15. Szacowanie nakładów inwestycyjnych w tym na projekty

Transkrypt

Ekonomiczno-techniczne aspekty
wykorzystania gazu w energetyce
Janusz Kotowicz
Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska
Politechnika Częstochowska
Szacowanie nakładów inwestycyjnych
na projekty wykorzystania gazu w
energetyce
Janusz Kotowicz
W15
Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska
Politechnika Częstochowska
Wstęp
Podstawowym celem prowadzenia każdej
gospodarczej jest jej finansowa opłacalność.
działalności
Opłacalność przedsięwzięcia jest więc z punktu widzenia
inwestora najważniejszym kryterium oceny inwestycji.
Oznacza to, że przed zaangażowaniem jakichkolwiek środków
kapitałowych inwestor musi mieć pewność, że zysk i stopa
zwrotu zainwestowanego kapitału będą odpowiednio wysokie.
ocena opłacalności ekonomicznej inwestycji
3
Inwestycje
Inwestycja to wieloletnie zaangażowanie
środków finansowych, materialnych i
niematerialnych w celu uzyskania w
przyszłości zysku netto
Inne definicje:

Są to nakłady na tworzenie zasobów środków trwałych.

Inwestycja jest, w istocie, bieżącym wyrzeczeniem dla przyszłych korzyści. Ale
teraźniejszość jest względnie dobrze znana, natomiast przyszłość to zawsze
tajemnica. Przeto inwestycja jest wyrzeczeniem się pewnego dla niepewnej
korzyści. /Hirschleifer/

Nakład kapitałowy poniesiony dziś kosztem rezygnacji z bieżącej konsumpcji na rzecz
przyszłych korzyści. /Wilimowscy/
/Wrzosek/
4
Inwestycje - podział
Rodzaj korzyści:

dochodowe

niedochodowe

o charakterze mieszanym
Rodzaj aktywów, w które inwestowany jest kapitał:
INWESTYCJE
FINANSOWE
RZECZOWE
NIEMATERIALNE
(w kapitał ludzki)
Akcje
Grunty
Badania i rozwój
Obligacje
Budynki
Prawa autorskie
Udzielone pożyczki
Budowle
Licencje i patenty
Jednostki w funduszach
powierniczych
Maszyny
Programy komputerowe
Lokaty
Urządzenia
Public relations
Inne
Środki transportu
Inne
Inne
5
Nakłady inwestycyjne J0
Podmiotowo:
J 0 = J tr + J in
Gdzie:
Jśr - wydatki poniesione na środki trwałe (podlegające amortyzacji)
Jin - pozostałe wydatki inwestycyjne niepodlegające amortyzacji.
Finansowo:
J0 = Jk + Jw
Gdzie:
Jk - nakłady sfinansowane z kredytów
Jw - nakłady sfinansowane ze środków własnych
6
Szacowanie nakładów inwestycyjnych J0
Oszacowanie wymaganych nakładów inwestycyjnych J0 stanowi jeden z
istotniejszych problemów projektowych.
Zależność między dokładnością oszacowania a kosztami jego wykonania dla przykładowego
dużego układu energetycznego
Poziom szacowania
Szacowanie poziomu
kosztów
Prace studialne
Zastosowanie
Zgrubna ocena
projektu
Bardziej dokładna
ocena możliwości
realizacji
Wstępne analizy
Poziom zatwierdzenia
opłacalności
projektu
Analizy wykonalności Dokładna analiza na
poziomie inwestora
Szacowanie dokładne Formułowanie ofert
Wielkość błędu
> ±30 %
Przykładowy
koszt
analizy (US$ 1989)
2000 - 5000
< ±30 %
10000 - 50000
< ± 20 %
50000 - 200000
< ± 10 %
150000-700000
<±5%
1 do 5 % nakładów
inwestycyjnych
7
Szacowanie nakładów inwestycyjnych J0
Metody kosztorysowania projektów inwestycyjnych:

metody normatywne,

metody uproszczone (wskaźnikowe).
Metody wstępnego szacowania wymaganego kapitału inwestycyjnego:

metoda wykładnicza,

metoda bazująca na jednostkowych nakładach inwestycyjnych
odniesionych do charakterystycznych parametrów urządzeń.
8
Metoda wykładnicza
szacowania nakładów
⎛X
CY = CW ⎜⎜ Y
⎝ XW
α
⎞
⎟⎟
⎠
gdzie:
CY, CW
XY, XW
α
- koszt urządzenia Y i urządzenia wyjściowego W,
- wyróżniki, cechy charakterystyczne urządzeń X i W,
- wykładnik skalujący.
Urządzenie
Wyróżnik
Zakres
wyróżnika
α
Przemysłowe kotły węglowe, gazowe i olejowe
moc cieplna [MW]
1,5 do 80 MW
0,73
Duże kotły węglowe, gazowe i olejowe
moc cieplna [MW]
5 do 350 MW
0,78
Kotły elektrowni zawodowych
moc cieplna [MW]
50 - 2000 MW
0,85
Turbiny gazowe
moc [MW]
0,01 do 15 MW
0,65
70 do 200 MW
0,89
Turbiny parowe przeciwprężne
moc [MW]
0,1 do 15 MW
0,5
Turbiny parowe kondensacyjne
moc [MW]
50 do 600 MW
0,9
9
Metoda wykładnicza
szacowania nakładów
Średni rozkład nakładów inwestycyjnych dla układów skojarzonych z silnikami i turbinami gazowymi
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Pozycja kosztów
Zakup środków trwałych
Instalacja urządzeń
Armatura i podłączenia mediów
Aparatura kontrolno pomiarowa i układy sterujące
Doprowadzenie paliwa
Układy wyprowadzenia mocy
Zakup i przygotowanie terenu
Prace budowlane, ziemne i architektoniczne
Dodatkowe układy i systemy
Obiekty towarzyszące
Koszty nadzoru robót i konsultacji
Koszty projektu
Koszty uruchomienia
Koszty badań i licencji
Koszty ubezpieczeń
Wydatki nieprzewidziane
Przyrost kapitału obrotowego
Wartość jako udział procentowy
KZU
20 do 60 % KZU
10 do 50 % KZU
6 do 40 % KZU
5 do 30 % KZU
10 do 15 % KZU
0 – 10 % KZU
10 do 30 % KZU
20 do 100 % KZU
0 do 100 % KZU
20 do 40 % KZU
4 do 15 % KZU
5 do 12 % CNI
0 do 5 % CNI
0 do 3 % CNI
8 – 20 % CNI
5 do 15 % CNI
10
Metoda bazująca na jednostkowych
nakładach inwestycyjnych
Koszty inwestycyjne wyraża się zależnością:
CY = X Y i y
gdzie: iy – jednostkowy nakład inwestycyjny na urządzenie Y odniesiony do jednostki wielkości
charakterystycznej Xy (np. $/kW, PLN/m2).
Jednostkowe nakłady inwestycyjne wyrażane są zazwyczaj równaniami postaci:
i = a ln( N nom ) + b
lub
b
i = aN nom
11
Metoda bazująca na jednostkowych
nakładach inwestycyjnych
2000
1600
1400
koszt [US$/kW]
Koszt instalacji układu z turbiną
gazową w funkcji elektrycznej mocy
nominalnej
koszt całego układu wg [12]
koszt całego układu wg SOLAR (123)
1800
1200
1000
800
600
400
200
0
0
5000
10000
15000
20000
25000
moc turbiny [kWe]
koszt [US$/kWe]
1400
Koszt zakupu turbiny gazowej w funkcji
mocy nominalnej wg różnych źródeł
koszt turbiny wg [127]
1200
koszt turbiny wg Turbine System Engineering
1000
koszt turbiny *
koszt turbiny - ECLIPSE Process Simulator
koszt turbiny wg SOLAR (123)
800
600
400
200
0
0
5000
10000
15000
moc turbiny [kWe]
20000
12
25000
Zasady rachunku dyskonta
W przypadku gdy czas realizacji jest krótki (krótszy od np. jednego roku), to
wartość J0 jest wprost sumą poniesionych wydatków. Jeżeli jednak realizacja
inwestycji trwa dłużej niż rok, to poniesione w trakcie wydatki muszą być
przeliczone (uaktualnione) na moment zakończenia inwestycji, tzn. na moment
zerowy:
t =0
b
b
Jt
t
J0 = ∑
= ∑ J t (1 + r ) = z ∑ J t
t
t =0
t =0
t = − b (1 + r )
Gdzie:
b
- czas realizacji inwestycji,
J
- całkowite nakłady inwestycyjne,
T
- kolejny rok realizacji inwestycji,
z
- współczynnik zamrożenia kapitału.
13
Sposoby finansowania inwestycji
14

Środki własne,
kredyt długoterminowy komercyjny,
kredyt preferencyjny, np. ze środków EkoFunduszu,
leasing,
podmiot zewnętrzny IPP (Independent Power Producer),
finansowanie przez stronę trzecią TPF (Third Party Financing),
środki mieszane, łączące cechy powyższych sposobów.
15
Finansowanie w całości z kredytu:
rzecz
netto
NPV
N
=∑
=
S R − K e − Ft − R − ( S R − K e − Ft −
(1 + rkre )t
S R − Ke − (S R − K e −
(1 + rkre ) t
t =1
J0
)p
N
+
N
∑
S R − Ke − (S R − Ke −
t = nkre +1
(1 + rkre ) t
J0
)p
N
=
J0
) p nkre
R + Ft (1 − p )
N
−∑
(1 + rkre )t
t =1
Finansowanie z kredytu i środków własnych:
NPV
N
∑
t =1
rzecz
netto
N
=∑
t =1
x( S R − K e ) − [ x( S R − K e ) −
(1 + rkre ) t
(1 − x)( S R − K e ) − [(1 − x)( S R − K e ) −
(1 + rwł ) t
J kre
) p nkre
R + Ft (1 − p)
N
−∑
+
t
(1 + rkre )
t =1
J wł
]p
N
− J wł
16
Etapy analizy techniczno
ekonomicznej projektu
1.
Określenie zapotrzebowania na produkty finalne lub usługi (energia, woda, utylizacja
odpadów itp.).
2.
Analiza warunków dostaw wymaganych nośników energii przez dystrybutorów
zewnętrznych jak również sprzedaży do zewnętrznych odbiorców.
3.
Analiza stanu technicznego istniejących urządzeń oraz określenie technicznej
efektywności urządzeń alternatywnych w stosunku do układu planowanego.
4.
Określenie kosztów ekologicznych.
5.
Określenie rodzaju, mocy i konfiguracji planowanego układu technologicznego.
6.
Bilans masy i energii dla określonego okresu obliczeniowego (typowo 1 rok).
7.
Określenie niezbędnych nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji dla
wszystkich wariantów realizacji, wybranych do dalszych rozważań.
8.
Określenie sposobu finansowania projektu i ustalenie kosztu pozyskania kapitału.
9.
Analiza przepływów pieniężnych (projekcje finansowe) i wyznaczenie wskaźników
opłacalności.
10. Optymalizacja.
17
Etapy analizy techniczno
ekonomicznej projektu
Optymalizacja powinna doprowadzić do wyboru takiego
rozwiązania, które zapewni inwestorowi maksymalny zysk.
Wnioski z przeprowadzonej analizy techniczno-ekonomicznej powinny
prowadzić do podjęcia decyzji o:
a) w przypadku nowo budowanego obiektu: wyborze rozwiązania technicznego
b) w przypadku obiektu istniejącego: modernizacji polegającej na:
- utrzymaniu stanu istniejącego dla założonej liczby lat dalszej
eksploatacji po dostosowaniu go do aktualnych i przewidywanych
wymagań technicznych i ekologicznych,
- zmianę istniejącego układu przez przeprowadzenie inwestycji w nowy
układ technologiczny.
18