17. Agnieszka Tłuczak, Mirosława Szewczyk, Projekcja inicjatyw

17. Agnieszka Tłuczak, Mirosława Szewczyk, Projekcja inicjatyw

Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae
Rok 15, Nr 2/2011
Wydział Zarządzania i Administracji
Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Ludzie, zarządzanie, gospodarka
Agnieszka Tłuczak, Mirosława Szewczyk1
PROJEKCJA INICJATYW KLASTROWYCH
W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM DO 2025 R.
– WYNIKI BADAŃ
Wstęp
Badanie „Projekcja inicjatyw klastrowych w województwie opolskim” zostało
zrealizowane wiosną 2011 r. w ramach projektu „Klastry – badania warunków
funkcjonowania i moŜliwości rozwoju w województwie opolskim”2. Projekt „Klastry – badania warunków funkcjonowania i moŜliwości rozwoju w województwie
opolskim” realizowany był przez WyŜszą Szkołę Zarządzania i Administracji
w Opolu w latach 2010-2011 w ramach Priorytetu VIII Regionalne Kadry Gospodarki, Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie i współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki i budŜetu państwa (II/PO KL/8.1.2/25/2010).
Realizacja badania „Projekcja inicjatyw klastrowych w województwie opolskim” w ramach projektu „Klastry – badania warunków funkcjonowania
i moŜliwości rozwoju w województwie opolskim” opierała się na wykorzystaniu
szeregu celowo dobranych metod, technik i narzędzi badawczych (Tłuczak et al.,
2011b). Największe znaczenie dla realizacji projektu miało zastosowanie metody
delfickiej (dwie rundy, z wykorzystaniem CAWI3). Badanie, przeprowadzone
1
2
3
Dr Agnieszka Tłuczak, Uniwersytet Opolski, Dr inŜ. Mirosława Szewczyk, Politechnika Opolska.
Więcej informacji moŜna znaleźć na stronie: http://www.klastry.wszia.opole.pl.
CAWI (od ang. Computer-Assisted Web Interviewing) to technika badań, w której pytania kwestionariuszowe pobierane są ze strony internetowej organizatora badania i przekazywane za pośrednictwem sieci do dowolnego punktu, w którym znajduje się respondent wraz z komputerem
podłączonym do Internetu. Odpowiedzi osoby badanej w systemie CAWI rejestrowane są na serwerze docelowym. Technika CAWI ułatwia ankietowanie niektórych grup respondentów (zbioro-
205
wiosną 2011 r., poprzedziła analiza źródeł wtórnych, której celem była m.in. ewidencja czynników mogących mieć wpływ na rozwój klastrów w województwie
opolskim oraz analiza koncentracji i analiza przesunięć udziałów (wyłonienie
w województwie opolskim branŜ, które moŜna traktować jako waŜne wewnętrzne
potencjały rozwoju klastrów). Głównym celem badania była identyfikacja oraz
ocena potencjalnych tendencji i zjawisk kształtujących rozwój klastrów w województwie opolskim do 2025 r.
Przyjęto następujące pytania badawcze:
− Jakie są uwarunkowania rozwoju struktur klastrowych w województwie
opolskim?
− Jakie działania winny być podejmowane, by struktury klastrowe mogły się
rozwijać w województwie opolskim?
− Jakie bariery ograniczają rozwój klastrów w województwie opolskim?
− Czy struktury klastrowe w województwie opolskim mogą stanowić skuteczny instrument rozwoju województwa opolskiego?
− Czy struktury klastrowe w województwie opolskim mogą stanowić skuteczny instrument rozwoju przedsiębiorstw w województwie?
− Czy w województwie opolskim są sektory, które moŜna traktować jako
waŜne wewnętrzne potencjały rozwoju klastrów?
− Jakie są moŜliwość powstania nowych klastrów w województwie opolskim? W jakich branŜach? W jakim czasie? Z jaki prawdopodobieństwem?
− Jakie są moŜliwość rozwoju istniejących inicjatyw klastrowych i klastrów
w województwie opolskim? W jakich branŜach? W jakim czasie? Z jakim
prawdopodobieństwem?
Metody i techniki badawcze
Badanie metodą delficką poprzedziły działania wstępne, przygotowawcze, których celem była ewidencja czynników mogących mieć wpływ na rozwój klastrów w województwie opolskim, pozwalająca jednocześnie na wskazanie najwaŜniejszych trendów w rozwoju klastrów i tym samym określenie nurtów badawczych. Badanie poprzedziła analiza źródeł wtórnych (której celem była m.in.
ewidencja czynników mogących mieć wpływ na rozwój klastrów w województwie
opolskim) oraz analiza gospodarki regionu: analiza koncentracji (wyłonienie
w województwie opolskim branŜ, które moŜna traktować jako waŜne wewnętrzne
potencjały rozwoju klastrów) oraz analiza przesunięć udziałów branŜ (Szewczyk,
2011; Szewczyk et al., 2011a; Szewczyk et al., 2011b).
W ramach analizy gospodarki województwa opolskiego zastosowane zostały
dwie metody analityczne opierające się na analizie danych pochodzących z Banku
Danych Lokalnych GUS: analiza koncentracji oraz analiza przesunięć udziałów.
Miały one na celu wskazanie branŜ kluczowych dla województwa opolskiego ze
wości trudno dostępnych, rozproszonych geograficznie, np. na terenie Polski), pozwala na jednoczesne prowadzenie duŜej liczby niezaleŜnych pomiarów.
206
względu na potencjał rozwojowy. W obu przypadkach analizie poddane zostały
dane dotyczące liczby zarejestrowanych w systemie REGON podmiotów gospodarki narodowej ogółem według sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności - PKD
2007 (lata 2009-2010) oraz przeciętnej liczby zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw wg PKD 2007 (lata 2008-2010). Okres przyjęty do badań wynikał z faktu
prezentacji danych wg PKD 2007 (klasyfikacja PKD 2007 zastąpiła PKD 2004)
(Szewczyk et al., 2011).
WaŜnym źródłem wiedzy dla sformułowania tez istotnych dla badania przyszłości klastrów w województwie opolskim były studia literaturowe, w tym przede
wszystkim analiza metodologii i wyników badań empirycznych prowadzonych
w Polsce i na świecie (Tłuczak et al., 2011). DuŜe znaczenie miała równieŜ analiza
wyników uzyskanych we wcześniej zrealizowanych modułach Projektu4 (Karaś,
2010).
Metoda delficka jest jedną z metod pozwalających na tworzenie długoterminowych wizji przyszłości. Bazuje ona na wynikach niezaleŜnego badania opinii
wybranych ekspertów. Cechą charakterystyczną badań prowadzonych metodą
delficką jest ich wieloetapowość. Opinie ekspertów zbierane były w trakcie dwóch
rund. Po zakończeniu kaŜdej z rund dokonywano analizy wyników. Wyniki analizy pierwszej rundy badania zostały udostępnione ekspertom w trakcie drugiej
rundy. Dzięki temu, eksperci mieli moŜliwość zrewidowania swych opinii i zbliŜenia ich do opinii innych ekspertów (osiągnięcie konsensusu)5.
Zastosowanie metody delfickiej pozwoliło na:
− wskazanie daty (momentu lub okresu) zajścia interesującego zdarzenia,
− identyfikację dynamiki rozwoju klastrów przy uwzględnieniu trendów regionalnych i pozaregionalnych,
− określenie punktów zwrotnych w przebiegu zjawisk,
− określanie prawdopodobieństwa wystąpienia danego zdarzenia,
− tworzenie ocen faktów determinujących przyszłość.
Pierwsza runda badania delfickiego została przeprowadzona drogą internetową
w okresie od 4 do 27 kwietnia 2011 r. W tym celu stworzono specjalny elektroniczny wystandaryzowany kwestionariusz, dostępny on-line za pośrednictwem
strony internetowej projektu http://klastry.wszia.pl. W dniach 29 kwietnia – 17
maja 2011 r. została przeprowadzona druga runda badania. Wystandaryzowany
kwestionariusz dostępny był on-line za pośrednictwem strony internetowej projektu http://www.klastry.wszia.pl. W badaniu uczestniczył zespół złoŜony z piętnastu
ekspertów. Do udziału w badaniu zaproszono przedstawicieli uczelni, instytutów
naukowo-badawczych, instytucji otoczenia biznesu, centrów transferu technologii,
izb przemysłowo-handlowych, klastrów, inkubatorów przedsiębiorczości, oraz
4
5
Informacje nt. poszczególnych modułów projektu moŜna znaleźć na stronie:
http://www.klastry.wszia.opole.pl.
Proces ten powinien być powtarzany do momentu, w którym przestają zachodzić istotne zmiany
w rozkładzie opinii ekspertów. Jednak z przyczyn praktycznych badanie metodą delficką zwykle
kończy się po drugiej lub trzeciej rundzie.
207
instytucji wspierających rozwój innowacji i technologii high-tech. Eksperci posiadali wiedzę merytoryczną i doświadczenie w tematyce będącej przedmiotem badania. Badanie obejmowało ekspertów zarówno pochodzących z regionu, jak
i spoza regionu.
Druga runda badania delfickiego stanowiła pogłębienie tematyki z pierwszej
rundy badania. Wyniki pierwszej rundy delfickiej zostały wykorzystane przy budowie kwestionariusza do drugiej rundy. Zespół badawczy przekazał Ekspertom
kwestionariusz drugiej rundy badania, uzupełniony o raport z wynikami pierwszej
rundy. Miało to na celu umoŜliwienie wypracowania konsensusu pomiędzy ekspertami, zawęŜenie priorytetów i utworzenie spójnego obrazu perspektyw rozwoju
klastrów w województwie opolskim. Po zakończeniu obu rund badania zespół
badawczy przeprowadził ostateczną analizę wyników i sporządził raport końcowy.
W celu określenia zgodności ekspertów posłuŜono się miarą konsensusu Cns6
(za satysfakcjonujący poziom zgodności uznano wartości Cns≥0,75). W przypadku pytań do których zastosowano skalę Likerta, Tastle (2007) proponuje stosowanie miary konsensusu Cns, przyjmuje ona postać:
n

xi − µ x
Cns( x) = 1 + ∑ pi log 2 1 −
dx
i =1





gdzie: X przyjmuje wartości według skali Likerta, pi – prawdopodobieństwo
wystąpienia kaŜdej wartości X, dx to rozpiętość X, dx=Xmax-Xmin, µx wartość
przeciętna X, Xi – poszczególne wartości zmiennej wyraŜone w skali Likerta.
Wartość przeciętna ma wpływ na całkowitą dlugość skali Likerta, określoną
poprzez odpowiedzi od całkowicie się zgadzam do całkowicie się nie zgadzam.
Wartość Cns zawiera się w przedziale od 0 do 1. Wartość Cns równa 0 oznacza
brak, natomiast w przypadku gdy Cns=1 mamy do czynienia z doskonałym konsensusem wśród wszystkich respondentów. Na potrzeby badania przyjęto, Ŝe wartości Cns powyŜej 0,75 oznaczają, Ŝe uzyskano wysoki bądź bardzo wysoki stopień konsensusu (Tłuczak et al., 2011a).
Analiza wyników
Analiza potencjału klastrów w województwie opolskim wskazuje na szerokie
moŜliwości ich rozwoju. Według ekspertów, do czynników mających największe
znaczenie dla rozwoju klastrów w województwie opolskim zaliczyć moŜna m.in.:
istniejący potencjał branŜ województwa opolskiego (drzewnej, chemicznej, turystycznej, IT, budowlanej, rolno-spoŜywczej). W procesie kształtowania struktury
klastra pomocne mogą być: identyfikacja potencjalnych klastrów, kształtowanie
6
Cns - consensus mensure. Por.: W. Tastle, M.J. Wierman, Consensus and dissention: A measure of
ordinal dispersion [w:] “International Journal of Approximate Reasoning”, 2007, Vol. 45, Issue 3,
s. 531-545.
208
infrastruktury technicznej na potrzeby klastrów oraz wskazanie przykładów dobrych praktyk.
Wśród barier, wymienionych przez ekspertów w pytaniu otwartym w pierwszej
rundzie badania, pojawiła się odpowiedź „niedostatek kompetentnych menadŜerów posiadających umiejętności i kwalifikacje w zarządzaniu klastrami”. Jest to
czynnik trudno mierzalny, ale nie ulega wątpliwości, Ŝe często od umiejętności,
kwalifikacji, charyzmy liderów zaleŜy powodzenie rozwoju inicjatyw klastrowych.
Wzmacnianie roli liderów klastra moŜe następować poprzez spotkania liderów,
uczestnictwo w szkoleniach, budowanie kompetencji przywódczych (miękkich).
Czynnikami zagraŜającymi rozwojowi klastrów w województwie opolskim są
nie tylko te wymienione przez ekspertów jako najistotniejsze (brak praktycznej
współpracy nauka – gospodarka w zakresie wdroŜeń, brak przekonania, zaufania
przedsiębiorców do przystępowania do inicjatyw klastrowych/klastrów, brak
świadomości w zakresie inicjatyw klastrowych/klastrów), ale takŜe upływający
czas. Brak szybkiego, realnego, zakrojonego na odpowiednią skalę wsparcia moŜe
prowadzić do spadku zainteresowania tworzeniem klastrów.
W procesie badawczym eksperci odnieśli się nie tylko do barier ogólnych, ale
równieŜ do tych charakterystycznych dla województwa opolskiego. Zespół ekspercki za najmniej znaczące bariery w rozwoju inicjatyw klastrowych w województwie opolskim uznał: silną pozycję regionów sąsiadujących z Opolszczyzną,
rosnącą konkurencyjność towarów azjatyckich (szczególnie w sektorach tradycyjnych), dezintegrację i silne zróŜnicowanie przestrzenne pod względem poziomu
rozwoju społeczno-gospodarczego, wielkość województwa. Bariery ogólne, które
zdaniem ekspertów mają większe znaczenie dla rozwoju klastrów w województwie opolskim, trudno będzie niwelować na szczeblu regionalnym. DuŜe znaczenie
ma zarówno kompleksowa strategia wsparcia klastrów na poziomie krajowym, jak
i stworzenie spójnych zasad wspierania klastrów w województwie opolskim (powiązanych ze strategią wspierania klastrów określoną na poziomie krajowym).
Pozytywny wpływ klastrów na gospodarkę województwa opolskiego jest niepodwaŜalny. Zdaniem ekspertów, klastry nie tylko wpływają na umocnienie pozycji
firmy w danej branŜy, ale równieŜ na zwiększenie specjalizacji MŚP, tworzenie
nowych miejsc pracy, zawodów, kwalifikacji, zwiększenie wzrostu gospodarczego
województwa oraz poprawę wykorzystanie walorów gospodarczo-społecznych,
jakimi dysponuje województwo.
W ramach badania dokonana została projekcja tendencji rozwojowych klastrów
w województwie opolskim. Eksperci przewidują, Ŝe liczba klastrów wzrośnie:
o 24% w 2025 r. (w porównaniu do 2010 r.).
Jako branŜe, w których najbardziej prawdopodobne jest powstanie i przetrwanie klastrów, eksperci wskazali: rolnictwo (w tym ekologiczne), przemysł spoŜywczy, przemysł chemiczny, branŜę drzewną, wytwarzanie energii (w tym ze
źródeł odnawialnych) oraz turystykę, zakwaterowanie i gastronomię.
W badaniu delfickim eksperci podkreślili róŜnorodność potencjalnych klastrów
w województwie opolskim, wyróŜniając z jednej strony inicjatywy węŜsze (takie,
które skupiają podmioty z jednej branŜy, np. przemysłu spoŜywczego), z drugiej
209
strony przedstawiając im klastry skupiające podmioty z kilku branŜ (np. rolnictwo,
rolnictwo ekologiczne; przemysł spoŜywczy; handel; produkty regionalne; turystyka; zakwaterowanie, gastronomia; doradztwo, konsulting). Stanowi to czynnik,
który uzasadnia zainteresowanie władz regionalnych wspieraniem inicjatyw klastrowych oraz ułatwia formułowanie polityki rozwoju klastrów w województwie
opolskim. Kluczowego znaczenia nabiera zatem uruchomienie konkretnych działań wspierających rozwój klastrów, w odpowiedzi na potrzeby (z uwzględnieniem
specyfiki i stadium rozwojowego).
Klastry powstają i rozwijają się (lub nie) w wyniku działań konkretnych ludzi
i organizacji. Szereg czynników wpływa na ich powodzenie (lub niepowodzenie)
wspomagając, bądź ograniczając ich rozwój. Brak realnego wsparcia moŜe prowadzić do niepowodzenia przedsięwzięcia, jak to miało miejsce w przypadku klastra
rzemieślniczego. „Z perspektywy czasu oceniając obiektywnie proces powstawania i rozwoju WielobranŜowego Klastra Rzemieślniczego naleŜy stwierdzić, Ŝe
jest to klasyczny przykład inicjatywy projektowej posadowionej w ramach czasowych i finansowych ograniczonych okresem realizacji oraz budŜetem związanego
z nią projektu. Mimo podjętych po zakończeniu projektu „Opolski E-Rzemieślnik”
prób utrzymania inicjatywy „przy Ŝyciu” i nadaniu jej nowego, bardziej „ubranŜowionego”, charakteru przedsięwzięcie to nie powiodło się. JednakŜe część zaangaŜowanych w ponadbranŜową inicjatyw klastrową firm przystąpiła do Śląskiego
Klastra Drzewnego (...)”7. JednakŜe, biorąc pod uwagę wielowymiarowość procesów wpływających na rozwój inicjatyw klastrowych/klastrów, w świetle wyników
badania delfickiego, podjęto próbę określenia perspektyw rozwoju wybranych
inicjatyw klastrowych/klastrów na Opolszczyźnie, w perspektywie do 2025 r. (por.
tabela 1).
Liczne przykłady pokazują podobny przebieg inicjatyw klastrowych: szybkie
podpisanie porozumienia, kilka spotkań i stagnacja spowodowana brakiem moŜliwości sfinansowania aktywności. Stąd teŜ kluczowego znaczenia nabiera szybkie
uruchamianie działań wspierających, choćby w ograniczonej skali, jednak z zaznaczeniem planowanych, dalszych działań. Według ekspertów głównymi źródłami finansowania klastrów w województwie opolskim będą w latach 2015-2025
środki własne oraz środki z funduszy europejskich (łącznie ponad 60%). Eksperci
przewidują, Ŝe udział środków z funduszy europejskich w latach 2015-2025
zmniejszy się zdecydowanie (spadek z 40% w 2015 r. do 15% w 2025 r.) na korzyść środków własnych (wzrost z 23% w 2015 r. do 41% w 2025 r.). Udział
środków lokalnych i centralnych, w opinii Ekspertów utrzyma się w latach 20152025 na podobnym poziomie (i stanowić będzie łącznie około 35%).
7
Por. E. Karaś, Badanie stanu wiedzy na temat klastrów i inicjatyw klastrowych. Desk research,
[w:] Klastry i inicjatywy klastrowe w województwie opolskim, (red.) W. Duczmal, W. Potwora,
WyŜsza Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole 2010, s. 40.
210
Tabela 11. Ocena perspektyw rozwoju inicjatyw klastrowych/klastrów w województwie, opolskim w perspektywie do 2025 r. (z – złe, db – dobre, bdb – bardzo
dobre).
Wyszczególnienie
WielobranŜowy Klaster Rzemieślniczy
– „Opolski E-Rzemieślnik”
Inicjatywa klastrowa branŜy drzewnej
– Śląski Klaster Drzewny
Inicjatywa klastrowa w obszarze turystyki
– „Kraina Mlekiem i Miodem Płynąca”
Inicjatywa klastrowa w obszarze przemysłu chemicznego
– „Innowacyjna Chemia”
Inicjatywa klastrowa w obszarze energii odnawialnych
– „Ekoenergia Opolszczyzny”
Opolski Klaster Przetwórstwa SpoŜywczego
„Zielona Dolina”
Inicjatywa klastrowa w obszarze budownictwa
energooszczędnego – Klaster „Termomax”
Opolski Klaster Informatyczny – OPIN FO
Klaster podmiotów z branŜy szkoleniowej i doradczej
– „Konsorcjum Człowiek”
Opolski Klaster Medyczny
Klaster rekreacyjno-ruchowy
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CAWI.
2015 r.
-
2020 r.
-
2025 r.
-
bdb
bdb
db
bdb
bdb
db
bdb
bdb
db
bdb
bdb
db
db
db
bdb
db
bdb
db
db
db
db
db
db
db
db
db
db
z
db
z
Analizując odpowiedzi ekspertów pod kątem uzyskanego konsensusu moŜna
stwierdzić, Ŝe w kluczowych aspektach uzyskali oni duŜą zgodność, która mierzona była miernikiem Cns (za satysfakcjonujący poziom zgodności uznano wartości
Cns≥0,75). Pomiędzy przeprowadzonymi dwoma rundami badań zgodność ekspertów w zakresie wszystkich analizowanych pytań wzrosła średnio o 0,2 (Tłuczak et al., 2011c).
Zakończenie
Badanie „Projekcja inicjatyw klastrowych w województwie opolskim” w ramach projektu „Klastry – badania warunków funkcjonowania i moŜliwości rozwoju w województwie opolskim” pozwoliło na zgromadzenie obszernego materiału badawczego, prezentującego rozmaite perspektywy postrzegania problematyki
klastrowej, a takŜe moŜliwych kierunków rozwojowych. W ocenie ekspertów,
w województwie opolskim istnieje więcej czynników sprzyjających niŜ ograniczających rozwój klastrów. Spośród wszystkich branŜ, w jakich mogłyby powstać
klastry eksperci zgodnie uznali, Ŝe duŜe szanse na powstanie i przetrwanie mają
przedsiębiorstwa działające w ramach klastrów: spoŜywczego, rolnictwa ekolo211
gicznego oraz chemicznego. Eksperci przewidują, Ŝe liczba klastrów wzrośnie:
o 24% w 2025 r. (w porównaniu do 2010 r.).
Wyniki badania „Projekcja inicjatyw klastrowych w województwie opolskim”
winny ułatwić wymianę wiedzy, doświadczeń oraz rozpowszechnianie informacji
m.in. wśród klastrów, przedstawicieli administracji, przemysłu, usług, opinii publicznej. Wyniki mogą zostać wykorzystane w dyskusji na temat przyszłości klastrów w województwie opolskim i w Polsce. Efektem tego moŜe być ściślejsza
współpraca w ramach klastrów i pomiędzy nimi, co w pozytywny sposób wpłynie
na rozwój klastrów i jednocześnie rozwój województwa opolskiego.
Bibliografia:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Karaś E., Badanie stanu wiedzy na temat klastrów i inicjatyw klastrowych. Desk research, [w:] Klastry i inicjatywy klastrowe w województwie opolskim, (red.) W. Duczmal, W. Potwora, WyŜsza Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole 2010.
Klastry – badania warunków funkcjonowania i moŜliwości rozwoju w województwie
opolskim [online] http://www.klastry.wszia.opole.pl, (17.11.2011)
Szewczyk M., Opolskie voivodship in the process of transformation (shift-share analysis) [w:] 12th International Symposium on Econometrics, Statistics and Operations
Research and Statistics, May 26-29 2011 Denizli – Turkey, Pamukkale University,
s. 341-350.
Szewczyk M., Tłuczak A., Ruszczak B., Analiza koncentracji [w:] Projekcja rozwoju
inicjatyw klastrowych w województwie opolskim, (red.) W. Duczmal, W. Potwora,
Wydawnictwo Instytut Śląski Sp. z o.o., Opole 2011.
Szewczyk M., Tłuczak A., Ruszczak B., Potencjał województwa opolskiego w kontekście analizy zmian udziałów branŜ [w:] Projekcja rozwoju inicjatyw klastrowych
w województwie opolskim, (red.) W. Duczmal, W. Potwora, Wydawnictwo Instytut
Śląski Sp. z o.o., Opole 2011.
Tastle W., Wierman M.J., Consensus and dissention: A measure of ordinal dispersion
[w:] “International Journal of Approximate Reasoning”, 2007, Vol. 45, Issue 3, s. 531-545.
Tłuczak A., Ruszczak B., Szewczyk M., Metoda delficka [w:] Projekcja rozwoju inicjatyw klastrowych w województwie opolskim, (red.) W. Duczmal, W. Potwora, Wydawnictwo Instytut Śląski Sp. z o.o., Opole 2011.
Tłuczak A., Szewczyk M., Ruszczak B., Organizacja badania „Projekcja inicjatyw
klastrowych w województwie opolskim” [w:] Projekcja inicjatyw klastrowych w województwie opolskim, (red.) W. Duczmal, W. Potwora, Wydawnictwo Instytut Śląski
Sp. z o.o., Opole 2011.
Tłuczak A., Szewczyk M., Ruszczak B., Analiza wyników II rundy badania delfickiego [w:] Projekcja rozwoju inicjatyw klastrowych w województwie opolskim, (red.)
W. Duczmal, W. Potwora, Wydawnictwo Instytut Śląski Sp. z o.o., Opole 2011.
Abstrakt
Celem opracowania jest przedstawienie wyników badań na temat identyfikacji
trendów rozwoju klastrów w województwie opolskim do roku 2025. Piętnastu
ekspertów odpowiadało na pytania dotyczące przyszłości klastrów w wojewódz212
twie opolskim. Pytania w pierwszej rundzie badania delfickiego powstały w oparciu o szeroko zakrojony przegląd literatury, analizę koncentracji i analizy przesunięć udziałów branŜ. W celu analizy konsensusu wykorzystano miarę Cns. Jako
branŜe, w których najbardziej prawdopodobne jest powstanie i przetrwanie klastrów, eksperci wskazali: rolnictwo, przemysł spoŜywczy, przemysł chemiczny,
branŜę drzewną, wytwarzanie energii oraz turystykę, zakwaterowanie i gastronomię. Eksperci przewidują, Ŝe liczba klastrów wzrośnie o 24% w 2025 r. (w porównaniu do 2010 r.).
The Projection of Cluster Initiatives in Opole Voivodeship up to the Year
2025 – Research Project Results
The aim of the study was to present the results on the identification of potential trends for the development of clusters in Opole Voivodeship up to the year
2025. Fifteen experts (Delphi survey) answered questions concerning the future of
clusters in Opole Voivodeship. The questions of the first round of the Delphi survey were based on the extensive literature review, the analysis of concentration
and the shift-share analysis. In order to analyse the consensus, the formula Cns
was used.
As the sub-sectors in which the emergence and survival of the clusters are the
most likely, the experts pointed out: agriculture, food industry, chemical industry,
wood industry, power generation as well as tourism, accommodation and catering.
The number of clusters is expected to grow by 24% from 2010 to 2025.
PhD Agnieszka Tłuczak, Opole University,
PhD in Engineering Mirosława Szewczyk, Opole University of Technology.
213