о о - MeteoPrognoza.pl

Analiza ewolucji układu niżowego w rejonie Islandii w okresie od 31.08 - 4.09.2012
Głęboki układ niżowy mógł mieć wpływ na przebieg awarii i w konsekwencji do wypadku na jachcie "Rzeszowiak". Ta analiza nie ma na celu
wyjaśnienia przyczyn wypadku a jedynie opisać analizę rozwoju układu niżowego, który był przyczyną wystąpienia silnego wiatru. W tym celu
zamieszczono zdjęcia satelitarne oraz mapy poszczególnych parametrów synoptycznych.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 31.08.2012 g. 0.00
Biała strzałka wskazuje położenie huraganu Kirk (dane dla tego terminu – siła wiatru 85w, porywy do 105w, kategoria 2). Zdjęcie zostało
przedstawione w celu wykazania, że na tym etapie huragan jest formacją niezależną od występującego frontu atmosferycznego znajdującego się
powyżej – białe pasmo chmur, którym jest chłodnym front atmosferyczny (linia niebieska) związany z niżem islandzkim. Na mapie zaznaczono
prąd strumieniowy w formie zielonych, żółtych i białych strzałek (kolor określa prędkość wiatru), który zmienia swój kierunek zbliżając się do
frontu – na północny wschód przepływa równolegle do frontu atmosferycznego. Strefy zmian kierunku zostały zaznaczone strzałkami: oraz
. Strefa przebiegu prądu strumieniowego zwykle pokrywa się z przebiegiem fali geopotencjału. Zmiany kierunku prądu strumieniowego silnie
wpływają na zbieżność lub rozbieżność przepływu w atmosferze. Strefę pomiędzy strzałkami określa się jako dolinę geopotencjału. Po prawej
stronie doliny – czerwona strzałka: - występuje zbieżność przepływu która zwykle wywołuje silny ruch powietrza w górę, co przyczynia się
do pogłębiania się układów niżowych. Po lewej stronie doliny: - występuje sytuacja odwrotna - tendencja do występowania układów
wyżowych. Czarną strzałką zaznaczono przepływ wilgotnego powietrza od strony Kanady, uwzględniając kierunek przepływu po lewej stronie
doliny nie będą w tym miejscu występowały warunki do stabilizacji układu niżowego. Następna mapa przedstawia mapę baryczną nad Ameryką
Północną wraz z wizualizacją temperatury ekwiwalentno – potencjalnej na poziomie izobarycznym 850hPa.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 31.08.2012 g. 0.00
Czarna strzałka wskazuje położenie strefy zachmurzenia widocznego na poprzednim zdjęciu sat. Kolor, żółty i czerwony oznacza że mamy do
czynienia z ciepłym i wilgotnym powietrzem związanym z niżem (995hPa) zlokalizowanym na Kanadą. Z uwagi na położenie prądu
strumieniowego (lewa strona doliny geopotencjału) ten układ niżowy będzie się częściowo wypełniał. Następna mapa przedstawiają warunki
meteorologiczne za 12h później.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 31.08.2012 g. 12.00
Bardzo istotnym czynnikiem widocznym na tej mapie jest występowanie stosunkowo ciepłego powietrza za frontem chłodnym (niebieska linia) chodzi tutaj o powietrze występujące na północ względem frontu - kolor żółty. W takich warunkach front atmosferyczny nie będzie miał dobrych
warunków do rozwoju, bowiem występuje stosunkowo słaby gradient termiczny mas powietrza po obu stronach frontu. Chłodne powietrze
pochodzenia arktycznego (strefa o kolorze niebieskim) występuje na północ od frontu okluzji zaznaczony kolorem fioletowym. Jak widać strefa
ciepłego i wilgotnego powietrza napływająca od strony Kanady (czarna strzałka) jest bardzo blisko powietrza znacznie chłodniejszego od strony
Arktyki, w takich warunkach front okluzji przekształca się we front chłodny. Niż islandzki jest zasilany ciepłym i wilgotnym powietrzem od
południa o znacznej chwiejności - kolor czarny, kierunki przepływu wskazują duże czerwone strzałki. Następna mapa przedstawia zdjęcie
satelitarnego w paśmie IR z analizą tmp. chmur.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z analizą tmp. chmur z 31.08.2012 g. 15.00
Jak widać na zdjęciu, huragan Kirk jest dalej aktywny (biała duża strzałka), układ ten zbliżył się do frontu i zaczął na niego oddziaływać,
kierunek wirowania w lewo, powoduje że powietrze jest cofane z frontu na południowy zachód, hamuje to w ten sposób przepływ ciepłego
powietrza do niżu dodatkowo ograniczając jego aktywność (dane huraganu dla tego terminu – siła wiatru 80w, porywy do 105w, kategoria 2). Na
zdjęciu zaznaczono brązowymi strzałkami tzw. fale na froncie, strukturę występującą na froncie chłodnym oraz na wstępującym układzie znad
Kanady - strzałka czarna. Następny rysunek przedstawia mapę izobaryczną wraz z zdjęciem satelitarnym.
Zdjęcie SAT w paśmie IR wraz z mapą baryczną z 31.08.2012 g. 12.00
Na następnej mapie przedstawiono zdjęcie sat z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 31.08.2012 g. 15.00
Zjawisko fali na froncie zaznaczone wcześniej występuje w przypadku przepływu równoległego prądu strumieniowego wzdłuż frontu - taki front
określany jest mianem anaforntu. Na powyższym zdjęciu takie struktury właśnie widać - brązowe strzałki. W stosunku do poprzedniej mapy
wielkość doliny geopotencjału się znacznie zmniejszyła, co oznacza, że także zmniejsza się konwergencja. W takie sytuacji aktywność niżu
islandzkiego będzie się obniżała. W końcowej części frontu chłodnego widoczna jest wyraźna strefa zachmurzenia konwekcyjnego - zielona
strzałka. Opisane wszystkie struktury zaznaczone są na poniższej mapie barycznej.
Mapa synoptyczna Metoffice z 31.08.2012 g. 12.00
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 31.08.2012 g. 18.00
Na kolejnej mapie widać, że niż islandzki się wypełnia w wyniku oddziaływania czynników omówionych wcześniej. Od południa na froncie
chłodnym niżu islandzkiego widoczny jest przepływ większych ilości chwiejnego i wilgotnego powietrza - czarne obszary. Fala na froncie
chłodnym zbliżyła się do centrum niżu.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 01.09.2012 g. 00.00
W tylnej części frontu chłodnego widoczny jest dalszy przepływ chwiejnego powietrza - strefa o kolorze czarnym. Wyróżnić można niewielki
ośrodek niżowy dający niewielkie zakrzywienie frontu chłodnego - zaznaczono dużą strzałką w kolorze kremowym. W strukturze (fala na
froncie) układu wchodzącego od strony Kanady zaczyna wykształcać się front ciepły
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 1.09.2012 g. 00.00
Na zdjęciu sat wyraźnie widać, że chłodny front atmosferyczny niżu islandzkiego zaczyna zanikać - brak jednolitej struktury chmur. Poza
huraganem widoczna jest wyraźna strefa konwekcji odpowiedzialna za zakrzywienie frontu - niewielki ośrodek niżowy. Przepływ prądu
strumieniowego jest już prawie zupełnie płaski, zanika dolina geopotencjału, zanika konwergencja, na skraju mapy widoczne jest nachylenie
strumienia prądu, co zapoczątkowuje konwergencje nowego układu znad Kanady. Podobne wnioski można wysnuć na bazie zdjęcia sat w paśmie
IR z zaznaczoną temperaturą chmur.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z analizą tmp. chmur z 31.08.2012 g. 12.00
Oddziaływanie huraganu na front dalej nie jest istotne, widać wyraźnie zanik tylnej części frontu atmosferycznego. Dane huraganu Kirk: siła
wiatru 70w, porywy do 85w, kategoria 1.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 01.09.2012 g. 06.00
Układ konwekcyjny zaznaczony kremową strzałką przestał się rozwijać, zauważyć można jednak zagięcie zanikającego frontu. Układ znad
Kanady zaczyna przekształcać się w niż, z kolei niż islandzki dalej się wypełnia. Zaczyna również słabnąć fala na froncie chłodnym niżu
islandzkiego - brązowa strzałka.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 01.09.2012 g. 12.00
Front chłodny zmniejsza swoją aktywność, pozostaje po nim w tylnej części znaczna strefa chwiejnego powietrza razem z huraganem Kirk. Fala
na froncie niżu islandzkiego zanikła, niż znacząco się wypełnił. Układ znad Kanady znajduje się nad Labradorem. Należy zwrócić uwagę że
pomiędzy strefą frontu chłodnego (niebieska linia) przed którym od południa znajduje się ciepłe i wilgotne powietrze (czerwona strefa od
południa frontu chłodnego - zaznaczono czerwoną strzałką), występuje nieco chłodniejsza masa powietrza w kolorze żółtym
- strzałka
pomarańczowa, ponadto jeszcze bardziej od północy występuje zimna masa powietrza napływająca od północy - niebieska strzałka. Występują
więc trzy różne masy powietrza w związku z tym wyróżnić można front okluzji zaznaczono fioletowym kolorem. W tych warunkach nie ma
bezpośredniego styku bardzo zimnego powietrza z północy z bardzo ciepłym od południa, co na obecnym etapie ogranicza rozwój niżu i
chłodnego frontu atmosferycznego.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 1.09.2012 g. 15.00
Warunki do rozwoju niżu nad Labradorem są zapewnione dzięki słabej konwergencji, bowiem wyraźne jest powstawanie doliny geopotencjału lewy skraj mapy, dolina jest jednak mała z uwagi na ograniczenie adwekcji ciepła frontem okluzji - fioletowa linia. Proces ten jest jednak na
początkowym etapie rozwoju. Struktura ma na razie wyraźny kształt fali na froncie w wyniku przepływu równoległego prądu strumieniowego.
Tylna część frontu chłodnego niżu islandzkiego uległa częściowej dezintegracji. Huragan Kirk wyraźnie zanika - zbyt chłodna woda, zbyt daleko
od równika (dane: wiatr 60w, porywy 75w - tropikalny sztorm).
Mapa synoptyczna Metoffice z 1.09.2012 g. 12.00
Na mapie synoptycznej zaznaczono struktury omówione wcześniej.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 01.09.2012 g. 18.00
Zanikająca część frontu chłodnego ulega dalszemu wygięciu (strzałka kremowa). Pomiary wykazują dalszy zanik huraganu Kirk (wiatr 55w,
porywy 65w, tropikalny sztorm). Ciśnienie w niżu znad Labradoru nie zmienia się w sposób istotny, występujący front okluzji będzie w tych
warunkach rozszerzał się na zachód w wyniku powstania kontrastu termicznego, taki proces ogranicza aktywność frontu chłodnego.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z analizą tmp. chmur z 31.08.2012 g. 12.00
Na zdjęciu sat widoczny jest zanik huraganu Kirk, ponadto wyraźnie powstaje struktura frontu chłodnego niżu nad Labradorem - czarna strzałka.
Formujące się fronty zaznaczono kolorem - niebieskim front chłodny i czerwonym front ciepły (od strony północy) oraz front okluzji
fioletowym, ponadto zaznaczono także zanikający front chłodny z falą na froncie dawnego niżu islandzkiego – linie na południe . Nowy układ
niżowy od północy przyczynia się do zmniejszenia się aktywności frontu wypełniającego się niżu islandzkiego.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 02.09.2012 g. 00.00
W strefie w rejonie Huraganu Kirk wyraźnie rośnie chwiejność powietrza, powierzchnia zaznaczona kolorem czarnym się rozszerzyła. Wilgotne
powietrze jest kierowane na północy wschód z uwagi na występowanie układu wyżowego nad Europą. Układ niżowy znad Kanady – czarna
strzałka przesunął się nad Atlantyk, nie następuje jednak pogłębianie się tego układu. Kształt izobar wskazuje że omawiany niż zaczyna tworzyć
zatokę niżową z niżem znajdującym się znacznie bardziej na północy, taka sytuacja poprawia szybkość przepływu zimnego powietrza na
południe. W warunkach zatoki niżowej front okluzji zaczyna się rozszerzać na wschód i określa się mianem okluzji wstecznego strumienia.
Mapa topografii względnej i bezwzględnej dla poziomu 500hPa - 2.09.2012 g. 0.00
Dolina geopotencjału rejonie której znajduje się niż nad Labradorem, (strzałka czarna) jest w dalszym ciągu bardzo płytka, co oznacza że
konwergencja jest w dalszym ciągu bardzo słaba. Wstępowanie znacznego gradientu termicznego powietrza napływającego znad Kanady a
napływającym zimnym powietrzem z północy na razie nie przyczynia się do pogłębiania się tego układu. Wynika to z faktu, że masa powietrza z
Kanady jest stosunkowo sucha, stąd warunki do występowania kondensacji nie są zbyt wyraźne.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 2.09.2012 g. 00.00
Na południe od Grenlandii widoczny jest silny przepływ prądu strumieniowego, występuje wyraźny lokalny wzrost jego szybkości. W takich
warunkach konwergencja będzie występowała po jego lewej stronie – na końcu silnego przepływu oraz po prawej stronie na początku lokalnego
wzrostu prędkości wiatru. Strefy silniejszej konwergencji zaznaczono symbolem: : dywergencji: . Rejon zanikającego huraganu Kirk
znajduje się w strefie konwergencji, efektem tego zjawiska jest powstanie fali (strzałka brązowa) charakteryzująca się łukowatym wygięciem
zachmurzenia.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z analizą tmp. chmur z 2.09.2012 g. 00.00
Huragan Kirk szybko zanika, dane dla tego okresu: wiatr 50w, porywy 60w, tropikalny sztorm. Wyraźnie zauważyć można zbliżenie się do
siebie dwóch stref zachmurzenia: chmur konwekcyjnych, w którego rejonie znajduje się tropikalny sztorm Kirk oraz zachmurzenie frontu
chłodnego niżu na wschód od Labradoru (linia niebieska) – występuje wyraźny wzrost zachmurzenia w rejonie centrum tego niżu.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 02.09.2012 g. 06.00
Następuje wyraźniejsze tworzenie się fali niżu na południe od Grenlandii (strzałka czarna) - strefa cieplejszego i wilgotnego powietrza zaczyna
tworzyć łuk. Obie strefy powietrza (dwa fronty chłodne) dalej się zbliżają do siebie.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - z 02.09.2012 g. 12.00
W wyniku oddziaływania konwergencji wyraźnie następuje spadek ciśnienia w szerszej strefie sztormu tropikalnego Kirk, rejon konwekcji (45w
porywy 55w – w centrum sztormu ciśnienie rośnie), zauważyć można wygięcie izobar w kierunku południowym. Następuje również spadek
ciśnienia niżu w na południe od Grenlandii (czarna strzałka)– także w wyniku konwergencji. Wykształcają się fronty atmosferyczne – ciepły
linia czerwona i chodny linia niebieska, wydłuża się także w kierunku zachodnim front okluzji wstecznego strumienia. Powstają w ten sposób
chwilowo dwa ośrodki niżowe które zaczynają tworzyć jeden układ. Strefa konwekcji (czarny obszar) i frontu chłodnego (niebieska linia) jeszcze
się do siebie zbliżyły. Układ niżowy na południe od Grenlandii tworzy z niżem daleko na północy - zatokę niżową położoną południkową występuje silny przepływ zimnego powietrza z Arktyki. Na mapie zaznaczono dodatkowo linią niebieską strefę frontu chłodnego dawnego niżu
islandzkiego.
Mapa topografii względnej i bezwzględnej dla poziomu 500hPa - 2.09.2012 g. 12.00
Mapa geopotencjału wskazuje że dolina fali jest w dalszym ciągu niewielka, jednakże niż znajduje się po prawej stronie doliny co powoduje że
występuje tam słaba konwergencja.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 2.09.2012 g. 15.00
Na zdjęciu sat widoczne są trzy wyraźne pasma zachmurzenia. Patrząc od północnego zachodu są to: front okluzji wstecznego strumienia - linia
fioletowa, front chłodny - linia niebieska oraz kolejny front chłodny związany z wypełnionym poprzednim niżem islandzkim, Wzdłuż frontów
następuje przepływ prądu strumieniowego co uaktywnia fronty, widoczne są trzy niewielkie fale na każdym z frontów. Występowanie strefy
silniejszego wiatru prądu strumieniowego w dalszym ciągu utrzymuje konwergencje w tych samych miejscach co poprzednio.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z analizą tmp. chmur z 2.09.2012 g. 12.00
Sztorm tropikalny Kirk jest już trudno zauważalny na zdjęciu satelitarnym, wyraźnie znajduje się w strefie zachmurzenia konwekcyjnego, w
przypadku transportu tej masy powietrza do centrum niżu można się spodziewać znaczne jego pogłębienie. W dalszym ciągu pomiędzy zimnym
powietrzem a ciepłym i wilgotnym znajduje się strefa przejściowa ograniczona frontem okluzji wstecznej strumienia a frontem chłodnym, ta
strefa jest nazywana fałszywym ciepłym wycinkiem niżu. W strefie zaznaczonej brązowa strzałą występuje fala na froncie, w wyniku
oddziaływania prądu strumieniowego w tej strefie będzie następował proces pogłębiania się niżu. W centrum niżu występują już wyraźnie
wypiętrzone chmury - układ rozwija swoją aktywność lokalizację wskazuje czarna strzałka.
Mapa synoptyczna Metoffice z 2.09.2012 g. 12.00
Mapa synoptyczna potwierdza występujące formacje na zdjęciu sat.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - dla 02.09.2012 g. 18.00
W dalszym ciągu spada ciśnienie w dwóch ośrodkach niżu którego centrum zbliża się do Islandii - zaznaczone strzałką czarną i brązową.
Odległość pomiędzy frontami chodnymi a także okluzją dalej maleje, Z uwagi na położenie izobar strefa intensywnej konwekcji wraz z
zanikającym sztormem tropikalnym Kirk zacznie być wciągana do centrum niżu. Adwekcja chłodu przebiega teraz od północnego zachodu ten
kierunek będzie wpływał na pogłębianie się doliny geopotencjału.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - dla 03.09.2012 g. 00.00
Sztorm tropikalny zaniknął ostatnie dane pochodzą z godz. 21.00UTC - wiatr 45w porywy 55w - niż tropikalny. Można uznać że wiatr z tego
układu nie będzie miał wpływu na silę wiatru rejestrowaną w dniu następnym. Istotna jest jedna ilość ciepła i wilgoci która jest wciągana do
wnętrza układu niżowego. Cały czas są widoczne dwie strefy aktywnej konwekcji - wschodnia będąca pozostałością po huraganie (biała strzałka)
oraz zachodnia - żółta strzałką - obie strefy związane są z frontem z poprzedniego niżu. Odległość wszystkich frontów od siebie dalej maleje.
Spada dalej ciśnienie w centrum niżu, szczególnie w strefie gdzie występuje powietrze chwiejne - czarna strefa.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 3.09.2012 g. 00.00
Wchodzący prąd strumieniowy jest pod kątem do frontów atmosferycznych, w takich sytuacjach front chłodny przyjmuje formę katafrontu. W
strefie przecięcia prądu strumieniowego z frontem występuje silna konwergencja, wynika to z położenia niżu po prawej doliny fali geopotencjału
oraz strefy względem głównego nurtu strumienia. Po drugiej stronie głównego strumienia występuje dywergencja - widoczny jest zanik
zachmurzenia frontowego w wyniku ruchów osiadających atmosfery
Mapa topografii względnej i bezwzględnej dla poziomu 500hPa - 3.09.2012 g. 0.00
Na mapie geopotencjału zaznaczono strefy konwergencji która pokrywa się ze spadkami ciśnienia, Występuje pogłębianie się doliny
geopotencjału w wyniku przepływu zimnego powietrza w zatoce niżowej - niebieska strzałka.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z analizą tmp. chmur z 3.09.2012 g. 00.00
Na zdjęciu widoczne są dwie duże fale na froncie - z poprzedniego układu niżowego oraz aktualnego. Występuje silna kondensacja - górny
poziom chmur bardzo się podniósł. Zjawisko zachodzi, bowiem w procesie tym bierze ciepła i wilgotna masa powietrza ze stref konwekcji. Nie
można zaobserwować już struktury depresji tropikalnej - ten układ całkowicie uległ dezintegracji. Całość procesu wzmacniana jest prądem
strumieniowym. Aktualnie występują warunki do bardzo szybkiego pogłębiania się układu niżowego - centrum niżu jest już nad Islandią.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - dla 03.09.2012 g. 06.00
Układ niżowy znajduje się nad Islandią, strefa przepływu zimnego powietrza się wydłużyła. Widoczny jest wzrost temperatury tej masy
powietrza z uwagi na to, że w strefie przepływu woda oceanu jest bardzo ciepła. Strefa chwiejnego powietrza związana z huraganem Kirk
znacznie się zmniejszyła (biała strzałka) jest to związane z tym, że ta masa powietrza bierze udział w cyklogenezie niżu, w ten sposób naturalne
„paliwo” do rozwoju niżu jest zużywane. Druga strefa wilgotnego powietrza – żółta strzałką na razie nie bierze udziału w tym procesie. W
dalszym ciągu pogłębianie się niżu zachodzi blisko strefy występowania chwiejnego i wilgotnego powietrza pozostałego po dezintegracji
huraganu Kirk. W północnej części niżu widoczne jest początek powstawania frontu okluzji. Z kolei front okluzji wstecznego strumienia zaczyna
zanikać.
Mapa synoptyczna Metoffice z 3.09.2012 g. 06.00
Na mapie synoptycznej widać wiele frontów atmosferycznych w ciepłym wycinku niżu. Cztery z nich wewnątrz wycinka związane są
z występowaniem fal na froncie chłodnym z poprzedniego niżu i wyniku zaciągania chwiejnego powietrza. W ciągu 18h ciśnienie w centrum
niżu spadło o 11hPa – czarna strzałka.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - dla 03.09.2012 g. 12.00
W wyniku występowania silnego przepływu strefowego, sterowanego prądem strumieniowym, zauważyć można początek szybkiego
przesuwania się na wschód frontu chłodnego (katafrontu). W procesie cyklogenezy została całkowicie wykorzystana energia pochodząca z
powietrza związana z huraganem Kirk, aktualnie cyklogeneza zachodzi w oparciu o drugą strefę wilgotnego powietrza zaznaczoną żółtą strzałką.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 3.09.2012 g. 15.00
Prąd strumieniowy jest skierowany prostopadle do frontu – co znacząca przyśpiesza przesuwanie się frontu chłodnego (katafrontu) na wschód,
południowa część frontu (anafront) jest prawie równoległa do prądu strumieniowego co powoduje że front zaczyna zaginać się łuk. Północno –
wschodnia część silniejszego nurtu prądu strumieniowego wywołuje konwergencję pogłębiając cyklogenezę niżu. Prąd strumieniowy zaczyna
przepływać poniżej północnej części niżu, oznacza to, że powstają warunki do występowania okluzji – linia fioletowa,
Mapa topografii względnej i bezwzględnej dla poziomu 500hPa - 3.09.2012 g. 12.00
W wyniku adwekcji zimnego powietrza z północy w oparciu przepływ w zatoce niżowej, cały czas pogłębia się dolina geopotencjału.
Pogłębianie się doliny zwiększa konwergencję w strefie gdzie znajduje się niż – prawa część doliny.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z analizą tmp. chmur z 3.09.2012 g.12.00
Najbardziej rozbudowane w pionie zachmurzenie znajduje się w centrum niżu, w tej strefie następuje kondensacja i wydzielanie się ciepła
utajonego. Zachmurzenie w strefie frontu chłodnego nie jest znaczące, co świadczy, że ilość wilgoci potrzebna do pogłębiania się niżu znajduje
się blisko jego centrum, ponadto występuje wyraźna dywergencja (niebieska strzałką w dół) która przyczynia się do zmniejszenia zachmurzenia.
Strefa dużej ilości ciepłego i wilgotnego powietrza zostało zaznaczone żółtą strzałką.
Mapa synoptyczna Metoffice z 3.09.2012 g. 12.00
Sytuacja opisywana ma swoje odzwierciedlenie na mapie barycznej. Ciśnienie w centrum niżu spadło o 5hPa. Powstaje duży gradient ciśnienia
między niżem w rejonie Islandii a wyżem na zachód od Europy, efektem jest występowanie rosnącej siły wiatru w rejonie Islandii. Fronty
atmosferyczne dla tego terminu analizy przechodzą przez rejon wysp Owczych. Przepływ zimnego powietrza zachodzi w kierunku wschodnim
drogą przez ocean. W wyniku tego przepływu powietrze zwiększa swoją temperaturę oraz wzrasta wilgotność. Taka masa powietrza jest
chwiejna prowadząc do występowania regularnej konwekcji. Pionowe linie w okolicy niebieskiej strzałki świadczą o występowaniu frontów
chłodnych - drugorzędnych związanych z głęboką konwekcją w zimnej masie powietrza wzmacnianych przez prąd strumieniowy.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - dla 03.09.2012 g. 18.00
Kolejna analiza wskazuje na dalszy silny spadek ciśnienia w centrum niżu, wzrost szybkości wiatru, katafront szybko przesuwa się na wschód.
W procesie cyklogenezy wykorzystywana jest w dalszym ciągu strefa ciepłego i wilgotnego powietrza z wycinka ciepłego niżu – tuż przed
frontem chłodnym. Wydłuża się front okluzji w północnej części niżu. W wyniku szybkiego przesuwania się katafrontu na wschód poszczególne
struktury frontowe - pozostałości starego frontu chłodnego są trudne do rozróżnienia.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - dla 04.09.2012 g. 00.00
Gradient ciśnienia cały czas wzrasta, tym samym rośnie siła wiatru. Na mapie widać w dalszym ciągu bardzo szybkie przesuwanie się katafrontu
na wschód, w centrum niżu zaczyna brakować ciepłego i wilgotnego powietrza do dalszej cyklogenezy. Rozwija się proces okluzji niżu.
Przepływ chłodnego powietrza przyjmuje kierunek zachodni co będzie przyczyniało się do spłaszczania doliny geopotencjału - zmniejszanie się
konwergencji.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z nałożonym przebiegiem prądu strumieniowego z 4.09.2012 g. 00.00
Szybkość prądu strumieniowego zaczyna się obniżać, tym samym konwergencja będzie miała tendencję do zmniejszania się, jednak dalej jeszcze
ten proces występuje blisko południowej zachodniej części centrum niżu. Strefa prądu strumieniowego znajduje się coraz bardziej na południe
względem centrum niżu, to przyśpiesza proces okluzji.
Mapa topografii względnej i bezwzględnej dla poziomu 500hPa - 4.09.2012 g. 0.00
Dolina geopotencjału ulega spłaszczeniu, co będzie zmniejszało warunki do konwergencji.
Zdjęcie SAT w paśmie IR z analizą tmp. chmur z 4.09.2012 g. 00.00
Struktury frontowe przemieściły się na wschód. W rejonie Wielkiej Brytanii widoczna jest strefa dywergencji prowadząca do znacznego
zmniejszenia zachmurzenia w strefie frontu chłodnego. Za frontem chłodnym w rejonie wysp Owczych rozwija się konwekcja zimnej masy
powietrza co zwiększa porywy wiatru przy bardzo silnym wietrze stałym. Proces okluzji niżu dalej się rozwija, front okluzji zbliża się do Wysp
Owczych.
Mapa synoptyczna Metoffice z 4.09.2012 g. 00.00
Spadek ciśnienia niżu w ciągu ostatnich 6h wyniósł 15hPa, powstał bardzo duży gradient ciśnienia. Efektem jest cały czas wzrastający wiatr,
strefa najsilniejszego wiatru zbliża się do Wysp Owczych. Tak duży gradient ciśnienia jest dlatego bowiem w niewielkiej odległości znajduje się
wyż azorski którego ciśnienie rośnie z uwagi na osiadanie zimnego powietrze napływającego od zachodu. Należy zwrócić uwagę że
przemieszczający się niż w kierunku wschodnim utworzył kolejną zatoką razem z niżem nad morzem norweskim. W przyszłości przepływ
zimnego powietrza będzie zachodził od północy.
Mapa temperatury ekwiwalentno – potencjalna na poziomie izobarycznym 850hPa + mapa izobaryczna na bazie analizy danych modelu
GFS - dla 04.09.2012 g. 06.00
Układ niżowy zaczyna zaciągać kolejną porcję wilgotnego powietrza – jednakże długość frontu do centrum niżu jest już bardzo wysoka, nie
będzie ponadto warunków do cyklogenezy z uwagi na spłaszczanie się fali geopotencjału. W centrum niżu brakuje już ciepłego i wilgotnego
powietrza, powstają więc warunki do wypełniania się niżu.
Mapa synoptyczna Metoffice z 4.09.2012 g. 06.00
Rejon wysp Owczych znajduje się w strefie najsilniejszego wiatru, gradient ciśnienia się jeszcze nieznacznie zwiększył, nastąpił spadek ciśnienia
w centrum niżu o 2hPa, rozpoczyna się proces wypełniania niżu z uwagi na następujące czynniki:
•
zmniejszyły się zasoby ciepłego i wilgotnego powietrza - zostały pochłonięte na rozwój niżu, transport kolejnych porcji ciepłego
powietrza jest już zbyt długą drogą
•
przepływ zimnego powietrza zachodzi w kierunku wschodnim w takich warunkach zanikać będzie dolina geopotencjału co ograniczy
konwergencje
•
dopływające zimne powietrze ulega transformacji nad ciepłym morzem i zwiększa swoją temperaturę.
W dalszej przyszłości z uwagi na utworzenie się zatoki niżowej wraz z niżem nad morzem norweskim będzie następowała adwekcja zimnego
powietrza od północy która może częściowo stabilizować niż. To spowoduje że proces wypełniania się niżu będzie powolny.
Kompozytowe zdjęcie SAT z analizą mas powietrza dla 4.09.2012 g. 06.00
W momencie wystąpienia wypadku w rejonie wysp Owczych występował bardzo silny wiatr - kolor czerwony. Widoczna jest także strefa chmur
związana z frontem okluzji który w wyniku wirowania układu niżowego przyjął formę okręgu. Zachmurzenie w tej strefie jest stosunkowo
mocno rozbudowane w pionie, co świadczy o występowaniu chmur konwekcyjnych. Niewątpliwie takie warunki powodują możliwość
występowania silnych porywów wiatru przy bardzo silnym wietrze ciągłym.
Centrum niżu
Front okluzji - dodatkowo
rozbudowane zachmurzenie
konwekcyjne
Zachmurzenie konwekcyjne chwiejnej zimnej masy
powietrza
Zdjęcie SAT w paśmie widzialnym z satelity polarnego NOAA dla 4.09.2012 g. 09.00
Główne czynniki które sprzyjały powstaniu głębokiego układu niżowego:
•
położenie geograficzne niżu – dogodny przepływ zimnego i ciepłego powietrza
•
występowanie układu niżowego na północy Kanady - który transportował zimne powietrze na południe
•
występowanie dużej ilości ciepłego i wilgotnego powietrza - efekt działania frontu z poprzedniego układu niżowego
•
obecność dodatkowo wilgotnego powietrza związanego pozostałością po huraganie, jednak siła wiatru z tego układu nie miała wpływu
na siłę wiatru w niżu.
•
wpływ na silny wiatr miał też duży gradient ciśnienia z uwagi na obecność wyżu azorskiego.
Juliusz Orlikowski