
39
uczniowie
ogółem
osoba
792
SZKOLNICTWO GIMNAZJALNE
Gimnazja dla dzieci, młodzieży i dorosłych
ogółem
ob.
1
podporządkowane samorządowi gminnemu ob.
1
pomieszczenia szkolne
ogółem
pom.
13
oddziały w szkołach
ogółem
oddział
17
uczniowie
ogółem
osoba
430
2004
J. m.
2002
PRZEDSZKOLA
Przedszkola
ogółem
ogółem
ob.
2
podporządkowane samorządowi ob.
0
powiatowemu
podporządkowane samorządowi ob.
2
gminnemu
oddziały
ogółem
oddział
9
miejsca
ogółem
miejsce
275
nauczyciele pełnozatrudnieni
ogółem
osoba
17
dzieci
ogółem
osoba
191
dzieci do lat 6 włącznie
ogółem
osoba
191
dzieci 6-letnie
ogółem
osoba
70
Oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych
ogółem
ob.
2
2004
16
2003
2005
2006
3
3
3
3
2
2
45
46
39
38
37
33
771
716
672
1
1
1
1
1
1
14
15
15
17
17
16
412
395
358
2005
2006
1
0
1
0
1
0
1
0
1
1
1
1
8
8
6
6
275
275
150
150
-
-
-
-
180
160
140
125
180
160
140
125
56
30
25
23
2
3
3
2
Aktualizacja
oddziały (klasy, grupy)
nauczyciele pełnozatrudnieni
nauczyciele niepełnozatrudnieni
dzieci
oddział
osoba
etat
osoba
2
2
0,16
50
2
41
4
81
4
79
3
75
Kultura i sport
BIBLIOTEKI
Placówki biblioteczne
biblioteki i filie
pracownicy bibliotek
księgozbiór
czytelnicy w ciągu roku
wypożyczenia księgozbioru na
zewnątrz
KULTURA I SPORT
Domy i ośrodki kultury, kluby i
świetlice
instytucje
imprezy
uczestnicy imprez
zespoły artystyczne
członkowie zespołów artystycznych
koła (kluby)
członkowie kół (klubów)
J. m.
2002
ob.
osoba
wol.
osoba
wol.
J. m.
2003
2
2
36 084
1 828
78 190
2
2
35 313
1 874
81 084
2002
ob.
szt
osoba
szt
osoba
szt
osoba
2004
2
2
34 735
1 959
80 558
2003
-
2005
2004
1
8
4 200
0
0
0
0
2006
2
2
34 985
2 001
89 180
2005
-
2
2
35 944
2 029
90 015
2006
1
55
3 850
7
61
8
90
-
Zieleń miejska i rekreacja
TERENY ZIELENI
J. m.
Tereny zieleni wg lokalizacji
zieleńce
obiekty
ogółem (w miastach i na wsi)
powierzchnia
zieleń uliczna
powierzchnia
tereny zieleni osiedlowej
powierzchnia
lasy gminne
powierzchnia
2002
2003
2004
2005
2006
ob.
7
7
7
7
0
ha
10,3
10,3
10,3
10,3
0
ha
4,2
4,2
4,2
4,0
0
ha
14,0
14,0
14,0
14,0
0
ha
18,5
18,5
18,2
18,2
0
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
SZPITALE
J. m.
Szpitale ogólne
szpitale ogółem
szpitale publiczne
szpitale niepubliczne
łóżka ogółem
leczeni (bez ruchu międzyoddziałowego)
2002
ob.
ob.
ob.
łóżko
osoba
2
2
0
353
11 019
17
2003
2
2
0
345
9 619
2004
2005
-
2006
-
-
Aktualizacja
osobodni leczenia
os.dzień
92 625
PLACÓWKI AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ
Przychodnie ogółem
ogółem
ob.
1
publiczne
ob.
1
Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie
ogółem
ob.
publiczne
ob.
praktyki lekarskie w miastach
osoba
3
Placówki podległe samorządowi terytorialnemu
przychodnie ogółem
ob.
1
przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie
ob.
Porady ogólnodostępne
porady ogółem
ogółem
jedn.
porady lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
ogółem
jedn.
APTEKI
apteki
ob.
4
farmaceuci
osoba
8
mgr farmacji
osoba
prywatne
apteki
ob.
4
farmaceuci
osoba
8
ludność na aptekę ogólnodostępną
osoba
2 994
Domy lub zakłady pomocy społecznej
dom lub zakład
ob.
1
oddział lub filia
oddział
0
miejsca (łącznie z filiami)
miejsce
56
pacjenci
osoba
54
Placówki stacjonarnej pomocy społecznej
placówki pomocy społecznej
ob.
domy pomocy społecznej
ob.
filie
oddział
miejsce
mieszkańcy (łącznie z filiami)
osoba
STACJONARNE ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ
Zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze
zakład
ob.
1
oddział lub filia
oddział
0
miejsce
55
pacjenci (łącznie z filiami)
osoba
44
pacjenci w ciągu roku (łącznie z filiami)
osoba
197
Hospicja
zakład
ob.
1
oddział lub filia
oddział
0
miejsce
18
pacjenci w ciągu roku (łącznie z filiami)
osoba
162
18
89 227
-
-
-
1
1
-
-
-
2
2
1
2
4
1
2
3
0
3
1
1
1
0
27 117
28 717
54 016
54 032
17 208
19 190
42 006
-
4
10
-
4
7
4
7
4
7
2 988
2 991
2 970
2 949
-
-
-
-
1
1
0
56
55
1
1
0
56
56
1
1
0
56
54
1
1
0
56
56
1
0
55
38
125
-
-
-
1
0
18
160
-
-
-
Aktualizacja
2. REALIZACJA POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ W MIEŚCIE W LATACH 2004 - 2006
(informacja na podstawie sprawozdań budżetowych)
Rok 2004
Na zadania inwestycyjne wydano 751.011,15 zł, tj. 5 % wydatków budżetu miasta, w tym na:
1)zakup 10 mieszkań w budynku po byłym biurowcu Fabryki Dywanów „Kowary” 523.782,16 zł
2)zakup miniatury Ratusza w Kowarach
22.000,00 zł
3)automatyzację prac biurowych Urzędu Miejskiego
62.228,99 zł
4)automatyzację prac biurowych MOPS (zadanie zlecone)
11.000,00 zł
5) opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej rozbudowy
i modernizacji systemu wodociągowego
12.000,00 zł
6) partycypacja w kosztach ekologicznego zagospodarowania
wysypiska odpadów „Ścięgny - Kostrzyca”
50.000,00 zł
7) zwiększenie kapitału zakładowego Kowarskiego Przedsiebiorstwa Wod.i Kan. Sp z o.o.
70.000,00 zł
W stosunku do 2003 roku nakłady inwestycyjne wzrosły o 73,5 %
Rok 2005
Na zadania inwestycyjne wydano 865.058,91 zł, tj. o 114.047,76 zł więcej niż w 2004 roku.
Wydatki inwestycyjne stanowiły 5,15 % całości wydatków budżetu miasta.
W ramach ww. kwoty zostały zrealizowane następujące zadania inwestycyjne:
1) aktualizacja projektu budowlanego pn.: Ujęcie wody dla dzielnicy Podgórze” - 9.574 zł
2) modernizacja ul. Rzemieślniczej
21.109,36 zł
3) modernizacja układu komunikacyjnego miasta
69.540,00 zł
4) odbudowa po powodzi ul. Św. Anny
81.182,95 zł
5) remont nawierzchni ulicy Chopina
418.384,98
6) wydatki inwestycyjne związane z realizacją programu pn.: Kowary miastem przyjaznym dla
niepełnosprawnych turystów
zakup komputera, drukarki oraz oprogramowania
4.799,48 zł
7) wydatki inwestycyjne związane z realizacją programu
pn.: Promocja systemu turystycznego Kowary – Mala Upa – Pec pod Sneżkou - zakup skutera
śnieżnego oraz wykonanie tablic informacyjnych
132.980,00zł
8) nabycie nieruchomości od Starostwa Powiatowego w Jeleniej Górze
- budynki przy ul. Jeleniogórskiej, Waryńskiego i Górniczej 25
22.442,00 zł
9) zakończenie budowy domu przedpogrzebowego
63.824,35 zł
10) adaptacja poddasza Urzędu Miejskiego (dokumentacja)
22.204,00 zł
11) automatyzacja prac biurowych (zakup sprzętu komputerowego
oraz oprogramowania dla Urzędu Miejskiego)
40.785,88 zł
12) zakup dwóch komputerów wraz z oprogramowaniem oraz
drukarki i kserokopiarki dla Przedszkola Publicznego Nr 1
10.847,99 zł
13) zakup sprzętu biurowego dla Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
9.398,70 zł
14) wykonanie dwóch przejść pod dnem potoku Malina dla kanalizacji sanitarnej
25.665,89 zł
15) dotacja dla Związku Gmin Karkonoskich związana z opracowaniem dokumentacji
realizacji inwestycji pn.:Karkonoski System Wodociągów i Kanalizacji
106.451,75 zł
16) partycypacja w kosztach ekologicznego zagospodarowania
wysypiska odpadów „Ścięgny - Kostrzyca”
50.000,00 zł
17) wniesienie udziałów do spółki z o.o. pn.: Karkonoski System Wodociągów i Kanalizacji
10.602,56 zł
18) opracowanie dokumentacji koncepcyjno-programowej z elementami
założeń techniczno-ekonomicznych pn.: Kowarski Park Rozrywki Wodnej
24.000,00 zł
19) opracowanie dokumentacji budowy trzech boisk osiedlowych
20.000,00 zł
20) zakup kontenera sanitarnego dla stadionu miejskiego w Kowarach
39.650,00 zł
19
Aktualizacja
Rok 2006
1) Zakup TOI TOI - 3 szt. /Dworcowa, Matejki, Pstrowskiego/
14.814,43
2) Naprawa załamanego odcinka podziemnego kanalizacji deszczowej oraz udrożnienie
i skanalizowanie odcinka w ciągu ul. Dworcowa – Karkonoska w Kowarach
6.022,60
3) Wykonanie oznakowania pionowego i poziomego w ciągu ulicy Chopina w Kowarach – realizacja
wniosku mieszkańców
6.000,00
4) Zakup i montaż szafy oświetleniowej przy ul. Łomnickiej w Kowarach
5.000,00
5) Modernizacja oświetlenia ulicznego ul. Źródlanej w Kowarach
11.641,78
6) Przebudowa ulicy Jaśminowej oraz łącznika z ulicą Leśną /przedłużenie ulicy Jaśminowej) w
Kowarach
400.000,00
7) Wykonanie placu zabaw dla dzieci na terenie miasta Kowary w rejonie ul. Matejki i Bielarskiej
20.000,40
8) Zaprojektowanie i wykonanie przyłącza wodnego i kanalizacji sanitarnej dla obiektu socjalno –
administracyjnego i sanitariatu publicznego na Stadionie Miejskim
34.000,00
9) Odbudowa infrastruktury drogowej (nawierzchni) ulicy Kalinowej w Kowarach – usuwanie skutków
powodzi
69.998,60
10) Wykonanie oświetlenia ulicy Bukowej w Kowarach
46.000,00
11) Modernizacja nawierzchni dwóch boisk sportowo – rekreacyjnych przy ul. Jagiellońskiej i
Nadrzecznej w Kowarach
170.117,70
12) Wykonanie placu zabaw dla dzieci w rejonie ulicy Nadrzecznej
8.995,70
13) Przebudowa uszkodzonego odcinka chodnika przy ul. Kowalskiej wraz z rozbiórką uszkodzonej
kładki dla pieszych na potoku Jedlica w Kowarach
51.063,10
14) Budowa boiska sportowo - rekreacyjnego przy ul. Wiejskiej w Kowarach
173.850,00
15) Przebudowa ulicy Św. Anny w Kowarach wraz z infrastrukturą techniczną
470.777,00
16) Remont infrastruktury drogowej (nawierzchni) ulicy Tulipanowej w Kowarach – usuwanie skutków
powodzi
75.005,40
17) Remont infrastruktury drogowej (nawierzchni) ulicy Górnej w Kowarach – usuwanie skutków
powodzi
84.976,73
18) Opracowania i zmiany w planach zagospodarowania przestrzennegowydatki razem: 77.050 zł
20
Aktualizacja
3. PROJEKTY REALIZOWANE Z UDZIAŁEM MIASTA KOWARY Z WYKORZYSTANIEM
ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ.
3.1. Phare CBC Fundusz Małych Projektów Polska-Niemcy 2003
Projekt pn. "Kowary miastem przyjaznym dla niepełnosprawnych turystów";
Czas trwania od 15.06.2005 do 30.05.2006;
Całkowity koszt projektu 25 432,75 euro.
Cel projektu:
Stworzenie lepszych warunków odpoczynku dla osób niepełnosprawnych poprzez polepszenie infrastruktury
turystycznej. Działania te przeciwdziałają marginalizacji i wykluczeniu społecznemu.
Gminne Centrum Wolontariatu powstało w ramach realizowanego przez Urząd Miejski ww.
projektu. Do zadań GCW w ramach projektu należy przede wszystkim:
- wyłonienie na podstawie ankiet obiektów użyteczności publicznej dostępnych dla osób niepełnosprawnych
oraz nagrodzenie ich znaczkiem przyjazności i dostępności
- wydanie folderu, który stanowić będzie praktyczny informator dla osób niepełnosprawnych o obiektach bez
barier
- przygotowanie strony internetowej
- zorganizowanie 4 konferencji
a także współpraca ze wszystkimi organizacjami pozarządowymi i instytucjami w niesieniu pomocy osobom
potrzebującym.
3.2. Inicjatywa Wspólnotowa Interreg IIIa PL-CZ
"Promocja systemu turystycznego Kowary - Malá Úpa - Pec pod Snežkou";
Termin rozpoczęcia projektu 01.07.2005, planowany termin zakończenia projektu 31.12.2007;
Całkowity koszt projektu 339 352,00 zł.
Partnerzy – gmina Malá Úpa, miasto Pec pod Snežkou
Jest to projekt lustrzany realizowany z dwoma sąsiadującymi gminami.
Cel projektu:
Zintensyfikowanie i połączenie systemu promocji turystycznej obszaru pogranicza polsko-czeskiego z
wykorzystaniem szlaków turystycznych rowerowych i narciarskich.
3.3. Inicjatywa Wspólnotowa Interreg IIIa PL-CZ
"Międzynarodowy Zjazd Saniami Rogatymi” - wskrzeszenie tradycji polskich i czeskich górali
karkonoskich.
Czas trwania od 1.01.2006 do 31.12.2007
Całkowity budżet projektu 184 160,00 zł.
Partnerzy – gmina Malá Úpa, gmina Černý Důl
Opis i uzasadnienie projektu
Cel projektu:
Podjęcie i zintensyfikowanie transgranicznych przedsięwzięć w dziedzinie historii i turystyki oraz
wykorzystanie ciekawej wspólnej tradycji do stworzenia nowych lokalnych produktów i usług
turystycznych. Spowoduje także zwiększenie liczby turystów krajowych i zagranicznych na obszarze
pogranicza. W ten sposób bezpośrednio wpłynie on na promocję gmin i zwiększenie atrakcyjności jej oferty
turystycznej.
Celem bezpośrednim jest wzrost atrakcyjności oferty turystycznej obszaru pograniczna w gminach Malá
Úpa, Černý Důl i Kowary oraz zwiększenie roli lokalnej atrakcji turystycznej jaką są sanie rogate, tradycji
ich wykorzystywania oraz współczesnego zastosowania Dotyczy to wsparcia regularnej imprezy oferującej
reaktywowany karkonoski produkt turystyczny - sanie rogate o historii i znaczeniu transgranicznym, której
będzie towarzyszyć wystawa wraz z wydaniem publikacji.
Działania polegają m.in.
− na rozszerzeniu zasięgu i wielkości imprezy pn. "Międzynarodowy Zjazd Saniami Rogatymi-Wielki
Festiwal Sanek". „Sanie rogate" wykorzystano po raz pierwszy do zjazdu sportowo-turystycznego na
trasie z Przełęczy Okraj pod gospodę "Złota Gwiazda" w Kowarach w 1814 roku. W 2001 roku
zorganizowano pierwszy "Międzynarodowy Zjazd Saniami Rogatymi w XXI wiek", który jest od tego
21
Aktualizacja
−
−
−
−
−
−
−
roku organizowany corocznie dzięki czemu w marcowy kalendarz Karkonoszy na nowo wpisały się
sanie rogate. Start znajduje się na Przełęczy Okraj. Uczestnicy zjeżdżają leśnymi drogami do mety w
Kowarach – Podgórzu,
zorganizowaniu konferencji międzynarodowej dot. perspektyw rozwoju Karkonoszy jako gór bez granic;
z udziałem przedstawicieli sąsiadujących samorządów, organizacji turystycznych, właściwych
ministerstw, parków narodowych, przemysłu turystycznego oraz pracowników informacji turystycznych,
zebraniu materiałów dla potrzeb wystawy i publikacji,
zorganizowaniu wystawy w pomieszczeniach Miejskiego Ośrodka Kultury w Kowarach, w Malá Úpa
oraz w Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu uzupełnione o zbiory muzeum,
opracowaniu i wydaniu publikacji nt. historii sań rogatych na terenie pogranicza polsko-czeskiego,
zakupie 15 replik sań do zawodów, co umożliwi start większej liczbie osób, które nie posiadają własnych
sań, a chcą uczestniczyć w zawodach,
promocji projektu - zamieszczanie informacji na stronach internetowych partnerskich gmin, rozsyłanie
drogą e-mailową informacji do sympatyków sań rogatych w Europie, informacji w prasie, radio i
telewizji regionalnej,
zapewnieniu permanentnej promocji przedsięwzięcia po zakończeniu realizacji projektu.
3.4. „Karkonoski System Wodociągów i Kanalizacji”
W dniu 18 sierpnia 2005 roku projekt KSWiK trafił do Komisji Europejskiej. Po stronie polskiej przeszedł
procedury weryfikujące przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we
Wrocławiu, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Ministerstwo
Środowiska i Ministerstwo Gospodarki.
Projekt składa się z 20 zadań, dla których przeprowadzono 18 postępowań w sprawie uzyskania decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. W ramach przeprowadzonych
postępowań dokonano 18 procedur ocen oddziaływania na środowisko uwzględniając obszary Natura 2000.
Uzyskane decyzje są zgodne ze znowelizowaną ustawą prawo ochrony środowiska, która obowiązuje od
lipca 2005 roku. Nowelizacja ta związana była z przystosowaniem prawa polskiego z wymogami Unii
Europejskiej.
Całkowite nakłady inwestycyjne dla projektu wynoszą 58,1 mln euro. Uzyskano maksymalne
dofinansowania w formie dotacji z Unii Europejskiej Funduszu Spójności wynoszące 85%. Realizacją
projektu zajmuje się powołana w tym celu spółka „Karkonoski System Wodociągów i Kanalizacji Sp.
z o.o.”. Spółkę utworzyły gminy Kowary, Mysłakowice, Podgórzyn, Szklarska Poręba i Związek Gmin
Karkonoskich.
Cel projektu
„Karkonoski System Wodociągów i Kanalizacji” przyniesie poprawę stanu środowiska naturalnego,
czystości wód i gleby oraz dostosowanie gospodarki wodno-ściekowej gmin ZGK do wymagań Polski i
Unii Europejskiej, a tym samym przyczyni się do realizacji celów polityki ekologicznej Unii
Europejskiej, tj. ochrony, zachowania i poprawy jakości środowiska, ochrony zdrowia ludzkiego oraz
oszczędnego i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych.
Cel ten będzie realizowany poprzez wyposażenie Gmin wchodzących w skład Związku w odpowiednią
infrastrukturę techniczną umożliwiającą odbiór i oczyszczenie ścieków komunalnych zgodnie z wymogami
Dyrektywy unijnej oraz Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić
przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla
środowiska wodnego. Pozwoli to spełnić wymogi Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków
Komunalnych.
Realizacja przedsięwzięcia zapewni dostarczenie mieszkańcom Gmin ZGK wody do picia o jakości
odpowiadającej standardom określonym w Dyrektywie UE i Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie
wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Ponadto przedsięwzięcie
przyczyni się do ochrony zasobów wody do picia dla aglomeracji jeleniogórskiej.
Zakres planowanego przedsięwzięcia uwzględnia maksymalne wykorzystanie istniejącej infrastruktury
oczyszczalni ścieków.
Dla systemu wodociągowego Miasta Kowary, do I etapu zakwalifikowano prace modernizacyjne dla układów wodociągowych w dzielnicy Wojków (głównie ulica Pensjonatowa, Sanatoryjna, Wojska Polskiego)
22
Aktualizacja
oraz budowę nowej sieci wodociągowej wraz z nowym ujęciem wody i stacją uzdatniania dla dzielnicy Podgórze.
Przewody wodociągowe będą wykonane z rur PE. Ujęcie wody dla Podgórza wykonane zostanie jako ujęcie
podziemne. Planowana stacja uzdatniania wody wykonana zostanie w technologii obejmującej:
sedymentację wstępną, saturację przy użyciu CO2, filtrację ciśnieniową przez złoże dolomitowe, filtrację
grawitacyjną przez złoże kontaktowe z koagulacją w złożu, dwustopniową korektę pH przy użyciu NaOH
dozowanego przed i po filtrze kontaktowym oraz dezynfekcję wody. Urządzenia zestawione w układ
technologiczny będą sterowane automatycznie zgodnie z własnymi algorytmami sterowania jak również
w układzie nadrzędnym.
Dla systemu kanalizacyjnego Kowar, do I etapu zakwalifikowano budowę lub modernizację kanalizacji sanitarnej w Podgórzu, Wojkowie, Krzaczynie, części Centrum oraz wykonanie rozdziału kanalizacji ogólnospławnej na terenie osiedla Górniczego, jak również wymianę kanału ogólnospławnego w ulicy Jeleniogórskiej i wykonanie systemu odwodnienia dla terenów powyżej osiedla Górniczego.
Przewiduje się budowę kanalizacji z rur kanalizacyjnych PVC, PE lub GRP. Na sieciach kanalizacji
sanitarnej wykonane zostaną podziemne jednokomorowe pompownie z dwoma stanowiskami pomp
zatapialnych, w formie studni z elementów prefabrykowanych, o średnicy wewnętrznej 1,2 m.
W pompowniach zostanie zainstalowane urządzenie sterujące z samoczynnym, okresowym
odpompowywaniem ścieków poniżej suchobiegu pomp. Pompownie posiadać będą stałą wentylację
grawitacyjną poprzez czerpnię i wywietrzak. Teren pompowni zostanie ogrodzony. Zakłada się
bezobsługową pracę pompowni. Z pompowniami współpracować będą rurociągi tłoczne z PE. Na kanalizacji
deszczowej, przed wylotami kanalizacji do odbiornika, zostaną zainstalowane kontenerowe separatory i
osadniki wód deszczowych o przepływie grawitacyjnym.
Zakres rzeczowy przedsięwzięcia
Poniżej opisano zakresy rzeczowe I etapu przedsięwzięcia dla Miasta Kowary
•
System wodociągowy:
o wymiana wyeksploatowanych odcinków sieci o dużej awaryjności w dzielnicy Wojków (głównie
ulica Pensjonatowa, Sanatoryjna, Wojska Polskiego) o średnicy 0,11 m i o długości 1 567 m wraz z
uzupełnieniem armatury zaporowej i przeciwpożarowej.
o budowa nowej sieci wodociągowej o średnicy 0,16 m i o długości 2 473 m oraz budowa nowego ujęcia wody i stacji uzdatniania dla dzielnicy Kowar – Podgórza.
•
System kanalizacyjny:
o budowa systemu kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-tłocznej w Podgórzu, Wojkowie, Krzaczynie i
Centrum o średnicach kanałów grawitacyjnych 0,2 m do 0,3 m i łącznej długości 33 173 m, kanały
tłoczne o średnicy 90 mm o łącznej długości 295 m z dwiema przepompowniami ścieków.
o rozdział istniejącej sieci ogólnospławnej w Centrum oraz na terenie osiedla Górniczego polegającej
na budowie nowego systemu kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej Dy 0,2 – Ø 0,3 m o długości
3 324 m i przekształcenie istniejących sieci ogólnospławnych w sieci kanalizacji deszczowej Dy
0,25 - Ø 0,7 m (konieczność wykonania dodatkowo 1 033 m kanałów deszczowych).
o wykonanie wymiany kanału ogólnospławnego w ulicy Jeleniogórskiej polegającej na wykonaniu nowego kanału Dy 0,3 - Ø 0,5 m o długości łącznej 1 393 m metodą bezwykopową, wykorzystując istniejący kanał na ułożenie w nim kanału nowego.
o wykonanie systemu odwodnieniowego kanalizacji deszczowej wraz z dwoma osadnikami i separatorami wód deszczowych i wylotami brzegowymi dla terenów zlokalizowanych powyżej osiedla Górniczego. Odwodnienie obejmie budowę kanału zamkniętego Dy 0,3 m - Ø 0,5 m na terenie ogródków działkowych i dalej w kierunku ulicy Jaśminowej do skrzyżowania z istniejącymi sieciami gazowymi o łącznej długości 112 m, a po przejściu przez gazociąg obejmującego budowę 125 m rowu
otwartego aż do odbiornika (cieku).
23
Aktualizacja
3.5. Wnioski
1. Kowary liczące około 12 tys. mieszkańców należą do miast średniej wielkości w Polsce. W Kowarach
mieszka 8% mieszkańców regionu – Kotliny Jeleniogórskiej. Liczba ludności systematycznie, choć
nieznacznie, maleje.
Kowary dziś to miasto ludzi młodych, jednak liczba mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym maleje,
wzrasta natomiast udział osób starszych, szczególnie ze względu na wzrost liczby mieszkańców w wieku
powyżej 50 lat. Większość nowych mieszkańców przybywających do Kowar to osoby z innych miast, w
mniejszym stopniu osoby zamieszkujące dotąd na wsi. Znaczna liczba osób w wieku produkcyjnym
poszukuje pracy za granicą. Malejący potencjał demograficzny, w powiązaniu z utrzymująca się
migracją o charakterze zarobkowym, może stać się w kolejnych latach istotną barierą rozwoju.
2. Kowary spełniają istotne funkcje na obszarze powiatu jeleniogórskiego - są największym miastem
powiatu, znaczącym centrum kultury i edukacji, stanowią ważny w regionie ośrodek administracji i
gospodarki. Mieszkańcy Kowar to ludzie coraz lepiej wykształceni, wielu legitymuje się wykształceniem
wyższym lub je zdobywa. Wzrostowi aspiracji edukacyjnych i kulturalnych nie towarzyszy rozwój bazy
oświatowo-kulturalnej. Kowary posiadają wystarczającą na dziś, w stosunku do potrzeb, sieć placówek
oświatowych - przedszkolnych i szkolnych, lecz w najbliższych latach należy spodziewać się zmian na
gorsze. W związku z dynamicznym rozwojem technologii informacyjnych szczególnego znaczenia
nabiera edukacja informatyczna społeczeństwa oraz budowa platform elektronicznego przekazu
informacji.
3. W latach 2004-2005 przybyła w Kowarach znaczna liczba podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą: usługową, budowlaną i wytwórczą. W mieście dominują małe przedsiębiorstwa,
zatrudniające nie więcej niż 9 osób; większość z nich to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
w sferze handlu i usług. Małe przedsiębiorstwa z uwagi na swą elastyczność w dostosowaniu się do
zmiennych warunków gospodarowania, stanowią tę grupę firm, w której występuje wzrost liczby miejsc
pracy, jednak znaczny wpływ na to zjawisko ma zmienna koniunktura na rynku gospodarczym. Ma to wpływ
na obecną sytuację na rynku pracy w Kowarach - spadek bezrobocia oraz wzrost liczby osób aktywnych
zawodowo. Miasto wspiera rozwój przedsiębiorczości i wpływa na stabilizację warunków prowadzenia
działalności m.in. poprzez politykę zwolnień od podatków i opłat lokalnych.
Utrudnieniem w rozpoczynaniu i prowadzeniu działalności jest słabość infrastrukturalna sektora otoczenia
biznesu. Mimo iż w Kowarach prowadzi działalność organizacja wspierająca MŚP, brak jest systemu
kompleksowej obsługi przedsiębiorcy i inwestora, odczuwalny jest także brak profesjonalnego
doradztwa konsultingowego.
4. Sytuacja na rynku pracy w Kowarach, określana wskaźnikami zatrudnienia i bezrobocia od kilku lat ulega
znaczącej poprawie i sprzyja intensyfikacji procesów rozwojowych. Od stycznia 2003 r. liczba bezrobotnych
w mieście systematycznie maleje, z 1152 osób do 725 w 2006 r. Zagrożenie bezrobociem jest tym mniejsze,
im wyższy jest poziom wykształcenia osób poszukujących pracy. Wzrost poziomu wykształcenia, a także
rozwój umiejętności poruszania się po rynku pracy istotnie zwiększają szanse znalezienia satysfakcjonującej
oferty zatrudnienia. Ważną rolę w procesie dostosowania kwalifikacji zawodowych do zmieniających się
potrzeb rynku pracy spełniają działające na rynku pracy powiatu jednostki dokształcania praktycznego.
Rozwój różnych form kształcenia zawodowego ma ogromne znaczenie dla wzmocnienia potencjału
ludzkiego miasta. Dalszy rozwój zasobów ludzkich stanowi jeden z najważniejszych czynników
rozwoju miasta.
5. Sytuacja na rynku mieszkaniowym jest nadal niezadowalająca. W najtrudniejszej sytuacji znajdują się
rodziny o niskich dochodach. Osoby najuboższe stanowią znaczący odsetek społeczności Kowar. Rodziny te
zamieszkują często tzw. obszary kryzysowe miasta. Najwyższy odsetek osób korzystających ze świadczeń
pomocy społecznej występuje wśród mieszkańców m.in. Podgórza, natomiast najwięcej świadczeń pobierają
mieszkańcy pochodzenia romskiego, dla których Miasto Kowary realizuje tzw. „program romski” z dotacją
centralną.
Jednym z najważniejszych działań w zakresie poprawy warunków życia mieszkańców Kowar jest
24
Aktualizacja
rozbudowa systemu mieszkań socjalnych, a także rewitalizacja substancji mieszkaniowej oraz
pozostałych obiektów na obszarach biedy, patologii i zagrożenia przestępczością. Konieczne jest podjęcie
kompleksowych działań, które spowodują ożywienie społeczno-gospodarcze tych obszarów i przywrócenie
bądź nadanie im nowych funkcji społecznych i ekonomicznych. Działania te powinny być ujęte i
realizowane w ramach Lokalnego Planu Rewitalizacji.
6. W ostatnich latach nastąpiła nieznaczna poprawa stanu infrastruktury drogowej o znaczeniu lokalnym i
regionalnym. Nadal jednak ruch kołowy tak w centrum miasta, jak i w kierunku do Karpacza i Piechowic,
zwłaszcza w godzinach szczytu, jest bardzo intensywny i stanowi duże utrudnienie dla mieszkańców.
Brakuje także miejsc parkingowych, szczególnie w miejscach atrakcyjnych turystycznie, jak centrum, park
miniatur czy sztolnie. Sytuacja powinna ulec poprawie po zrealizowaniu projektu modernizacji układu
komunikacyjnego i budowie alternatywnej dla dróg wojewódzkich drogi z Przełęczy Kowarskiej do
Karpacza przez Podgórze gdzie powstanie Centrum Sportów Zimowych i Paralotniarstwa.
Niewykorzystane pozostają kolejowe drogi komunikacyjne, a infrastruktura uległa w dużym stopniu
dekapitalizacji i dewastacji po wyłączeniu linii z eksploatacji.
7. Stan środowiska naturalnego w mieście ulega systematycznej poprawie, zmniejszyło się zanieczyszczenie
powietrza i gleb. Na sytuację tę wpływ miały różnorodne czynniki, m.in.: ograniczenie emisji
zanieczyszczeń przemysłowych przez zakłady stanowiące największe obciążenie dla środowiska, inwestycje
proekologiczne (np. budowa składowiska odpadów komunalnych w Ścięgnach - Kostrzycy). Wzrasta ilość
wytwarzanych odpadów komunalnych, a także odpadów niebezpiecznych, część z nich podlega
segregacji. Podjęta inicjatywa zmiany zasad organizacji zbiórki odpadów powinna w niedalekiej przyszłości
przynieść pozytywne efekty.
8. Kowary z uwagi na swą wielowiekową historię oraz bogate tradycje kulturalne i gospodarcze aspirują do
pełnienia roli znaczącego ośrodka życia kulturalnego w powiecie i w obszarze Karkonoszy. Najważniejszą
imprezą promującą miasto jest Zjazd Saniami Rogatymi, najlepiej „sprzedający się” produkt turystyczny
Kowar. Poza nim w Kowarach odbywa się kilka w roku wydarzeń kulturalnych i sportowych o randze
ogólnopowiatowej. Duży potencjał turystyczny miasta oraz podgórza Karkonoszy, stanowiące od zarania
element krajobrazu miejskiego, a w przeszłości także ważny czynnik rozwoju miasta , może w dużym
stopniu przyczynić się do podniesienia jego konkurencyjności i atrakcyjności. Dotąd potencjał ten nie był
dostatecznie wykorzystywany. Część istniejącej infrastruktury kulturalnej – m.in. budynek MOK,
wymaga modernizacji. Atrakcje turystyczne na tradycyjnych szlakach wiodących przez Kowary wciąż
nie stanowią dostatecznej zachęty, by na dłużej zatrzymać się w mieście.
9. Realizacja inwestycji stanowi duży wysiłek finansowy dla miasta. Uzupełnieniem środków własnych
budżetu Miasta Kowary są środki pochodzące z funduszy europejskich: funduszy strukturalnych (EFRR)
oraz Funduszu Spójności. Stanowią one ważną dźwignię rozwoju miasta. Największe przedsięwzięcie
inwestycyjne przygotowane w latach 2004 -2006 – Karkonoski System Wodociągów i Kanalizacji - uzyskało
dofinansowanie ze środków unijnych. W nowym okresie programowania, w latach 2007-2013 na realizację
tego i dalszych zadań można pozyskać znaczące dofinansowanie (do 85% wartości kosztów
kwalifikowanych zadania) ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach funduszy
przyznanych na wdrażanie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego, a na
projekty transgraniczne, o szczególnym znaczeniu z punktu widzenia strategii rozwoju miasta, również w
ramach Programów Operacyjnych EWT (Interreg). Powinno się położyć maksymalny nacisk na
pozyskiwanie środków z UE, zwiększyć skuteczność ich pozyskiwania, a wdrażaniu projektów
współfinansowanych ze środków europejskich powinna towarzyszyć intensywna akcja informacyjna
dla społeczności lokalnej o celach i efektach projektów.
10. Atrakcyjny wizerunek Kowar powinien być troską wszystkich mieszkańców i organizacji
działających w Kowarach. Wśród priorytetowych działań w tym zakresie winno być podnoszenie estetyki
osiedli, ulic i parków, uporządkowania koryta Jedlicy.
W ślad za tymi działaniami powinno iść kreowanie marki Kowar jako atrakcyjnego ośrodka aktywnej
turystyki z takimi produktami jak paralotniarstwo, sporty narciarskie w zimie i rowerowe w lecie oraz piesza
25
Aktualizacja
i konna turystyka przez cały rok. Miejscami już przyciągającymi liczne grupy turystów są Park Miniatur
Zabytków Dolnego Śląska i podziemne sztolnie, perspektywicznymi obiektami mogą być Park Rozrywki
Wodnej i lecznicze wody radoczynne (radonowe).
3.6. Aktualne wyzwania –nowy okres programowania rozwoju 2007 – 2013
1. Malejący potencjał demograficzny, w powiązaniu z utrzymująca się migracją o charakterze
zarobkowym, może stać się w kolejnych latach istotną barierą rozwoju.
2. W związku z dynamicznym rozwojem technologii informacyjnych szczególnego znaczenia nabiera
edukacja informatyczna społeczeństwa oraz budowa platform elektronicznego przekazu informacji.
3. Brak systemu kompleksowej obsługi przedsiębiorcy, wsparcia dla MŚP i inwestorów, odczuwalny
jest także brak profesjonalnego doradztwa konsultingowego.
4. Rozwój różnych form kształcenia zawodowego ma ogromne znaczenie dla wzmocnienia potencjału
ludzkiego miasta. Dalszy rozwój zasobów ludzkich stanowi jeden z najważniejszych czynników
rozwoju miasta w najbliższych latach.
5. Jednym z najważniejszych działań w zakresie poprawy warunków życia mieszkańców Kowar jest
rozbudowa systemu mieszkań socjalnych, a także rewitalizacja substancji mieszkaniowej. Konieczne
jest podjęcie kompleksowych działań, nadanie im nowych funkcji społecznych i ekonomicznych.
Działania te powinny być ujęte i realizowane w ramach Lokalnego Planu Rewitalizacji.
6. Atrakcyjność inwestycyjną Miasta podniesie modernizacja układu komunikacyjnego i budowa
alternatywnej dla dróg wojewódzkich drogi z Przełęczy Kowarskiej do Karpacza przez Podgórze
gdzie powstanie Centrum Sportów Zimowych i Paralotniarstwa.
7. Niewykorzystane pozostają kolejowe drogi komunikacyjne, a infrastruktura uległa w dużym
stopniu dekapitalizacji i dewastacji po wyłączeniu linii z eksploatacji.
8. Wzrasta ilość wytwarzanych odpadów komunalnych, a także odpadów niebezpiecznych, a jedynie
część z nich podlega segregacji. Należy podjąć działania porządkujące gospodarkę odpadami. Dążyć
należy również do poprawy bezpieczeństwa publicznego i eliminowania zagrożeń powodziowych.
9. Atrakcje turystyczne na tradycyjnych szlakach wiodących przez Kowary wciąż nie stanowią
dostatecznej zachęty, by na dłużej zatrzymać się w mieście.
10. Część istniejącej infrastruktury kulturalnej – m.in. budynek MOK, wymaga modernizacji.
11. Powinno się położyć maksymalny nacisk na wykorzystanie środków z UE, zwiększając skuteczność
ich pozyskiwania a wdrażaniu projektów współfinansowanych ze środków europejskich powinna
towarzyszyć intensywna akcja informacyjna dla społeczności lokalnej o celach i efektach projektów.
Zawarte w aktualizacji Strategii Rozwoju Kowar na lata 2007-2013 kierunki rozwoju, uznać należy
obecnie za priorytetowe. W ramach aktualizacji Strategii nie zrezygnowano z żadnego celu zawartego
w Strategii z 2004 r. Dokonano jednak wzbogacenia celów o nowe wyzwania stojące w okresie 2007 –
2013 przed Kowarami. Związane są one z realizacją celów wynikających z polityki UE i kluczowego
dokumentu programowego, tj. Strategii Lizbońskiej, na której wdrożenie ukierunkowano cele i
działania polityki strukturalnej i Programów Operacyjnych w kraju. Ponadto miasto chce wyraźniej
akcentować turystyczno-rehabilitacyjny charakter i tworzenie nowoczesnego europejskiego miejsca do
wypoczynku z tradycjami.
26
Aktualizacja
Wśród podstawowych wyzwań stających przed miastem w procesie rozwojowym znajdują się m.in.:
1. Realizacja polityki rozwoju – lata 2007/2008 będą latami ustalenia systemu programowania i
wdrażania polityki strukturalnej, co stwarza wyzwania skutecznego wykorzystania środków
strukturalnych UE.
2. Osiąganie podstawowych celów spójności i wzrostu społeczno-gospodarczego dla obszaru Kowar.
3. Wpisanie celów rozwoju Kowar w system regionalnej polityki poprzez przygotowanie koncepcji
projektowych i ich realizację w ramach RPO i Programów Operacyjnych na lata 2007-2013.
4. Wdrożenie systemu zintegrowanego oddziaływania przedsięwzięć na rozwój lokalny poprzez
powiązanie źródeł finansowania projektów z EFRR i EFS oraz wprowadzanie zasady partnerstwa i
wsparcia realizacji projektów instytucji, organizacji społecznych na terenie Kowar.
5. Koncentracja działań władz publicznych i interwencje przy pomocy funduszy europejskich na rzecz
zintegrowanych działań społeczno - gospodarczych związanych z rozwojem miasta
3.6.1. Główne obszary konkurencyjności
Aktualizacja Strategii nie negowała przyjętych czynników wzrostu społeczno-gospodarczego
w perspektywie 2004 -2007 r. Dokonano jednak uzupełnienia w postaci wskazania nowych społecznogospodarczych czynników rozwojowych, tkwiących w obszarze makroekonomicznym. Mają one istotne
znacznie dla rozwoju w latach 2007-2013 i są bezpośrednio wynikiem procesów zewnętrznych. Wśród
najistotniejszych czynników znajdują się problemy stosowania technologii informatycznych i rozwiązań
innowacyjnych w różnych dziedzinach życia, w tym w gospodarce.
3.6.2. Rozwój konkurencyjności miasta i regionu
W zaktualizowanej Strategii w zakresie wzrostu konkurencyjności Kowar za podstawę konstrukcji
przedsięwzięć rozwojowych w latach 2007-2013, jako kluczowe, przyjęto następujące elementy:
a) usprawnienie instytucji samorządu w kierunku kreowania warunków rozwoju gospodarczego na poziomie
lokalnym: sprawność decyzyjna, administracyjna, proceduralna i finansowa, promocja turystycznego
produktu miasta,
b) odpowiednia infrastruktura techniczna wykorzystana dla rozwiązań gospodarczych i rozwoju społecznego
obszaru,
c) właściwa i dostosowana do potrzeb lokalnych o charakterze rozwoju usług turystyczno-rekreacyjnych,
rehabilitacyjnych oraz sportowych, edukacja i ochrona zdrowia oraz system społeczny,
d) lokalny system obsługi i wsparcia biznesu wykorzystujący mechanizmy strukturalne dostępne w RPO
(wsparcie firm w procesie wykorzystania środków UE),
e) tworzenie warunków dla aktywności społecznej mieszkańców w celu wzmocnienia kapitału ludzkiego w
obszarze miasta i tkwiącego w nim potencjału,
f) tworzenie warunków społeczno-gospodarczych i edukacyjnych oraz rekreacyjnych dla wykorzystania
potencjału młodzieży i tworzenie form spędzania wolnego czasu jako alternatywy dla procesów
migracyjnych (baza sportowo – edukacyjna, dostępność mieszkań, nowe technologie w komunikacji
społecznej, infrastruktura rekreacji, dobra jakość usług na terenie miasta),
g) udoskonalenie systemu informacji i promocji warunków dla rozwoju i prowadzenia działalności
gospodarczej i inwestycyjnej, szczególnie w obszarze usług turystyczno rekreacyjnych,
h) podniesienie atrakcyjności kulturalnej i sportowej miasta poprzez organizację imprez oraz promocję
wśród mieszkańców walorów zdrowotnych, turystycznych i rekreacyjnych miasta.
.
3.6.3. Rozwój infrastrukturalny
Najważniejszym elementem rozwoju infrastrukturalnego określonego w Aktualizacji Strategii
Rozwoju Miasta Kowary 2008-2015 jest uporządkowanie i ukształtowanie struktury przestrzennej dróg
miejskich i skomunikowanie z układem dróg dojazdowych, a także rozwój dróg osiedlowych. Równolegle
realizowane będą zadania dot. uporządkowania i rozbudowy systemu zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia
ścieków w ramach Karkonoskiego Systemu Wodociągów i Kanalizacji.
27
Aktualizacja
Kolejnym elementem w tym obszarze rozwojowym do roku 2015 jest unowocześnienie infrastruktury
społeczno-edukacyjnej i rekreacyjnej, co wpłynie na poprawę jakości życia mieszkańców. Stworzy to
opierające się na zidentyfikowanych walorach naturalnych, zdrowotnych, uzdrowiskowych i przyrodniczych
oraz geograficznych (terenowych) warunki dla rozwoju inicjatyw oraz produktów turystyki i rekreacji.
Wpłynie to na włączenie miasta w układ produktów sieciowych w sferze turystyki, sportu i rekreacji.
.
3.6.4. Rozwój rewitalizacyjny miasta Kowary
W aktualizacji Strategii Rozwoju Miasta Kowary 2007-2013 zidentyfikowano główne obszary problemów
społecznych oraz ekonomicznych uwarunkowanych przestrzenną i środowiskową funkcją miasta. W ślad za
tym dokonano wskazania pilnej potrzeby przygotowania programu rewitalizacji części obszaru miasta, w
którym występują powyższe problemy w szczególnie niekorzystnym natężeniu.
Infrastruktura miejska i komunalna oraz stopień jej zagospodarowania wpływa na sytuację:
1. warunków mieszkaniowych,
2. zagospodarowania wolnego czasu – obszar społeczny i edukacyjny,
3. dostępności do oferty turystycznej miasta,
4. stanu ochrony środowiska naturalnego,
5. stanu technicznego dróg i ciągów pieszych
6. dostępności terenów inwestycyjnych.
Dysproporcje w sferze przestrzenno – infrastrukturalnej mogą wywoływać procesy odłączenia bądź
wydzielenia, a w konsekwencji marginalizacji poszczególnych kwartałów czy części obszarów miasta z
powodu braku dostępu do infrastruktury czy zaniechania procesów rewitalizacyjnych na tym obszarze.
Aktualizacja Strategii Rozwoju Kowar 2008-2015 pozwala na przeniesienie nowych czynników
rozwojowych na układ przestrzenny miasta w postaci zintegrowanej koncepcji programowo –
przestrzennej danego obszaru
28
V. WIZJA I MISJA
Aktualizacja
W wyniku analizy aktualności i trafności zapisów Strategii z 2002 r. wersja wizji Miasta Kowary w
2015 roku proponowana przez Grupę Ekspertów i Grupę Liderów brzmi:
„Kowary – znane i gościnne miasto u wrót Karkonoszy, światowego rezerwatu biosfery,
atrakcyjne jako ośrodek o zrównoważonych funkcjach gospodarczych, szczególnie turystycznych
i rekreacyjnych, z oryginalnymi walorami wzbogacającymi ofertę regionu karkonoskiego,
pielęgnujące bogactwo tradycji, miasto zadbane i przyjazne dla wszystkich pokoleń zintegrowanej
europejskiej społeczności.”
Misja jest sformułowaniem powodu istnienia samorządu jako organizacji społeczności lokalnej i jest
formułą zadań stawianych do wykonania przez samorząd w celu osiągnięcia stanu zapisanego w Wizji.
Zewnętrznie misja jest szczególnym powodem, dla którego warto przyjechać do Kowar. Wypracowano
priorytety działań lokalnych w pięciu podstawowych sferach:
Priorytet 1. Środowisko. Zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków życia mieszkańcom.
Priorytet 2. Społeczeństwo. Zaspokojenie potrzeb oraz pobudzanie aspiracji rozwojowych i integracji
społeczności lokalnej.
Priorytet 3. Gospodarka. Wzrost konkurencyjności lokalnej gospodarki.
Priorytet 4. Infrastruktura cywilizacyjna. Udostępnienie mieszkańcom nowoczesnej infrastruktury
miejskiej.
Priorytet 5. Zarządzanie miastem. Stymulowanie procesów rozwojowych.
Misja spełniająca wizję rozwoju miasta Kowary sformułowano w brzmieniu:
„Misją władz Kowar jest stwarzanie warunków do długofalowego, harmonijnego rozwoju
opartego na wiedzy, przedsiębiorczości, zapewniającego wzrost zatrudnienia i poprawę warunków
życia mieszkańców z zachowaniem, ale i wykorzystaniem wartości środowiska naturalnego i
kulturowego. Wspierać te priorytety rozwoju będzie tworzenie atrakcyjnych warunków
gospodarczych dla inwestorów z zachowaniem zasady zrównoważonego rozwoju i rozwijanie
oferty wypoczynkowo-rekreacyjnej dla turystów w oparciu o posiadane atrakcje, ze szczególnym
uwzględnieniem takich produktów turystycznych jak podziemne trasy turystyczne w sztolniach,
centrum sportów zimowych i paralotniarstwa.”
29
Aktualizacja
VI. ANALIZA STRATEGICZNA UWARUNKOWAŃ ROZWOJU - SWOT
(materiał roboczy z prac zespołu i grupy Liderów)
Strategia zawiera dwa aspekty
− pierwszy – „wewnętrzny” – wynikający z analizy SWOT, która wytycza priorytety, cele i zadania
strategiczne; ten aspekt Strategii jest efektem pracy Grupy Ekspertów oraz Zespołu Liderów i
uwzględnia wewnętrzne uwarunkowania rozwojowe Kowar;
− drugi - „zewnętrzny” - wynikający z istniejących i obowiązujących programów, które są „zewnętrzne”
wobec analizy SWOT, a będące wynikiem wykonywania zapisów statutowych, ustaw, obowiązków
narzuconych przez Państwo; będą one przywołane w punkcie Programy Operacyjne.
Grupa Ekspertów i Zespół Liderów dokonali analizy zapisów silnych i słabych stron miasta, szans i zagrożeń
zapisanych w Strategii z 2004 roku i w wyniku dyskusji zaproponowali skorygowany zestaw cech ujętych w
dotychczasowy układ czterech sfer oddziaływania.
1. Środowisko.
L.P
SILNE STRONY
1 Dogodne warunki rozwoju sportów (w tym ekstremalnych – paraglajty) i turystyki letniej oraz
zimowej.
2 Położenie przygraniczne.
3 Walory terenowo-klimatyczne.
4 Jedyna w regionie polskich Karkonoszy podziemna trasa turystyczna.
5 Możliwość wykorzystanie zasobów radonu do celów leczniczych.
SŁABE STRONY:
1 Występowanie dzikich, nielegalnych wysypisk.
2 Brak sieci kanalizacyjnej dla całego miasta.
3 Niewystarczająca ochrona środowiska naturalnego.
SZANSE:
1 Promocja walorów przyrodniczych Kotliny przez sąsiadów
2 Środki finansowe z UE
3 Doświadczenie partnerów zagranicznych, w tym władz samorządowych Czech, Niemiec i Polski, w
sferze ochrony środowiska.
ZAGROŻENIA:
1 Zmiany klimatyczne (anomalie pogodowe)
2 Niski poziom świadomości społecznej dla potrzeby ochrony środowiska naturalnego (w Polsce)
3 Konkurencja do środków z UE
Analiza matrycy SWOT
SO (zestawienie silnych stron i szans)
Hasła powstałe w wyniku powiązania tych cech
1. Wspólne przedsięwzięcia promocyjne z sąsiadami
2. Projekty dotyczące wykorzystania warunków rozwoju sportów
3. Promowanie walorów terenowo-klimatycznych we wspólnych przedsięwzięciach
4. Korzystanie z przygranicznego położenia we wnioskach aplikacyjnych
5. Projekty dotyczące wykorzystania warunków terenowo-klimatycznych
Uszczegółowieniem powyższych haseł są proponowane w pierwszej wersji:
Cele strategiczne:
1.1. Współpraca z sąsiadami dla lepszego wykorzystania walorów naturalnych Kowar
30
Aktualizacja
oraz
Zadania strategiczne:
1.1.1. Wspólne projekty do UE z zakresu ochrony środowiska i wykorzystania walorów naturalnych Kowar i
jego okolic, ze szczególnym uwzględnieniem podziemnej trasy turystycznej i wykorzystania radonu
do celów leczniczych
1.1.2. Wspólne przedsięwzięcia promocyjne związane ze środowiskiem, ze szczególnym uwzględnieniem
podziemnej trasy turystycznej i wykorzystania radonu do celów leczniczych
WO (zestawienie słabych stron i szans)
1. Wykorzystać środki z UE, aby przeciwdziałać dzikim wysypiskom.
2. Poznać doświadczenia sąsiadów w zwalczaniu dzikich wysypisk.
3. Wykorzystać środki z UE na poprawę sieci kanalizacyjnej.
4. Wymieniać doświadczenia z sąsiadami w pozyskiwaniu środków z UE na poprawę kanalizacji
4a. Współdziałać z sąsiadami w rozwoju sieci kanalizacyjnej i finansowaniu tego ze środków UE
5. Wykorzystać środki z UE na poprawę ochrony środowiska
6. Współpraca z sąsiadami w zakresie ochrony środowiska
Cele strategiczne:
1.2. Podnosić dbałość o środowisko
oraz
Zadania strategiczne
1.2.1. Kontynuować działania zmierzające do poprawy poziomu ochrony środowiska we własnym zakresie,
także z wykorzystaniem dofinansowania ze środków UE
1.2.2. Rozwijać współpracę z sąsiadami w zakresie ochrony środowiska i razem z nimi starać się o środki z
UE. ( tu jest cel operacyjny KSWiK)
1.2.3. Prowadzić działania edukacyjno-promujące własne walory środowiska naturalnego w kontekście
ochrony środowiska
ST (zestawienie silnych stron i zagrożeń)
1. Promocja ochrony środowiska z wykorzystaniem posiadanych walorów
2. Wdrażać dobre rozwiązania z Czech w zakresie ochrony środowiska
3. Wykorzystywać podziemną trasę turystyczną i radonowe leczenie do celów promocyjnych (jako
niezależne od kaprysów aury)
dwa zadania strategiczne
 pierwsze jako pkt. 1.2.3 (patrz wyżej),
 drugie „Zwiększyć jakość wniosków o środki z UE”, które zostanie przypisane później do celu
strategicznego.
Szczególne wykorzystanie w promocji podziemnej trasy i radonu to zadania operacyjne, więc nie zostało
przeniesione z matrycy.
WT (zestawienie słabych stron i zagrożeń)
Hasła jak w ST
Cele strategiczne:
1.3. Poprawić stan ochrony przeciwpowodziowej
31
Aktualizacja
2. Społeczeństwo.
L.P
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
1
2
3
4
5
SILNE STRONY:
Zwiększająca się liczba młodych ludzi podejmujących studia wyższe.
Integracja społeczności lokalnej. (duża liczba organizacji społecznych)
Rozwinięta sfera usług medycznych i osłon socjalnych.
Zracjonalizowana sieć szkół i przedszkoli.
Działania na rzecz aktywizacji zawodowej i rynku pracy.
SŁABE STRONY:
Problemy społeczno-demograficzne (Duża liczba osób o niskich kwalifikacjach zawodowych,
przestępczość i rosnąca liczba osób zagrożonych wejściem w konflikt z prawem, niskie dochody
społeczności)1
Bierne, zachowawcze i roszczeniowe postawy ludzi.
Nie dofinansowana oświata.
Starzejące się społeczeństwo.
Niedostatek środków budżetu na wspieranie inicjatyw społeczno-kulturalnych
SZANSE:
Możliwość korzystania z funduszy europejskich.
Wzrost aktywności społecznej w Polsce
Osiedlanie się ludzi bogatych na wsi.
Rozwój gospodarczy i cywilizacyjny Kotliny Jeleniogórskiej
ZAGROŻENIA:
Atrakcyjność innych miast wywołująca emigrację zarobkową osób wykształconych.
Ubóstwo społeczeństwa wywołane polityka społeczną i gospodarczą państwa
Brak priorytetu na finansowanie kultury i oświaty przez państwo
Niski poziom postaw prospołecznych społeczeństwa polskiego
Niska aktywność kulturalna i społeczna społeczeństwa polskiego.
Analiza matrycy SWOT
1. Lepsze kadry do pisania wniosków o unijne środki
2. Wykorzystać osiedlanie się do tworzenia nowych „inteligentnych” usług.
3. Wspierać rozwój usługi medycznych w oparciu o środki z UE
4. Wykorzystywać środki z UE do rozwoju sfery edukacyjnej
5. Wykorzystanie środków z UE do podnoszenia kwalifikacji zawodowych
6. Modyfikować działania na rzecz aktywizacji zawodowej i rynku pracy uwzględniając usługi dla
osiedlających się.
7. Wspierać NGO w pisaniu wniosków o środki z UE
Cele strategiczne:
2. 1. Wykorzystywanie środków z UE dla poprawy sfery społecznej
oraz
2.1.1. Wspierać rozwój usług medycznych przy wykorzystaniu środków z UE
2.1.2. Wspierać rozwój edukacji w oparciu o środki z UE
1
To jest ze sobą powiązane
32
Aktualizacja
2.1.3. Wspierać niezbędne zmiany na rynku pracy w oparciu o środki z UE
2.1.4. Rozwiązywać problemy społeczne korzystając ze środków UE
2.2 Budowa społeczeństwa obywatelskiego
oraz
2.2.1. Wspierać NGO w pozyskiwaniu środków z UE
2.2.2. Budowa społeczeństwa obywatelskiego
2.2.3. Współpraca z NGO przy rozwiązywaniu problemów społecznych
1. Projekty wspierające rozwiązywanie problemów społecznych (2.1.4.)
2. Wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i NGO (2.2.1)
3. Projekty wspierające rozwój oświaty (2.1.2)
1. Program zatrzymania młodych i wykształconych w Kowarach
2. Uwzględnić potrzeby młodych i wykształconych w działaniach na rynku pracy
Cele strategiczne
2.3. Program zatrzymania młodych i wykształconych w Kowarach
oraz
2.3.1. Program zatrzymania młodych i wykształconych w Kowarach we współpracy ze wszystkimi
podmiotami społecznymi (biznes - NGO - samorząd)
Brak nowych haseł
3. Gospodarka.
L.P
SILNE STRONY:
1 Położenie w obrębie strefy przygranicznej.
2 Tereny przemysłowe do zagospodarowania, w tym zlokalizowana w Kowarach teren SSEMP z
Kamiennej Góry
3 Istniejące unikalne atrakcje turystyczne o skali ponadregionalnej 2
4 Naturalne warunki rozwoju turystyki.
5 Restrukturyzacja przemysłu kowarskiego.
6 Istniejące szlaki turystyczne
SŁABE STRONY:
1 Niepewna kondycja ekonomiczno-społeczna podmiotów gospodarczych.
2
Tu znajdują się park miniatur, sztolnie i starówka, inhalatorium radonowe
33
Aktualizacja
2
3
4
1
2
3
4
1
2
3
4
5
Niski stan rodzimego kapitału inwestycyjnego.
Niski poziom infrastruktury turystycznej. Słabo rozwinięta sieć gastronomiczna i hotelarska.
Niedostateczne zagospodarowanie wydzielonych punktów widokowych
Niedostateczny systemu promocji gospodarczej.
SZANSE:
Rozwój turystyki, bazy turystycznej i rekreacyjnej w Kotlinie3
Fundusze strukturalne z UE.
Współpraca terenów przygranicznych.
Zainteresowanie agroturystyką i sportami zimowymi.
ZAGROŻENIA:
Konkurencja o inwestorów strategicznych
Większa atrakcyjność turystyczna sąsiadów
Duża konkurencja o środki z UE
Wysokie koszty tworzenia miejsc pracy.
Większa atrakcyjność innych miast i odpływ wykształconych ludzi.
1. Pozyskiwać inwestorów o profilu turystycznym
2. Współpraca przygraniczna w zakresie wspólnych projektów turystycznych finansowanych ze
środków UE
3. Wykorzystanie środków z UE dla aktywizacji terenów inwestycyjnych i wzmocnienia skutków
restrukturyzacji
4. Wykorzystanie środków z UE dla lepszego wykorzystania unikalnych atrakcji turystycznych i
doskonalenia istniejących szlaków turystycznych
5. Wykorzystanie środków z UE dla wsparcia naturalnych warunków dla turystyki
6. Promocja po czeskiej stronie
7. Komplementarność polskiej i czeskiej oferty turystycznej
8. Dopasować profil gospodarki do turystyki Kotliny
Cele strategiczne
3.1. Rozwój turystyki
oraz
3.1.1. Współpraca transgraniczna w celu pozyskania funduszy z UE na rozwój turystyki
3.1.2. Pozyskanie środków z UE na rozwój turystyki
3.1.3. Współpraca z sąsiadami w zakresie wspólnych działań z zakresu turystyki
3.1.4. Wspieranie działalności gospodarczej związanej z rozwojem turystyki
3.1.5. Poprawa infrastruktury turystycznej
3.2. Poprawa promocji Kowar
oraz
3.2.1. Poprawić jakość promocji z wykorzystaniem środków z UE
3.2.2. Współpraca z sąsiadami w zakresie promocji
3
dot. takich miejscowości Karpacz, Szklarska Poręba itp
34
Aktualizacja
3.2.3. Wykorzystanie w promocji Kowar unikalnych walorów miasta
3.2.4. Poprawić promocję gospodarczą Kowar
3.3. Rozwój Kowar komplementarny z rozwojem sąsiadów.
oraz
3.3.1. Rozwój gospodarczy Kowar uwzględniający środowisko naturalne, nastawiony na turystykę
3.3.2. Wspieranie restrukturyzacji firm w kierunku działalności związanej z turystyką lub jej otoczeniem
3.3.3. Wspieranie lokalnego biznesu w pozyskiwaniu środków z UE zgodnie z 3.3.1.
3.3.4. Stworzyć system zachęt dla inwestorów zgodnie z 3.3.1
1.
2.
3.
4.
5.
Wspierać przeprofilowanie firm na działalność związaną z turystyką - 3.3.2
Wykorzystać środki z UE na poprawę infrastruktury turystycznej - 3.1.5.
Wykorzystać środki z UE na poprawę kondycji gospodarczej firm - 3.3.3.
Wykorzystać środki z UE na poprawę jakości promocji - 3.2.1
Wykorzystać środki z UE dla poprawy rodzimego kapitału -3.3.3.
7. Stworzyć system zachęt dla inwestorów 3.3.4
8. Poprawić jakość promocji gospodarczej 3.2.4
9. Poprawić jakość promocji turystycznej 3.2.1
10. Poprawić jakość aplikacji o środki z UE – cel operacyjny lub trzeba stworzyć nową kategorię4
11. Wykorzystać SSE dla obniżenia skutków wysokich kosztów pracy – w systemie zachęt 3.3.4.
12. Wykorzystać SSE dla powstrzymania odpływu młodych i wykształconych – patrz 2.3.1
brak nowych haseł.
4. Społeczna infrastruktura techniczna. (Infrastruktura cywilizacyjna)
Infrastrukturę społeczną przerzucono do priorytetu społeczeństwo, pozostawiono natomiast Infrastrukturę
Techniczną i taką nazwę może otrzymać priorytet. Rozważyć należy nazwę Infrastruktura cywilizacyjna - w
rozumieniu gospodarczo-społeczno -kulturalno -oświatowa.
4.1. Infrastruktura społeczna
L.P
SILNE STRONY:
1 Sieć szlaków turystycznych.
2 Przygotowana koncepcja budowy i przystąpienie do spółki realizującej stację sportów zimowych i
paralotniarstwa
3 Przystąpienie do KSWiK.
4 Połączenia komunikacyjne z Czechami.
5 Kulturowa przestrzeń publiczna przy ul. Jagiellończyka.
4
Nowy Priorytet – Zarządzanie Miastem
35
Aktualizacja
1
SŁABE STRONY:
Brak wydzielonych punktów widokowych.
Niezadowalający stan techniczny bazy oświatowo-kulturalnej
Zły stan zasobów mieszkaniowych (brak wystarczającej liczby mieszkań, niski poziom wyposażenie,
zły stan budynków)
Brak środków finansowych na inwestycje komunalne (mieszkania, kultura, infrastruktura).
Zły stan zagospodarowania terenów przydatnych dla rekreacji i wypoczynku.
Fatalny stan bazy lokalowej MOK
SZANSE:
Środki Finansowe z UE
Możliwość współpracy transgranicznej w celu realizacji wspólnych przedsięwzięć.
Inwestorzy prywatni
Przywrócenie połączeń kolejowych, modernizacja połączeń drogowych i tworzenie połączeń
turystycznych.
Możliwość współpracy międzygminnej w celu realizacji wspólnych przedsięwzięć.
ZAGROŻENIA:
Niski poziom miejskiej, powiatowej i wojewódzkiej infrastruktury drogowej.
2
Zagrożenie powodziowe powodowane przez rzekę Jedlicę i inne cieki wodne.
3
Brak środków na budownictwo komunalne
4
Ograniczona dostępność terenów przydatnych dla sportów zimowych.(lasy, KPN,)
5
Nieterminowa realizacja zadań inwestycyjnych KSWiK.
6
Duża konkurencja o środki z UE
1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
5
Analiza SWOT
1. Pozyskać dla KSWiK środki z UE5
2. Pozyskać z UE środki na poprawę infrastruktury połączeń z Czechami
3. Pozyskać z UE środki na rozwój przestrzeni kulturowej przy ul. Jagiellończyka
4. Nawiązać współpracę z Czechami dla lepszego wykorzystania połączeń z Czechami
5. Nawiązać współpracę z Czechami dla wykorzystania przestrzeni kulturowej...6
6. Szukać partnerów biznesowych dla KSWiK7
7. Szukać inwestorów chcących wykorzystać połączenia z Czechami
8. Szukać partnerów biznesowych chcących inwestować w przestrzeń kulturową.
9. Integracja systemu komunikacyjnego Kotliny z czeskim, nawiązać w tej sprawie porozumienie z
gminami Kotliny.
Cele strategiczne
4.1. Poprawa stanu komunalnych zasobów mieszkaniowych
oraz
4.1.1. Pozyskiwanie środków z UE na poprawę stanu zasobów mieszkaniowych
5
6
7
To zadanie operacyjne
Postulat do sfery kultury
Zadanie operacyjne
36
Aktualizacja
4.1.2. Pozyskiwanie inwestorów i partnerów biznesowych do poprawy zasobów mieszkaniowych
4.2. Poprawa infrastruktury kulturalnej i oświatowej (w tym MOK i przestrzeń kulturowa)
oraz
4.2.1. Pozyskiwanie środków z UE na poprawę infrastruktury kulturalnej i oświatowej
4.2.2. Pozyskiwanie inwestorów i partnerów biznesowych do poprawy infrastruktury jw.
4.3. Aktywizacja i modernizacja sieci połączeń drogowych i kolejowych z sąsiadami
oraz
4.3.1. Pozyskiwanie środków z UE na poprawę infrastruktury komunikacyjnej
4.3.2. Nawiązanie współpracy z sąsiadami dla poprawy infrastruktury komunikacyjnej
4.3.3. Pozyskanie inwestorów i partnerów biznesowych do poprawy i wykorzystania infrastruktury
komunikacyjnej
4.4. Poprawa infrastruktury terenów przeznaczonych dla wypoczynku i rekreacji
oraz
4.4.1. Pozyskiwanie środków z UE na poprawę infrastruktury terenów rekreacyjnych i wypoczynkowych.
4.4.2. Nawiązanie współpracy z sąsiadami dla poprawy infrastruktury terenów rekreacyjnych i
wypoczynkowych.
4.4.3. Pozyskanie inwestorów i partnerów biznesowych do poprawy infrastruktury terenów rekreacyjnych i
wypoczynkowych.
1. Wykorzystać środki z UE na modernizacje bazy kulturalnej i oświatowej, w tym MOK-u
2. Wykorzystać środki z UE na poprawę komunalnej bazy mieszkaniowej
3. Wykorzystać środki z UE na poprawę infrastruktury terenów przeznaczonych do wypoczynku i
rekreacji
4. Szukać partnerów biznesowych do modernizacji bazy kulturalnej, w tym MOK-u
5. Szukać partnerów biznesowych do poprawy komunalnej bazy lokalowej
6. Szukać partnerów biznesowych do poprawy infrastruktury przeznaczonej do wypoczynku i rekreacji
7. Nawiązać współpracę z sąsiednimi gminami, aby wspólnie pozyskać środki z UE na poprawę
terenów przeznaczonych do wypoczynku i rekreacji
ST (zestawienie silnych stron i zagrożeń) i WT (zestawienie słabych stron i zagrożeń)
Ograniczona dostępność terenów przydatnych dla sportów zimowych.(lasy, KPN,)
zadanie operacyjne – Pozyskać nowe tereny od lasów (KPN nie wchodzi w rachubę) i negocjować z
KPN warunki korzystania z ich terenów.
Zmniejszyć zagrożenie powodziowe – zadanie należy wpisać do działań związanych ze środowiskiem.
Zadania w tej sprawie nie muszą być społecznie konsultowane. Ale warto skorzystać w tej sprawie z
programów gmin, które mają te sprawy rozwiązane8:
W wyniku przeprowadzonej analizy matrycy SWOT i zbudowanych na tej podstawie
zestawów celów i zadań strategicznych powstały przesłanki do dyskusji w gronie Liderów lokalnych.
Dyskusja wprowadziła do tego zestawu korekty wynikające z wiedzy o potrzebach społeczności
lokalnej oraz podejmowanych już stosownych działaniach. Po uwzględnieniu efektów dyskusji
sformułowany został poniższy zestaw celów i zadań strategicznych.
8
- Warto rozważyć zbiorowe ubezpieczenie wszystkich potencjalnie zagrożonych. Miasto mogłoby pokrywać część ubezpieczenia
37
Aktualizacja
VII. CELE I ZADANIA STRATEGICZNE
Na podstawie zaktualizowanej analizy SWOT (patrz rozdział powyżej) wyznaczono następujące
priorytety, cele i zadania, które zostały poddane pod dyskusję w gronie liderów lokalnych. W dyskusji
jednoznacznie potwierdzono konieczność przestrzegania zasady zrównoważonego rozwoju w planowaniu
rozwoju Miasta Kowary.
1. Zasada zrównoważonego rozwoju regionalnego.
Zrównoważony rozwój jest zapisany w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w której w art. 5 „zapewnia
(się) ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Tak więc ta koncepcja rozwoju
jest w Polsce zasadą konstytucyjną. Ma to fundamentalne znaczenie dla jej stosowania na wszystkich
poziomach zarządzania, w tym lokalnym. Realizacja zrównoważonego rozwoju jest obowiązkiem
konstytucyjnym wszystkich partnerów lokalnych (samorządu, biznesu, organizacji pozarządowych,
środowisk twórczych, partii politycznych, liderów lokalnych itp.). Kategoria zrównoważonego rozwoju
występuje w szczegółowych regulacjach ustawowych, dotyczących zwłaszcza ochrony środowiska oraz
planowania i zagospodarowania przestrzennego. Rozumiana jest jako „... rozwój społeczno-gospodarczy, w
którym, w celu zrównoważenia szans dostępu do środowiska poszczególnych zarówno współczesnych, jak i
przyszłych pokoleń, następuje integrowanie działań politycznych, gospodarczych, społecznych, z
zachowaniem trwałej równowagi przyrodniczej.” Zapisy Strategii Zrównoważonego Rozwoju Unii
Europejskiej nakazują uwzględnianie w zrównoważony sposób wymogów ekonomicznych, społecznych i
ekologicznych (środowiskowych) rozwoju - co kojarzone jest z pojęciem ładu zintegrowanego.
1. Podstawowe znaczenie dla powszechnie przyjmowanych zasad zrównoważonego rozwoju mają
cztery elementy:
• docenienie konstytucyjnego znaczenia tej koncepcji rozwoju,
• właściwe zrozumienie jej istoty,
• rozpoznanie sposobów praktycznej strony realizacji tej koncepcji,
• wykorzystanie wielu instrumentów i narzędzi tworzących instrumentarium wprowadzania jej w
życie.
Podstawowymi zasadami zrównoważonego rozwoju są:
1. zasada integralności ładów - ładów środowiskowego, przestrzennego, społecznego, gospodarczego i
instytucjonalno-politycznego;
2. zasada subsydiarności, szczególnie mocno eksponowana przez agendy i dokumenty Unii
Europejskiej;
3. zasada zrównoważonej partycypacji, w tym partnerstwa międzysektorowego.
Przy budowie i ocenie Strategii rozwoju lokalnego zasadnicze znaczenie ma przyjęcie jako ich podstawy
kategorii ładu zintegrowanego, wywodzącej się ze wskazanej wyżej zasady integralności ładów. Kategoria
ta jest także podstawą do zbudowania koncepcji zrównoważonego rozwoju, której zarys określić powinno
niniejsze opracowanie - Aktualizacja strategii rozwoju. Wiąże się to z takim rozumieniem zasady
integralności ładów, które prowadzi do spójnego, jednoczesnego tworzenia ładów środowiskowego,
przestrzennego, społecznego,
gospodarczego i instytucjonalno-politycznego. (szerzej patrz Tezy
Karkonoskie).
38
Aktualizacja
2. Priorytety, cele i zadania strategiczne
2.1. Hierarchiczna struktura Strategii
Wypełnienie, opisanej w rozdziale IV, misji samorządu Miasta Kowary wymaga podjęcia różnorodnych i
skoordynowanych działań merytorycznych (określonych w formie zadań strategicznych), organizacyjnych
(zapisanych w programach operacyjnych) i finansowych (zbilansowanych w Wieloletnim Planie
Inwestycyjnym i corocznych budżetach miasta), a także ujętych w konkretnym czasie realizacji. Pierwszym
krokiem mającym prowadzić do koordynacji jest wyznaczenie czytelnych i zgodnych z zapisaną misją
celów. Cele te należy określić na co najmniej dwóch poziomach ważności – kluczowe dla zrealizowania
wizji, nazywane strategicznymi, oraz pośrednie, nazywane operacyjnymi. Cele strategiczne muszą zatem
mieć cechy warunkujące wypełnienie misji samorządu i prowadzić do urzeczywistnienia wizji miasta
Kowary.
Cele operacyjne są z kolei składowymi celów strategicznych i mogą obrazować etapy osiągania wizji
rozwoju. Są przy tym ogniwem pośrednim między celami strategicznymi, a trzecim składnikiem
modelu Strategii, jakim są zadania strategiczne. Zadania strategiczne są konkretnymi przedsięwzięciami,
które należy podjąć w ramach realizacji strategii, szczegółowe określenie zadań, ich wykonawców, terminów
i kosztów powinny określić stosowne programy operacyjne, towarzyszące Strategii rozwoju miasta.
W ten sposób tworzy się spójny układ powiązań i zależności pomiędzy ogólnie określoną wizją i misją,
a bardziej konkretnymi celami strategicznymi oraz ostatecznymi zadaniami operacyjnymi.
Cele strategiczne często grupowane są w priorytety (sfery, łady) i jako najważniejsze, nie powinny
podlegać modyfikacjom, aż do ponownej zmiany Strategii. Pozostałe elementy takiej struktury
hierarchicznej, mogą być modyfikowane na kolejnych etapach oceny realizacji.
Po uwzględnieniu uwag z dyskusji na warsztatach z udziałem liderów lista priorytetów i zadań
strategicznych przedstawia się następująco.
Priorytet 1. Środowisko. Zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków życia mieszkańcom
Cele strategiczne:
1.1. Współpraca z sąsiadami dla lepszego wykorzystania walorów naturalnych Kowar
zadania strategiczne:
1.1.1. Przygotowanie wspólnych projektów do UE z zakresu ochrony środowiska i wykorzystania walorów
naturalnych Kowar i jego okolic, ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia warunków dla rozwoju
sportów i turystyki.
1.1.2. Realizacja wspólnych przedsięwzięć promocyjnych związanych ze środowiskiem, ze szczególnym
uwzględnieniem podejmowanych działań dot. turystyki, rekreacji i rehabilitacji zdrowotnej.
1.2. Systematyczna poprawa stanu i ochrony środowiska
zadania strategiczne
1.2.1. Kontynuowanie działań zmierzających do poprawy poziomu ochrony środowiska we własnym
zakresie, także z wykorzystaniem dofinansowania ze środków UE.
1.2.2. Rozwijanie współpracy z sąsiadami w zakresie ochrony środowiska.
1.2.3. Prowadzenie działań edukacyjno-promujących własne walory środowiska naturalnego w kontekście
ochrony środowiska.
1.3. Poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego
1.3.1. Porządkowanie koryt rzek i potoków oraz kanałów burzowych
1.3.2. Udział w budowie „Lokalnego systemu ostrzeżeń powodziowych”
1.3.3. Aktualizacja i wdrożenie Miejskiego Planu Zarządzania Kryzysowego
39
Aktualizacja
Priorytet 2. Społeczeństwo. Zaspokojenie potrzeb oraz pobudzanie aspiracji rozwojowych i integracji
społeczności lokalnej
Cele strategiczne:
2. 1. Integracja społeczeństwa wobec wyzwań rozwojowych.
2.1.1. Wykorzystywanie środków z UE dla poprawy oferty edukacyjnej i kulturalnej
2.1.2. Budowa społeczeństwa informatycznego (e-społeczeństwo)
2.1.3. Wspieranie niezbędnych zmian na rynku pracy w oparciu o środki z UE
2.2. Budowa społeczeństwa obywatelskiego
2.2.1. Wspieranie organizacji pozarządowych w pozyskiwaniu środków z UE
2.2.2. Budowa społeczeństwa obywatelskiego oraz integracja społeczna wokół ważnych problemów
społecznych
2.2.3. Współpraca z organizacjami pozarządowymi przy rozwiązywaniu problemów społecznych
2.3. Zatrzymanie młodych i wykształconych w Kowarach
2.3.1. Stworzenie programu zatrzymania młodych i wykształconych w Kowarach we współpracy ze
wszystkimi podmiotami społecznymi (biznes - NGO – samorząd)
2.4. Wzbogacanie oferty edukacyjnej, kulturalnej i wypoczynkowej
2.4.1. Podniesienie jakości (modernizacja) istniejącej bazy placówek oświaty i wychowania oraz
projektowanie i budowa nowej zgodnie z wymaganymi standardami
2.4.2. Podnoszenie jakości nauczania i wychowania oraz rozszerzanie nowoczesnej oferty edukacyjnej dla
społeczności lokalnej
2.4.3. Modernizacja i rozbudowa infrastruktury kulturalnej
2.4.4. Wzbogacanie oferty programowej imprez kulturalnych
2.4.5. Tworzenie warunków organizacyjnych i finansowych dla rozwoju kultury fizycznej, sportu i rekreacji
2.5. Poprawa stanu bezpieczeństwa publicznego, socjalnego i zdrowotnego
2.5.1. Budowa systemu monitoringu wizyjnego (monitoring rzeki Jedlica, miejsc publicznych i szkół).
2.5.2. Systematyczna poprawa wyposażenia i współdziałania służb prewencyjnych oraz uzyskanie
kompetencji straży miejskiej przez MSR
2.5.3. Realizacja programu wynikającego ze „Strategii rozwiązywania problemów społecznych” w stosunku
do osób zagrożonych marginalizacją społeczną i wykluczeniu. Rozwiązywanie problemów
społecznych oraz usuwanie barier w oparciu o środki z UE i PFRON,
2.5.4. Wspieranie rozszerzania oferty usług medycznych opartych na wysokich standardach w oparciu o
środki z UE
Priorytet 3. Gospodarka. Wzrost konkurencyjności lokalnej gospodarki
Cele strategiczne
3.1. Rozwój turystyki
3.1.1. Współpraca transgraniczna w celu pozyskania funduszy z UE na rozwój turystyki
40
Aktualizacja
3.1.2. Pozyskanie środków z UE na rozwój turystyki
3.1.3. Współpraca z sąsiadami w zakresie wspólnych działań z zakresu turystyki
3.1.4. Wspieranie działalności gospodarczej związanej z rozwojem turystyki
3.1.5. Poprawa infrastruktury turystycznej
3.1.6. Pozyskanie nowych terenów rekreacyjnych od Lasów Państwowych
3.2. Stworzenie atrakcyjnych warunków dla inwestorów
3.2.1. Przygotowanie oferty gruntów przeznaczonych pod inwestycje
3.2.2. Zapewnienie kompleksowej obsługi inwestorów
3.2.3. Zapewnienie aktywnej promocji gospodarczej miasta
3.2.4. Opracowanie Planu działań na rzecz aktywizacji lokalnego rynku pracy
3.3. Poprawa promocji
3.3.1. Poprawienie jakości promocji z wykorzystaniem środków z UE
3.3.2. Współpraca z sąsiadami w zakresie promocji
3.3.3. Wykorzystanie w promocji unikalnych walorów lokalnych
3.3.4. Poprawienie promocji gospodarczej
3.4. Rozwój komplementarny z rozwojem sąsiadów.
3.4.1. Rozwój gospodarczy ukierunkowany na turystykę uwzględniający wymogi środowiska naturalnego.
3.4.2. Wspieranie restrukturyzacji firm w kierunku działalności związanej z turystyką lub jej otoczeniem.
3.4.3. Wspieranie lokalnego biznesu w pozyskiwaniu środków z UE, w tym wspólne promowanie działań
rozwojowych zgodnie z 3.3.1.
3.4.4. Stworzenie systemu zachęt dla inwestorów zgodnie z 3.3.1
3.4.5. Wspieranie tworzenia Lokalnej Organizacji Turystycznej
Priorytet 4. Infrastruktura cywilizacyjna. Udostępnienie mieszkańcom
miejskiej
nowoczesnej infrastruktury
Cele strategiczne
4.1. Powstrzymanie degradacji i poprawa stanu komunalnych zasobów mieszkaniowych
4.1.1. Opracowanie Strategii Rozwoju Mieszkalnictwa w Kowarach. Opracowanie Programu budownictwa
socjalnego i komunalnego
4.1.2. Budowa i realizacja Lokalnego Programu Rewitalizacji. Pozyskiwanie środków z UE na poprawę
stanu zasobów mieszkaniowych
4.1.3. Pozyskiwanie inwestorów i partnerów biznesowych do poprawy zasobów mieszkaniowych.
Racjonalizacja procesu prywatyzacji mieszkaniowego zasobu gminy
4.2. Poprawa infrastruktury kulturalnej i oświatowej (w tym MOK i przestrzeń kulturowa)
4.2.1. Pozyskiwanie środków z UE na poprawę infrastruktury kulturalnej i oświatowej
4.2.2. Pozyskiwanie inwestorów i partnerów biznesowych do poprawy infrastruktury jw.
4.3. Aktywizacja i modernizacja sieci połączeń drogowych i kolejowych z sąsiadami
4.3.1. Pozyskiwanie środków z UE na poprawę infrastruktury komunikacyjnej
4.3.2. Nawiązanie współpracy z sąsiadami dla poprawy infrastruktury komunikacyjnej
4.3.3. Pozyskanie inwestorów i partnerów biznesowych do poprawy i wykorzystania infrastruktury
komunikacyjnej
41
Aktualizacja
4.4. Poprawa infrastruktury terenów przeznaczonych dla wypoczynku i rekreacji
4.4.1. Pozyskiwanie środków z UE na poprawę infrastruktury terenów rekreacyjnych i wypoczynkowych
4.4.2. Nawiązanie współpracy z sąsiadami dla poprawy infrastruktury terenów rekreacyjnych i
wypoczynkowych
4.4.3. Pozyskanie inwestorów i partnerów biznesowych do poprawy infrastruktury terenów rekreacyjnych i
wypoczynkowych
Priorytet 5. Zarządzanie miastem. Stymulowanie procesów rozwojowych
Cele strategiczne:
5. 1. Poprawa jakości zarządzania miastem
5.1.1. Informatyzacja oraz wdrożenie systemu e-urząd
5.1.2. Podnoszenie jakości kadr, wdrażanie procedur ISO
5.1.3. Podnoszenie skuteczności aplikacji o środki z UE
5.1.4. Kreowanie i promocja oferty usług rehabilitacyjno – rekreacyjnych Wojkowa i Podgórza
5.2. Zwiększanie roli społeczności w życiu miasta
5.2.1. Realizacja programów i działań budujących przyjazny samorząd
5.2.2. Opracowanie Programu Otwartej Komunikacji Społecznej i kontynuowanie akcji Przejrzysta Polska
5.2.3. Integracja społeczeństwa wokół strategii rozwoju i realizowanych zadań.
42
Aktualizacja
VIII. INSTRUMENTY PRAWNE I FINANSOWE
1. Programy operacyjne
Programy operacyjne są zbiorem zadań strategicznych i operacyjnych w określonych
aspektach. Programy te wynikają z zobowiązań podjętych wcześniej oraz z obowiązującej
Strategii rozwoju miasta oraz z potrzeby realizacji istniejących strategii wyższych rzędów.
Lista niezbędnych programów realizowanych przez Miasto Kowary:
Programy wewnętrzne:
Z zakresu gospodarki nieruchomościami:
•
•
•
•
•
•
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kowary,
Strategia marketingowa rynku nieruchomości,
Wieloletnia strategia gospodarki nieruchomościami,
Program restrukturyzacji zarządzania nieruchomościami,
Program mieszkalnictwa lub Wieloletnia strategia gospodarki mieszkaniowej wraz z Programem
Gospodarowania Zasobami Mieszkaniowymi,
Program ochrony zabytków.
Z zakresu polityki rozwojowej i procesów inwestycyjnych:
•
•
•
•
•
Wieloletni Program Inwestycyjny Miasta,
Plan Rozwoju Lokalnego,
Lokalny Program Rewitalizacji terenów zurbanizowanych oraz poprzemysłowych,
Miejski Program Ochrony Środowiska oraz Plan Gospodarki Odpadami,
Program absorpcji funduszy UE.
Z zakresu rozwiązywania podstawowych problemów społeczności lokalnej:
•
•
•
•
Raporty o stanie Miasta,
Lokalna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych,
Program Promocji Miasta,
Program racjonalnego gospodarowania energią.
2. Programy zewnętrzne:
Dla zapewnienia zgodności horyzontalnej Strategii Miasta z otoczeniem istotne jest uwzględnienie zapisów
następujących dokumentów:
- charakterze regionalnym
1. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Jeleniogórskiego,
2. Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego,
3. Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego,
4. Tezy Karkonoskie wersja z listopada 2007 r. oprac. pod auspicjami Karkonoskiego Związku Gmin,
5. Program „Karkonosze 2050” oprac. pod auspicjami czeskiego Karkonoskiego Związku Miast i
Gmin.
Zalecenia polityki krajowej znajdują wyraz m.in. w następujących dokumentach uwzględnionych przy
realizacji celów strategicznych:
1. Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007–2013,
2. Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego na lata 2007–2013,
3. Strategia Wzrostu Konkurencyjności Gospodarki w latach 2007–2013,
4. Krajowa Strategia Zatrudnienia na lata 2007–2013,
5. Strategia Rozwoju Edukacji na lata 2007–2015,
6. Kierunki Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce do 2020 r.,
43
Aktualizacja
7. Polityka Ekologiczna Państwa oraz dostosowane do niej strategie i programy środowiskowe,
8. Programy Operacyjne (PO) 2007-2013 zarządzane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
- Infrastruktura i środowisko,
- Kapitał Ludzki przyjęte przez Radę Ministrów 29.11.2006 r.,
- Innowacyjna Gospodarka przyjęty 20.12.2006 r.
9. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i
zatrudnienie,
10. Narodowa Strategia Spójności - dokument przyjęty przez Radę Ministrów 29.11.2006 r.,
11. Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 - dokument przyjęty przez Radę Ministrów 29.11.2006 r. na lata
2007-2013.
3. Instrumenty finansowe Unii Europejskiej
Wyrazem polityki strukturalnej UE jest Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z 11 lipca 2006 roku
ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego
Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności. Rozporządzenie uchyla obowiązujące w poprzednim
okresie programowania Rozporządzenie (WE) nr 1260/99. W zakresie nowej polityki strukturalnej UE
istotne są zalecenia Rozporządzenia dotyczące trwałego rozwoju obszarów miejskich oraz wkład miast, w
szczególności miast średniej wielkości, w rozwój regionalny. W ramach polityki strukturalnej należy
uwzględnić je w większym stopniu poprzez zwiększenie ich roli w programowaniu działań popierających
regenerację obszarów miejskich.
Rozporządzenie określa, iż wieloletnie programowanie powinno być ukierunkowane na osiąganie celów
funduszy poprzez zapewnienie dostępności niezbędnych zasobów finansowych oraz spójności i ciągłości
wspólnych działań Wspólnoty i państw członkowskich. Rozporządzenie zmienia również proces planowania
strategicznego. Programowanie w latach 2007-2013 powinno zapewniać wzajemną koordynację zarówno
między funduszami, jak i między innymi, istniejącymi na rynku, instrumentami finansowymi oraz środkami
finansowymi Europejskiego Banku Inwestycyjnego a Europejskim Funduszem Inwestycyjnym. Taka
koordynacja obejmuje również przygotowywanie złożonych planów finansowych i partnerstwo publicznoprywatne. Natomiast rozwinięcie tych wskazań określa, że właściwe jest zapewnienie lepszego dostępu do
finansowania i innowacyjnych technik inżynierii finansowej przede wszystkim dla mikroprzedsiębiorstw,
małych i średnich przedsiębiorstw oraz do celów inwestowania w partnerstwo publiczno-prywatne i inne
projekty objęte zintegrowanym planem trwałego rozwoju obszarów miejskich.
W wyniku aktualizacji Strategii dokonano korekty w kierunku zgodności planowanych projektów
strategicznych ze zdefiniowanymi na lata 2007-2013 celami polityki strukturalnej UE. Trzy podstawowe
cele, jakie muszą być uwzględnione przy realizacji strategicznych przedsięwzięć, to:
3.1. Konwergencja - zgodnie z art. 3 Rozporządzenia nr 1083/2006 cel ten jest ukierunkowany na
przyspieszenie konwergencji najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów poprzez poprawę
warunków wzrostu i zatrudnienia dzięki zwiększaniu ilości i poprawie jakości inwestycji w kapitał rzeczowy
i ludzki, rozwojowi innowacyjności i społeczeństwa opartego na wiedzy, zdolnościom adaptacyjnym do
zmian gospodarczych i społecznych, ochronie i poprawie jakości środowiska naturalnego oraz zwiększeniu
wydajności administracji. Cel finansowany ze środków EFRR, EFS, FS.
3.2. Konkurencyjność
regionalna
i
zwiększenie
zatrudnienia
–
ukierunkowany
na zwiększenie konkurencyjności i atrakcyjności regionów, jak również zatrudnienia poprzez:
•
zwiększenie inwestycji w kapitał ludzki, innowacyjność i promowanie społeczeństwa opartego na
wiedzy,
•
przedsiębiorczość,
•
ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego,
•
poprawę dostępności, zdolności adaptacyjnych pracowników i podmiotów gospodarczych,
•
rozwój rynków pracy sprzyjających integracji społecznej.
Cel finansowany ze środków EFRR i EFS.
3.3. Europejska współpraca terytorialna - cel ukierunkowany na umacnianie współpracy transgranicznej
realizowany poprzez wspólne inicjatywy lokalne i regionalne, umacnianie współpracy transnarodowej za
pomocą działań sprzyjających zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu oraz umacnianie współpracy
międzyregionalnej i wymiany doświadczeń na właściwym szczeblu terytorialnym. Cel finansowany z EFRR.
44
Aktualizacja
4. Instrumenty zagranicznej pomocy finansowej w ramach poszczególnych organizacji
międzynarodowych
Europejski Bank Inwestycyjny
Kredyty bezpośrednie oraz kredyty z gwarancjami rządowymi, linie kredytowe udzielane za pośrednictwem
banków (kredyty bezpośrednie i z gwarancją Skarbu Państwa.) oraz global loans (kredyty dla banków na
pożyczki dla beneficjentów)
Bank Światowy
Pomoc finansowa i techniczna dla Polski w celu wsparcia transformacji gospodarczej i rozwoju
ekonomicznego.
Cele finansowania
Szeroko zakrojona pomoc finansowa i techniczna dla Polski w celu wsparcia transformacji gospodarczej i
rozwoju ekonomicznego.
Główne obszary wsparcia
Wsparcie rozwoju sektora prywatnego.
Reforma sektora bankowego i finansowego.
Odbudowa i poprawa infrastruktury.
Restrukturyzacja sektorów szczególnie wrażliwych.
Współpraca i wsparcie rozwoju sektora samorządowego.
Ochrona środowiska.
Europejski Obszar Gospodarczy
Finansowanie grantów na potrzeby przedsięwzięć inwestycyjnych i rozwojowych w obszarach
priorytetowych. Przewiduje się, że Polska otrzyma ok. 281 mln euro.
Cele finansowania
Przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru
Gospodarczego.
Ochrona środowiska, ukierunkowana na redukcję zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł
energii.
Promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystywanie i zarządzanie zasobami
naturalnymi.
Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym rewitalizacja (odnowa) miast.
Rozwój zasobów ludzkich m.in. poprzez promowanie wykształcenia i szkoleń, wzmacnianie potencjału
administracyjnego oraz procesów demokratycznych w instytucjach samorządowych.
Norweski Mechanizm Finansowy
Finansowanie grantów na priorytetowe przedsięwzięcia inwestycyjne.
Polska ma otrzymać ok. 278 mln euro.
Cele finansowania
Zredukowanie dysproporcji społecznych i ekonomicznych na terenie EOG, co ma się przyczyniać do
skonsolidowania zdolności nowych państw członkowskich do wzięcia pełnego udziału w wewnętrznym
rynku rozszerzonego Europejskiego Obszaru Gospodarczego
Wdrażanie przepisów z Schengen, wspierania Narodowych Planów Działania z Schengen, jak również
umacnianie sądownictwa,
Ochrona środowiska z uwzględnieniem umacniania administracyjnych zdolności wprowadzania w życie
przepisów i procedur dotyczących projektów inwestycyjnych.
Polityka regionalna i działania przygraniczne.
45
Aktualizacja
IX. ZGODNOŚĆ HORYZONTALNA
1. Strategia Rozwoju Miasta Kowary powinna być zgodna z zasadniczymi kierunkami rozwoju
nakreślonymi dla najbliższego otoczenia, jakim jest Powiat Jeleniogórski i sąsiadujący po drugiej stronie
granicy obszar Czeskiej Republiki. W zaktualizowanej Strategii Zrównoważonego Rozwoju Powiatu
Jeleniogórskiego na lata 2006 – 2014 sformułowano szereg celów strategicznych pogrupowanych w trzech
sferach. Z poniższego zestawienia odpowiednich zapisów Strategii Kowar przypisanych do celów
strategicznych Powiatu rysuje się obraz zgodności tych dokumentów.
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Jeleniogórskiego na lata 2006 – 2014
(powiązanie celów strategicznych)
Cele Strategii Miasta Kowary mają odpowiedniki w Strategii Powiatu w następujących relacjach:
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu – odpowiadające zadania strategiczne w Strategii Miasta
SFERA GOSPODARCZA (w tym infrastruktura techniczna)
1.
(01) Rozwój przedsiębiorczości:
Odp. 3.2. i 2.3.
2.
(02) Rozwój rynku pracy:
Odp. 3.2. i 2.1. oraz 2.3.
3.
(03) Rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnych i rehabilitacyjno- Odp. 1.1. i 4.4.
leczniczych:
4.
(04) Rozwój infrastruktury komunikacyjnej:
Odp. 4.3. i 3.4.
SFERA SPOŁECZNA
5.
(05) Rozwój funkcji sportowo-rekreacyjnych:
Odp. 4.4. i 2.4. oraz 3.4.
6.
(06) Rozwój systemu edukacji:
Odp. 2.4.
7.
(07) Rozwój systemu pomocy społecznej:
Odp. 2.5.
8.
(08) Rozwój systemów bezpieczeństwa publicznego:
Odp. 2.5. i 1.3.
9.
(09) Rozwój systemu samorządu i administracji powiatowej:
Odp. 5.1. i 5.2.
10. (010) Rozwój systemu opieki zdrowotnej:
Odp. 2.5.
11. (011) Rozwój systemu kultury:
Odp. 2.4.
SFERA ŚRODOWISKOWA
12. (012) Rozwój systemów ochrony środowiska:
Odp. 1.2.
13. (013) Rozwój systemów gospodarki odpadami:
Odp. 1.2.
14. (014) Rozwój systemów gospodarki zasobami środowiska
Odp. 1.1.
naturalnego:
15. (015) Rozwój systemów zarządzania informacją o środowisku:
46
Odp. 1.2.
Aktualizacja
2. Podobną zgodność można stwierdzić w odniesieniu do budowanych Tez Karkonoskich, będących
obywatelską i społeczną odpowiedzią na program Karkonosze 2050, który powstał w czeskich
Karkonoszach. Dla zobrazowania tej tezy przedstawiono poniżej projekt celów i zadań rozwojowych.
Tezy Karkonoskie
PARTNERSTWO DLA REGIONU KARKONOSKIEGO
FORUM OBYWATELSKIE
Tezy opracowane przez uczestników Forum w trakcie licznych spotkań i dyskusji przedstawione w
listopadzie 2007 r. jako pierwsza wersja dokumentu.
I. Cele i zadania zrównoważonego rozwoju w ramach ładu środowiskowego
1. Ochrona walorów środowiska przyrodniczego i krajobrazu i formy ich udostępniania
2. Rozbudowa systemu ochrony krajobrazu
II. Cele i zadania zrównoważonego rozwoju w ramach ładu przestrzennego
1. Ochrona walorów krajobrazu kulturowego
2. Zrównoważony rozwój przestrzenny Regionu
3. Modernizacja i rozbudowa systemu komunikacji
4. Modernizacja i rozbudowa systemów uzbrojenia oraz gospodarki odpadami
III. Cele i zadania zrównoważonego rozwoju w ramach ładu społecznego
1. Poprawa warunków mieszkaniowych
2. Rozwój kultury
3. Rozwój nauki i oświaty
4. Rozwój opieki zdrowotnej i rozwój lecznictwa uzdrowiskowego
5. Rozwój integracji społecznej
IV. Cele i zadania zrównoważonego rozwoju w ramach ładu gospodarczego
1. Rozwój produkcji i usług
2. Rozwój małej przedsiębiorczości
3. Rozwój turystyki
4. Rozwój rolnictwa i przetwórstwa rolnego oraz leśnictwa
V. Cele i zadania zrównoważonego rozwoju w ramach ładu instytucjonalnego
1. Rozwój partycypacji społecznej i idei partnerstwa wielosektorowego
2. Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju
3. Monitorowanie zrównoważonego rozwoju
4. Współpraca ze stroną czeską
5. Program wdrażania Koncepcji
47
Aktualizacja
X. OCENA I KONTROLA REALIZACJI STRATEGII
1. Strategia ma charakter wytycznych kierunkowych i nie jest dokumentem weryfikującym działania
władz miasta. Jest dokumentem publicznym o naturze politycznej i w swoim podstawowym
założeniu jej realizacja podlega ocenie społecznej.
2. Strategia, jeśli zajdzie taka potrzeba, powinna podlegać modyfikacjom.
3. Modyfikacji i aktualizacji strategii powinna dokonywać powołana przez burmistrza grupa lokalnych
ekspertów i liderów przy aktywnym udziale wszystkich czynników społecznych.
4. Podstawą do aktualizacji i modyfikacji może, ale nie musi być sprawozdanie z realizacji strategii.
5. Modyfikacje i aktualizacja strategii wymagają akceptacji Rady Miasta.
Monitoring realizacji strategii
1. Strategia nie zawiera wskaźników rezultatów, które znajdują się w programach operacyjnych i w
wynikających z nich zadaniach operacyjnych.
2. Monitoring realizacji strategii nie ma zatem funkcji kontrolnych oraz związanych z tym koniecznych
działań operacyjnych i polega na sporządzaniu sprawozdań z realizowania rozmaitych działań
operacyjnych w kontekście konkretnych zadań strategicznych.
3. Celem sprawozdania jest sporządzenie wykazu wszystkich działań operacyjnych Urzędu Miasta i
jednoczesne przypisanie ich do odpowiednich zadań strategicznych.
4. Sprawozdanie ma mieć strukturę i hierarchię identyczną jak Strategia rozwoju.
5. Sprawozdanie sporządzane może być raz do roku, nie później jak do 31 stycznie roku następnego po
okresie sprawozdawczym w odniesieniu do informacji wewnętrznych lub w terminie wynikającym z
możliwości pozyskania danych ze źródeł zewnętrznych w odniesieniu do informacji i porównań
zewnętrznych.
6. Sprawozdanie sporządza wskazany przez Burmistrza, w stosownym pełnomocnictwie, pełnomocnik
ds. monitorowania strategii.
7. Sprawozdanie prezentowane jest publicznie i na sesji Rady Miasta.
8. Sprawozdanie nie jest dokumentem kontrolnym i nie służy ocenie żadnych osób.
Odpowiedzialnym za wdrażanie, monitorowanie i aktualizację Strategii Rozwoju jest Burmistrz Miasta
Kowary, który w stosownym zarządzeniu winien określić szczegółowe zasady działania w tym zakresie, a w
szczególności formy, terminy i jednostki lub osoby odpowiedzialne za poszczególne zadania dotyczące tego
procesu.
48
Aktualizacja
XI. ZAKOŃCZENIE
Dokument Strategii Rozwoju Miasta Kowary na lata 2008-2015 został przygotowany
po odbyciu cyklu warsztatów związanych z wytyczaniem i konkretyzowaniem kierunków
rozwoju miasta. Wyznaczono strategię rozwoju, która powinna angażować ogół mieszkańców
do poszukiwania najlepszego sposobu rozwiązywania problemów miasta i podejmowania
wysiłków dla wykorzystania szans rozwojowych.
W obecnej rzeczywistości gospodarczej nie jest możliwe równie intensywne
rozwijanie wszystkich dziedzin życia społecznego i ekonomicznego i szybkie realizowanie
wszystkich społecznie uzasadnionych projektów. Wobec ograniczonych środków finansowych
konieczne jest dokonanie wyboru tych problemów, których rozwiązywanie z uwagi na
potrzeby miasta i całego regionu jest najważniejsze i najpilniejsze. Należy podjąć wszelkie
starania mające na celu montaż finansowy środków jakimi dysponuje miasto oraz środków
pomocowych, tak by w pełni wykorzystać otwierające się na lata 2007-2013 możliwości.
Podstawą do hierarchizacji priorytetów rozwojowych, a następnie zadań wynikających ze
strategii, było określenie celów strategicznych.
Uczestnicy Zespołu Roboczego ds. Strategii mieli świadomość rangi podejmowanych
wyborów i ich dalekosiężnych skutków. Korzystając z pomocy ekspertów z firm i instytucji
kowarskich oraz niezależnego zewnętrznego doradcy, wypracowano propozycje dróg rozwoju
na najbliższe lata. Realizacja tej strategii, w przypadku przyjęcia jej przez Radę Miasta,
będzie wymagać od miejscowych władz dużego zaangażowania i uzyskania poparcia jak
największej części mieszkańców dla przedstawionej wizji oraz dla wykonania zadań,
wyznaczonych przez cele strategiczne, a stojących przed samorządem i innymi uczestnikami
życia społeczno-gospodarczego miasta.
Zaangażowanie dużej grupy mieszkańców Kowar na etapie realizacji, będzie
potwierdzeniem społecznej akceptacji strategii rozwoju miasta. Oznaczać to będzie, że
wyznaczone kierunki rozwoju Kowar są zrozumiałe i akceptowane przez obywateli miasta.
Będzie to miało ogromne znaczenie we wdrożeniu strategii rozwoju służącej przede
wszystkim poprawie poziomu życia mieszkańców Kowar.
DODATEK. Słownik pojęć i terminów
49

Miasto Kowary STRATEGIA ROZWOJU MIASTA KOWARY na lata

Transkrypt

Podobne dokumenty

Kowary, 3-01-2011 r. Protokół przekazania skutera śnieżny

l.p Tytuł przedsięwzięcia / działania Nazwa stowarzyszenia, które

ZARZĄDZENIE NR 89 /20007 BURMISTRZA MIASTA KOWARY z

pobierz - MOK Kowary

Ściągnij plik i czytaj Slołsity [*]