UE : Wkrótce pogłębiona i kompleksowa umowa o wolny

1
Tunis. 17.01.2014
BIULETYN EKONOMICZNY 1/2014
UE – Tunezja
Tunezja - UE : Wkrótce pogłębiona i kompleksowa umowa o wolnym handlu . Według
Michaeli Dodini, Szefa Sekcji Handlowej Przedstawicielstwa UE w Tunisie, UE wyraża
nadzieję, że wkrótce rozpocznie negocjacje z Tunezją w sprawie pogłębionej i kompleksowej
umowy o wolnym handlu (ALECA). Podczas obchodów międzykulturowego dnia Europa –
Tunezja, przedstawicielka DUE stwierdziła, że umowa ta powinna wspierać integrację
Tunezji na rynku wewnętrznym UE i będzie uzupełnieniem, podpisanego przez obie strony w
1995 roku Układu Stowarzyszeniowego, umożliwiającym utworzenie strefy wolnego handlu
produktami przemysłowymi. Biorąc pod uwagę dotychczasową postawę kolejnych rządów
Tunezji, rozpoczęcie negocjacji umowy o wolnym handlu i ich zakończenie wymaga dużego
zaangażowania politycznego w zakresie reform, liberalizacji i modernizacji instytucji
gospodarczych. Według Dodini "umowa ta powinna wykraczać poza zwykłe zniesienie ceł na
wyroby przemysłowe, aby sprzyjać ściślejszej integracji gospodarczej, zmniejszeniu barier
pozataryfowych i zbliżeniu do wspólnotowego dorobku prawnego i regulacyjnego UE".
Umowa umożliwi również liberalizację handlu usługami i produktami rolnymi i rybołówstwa
oraz lepszą ochronę inwestycji.
Rynek europejski: Tunezja zmaga się z wymogami integracji - pogłębiona i
kompleksowa umowa o wolnym handlu. W ramach konferencji zorganizowanej pod koniec
2013 roku w Tunisie przez Centrum Studiów Śródziemnomorskich i Międzynarodowych
(Cemi) i Fundację Konrada Adenauera na temat "Tunezja – Unia Europejska: Rok
zaawansowanego statusu" Riadh Bettaieb, Minister Inwestycji i Współpracy
Międzynarodowej powiedział, że Tunezja planuje zawarcie pogłębionej i kompleksowej
umowy o wolnym handlu (ALECA) w celu wzmocnienia stosunków handlowych i
gospodarczych z UE. Dodał także, że integracja gospodarcza wymaga zbliżenia
ustawodawstwa tunezyjskiego do wspólnotowego dorobku prawnego, przede wszystkim w
dziedzinach objętych umową, takich jak zamówienia publiczne, polityka i konkurencja, środki
sanitarne i fitosanitarne, przepływy kapitałów, normy i przepisy techniczne, cła. Bettaieb
stwierdził, że Tunezja i UE rozpoczęły wstępne rozmowy mające na celu przygotowanie
rozpoczęcia formalnych negocjacji w sprawie zawarcia umowy. Powiedział, że rząd
zaproponował konkretne środki w celu poprawy warunków prowadzenia działalności
gospodarczej , przypominając, że Mieszana Komisja Przedsiębiorczości UE - Tunezja została
zainicjowana w Tunezji 15 stycznia 2013 , przy okazji pierwszego spotkania Gospodarczej
Rady Doradczej d.s. inwestycji.
PECA między Tunezją a UE w 2014 roku . Minister przemysłu Mehdi Jomaa stwierdził
pod koniec grudnia, podczas otwarcia seminarium na temat "Strategii rozwoju wysokiej
jakości infrastruktury w Tunezji”, iż protokoły o wzajemnym uznawaniu systemów oceny
zgodności wyrobów przemysłowych (PECA) między Tunezją a Unią Europejską (UE)
powinny być podpisane w 2014 roku. Zaznaczył, iż bariery stojące na przeszkodzie transakcji
gospodarczych nie wynikają już wyłącznie z taryfikacji, ale raczej z przepisów. Laura Baeza,
Ambasador i Szef Przedstawicielstwa UE w Tunisie, stwierdziła, że podpisanie protokołów
PECA umożliwi bezpośrednie wprowadzanie na rynek europejski wyrobów tunezyjskich, bez
potrzeby uciekania się do podwójnych kontroli na granicach Europy. Dostosowanie do
standardów jakościowych poprawi jakość produktów tunezyjskich i pozwoli również
polepszyć ochronę konsumentów lokalnych przed wyrobami niebezpiecznymi, tak
2
tunezyjskimi jak importowanymi. E. Radonde, szef zespołu odpowiedzialnego za badania
dotyczące infrastruktury zapewniającej wysoką jakość wyrobów wskazała na trudności
związane z utrzymywaniem takiej struktury, podkreślając potrzebę publikowania przepisów
dotyczących bezpieczeństwa żywności i bezpieczeństwa wyrobów przemysłowych, jak
również ich dekretów wykonawczych .
Gospodarka
Ciągłe napięcia związane z równowagą finansową. Według komunikatu Banku
Centralnego pogłębiał się bieżący deficyt finansów publicznych (6,5% PKB w ciągu
pierwszych 10. miesięcy 2013 r. w porównaniu z 6,9% w roku poprzednim) pod wpływem
deficytu wymiany handlowej, pomimo poprawy tempa eksportu i spadku importu. Zwiększała
się zatem potrzeba finansowania zewnętrznego i uciekania się do drenażu rezerw
walutowych. Rezerwy te wyniosły 11,7 mld TND ( ok. 5,4 mld EUR) stanowiąc
równowartości 107 dni importu pod koniec listopada 2013 r. wobec 9,5 mld TND, tj. 91 dni
importu w tym samym okresie 2012 roku.
Tunezja : Audyt banków STB i BH. Wkrótce maja być znane wyniki audytów dwóch
banków państwowych, Société Tunisienne de Banque (STB) i Banque de l'Habitat (BH),
natomiast audyt Narodowego Banku Rolnego (BNA) będzie ponownie opóźniony.
Sklasyfikowane długi tych trzech banków w dalszym ciągu powiększają się i potrzeba prawie
miliarda dinarów na pokrycie ich roszczeń bankowych. Roszczenia te zostały nawet wpisane
do dodatkowej ustawy o finansach publicznych na rok 2013 i uzyskały zgodę Narodowego
Zgromadzenia Konstytucyjnego (ANC) na wykorzystanie 500 mln TND w 2013 i 500 mln
TND w 2014 roku w celu rekapitalizacji banków publicznych. Te trzy państwowe banki
wcześniej przyczyniły się w wysokości 70% do finansowania przedsiębiorstw, w tym głównie
Transtu (transport miejski), Tunisairu (tunezyjskie linie lotnicze), CPG (producent
fosforytów) oraz Urzędu Zbóż, w celu poprawy ich trudnej sytuacji finansowej .
Niewielki spadek stopy bezrobocia. Rosnące bezrobocie wśród absolwentów wyższych
uczelni. Według wyników krajowej ankiety populacji i zatrudnienia w III kwartale 2013 roku
stopa bezrobocia wynosiła 15,7% rejestrując spadek o 0,2 punktu procentowego w
porównaniu do drugiego kwartału 2013 roku, przy średniej 13,1 % wśród mężczyzn i 22,5 %
wśród kobiet w przeciwieństwie do 13,3% i 23% w drugim kwartale. Stopa bezrobocia
bezrobotnych absolwentów szkół wyższych wynosi 33,5%, wobec 31,6% w II kwartale
2013r.
Trudności finansowe Tunisair. Dyrekcja generalna państwowych linii lotniczych Tunisair
poinformowała, że pomimo trudności z jakimi boryka się firma w okresie po rewolucji, już w
grudniu 2012 roku został opracowany plan naprawczy, którego częściowe wdrażanie
rozpoczęło się na początku 2013 roku i który obecnie jest w fazie negocjacji z partnerami
społecznymi. Jedną z najważniejszych kwestii planu naprawczego jest konieczność
uregulowania spraw socjalnych w spółce.
Wzrost dochodów z turystyki o 2,1 % w ciągu 10 miesięcy 2013 r.
Przychody z turystyki tunezyjskiej, od dnia 1 stycznia do dnia 30 października 2013 r.
wyniosły 2,8 mld TND ( ok. 1,30 mld EUR). Jest to wzrost o 2,1 % w stosunku do podobnego
okresu roku 2012, jednak nadal odnotowuje się ich spadek (o 6,4 %) w stosunku do 10
pierwszych miesięcy z roku 2010. W 2013 roku odnotowano lekki wzrost ilości noclegów o
0,2 % w stosunku do roku 2012, jednak jest ich mniej niż w roku 2010. W ciągu 10 miesiecy
5,5 mln osób przekroczyło granice tunezyjską, tj. o 5,7 % więcej niż w tym samym okresie
2012 roku. Jest to mniej o 10,7 % z okresu przed rewolucja w 2010 roku.
3
Deficyt Krajowej Kasy Ubezpieczeń Zdrowotnych (CNAM) przekroczy w ciągu
najbliższych sześciu lat poziom 1,6 mld TND . Minister Spraw Społecznych Khelil Zaouia
powiedział, że finansowanie systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Tunezji opiera się głównie
na składkach ubezpieczeniowych, wskazując, że doświadczenie potwierdziło limity takiego
finansowania, biorąc pod uwagę roczny wzrost kosztów opieki. Według niego, wyzwania
stojące przed systemem opieki społecznej wymagają szeroko zakrojonego dialogu
narodowego w tej sprawie.
Chiński dar dla Tunezji w wysokości 37 milionów dinarów. Umowa o współpracy
gospodarczej i technicznej została podpisana w dniu 29 listopada 2013 r. pomiędzy Chinami i
Tunezją. Umowa przewiduje przyznanie Tunezji 37 milionów dinarów ( ok. 17,2 mln EUR).
Kwota ta zostanie przeznaczona na finansowanie projektów rozwojowych, które będą
zdefiniowane w późniejszym czasie. Chiny są największym partnerem gospodarczym Tunezji
w Azji, trzecim największym dostawcą i jej trzydziestym klientem.
Handel
Fundusz Innowacji i Rozwoju Eksportu ( Fidex ). Na 2014 rok zaplanowano uruchomienie
nowego funduszu finansowania eksportu o nazwie „Foprodex 2”, który ma realizować
zadania poprzez program nazwany Fidex. Jego mechanizmy finansowe będą podobne do
mechanizmów FAMEX, działającego w Tunezji funduszu finansowania eksportu Banku
Światowego, zakończonego w 2010 roku. Nowy fundusz będzie działał jak prywatna firma i
przygotowuje strategię eksportową na rok lub dwa lata, a zwrot za finansowane operacje
proeksportowe ma się odbywać w ciągu maksymalnie 15 dni.
Tunisie Telecom (TT) obciążone grzywną w wysokości 1,2 miliona dinarów za nadużycie
pozycji dominującej na rynku telefonii stacjonarnej. Rada ds. Konkurencji podjęła decyzję
w sporze pomiędzy Orange i Tunisie Telecom. Firmie TT zarzuca się trzy rodzaje metod
działania niezgodnych z prawem: dyskryminujące warunki sprzedaży, praktyki zaniżania cen
i odmowa udzielenia dostępu do lokalnej infrastruktury telekomunikacyjnej (obwodu sieci
stacjonarnej ).
Inwestycje i otoczenie biznesu
Agencja Mood'ys obniżyła po raz trzeci w 2013 roku rating Tunezji . Moody’s uzasadnia
tą degradację "niestabilnością polityczną i rozwarstwieniem, zwiększeniem trudności w
znajdowaniu zewnętrznego finansowania, trwałą nierównowagą w bilansie płatniczym i
systemie podatkowym, a także niepewnym stanem banków należących do państwa". Agencja
nie wyklucza ponownego obniżenie ratingu Tunezji, biorąc pod uwagę trwający impas
polityczny i pogarszający się bilans płatniczy.
Moody’s obniża notowania ATB, Banque de Tunisie(BT), Banque Internationale de
Tunisie (BIAT) i Amen Bank. Moody 's obniżyła z Ba 2 na Ba 3 notowania długoterminowe
w lokalnej walucie banków Arab Tunisian Bank (ATB), Banque de Tunisie (BT) i Banque
Internationale de Tunisie (BIAT). Obniżyła ona również długoterminową notę Amen Bank z
Ba3 na B1 według CPI Financial. Agencja tłumaczy te decyzje osłabieniem zdolności rządu
tunezyjskiego do udzielania wsparcia bankom i niestabilnością otoczenia wewnętrznego,
które nadal będą ciążyć na podstawach finansowych banków. Głównie na jakości ich
aktywów, rentowności i kapitalizacji.
Najważniejsze dla Centrali Pracodawców UTICA jest przywracanie zaufania. "Kodeks
inwestycyjny może poczekać", stwierdziła Wided Bouchamaoui, prezes Centrali
Pracodawców, w trakcie konsultacji zorganizowanych w siedzibie Tunezyjskiej Unii
4
Przemysłu, Handlu i Rzemiosła (UTICA). Według pracodawców, należy najpierw
odbudować zaufanie w tunezyjskich firmach i wśród przedsiębiorców. W trosce o ciągłość
działalności przedsiębiorstw, UTICA podkreśla potrzebę przywrócenie bezpieczeństwa i
gwarancję wolności pracy. Za ważniejsze problemy, dezorganizujące gospodarkę, uważa
czarny rynek oraz przemyt. Ponadto Centralna Pracodawców narzeka na tempo działania
administracji tunezyjskiej, której brakuje "kompetencji i autonomii”, która powstrzymuje
inwestorów "w tym zagranicznego inwestora, który spakuje się w ciągu 24 godzin, aby
znaleźć dogodne warunki gdzie indziej i rozpocząć produkcję w ciągu tygodnia".
UTICA 2014 : międzynarodowa otwartość i priorytet dla BIZ i decentralizacji . Na
wspólnym posiedzenie Zarządu i Rady Nadzorczej Tunezyjskiej Unii Przemysłu, Handlu i
Rzemiosła (UTICA), które dotyczyło impasu politycznego, stagnacji i ciągłej degradacji ocen
agencji ratingowych oraz potrzeby znalezienia porozumienia głównych sił politycznych,
członkowie Centrali Pracodawców podjęli decyzję o utworzeniu w 2014 roku, w ramach
UTICA, nowego organu, który odpowiedzialny będzie za wsparcie zagranicznych firm
działających w Tunezji.
Austriacki inwestor tworzy ponad 1000 miejsc pracy w Gabes . Pomiędzy Ministrem
Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej Lamine Doghri i Dyrektorem zarządzającym
austriackiej grupy inwestycyjnej podpisane zostało memorandum o współpracy.
Memorandum dotyczy projektu utworzenia centrum uzdrowiskowego na południu Tunezji,
mogącego przyjmować 5000 osób rocznie, w którego skład wejdą domy mieszkalne, ośrodki
medyczne, pola golfowe i tereny zielone. Koszt inwestycji określono na 350 mln euro.