Download: LinuxUser_OOtips

LINUX USER
OpenOffice
Zaczęliście używać OpenOffice?
Jeżeli wcześniej pracowaliście
z produktami Microsoft Office, środowisko programu OpenOffice wyda się z początku nieco obce. Z pomocą rad opisanych w tym artykule
nabierzecie jednak doświadczenia.
Opis dotyczy OpenOffice w wersji
angielskiej i polskiej.
OpenOffice
Porady dla
użytkowników
OpenOffice
THOMAS HÜMMLER I IAN TRAVIS
■ Definiowanie
wpisów autotekstu
W świecie OpenOffice bloki tekstu odnoszą
się do pojęcia AutoText. AutoText to sformatowane porcje tekstu, które mogą również zawierać dołączone grafiki. Aby przekształcić
fragment tekstu przy użyciu funkcji Auto-
kalnej naszej firmy administrator może zdefiniować wiele standardowych wpisów autotekstu z przeznaczeniem dla całego personelu. W takim przypadku może on nie pozwolić
na dokonywanie zmian w standardowych
wpisach. Łatwo poradzimy sobie z tym problemem, tworząc autotekst w kategorii My
AutoText (Własne cegiełki). Kategoria ta
wskazuje katalog wewnątrz naszego katalogu
domowego, gdzie nie powinniśmy mieć ograniczonych praw do zapisu.
■
nowego dokumentu i utworzenie listy zainstalowanych bloków z odnośnymi skrótami
(Rysunek 2). Proces ten wymaga czasu procesora i może nieco potrwać.
■
■ Autoteksty
z podpowiedziami
Domyślne ustawienia umożliwiają automatyczne uzupełnianie po wpisaniu pierwszych
trzech znaków autotekstu. Wystarczy nacisnąć [Enter], aby zaakceptować sugestie uzu-
■ Drukowanie
listy wpisów autotekstu
Rysunek 1: Okno AutoText/Autotekst pozwala na zapisanie własnych bloków tekstu.
Text, należy najpierw zaznaczyć potrzebny
fragment. Następnie klikamy na ikonę Edit
AutoText (Edutuj autotekst) na pasku narzędziowym i otwieramy okno AutoText (Autotekst) (Rysunek 1). Określamy nazwę i skrót,
po czym wybieramy odpowiednio kategorie
wpisu z listy po lewej stronie (przykładowo
My AutoText). Następnie wybieramy AutoText
/ New (Autotekst / Nowy) i zapisujemy blok
tekstu. Jeżeli zależy nam na podglądzie, zaznaczamy pole Show Preview (Wyświetl podgląd). Teraz możemy zamknąć okno. Blok
może zostać użyty w dowolnym, opracowywanym tekście.
■
Do generowania listy autotekstów można
użyć makra, otrzymamy dzięki temu przydatny wykaz wpisów. Po wydrukowaniu możemy pozostawić wykaz na naszym biurku
i korzystać z niego w dalszej pracy.
Aby to zrobić, w jakimkolwiek dokumencie wybieramy Tools / Macros (Narzędzia /
Makro), w pojawiającym się oknie podwójnie
klikamy na Gimmicks na liście poniżej Macro from (Makro z) i wybieramy moduł AutoText. Makra należące do tego modułu pojawią
■ Brakująca nowa funkcja
Po zdefiniowaniu bloku AutoText (Autotekst), a następnie próbie zapisania go
w oknie AutoText (Autotekst) i AutoText /
New, możemy zauważyć brak opcji New (Nowy). Dzieje się tak, gdy próbujemy utworzyć
blok tekstu w obszarze, w którym posiadamy
uprawnienia jedynie do odczytu. W sieci lo-
88
Kwiecień 2004
Rysunek 2: Tworzenie listy bloków oraz
skrótów przez użycie makra w module Gimmicks AutoText.
się na liście po prawej stronie. Wybieramy
Main i klikamy na Run (Wykonaj). W ten
sposób nakazujemy programowi otworzenie
www.linux-magazine.pl
Rysunek 3: Opcja DIsplay remainder...
włącza podpowiedzi dla autotekstów.
pełniacza. Na przykład, pisząc Tha (a nawet
tha) OpenOffice nie rozróżni czy wyraz zaczyna się od dużej litery czy nie i pojawia się
podpowiedź Thank you. Naciskając [Enter]
spowodujemy zaakceptowanie propozycji
autotekstu.
Jeżeli nie pojawia się podpowiedź, opcję tę
można włączyć w oknie AutoText. Wybieramy
Edit / AutoText (Edytuj / Autotekst...) i zaznaczamy pole Display remainder of name as
suggestion while typing (Wyświetla w trakcie
pisania całą pozostałą część słowa), następnie
klikamy na Close (Zamknij) zamykając okno.
Teraz już będą wyświetlane podpowiedzi dla
naszych autotekstów (Rysunek 3).
■
■ Edycja bloków tekstu
Istnieją dwa proste sposoby edycji bloków
tekstu i autotekstu. Pierwszy z nich jest na-
OpenOffice
Rysunek 4: W tym trybie mamy możliwość
edycji bloków tekstu, chociaż brakuje tu jednej lub dwóch funkcji
stępujący: wpisujemy kilka pierwszych znaków, aż nazwa potrzebnego autotekstu pojawi się jako podpowiedź i potwierdzamy Enterem, według uznania zmieniamy i formatujemy blok tekstu, następnie wybieramy blok,
który chcemy zamienić, i klikamy na AutoText / Replace (Zamień). Zamykamy okno
i na tym koniec.
Drugi sposób wygląda następująco: najpierw,
wybierając Edit / AutoText (Edytuj / Atotekst) otwieramy okno AutoText (Autotekst).
Następnie wybieramy blok tekstu, który
chcemy edytować, i klikamy na AutoText /
Edit (Autoteks / Edytuj), spowoduje to
otwarcie nowego okna z naszym blokiem tekstu. Teraz można edytować tekst według własnych potrzeb, zwracając jednak uwagę na to,
iż nie będą w tym trybie dostępne funkcje, takie jak Undo (Cofnij) i Redo (Przywróć) (Rysunek 4). Po zakończeniu edycji bloku tekstu
wybieramy File / Save (Plik / Zapisz) lub
[Ctrl-S]. Teraz można powrócić do wersji roboczej dokumentu, wybierając File / Close
(Plik / Zamknij).
■
■ Ukrywanie
ramek marginesów
W OpenOffice Writer granice tekstu pokazują obszar na stronie przeznaczony do wpisywania tekstu. W rzeczywistości granice tekstu
„text boundaries” to inna nazwa na lewy, prawy, górny i dolny margines na stronie. Jeżeli
wolimy pracować używając „czystej strony”,
możemy po prostu ukryć ramki. Aby to zrobić, wybieramy Tools / Options / OpenOffice
org / Appearance i odznaczamy pole Text boundaries. Potwierdzamy klikając OK. Teraz
strona wygląda podobnie, jak po wyjściu
z drukarki. Szczegóły na temat zmiany opcji
widoku dokumentów, arkuszy i prezentacji
znajdziemy w ramce „Szybkie porady”.
■
■ Wyświetlanie znaków
niedrukowalnych
Aby włączyć lub wyłączyć opcję wyświetlania znaków niedrukowalnych, klikamy na
przycisk Nonprinting Characters on/off
(Włącz/wyłącz znaki niedrukowalne) na
pasku narzędziowym i wybieramy View /
Nonprinting Characters (Widok / Znaki
niedrukowalne) lub używając klawiatury
[Ctrl+F10]. Istnieją różne rodzaje tych
znaków:
■ Koniec paragrafu (Paragraph end): Jest to
znak na końcu paragrafu podobny do odwróconego P. Zdarza się, że znak ten przechowuje informacje dotyczące formatowania danego paragrafu.
■ Zwyczajna pauza (Custom hyphens): Są
to ukryte pauzy wpisywane przez naciśnięcie wewnątrz słowa [Ctrl+-]. Znaki te
nakazują OpenOffice rozdzielić słowo
w pozycji zaznaczonej przez pauzę użytkownika. Nie ma tu znaczenia, czy włączone jest czy też nie, automatyczne dzielenie wyrazów.
■ Spacje (Spaces): Jeżeli dzielenie wyrazów
jest włączone, w miejscu każdej spacji wyświetlana jest mała kropka.
Rysunek 5: Jeżeli kropki oznaczające spację
są dla nas irytujące, możemy je usunąć odznaczając pole Spaces (Spacje) w Tools /
Options / Text Document / Formatting Aids
(Narzędzia / Opcje... / Dokument tekstowy /
LINUX USER
trolne jako pomocne w formatowaniu tekstu. Pozostawienie użytkownikowi decyzji, co do korzystania ze znaków formatujących było dobrym pomysłem twórców
programu. Na przykład, jeżeli nie chcemy
widzieć kropki reprezentującej znak spacji, wybieramy Tools / Options / Text Document / Formatting Aids (Narzędzia /
Opcje... / Dokument tekstowy / Pomoc
w formatowaniu) i odznaczamy pole Spaces (Spacje) poniżej sekcji Display of (Wyświetl) (Rysunek 5). Jeżeli w przyszłości
włączymy znaki formatujące, kropki oznaczająca spacje będą ukrywane.
■
■ W dowolnym miejscu
OpenOffice dostarcza funkcji umożliwiającej
rozpoczęcie pisania na niemal każdej pozycji
na stronie. Właściwość ta jest znana jako Direct cursor (Kursor bezpośredni). Włączamy
ją przez zaznaczenie Direct Cursor (Kursor
bezpośredni) w Tools / Options / Text Document / Formatting Aids (Narzędzia / Opcje...
/ Dokument tekstowy / Pomoc w formatowaniu) lub przez kliknięcie w głównym pasku
narzędzi na ikonę Direct Cursor on/off
(Włącz/wyłącz kursor bezpośredni).
Przy włączonej funkcji kursora bezpośredniego możemy kliknąć w dowolnym
miejscu na stronie i umiejscowić kursor jak
najbliżej wybranej pozycji. Następnie
w miejscu tym wstawiamy paragraf o dowolnych właściwościach, w zależności od wybranych opcji. Domyślnie funkcja ta używa
tabulatorów do umiejscowienia kursora.
Pomoc w formatowaniu).
■ Spacje niełamliwe (Non-breaking spaces):
Niełamliwe spacje pokazywane są jako
szary kwadracik z wycieniowaną kropką.
Znaki te nie są łamane na końcach linii,
wprowadzamy je przez naciśnięcie
[Ctrl+Space].
■ Tabulatory (Tabs): Widoczne są jako
strzałki.
■ Nowa linia (Breaks): Znak znany jako złamanie linii, tworzony przez naciśnięcie
[Shift+Enter], pozwala na rozpoczęcie
nowej linii wewnątrz bieżącego paragrafu,
utrzymując jego dotychczasowy styl.
■ Tekst ukryty (Hidden text): Tekst wpisany
przez użycie pola Conditional text lub
Hidden text, może być ukrywany lub nie.
■ Paragraf ukryty (Hidden paragraphs): Jak
wyżej, ale tekst ten jest wpisywany przez
użycie funkcji Hidden Paragraph. Może
być włączony lub nie w View / Hidden Paragraphs. OpenOffice traktuje znaki kon-
Rysunek 6: Do zmiany koloru dla kursora
bezpośredniego używamy Tools / Options /
OpenOffice org / Appearance.
W razie potrzeby możemy wybrać inną
opcję w obszarze poniżej Insert:
■ Paragraph alignment (Wyrównanie akapitu): Kursor określa wyrównywanie bieżącego paragrafu. W zależności od tego,
gdzie klikniemy, paragraf zostanie wyrównany do lewej, wypośrodkowany lub do
prawej. Znak myszki nad kursorem pokazuje symbol strzałki wskazujący sposób
wyrównywania.
www.linux-magazine.pl
Kwiecień 2004
89
LINUX USER
OpenOffice
■ Left paragraph margin (Lewy margines
akapitu): Jeżeli wybierzemy tę opcję, po
włączeniu kursora bezpośredniego, lewy
margines paragrafu jest ustawiany w pozycji, na której klikniemy myszką. Paragraf
będzie wyrównywany do lewej.
■ Tabs (Tabulator): Opcja ta ustawia kursor do
pozycji tabulatora najbliższej od miejsca,
w którym klikniemy. Paragraf może zostać
wyrównany do lewej, wypośrodkowany lub
do prawej, w zależności od wybranej pozycji.
■ Tabs and spaces (Tabulator i spacja): Opcja
ta pozwala na precyzyjne ustawienie poprzez użycie dowolnej ilości tabulatorów
i spacji, koniecznej do osiągnięcia wybranej
pozycji.
Aby zmienić domyślny kolor przypisany do
kursora bezpośredniego, klikamy na znak
plusa w lewym panelu menu Tools / Options
(Narzędzia / Opcje...) obok OpenOffice org.
Następnie wybieramy Appearance (Widok),
aby wyświetlić układ kolorów po prawej.
Z listy dostępnych kolorów znajdujemy
wpis dla kursora bezpośredniego i wybieramy kolor (Rysunek 6).
■
rzędzi, obiektów, linijki podziałek oraz niektóre z pozycji menu będą ukryte.
Jeżeli jednak zdecydujemy się na dokonanie
jakichś zmian w dokumencie, nie ma potrzeby
powtórnego otwierania pliku, aby zmienić jego
status. Wystarczy tylko kliknąć na ikonę Edit
file (Edytuj plik) na pasku funkcji.
■
■ Otwieramy
pliki tylko do odczytu
Żeby obejrzeć dokument bez ryzyka przypadkowego wprowadzenia zmian, najrozsądniej
jest otworzyć go w trybie tylko do odczytu
(read only). Wybieramy wówczas plik
w oknie Open (Otwórz) i przed kliknięciem
na OK zaznaczamy pole Read-only (Tylko do
odczytu) (Rysunek 7). Otwieramy w ten sposób plik w trybie ochrony przed zapisem, co
widoczne jest na pasku tytułowym. Pasek na-
Rysunek 7: W celu otwarcia dokumentu tylko
do odczytu, zaznaczamy pole Read-only (Tylko do odczytu).
Szybkie porady
OpenOffice 1.1 wprowadził nowe podejście do definiowania wyglądu różnych typów dokumentów. Grupując pozycje dla
różnych typów dokumentów w nagłówku
OpenOffice org, pozbyto się niektórych
zbędnych pozycji z wcześniejszych okien.
Aby uzyskać do nich dostęp, klikamy na
Tools / Options (Narzędzia / Opcje),
a następnie na znak plusa na lewo od
OpenOffice org. Zestaw funkcji o strukturze drzewiastej pozwala na globalne
sterowanie widokiem i wyglądem wszystkich typów dokumentów w OpenOffice.
Opcje wyglądu
Ogólny wygląd OpenOfice można skonfigurować przez wybranie w oknie Tools /
Options (Narzędzia / Opcje) opcji OpenOffice org / View (Widok), zaprowadzi
nas to do okna z opcjami dotyczącymi
ogólnego wyglądu, wygładzania czcionek, podglądów i historii, wyświetlania
przycisków i ustawień myszy.
Color Scheme-schemat kolorów
Obszar OpenOffice org / Appearance pozwala na określenie schematu kolorów dla
OpenOffice. Oto kilka przykładów:
■ Document background: Zmienia kolor
wirtualnej strony, domyślne ustawienie,
Automatic, ustawia białe tło.
■ Application background: Zmienia kolor
obszaru tła (obszar pomiędzy wirtualną
stroną – o ile jest wyświetlana – a elementami sterującymi, jak paski narzędzi,
linijki czy rozwijane okna).
■ Font color: Zmienia aktualny kolor czcionek, domyślne ustawienie, Automatic,
ustawia kolor czcionek na czarny.
90
Kwiecień 2004
Niektóre pozycje, zapisane wcześniej
w Text Document i HTML Document, zostały teraz umieszczone w schemacie kolorów (OpenOffice org / Appearance):
■ Text boundaries: Włącza/wyłącza oraz de-
finiuje marginesy stron dla dokumentów.
■ Table boundaries: Włącza/wyłącza oraz
definiuje linie pomiędzy komórkami tabel
– domyślnie cienkie, szare linie.
■ Object boundaries: OpenOffice definiuje
obiekty jako elementy ekranu zawierające dane, są to obrazki, arkusze kalkulacyjne, teksty itd. Opcja ta, o ile jest zaznaczona, wyświetla w wybranym kolorze
linie granic oddzielające obiekty.
W wielu rodzajach dokumentów mogą się
pojawić adresy internetowe. OpenOffice
pozwala na użycie schematu kolorów do
rozróżniania odwiedzonych/nieodwiedzonych odsyłaczy i normalnego tekstu.
■ Visited links: Włącza/wyłącza podświetla-
nie odwiedzonych odsyłaczy w wybranym
kolorze.
■ Unvisited links: Włącza/wyłącza podświe-
tlanie nieodwiedzonych odsyłaczy w wybranym kolorze.
Opcje schematu kolorów
dla rodzajów dokumentów
Dodatkowe opcje dla schematu kolorów do
różnych rodzajów dokumentów są dostępne
w oknie Tools / Options (Narzędzia / Opcje).
Opcje dla różnych rodzajów
dokumentów
Poza opcjami dotyczącymi widoków
i schematów kolorów w sekcji Tools /
www.linux-magazine.pl
Options / OpenOffice.org (Narzędzia /
Opcje), okno to zawiera wiele ustawień
dla określonych typów dokumentów –
Text Document (Dokument tekstowy),
HTML Document (Dokument HTML),
Spreadsheet (Arkusz kalulacyjny), Presentation (Prezentacja) i Drawing (Rysunek).
Mimo że sekcja View (Widok) jest dostępna dla każdego rodzaju dokumentu, każdy z nich ma inny wybór opcji.
Przyjrzyjmy się opcjom dla Text document
(Dokument tekstowy), większość z nich dotyczy też dokumentów HTML document
(Dokument HTML).
Obszar poniżej Guides (Ograniczenie obszaru) pozwala na zmianę sposobu wyświetlania prowadnic. Do wyboru mamy opcje:
■ Guides while moving (Linie pomocnicze
przy przesuwaniu): Jeżeli zaznaczymy tę
opcję, granice ramki są rozszerzane, co
pozwala na precyzyjne pozycjonowanie
przy użyciu linijek.
■ Simple handles (Proste uchwyty): Jeżeli zaznaczymy tę opcję, uchwyty są wyświetlane
jako zwykłe prostokąty, bez efektów 3D.
■ Large handles (Duże uchwyty): Jeżeli zaznaczymy tę opcję, wyświetlane są większe uchwyty. Obszar poniżej View (Widok)
pozwala na wybranie pasków przewijania
i linijek, które chcemy wyświetlać: Horizontal scroll bar (Poziomy pasek przewijania), Vertical scroll bar (Pionowy pasek
przewijania), Horizontal ruler (Linijka pozioma) i Vertical ruler (Linijka pionowa).
Opcja Smooth scroll (Miękkie przewijanie)
daje płynne przewijanie strony. Prędkość
OpenOffice
LINUX USER
Szybkie porady
będzie zależeć od obszaru i głębi kolorów.
Obszar Display (Pokaż) pozwala na zdefiniowanie, które elementy strony mają być
wyświetlane na ekranie:
■ Graphics and objects (Grafiki i obiekty):
Jeżeli zaznaczymy to pole, obydwa te elementy będą zastępowane przez puste
ramki. Do opcji tej mamy też dostęp
przez wybieranie na pasku narzędzi ikony
Graphics on/off.
■ Tables (Tabele): Jeżeli są zaznaczone,
wszystkie tabele z dokumentu są wyświetlane na ekranie.
■ Drawings and controls (Rysunki i pola
kontrolne): Jeżeli są zaznaczone, wyświetlane są rysunki i elementy sterujące.
■ Field codes (Nazwy pól): Jeżeli są zaznaczone, wyświetlany jest kod pola, a nie jego zawartość. Do tej opcji mamy również
dostęp w View / Fields (Widok / Pola).
■ Notes (Notatki): Jeżeli są zaznaczone, notki i skrypty wyświetlane są jako kolorowe
kwadraciki. Klikając podwójnie na kwadracik możemy edytować treść skryptu.
Dokumenty HTML posiadają dodatkowy
obszar Settings (Ustawienia), w którym
możemy określić miarę dla linijek. Domyślnie jest to cal Centimeter (Centymetr),
można jednak zmienić na Point (Punkt),
Pica, Cal lub Millimetr.
Arkusz kalkulacyjny
Aby nieco rozjaśnić domyślny szary kolor linii
siatki Grid lines (Linie siatki), możemy wybrać
dla nich inny kolor, możemy też włączyć lub
wyłączyć grubsze linie oddzielające strony Page breaks (Podziały strony). Arkusze kalkulacyjne używają tych samych prowadnic Guides
(Linie pomocnicze) i Handles (Uchwyty), co
dokumenty tekstowe oraz HTML.
Obszar Display (Widok) pozwala na wybranie elementów arkuszy, które mają być
wyświetlane na ekranie.:
■ Formulas (Formuły): wyświetla formuły
zamiast wyników obliczeń
■ Zero values (Wartości zerowe): wyświetla
komórki z wartością 0
■ Note indicator (Znacznik notatek): wy-
■
■
■
■
świetla kropkę, aby wskazać obecność
notki w komórkach
Value highlighting (Wyróżnianie wartości): cele z zawartością tekstową są wyświetlane na czarno, z liczbami na niebiesko, inne na zielono
Anchor (Kotwica): wyświetla symbol kotwicy dla obrazów, które zostały wybrane
Text overflow (Przepełnienie tekstu): informuje nas, czy cela nie zawiera więcej
tekstu, niż może wyświetlić
Show references in color (Pokaż odwołania w kolorze): Podświetla powiązania
w formułach przy pomocy kolorowej
ramki wokół komórki.
Obszar poniżej Objects (Obiekty) pozwala na określenie, czy pokazywać ramki
(placeholders) w miejscach, w których
znajdują się różne obiekty Objects/Graphics (Obiekty/Grafiki), Charts (Wykresy)
albo Drawing objects (Obiekty graficzne).
Obszar okna w dole prawej strony panelu pozwala określić, które pomocne elementy
chcielibyśmy wyświetlić w arkuszu. Domyślnie
są to wszystkie wymienione poniżej:
Column and row headers (Nagłówki wierszy
i kolumn), Horizontal scroll bar (Poziomy pasek przewijania), Vertical scroll bar (Pionowy
pasek przewijania), Sheet tabs (Karty arkuszy)
oraz Outline symbols (Symbole konspektu).
Prezentacje i rysunki
Submenu View (Widok) jest identyczne dla
grafik i prezentacji, są tam cztery opcje
przyspieszające odświeżanie ekranu, domyślnie wszystkie wyłączone.
Obszar Display (Pokaż) pozwala określić,
które elementy mają być wyświetlane na
ekranie, są to Rulers visible, Guides when
moving, All control points in Bézier editor
i Contour of each individual object (Obrys
pojedynczych obiektów). Obszar Alternative display umożliwia wybór spośród Image
placeholders (Symbol zastępczy grafik),
Contour mode (Tryb konturu), Text placeholders i Line contour only (Tylko kontur).
Prenumerata Linux Magazine
Nie przegap at kiej okazji
■ Zamawiając prenumeratę
oszczędzasz!
■
www.linux-magazine.pl
Płacisz jak za 9
numerów
a otrzymujesz 12!
■ Z każdym numerem DVD
lub płyta CD-ROM.
Najszybszy sposób
zamówienia prenumeraty:
http://www
.linux-magazine.pl
Infolinia: 0801-800-105