Porównanie niemieckiego i polskiego systemu emerytalnego

Porównanie niemieckiego i polskiego systemu
emerytalnego
Polski system emerytalny opiera się na tak zwanym systemie „trzech filarów“.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) stanawia pierwszy filar. Pracobiorca i pracodawca płacą do kasy
ZUS obligacyjną składkę w wysokości 19,52% wynagrodzenia, która jest ponoszona w samej mierze przez
pracodawcę i pracownika. Do sfinansowania wypłaconych świadczeń jest stosowana metoda rozłożenia:
przez pracobiorcę wpłacone składki są bezpośrednio wypłacane do sfinansowania należących świadczeń.
Od składek pracownika wpływają dalej 7,3% do drugiego filaru, jest to tak zwany otwarty fundusz
emerytalny (OFE), który jest administrowany przez prywatne instytucje inwestycyjne. Tutaj z reguły jest
stosowana metoda pokrycia kapitału: składki pracownika są oszczędzane i oprocentowane albo
zainwestowane w aktywa na międzynarodowych rynkach papierów wartościowych.
W ramach trzeciego filaru pracobiorca decyduje sam, czy zamknie umowę o emeryturę prywatną.
Polski system emerytalny wykazuje jednak kilka wad. Po pierwsze oferuje dużo możliwości do
przedwczesnego przejścia na rentę i ulgi dla niektórych grup zawodowych. Na przykład rolnicy wpłacają w
własnej kasy (KRUS) niższe składki niż inne grupy. Po drugie część składek emerytalnych należących do OFE
jest handlowana na międzynarodowych rynkach finansowych z niekontrolowanym ryzykiem.1 2 3
System emerytalny w Niemczech bazuje również na trzech filarach.
Pracodawca i pracobiorca wpłacają w równym udziale 18,9% wynagrodzenia w ustawowe ubezpieczenie
emerytalne, które stanowi pierwszy filar. Tym samym sposobem tak jak w Polsce do sfinansowania
wypłacanych świadczeń stosowana jest metoda przekładania.
W ramach drugiego filaru pracodawca może zawrzeć z pracobiorcą umowę o świadczenia emerytalne
poprzez stosunek zatrudnienia, jest to tak zwana emeryturą zakładowa („betriebliche Altersversorgung”).
Ta forma emerytury nie jest wiążąca prawnie, ale atrakcyjna pod aspektem podatkowym, gdy pracobiorca
opodatkowuje mniej wynagrodzenia na korzyść większych świadczeń w czasie emerytalnym.
Pracownik może również w trzecim filarze podpisać umowę na prywatną emeryturę.
Szczególnie popularne są promowane przez państwo umowy zabezpieczenia, na przykład „Riester-Rente“.
W Polsce wiek emerytalny wynosi z reguły 67 lat, z kolei przejście na emeryturę w Niemczech jest możliwe
w wieku 63 lat, jeżeli pracownik umie oświadczyć 45 lat składkowych i mniej niż 5 lat bezrobocia.4 5
1
Por. Das polnische Rentensystem - Vile Netzwerk
Por. Sozialstaat und Rentensystem - Konrad-Adenauer-Stiftung
3
Por. Das Rentensystem in Polen – Deutsches Polnisches Institut
4
Por. Altersvorsorge – Wikipedia
5
Por. Anrechnung von Arbeitslosigkeit - FAZ
2
A d:\users\pbk2\desktop\karol\rentensystem\vergleich rentensystem_pl.docx