AKTYWNY ALARM GAZOWY (AAG)

PRZEDSIĘBIORSTWO WDROŻENIOWE
PRO-SERVICE
Sp. z o.o.
3 1- 5 8 7 K r a k ó w , u l. C i e p ł o w n i c z a 2 2
Tel. 0 (prefix) 12 643-09-34 tel./fax 0 (prefix) 12 425-90-90, 0 (prefix) 644-55-89
NIP : 675-12-73-612
KRS 0000108481
http://www.pro-service.com.pl
e-mail : [email protected]
MATERIAŁY DO
PROJEKTOWANIA
AKTYWNY ALARM
GAZOWY (AAG)
I.
Wstęp
Systemy zabezpieczenia eksplozymetrycznego obiektów z zaworami samozamykającymi są przeznaczone
do ochrony obiektów, w których na skutek niekontrolowanego wycieku gazu wybuchowego może dojść do
jego wybuchu.
Szczególnie zalecane są do stosowania w :
• kotłowniach gazowych (istnieje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
2002 r. – DU Nr 75, by stosować takie systemy we wszystkich kotłowniach gazowych o
mocy ponad 60 kW)
• rozlewniach gazu płynnego
• stacjach redukcyjnych gazu
• obiektach użyteczności publicznej, gdzie stosowane jest ogrzewanie gazowe
• zakładach przemysłowych stosujących piece i nagrzewnice opalane gazem
• budynkach mieszkalnych
Istnieje szereg systemów, które realizują założone funkcje ochrony obiektów. Ich prawidłowy dobór i
konfigurację winien ułatwić Projektantom niniejszy informator.
Zasadniczymi elementami składowymi systemu są :
1. Detektory gazu (głowice gazometryczne) w ilości zależnej od uwarunkowań lokalnych, wielkości
dozorowanych pomieszczeń i ilości miejsc potencjalnie zagrażających pojawieniem się wycieku
gazu.
2. Centrala detekcyjna, której zastosowany typ winien być uwarunkowany ilością głowic
gazometrycznych, którymi centrala steruje.
3. Zawór samozamykający, którego typ zależny jest od ciśnienia w rurociągu gazowym, na którym jest
zabudowany oraz średnicy tego rurociągu.
4. Sygnalizator zewnętrzny, informujący o stanach alarmowych systemu.
5. Ewentualne inne urządzenia peryferyjne, służące do zdalnego przekazywania informacji o alarmie,
np. dialer telefoniczny do przekazywania takich informacji za pośrednictwem normalnych łącz
telefonicznych, radiolinia do przesyłania sygnałów alarmowych drogą radiową i inne.
6. W uzasadnionych przypadkach zasilacz systemowy, pozwalający na utrzymywanie systemu w
stanie gotowości nawet w razie przerwy w dopływie napięcia zasilania.
7. Sterownik zaworu, który należy stosować w przypadku jeśli system ma za zadanie sterować
jednocześnie dwoma zaworami samozamykającymi, lub jeżeli długość linii kablowej od centrali
detekcyjnej do zaworu samozamykającego przekracza 30 m.
Z systemem mogą również współpracować inne urządzenia peryferyjne i układy,
wentylacji, układy wyłączania napięcia w dozorowanym obiekcie i inne.
np. sterowniki
II.
Schemat ideowy systemu
Detektor nr 1
Centrala
detekcyjna
Detektor nr 2
Sygnalizator
zewnętrzny
Telefoniczne
powiadamianie
o alarmie
Opcja
Detektor nr „n”
))))
Opcja
Opcja
Powiadamianie radiowe
Opcja
Program
monitorujący
na PC
Odwzorowanie stanów
alarmowych na tablicy
synoptycznej
Opcja
Wentylacja
Opcja
Sterowanie
urządzeniami
wykonawczymi
Inne funkcje
sterownicze
Opcja
Opcja
Instalacja gazowa
Awaryjne
wyłączanie
napięcia
Odcinanie
dopływu
gazu
AKTYWNY ALARM GAZOWY
W skład systemu wchodzą :
•
•
•
Detektor(y) gazu w obudowie przeciwwybuchowej typu „EXpert”
Centrala detekcyjna (różne typy w zależności od ilości detektorów)
Głowica samozamykająca z kurkiem kulowym typu SK lub zawór samozamykający typu ZB
UNIWERSALNA GŁOWICA GAZOMETRYCZNA „EXpert”
EXpert
UNIWERSALNA
GŁOWICA
GAZOMETRYCZNA
Ex
PRO-SERVICE
Exes IICT4 KDB 99.409W
1. Obszar zastosowań:
Głowice gazometryczne „EXpert” przeznaczone są do stosowania w stacjonarnych systemach pomiaru
lub detekcji gazów wybuchowych oraz par cieczy palnych i wybuchowych, takich jak: metan, propan,
izobutany, amoniak, wodór, alkohol, toluen, ksylen, benzen, freony i inne.
2. Opis techniczny i wykaz elementów:
UGG „EXpert” składa się z następujących elementów:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Komora eksplozymetryczna PP-26 z cechą Exs I/IIC T6 KDB Nr. 93.080W
Puszka „Bartec” Ex-Polyester Nr 07-5194-0800/75555 z cechą Exe IIC T6 KDB Nr 96.381W
Dławica kablowa „Bartec” Pg 13,5 z cechą Exe II KDB Nr 98.208X
Listwa zaciskowa „Bartec” 07-9702-0320/1 z cechą EEx e I/II
Sensor półprzewodnikowy, katalityczny lub konduktometryczny w zależności od mierzonego
gazu i zakresu pomiarowego
Płytka elektroniki
Sensor umieszczony został w komorze eksplozymetrycznej PP-26. Płytka elektroniki, umieszczona w
atestowanej puszce zalana jest w sposób bezpieczny epidiamem z utwardzaczem C-10.
Ustawianie progów alarmowych odbywa się w zależności od wersji głowicy fabrycznie lub z klawiatury
centrali, bez ingerencji w ustrój głowicy.
3. Zasada pomiaru:
Pomiar stężenia gazu oparty jest w oparciu o wysokiej klasy sensor półprzewodnikowy na bazie SnO2 o
długiej żywotności (w granicach 6 – 10 lat). W zależności od typu zastosowanej centrali sterującosygnalizacyjnej UGG „EXpert” może spełniać funkcje dwuprogowego detektora, sygnalizującego dwa
ustawione fabrycznie progi alarmowe (np. dla Modułu Sterującego EXter 4z), detektora trójprogowego z
progami alarmowymi ustawianymi programowo w centrali w całym zakresie pomiarowym (np. dla centrali
PAG-8) lub też głowicy pomiarowej z pomiarem ciągłym i trzema ustawianymi programowo z centrali
progami alarmowymi w całym zakresie pomiarowym (np. dla centrali PAG-8P). W razie konieczności
związanej z rodzajem mierzonego gazu, zakresem pomiarowym i innymi uwarunkowaniami w głowicach
„EXpert” mogą być stosowane sensory innych typów (np. katalityczne, termokonduktometryczne)
4. Podstawowe dane techniczne :
1. Zakresy pomiarowe:
-
dla gazów wybuchowych z sensorem półprzewodnikowym – 0 – 40 % DGW
dla gazów wybuchowych z sensorem termokonduktometrycznym – 0 – 100 % v/v
dla amoniaku – 0 – 10.000 ppm
2. Napięcie zasilania: nominalne 12 V DC, dopuszczalne 10 – 15 V AC
3. Pobór prądu: Max. 185 mA.
4. Wyjścia sygnału alarmowego:
głowica detekcyjna: 0 – 10 V max. 10 mA.
głowica pomiarowa: rezystancja obciążeń < 10 kΩ
5. Rodzaj sensora: półprzewodnikowy, katalityczny lub termokonduktometryczny
6. Czas życia sensora : min. 6 lat
7. Element sterująco – rejestrujący: jednostka centralna (różne typy), sterownik (różne typy), centrale produkcji
własnej: EXter 4z, PAG-8, PAG-8P.
8. Możliwość ustawiania progów alarmowych – zależna od typu centrali. Dla produktów własnych:
EXter 4z – dwa progi alarmowe ustawiane fabrycznie (standardowo 10/30 % DGW
PAG-8 – trzy progi alarmowe ustawiane programowo z centrali
PAG-8P- trzy progi alarmowe ustawiane programowo z centrali, ciągły pomiar
9. Sygnalizacja stanów alarmowych: akustyczna i optyczna z centrali, standardowo dostępna
zewnętrzna sygnalizacja akustyczna i optyczna
również
10. Klimatyczne warunki pracy:
o
temp. otoczenia: - 10 do + 40 C (możliwe inne opcje)
wilgotność: do 95 % bez kondensacji
ciśnienie: 100 kPa ± 10 kPA
11.Stopień ochrony obudowy: IP-54
12. Wymiary: 144 x 80 x 55 z dławicą i komorą eksplozymetryczną
13. Cecha budowy przeciwwybuchowej: Exse IIC T4 IP-54 KDB Nr 99.409 W
5. Opis listwy zaciskowej
+
-
Plus zasilania
12 V DC – łączyć
z zaciskiem „+”
w centralkach
A1
A2
Alarm I progu.
„
Łączyć z zaciskiem
A1” lub „1”
Minus zasilania
(masa zasilania
i sygnałowa.
Łączyć z zaciskiem
„–” lub „M”
S
Wyjście sygnału napięciowego
0-10 V DC proporcjonalnego
do stężenia gazu. Występuje
tylko w głowicach pomiarowych
Alarm II progu
Łączyć z zaciskiem
„A2” lub „2”
6.Sposób połączenia i montażu
Połączenia pomiędzy detektorem „EXpert” a centralą należy dokonywać przewodem miedzianym
(linka) YDY, YKSY, OWY lub OMY 4 x 0,75 lub 4 x 1, łącząc zaciski w detektorze z zaciskami w
centrali zgodnie z powyższym opisem. Po podłączeniu detektora i dokładnym zadławieniu
przewodu w dławicy należy bardzo dokładnie przykręcić pokrywę detektora zwracając uwagę na
właściwe ułożenie uszczelki. Detektory w wersji do współpracy z centralami detekcyjnymi są
fabrycznie skalibrowane przez producenta na dwa progi alarmowe (standard dla metanu: I próg –
10 % DGW, II próg – 30 % DGW).
Należy przestrzegać niżej podanych zasad montażu detektorów:
•
•
Detektory przeznaczone do wykrywania gazów lżejszych od powietrza (metan, acetylen, amoniak,
wodór i inne) należy detektory montować na ścianie, lub na suficie NIE NIŻEJ NIŻ 30 cm OD
SUFITU, zawsze powyżej górnych krawędzi drzwi lub okien, możliwie blisko potencjalnych źródeł
emisji gazu. Należy montować te detektory możliwie daleko od otworów okiennych i
wentylacyjnych, unikając miejsc nasłonecznionych lub narażonych na działanie silnych pól
elektromagnetycznych oraz pary wodnej, wody i innych płynów, gazów spalinowych a także
zapylenia.
Detektory przeznaczone do wykrywania gazów cięższych od powietrza (LPG, propan, butan,
ksylen, styren, węglowodory ciężkie, siarkowodór, opary oleju opałowego itp., które mają tendencję
do gromadzenia się przy podłożu) montujemy na ścianach lub wspornikach NIE WYŻEJ NIŻ 30 cm
OD PODŁOŻA, możliwie blisko potencjalnego źródła emisji gazu, z dala od otworów drzwiowych.
Pozostałe uwarunkowania montażowe jw. Ze względu na fakt, że nisko zainstalowanym detektorom
zagraża zapryskanie wodą podczas zmywania posadzki zalecane jest, aby te detektory montować
w bryzgoszczelnych obudowach typu AP-1 z labiryntowymi wlotami wnikania medium, co w sposób
zasadniczy wydłuża czas prawidłowej pracy detektora.
Ilość detektorów w systemie należy dobierać uwzględniając powyższe zalecenia oraz fakt, iż ich
skuteczny promień monitoringu wynosi około 5 m w każdym kierunku licząc od miejsca
posadowienia detektora.
7.Pozycja montażowa
Zaleca się montowanie detektorów w pozycji pionowej (komorą eksplozymetryczną w dół). Pozycja
pozioma (komorą eksplozymetryczną w bok) jest dopuszczalna, o ile wymagają tego warunki
techniczne.
NIE ZALECA SIĘ INSTALOWANIA DETEKTORA KOMORĄ EKSPLOZYMETRYCZNĄ DO GÓRY.
UNIWERSALNE GŁOWICE GAZOMETRYCZNE EXpert SĄ URZĄDZENIAMI ELEKTRYCZNYMI
1
BUDOWY PRZECIWWYBUCHOWEJ. ICH MONTAŻ W STREFACH ZAGROŻONYCH WYBUCHEM Z
2
LUB Z ORAZ WSZELKIE ROBOTY KONSERWACYJNE MOGĄ BYĆ DOKONYWANE TYLKO
PRZEZ OSOBY POSIADAJĄCE STOSOWNE UPRAWNIENIA NADANE PRZEZ GIG.
8.Kontrola pomontażowa i okresowa
Po zakończeniu instalacji należy dokonać sprawdzenia prawidłowości pracy systemu detekcji gazu.
Sprawdzenie to polega na wpuszczeniu niewielkiej ilości gazu, do wykrywania którego przeznaczony jest
detektor na wlot komory eksplozymetrycznej (porowaty spiek). Działanie gazu powinno być bardzo
krótkie (nie dłużej niż dwie sekundy). Taka emisja gazu powinna spowodować pojawienie się sygnałów
alarmowych na centrali lub module alarmowym oraz uaktywnienie się wyjść sterowniczych
przekaźnikowych i napięciowych wraz z ewentualnym zadziałaniem urządzeń wykonawczych (zawór
samozamykający, wentylacja itp.), o ile są włączone do systemu.
W PRZYPADKU DETEKTORÓW PRZEZNACZONYCH DO WYKRYWANIA GAZU ZIEMNEGO LUB
LPG DOPUSZCZALNE JEST, ABY PRÓBĘ WYKONYWAĆ NIEWIELKĄ ILOŚCIĄ GAZU Z
NIEZAPALONEJ ZAPALNICZKI GAZOWEJ.
Opisaną wyżej kontrolę Użytkownik systemu winien wykonywać nie rzadziej niż raz w miesiącu !
9.Kontrola kalibracji
Detektor w momencie dostawy do Użytkownika posiada atest kalibracyjny, określający datę atestacji,
medium, na które został skalibrowany, jednostkę miary oraz wartości stężeń progowych dla ustawionych
progów alarmowych. Atest ten jest ważny przez 12 miesięcy od daty sprzedaży, lecz nie dłużej niż
18 miesięcy od daty atestacji.
Po tym okresie detektor należy poddać kontroli i ewentualnej korekcie nastaw progów alarmowych przy
użyciu atestowanych gazów kalibracyjnych. Po kontroli, która przyniesie wynik pozytywny,
zaświadczenie atestacyjne zostanie przedłużone. Czas, o który można przedłużyć zaświadczenie
atestacyjne (zwykle 6 do 12 miesięcy) określa jednostka atestacyjna w oparciu o wyniki prób i z
uwzględnieniem warunków pracy urządzenia.
ATESTACJĘ UNIWERSALNYCH GŁOWIC GAZOMETRYCZNYCH „EXpert” WYKONYWAĆ MOŻE
JEDYNIE PRODUCENT LUB UPOWAŻNIONA PRZEZ NIEGO JEDNOSTKA SERWISOWA.
Producent nie bierze odpowiedzialności za nieprawidłowości w pracy głowicy nie posiadającej
aktualnego atestu kalibracyjnego.
CENTRALE DETEKCYJNE STOSOWANE W SYSTEMACH
AAG
MODUŁ ALARMOWY EXter-4z
I.
PRZEZNACZENIE
Moduł Alarmowy EXter 4z jest przeznaczony do obsługi Uniwersalnych Głowic Gazometrycznych
EXpert i uniTOX stosowanych w systemach detekcji gazów toksycznych i wybuchowych, w
szczególności zaś jest elementem Aktywnego Alarmu Gazowego, służącego do aktywnej
ochrony obiektów przed wybuchem gazu poprzez wykrycie alarmowych stężeń tego gazu i
odcięcie jego dopływu sterowanym przez system detekcji zaworem samozamykającym.
Moduł jest nowoczesną, mikroprocesorową jednostką centralną, przygotowaną standardowo do
obsługi od jednej do czterech głowic gazometrycznych (detektorów), posiadającą szereg opcji
ustawialnych do potrzeb Użytkownika bez konieczności ingerencji w układ elektroniczny, poprzez
odpowiednie zaprogramowanie mikroprocesora. Cechą charakteryzującą Moduł Alarmowy EXter
4z i wyróżniającą go spośród innych produktów tego rodzaju jest jego gotowość do komunikowania
się z Użytkownikiem drogą radio lub telepowiadamiania, a także łączem RS-485.
II.
PODSTAWOWE PARAMETRY TECHNICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Napięcie zasilania – 230 V AC, 50 Hz
Podtrzymanie napięcia – ok. 1 h, akumulator wewnętrzny
Pobór mocy – max. 20 W
o
o
Temperatura pracy - od - 15 do + 50 C (zalecana +5 - + 40 C)
Ilość kanałów pomiarowych – 4 (możliwość wykorzystania od 1 do 4 wg potrzeb
Użytkownika)
Ilość poziomów alarmowych – 2 (Al1, Al2)
Sygnalizacja alarmów – akustyczna i optyczna
Pamięć poziomów alarmowych – optyczna
Kasowanie pamięci – przyciskiem na ścianie czołowej
Zasilanie detektorów – 12 V DC
Kontrola zasilania – optyczna
Kontrola linii - optyczna
Wyjścia stykowe – 3 - NO lub NC, osobno dla Al1 i Al2, trzecie wyjście konfigurowane
wg potrzeb Użytkownika, standardowo dla Al2, beznapięciowe, max. obciążalność 8 A.
Wyjścia napięciowe – 12 V DC osobno dla Al1 i Al2
Wyjście do sterowania zaworem samozamykającym – trzy impulsy wysokoprądowe po
przekroczeniu Al2.
Wymiary – 215 x 240 x 115 mm
III.
OPIS PŁYTY CZOŁOWEJ I LISTWY ZACISKOWEJ
EXter 4z
MODUŁ ALARMOWY
Al.2
Al.1
Al.2
Al.1
Al.2
Al.1
Al.2
Al.1
PRO-SERVICE
tel./fax: (12) 425-90-90
www.alarmgaz.com.pl
MADE IN POLAND
DETEKTOR 4
DETEKTOR 3
DETEKTOR 2
DETEKTOR 1
STER. 1
STER. 2
ZAWÓR
ZASILANIE
KASOWANIE
ALARMU
GAZ
OBIEKT
Aktywny
Alarm
Gazowy
Płyta czołowa Modułu Alarmowego podzielona jest na dwie zróżnicowane kolorystycznie połowy. Po
lewej stronie znajduje się nazwa produktowa oraz logo producenta wraz z informacjami do
ewentualnego kontaktu, prawa zaś strona zawiera opisy i sygnalizację pracy Modułu.
Występują tam następujące elementy (patrząc od dołu):
1. Kasowanie Alarmu – mikroprzycisk służący do skasowania pamięci stanów alarmowych.
2. Zasilanie – duża dioda świecąca w kolorze zielonym gdy Moduł jest zasilany napięciem 230 V
AC, w razie braku zasilania i pracy na wewnętrznym akumulatorze zmienia kolor na czerwony.
3. Zawór – zielona dioda, świeci impulsowo zgodnie z emisją trzech impulsów do zamknięcia
zaworu. W trybie normalnej pracy – nie świeci.
4. Ster. 1 i Ster. 2 – dwie zielone diody informujące o uaktywnieniu wyjść przekaźnikowych i
napięciowych alarmów Al1 i Al2.
5. Al 1, Al 2 – sygnalizacja przekroczenia alarmu 1 i alarmu 2 na poszczególnych detektorach (od
dołu Nr 1, 2, 3, 4). Dioda sygnalizująca przekroczenie alarmu 1 ma kolor żółty, sygnalizacja
przekroczenia alarmu 2 realizowana jest diodą czerwoną.
6. Pole do opisu „GAZ”, „OBIEKT” przeznaczone jest do wypełnienia przez Instalatora lub
Użytkownika. Ma to ułatwić lokalizację miejsca powstania awarii.
LISTWA ZACISKOWA MODUŁU EXter – 4z
4
TEST ZAWORU
SWT
3
2
1
ZAL.
SWD
Otw.-Al2
Zw.-Al.1
....
NC COM NO
WYL.
DETEKTORY
AKUMULATOR
KONF.P 3
W1
W3
W2
230 V
ZASILANIE
-
A1 A2 +
DETEKTOR 4
-
A1 A2 +
DETEKTOR 3
- A1 A2 +
DETEKTOR 2
- A1 A2 +
DETEKTOR 1
NCCOMNO NCCOMNO
- 12V + -12V +
WYA2 WYA1 ZAWOR
Listwa zaciskowa Modułu Alarmowego EXter ukazana została na rysunku. Dostęp do niej uzyskuje
się po odkręceniu dwóch wkrętów i zdjęciu osłony poniżej płyty czołowej.
Na listwie znajdują się (patrząc od lewej) następujące elementy:
1. Zasilanie 230 V – dwa zaciski, na które doprowadza się napięcie zasilania modułu 230 V AC
50 HZ.
2. Zaciski podłączenia detektorów (od Detektora Nr 4 do Detektora Nr 1) Każdemu detektorowi
przyporządkowane są 4 zaciski (opisane analogicznie jak zaciski na listwie przyłączeniowej
detektora EXpert), tj. : -, A1, A2, +.
3. Zaciski wyjść przekaźnikowych opisane: W1, W2, W3. Każde z tych trzech wyjść posiada trzy
zaciski – NC, COM, NO, umożliwiające konfigurowanie przekaźnika jako normalnie otwartego
lub normalnie zamkniętego. Standardowo W1 przyporządkowany jest do alarmu 1, W2 do
alarmu 2, W3 również do alarmu 2 lecz istnieje możliwość jego przekonfigurowania zworą
opisaną KONF.P3. Po zwarciu tej zwory wyjście W3 będzie się uaktywniało po zadziałaniu
alarmu 1.
4. Zaciski wyjścia napięciowego drugiego progu alarmowego opisane + - WY.2 12 V
5. Zaciski wyjścia napięciowego pierwszego progu alarmowego opisane + - WY.1 12 V
6. Zaciski do podłączenia zaworu samozamykającego opisane ZAWÓR.
Powyżej pierwszego rzędu zacisków od lewej usytuowane są :
7. Mikrowyłącznik umożliwiający wykonanie testu zaworu, tj. wygenerowanie impulsów
zamykających zawór bez konieczności symulacji alarmów detektorów – usytuowany jest nad
zaciskami Detektora Nr 4 i opisany SWT „TEST ZAWORU”.
8. Zestaw czterech mikrowyłączników, umożliwiających blokowanie nieużywanych lub
uszkodzonych linii pomiarowych. Umieszczony jest powyżej zacisków Detektora 3 i Detektora
2, pomiędzy nimi. Opisany jako SWD „DETEKTORY”. Mikrowyłączniki opisane są od lewej
„4,3,2,1”, co odpowiada numerom detektorów. Usytuowanie mikrowyłącznika w pozycji górnej
świadczy o włączeniu kanału pomiarowego. Aby wyłączyć kanał, należy przestawić go w
pozycję dolną. Standardowo włączone są wszystkie cztery kanały pomiarowe.
9. Wtyk do włączenia akumulatora opisany „Akumulator”
UWAGA – W MOMENCIE DOSTAWY DO KLIENTA AKUMULATOR JEST ROZŁĄCZONY.
PO PODŁĄCZENIU ZASILANIA NALEŻY ZAŁĄCZYĆ RÓWNIEŻ AKUMULATOR POPRZEZ
WETKNIĘCIE WYPROWADZONEJ NAD LISTWĘ ZACISKOWĄ WTYCZKI NA
PRZEWODZIE WE WTYK.
IV. OPIS FUNKCJONALNY MODUŁU ALARMOWEGO EXter 4z
Moduł Alarmowy EXter 4z jest przeznaczony do zasilania i odbioru informacji z czterech
detektorów typu EXpert oraz realizowania funkcji sterowniczych i przekazywania drogą radio lub
telepowiadamiania informacji o stanie systemu do jednostek centralnego monitoringu stanów
alarmowych. Jest również przystosowany do komunikacji z systemami nadrzędnymi poprzez łącze
RS-485. Moduł zaopatrzony jest w układ zasilania buforowego (wewnętrzny akumulator), mający
na celu podtrzymanie funkcjonowania systemu w razie zaniku napięcia zasilania. Nie wymaga, w
odróżnieniu od wielu innych jednostek centralnych tego rodzaju, stosowania dodatkowych
zasilaczy, sterowników urządzeń wykonawczych itp.
Najistotniejsze funkcje, realizowane przez Moduł Alarmowy EXter 4z sygnalizowane są na płycie
czołowej urządzenia.
Niniejszy opis ma za zadanie ułatwienie Użytkownikowi interpretacji informacji, pojawiających się w
formie sygnalizacji na płycie czołowej Modułu Alarmowego EXter 4z.
1. ZASILANIE – Duża zielona dioda sygnalizująca fakt, że system jest załączony. Świecenie tej
diody w kolorze czerwonym świadczy o braku zasilania 230 V AC i informuje, że zasilanie
systemu realizowane jest poprzez wewnętrzny akumulator. Brak świecenia tej diody świadczy
o tym, że albo system nie jest zasilany, albo uszkodzeniu uległ bezpiecznik układu
zasilającego Modułu.
2. ZAWÓR – Zielona dioda sygnalizująca trzy wysokoprądowe impulsy, powodujące zamknięcie
zaworu samozamykającego. W trybie czuwania, podczas normalnej pracy – nie świeci.
3. STER. 1 – Zielona dioda sygnalizująca uaktywnienie się wyjść
napięciowych i
przekaźnikowych I progu detekcji. Po zaniku stężenia gazu poniżej I progu gaśnie. W tym
momencie wyjścia dezaktywują się.
4. STER. 2 –Jw. lecz dotyczy II progu detekcji.
5. Al. 1 ( Detektory Nr 1, 2, 3, 4) – Żółta dioda sygnalizująca przekroczenie I progu alarmowego
na przyporządkowanym jej detektorze. Jeżeli świeci światłem ciągłym, stężenie powyżej progu
I jest aktualnie stwierdzone przez detektor. Jeżeli świeci pulsująco – świadczy to o tym, że
alarm był, lecz już jest nieaktualny (tzw. „pamięć alarmu” – do skasowania przyciskiem
„KASOWANIE ALARMU”).
6. Al. 2 – Dioda czerwona, reszta jw., dotyczy II progu detekcji.
Opis działania Modułu Alarmowego EXter 4z
Do modułu podłączyć można od 1 do 4 głowice gazometryczne (detektory) EXpert, w zależności
od potrzeb Użytkownika. Połączenia należy dokonywać przewodem miedzianym (linka) OMY 4 x
0,75 lub 4 x 1, łącząc zaciski w detektorze z identycznie opisanymi zaciskami w module. W razie
niewykorzystania wszystkich kanałów pomiarowych, czyli np. wpięcia w system jedynie detektorów
Nr 1 i 2, dwie pozostałe linie należy zablokować, przełączając mikrowyłączniki SWD Nr 3 i 4 w
położenie dolne (WYŁ). Detektory są fabrycznie skalibrowane przez producenta na dwa progi
alarmowe (standard dla metanu: I próg – 10 % DGW, II próg – 30 % DGW).
W razie zastosowania w systemie sygnalizacji zewnętrznej, do wyjścia napięciowego WY.1 12 V +
- należy podłączyć sygnalizator optyczny (będzie się uaktywniał po przekroczeniu I progu
alarmowego), zaś do wyjścia WY.2 12 V + - , sygnalizator akustyczny (będzie się uaktywniał po
przekroczeniu II progu alarmowego). Przy podłączaniu sygnalizatorów należy zwracać uwagę na
polaryzację. Połączenia pomiędzy modułem a sygnalizatorami należy wykonywać przewodem
miedzianym (linka) dwużyłowym, np. OMY 2 x 0,5.
O ile system ma sterować zaworem samozamykającym, wpinamy go na zaciski „ZAWÓR”, przy
czym polaryzacja nie ma znaczenia. Połączenia pomiędzy modułem a zaworem dokonujemy
przewodem miedzianym (linka) dwużyłowym, przy czym przekrój tego przewodu powinien być tym
większy, im większa jest odległość pomiędzy modułem a zaworem – zgodnie z poniższą tabelą.
DOBÓR PRZEWODÓW LINII KABLOWEJ ZAWORÓW SAMOZAMYKAJĄCYCH
2
2
Dla przekroju 2 x 1 mm i 2 x 1,5 mm należy stosować przewody typu OMY
2
2
Dla przekroju 2 x 2,5 mm i 2 x 4 mm należy stosować przewody typu YDY
Długość linii L
od centrali do zaworu
SK
DN-15 do 32
SK
DN-40 do 100
ZB
2
2 x 1,5 mm2
2 x 1,0 mm2
2
2 x 2,5 mm2
2 x 1,5 mm2
2
2 x 4,0 mm
L < 10 m
2 x 1,0 mm
10 m < L < 20 m
2 x 1,5 mm
20 m < L < 50 m
2 x 2,5 mm
2
2
2 x 2,5 mm
* WYGRZEWANIE SIĘ DETEKTORÓW
Po włączeniu zasilania modułu i stwierdzeniu przez układ pomiarowy prawidłowej wartości zasilania
następuje etap tzw. „wygrzewania detektorów”, trwający 30 sekund. Etap ten jest sygnalizowany
migotaniem wszystkich czterech żółtych diod alarmowych I progu detekcji.
W czasie wygrzewania moduł nie reaguje na żadne zmiany sygnałów wejściowych ani nie
wysterowywuje wyjść. Pozwala to na uniknięcie przypadkowych alarmów lub zamknięcia zaworu w
pierwszym, nieustabilizowanym okresie pracy detektorów do czasu ich wygrzania.
* ZACHOWANIE MODUŁU W STANACH ALARMOWYCH I PO ICH USTĄPIENIU
Stwierdzenie przez którykolwiek z detektorów przekroczenia I progu alarmowego przejawia się w
następujący sposób :
1. Przy opisie tego detektora zapala się żółta dioda Al 1.
2. Uaktywniaję się wyjścia napięciowe i przekaźnikowe I progu – jednocześnie zapala się zielona
dioda STER. 1. O ile do systemu włączony jest zewnętrzny sygnalizator akustyczno-optyczny,
pojawia się sygnał optyczny.
3. Uaktywnia się wewnętrzna syrenka w module emitując sygnał przerywany (Uwaga – obsługa
może ją skasować przyciskiem KASOWANIE ALARMU, wciskając go przez 4 sekundy.
Skasowanie wewnętrznej syrenki modułu w trakcie trwania alarmu nie powoduje skasowania
sygnalizatora zewnętrznego).
Stwierdzenie przez którykolwiek z detektorów przekroczenia II progu alarmowego przejawia się w
następujący sposób :
1. Przy opisie tego detektora zapala się czerwona dioda Al 2.
2. Uaktywniają się wyjścia napięciowe i przekaźnikowe II progu – jednocześnie zapala się zielona
dioda STER. 2. O ile do systemu włączony jest zewnętrzny sygnalizator akustyczno-optyczny,
pojawia się sygnał akustyczny.
3. Wewnętrzna syrenka w module jest nadal aktywna lecz zmienia sygnał na ciągły – z
możliwością wyłączenia jw.
4. Po 10 sekundach trwania alarmu II emitowane są trzy wysokoprądowe impulsy na zamknięcie
zaworu. Jest to odzwierciedlone trzykrotnym zapaleniem się zielonej diody ZAWÓR.
Uwaga : Pomiędzy dwoma kolejnymi zamknięciami zaworu spowodowanymi użyciem przycisku „TEST
ZAWORU” lub stanem alarmowym Al 2. musi upłynąć czas minimum 1 minuty ze względu na konieczność
doładowania akumulatora.
Po spadku stężenia gazu poniżej II progu alarmowego następuje dezaktywacja wyjść przekażnikowych i
napięciowych II progu, gaśnie zielona dioda STER. 2, czerwona dioda Al. 2 przy opisie detektora
przechodzi ze świecenia ciągłego w migotanie (tzw. pamięć alarmu 2). Migotanie diody można
skasować przyciskiem KASOWANIE ALARMU. Wewnętrzna syrenka modułu przechodzi z tonu
ciągłego w przerywany.
Po spadku stężenia gazu poniżej I progu alarmowego następuje dezaktywacja wyjść
przekaźnikowych i napięciowych I progu, gaśnie zielona dioda STER. 1, żółta dioda Al. 1 przy
opisie detektora przechodzi ze świecenia ciągłego w migotanie (tzw. pamięć alarmu 1). Migotanie
diody można skasować przyciskiem KASOWANIE ALARMU. Wyłącza się wewnętrzna syrenka
modułu.
System czuwa bezawaryjnie wówczas, kiedy świeci jedynie zielona duża dioda ZASILANIE. Jeśli ta
sama dioda świeci na czerwono, świadczy to o braku zasilania 230 V AC – system pracuje na
wewnętrznym akumulatorze. W takim przypadku należy bezzwłocznie przywrócić zasilanie
zewnętrzne, ponieważ pojemność akumulatora gwarantuje pracę systemu jedynie przez ok. 1
godz.
Uwaga : Podczas pracy systemu na zasilaniu akumulatorowym styki napięciowe modułu w
razie alarmu nie uaktywnią się. Zostają jednak zachowane pozostałe funkcje systemu, w tym
sterowanie stykami przekaźnikowymi i awaryjne zamykanie zaworu.
* OBNIŻENIE SIĘ NAPIĘCIA ZASILANIA I/LUB ROZŁADOWANIE AKUMULATORA
W przypadku obniżenia się napięcia zasilania w czasie normalnej pracy systemu i/lub rozładowania
akumulatora przy zasilaniu rezerwowym następuje po czasie 5 sek. koniecznym do
wyeliminowania zakłóceń reakcja systemu przejawiająca się w następujący sposób:
- zawór samozamykający zostanie przez system zamknięty
- zasilanie detektorów zostanie wyłączone
- jeśli w tym momencie był włączony wewnętrzny sygnalizator akustyczny modułu,
zostaje wyłączony
- stan wyjść przekaźnikowych zastany w tym momencie zostaje zachowany
Taki tryb pracy jest sygnalizowany przez jednoczesne migotaniem wszystkich czterech
czerwonych diod alarmowych II progu detekcji.
Napięcie zasilania jest przez cały czas monitorowane i po jego przywróceniu lub podwyższeniu do
niezbędnego poziomu następuje samoczynne przejście systemu do normalnej pracy, począwszy
od ponownego wygrzewania detektorów.
PRZYKŁADOWY SCHEMAT POŁĄCZEŃ
Moduł Alarmowy
EXter 4z
Zasilanie 230 V AC 50 Hz
Zawór
samozamykający
Detektor Nr 4
Detektor Nr 3
Detektor Nr 2
Sygnalizator akustyczno-optyczny
sterowany z wyjść napięciowych
Detektor Nr 1
Wentylator sterowany np.
z wyjścia przekaźnikowego
STER. 1
CENTRALA ALARMOWA uniSTER
Dla systemów AAG, w których zachodzi konieczność zastosowania większej niż 4 detektorów "EXpert"
wyprodukowano ośmiokanałową centralę mikroprocesorową uniSTER.
Materiały dla projektantów do tej jednostki centralnej znajdują się aktualnie w trakcie opracowywania i
wkrótce zostaną umieszczone na naszych stronach internetowych. Aktualnie dla uzyskania dokładniejszych
informacji prosimy o kontakt z naszą firmą.