co to jest design?

co to jest design?
co to jest „D.E.S.I.G.N.”?
Design* (czytaj: dizajn) to projektowanie najróżniejszych rzeczy.
Czyli wymyślanie, jak mają być zrobione i jak mają wyglądać. Rozejrzyjcie się po pokoju – wła­
„D.E.S.I.G.N.” to zbiór sześćdziesięciu dziewięciu przedmiotów
stworzonych przez najważniejszych i najbardziej znanych projektantów z całego
ściwie wszystko, co widzicie, zostało zaprojektowane: łóżko, materac, zasłonki, dywan, biurko,
świata. Ich wybór był bardzo trudny, bo w historii designu jest dużo więcej ciekawych rzeczy
krzesło, lampa, regał na książki, zeszyt, tornister, komputer, kredki, piórnik... nawet papierek od
i dobrych projektantów. Może kiedyś spróbujecie ich odnaleźć?
cukierka, i sam cukierek też.
Wśród rzeczy zaprojektowanych przez projektantów można znaleźć niemal wszystko. Ale w jed­
Gdyby nie design, nie byłoby prawie niczego – bo żeby coś mogło zostać wyprodukowane, naj­
nej książce nie da się pokazać wszystkiego. Dlatego znajdziecie tu tylko rzeczy
pierw ktoś musi to zaprojektować. Tym kimś jest projektant. Jeśli wymyślona przez niego
rzecz jest praktyczna, wygodna, łatwa
w użyciu, a do tego ładna, to
związane z domem: meble, lampy i rozmaite domowe drobiazgi. Są ułożone chronologicznie, czyli od najstarszego do najnowszego.
znaczy, że mu się udało, że stworzył dobry design. Bo słowo „design” oznacza nie tylko projekto­
wanie, ale też jego efekt: to, co zaprojektowane.
004
005
czy te rzeczy można kupić?
jak czytać „D.E.S.I.G.N.”?
Prawie wszystkie przedmioty opisane w tej książce są produkowane i można je kupić. Ale nieste­
W tej książce znajdziecie wiele cennych informacji. Poznacie nazwisko
ty… większość z nich jest bardzo
tanci świata, a oni, tak jak najlepsi aktorzy albo kreatorzy mody, dostają za swoją pracę
tanta, który stworzył daną rzecz, i dowiecie się, z jakiego kraju pochodzi. Przy każdym
przedmiocie przeczytacie jego dwie nazwy. Pierwsza została wymyślona specjalnie do
dużo pieniędzy. Dlatego to, co zaprojektują, jest zwykle o wiele droższe niż rzeczy stworzone
tej książki. Druga, podana mniejszym drukiem, to nazwa oryginalna, którą wymyślił projektant.
przez ich mniej znanych kolegów. Na szczęście my nie
musimy przejmować się
cenami. Bo żeby podziwiać dzieła wielkich projektantów, wcale nie trzeba ich
kupować; wystarczy otworzyć tę książkę. Czytając ją, zrozumiecie, że każdą rzecz można
Dzięki systemowi
zaprojektować na tysiąc różnych sposobów. Przekonacie się, że wyobraźnia projektantów nie
sunkowy na początku i tradycyjny na końcu.
zna granic. I dowiecie się, jak
droga. Zaprojektowali je najlepsi projek-
projek-
ikonek dowiecie się, w którym roku każda rzecz została zaprojek­
towana, z czego jest zrobiona i do czego służy. Poznacie też nazwę firmy, która ją produkuje.
W książce znajdziecie także dwa
spisy wszystkich przedstawionych tu przedmiotów: ry­
fascynującym zajęciem jest projek-
towanie. Kto wie, może kiedyś sami zostaniecie projektantami i będziecie tworzyć dobry
design?
suszarka z rafy koralowej
006
MAGIS (WŁOCHY)
Marc Newson
DISH DOCTOR (DOKTOR OD NACZYŃ)
007
spis rzeczy
064
162
016
100
088
132
086
104
072
126
160
078
128
048
052
080
040
038
116
042
076
144
120
024
110
112
094
098
014
008
058
102
122
068
030
056
082
044
009
138
090
154
130
060
108
148
106
158
136
152
140
142
114
032
156
124
118
134
054
096
022
066
028
046
020
026
018
070
034
010
062
050
011
legenda
012
013
drabina w sypialni
HILL HOUSE (DOM NA WZGÓRZU)
Charles Rennie Mackintosh
sie-
dzenia! Sto lat temu wszyscy też tak uwa­
żali. No, prawie wszyscy. Bo pan Charles
Rennie Mackintosh spojrzał na
CASSINA (WŁOCHY)
Do czego służy krzesło? To jasne: do
to inaczej. Zdarzyło się to, gdy projektował,
a potem urządzał pewien dom położony na
wzgórzu. Do jednej z sypialni zaprojektował
wielkie łóżko i wysokie szafy, ale ciągle cze­
goś mu w niej brakowało. W końcu wymyślił,
że wstawi tam krzesło. Ale nie po to, żeby
ktoś na nim siadał, tylko żeby razem z inny­
mi meblami tworzyło piękną
całość.
Tak powstał niezwykły projekt pana Mac­
kintosha: krzesło służące głównie
do
ozdoby. Nie jest zbyt wygodne, za to jak
wygląda! Ma bardzo, ale to bardzo wysokie
oparcie, które przypomina
drabi-
nę, a u góry kończy się kratownicą. Świetnie
nadawałoby się do suszenia skarpetek, gdy­
by nie to, że to tak ważny i poważny mebel:
pierwsze krzesło w historii, którego wygląd
był ważniejszy niż funkcja.
016
017
kolorowy fotel
RED AND BLUE (CZERWONO-NIEBIESKI)
Gerrit Thomas Rietveld
and Blue,
musicie poznać obrazy Pieta Mondriana.
Spójrzcie, są na nich tylko proste linie, poziome
i pionowe. Pan Mondrian malował je przy pomocy
CASSINA (WŁOCHY)
Zanim opowiem Wam o fotelu Red
linijki i ekierki. Wykorzystywał do tego tylko trzy
kolory: niebieski,
czerwony i żółty
(używał też białego, czarnego i szarego, ale nazy­
wał je „niekolorami”).
Pan Gerrit
Rietveld był kolegą Pieta Mon­
driana. Wymyślony przez niego fotel na początku
miał po prostu kolor drewna. Ale panu Rietveldowi
tak bardzo podobały się trójkolorowe obrazy kole­
gi, że postanowił pomalować swoje dzieło w stylu
Mondriana. Gdy spojrzycie na obraz, a potem na
fotel, przekonacie się, że mówię prawdę.
I jeszcze jedno: popatrzcie na ten fotel, czy wygląda
na wygodny? Nie za bardzo? Jest chyba dość
twardy. Na takim fotelu tata nie zaśnie, czy­
tając książkę. I o to właśnie chodziło! Pan Rietveld
chciał, by ten, kto siedzi w jego fotelu, był skoncen­
trowany i za bardzo się nie odprężał.
018
019
krzesło mrówka
ANT (MRÓWKA)
Zanim pan Arne
Jacobsen zaczął projektować to krzesło, zadał sobie pytanie: jakich
krzeseł ludzie potrzebują? I odpowiedział: niewielkich – żeby zmieściły się w coraz mniej­
szych kuchniach; lekkich – żeby łatwo było je przenosić; no i oczywiście tanich. A po­
tem po prostu spełnił te warunki. Pierwszy nawet podwójnie, bo krzesła pana Arnego można
FRITZ HANSEN (DANIA)
Arne Jacobsen
wstawiać jedno w drugie, żeby zajmowały jeszcze mniej miejsca. Spójrzcie na ich kształt – czy
nie przypominają Wam mrówki z uniesioną głową? To stąd wzięła się ich nazwa: ant to po
angielsku mrówka. Pan Jacobsen dał swoim mrówkom po trzy
nogi (dwie z tyłu i jed­
ną z przodu). Ale dyrektorzy firmy, dla której projektował, uznali, że nikt nie kupi trójnożnego
krzesła, i nie chcieli go produkować. Pan Arne był pewny swego: powiedział, że jeśli mrówka się
nie sprzeda, sam odkupi od fabryki wszystkie egzemplarze. Na szczęście nie było takiej potrze­
by – krzesło Ant stało się bardzo popularne. Dziś można je kupić także z czterema nogami, ale
czworonożna wersja (dla niedowiarków!) weszła do produkcji dopiero po śmierci projektanta.
040
041
trawiasta sofa
PRATONE (ŁĄKA)
grupa Sturm, czyli Giorgio Ceretti, Pietro Derossi i Riccardo Rosso
w Krainie Czarów”? Gdy Alicja coś zjadła albo wypiła, robiła
się albo ogromna, albo malusieńka. Kiedy usiądziecie na tej sofie, też się tak poczujecie. Będziecie
się zastanawiać, czy to Wy coś wypiliście i zrobiliście się mali jak krasnale, czy ta trawa coś zżarła
i trochę za bardzo wyrosła. Bo rzadko widuje się tak wielkie
kępy trawy. I rzadko
spotyka się tak nietypowe sofy. A wszystko zaczęło się od tego, że projektanci z grupy Sturm
chcieli zrobić sofę, na której można by wylegiwać się jak na łące. Kto by przy­
GUFRAM (WŁOCHY)
Pamiętacie „Alicję
puszczał, że potraktują swój pomysł aż tak dosłownie…
054
055
wielkie usta
BOCCA (USTA)
W 1933 roku sławny malarz
Salvador
Dali namalował obraz pod tytułem „Twarz
Mae West, która może posłużyć jako mieszka­
nie”. Przyjrzyjcie się kobiecie z portretu: jej wło­
sy są kotarami, oczy – obrazami, nos jest komin­
kiem, a usta – sofą. Ta sofa naprawdę istnieje,
pan Dali stworzył ją niedługo po namalowaniu
obrazu. A prawie czterdzieści lat później archi­
tekci ze Studia
65 wykorzystali jego po­
mysł i zaprojektowali sofę Bocca. Obie sofy
wyglądają jak usta, ale różnią się od siebie
EDRA (WŁOCHY), GUFRAM (WŁOCHY), HELLER (USA)
Studio 65, czyli Franco Audrito z zespołem
kształtem. Dlaczego? To proste: przez te trzy­
dzieści parę lat zmienił się ideał kobiecej uro­
dy, a razem z nim – idealny
kształt
ust. Salvador Dali wzorował się na ustach
hollywoodzkiej gwiazdy z lat 30., Mae West,
a projektanci ze Studia 65 – na ustach najwięk­
szej piękności z ich czasów, Marilyn Monroe.
Mój syn uważa, że siadanie na takiej sofie
może być trochę niebezpieczne: nigdy
nie
masz pewności, czy Cię nie
połknie.
060
061
zakochane korkociągi
ANNA G. I ALESSANDRO M.
Alessandro Mendini
cie, że myśli się wtedy tylko o ukochanej osobie i jak by
się człowiek nie starał, wciąż ma ją przed oczami. Pan
ALESSI (WŁOCHY)
Byliście już kiedyś zakochani? Jeżeli tak, to pewnie wie­
Alessandro Mendini miał zaprojektować
korkociąg właśnie w momencie, gdy był szaleńczo zako­
chany. Rysował różne projekty, ale wszystkie wyglądały
jak… jego
narzeczona! W końcu pomyślał:
„Trudno, to silniejsze ode mnie!”, i już zupełnie świado­
mie naszkicował korkociąg o sylwetce i twarzy pięknej
dziewczyny. Tak powstała Anna
G. Dziesięć lat póź­
niej pan Mendini zaprojektował do pary drugi korkociąg –
swój autoportret.
Alessandro M. ma wiele ubrań
i wcieleń: jest duchem, kucharzem, królem…
086
087
lampa ratunkowa
MAYDAY
Konstantin Grcic
nogi i klosza? I czy musi być ciężka, nieporęczna i ciągle stać
w tym samym miejscu? Pan Konstantin
Grcic
stwierdził, że wcale nie. I zaprojektował lampę Mayday,
FLOS (WŁOCHY)
Czy domowa lampa koniecznie musi składać się z podstawy,
która jest poręcznym i użytecznym narzędziem. Składa się
tylko z klosza,
uchwytu i kabla, więc waży
niewiele. Uchwyt pozwala trzymać ją jak latarkę, ale ma też
specjalny hak, na którym można ją powiesić. Jej kabel jest
bardzo długi (ma aż 5 metrów), więc da się z nią dotrzeć we
wszystkie zakamarki. A na wytrzymałym i stabilnym kloszu
można ją postawić. Ta lampa ma
tysiąc zasto-
sowań. Można wziąć ją do garażu i poświecić tacie przy
pracy albo zawiesić ją na gałęzi w ogrodzie, żeby oświetla­
ła dróżkę. Może się przydać do potajemnego czytania pod
kołdrą i wtedy, gdy trzeba wyciągnąć kota z ciemnej dziury
pod szafą.
Pan Konstantin ma dwie takie lampy i często ich używa. Jed­
ną trzyma obok łóżka, a drugą przy wejściu do domu, tak na
wszelki wypadek. Bo lampa Mayday zawsze może pomóc
nam w potrzebie. Pewnie już się domyślacie, skąd nazwa?
„Mayday, Mayday...” znaczy „ratunku, na pomoc”.
094
095
rogaty wieszak
ANTLERS (ROGI JELENIA)
Trofea, czyli poroża upolowanych zwie­
rząt, myśliwi dumnie wieszali w centralnym
miejscu salonu, nad kominkiem. Czy z cza­
sem polowania przestały być modne? Nie
wiadomo. W każdym razie poroża przenio­
sły się do przedpokoju. A potem wygra­
ła praktyczność: zawisły na nich szaliki
i czapki, i tak rogi
zamieniły się
w wieszaki . Pan Alexander
Taylor wymyślił wersję ekologiczną –
THORSTEN VAN ELTEN (WIELKA BRYTANIA)
Alexander Taylor
wieszak z drutu wygiętego w kształt poro­
ża. I dobrze, bo przecież szkoda upolowa­
nych zwierzaków. Jelenie na pewno też to
popierają.
110
111
spis rzeczy
nazwa wymyślona | nazwa oryginalna | projektant | rok powstania projektu
krzesło nad krzesłami | Model 14 | Michael Thonet | 1859
drabina w sypialni | Hill House | Charles Rennie Mackintosh | 1903
kolorowy fotel | Red and Blue | Gerrit Thomas Rietveld | 1918
fotel z kierownicy | Wassily albo B3 | Marcel Breuer | 1925
pomocny stolik | E1027 | Eileen Gray | 1927
maszyna do spania | LC 4 | Le Corbusier, Pierre Jeanneret, Charlotte Perriand | 1928
prezent od faraona | Barcelona | Ludwig Mies van der Rohe | 1929
kałuża ze szkła | Savoy | Alvar Aalto | 1936
stolik rzeźba | Coffee Table | Isamu Noguchi | 1944
krzesłoń | Eames Elephant | Charles i Ray Eamesowie | 1945
stolik narciarza | Arabesco | Carlo Mollino | 1949
stół na mocnych nogach | EM | Jean Prouvé | 1950
krzesło mrówka | Ant | Arne Jacobsen | 1952
krzesło z powietrza | Diamond | Harry Bertoia | 1952
cząstka kokosa | Coconut Chair | George Nelson | 1955
na jednej nodze | Tulip | Eero Saarinen | 1956
domowa latarnia | Arco | Achille i Pier Giacomo Castiglioni | 1962
pokój w pokoju | Ball | Eero Aarnio | 1966
014
016
018
020
022
024
026
028
030
032
034
038
040
042
044
046
048
050
fotel pełen kulek | Sacco | Franco Teodoro, Cesare Paolini, Piero Gatti | 1968
trawiasta sofa | Pratone | grupa Sturm | 1968
kula u nogi | Up 5 i Up 6 | Gaetano Pesce | 1969
wieża zabaw | Living Tower | Verner Panton | 1969
wielkie usta | Bocca | Studio 65 | 1970
rękawica dla kibica | Joe | Jonathan De Pas, Donato D’Urbino, Paolo Lomazzi | 1970
niezniszczalna sofa | Klippan | zespół IKEA | 1979
wielofunkcyjny ring | Tawaraya | Masanori Umeda | 1981
krzesło wózek | Consumer’s Rest | Stiletto Studio,s | 1983
kosmiczna lampka | Tolomeo | Michele De Lucchi | 1987
ośmiornica | Juicy Salif | Philippe Starck | 1990
komoda z odzysku | Chest of drawers | Tejo Remy | 1991
ptasie talerze | Bird Table | Jasper Morrison | 1991
łubianka | Power Play | Frank Gehry | 1991
fotele z odpadków | Favela | Humberto i Fernando Campanowie | 1991
zakochane korkociągi | Anna G. i Alessandro M. | Alessandro Mendini | 1994
suszarka z rafy koralowej | Dish Doctor | Marc Newson | 1997
niegrzeczny żyrandol | Zettel’z 5 | Ingo Maurer | 1997
lampa ratunkowa | Mayday | Konstantin Grcic | 1999
052
054
056
058
060
062
064
066
068
070
072
076
078
080
082
086
088
090
094
najprostszy odtwarzacz świata | Wall CD Player | Naoto Fukasawa | 1999
dom z ogonkiem | Dog House | Michael Young | 2001
regały jak obłoki | Clouds | Ronan i Erwan Bouroullecowie | 2002
spalony fotel | Smoke | Maarten Baas | 2002
lampa kula | Mirror Ball | Tom Dixon | 2003
gorący ornament | Heat Wave | Joris Laarman | 2003
teatr cieni | Midsummer Light | Tord Boontje | 2004
rogaty wieszak | Antlers | Alexander Taylor | 2004
plastikowy barok | Bourgie | Ferruccio Laviani | 2004
imprezowy kleks | DJ Kreemy Booth | Karim Rashid | 2004
serwetka na podłogę | DIA | Moho Design | 2004
laptop dla dzieci | XO | Yves Behar | 2005
skryta sofa | Hidden | Tomek Rygalik | 2005
leśne stołki | Pieńki nr 1 | Malafor | 2005
krajobraz na sofie | Polder | Hella Jongerius | 2005
domowy wodospad | Axor Massaud | Jean-Marie Massaud | 2005
tłuściutkie pufy i fotele | Fat | Patricia Urquiola | 2007
ścienna kolorowanka | Mazzy | AZE Design | 2007
rozciągliwa lampa | Plissé | Inga Sempé | 2007
096
098
100
102
104
106
108
110
112
114
116
118
120
122
124
126
128
130
132
sufit w lampie | Skygarden | Marcel Wanders | 2007
łóżko dla księżniczki | Principessa | Nipa Doshi i Jonathan Levien | 2008
zakręcona prysznicowanna | Rotator | Ron Arad | 2008
papierowa kapusta | Cabbage | grupa Nendo | 2008
odciśnięte pupy | Him, Her | Fabio Novembre | 2008
szkielet w lustrze | Skeleton | Studio Job | 2008
narysowany dom | Villa Julia | Javier Mariscal | 2008
nadmuchany stołek | Plopp | Oskar Zięta | 2008
praktyczny kłapouchy | Donkey Martin | Ibride | 2009
wygodne puzzle | Confluences | Philippe Nigro | 2009
krzesła jak królowe | Tudor | Jaime Hayon | 2009
małpy w kuchni | Banana Family | Stefano Giovannoni | 2009
iluzja | kolekcja Moment | grupa Front | 2009
134
136
138
140
142
144
148
152
154
156
158
160
162