BOULE - PETANKA

BOULE - PETANKA
PETANKA (franc. le petanque) znana jest także pod nazwą boules (franc. boule – twarda
kula). Jest to gra w kule bardzo popularna we Francji - uprawiana z jednakowym
powodzeniem na plażach Wybrzeża Lazurowego i w parkach Paryża – równie atrakcyjna dla
młodzieży jaki i dorosłych. Istotą gry w petankę jest rzucanie metalowymi kulami, tak żeby
ustawić je jak najbliżej wyznaczonego celu. Gry podobne do petanki, należące do rodziny gier
karambolowych znane są i w innych krajach Europy Zachodniej (m.in. w Hiszpanii,
Portugalii, Włoszech, Chorwacji). We Włoszech np. grywa się w boccię. W krajach
anglosaskich popularna jest gra w Bowls, polegająca na toczeniu kul lub walców do małej
kulki jack’a. W Polsce petanka popularyzowana jest od końca lat dziewięćdziesiątych. Jej
propagatorem jest Francuz polskiego pochodzenia Andre Xavier Szalewicz. Z jego inicjatywy
w 1999 roku powstał we Wrocławiu I Klub Gry w Kule PETANKA.
Sprzęt
– kule metalowe (inaczej nazywane bulami), o wadze od 650 do 800 gram, które na
powierzchni są odpowiednio żłobkowane – różne wzory pozwalają na zidentyfikowanie kul
leżących wokół tzw. świnki (franc. cochonnet) po zakończeniu rozgrywki,
– świnka jest małą kulką, o średnicy od 25 do 35 mm, wykonaną z drewna lub tworzywa
sztucznego w jaskrawym, widocznym kolorze ułatwiającym jej lokalizację.
Boisko
W petankę można grać na każdym podłożu naturalnym – piaszczystym, ziemnym,
trawiastym. Plac do gry powinien być równy i płaski. Od właściwości podłoża (miękkie,
twarde) zależy sposób gry. Na piasku kule się nie toczą, trudniej jest więc roztrącać kule
przeciwnika. Podłoże trawiaste lub ziemne umożliwia toczenie się kul i zagrywki podobne do
kręglarskich. Właściwym miejscem do gry jest boisko zwane bulodromem (15 metrów
długości, 4 szerokości), charakteryzujące się równym, twardym podłożem.
Zasady gry
– celem gry w petankę jest takie wyrzucenie swoich kul, żeby znalazły się jak najbliżej
świnki,
– w grze mogą brać udział pojedynczy zawodnicy (sam na sam – franc. tete a tete), drużyny 2osobowe (dublety, deble – franc. doublettes) i 3-osobowe (triplety, franc. triplettes),
– w grze pojedynczej i dwójkowej każdy z zawodników ma po 3 kule,
a w trójkowej po 2 (na polu gry może znajdować się maksymalnie 12 kul),
– wszyscy gracze wyrzucają kule z jednego miejsca – okręgu o średnicy od 35 do 50 cm
wyznaczonego na boisku,
– zawodnik rzucający musi stać obunóż wewnątrz okręgu (stawanie na linii jest błędem,
podobnie jak oderwanie przynajmniej jednej stopy od podłoża, do momentu, kiedy
wyrzucona kula dotknie ziemi) - osoby niepełnosprawne mogą postawić tylko jedną stopę
wewnątrz kółka; w przypadku osób rzucających z wózka inwalidzkiego, co najmniej jedno
koło wózka, po stronie ręki, którą rzucają, musi spoczywać wewnątrz kółka,
– na początku rozgrywki jeden z graczy wyrzuca świnkę na pole gry (na odległość 6–10 m), a
następnie ten sam gracz lub inny z tej drużyny rzuca pierwszą kulę,
– celem rzutu kulą metalową może być ustawienie jej jak najbliżej świnki (puentowanie) lub
trafianie w kulę przeciwnika w celu jej przemieszczenia (wybijanie),
– kolejny rzut wykonuje gracz drużyny przeciwnej – jeżeli uda mu się umieścić swoją kulę
bliżej świnki niż kula przeciwnika (lub wybić jego kulę, tak żeby własna kula była bliżej
świnki), to następny rzut wykonuje zawodnik drużyny przeciwnej, jeżeli jednak kula
–
–
–
–
–
–
–
–
zatrzyma się dalej od świnki (lub nie wybije kuli przeciwnika albo wybije ją, tak że nadal
będzie bliższa śwince od jego kuli), gracze tej drużyny wykonują rzuty do świnki aż ustawią
swoją kulę bliżej świnki albo do wyczerpania kul,
po wyrzuceniu wszystkich kul przez jedną z drużyn swoje kule wyrzuca drużyna przeciwna,
w trakcie gry dochodzi często do konieczności pomiaru, która z kul znajduje się bliżej
świnki – pomiaru takiego dokonuje się specjalnym przyrządem (cyrklem, linijką, miarką),
jeżeli kule przeciwników są w równej odległości od świnki (np. dotykają jej) a drużyny nie
mają już kul, to wynik partii jest 0:0,
jeżeli kule przeciwników są w równej odległości od świnki (np. dotykają jej) a drużyny
mają jeszcze kule, to rzuca drużyna, która rozgrywała ostatnia, później przeciwnik itd., aż
do momentu ustawienia którejś z kul bliżej świnki, co wyznaczy dalszą kolejność rzucania,
na koniec rozgrywki określa się, która kula lub kilka kul jednego zawodnika lub drużyny
znajduje się bliżej świnki od najlepszej kuli przeciwnika, każda z nich otrzymuje jeden
punkt,
w partii można uzyskać maksymalnie tyle punktów, ile zawodnik czy drużyna posiada kul
– odpowiednio 3 punkty i 6 punktów.
partię następną rozpoczyna zawodnik lub drużyna, która wygrała poprzednią,
w meczu zwycięża gracz lub drużyna, która jako pierwsza osiągnie 13 pkt.