Ogrzewanie kominkowe dobry klimat w domu WORD

Ogrzewanie kominkowe dobry klimat w domu WORD

Ogrzewanie kominkowe – dobry klimat w domu
Kominek to dziś nieodłączny element budownictwa, praktycznie każdy dom wyposażony jest w co najmniej jedno takie
urządzenie. Oprócz niewątpliwych walorów estetycznych, kominek oferuje spore możliwości funkcjonalne, oczywiście
zawsze to urok i niepowtarzalny styl kominka będzie decydował o jego budowie, a nie walory grzewcze, ale te
dodatkowe atuty to kolejny powód, by kominek w domu mieć. Jednym z rozwiązań jest kominek ogrzewający powietrze,
współpracujący z systemem dystrybucji gorącego powietrza.
Wokół kominkowego ogrzewania powietrznego narosło wiele stereotypów, które niekiedy nie mają wiele wspólnego
z prawdą. W tym artykule chciałem poruszyć kwestię dbałości o właściwą jakość powietrza dostarczanego do
pomieszczeń przez system DGP.
Rysunek 1. Kominek z systemem DGP o wymuszonym obiegu
Działanie systemu dystrybucji gorącego powietrza jest bardzo proste. Ogień w kominku rozgrzewa wkład kominkowy,
który z kolei, dzięki swojej konstrukcji bardzo wydajnie oddaje to ciepło powietrzu znajdującemu się w jego pobliżu.
Powietrze jest również ogrzewane od rury dymowej odprowadzającej produkty spalania drewna do komina, rura ta,
zwłaszcza jeśli posiada specjalne ożebrowanie – bardzo wydajnie oddaje ciepło. Powietrze ogrzewane natomiast
przedostaje poprzez szczelinę między obudową a wkładem kominkowym, przez kratki w okapie kominka, jak również,
częściowo, przez kanał nawiewny dostarczający powietrze do spalania.
Należy w tym miejscu uwydatnić kwestię powietrza zużywanego do procesu spalania w kominku, które powinno
napływać poprzez specjalny kanał nawiewny umieszczany pod kominkiem lub w jego pobliżu (przewód ten może też być
łączony trwale ze specjalnie do tego przystosowanym wkładem kominkowym).
Ogrzane w ten sposób powietrze jest transportowane za pomocą systemu nawiewu DGP do różnych pomieszczeń w
budynku.
Nasuwa się tu pytanie, czy taka instalacja ma wpływ na zdrowie i samopoczucie mieszkańców. Zdecydowanie tak,
ponieważ system DGP transportuje podgrzane powietrze, którym następnie mieszkańcy oddychają i w którym się
znajdują. Ważnymi parametrami tego powietrza jest temperatura, wilgotność i czystość.
Właściwa wilgotność powietrza
Rysunek 2. Nawilżacz powietrza zamontowany w kapie kominka.
Krąży opinia, że ogrzewanie kominkiem współpracującym z DGP wysusza powietrze, przez co mieszkańcy domu
wyposażonego w taki system czują się niekomfortowo. Wyjaśnijmy może, jak określa się ilość wody w powietrzu. Woda
w powietrzu występuje w postaci gazowej, czyli pary wodnej – nie widzimy jej. Jeśli już ją widzimy, to nie jest to para
wodna, ale mgła lub deszcz. Często mylimy pojęcie mówiąc, że mgła to para wodna.
Powietrze ma zdolność “rozpuszczania” w sobie pewnej ilości pary wodnej. Tą ilość pary wodnej można określić jako
wilgotność bezwzględną, wyrażona w gramach pary wodnej w 1m3 powietrza [g/m³]. Powietrze zawierające maksymalną
ilością pary wodnej, która nie powoduje jeszcze wykroplenia, to roztwór nasycony i przyjmuje się, że jest to 100%
wilgotności względnej. Wilgotność względna to stosunek rzeczywistej ilości pary wodnej w powietrzu do maksymalnej
ilości pary wodnej jaka tymże powietrzu może się rozpuścić. Jeśli mówimy, że mamy wilgotność 50%, to znaczy, że w
powietrzu znajduje się połowa wilgoci, jaką powietrze to może w sobie “pomieścić”. Człowiek reaguje na wilgotność
względną i najlepiej czuje się w temperaturze 20-24C oraz przy wilgotności względnej ok 50-60%. Wilgotność
bezwzględna powietrza zmienia się wraz ze zmianą temperatury. Spadek temperatury powoduje, spadek zdolności
powietrza do rozpuszczania pary wodnej i nadmiar jej musi zostać z powietrza usunięty w postaci mgły, rosy lub
deszczu. Przy wzroście temperatury zachodzi zjawisko odwrotne. Zużyte powietrze, zawierające między innymi wilgoć,
jest usuwane z budynku przez kanały wentylacyjne. Na jego miejsce jest dostarczane przez nawietrzaki świeże
powietrze, które jest zimne, czyli o małej wilgotności bezwzględnej, ale jednocześnie mogące mieć 100% wilgotności
względnej. Powietrze zostaje ogrzane. Bezwzględna ilość pary wodnej w powietrzu nie zmienia się, ale zwiększa się
zdolność do rozpuszczania pary wodnej – zwiększa się baza, względem której określamy wilgotność względną. Stąd
spadek wilgotności względnej spowodowany tylko samym ogrzaniem powietrza - ze 100% w mroźnym powietrzu
wilgotność względna może spaść nawet do 10% po ogrzaniu tego samego powietrza do temperatury do temperatury
pokojowej. Jedynym sposobem na podniesienie wilgotności jest dostarczenie brakującej ilości wody do powietrza.
Wilgoć ucieka z budynku wraz ze zużytym (ciepłym) powietrzem przez komin, a wysuszanie wynika z faktu
podgrzewania powietrza zasysanego z zewnątrz, które w niskich temperaturach zawiera mało wilgoci. Stąd wniosek, że
nie jest ważne czy podgrzejemy to grzejnikami, czy kominkiem. Efekt będzie taki sam – suche powietrze. Odczucie, że to
kominek powoduje suche powietrze, może być subiektywne, lub wynikać z faktu, że powietrze w okolicach kominka i
kratek nawiewnych ma wyższą temperaturę, niż powietrze podgrzane przez grzejnik.
Urządzeniem, które umożliwia dostarczenie dodatkowej wilgoci do powietrza jest nawilżacz kominkowy. Nawilżacz jest
montowany w kapie kominka. Posiada on płaszcz, w którym znajduje się woda. Centralnie przez nawilżacz jest zasysane
gorące powietrze, które jednocześnie podgrzewa wodę w płaszczu, powodując jej parowanie. Ubytki wody uzupełnia się
przez wlew zamaskowany otwieraną kratką.
Bezpieczeństwo i czystość instalacji DGP
Rysunek 4. Zasada działania Bypassa
Rysunek 3. Bypass z aparatem nawiewnym
Bypass, przystosowany do łączenia z aparatem nawiewnym, jest urządzeniem, które ogranicza temperaturę powietrza
dostarczanego do pomieszczeń, co ogranicza poczucie wysuszenia powietrza. Jest on również wyposażony w filtr
metalowy. Przede wszystkim jednak, jego rola polega na zabezpieczaniu aparatu nawiewnego przed zniszczeniem na
skutek działania wysokiej temperatury (np. w przypadku braku zasilania i jednoczesnym paleniu w kominku).
Rysunek 5. Filtry z siatką
metalową.
Instalacja DGP, jak każdy obiekt techniczny, powinna być co jakiś czas konserwowana, zwłaszcza, że zajmuje się ona
dostarczaniem powietrza do pomieszczeń. Między innymi tym powietrzem oddychają mieszkańcy, więc ważne jest, aby
ono nie szkodziło. W czasie użytkowania do instalacji są zasysane różne zanieczyszczenia. Najczęściej jest to kurz,
który podgrzany w kominku do wysokiej temperatury jest szkodliwy dla zdrowia ludzi.
Zjawisko pirolizy kurzu zachodzi w kominkach współpracujących z grawitacyjnym rozprowadzeniem gorącego powietrza.
Powietrze w takim systemie porusza się wolno i jest podgrzewane do wysokiej temperatury. Ponadto grawitacyjny ruch
powietrza jest powodowany bardzo małymi różnicami ciśnień, przez co utrudnia zastosowanie jakichkolwiek filtrów.
Należy więc unikać stosowania takiego systemu rozprowadzania powietrza.
Problem ten jest rozwiązany w przypadku systemu DGP o wymuszonym ruchu powietrza. Tłoczeniem powietrza zajmuje
się aparat nawiewny. Instalacja jest wyposażona w filtr metalowy, wyłapujący większe zanieczyszczenia. W kratkach i
anemostatach nawiewnych są umieszczone filtry powietrza, wyłapujące drobniejsze zanieczyszczenia. Wymuszony
obieg powietrza powoduje, że powietrze nie nagrzewa się zbytnio w kominku, więc nie dochodzi do przegrzania kurzu.
Ponadto intensywniejsze odbieranie ciepła z kominka podnosi jego sprawność.
W czasie użytkowania systemu w kanałach warunki są raczej nie sprzyjające rozwojowi drobnoustrojów, ponieważ jest w
nich temperatura rzędu 70-100ºC , niska wilgotność względna oraz ciągły ruch powietrza.
Natomiast w czasie przestoju zakurzone zakamarki o małym ruchu powietrza mogą być dobrym miejscem dla
rozmnażania się drobnoustrojów. Z tego względu co najmniej raz do roku, zwłaszcza przed sezonem grzewczym, należy
przeprowadzić konserwację systemu. W jej zakresie powinno znaleźć się czyszczenie kominka oraz kanałów
rozprowadzających gorące powietrze. Należy też wyczyścić filtry w kratkach nawiewnych oraz filtr metalowy.
Wynika z tego wniosek, że podczas planowania budowy systemu DGP należy uwzględnić między innymi fakt, że
instalacja będzie wymagała czyszczenia.
Na koniec bardzo ważna uwaga, fundamentalną kwestią dla zapewnienia właściwej jakości powietrza w
pomieszczeniach jest prawidłowo funkcjonująca wentylacja nawiewno-wywiewna. Dotyczy to oczywiście wszystkich
budynków, nie tylko tych w których zamontowany jest system ogrzewania powietrznego. W przypadku domów z takimi
systemami jest to szczególnie ważne, gdyż powietrze cyrkuluje znacznie bardziej, częściej wychładza się i podgrzewa.
Właściwa wymiana powietrza jest niezbędna, świeże powietrze musi skutecznie napływać do pomieszczeń, a zużyte
musi być efektywnie z nich wydalane, nie należy więc zapominać o konieczności montowania nawietrzaków w ścianach
zewnętrznych oraz zachowania właściwych parametrów kominów wentylacyjnych.
Marcin Rokita