Motyw przewodni: Przyjaciele są jak ciche anioły, które

ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH STOPNIACH
WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU JĘZYKA POLSKIEGO
PRZEPROWADZANEGO W GIMNAZJACH W ROKU SZK. 2014/2015
Motyw przewodni:
Przyjaciele są jak ciche anioły, które podnoszą nas,
gdy nasze skrzydła zapomniały jak latać.
Antoine de Saint-Exupery
Na poszczególnych etapach konkursu sprawdzane będą wiadomości i umiejętności
przewidziane w podstawie programowej nauczania języka polskiego w gimnazjum
(Dz.U. z dnia 30 sierpnia 2012 r., poz. 977) oraz treści stanowiące ich poszerzenie. Ponadto
uczniowie powinni wykazać się wysoką sprawnością językową, dojrzałością i krytycyzmem
w formułowaniu sądów w oparciu o teksty kultury, a także umiejętnością przywoływania
kontekstów właściwych dla prezentowanych utworów. Na etapie szkolnym, rejonowym
i wojewódzkim obowiązuje znajomość tekstów literackich wskazanych w spisie lektur
oraz podstawie programowej.
Umiejętności szczegółowe:
- rozumienie tekstu na poziomie dosłownym, przenośnym, symbolicznym,
- umiejętność analizy, interpretacji, argumentowania oraz wnioskowania,
- rozpoznawanie wartości uniwersalnych, zawartych w tekstach literackich, ich nazywanie,
opisywanie i interpretowanie,
- znajomość podstawowych kategorii teoretyczno-literackich i posługiwanie się nimi przy
analizie utworów (np. ironia, metafora i jej rodzaje, symbol, stylizacja, epitet, porównanie,
onomatopeja, instrumentacja głoskowa, apostrofa, anafora, antyteza, wykrzyknienie,
pytanie retoryczne; gatunki i rodzaje literackie) i języka (np. archaizmy, neologizmy,
eufemizmy, wulgaryzmy, synonimy, antonimy, homonimy, zapożyczenia językowe; styl
i odmiany stylistyczne polszczyzny),
- oryginalne i twórcze formułowanie sądów w oparciu o teksty kultury, przywoływanie
kontekstów właściwych dla prezentowanych utworów,
- umiejętność prezentowania stanowiska (opinia, teza, hipoteza, argument, kontrargument).
- dokonywanie celowych operacji na tekście - streszczanie, skracanie, stosowanie mowy
zależnej i niezależnej w różnych formach wypowiedzi, trawestacja,
- wykorzystywanie wiedzy i umiejętności z zakresu fonetyki, fleksji, składni, słowotwórstwa
i słownictwa (w tym frazeologii),
- znajomość form wypowiedzi i tworzenie własnego tekstu w formie krótszej: zaproszenie,
ogłoszenie, zawiadomienie, reklama, regulamin, przepis, instrukcja, dedykacja, plan, notatka,
podanie, list motywacyjny,
1
- umiejętność redagowania dłuższej wypowiedzi pisemnej: kartka z pamiętnika opowiadanie,
opis, list, sprawozdanie, charakterystyka, charakterystyka porównawcza, opis sytuacji
i przeżyć, opis dzieła sztuki, rozprawka, przemówienie, recenzja, wywiad; z uwzględnieniem
reguł językowo-stylistycznych opisanych w podstawie programowej,
- dostosowywanie odmiany i stylu języka do gatunku, w którym tworzona jest wypowiedź,
- poprawność ortograficzna i interpunkcyjna,
- znajomość zasad organizacji tekstu.
Lektura
- etap szkolny
Utwory znajdujące się w podstawie programowej.
- etap rejonowy
1. Biblia, fragment Księgi Rodzaju (Wygnanie z raju), Przypowieść o miłosiernym
Samarytaninie
2. Pieśń o Rolandzie
3. Arthur Conan-Doyle, Przygody Sherlocka Holmesa
4. Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec
5. Ernest Hemingway, Stary człowiek i morze
6. Małgorzata Musierowicz, Opium w rosole
- etap wojewódzki
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Homer, Iliada (fragmenty)
Henryk Sienkiewicz, Quo vadis
Gustaw Herling Grudziński, Inny świat
Eric-Emmanuel Schmitt, Oskar i pani Róża
Nancy H. Kleinbaum, Stowarzyszenie umarłych poetów
Stefan Żeromski, Syzyfowe prace
Literatura przydatna w przygotowaniu uczniów do konkursu
1.
2.
3.
4.
Marek Bernacki, Marta Pawlus, Słownik gatunków literackich
Bożena Chrząstowska, Seweryna Wysłouch, Poetyka stosowana
Artur Dzigański, Praktyczny słownik interpunkcyjny
Zofia Agnieszka Kłakówna, Iwona Steczko, Krzysztof Wiatr, Sztuka pisania. Klasy 1-3
gimnazjum
5. Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury
6. Władysław Kopaliński, Słownik symboli
2
7. Aleksandra Kubiak-Sokół, Poprawnie po polsku. Poradnik językowy
8. Michał Kuziak, Sławomir Rzepczyński, Sztuka pisania po polsku. Poradnik praktyczny
9. Andrzej Markowski, Język polski. Poradnik
10. Słownik poezji pod red. Agnieszki Nawrot
11. Słownik terminów literackich
3