prezentacja cz.2

Transkrypt

prezentacja cz.2
AKTY WYKONAWCZE DO USTAWY O
ODPADACH WYDOBYWCZYCH
Bogusława Madej
Departament Ochrony Środowiska i Gospodarki ZłoŜem
WyŜszy Urząd Górniczy
Kielce 16.09.2011r.
Przepisy wykonawcze do ustawy
Dla pełnej funkcjonalności ustawy z dnia 10 lipca 2008r.
o odpadach wydobywczych, konieczne jest wydanie aktów
wykonawczych w postaci rozporządzeń.
Minister Środowiska ma delegacje
wykonawczych,
w tym 3 rozporządzenia obligatoryjne.
do
wydania
aktów
Do końca kwietnia 2009 r. Komisja Europejska przyjęła 5 decyzji
regulujących zagadnienia techniczne niezbędne do wydania ww.
aktów wykonawczych.
2
Charakterystyka odpadów
Decyzja
Komisji
Nr
2009/360/WE
z
dnia
30
kwietnia
2009
r.
uzupełniająca
wymogi
techniczne
w odniesieniu do charakterystyki odpadów.
Rozporządzenie wykonawcze fakultatywne:
szczegółowy zakres charakterystyki odpadów wydobywczych oraz
wymagania
techniczne
dotyczące
charakterystyki
odpadów
wydobywczych, mając na względzie stateczność i chemiczną
stabilność obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz
zapobieganie powaŜnym wypadkom (art. 9 ust. 5).
3
Decyzja – charakterystyka odpadów
W załączniku do decyzji określono wymogi techniczne w
odniesieniu do charakterystyki odpadów, które
zawierają
następujące dane:
informacje ogólne,
warunki geologiczne złóŜ przeznaczonych do eksploatacji,
typ odpadów i planowane postępowanie z nimi,
geotechniczne właściwości odpadów,
geochemiczne właściwości odpadów.
4
Decyzja – charakterystyka odpadów
Informacje ogólne:
działania poszukiwawcze, wydobywcze i przeróbcze;
typ i opis zastosowanej metodologii wydobycia i przerobu;
charakter planowanego produktu końcowego.
5
Decyzja – charakterystyka odpadów
Warunki geologiczne złóŜ przeznaczonych do eksploatacji:
typ skał otaczających, ich skład chemiczny i mineralny, w tym
przeobraŜenia hydrotermalne skał mineralnych i skały
płonnej;
typ złoŜa, w tym skał mineralnych bądź mineralizacji
rozproszonej w skale;
typologia minerałów, ich składu chemicznego i mineralnego,
w tym właściwości fizycznych takich jak gęstość, porowatość,
zróŜnicowanie
wielkości
cząstek,
zawartość
wody,
obejmująca wyeksploatowane minerały, skałę płonną,
minerały powstałe w procesach hydrotermalnych;
wielkość i geometria złóŜ;
wietrzenie i przemiany wzbogacające koncentrację minerałów
pod względem chemicznym i mineralogicznym.
6
Decyzja – charakterystyka odpadów
Typ odpadów i planowane postępowanie z nimi (w tym nadkładu,
skały płonnej i odpadów przeróbczych) :
pochodzenie odpadów w miejscu wydobycia oraz procesy
prowadzące do powstawania odpadów, takie jak
poszukiwanie, wydobywanie, mielenie, wzbogacanie,
ilości odpadów,
opis systemu transportu odpadów,
opis substancji chemicznych, które będą stosowane podczas
przeróbki,
określenie rodzajów odpadów,
kategoria planowanego obiektu unieszkodliwiania odpadów,
formy oraz metody składowania odpadów w obiekcie
unieszkodliwiania odpadów.
7
Decyzja – charakterystyka odpadów
Geotechniczne właściwości odpadów (w zaleŜności od typu obiektu
unieszkodliwiania) :
granulometria,
plastyczność,
gęstość,
zawartość wody,
stopień kompakcji,
wytrzymałość na ścinanie,
kąt tarcia,
przenikalność,
współczynnik porowatości,
ściśliwość,
konsolidacja.
8
Decyzja – charakterystyka odpadów
Geochemiczne właściwości odpadów :
Wyszczególnienie
właściwości
chemicznych
i
mineralogicznych odpadów oraz wszelkich dodatków lub
pozostałości w odpadach,
Przewidywane zmiany składu chemicznego odcieku w czasie
dla kaŜdego typu odpadów (nie dotyczy odpadów
uznanych za obojętne), uwzględniając planowane
postępowanie z nimi, w szczególności:
•
•
ocenę wymywalności metali, soli i anionów zawierających tlen
w czasie przy pomocy testu wymywalności w zaleŜności od
pH, i/lub testu perkolacyjnego i/lub uwalniania w czasie i/lub
innych odpowiednich badań,
w przypadku odpadów zawierających siarczki przeprowadza
się badania statyczne lub kinetyczne w celu ustalenia
powstawania kwaśnych odcieków (ADR) i wymywalności
metalu w czasie.
9
Charakterystyka odpadów
Rozporządzenie
Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w
sprawie charakterystyki odpadów wydobywczych
•Zakres charakterystyki (jak w decyzji)
•Wymagania techniczne w załączniku
10
Odpady obojętne
Decyzja Komisji Nr 2009/359/WE z dnia 30 kwietnia 2009 r.
uzupełniająca definicję odpadów obojętnych.
Rozporządzenie wykonawcze fakultatywne:
szczegółowe kryteria zaliczania odpadów wydobywczych do odpadów
obojętnych, kierując się właściwościami fizycznymi, chemicznymi i
biologicznymi, w szczególności rozpuszczalnością, palnością,
biodegradacją, zdolnością do wymywania, zawartością zanieczyszczeń
w odpadach wydobywczych oraz negatywnym oddziaływaniem na
środowisko wód odciekowych z obiektu unieszkodliwiania odpadów
wydobywczych, z uwzględnieniem ich potencjalnego zagroŜenia dla
jakości wód powierzchniowych lub podziemnych (art. 3 ust.2).
11
Decyzja – odpady obojętne
Państwa Członkowskie mogą sporządzić
wykazy odpadów, które naleŜy uznać za
odpady obojętne zgodne ww. kryteriami.
12
Decyzja – odpady obojętne
Norma europejska EN 15875
Zakończenie prac przewidywane na koniec 2011
roku.
Problem – bez normy nie jest moŜliwe pełne
zastosowanie kryterium związanego z zawartością
siarki siarczkowej i wskaźnikiem potencjału
neutralizacji.
13
Odpady obojętne - rozporządzenie
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15
lipca 2011r. w sprawie kryteriów zaliczania
odpadów
wydobywczych
do
odpadów
obojętnych
14
Odpady obojętne - rozporządzenie
Kryterium I
odpady nie ulegają znacznemu rozpadowi
mechanicznemu lub rozpuszczeniu lub innej
znaczącej
zmianie,
która
moŜe
mieć
negatywny wpływ na środowisko lub zdrowie i
Ŝycie człowieka
15
Odpady obojętne - rozporządzenie
Kryterium II
maksymalna zawartość siarki siarczkowej w
odpadach wynosi 0,1% albo maksymalna
zawartość siarki siarczkowej w odpadach
wynosi 1% jeŜeli wskaźnik potencjału
neutralizacji, definiowany jako stosunek
potencjału
neutralizacji
do
potencjału
kwasowości, jest większy niŜ 3
16
Odpady obojętne - rozporządzenie
Kryterium III
odpady są niepalne oraz
zagroŜenia samozapłonem
nie
stwarzają
17
Odpady obojętne - rozporządzenie
Kryterium IV
zawartość w odpadach wydobywczych, w tym
w drobnych cząstkach (poniŜej 0,002 mm)
substancji potencjalnie niebezpiecznych dla
środowiska lub zdrowia człowieka, w
szczególności związków As, Cd, Co, Cr, Cu,
Hg, Mo, Ni, Pb, V oraz Zn, jest tak niska, Ŝe
stanowi
nieznaczące
zagroŜenie
dla
środowiska i zdrowia człowieka
18
Odpady obojętne - rozporządzenie
Kryterium V
odpady w znacznym stopniu pozbawione są
produktów stosowanych w procesie wydobycia
lub przeróbki, które stanowią zagroŜenie dla
środowiska lub zdrowia człowieka
19
Odpady obojętne - rozporządzenie
odpady wydobywcze moŜna uznać za
obojętne bez przeprowadzania określonych
testów,
jeŜeli
udokumentowane
wyniki
wcześniejszych badań, przeprowadzonych
przez akredytowane laboratoria, potwierdzają
spełnienie powyŜszych kryteriów
kryteria te nie są spełnione, jeŜeli odpady
wydobywcze
nie
spełniają
kryteriów
dopuszczenia
odpadów
obojętnych
do
składowania
na
składowisku
odpadów
obojętnych
20
Odpady obojętne - rozporządzenie
Zawartości
substancji
potencjalnie
niebezpiecznych dla środowiska lub zdrowia
człowieka są wystarczająco niskie, jeŜeli nie
przekraczają standardów jakości gleby lub
ziemi, określonych dla grupy B, o których
mowa w przepisach dotyczących standardów
jakości gleby oraz standardów jakości ziemi,
chyba Ŝe zawartość tych substancji wynika z
ich naturalnej zawartości w środowisku.
21
Odpady obojętne - rozporządzenie
standardy jakości dla wanadu, dla którego
określono wartość graniczną - 500 mg/kg
suchej masy odpadów wydobywczych
22
Odpady obojętne - rozporządzenie
Nie ma listy odpadów obojętnych
Nawiązanie do rozporządzenia w sprawie
standardów jakości gleby
23
Klasyfikacja obiektów unieszkodliwiania
Decyzja Komisji Nr 2009/337/WE z dnia 20 kwietnia 2009 r. w sprawie
definicji kryteriów klasyfikacji obiektów unieszkodliwiania odpadów
zgodnie z załącznikiem III do dyrektywy.
Rozporządzenie wykonawcze obligatoryjne:
szczegółowe kryteria klasyfikacji obiektów unieszkodliwiania odpadów
wydobywczych decydujące o zaliczeniu obiektu unieszkodliwiania
odpadów wydobywczych do kategorii A, kierując się wpływem obiektu
unieszkodliwiania odpadów wydobywczych na środowisko oraz
moŜliwością wystąpienia powaŜnego wypadku (art. 6 ust. 2).
24
Trzy podstawowe kryteria, które decydują
o kwalifikacji obiektu unieszkodliwiania odpadów
do kategorii A
• Kryterium I — brak działania lub niewłaściwe działanie, które
mogłoby spowodować powaŜny wypadek,
• Kryterium II — w obiekcie składowane są odpady sklasyfikowane
jako niebezpieczne powyŜej pewnego ustalonego progu,
• Kryterium III — w obiekcie składowane odpady wydobywcze
zawierają substancje lub preparaty sklasyfikowane jako
niebezpieczne zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG lub 1999/45/WE
powyŜej ustalonego progu.
25
Klasyfikacja obiektów unieszkodliwiania
Ustawa dzieli obiekty unieszkodliwiania
odpadów wydobywczych na:
obiekty kategorii A,
pozostałe obiekty.
26
Klasyfikacja obiektów unieszkodliwiania
rozporządzenie
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
5 kwietnia 2011 r. w sprawie szczegółowych
kryteriów
klasyfikacji
obiektów
unieszkodliwiania odpadów wydobywczych
Dz. U. Nr 86, poz. 477
27
Klasyfikacja obiektów unieszkodliwiania
rozporządzenie
Definicje:
stateczność konstrukcji obiektu unieszkodliwiania odpadów –
zdolność obiektu do zatrzymywania odpadów wewnątrz
obiektu w sposób zgodny z jego projektem,
niewłaściwa eksploatacja obiektu – eksploatacja obiektu,
która moŜe prowadzić do powaŜnego wypadku, w tym
nieprawidłowe funkcjonowanie środków mających na celu
ochronę środowiska oraz wadliwe bądź niewystarczające
załoŜenia projektowe, zwłaszcza w zakresie odnoszącym się
do właściwości i wielkości obiektu.
28
Klasyfikacja obiektów unieszkodliwiania
rozporządzenie
Kryterium I
Przewidywane skutki awarii obiektu (rozpatrywane w perspektywie
krótkoterminowej lub długoterminowej) mogą prowadzić do:
znacznego ryzyka utraty Ŝycia,
powaŜnego zagroŜenia dla zdrowia ludzi,
powaŜnego zagroŜenia dla środowiska.
29
Klasyfikacja obiektów unieszkodliwiania
rozporządzenie
Kryterium I
awaria moŜe nastąpić w wyniku utraty stateczności obiektu
unieszkodliwiania odpadów wydobywczych lub teŜ w wyniku
niewłaściwej
eksploatacji
obiektu
unieszkodliwiania
odpadów
wydobywczych
okoliczności powodujące, Ŝe ryzyko utraty Ŝycia nie uznaje się za
znaczne, a zagroŜenia dla zdrowia ludzi i środowiska za powaŜne
ryzyka lub zagroŜenia nie ma, jeŜeli brak jest drogi migracji między
źródłem zanieczyszczeń a odbiorcą
elementy, które uwzględnia się podczas ustalania ryzyka utraty Ŝycia
lub zagroŜenia dla zdrowia ludzi w przypadku osuwisk na hałdach oraz
w przypadku utraty stateczności tam w stawach osadowych
30
Klasyfikacja obiektów unieszkodliwiania
rozporządzenie
Kryterium II
W składowanych odpadach wydobywczych są zawarte odpady
niebezpieczne.
wprowadzono progi 5 % i 50 % ,
 jeśli w momencie zakończenia fazy eksploatacyjnej ponad 50 %
nagromadzonych odpadów stanowić będą odpady niebezpieczne (w
przeliczeniu na suchą masę), to ów obiekt naleŜy bezwzględnie zaliczyć
do kategorii A,
 w przypadku zawartości odpadów niebezpiecznych (w przeliczeniu na
suchą masę) w obiekcie poniŜej 5 % nie ma potrzeby zaliczania go do
kategorii A,
przy zawartości odpadów niebezpiecznych pomiędzy 5 %, a 50 % o
klasyfikacji decydują wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka (uzupełnionej
o skutki wynikające z nagromadzenia odpadów niebezpiecznych).
31
Klasyfikacja obiektów unieszkodliwiania
rozporządzenie
Kryterium III
W składowanych odpadach wydobywczych zawarte są substancje lub
mieszaniny niebezpieczne
32
Przepisy wykonawcze do ustawy
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18
kwietnia
2011r.
w
sprawie
prowadzenia
monitoringu obiektu unieszkodliwiania odpadów
wydobywczych
•Faza eksploatacji obiektu
•Faza po zamknięciu obiektu (30 lat)
Pewne analogie do rozporządzenia w sprawie
monitoringu składowisk odpadów
33
Decyzje Komisji
Decyzja Komisji Nr 2009/335/WE z dnia 20 kwietnia 2009 r. w sprawie
technicznych wskazówek w celu ustanowienia gwarancji finansowej zgodnie z
dyrektywą 2006/21/WE.
Rozporządzenie wykonawcze obligatoryjne:
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, do
dnia 30 kwietnia 2013 r. - sposób obliczania, potwierdzenia posiadania,
terminy i zakres weryfikacji wielkości, sposób dysponowania oraz formę
gwarancji finansowej i jej ekwiwalentu, biorąc pod uwagę pełne pokrycie
kosztów zamknięcia obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz
rekultywacji terenu, dostępność środków finansowych, a takŜe zakres
niezbędnych prac rekultywacyjnych.
34
Decyzja – gwarancje finansowe
Państwa członkowskie i właściwe organy przyjmują za podstawę
obliczania gwarancji finansowej następujące elementy:
• prawdopodobne oddziaływanie obiektu unieszkodliwiania odpadów
na środowisko i zdrowie człowieka,
• definicję rekultywacji, w tym przyszłe zastosowanie obiektu,
• normy mające zastosowanie i cele w zakresie ochrony środowiska,
w tym fizyczną stabilność obiektu, minimalne normy jakości gleby i
zasobów
wodnych
oraz
maksymalne
wskaźniki
emisji
zanieczyszczeń.
35
Decyzja – gwarancje finansowe
• środki techniczne konieczne do osiągnięcia celów w zakresie
ochrony środowiska, w szczególności środki mające na celu
zapewnianie stabilności obiektu i ograniczanie szkód w środowisku,
• środki konieczne do realizacji celów w trakcie zamykania i po
zamknięciu obiektu, w tym rekultywacji gruntów, w razie potrzeby
oczyszczanie i monitorowanie po zamknięciu obiektu oraz w
stosownych przypadkach, środki mające za zadanie przywrócenie
róŜnorodności biologicznej,
36
Decyzja – gwarancje finansowe
• szacowany okres oddziaływania obiektu i wymagane środki
łagodzące,
• oszacowanie kosztów niezbędnych do zapewnienia rekultywacji
gruntów, kosztów fazy zamknięcia obiektu i fazy po zamknięciu, w
tym
koszty
ewentualnego
monitorowania
lub
usuwania
zanieczyszczeń.
37
Dziękuję za uwagę
38