docForum Handlu i Montaży nr 13 (4/2015)
download 
Reklamacja Transkrypt
Forum Handlu i Montaży nr 13 (4/2015)
FORUM GRUDZIEŃ 2015 wydanie 4 (13) ISSN 2392-019X HANDLU I MONTAZY KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW OKIENNYCH WJAZD NA PILOTA INTELIGENTNE DOMY ZA JAKOŚĆ OKIEN ODPOWIADA DOSTAWCA GRUDZIEŃ 2015 SPIS TREŚCI PRZYSZŁOŚĆ NALEŻY DO DUŻYCH PRZESZKLEŃ 2 rozmowa z Tomaszem Janikiem, wiceprezesem DeccoExtrusion JAK MONTOWAĆ ZIMĄ? 3 Sonda SZKOLIMY PRZYSZŁYCH FACHOWCÓW 4 program Edukacji Zawodowej ZNAMY MISTRZA POMORZA 5 w montażu okien KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW OKIENNYCH 6 BEZPIECZNE DRZWI 8 czyli które elementy drzwi wpływają na ich antywłamaniowość CIEPŁE BRAMY GARAŻOWE 10 CECHY SZKŁA 12 czyli czym charakteryzuje się szkło wykorzystywane w stolarce INTELIGENTNE DOMY 14 czyli kilka nowości ze świata automatyki WJAZD NA PILOTA 16 KONIEC TAŚMY 18 Co montażyści i sprzedawcy stolarki wiedzą o automatyce? Na tak zadane pytanie nie da się oczywiście jednoznacznie odpowiedzieć, choć niestety „statystyczny” pracownik salonu okienno-drzwiowego wie niewiele. Że istnieje, że coś ułatwia, że coraz częściej się ją stosuje. Może nawet, że do jej montażu trzeba mieć specjalne uprawnienia (do pracy z niskimi i średnimi napięciami). Ponadto potrafi wskazać kilka najpopularniejszych jej przykładów: napędy do bram lub rolet, może też mechanizmy otwierające drzwi w sklepach czy centrach handlowych. Tymczasem produktów związanych z automatyzacją już nie tylko naszych domów, ale naszego życia, powstają każdego roku setki, jeśli nie tysiące. Dlatego w tym numerze Forum przygotowaliśmy dla Państwa krótki przegląd rozwiązań, które już wkrótce mają szansę na stałe zagościć w naszych domach: od sterowania zasłon w oknach, po roboty myjące przeszklenia i inne gładkie powierzchnie. A wszystko to w przystępnych cenach i „na wyciągnięcie ręki”. I o to właśnie chodzi, by tę rękę wyciągnąć i wprowadzić nowatorskie rozwiązania u siebie w salonie, zanim zrobi to konkurencja. Zapraszamy do lektury. czyli jak z rolety ręcznej zrobić roletę z napędem TARGI BUDMA 2016 19 WYDAWCA ZA JAKOŚĆ OKIEN ODPOWIADA DOSTAWCA 20 Centrum Informacji Branżowej ul. Turmoncka 22/110, 03-254 Warszawa tel.: 22 678 50 73, tel./faks: 22 678 41 32 e-mail: [email protected] OBOWIĄZEK PODATKOWY 21 www.montaze.info.pl www.forumbranzowe.com Reklama: 609 222 941 / [email protected] Redakcja: Aleksandra Tęsiorowska Skład i łamanie: Anna Urbańska W publikacji wykorzystano zdjęcia z firm. GOŚĆ NUMERU PRZYSZŁOŚĆ NALEŻY DO DUŻYCH PRZESZKLEŃ rozmowa z Tomaszem Janikiem, wiceprezesem DeccoExtrusion CZY OBSERWUJE PAN ZJAWISKO, ŻE MAŁE ZAKŁADY OKIENNE ZAMYKAJĄ SWOJĄ PRODUKCJĘ? Owszem, był taki moment, że wiele firm rezygnowało z produkcji okien i zmieniało branżę albo stawało się dystrybutorami. Dzisiaj, moim zdaniem, ta tendencja wyhamowała. Ci, którzy przetrwali trudniejszy okres produkują cały czas, a nawet rozwijają się, konkurując skutecznie z dużymi wytwórniami. Koszty produkcji w firmach większych i średnich wyraźnie się wyrównały, a ceny zakupu komponentów są już bardzo zbliżone. Prawdą jednak jest, że trudniej jest utrzymać się ze sprzedaży okien tylko na rynku krajowym - wygrywają ci, którzy prężnie działają w eksporcie. JAK ZMIENIŁY SIĘ WYMAGANIA STAWIANE TECHNICE OKIENNEJ? Wymagania projektantów budynków idą w stronę dużych przeszkleń. Oznacza to, że konstrukcje okienne muszą być coraz większe, coraz bardziej stabilne i coraz bardziej przemyślane. Stolarka wielkogabarytowa wymaga większego namysłu, dodatkowych obliczeń statycznych, a w razie wątpliwości, konsultacji z systemodawcą. Niemal w każdej większej inwestycji trafia się coś, co wykracza poza standard i trzeba wówczas dobrze sprawdzić, czy to ogóle da się zrealizować. Często bowiem trzeba tam zastosować dodatkowe podziały albo większe wzmocnienia, mocniejsze zawiasy. Jako systemodawca chętnie pomagamy w realizowaniu takich rozwiązań „specjalnych”, a pod wyliczeniami zawsze się podpiszemy i weźmiemy za to współodpowiedzialność. Ale jeśli coś ma być wykonywane „bez głowy”, wbrew zaleceniom systemowym, to my się z tego wycofujemy. Nie chcemy kłopotów. CZY POMOŻECIE RÓWNIEŻ W ZAPROJEKTOWANIU PRAC MONTAŻOWYCH? Zawsze wspieramy naszych producentów w tym zakresie, indywidualnie podchodząc do każdej inwestycji, ale opracowujemy też wytyczne montażowe. Chodzi m.in. o spełnienie wymagań termicznych i akustycznych już nie tylko dla samego okna, ale dla całej przegrody po jego zamontowaniu. Zagadnienia montażowe są niezwykle istotne i kładzie się na to coraz większy nacisk. Sami producenci starają się szkolić swoich dystrybutorów i ich montażystów, podchodząc do tego bardzo profesjonalnie. Zresztą nie tylko w montażach, ale i w samych konstrukcjach okiennych widzimy coraz większy rozsądek, dobór właściwych elementów czy materiałów. Możliwości przy tak rozbudowanych systemach okiennych są dzisiaj duże: trzeba tylko chcieć i umieć z nich korzystać. Rozmawiał Robert Klos 2 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 PRACE MONTAŻOWE ZIMĄ NIECO ZWALNIAJĄ, ALE NIE USTAJĄ ZUPEŁNIE. JAK USŁYSZELIŚMY OD JEDNEGO Z INSTALATORÓW, WYSTARCZY CIEPLEJ SIĘ UBRAĆ I MONTOWAĆ MOŻNA NAWET W ŚNIEGU PO KOLANA. CZY ABY NA PEWNO? ZAPYTALIŚMY KILKU WŁAŚCICIELI FIRM I MONTAŻYSTÓW, JAKICH ZASAD NALEŻY PRZESTRZEGAĆ PODCZAS MONTOWANIA STOLARKI PRZY NISKICH TEMPERATURACH. CEZARY NOWACKI, NOWAL (WARSZAWA) Jeśli temperatura nie spada poniżej 5ºC, a tak ciepłe zimowe dni zdarzają się coraz częściej, w ogóle nie ma problemu. Stosujemy zimową pianę, która działa w temperaturze do -10ºC, a w przypadku montażu warstwowego unikamy folii z paskami butylowymi, gdyż ten w niskich temperaturach nie klei się wystarczająco. Dużo większym problemem, niż materiały montażowe, są same okna. Na mrozie okna PVC stają się sztywne, a zarazem kruche. W przypadku nawiercania, ale również w przypadku mniej ostrożnego się z nimi obchodzenia, istnieje ryzyko pęknięcia profilu. Tymczasem klientów „zimowych” jest coraz więcej, bo znaczna część osób decyduje się na wymianę okien przy okazji posezonowych promocji – można wówczas sporo zaoszczędzić. AGNIESZKA ZIELIŃSKA, DOMADOOR (WARSZAWA) Problem z montażem tradycyjnym zimą jest niewielki, ale już montaż warstwowy wiąże się z większymi komplikacjami, bo nikt jeszcze nie wymyślił zimowych wersji folii i taśm rozprężnych. Te drugie w niskich temperaturach rozprężą się z wielkim trudem. Dlatego taki montaż należy bardzo dobrze przemyśleć i zaplanować, a w razie konieczności nawet odwołać – klient, po przedstawieniu mu rozsądnych argumentów, nie powinien mieć pretensji. Nie każdy natomiast pamięta, że materiały montażowe muszą być przechowywane i przewożone w odpowiednich temperaturach. Jeśli w nocy chwyci mróz rzędu -20ºC, a w bagażniku samochodu będą leżały np. kleje montażowe, raczej nie będą już się nadawały do użytku. Dlatego pamiętajmy o materiałach nie tylko w trakcie ich używania i bezpośrednio przed, ale również po montażu – najlepiej, jeśli będziemy przewozili je w kabinie samochodu, a na noc zabierali do biura lub innego ogrzewanego pomieszczenia. MARCIN MARCHEWKA, LANGER-OKNA Profesjonaliści również zimą mają ręce pełne roboty, ale zima to niekoniecznie zwały śniegu i trzaskający mróz. To po prostu niższa temperatura i nieprzewidywalna aura. Łatwiej o wypadek, uszkodzenia stolarki, awarie elektronarzędzi, a nawet o nieskuteczny montaż. Podczas aplikacji piany PUR zimowej należy pamiętać, że będzie się ona utwardzać przez kolejnych kilkanaście godzin. Trzeba więc analizować prognozy pogody najlepiej z kilku źródeł, by nie być zaskoczonym podczas badania szczelności, gdy się okaże, że w nocy piana przemarzła, zamiast się utwardzić i ostatecznie rozprężyć. Nie można zapominać też o tym, że w niskich temperaturach inaczej pracują narzędzia i ich oprzyrządowanie. Np. zaleca się nieużywanie podczas mrozów urządzeń akumulatorowych, których baterie źle znoszą niskie temperatury, a ładowarki często odmawiają posłuszeństwa. Lepiej używać narzędzi przewodowych. Ponadto należy rozważnie obchodzić się ze stolarką - powłoki lakiernicze drewnianej stolarki poddane naprężeniom mogą pękać, a uszczelki używane w stolarce aluminiowej są twarde. Nieodzowne jest odpowiednie ubranie robocze - ciepłe obuwie, ocieplane spodnie, bielizna termoaktywna, czapka; jednak i tu potrzebna jest rozwaga - należy unikać przegrzewania się w chwilach wzmożonego wysiłku, by zaraz potem zbyt gwałtownie się oziębiać. GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 3 SONDA JAK MONTOWAĆ ZIMĄ? ZMS SZKOLIMY PRZYSZŁYCH FACHOWCÓW 2 grudnia w Gdańsku zakończył się pierwszy etap Edukacji Zawodowej – programu dla uczniów i nauczycieli szkół budowlanych prowadzonego przez Zrzeszenie Montażystów Stolarki, którego celem jest nauczanie o stolarce i propagowanie nowoczesnej wiedzy montażowej. Do programu przystąpiło ponad 40 szkół budowlanych z całej Polski. W pięciu z nich zorganizowaliśmy szkolenie stacjonarne: w Kętrzynie, Wojewodzinie, Wieluniu, Skierniewicach i Gdańsku. Eksperci Zrzeszenia prowadzili czterogodzinny kurs, po którym Mecenasi programu prezentowali praktyczny montaż okien i drzwi oraz działanie elektronarzędzi. Dzięki temu uczniowie mogli zobaczyć, jak wyglądają nowoczesne wyroby stolarki otworowej i ich montaż. Tak, to nie pomyłka – mogli zobaczyć nowoczesną stolarkę, często po raz pierwszy w życiu. Jak się okazuje, na nauczanie o stolarce w wielu szkołach budowlanych nie poświęca się ani jednej godziny w ciągu czterech lat. Biorąc pod uwagę to, jak duży procent współczesnych budynków stanowią przeszklenia, sytuacja ta wydaje się co najmniej dziwna. Stąd bierze się duże zainteresowanie szkół naszym programem, a samych uczniów – poruszanymi podczas szkoleń tematami. Pierwszy etap programu to nie tylko szkolenia stacjonarne, ale również Kompendium Wiedzy Montażowej, którego najważniejszą część stanowi opracowany przez Zrzeszenie 4 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 podręcznik dla uczniów i nauczycieli. Podręcznik zawiera całą podstawową wiedzę na temat stolarki i montażu i uzupełniony jest o katalogi, wytyczne, instruktaże i artykuły poruszające bardziej szczegółowe kwestie. Kompendium otrzyma od nas każda szkoła, która dołączy do programu. Edukacja Zawodowa okazała się sporym sukcesem. Zainteresowały się nią szkoły, wiele firm z branży stolarki, a także lokalne media. Program został również objęty patronatem Ministra Edukacji Narodowej. Druga edycja, która rozpocznie się w pierwszych miesiącach 2016 roku, będzie jeszcze ciekawsza i bardziej rozbudowana. Przede wszystkim do oferty dla szkół dołączą webinaria, organizowane raz w miesiącu dla wszystkich chętnych nauczycieli. Chcemy również zorganizować konkurs dla szkół, w którym stawką będzie wyposażenie modelowej pracowni montażowej. Oczywiście nadal będziemy prowadzić szkolenia stacjonarne, a także rozbudowywać Kompendium Wiedzy Montażowej. Chcielibyśmy również, aby szkoły budowlane miały stały kontakt z fachowcami i doradcami w kwestiach stolarki i montażu. A ponieważ najlepszymi doradcami będą praktycy zawodu, gorąco zachęcamy wszystkie zainteresowane firmy montażowe do zgłaszania się do biura Zrzeszenia – skontaktujemy Was z wybraną szkołą, którą będziecie mogli wesprzeć wiedzą. W zamian będziecie mieli stały kontakt z uczniami, którzy być może już za kilka miesięcy, będą mogli dokształcić się pod Waszym okiem, żeby w przyszłości stać się świetnymi fachowcami i lojalnymi pracownikami. (zms) Mecenasi programu Edukacja Zawodowa: by ZNAMY MISTRZA POMORZA Krzysztof Omen z firmy Windmar pokonał konkurentów i otrzymał tytuł Mistrza Pomorza w zawodach montażowych o puchar Zrzeszenia Montażystów Stolarki zorganizowanych 3 grudnia w Gdańsku. Drugie miejsce zajął Marcin Mazankiewicz (Perfekt), a wyróżnienia otrzymali Kamil Zielke i Radosław Bianka z firmy CK Stolarka. cool, temperate climate ph B C E RT I F I E D COMPONENT Passive House Institute NOWY SYSTEM DO MONTAŻU OKIEN W ZEWNĘTRZNEJ WARSTWIE OCIEPLENIA Pozostałe informacje znajdziecie Państwo na stronie internetowej: www.iso-chemie.pl/winframer REKLAMA Montażyści musieli wykazać się wiedzą teoretyczną i praktycznymi umiejętnościami montażowymi. Podstawowym zadaniem było szczelne zamontowanie okna, weryfikowane testem dymnym z wykorzystaniem sprzętu do badań Blower Door, a także egzamin ustny przed komisją konkursową w składzie: Andrzej Kowalski (ZMS), Krzysztof Mateja (ZMS), Robert Klos (ZMS) i Jan Lechicki (Państwowe Szkoły Budownictwa w Gdańsku). Zmaganiom zawodników przyglądali się uczniowie PSB w Gdańsku, a czterech z nich pełniło rolę pomocników – pomagali ustawić okno i prawidłowo je uszczelnić. Dla każdego z nich były to pierwsze montaże okien w życiu, od razu z użyciem materiałów do montażu warstwowego. Zwycięzcę zawodów ogłoszono po krótkiej naradzie komisji, a wynik nie był zaskoczeniem – pan Krzysztof wykazał się największą wiedzą, którą skutecznie przełożył na praktykę. W nagrodę otrzymał komplet narzędzi i pamiątkowy puchar, a wszyscy zawodnicy zostali uhonorowani dyplomami i tytułem Mistrza Montażu. (zms) Praktyczne kantówki systemowe naszego systemu do montażu okien w zewnętrznej warstwie izolacji cieplnej ISO-TOP WINFRAMER są teraz dostępne w kolejnych rozmiarach. Z wysięgami do 200 mm możemy sprostać specjalnym wymaganiom dla budynków dwuwarstwowych, warstw klinkierowych czy okien o większych głębokościach zabudowy. Wszystkie kantówki systemowe powiązane są z rdzeniem izolującym ciepło, który przy montażu w prosty sposób jest odchylany. Aby uzyskać większe wysięgi, nasze nowe płyty systemowe mogą być montowane w częściowo wysuniętym systemie WDVS lub adaptowane razem z kantówkami systemowymi. ISO-Chemie GmbH \ Tel. +48 71 881 00 48 \ Fax +48 71 881 00 49 [email protected] \ www.iso-chemie.pl GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 5 EDUKACJA ZAWODOWA KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW OKIENNYCH Idea związana ze zwiększaniem oszczędności energii i ograniczeniem jej strat w budownictwie nie jest czymś nowym. W wielu budynkach okna stanowią ponad 20% powierzchni ścian i ograniczenie strat przenikającego przez nie ciepła wywiera znaczący wpływ na ogólną charakterystykę energetyczną całego obiektu. Niewątpliwie największy wpływ na parametry cieplne okna ma szyba, jednak również stanowiące ok. 20-30 % powierzchni profile okienne odgrywają istotną rolę. Z czego zatem składają się okna PVC i w jaki sposób można zwiększyć ich energooszczędność? Podstawowymi komponentami większości konstrukcji okiennych z PVC są: • kształtowniki (profile) okienne, a w tym profile: ◦ – ramy ościeżnicy, ◦ – ramy skrzydła, ◦ – ramy słupka, ◦ – listwy przyszybowej, • stalowe kształtowniki wzmacniające (ten komponent nie zawsze występuje w nowoczesnych systemach profili okiennych przeznaczonych do produkcji okien energooszczędnych i okien do budynków pasywnych np. energeto® 4000, energeto® 5000, energeto® 8000), • szyby zespolone, • okucia obwiedniowe, • systemy uszczelek przylgowych, przyszybowych, środkowych, płaskich. Pokazane w Tabeli 1 komponenty okien z PVC są wyłącznie wybranymi przykładami. Wiele z nich nawet w obrębie jednego systemu kształtowników lub okuć może występować w kilku różnych odmianach, z których każda posiadać może odmienną konstrukcję i specyficzne właściwości eksploatacyjne. WYMIARY KSZTAŁTOWNIKÓW OKIENNYCH Rysunek 1 wyjaśnia, który wymiar kształtownika powinien być nazywany szerokością, a który wymiar stanowi jego głębokość. 6 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 Szerokość profili okiennych jest istotna właściwie tylko wtedy, kiedy zależy nam na tym, by powierzchnia szyb w oknie była jak największa. Im węższe będą profile, tym większe będą szyby, a co za tym idzie przez okno do wnętrza pomieszczenia będzie docierać więcej naturalnego światła. Z punktu widzenia użytkowników okien zdecydowanie ważniejszym wymiarem kształtowników okiennych jest ich głębokość, bowiem może ona bezpośrednio wpływać na takie późniejsze właściwości okna jak: izolacyjność cieplna, izolacyjność akustyczna, odporność na obciążenie wiatrem. WIELOKOMOROWE KSZTAŁTOWNIKI OKIENNE – KIERUNKI ROZWOJU Bez wątpienia konstrukcja i liczba komór kształtownika okiennego w połączeniu z jego głębokością wpływają przede wszystkim na możliwość obniżania wartości współczynnika przenikania ciepła profili Uf, a w konsekwencji również całego okna, przyczyniając się do ograniczania strat energii niezbędnej do ogrzania pomieszczeń. Aktualnym standardem na rynku jest wykonywanie okien z kształtowników 5- i 6 komorowych, choć pojawiają się już na rynku specjalne konstrukcje kształtowników przeznaczone do tworzenia okien dla budynków pasywnych. Kierunkiem, w którym od wielu lat następuje rozwój systemów okiennych jest dążenie do redukowania współczynnika przenikania ciepła okien, a co za tym idzie również ich poszczególnych składowych. W perspektywie nadchodzących zmian w przepisach z tej drogi nie ma odwrotu, aczkolwiek poszukiwanie optymalnych rozwiązań możliwe jest na wiele sposobów. Z perspektywy producentów profili PVC można wyodrębnić dwa główne kierunki zmian, których efektem ma być poprawa właściwości cieplnych. Pierwsze, „klasyczne” podejście, to głównie zabiegi związane ze zwiększaniem głębokości zabudowy kształtowników Kształtownik ramy ościeżnicy Kształtownik skrzydła okiennego otwieranego do wnętrza powmieszczenia Kształtownik słupka stałego Kształtownik listwy przyszybowej szerokość całkowita Rysunek 1 głębokość Tabela 2 Ideal 4000 70 mm, 5 komór Uf =1,4 W/m2K Ideal 7000 85 mm, 6 komór uszczelnienie zewnętrzne – 2 uszczelki Uf =1,1 W/m2K Ideal 8000 85 mm, 6 komór uszczelnienie środkowe – 3 uszczelki Uf =1,0 W/m2K Tabela 3 oraz zwiększaniem liczby komór (Tabela 2). Jak łatwo zauważyć, zwiększenie głębokości zabudowy profili z 70 do 85 mm i zwiększenie liczby komór z pięciu do sześciu powoduje poprawę właściwości cieplnych profilu o 40% (z Uf=1,4 na Uf=1,0). Drugi, „rewolucyjny” kierunek, to działania nakierowane na zmiany w konstrukcji profili i technologii produkcji okien, związane m.in. z eliminowaniem wzmocnień stalowych, negatywnie oddziałujących na właściwości cieplne, wdrożeniem technologii wklejania szyb, wykorzystaniem w produkcji profili materiałów kompozytowych, wypełniania profili materiałami izolacyjnymi itp. (Tabela 3). Dzięki wyeliminowaniu wzmocnień stalowych z profili i wprowadzeniu technologii wklejania szyb poprawa właściwości cieplnych o 40%, do poziomu Uf=1,0, możliwa jest już przy „standardowej” głębokości profili wynoszącej 70 mm (ilustracja środkowa to rozwiązanie, gdzie wzmocnienia są usunięte ze skrzydeł okiennych, ilustracja po prawej stronie to przykład całkowitego wyeliminowania wzmocnień stalowych z profili). Niezależnie od wybranego kierunku i rozwiązania celem nadrzędnym jest poprawa właściwości cieplnych kształtowników, a dodatkowo często również możliwość realizowania całego szeregu dodatkowych oczekiwań, jak np. możliwość tworzenia konstrukcji o coraz większych gabarytach, maksymalizowanie powierzchni przeszkleń itp. Szeroka gama rozwiązań systemowych wiodących dostawców systemów profili PVC daje możliwość wyboru indywidualnych rozwiązań odpowiadających specyfice konkretnych realizacji. W tekście wykorzystano fragmenty „Vademecum okien PVC” wydanego przez firmę Aluplast Sp. z o.o. Ideal 4000 70 mm Uf =1,4 W/m2K Ideal 4000 „bonding inside” 70 mm Uf =1,2 W/m2K Energeto 4000 70 mm Uf =1,0 W/m2K Aluplast Sp. z o.o. ul. Gołężycka 25 A 61 - 357 Poznań tel. +48 61 654 34 00 [email protected] www.aluplast.com.pl GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 7 EDUKACJA ZAWODOWA Tabela 1 EDUKACJA ZAWODOWA BEZPIECZNE DRZWI Dla wytrawnego włamywacza w zasadzie nie istnieją drzwi odporne na włamanie. Tak naprawdę istotna jest tylko kwestia użytych narzędzi i czasu, aby pokonać każdą z przeszkód stawianych mu na drodze. I to właśnie czas pokonania zabezpieczeń w drzwiach jest głównym kryterium do oceny ich ochrony antywłamaniowej i przedmiotem badań określających klasę zabezpieczeń drzwi. Odporność na włamanie określona jest wg kryteriów RC (ang. resistance class): od RC1 do RC6. Klasa RC1 oznacza potocznie drzwi o podwyższonej antywłamaniowości, których pokonanie nie jest trudne,nawet bez użycia dodatkowych narzędzi. Drzwi wykonane w klasach RC2 i RC3 zabezpieczają przed włamywaczem przypadkowym i zazwyczaj takie zabezpieczenia wystarczają do ochrony mieszkań. Planując optymalne zabezpieczenie budynku przed włamaniem należy uwzględnić zabezpieczenie wszystkich narażonych na penetrację otworów drzwiowych oraz okiennych. Zabezpieczenie okien w klasach wyższych niż RC3 jest technicznie niemożliwe bądź niecelowe ze względów ekonomicznych. Dlatego rekomenduje się stosowanie kilku, współpracujących ze sobą systemów ochrony mienia, np. zakup drzwi i okien w klasie odporności na włamanie RC2 lub RC3 i zastosowanie monitoringu zewnętrznego. SKRZYDŁO I OŚCIEŻNICA Konstrukcja skrzydła i ościeżnicy mają duży wpływ na skuteczność ochrony. Drzwi powinny być na tyle mocne, żeby nie rozpadły się od uderzenia nogą, barkiem, czy manipulacji ręcznym narzędziem. W przypadku takich ataków istotne są połączenia między skrzydłem i ościeżnicą, a także zamki i zabezpieczenia antywyważeniowe od strony zawiasów. Odporność na włamanie drzwi jest tak duża, jak odporność najsłabszego ich elementu. W drzwiach wejściowych istotnym warunkiem sztywności i odporności na zniszczenie jest poprawny montaż, uniemożliwiający wyrwanie ich ze ściany. W drzwiach z przeszkleniami niezmiernie ważne jest stabilne zamocowanie pakietu szybowego, który powinien posiadać odporność klasy P4. Ramki mocujące powinny być tak skonstruowane i przytwierdzone do drzwi, aby maksymalnie utrudnić ich wyjęcie od zewnątrz lub wypchnięcie do wewnątrz. Poszukując drzwi antywłamaniowych z przeszkleniami należy upewnić się, czy producent/ dostawca posiada certyfikat potwierdzający klasę odporności wg RC na zespół drzwiowy w wersji z pakietem szybowym. ZAMKI I BLOKADY ANTYWYWAŻENIOWE Przeciętny użytkownik często myli zamki z wkładkami, a są to dwa niezależne, choć Zabezpieczenia antywłamaniowe drzwi powinny zniechęcać do podjęcia prób włamania i współdziałać z systemami alarmowymi w domu. Im więcej czasu zajmie przestępcy pokonanie pierwszej przeszkody na drodze, tym większa jest szansa, że zaniecha on próby włamania. Bardzo ważne jest stosowanie w drzwiach antywłamaniowych komponentów, które posiadają stosowne dopuszczenia do obrotu. Na antywłamaniowość drzwi istotny wpływ mają elementy opisane w dalszej części artykułu. 8 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 Rys. 1. Przekrój antywłamaniowych drzwi kompozytowych Wkładka wydaje się pierwszym elementem ataku doświadczonego włamywacza. Narażona jest wówczas na rozwiercenie, manipulację wytrychem i wyłamanie. Tym próbom przeciwdziała odpowiednia konstrukcja klamek i rozetek. Powszechnym zjawiskiem wśród nieświadomych klientów jest poszukiwanie drzwi wyposażonych w kilka zamków wpuszczanych z kilkoma wkładkami. Te archaiczne rozwiązania zostały zastąpione poprzez wielopunktowe zamki listwowe, sterowane klamką bądź ryglowane automatycznie, które współpracują z odpowiednio wzmocnionymi zaczepami ościeżnic. Dzięi temu optymalnie dobrana wkładka zabezpiecza wewnętrzny mechanizm zamka przed otwarciem rygli. Zamki i wkładki stosowane w drzwiach antywłamaniowych podlegają stosownym badaniom na określenie ich parametrów, ale dla użytkownika drzwi nie jest to kluczową informacją. To producent odpowiada za optymalny dobór wszystkich posiadających wpływ na antywłamaniowość elementów drzwi i na własną odpowiedzialność wystawia dokument potwierdzający klasę ochrony antywłamaniowej wg klasy RC. Sworznie antywyważeniowe to rozwiązania stosowane na połączeniu skrzydła z ościeżnicą od strony zawiasowej. Są to metalowe elementy, które podczas zamykania drzwi wchodzą w gniazda zamontowane w ościeżnicy, dzieki czemu skrzydło jest zabezpieczone przed wyrwaniem z ościeżnicy. ZAWIASY Sposób otwierania drzwi, a co za tym idzie umiejscowienie zawiasów po zewnętrznej lub wewnętrznej ich stronie, również ma duży wpływ na stopień antywłamaniowości. Drzwi otwierane na zewnątrz powinny po- siadać więcej bolców antywyważeniowych oraz zamek rozporowy, którego bolce ryglują drzwi nie tylko na górze i na dole, ale również po obu stronach ościeżnicy. KLAMKI I ROZETKI Bardzo istotne dla ochrony drzwi jest stosowanie adekwatnych do klasy RC klamek i rozetek, które zabezpieczają wkładki przed rozwierceniem lub wyłamaniem. Okucia drzwiowe dedykowane do drzwi antywłamaniowych powinny posiadać konstrukcję zabezpieczającą przed wyrwaniem bądź zniszczeniem. Śruby mocujące klamki powinny być niewidoczne od strony zewnętrznej, a wkładkę powinna zabezpieczać nakładka antyrozwierceniowa. Niedopuszczalne jest stosowanie w drzwiach antywłamaniowych zwykłych, nieatestowanych klamek. CZUJNIKI ANTYWŁAMANIOWE Monitoring antywłamaniowy drzwi i okien, aktywacja sygnalizacji oraz powiadamianie o próbie włamania jest możliwe dzięki montowanym w odpowiednich miejscach czujnikom – kontaktronom. Te elementy mogą być wykorzystywane w instalacjach domu inteligentnego. JAKOŚĆ MONTAŻU Nawet najbardziej antywłamaniowe drzwi nie spełnią swojej funkcji, jeżeli nie będą stabilnie zamontowane w sposób uniemożliwiający wyrwanie ościeżnicy. Producenci drzwi antywłamaniowych posiadają zazwyczaj swoje autorskie rozwiązania dedykowane drzwiom antywłamaniowym, których nalezy przestrzegać jeśli chcemy, aby drzwi na pewno pełniły swoją antywłamaniową funkcję. P.W. VIKKING KTS sp. z o.o. Aleja Solidarności 4 21-500 Biała Podlaska tel.: +48 83 342 26 11 [email protected] www.vikking.eu GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 9 EDUKACJA ZAWODOWA ściśle współpracujące ze sobą elementy. Zamki zainstalowane w drzwiach przeciwdziałają próbom wyważenia, zaś wkładki zapewniają skuteczne ryglowanie zaczepów zamków, umożliwiając uprawnionym użytkownikom ich odblokowanie (najczęściej za pomocą klucza). EDUKACJA ZAWODOWA CIEPŁE BRAMY GARAŻOWE – CZY TAKIE SĄ? CORAZ POWSZECHNIEJSZE DĄŻENIE INWESTORÓW DO OBNIŻENIA KOSZTÓW ENERGII PONOSZONYCH PODCZAS UŻYTKOWANIA DOMU SPRAWIAJĄ, ŻE WIĘKSZĄ WAGĘ PRZYWIĄZUJĄ ONI DO WŁAŚCIWOŚCI TERMOIZOLACYJNYCH STOLARKI OTWOROWEJ. RZUT OKA NA ZDJĘCIE DOMU WYKONANE KAMERĄ TERMOWIZYJNĄ OD RAZU DEMASKUJE NAM MIEJSCA, W KTÓRYCH DOCHODZI DO NAJWIĘKSZYCH STRAT CIEPŁA. Dla nikogo chyba nie będzie zaskoczeniem, że miejscem tym jest garaż znajdujący się w bryle budynku. Inwestorzy bowiem często zapominają, jak duże straty ciepła powodują niewłaściwie dobrane bramy garażowe i jak bardzo może to podnieść koszty ogrzewania. Zwróćmy uwagę, że garaż w bryle budynku nie jest pomieszczeniem pożądanym w domu energooszczędnym. A jednak często inwestorzy decydują się na takie rozwiązanie ze względu na wygodę, ograniczoną powierzchnię działki czy zakup gotowego projektu architektonicznego. Są już jednak na rynku dostępne bramy, które mogą ograniczyć straty ciepła nawet w domu z takim garażem. Ciepła brama garażowa to przede wszystkim brama ocieplana, a takie są zawsze bramy segmentowe. Składają się one z segmentów o grubości 40-42 mm wypełnionych w środku pianką poliuretanową, dzięki czemu ich współczynnik przenikania ciepła kształtuje się w granicach 0,5 W/(m2K). Istotne są również łączenia pomiędzy segmentami bramy, a także między segmentami a ościeżnicą, gdyż są to miejsca, gdzie najczęściej powstają tzw. mostki cieplne. Uwagę zatem należy zwrócić na rodzaj uszczelek zastosowanych w danej bramie: czy są trwałe, elastyczne 10 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 i odporne na warunki atmosferyczne, a także czy są umieszczone na wszystkich krawędziach bramy. Ważne jest również, żeby krawędzie styku między segmentami były jak najszersze. Ponadto pamiętać należy o tym, że o ile przeszklenie w bramie doświetla wnętrze garażu, to jednocześnie pogarsza ono znacznie izolację termiczną całej przegrody nawet, jeśli przeszklenie jest wykonane ze szkła izolacyjnego. Brama garażowa pełna będzie miała przenikalność na poziomie 1,3 W/(m2K), a brama garażowa z przeszkleniami to współczynnik około 2 W/(m2K). Wielu producentów wspomniane rozwiązania wprowadziło na rynek już kilka la temu, są one powszechne i często kupowane przez inwestorów dbających o energooszczędność domów. Pamiętać należy, że wymienione powyżej właściwości to absolutne minimum, które należy zastosować w garażu celem ograniczenia strat ciepła w całym budynku. Jednak ceniący się producenci na takich rozwiązaniach nie poprzestali i umożliwili inwestorom zakup produktów, które ograniczą straty ciepła do miniumum. Firma Hörmann, pamiętając o tym jak istotny jest odpowiedni montaż energooszczędnej stolarki, zaproponowała inwestorom ościeżnicę ThermoFrame, która polepsza właściwości bramy LPU 40 nawet o 15%. ThermoFrame oddzielona jest od ściany budynku specjalną przegrodą termiczną, dzięki której konstrukcja bramy nie styka się bezpośrenio ze ścianą eliminując w ten sposób powstawanie mostków termicznych. Taki montaż pozwala znacząco ograniczyć straty energii cieplnej i polepsza właściwości termoizolacyjne bramy. ŚWIĘTUJEMY NOWY ROK! Z OKAZJI 2016 ROKU PRZYGOTOWALIŚMY NIESPODZIANKĘ: OD KAŻDEGO ZAMÓWIENIA ODEJMUJEMY Jak widać nie tylko okna czy drzwi zabezpieczają nas przed uciekaniem ciepła, dlatego budując dom i mając w projekcie garaż w bryle budynku warto zainwestować w ocieplaną bramę garażową, bo taka inwestycja zwróci nam się już po kilku latach. Agnieszka Zielińska 6%! WYSTARCZY W KOSZYKU WPISAĆ KOD RABATOWY FHIM13 REKLAMA GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 11 EDUKACJA ZAWODOWA Firma Krispol natomiast wprowadziła na rynek bramę VENTE K2 RFS 60, która zbudowana jest z paneli o grubości 60 mm. Dzięki temu rozwiązaniu panel jest o 30% cieplejszy od paneli o grubości 40 mm, współczynnik jaki daje 60 mm to 0,39 W/m2K! Ponadto bramy te są wyposażone w dodatkowe zestawy uszczelek: podwójne uszczelnienie dolnego panela, uszczelnienia międzysekcyjne oraz dodatkową uszczelkę obwodową. EDUKACJA ZAWODOWA CECHY SZKŁA NAJWAŻNIEJSZYM ELEMENTEM OKNA LUB FASADY JEST SZYBA. KILKADZIESIĄT LAT TEMU W RAMĘ WSTAWIANA BYŁA JEDNA, OBECNIE ZAŚ POWSZECHNIE STOSOWANE SĄ ZESPOLENIA DWUSZYBOWE. DZIĘKI DODATKOWEJ TAFLI SZKŁA POPRAWIONY JEST WSPÓŁCZYNNIK TERMICZNY OKNA. Szyba wytapiana jest w hucie w procesie produkcyjnym o nazwie float. Powstaje wtedy szkło płaskie, które potem cięte jest na odpowiednie formaty. Jeszcze w hucie na szkło płaskie napyla się różne powłoki. Najpopularniejsza jest metoda tzw. magnetronowa, gdzie szyba trafia do urządzeń – couterów i tam nanoszone są na nią różne powłoki. Są to tak naprawdę różnego rodzaju metale w mikroskopijnych cząstkach połączone w odpowiedniej kombinacji, nanoszone za pomocą gazów, takich jak argon, azot lub tlen. Dzięki tej warstwie metali na szkle reguluje się współczynniki przepuszczalności światła dziennego, a także energii słonecznej i poziom przenikania ciepła. Jeśli chodzi o współczynnik izolacji termicznej, to jest on zawsze wyższy w przypadku samej szyby, niż gotowego okna. Oznacza się go Ug – gdzie literka „g” oznacza szkło (glass), natomiast współczynnik przenika- 12 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 nia ciepła dla całego okna oznacza się Uw – „w” oznacza okno (window). Im niższa jest wartość tego współczynnika, tym lepsze są właściwości izolacyjne okna bądź szyby. Ten wskaźnik mówi nam, ile ciepła jest tracone na 1 m2 szkła przy różnicy temperatury 1ºC między stroną zewnętrzną a wewnętrzną szyby. Jednostką, w jakiej podawana jest ta wartość to W/(m2K). Pojedyncza szyba, bez powłok poprawiających izolacyjność termiczną, może mieć współczynnik wynoszący Ug=6 W/ (m2K). Jednak takiej szyby już nie spotkamy na rynku, bo współczynnik izolacyjności okna byłby jeszcze wyższy, czyli gorszy. Takie szyby wyszły już z użytku, bo obecnie najczęściej produkowane jest zespolenie dwuszybowe. Tutaj mamy do czynienia z dwiema taflami szklanymi, między którymi umieszczona jest ramka dystansowa, poprawiająca izolacyjność. Na współczynnik termiczny takiego pakietu wpływa już więcej elementów. Znaczenie mają powłoki naniesione na Ważnym parametrem szyby jest także współczynnik przepuszczalności światła Lt. Podawany jest on w procentach – im wyższa liczba, tym więcej światła przenika przez szybę. Przez zespolenie dwuszybowe dociera przeciętnie ok. 80 proc., światła do wnętrza, a w trzyszybowym 72 proc. Kolejny wskaźnik to współczynnik przepuszczalności energii słonecznej „g”. Wyraża się go w procentach lub jako ułamek dziesiętny. Mówi nam, ile energii z promieniowania słonecznego dociera do wnętrza pomieszczenia. Im wyższa jest liczba, tym większy jest tzw. zysk solarny. Szyby, wbrew pozorom to produkt, który wciąż jest unowocześniany. Huty w ciągu roku wprowadzają po kilka nowych powłok, także producenci zespoleń opracowują nowości, poprawiające różne współczynniki pakietu szybowego. Warto śledzić te zmiany, gdyż w dziedzinie szkła budowlanego jest jeszcze wiele możliwości do wdrożenia ulepszeń. Magdalena Rocka REKLAMA termicznej okna. W wariancie z lepszą szybą i odpowiednią ramką współczynnik Ug kształtuje się na poziomie Ug=1,1 W/(m2K). Lepszy efekt termiczny można osiągnąć stosując tzw. ciepłą ramkę, która wykonana jest z tworzywa sztucznego lub stali nierdzewnej w odróżnieniu od standardowej z aluminium. Producenci szyb zespolonych podają, że tzw. ciepła ramka ma lepsze właściwości o ok. 30 proc. w porównaniu do aluminiowej. Niższy parametr izolacyjności termicznej pakietu szklanego można osiągnąć także wówczas, gdy w komorze międzyszybowej wprowadzi się gaz szlachetny, na przykład argon czy krypton. Charakteryzują się one niską przewodnością, co oznacza większą izolację, w odróżnieniu od wypełnienia powietrzem. Jednak gazy szlachetne stosuje się raczej w zespoleniach trzyszybowych. To już pakiet szklany, którego parametr Ug jest znacząco lepszy, średnio wynosi Ug=0,6 W/(m2K). GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 13 EDUKACJA ZAWODOWA szybę, a także rodzaj zastosowanej ramki w zespoleniu i typ gazu, jaki jest w komorze szybowej. W wersji najbardziej podstawowej współczynnik takiego pakietu może wynieść Ug=3 W/(m2K). To jednak również produkt, którego nie stosują producenci okien w Polsce, gdyż taka szyba nie zapewni odpowiedniej, wymaganej przepisami izolacyjności AUTOMATYKA CORAZ ODWAŻNIEJ WKRACZA DO NASZYCH DOMÓW. TO JUŻ NIE TYLKO BRAMY Z NAPĘDAMI, ALE TEŻ STEROWANIE OSŁONAMI, OGRZEWANIEM I OŚWIETLENIEM, WRESZCIE PODLEWANIE PRZYDOMOWYCH OGRÓDKÓW. PORTAL SAFESOUNDFAMILY.COM OPUBLIKOWAŁ LISTĘ 50 ROZWIĄZAŃ, KTÓRE SPRAWIĄ, ŻE NASZ DOM STANIE SIĘ PRAWDZIWIE INTELIGENTNY. WYBRALIŚMY TE, KTÓRE DOTYCZĄ STOLARKI. CHAMBERLAIN WHISPER DRIVE Urządzenie do otwierania drzwi garażowych, zintegrowane z włącznikiem oświetlenia. Zadziała nawet wtedy, gdy jest przerwa w dostawie prądu. Whisper Drive posiada przydatną funkcję zamykania garażu i wyłączania oświetlenia, gdy w ciągu określonego czasu nie zostanie wykryty ruch. Ponadto ma zabezpieczenie antywłamaniowe: kod dostępu zmienia się za każdym razem, gdy drzwi zostaną otwarte pilotem. Cena: około 200 dolarów. SYSTEM ZDALNEGO STEROWANIA ZASŁONAMI Silnik urządzenia dostosowany jest do zasłon ważących do ok. 50 kg, które zasuwa i rozsuwa niemal bezszelestnie, a co najważniejsze, równo i estetycznie. Ciekawą funkcją jest możliwość zaprogramowania urządzenia tak, żeby zasłony były zasłaniane wraz z zapadnięciem zmroku, a odsłaniane – ze świtem. Cena: ok. 320 dolarów. ROBOT DO MYCIA OKIEN WINBOT W730 DZWONEK DOORBOT Inteligentny dzwonek do drzwi, który nie tylko pełni jednocześnie rolę videofonu, ale w dodatku pozwala zobaczyć i przeprowadzić krótką rozmowę z odwiedzającym nasz dom nawet wtedy, gdy jesteśmy na drugim końcu świata. Dzwonek ma wbudowane dodatkowe zasilanie na baterie, więc nie musimy się martwić, gdy zabraknie prądu. Cena: ok. 200 dolarów. W przeciwieństwie do Hobota, ten robot jest prostokątny, dzięki czemu z łatwością umyje rogi okien. Jest w stanie wyczyścić okna z ramą lub bez, a także lustra i inne gładkie powierzchnie. Wystarczy przytknąć go do szyby, wcisnąć przycisk i... okna myją się same. Cena: ok. 360 dolarów. JIM.3 ESA TURBO. AUTOMATYCZNIE OSZCZĘDZA CZAS I PIĘNIĄDZE. NOWOŚĆ AUTOMATYKA INTELIGENTNE DOMY Maksymalna prędkość JIM.3 ESA TURBO wynosi 15,5 m na minutę. Jednocześnie jako jedyny na rynku ma wbudowany system ESA (patent BENINCA), czyli jest siłownikiem w klasie energetycznej A+. Pobór energii w stanie spoczynku 8 mA. JIM.3 ESA TURBO oszczędza czas i pieniądze. Siłownik dostępny z prowadnicą na pasek kewlarowy lub łańcuch. Centrala JIMa.3 ESA TURBO posiada wiele przydatnych funkcji, m.in. zamknięcia bramy po przecięciu fotokomórek. 14 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 15 AUTOMATYKA WJAZD NA PILOTA TO KOMFORTOWE ROZWIĄZANIE JEST DOSTĘPNE DLA KAŻDEGO. NIE TYLKO DLA KUPUJĄCYCH NOWE BRAMY. TAKŻE BRAMY UŻYWANE MOŻNA ŁATWO WYPOSAŻYĆ W NAPĘD STEROWANY PILOTEM. Nie trzeba nikogo przekonywać, że bramę garażową warto wyposażyć w napęd elektryczny. Coraz więcej klientów inwestuje w bramy „na pilota”, ale napędy kupują również właściciele starych bram obsługiwanych ręcznie. W siłowniki sterowane pilotem można wyposażyć wszystkie rodzaje bram garażowych. Do obsługi najpopularniejszych bram segmentowych i uchylnych najczęściej używa się napędów typu szynowego. Przykładem może być nowość firmy Beninca - JIM.3 ESA Turbo. Ma to być najszybszy, najcichszy, najbardziej ekonomiczny siłownik do bram garażowych. Jego maksymalna prędkość wynosi 15,5 m na minutę. Jako jedyny na rynku, ma wbudowany system ESA czyli klasę energetyczną A+, dzięki czemu pobiera minimalną ilość energii. Siłownik dostępny jest w dwóch wariantach szyny: z paskiem kewlarowym lub z łańcuchem. Zestaw napędowy składa się z głowicy z silnikiem, centralą sterującą i odbiornikiem radiowym oraz z metalowej szyny prowadzącej. Płaszcz bramy ciągnie wózek jeżdżący w szynie, poprzez cięgno zamocowane na środku górnego segmentu. Głowica montowana jest na końcu szyny prowadzącej, a całość musi być solidnie przymocowana do sufitu, bezpośrednio lub na podwieszeniach odpowiedniej długości. napęd Firma FAAC proponuje klientom D700HS o prędkości do 20 cm na sekundę dostępny w wersji z paskiem i łańcuchem. Z kolei Hörmann ma w ofercie Supra Matic o prędkości otwierania 22 cm na sekundę. Kluczową sprawą jest właściwy dobór napędu. Przede wszystkim musi mieć odpowiednią moc, aby poradził sobie z ciężarem bramy. Napędy do małych, lekkich bram mają zwykle siłę 500-600 N, do dużych dwustanowiskowych - nawet 1200 N. Drugi ważny parametr to wysokość bramy. Standardowe szyny prowadzące pozwalają na obsługę bram o wysokości do 2,5 m. Do bram wyższych trzeba stosować dłuższe szyny. Producenci mają w ofercie szyny o dwóch długościach i w dwóch wariantach: z paskiem kewlarowym oraz z łańcuchem. W czasach rosnących wymagań klientów i drożejącej energii znaczenie ma również szybkość pracy napędu. Zazwyczaj wynosi ona 12 cm na sekundę czyli czas otwierania bramy trwa około 20 sekund. Jednak na rynku pojawia się coraz więcej napędów nawet dwukrotnie szybszych. 16 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 Wadą napędów szynowych może być konieczność zapewnienia ponad trzech metrów wolnej przestrzeni pod sufitem. Kiedy miejsca brakuje można zastosować napęd porusza- jący się po jednej z poziomych prowadnic lub napęd boczny nasadowy. Ta druga opcja często jest wykorzystywana do automatyzacji dużych i intensywnie użytkowanych bram. Napędy nasadowe montowane są na wale ze sprężynami skrętnymi. Nie wymagają miejsca w głębi garażu, ani stropu do podwieszenia. W razie braku prądu lub awarii napęd można odblokować, ale jest to funkcja standardowo dostępna tylko od środka garażu. Gdy nie ma niezależnego bocznego wejścia, należy w bramie automatycznej zainstalować rozblokowanie napędu od strony zewnętrznej. Garażowe napędy nie są przygotowane do intensywnej pracy. Nie powinny być stosowane w garażach zbiorczych, z których korzysta kilkudziesięciu użytkowników. Częstotliwość ich użytkowania nie powinna przekraczać 20-25 cykli (otwarcie - zamknięcie) na dobę. Zastosowanie takich opcji, jak elektroniczne wyłączniki krańcowe, regulacja siły oraz zwalniania przed zatrzymaniem przedłużają ich żywotność. pojawiającą się na drodze bramy. Jeśli napotka niespodziewany opór, zatrzyma bramę i natychmiast ją otworzy. Napęd wykrywający przeszkodę gwarantuje, że nie dojdzie do zgniecenia człowieka lub samochodu. Dla poprawy bezpieczeństwa wykorzystywane są także fotokomórki. Kiedy wiązka światła pomiędzy nimi zostanie przerwana następuje otwarcie skrzydła. Podstawowy sposób sterowania bramą automatyczną stanowi droga radiowa. Sygnał radiowy jest przekazywany z pilota (nadajnik) na znajdujący się w głowicy napędu radioodbiornik. Najczęściej używa się częstotliwości 433 MHz lub 868 MHz z kodem dynamicznie zmiennym. Kod zmienny sprowadza niemal do zera ryzyko otwarcia przez nieautoryzowany pilot. Do obsługi bramy stosuje się także klawiatury kodowe, wyłączniki kluczykowe, karty dostępu oraz czytniki linii papilarnych. W ostatnich latach coraz popularniejsze staje się sterowanie za pomocą telefonu komórkowego, smartfonu lub tabletu. Wiesław Klimczak REKLAMA Warto zdać sobie sprawę, że automatyczna brama jest maszyną, która podczas ruchu może stwarzać zagrożenie dla ludzi, zwierząt i pojazdów. Jej wykonanie musi uwzględniać wymogi normy PN-EN 13241-1:2005 „Bramy. Norma wyrobu. Część 1: Wyroby bez właściwości dotyczących ognioodporności lub dymoszczelności”. Każda brama automatyczna musi spełniać warunki bezpiecznego użytkowania określone w tej normie. Zastosowany siłownik ma wbudowany elektroniczny moduł przeciwzgnieceniowy, który „rozpoznaje” przeszkodę GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 17 AUTOMATYKA Do zasilania napędów bram garażowych stosowane jest napięcie 230 V. Aby zabezpieczyć się przed zanikami energii, niektóre napędy mają opcję dodatkowego zasilania z użyciem akumulatora. W miejscach, gdzie nie ma sieci energetycznej można zastosować zestawy zasilania słonecznego, złożone z paneli fotoelektrycznych i systemu akumulatorów. Siłowniki do bram garażowych wyposażone są w funkcję samoblokującą, inaczej określaną jako nienawrotną, co powoduje, że nie można ich ręcznie otworzyć bez odblokowania. Uniemożliwiając w ten sposób dostanie się do garażu nieproszonym gościom, pełnią rolę zabezpieczenia antywłamaniowego. Niektóre napędy mają opcję automatycznego ryglowania bramy. Zestaw rygli współpracujących z napędem stanowi dodatkowe zabezpieczenie przed włamaniem. MONTAŻ KONIEC TAŚMY WIĘKSZOŚĆ MONTOWANYCH OBECNIE ROLET ZEWNĘTRZNYCH WYPOSAŻONYCH JEST W SILNIKI. TAKŻE „STARE” ROLETY RĘCZNE MOŻNA BEZ PROBLEMU ZAUTOMATYZOWAĆ. „Po co się męczyć, silnik Cię wyręczy! Wystarczy tylko wcisnąć przycisk i życie stanie się prostsze.” Dostawcy automatyki zachęcają do zakupów obietnicami bezawaryjnego komfortu i promocjami. Ceny silników i sterowań nie stanowią już poważnej bariery dla klientów. W efekcie większość montowanych obecnie rolet zewnętrznych wyposaża się w silniki elektryczne. Zwłaszcza duże, wymagające znacznego wysiłku przy obsłudze ręcznej. Dla wielu osób podnoszenie ich za pomocą zwijacza na taśmę lub sznurek jest po prostu uciążliwe. Z wygody obsługi automatycznej mogą skorzystać również właściciele wcześniej zamontowanych rolet ręcznych. Po decyzji o zakupie silnika kluczową sprawą jest jego właściwy dobór. Silnik rurowy zastosowany do rolety powinien mieć odpowiednią średnicę wałka – dopasowaną do rury nawojowej o grubości 40 lub 60 mm oraz moc zależną od ciężaru rolety. Aby ułatwić dobór, w opisach silników producenci podają jak ciężką roletę i o jakiej grubości rury mogą obsługiwać. 18 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 Klient ma także możliwość wyboru rodzaju sterowania roletą. Najtańsze silniki z mechanicznymi krańcówkami można obsługiwać tylko wyłącznikiem klawiszowym połączonym kablem z roletą. Zatrzymanie rolety we właściwym miejscu następuje dzięki licznikowi obrotów silnika. Ponieważ nie ma możliwości zatrzymania się po napotkaniu przeszkody, podczas ruchu rolety wymagany jest nadzór ze strony użytkownika. Silniki z mechanicznymi krańcówkami mogą być wyposażone w odbiornik radiowy. Daje to możliwość sterowania roletą za pomocą bezprzewodowego pilota. To rozwiązanie nie jest zalecane do sterowania grupowego. Cały czas należy obserwować czy zamykane rolety nie mają na swojej drodze żadnych przeszkód. Gdy w grę wchodzi sterowanie grupą rolet, należy wybrać silniki z odbiornikami radiowymi i elektronicznymi krańcówkami. Każdy jest wyposażony w enkoder, kontrolujący działanie rolety. Zapamiętuje on opory występujące podczas ruchu i gdy napotka przeszkodę, zatrzymuje się. Tej klasy silniki wyposażone są jeszcze w inne funkcje, takie jak ochrona przed przymarznięciem, zablokowaniem pancerza czy zabezpieczenie przed podniesieniem. Można nimi sterować nie tylko grupowo, ale również połączyć z czujnikami pogodowymi, wyłącznikami czasowymi oraz z innymi urządzeniami automatycznego domu. Następnie niezbędne będzie doprowadzenie zasilania. W instrukcjach montażu producenci szczegółowo określają rodzaj i sposób wyprowadzenia kabli zasilających. Wymagana jest instalacja o napięciu 230V i częstotliwości 50Hz. Przy sterowaniu przewodowym należy użyć kabla 4x1,5 mm2, zaś przy sterowaniu radiowym przewodu trójżyłowego. Samo zainstalowanie silnika nie jest czynnością szczególnie trudną, nieosiągalną dla W skrócie przebieg montażu silnika wygląda następująco: po otwarciu skrzynki i odpięciu płaszcza rolety, wyjmuje się wał i wkłada do niego silnik ze specjalnym adapterem. Potem wał z silnikiem umieszcza się ponownie w skrzynce i mocuje na nowych zawieszkach. Po zawieszeniu pancerza i podłączeniu przewodów zasilających pozostaje jeszcze ustawienie krańcówek i sterowania. BUDMA 2016 PARTNERZY ZRZESZENIA MONTAŻYSTÓW STOLARKI Już na początku lutego odbędzie się kolejna edycja targów Budma. MTP zaprasza do Poznania w dniach 2-5 lutego. Oprócz możliwości spotkania kilku tysięcy wystawców, Budma proponuje wiele dodatkowych imprez i atrakcji. Interesująco zapowiadają się Mistrzostwa Polski dekarzy, które będą jednocześnie eliminacjami do Mistrzostw Świata. O tytuł Mistrza Polski i możliwość uczestnictwa w zmaganiach o mistrzostwo kontynentu powalczą również parkieciarze. Dodatkowo podczas Budmy będą mogli zdać egzamin czeladniczy. To nie koniec konkursów i atrakcji w Poznaniu – Polskie Stowarzyszenie Posadzkarzy zorganizuje III Mistrzostwa Polski, a Polskie Zrzeszenie Płytkarzy zaprezentuje nowe techniki montażu okładzin ceramicznych. Organizatorzy zachęcają również do wzięcia udziału w licznych spotkaniach, spośród których warto wyróżnić VII Forum Budownictwa Energooszczędnego i Pasywnego i Dni Inżyniera Budownictwa. Kompletny program targów można znaleźć na stronie: www.budma.pl. Jak zapewniają producenci silników, wszystkie rolety można wyposażyć w napędy i zautomatyzować. Skończyć męczarnie z taśmą, sznurkiem lub korbą. A przy okazji pozbyć się nawijarki na ścianie, niezbyt estetycznie prezentującej się po latach pracy. Wiesław Klimczak Selena S.A. e-mail: [email protected] www.tytan.pl PRODUCENT CHEMII BUDOWLANEJ ISO-Chemie GmbH e-mail: [email protected] www.iso-chemie.pl PRODUCENT ROZWIĄZAŃ USZCZELNIAJĄCYCH P.W. VIKKING KTS sp. z o.o. e-mail: [email protected] www.vikking.eu PRODUCENT DRZWI KOMPOZYTOWYCH GRUDZIEŃ 2015 | FORUM HiM | 19 MONTAŻ osób o pewnej sprawności technicznej. Trzeba jednak pamiętać, że wszelkie podłączenia elektryczne powinny być wykonane przez elektryka z uprawnieniami SEP. Z tego względu producenci silników, pod groźbą utraty gwarancji, wymagają, aby montażu dokonywał uprawniony instalator. „Zamontowanie silnika to nic skomplikowanego. Jeśli nie ma niespodzianek, cała robota trwa około godziny” – zapewnia doświadczony montażysta. Doprowadzone właściwie zasilanie oraz brak przeszkód w dostępie do wnętrza skrzynki roletowej, dają taką szansę. Jednak montażyści nierzadko zastają zabudowane w całości skrzynki, które trzeba odkrywać spod styropianu, tapet czy boazerii. Nawet rolety natynkowe, mające pokrywę rewizyjną od czoła, czasami zakryte są warstwą ocieplenia i tynku. PRAWO ZA JAKOŚĆ OKIEN ODPOWIADA DOSTAWCA WIELU DYSTRYBUTORÓW STOLARKI ŻYJE W MYLNYM PRZEKONANIU, ŻE ZA JAKOŚĆ MONTOWANYCH PRZEZ NICH OKIEN ODPOWIADA WYŁĄCZNIE PRODUCENT. ORZECZENIA SĄDOWE BARDZO CZĘSTO JEDNAK PRZECZĄ TAKIEMU MYŚLENIU. W połowie września 2012 roku konsument zawarł umowę z dystrybutorem okien na wykonanie usługi remontowo-budowlanej w bliźniaku należącym do klienta i jego żony oraz w domu jego ojca. Po niecałych 2 miesiącach od zawarcia umowy przedsiębiorca zamontował okna u zleceniodawców. Po upływie zaledwie kilku dni klienci zauważyli wady zamontowanych okien tkwiące przede wszystkim w estetyce, ale także funkcjonalności, jak niedomykanie się okien, rozszczelniony pakiet szybowy drzwi zewnętrznych czy ciężko obracające się klamki. Wady zgłosili drugiej stronie umowy drogą telefoniczną. Usuwaniem wad zajęli się zarówno dystrybutor, jak i producent okien. Zimą 2013 roku w budynkach, w których zamontowano stolarkę, po raz pierwszy uruchomiono ogrzewanie i już w styczniu 2014 roku klienci zauważyli wyraźne odkształcenia profili PVC. W związku z tym jeden z właścicieli bliźniaka zgłosił kolejną reklamację, tym razem drogą mailową. W odpowiedzi dystrybutor poinformował, że wady stolarki wynikają z jakości wykonania okien, za co on nie odpowiada, i przekazał reklamację producentowi. Z końcem lutego 2014 roku odbyły się drugie oględziny okien w budynku z udziałem dystrybutora oraz przedstawiciela producenta. W ich trakcie dokonano przecięcia profili ramy i skrzydła okna i stwierdzono, że przy produkcji użyto zbyt cienkiej stali, co skutkuje odkształceniami. Wobec dalszego braku jakiegokolwiek działania w celu wymiany okien ze strony dystrybutora oraz gwaranta, zniecierpliwieni klienci upoważnili do działania w ich imieniu pełnomocnika, który 7 marca 2014 roku odstąpił od umowy łączącej strony, żądając zarazem wymiany na okna wolne od wad lub zwrotu pieniędzy. W odpowiedzi dystrybutor poprosił o przedłużenie termi- § 20 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015 nu do końca kwietnia 2014 roku, na co klienci wyrazili zgodę. 14 kwietnia 2014 roku odbyły się trzecie już oględziny zamontowanej stolarki, podczas których stwierdzono, że okna podlegają wymianie. Do końca kwietnia jednak ani dystrybutor, ani producent nie zrealizowali żądań klientów, a to już zmusiło ich do wystąpienia na drogę sądową. Na rozprawie dystrybutor próbował przekonywać, że to nie on, ale producent odpowiada za produkt. Powołany biegły sądowy potwierdził istnienie wad istotnych uniemożliwiających korzystanie z przedmiotu umowy, ale także liczne wady montażu, kwalifikujące go wręcz jako niezgodny ze sztuką budowlaną. Powołując się na przepisy o sprzedaży konsumenckiej Sąd Rejonowy w całości podzielił stanowisko wyrażane przez klientów. Nie ulegało również wątpliwości, że dystrybutor odpowiada za wady stolarki i nie ma podstaw do przerzucania odpowiedzialności na swojego dostawcę, czyli producenta. Istotnie producent odpowiada względem klientów, ale jedynie na zasadach określonych w gwarancji, które można dowolnie regulować. Sąd Rejonowy nakazał dystrybutorowi zapłacić na rzecz klientów uiszczone wcześniej kwoty wynikające z umowy oraz wysokie koszty procesu. Sąd jednocześnie wyraźnie wskazał dystrybutorowi istnienie roszczenia regresowego względem producenta, jednak wobec poważnych uchybień w montażu trudno będzie mu uzyskać zwrot wszystkich poniesionych kosztów. (opracowano na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Zambrowie z dnia 28 września 2015r., sygn. akt: I C 246/14 (I C 254/14, I C 260/14)) Karol Klos BRANŻA BUDOWLANA TO SPECYFICZNA CZĘŚĆ GOSPODARKI, CO POTWIERDZAJĄ NAWET PRZEPISY PODATKOWE. OKAZUJE SIĘ BOWIEM, IŻ USTAWODAWCY DOSYĆ WYRAŹNIE WYODRĘBNILI SPOŚRÓD POZOSTAŁYCH USŁUG PRACE BUDOWLANE, TWORZĄC DLA NICH DODATKOWE PRZEPISY I OBWAROWANIA. NIESTETY, NIE UŁATWILI W TEN SPOSÓB ŻYCIA FIRMOM BUDOWLANYM CZY TEŻ MONTAŻOWYM. w przypadku jej braku, z upływem 30 dni od Przede wszystkim moment powstania obodnia wykonania usługi. wiązku podatkowego w przypadku usług buZupełnie inaczej natomiast ustala się modowlanych zależy od tego, czy dana usługa ment powstania obowiązku podatkowego wykonywana jest na rzecz podatnika VAT, czy w przypadku, gdy prace wykonywane są na też na rzecz osoby fizycznej, niebędącej płatrzecz osób fizycznych. Wówczas powstaje on nikiem podatku od towarów i usług. z chwilą otrzymania zaliczki albo – w przypadku jej braku – z chwilą wykonania usługi. Zacznijmy od świadczenia usług budowlanoNie ma tu znaczenia moment wystawienia -montażowych na rzecz firm. Otóż jeżeli firma faktury. Co do pozostałej kwoty, jako moment budowlana, zajmująca się na przykład wypowstania obowiązku podatkowego firma pomianą stolarki w biurowcu, zakończy prace winna uznać dzień wykonania usługi. w dniu 15 kwietnia, ma ona od tego momentu maksymalne 30 dni na wystawienie faktury. Tak więc w przypadku świadczenia usług buJeżeli tego nie zrobi, lub jeżeli faktura zostadowlanych na rzecz osób fizycznych, w odnie wystawiona z opóźnieniem, wówczas oboniesieniu do określenia momentu powstania wiązek podatkowy powstanie z chwilą upłyobowiązku podatkowego należy stosować wu owych 30 dni. Jeżeli natomiast faktura ogólne przepisy podatkowe dotyczące wykozostanie wystawiona przed upływem 30 dni nywania usług. – przykładowo 5 maja, wówczas obowiązek Jeszcze inaczej będzie w przypadku, gdy wypodatkowy powstanie z dniem wystawienia konywanie prac na rzecz osoby fizycznej nafaktury, czyli właśnie 5 maja. stępuje etapowo. Wówczas obowiązek podatZ kolei w przypadku, gdy firma otrzyma zakowy powstaje po wykonaniu każdego etapu. liczkę na poczet wykonywanej usługi, wówMuszą być tu jednak spełnione dwa dodatkoczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą we warunki – etapy prac powinny być przeotrzymania zaliczki. Nieważne, czy obejmuje widziane w umowie a ich wykonanie powinno ona część czy całość ustalonej kwoty. Oczyskutkować zapłatą za dany etap. Wówczas wiście w deklaracji należy wykazać tylko zakończenie każdego z etapów należy trakotrzymaną kwotę, a nie całkowitą wartość tować jako wykonanie danej usługi. usługi. Nie ma także znaczenia, kiedy zostaPodsumowując, przy rozliczaniu usług bunie wystawiona faktura zaliczkowa. A ta, tak dowlanych istotny jest fakt, dla kogo usługi na marginesie, powinna być wystawiona do te są wykonywane. Inne przepisy stosuje 15 dnia miesiąca następującego po miesiąsię bowiem w przypadku świadczenia usług cu, w którym otrzymano zaliczkę. Tak więc na rzecz firm, a inne w przypadku wykonyjeżeli firma dostanie zaliczkę na 30% warwania prac dla osób fizycznych. Istotny jest tości danej usługi w dniu 12 marca, wówczas także fakt, czy wykonanie danej usługi wiąże obowiązek podatkowy powstanie 12 marca, się z zapłatą zaliczki, czy też całość będzie a fakturę należy wstawić do 15 kwietnia. Jerozliczona dopiero po zakończeniu prac bużeli natomiast chodzi o pozostałe 70% należdowlanych. I chociaż całość wydaje się dosyć nej kwoty, wówczas - zakładając, że zostanie skomplikowana, to po zapamiętaniu paru reona zapłacona po wykonaniu usługi na podguł wcale taka nie jest. stawie faktury VAT, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury lub, Izabela Kolimaga FIRMA OBOWIĄZEK PODATKOWY 4 | FORUM HiM | GRUDZIEŃ 2015
