PB_WY_2_Analiza wstępna sprawozdań finansowych_bilans

MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE
WEWNĘTRZNE
ANALIZA
EKONOMICZNO-FINANSOWA
Wstępna analiza sprawozdania
finansowego
ZEWNĘTRZNE:
EWIDENCYJNE:
POZAEWIDENCYJNE:
•Sprawozdania finansowe;
•Plany krótko- i długookresowe,
•Roczniki statystyczne;
•System księgowy firmy;
biznesplany;
•Roczniki GPW;
•Statystyka ekonomiczna;
•Kosztorysy, kalkulacje
•Publikacje fachowe;
•Spisy inwentarzowe;
wstępne;
•Regulacje prawne;
•Dokumentacja produkcyjna,
•Wynik dotychczasowych analiz;
•Informacje agencji
handlowa;
•Protokoły i wnioski
ratingowych;
•Systemy kalkulacyjne;
pokontrolne;
•Informacje wywiadowni
•Dokumentacja
•Sprawozdania zarządu i rady
gospodarczych
konstrukcyjno-techniczna;
nadzorczej;
•Dokumentacja dotyczącą
•Dane z wywiadów z
zatrudnienia;
pracownikami, kontrahentami,
Slajd 49
kredytodawcami
2
Odbiorcy sprawozdania finansowego
ELEMENTY SPRAWOZDANIA
FINANSOWEGO
Dawcy
3.
4.
5.
6.
7.
własnego,
jaki
obcego
ponoszą
ryzyko
2016-04-28 10:10
sprawozdania zdolność firmy do obsługi długu i wywiązywania się ze
zobowiązań odsetkowych
Analitycy finansowi i doradcy – wykorzystują je w podejmowaniu decyzji
inwestycyjnych
Zarządzający – ocena możliwości przetrwania i rozwoju firmy oraz przy
podejmowaniu decyzji bieżących i strategicznych
Firmy konkrecyjne – budowa strategii rynkowej i ocena ryzyka konkurencji,
Instytucje rządowe i samorządowe,
Pracownicy i związki zawodowe – zdolność do utrzymanie miejsc pracy i
4
Zastosowanie elementów sprawozdania
2016-04-28 10:10
Załącznik do Ustawy o rachunkowości
i dynamiczną ocenę stanu i wyników finansowych
przedsiębiorstwa;
Rachunek przepływów pieniężnych obrazuje przepływy
pieniężne w trzech obszarach funkcjonowania:
działalności operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej, oraz
pokazuje kierunek zagospodarowania środków;
Informacja dodatkowa zawiera dane i objaśnienia do
poszczególnych elementów sprawozdania
2016-04-28 10:10
podwyżek.
Bilans
Aktywa
A. A k t y w a t r w a ł e
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. A k t y w a o b r o t o w e
I. Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Aktyw a r a ze m
Bilans i Rachunek zysków i strat umożliwiają: statyczną
5
zarówno
ostatniej kolejności, kredytodawcy i wierzyciele oceniają na podstawie
finansowego;
bilans;
rachunek zysków i strat;
zestawienie zmian w kapitale własnym;
rachunek przepływów pieniężnych;
opinia biegłego rewidenta;
odpis uchwały o zatwierdzeniu rocznego
sprawozdania i podziale zysku lub
pokryciu straty
3
kapitału,
funkcjonowania i upadłości firmy; roszczenia inwestorów są zaspakajane w
1. wprowadzenie do sprawozdania
2.
2016-04-28 10:10
6
2016-04-28 10:10
Bilans
Pasywa
A. K a p i t a ł (f u n d u s z) w ł a s n y
I. Kapitał (fundusz) podstawowy
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII. Zysk (strata) netto
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
B. Z o b o w i ą z a n i a i r e z e r w y n a z o b o w i ą z a n i a
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
Pasywa razem
Układ bilansu slajd 27;Wskaźniki wyposażenie
przedsiębiorstwa w kapitały własne ...
7
2016-04-28 10:10
Jako podstawowy element sprawozdania stanowi zestawienie
składników majątkowych i źródeł ich sfinansowania
Prezentuje statyczny obraz posiadanych lub kontrolowanych
przez jednostkę zasobów majątkowych, które w wyniku
przyszłych zdarzeń przyczynią się do powstania korzyści
ekonomicznych
(związane
ze
zużyciem
w
procesie
wytwórczym, z możliwością zamiany na środki pieniężne, z
obniżeniem kosztów działalności)
Sporządzany na dany moment (tzw. moment bilansowy)
8
Bilans
2016-04-28 10:10
ETAPY ANALIZY BILANSU
W bilansie nie wykazuje się strumieni wartości, jakie towarzyszą
WSTĘPNA ANALIZA BILANSU:
prowadzeniu działalności gospodarczej (przychody, koszty, wyniki),
ale skutki tych procesów, co ma odzwierciedlenie
Analiza pozioma: badanie dynamiki sumy bilansowej oraz
w zmianach
wartości aktywów i pasywów.
ważniejszych pozycji aktywów i pasywów. Wykorzystywane
Składniki majątkowe są ujmowane w wartościach netto (po
mierniki
uwzględnieniu ich dotychczasowego umorzenia)
Składniki majątku są uszeregowane
tempo
zmiany
i
rozwoju podmiotu i stopień wzrostu kapitałów finansujących
ten proces. Różne tempo zmian składników aktywów i
Składniki pasywów są uporządkowane wg zasady wzrastającej
pasywów bilansu determinuje zmiany w strukturze majątku i
(pilności zwrotu) – kapitał własny, zobowiązania
źródeł jego finansowania.
długoterminowe i zobowiązania krótkoterminowe
9
2016-04-28 10:10
10
ETAPY ANALIZY BILANSU
2016-04-28 10:10
Analiza
Analiza pionowa: badanie struktury aktywów i pasywów oraz
pionowa:
badanie
struktury
aktywów
i
pasywów oraz wewnętrznej struktury wybranych pozycji
wewnętrznej struktury wybranych pozycji bilansu
Analiza pionowo – pozioma: badanie struktury kapitałowomajątkowej
bilansu.
Struktura
odnośnie
sytuacji
aktywów
rozwinięcie analizy
bilansu
dostarcza
informacji
finansowej
podmiotu.
Struktura
- informacje o sposobie zaangażowania
kapitałów w przedsiębiorstwie, a struktura pasywów – o
wstępnej, oparta na badaniu wzajemny relacji zachodzących
źródłach ich pochodzenia. W analizie pionowej stosuje
pomiędzy poszczególnymi elementami pasywów i aktywów.
się wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w środki
Pogłębiona analiza powinna również obejmować określanie
gospodarcze,
czynników kształtujących wielkości ekonomiczne zawarte w
kapitały
własne
i
obciążenia
obcymi
źródłami finansowania.
bilansie
11
bezwzględne,
zmiennej bazy porównań). Pozwala na określenie kierunku
działalności i cykliczność operacji gospodarczych)
WSKAŹNIKOWA ANALIZA BILANSU -
odchylenie
dynamika badanego zjawiska (obliczane w relacji do stałej lub
wg zasady wzrastającej
płynności (tempa zamiany na gotówkę, biorąc pod uwagę rodzaj
zapadalności
to:
2016-04-28 10:10
12
2016-04-28 10:10
Wskaźniki struktury aktywów
formuła
Udziału aktywów trwałych w aktywach
ogółem
Aktywa trwałe x 100%
Aktywa ogółem
Udziału aktywów obrotowych w aktywach
ogółem
formuła
Udział długoterminowych rozliczeń
między okresowych w aktywach
ogółem
Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe x 100%
Aktywa ogółem
Aktywa obrotowe x 100%
Wartości niematerialne i prawne x
100%
Aktywa ogółem
Udział rzeczowych aktywów trwałych w
aktywach ogółem
Rzeczowe aktywa trwałe x 100%
Udział należności długoterminowych w
aktywach ogółem
Należności długoterminowe x 100%
Udział inwestycji długoterminowych w
aktywach ogółem
Inwestycje długoterminowe x 100%
Aktywa ogółem
Aktywa ogółem
Aktywa ogółem
13
Zapasy x 100%
Udział zapasów w aktywach ogółem
Aktywa ogółem
Udział wartości niematerialnych i
prawnych w aktywach ogółem
Wskaźniki struktury aktywów
Aktywa ogółem
Udział należności w aktywach
ogółem
Należności x 100%
Udział inwestycji
krótkoterminowych w aktywach
ogółem
Inwestycje krótkoterminowe x
100%
Udział krótkoterminowych rozliczeń
między okresowych w aktywach
ogółem
Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe x 100%
Aktywa ogółem
Aktywa ogółem
Aktywa ogółem
14
2016-04-28 10:10
2016-04-28 10:10
Bardziej szczegółowa analiza może obejmować
Aktywa odzwierciedlają składniki majątkowe w
określanie udziału poszczególnych składników
posiadaniu przedsiębiorstwa.
aktywów
Dwie
trwałych
w
majątku
trwałym,
co
pozwoli na ustalenie stopnia związania kapitałów w
poszczególnych
składnikach
oraz
generowanie
analizę
struktury aktywów obrotowych – istotne
To,
także
analizę
zysku
oraz
majątku
to
zabezpieczenie
jakim
majątkiem
dysponuje
przedsiębiorstwo oraz jego struktura wpływa na
determinuje szybkość jego zamiany na gotówkę.
się
funkcje
roszczeń wierzycieli.
z
punktu widzenie płynności finansowej, ponieważ
Przeprowadza
podstawowe
sytuację finansową oraz pozycję finansową
struktury
przedsiębiorstwa
należności – bilansowa i czasowa.
15
16
2016-04-28 10:10
2016-04-28 10:10
Sytuacja majątkowa
POSTAĆ MAJĄTKU
Majątek
Majątek
STOPIEŃ
finansowy
PŁYNNOŚCI rzeczowy
Udziały i akcje
Majątek
Środki trwałe
trwały
Inwestycje
rozpoczęte
Majątek
zapasy
Należności
obrotowy
Środki
pieniężne
Struktura aktywów informuje o sposobie zaangażowania kapitałów
przedsiębiorstwa.
Dwie podstawowe grupy aktywów – majątek trwały oraz majątek
obrotowy pełnią różną rolę w kreacji zysku:
Majątek
trwały
pełni
rolę
pośrednią,
stwarzając
podstawy
do
prowadzenia działalności.
Majątek obrotowy, jako bardziej płynny, uczestniczy bezpośrednio w
jego
tworzeniu,
podlegając
stałym
przemianom
w
procesie
wytwórczym.
Wzajemne relacje pomiędzy majątkiem trwałym i obrotowym kształtują
się odmiennie w zależności od branży, rodzaju przedsiębiorstwa oraz jego
specyfiki
2016-04-28 10:10
17
18
2016-04-28 10:10
MAJĄTEK TRWAŁY
MAJĄTEK OBROTOWY
Zdeterminowany rodzajem działalności,
Wysoce związany z branżą, w jakiej działa firma,
Determinuje ilość i jakość produkcji,
Zaangażowany w przedsiębiorstwie < 1 roku.
Uczestniczy w cykliczne powtarzających się
operacjach gospodarczych,
Podlega stałym przemianom, tworząc nową
wartość przy każdym obrocie,
Przechodzi przez fazy cyklu, generując wartość
dodaną,
Wpływa na wartość produkcji,
Charakteryzuje się większą płynnością,
Obłożony mniejszym ryzykiem
Zdeterminowany rodzajem działalności,
Określa zdolności wytwórcze przedsiębiorstwa,
Zaangażowany w przedsiębiorstwie > 1 roku,
Uczestniczy w wielu cyklach produkcyjnych,
Zużywa się stopniowo,
Przenosi sukcesywnie część swojej wartości na
wykonywane wyroby,
Współdecyduje o cechach jakościowych wyrobów,
Jest mało elastyczny,
Generuje znaczne koszty (amortyzacja),
Obłożony dużym ryzykiem
19
2016-04-28 10:10
20
2016-04-28 10:10
Majątek trwały jest mniej elastyczny, ponieważ w
W przedsiębiorstwach produkcyjnych głównym
krótkim okresie trudno jest dostosować jego poziom
składnikiem majątku trwałego są składniki
i strukturę do zakresu wykorzystania zdolności
rzeczowe, środki trwałe, zwłaszcza bezpośrednio
wytwórczych, w przypadku zmian na rynku (spadek
produkcyjne, decydujące o zdolnościach
popytu).
produkcyjnych przedsiębiorstwa. Z tego punktu
Obciążony również wyższym ryzykiem, ze względu
na niepewność zwrotu poniesionych nakładów z
widzenia ważny jest stan oraz wartość
przyszłych przychodów.
techniczno-użytkowa środków będących w
Jego zdolność do generowania przychodów jest
dyspozycji przedsiębiorstwa oraz efektywność
niższa.
ich wykorzystania.
21
2016-04-28 10:10
22
Wysoki udział majątku trwałego w aktywach ogółem oznacza, że:
2016-04-28 10:10
Wysoki udział majątku trwałego w aktywach ogółem oznacza, że:
Występuje znaczny poziom unieruchomienia majątku
Taki majątek generuje wysokie koszty stałe
(struktura majątkowa jest sztywna, mało elastyczna),
(amortyzacja) – związane z jego utrzymaniem
Majątek jest mało elastyczny, gdyż jego zdolność
Zdolność majątku do osiągania zysku jest względnie
dostosowawcza do zamian otoczenie jest niska,
niska,
możliwości regulowania wielkości i struktury tak, by
Jest on względnie wyższy w branżach
dostosować ją do poziomu wykorzystywanych zdolności
kapitałochłonnych - górnictwo, hutnictwo, energetyka,
produkcyjnych są ograniczone
chemia, budownictwo, hotelarstwo, lotnicza.
Majątek jest ryzykowny w sytuacji zmian warunków
Na jego udział wpływa m.in. stosowana technologia
rynkowych – nie wiadomo, czy poniesione nakłady
wytwarzania i struktura asortymentowa produkcji,
zwrócą się z bieżących wpływów,
23
2016-04-28 10:10
24
2016-04-28 10:10
Przewaga majątku obrotowego jest korzystniejsza, ponieważ:
Struktura aktywów trwałych informuje o
stopniu związania kapitałów w poszczególnych
Majątek obrotowy w większym zakresie wpływa na
składnikach majątku trwałego,
wzrost przychodów i poprawę obrotowości majątku,
Przyczynia się do wzrostu zysku ze sprzedaży,
Przykładowo wysoki udział inwestycji
Poprawie ulega płynność finansowa majątku,
długoterminowych sygnalizuje możliwość
Łatwiej można dostosować strukturę majątku do
łatwiejszego zbycia środków niż miałoby to
wymogów rynku,
miejsce w przypadku zaangażowania tych
Majątek jest bardziej elastyczny i obciążony mniejszym
środków w rzeczowe aktywa trwałe.
ryzykiem
Stopień unieruchomienia majątku jest mniejszy,
struktura majątkowa jest elastyczna.
25
2016-04-28 10:10
26
2016-04-28 10:10
Ustalenie struktury aktywów obrotowych dostarcza informacji
Poziom i struktura majątku obrotowego podlega
na temat płynności finansowej podmiotu.
dużym wahaniom, na jego poziom mają wpływ
Aktywa obrotowe są zróżnicowane pod względem płynności i
uszeregowane
wg
kryterium
wzrastającej
płynność.
rozmiary działalności i ich charakter. Optymalna
Za
najmniej płynny składnik uważa się zapasy, a za najbardziej
wielkość majątku obrotowego to kompromis pomiędzy
środki pieniężne.
kosztami utrzymywania tego majątku a funkcjami
Im w strukturze zapasów jest więcej wyrobów gotowych i
pełnionymi przez poszczególne składnik majątku:
towarów, tym ta płynność jest większa.
Z kolei produkty i półprodukty dopiero po pewnym czasie, po
Zapasy – pozwalają na utrzymanie ciągłości i
ich przetworzeniu ,wygenerują gotówkę.
rytmiczności produkcji (surowce i materiały) i
Analiza
należności
powinna
uwzględniać
ich
strukturę
zapewnienie ciągłości sprzedaży (towary i wyroby
czasową: poniżej i powyżej 12 m-cy; należności terminowych i
gotowe);
przeterminowanych.
27
2016-04-28 10:10
28
Strategie inwestowania w aktywa bieżące
generują one koszty tworzenia zapasów (zmówienie,
transport, ubezpieczenia, straty i ubytki, wyładunek,
2016-04-28 10:10
1.
załadunek), utrzymywania zapasów (magazynowanie,
ŁAGODNA zakłada wyższe poziomy zapasów, środków
pieniężnych, zbywalnych papierów wartościowych oraz
konserwacja), wyczerpania się zapasów (przestoje w
należności, które powstają w wyniku stosowania łagodnej
produkcji, praca w godzinach nadliczbowych) [Economic
polityki kredytowania odbiorców,
Order Quantity]
Relacja aktywów obrotowych względem sprzedaży utrzymuje
Należności - to zachęta finansowa dla nabywców ,
się na wysokim poziomie,
powinny zapewnić wpływy ze sprzedaży w przyszłości, ale
Uzyskiwana stopa zwrotu jest niższa, ale również mniejsze
związane z ryzykiem nieodzyskania środków z tego tytułu
ryzyko , czyli większe bezpieczeństwo prowadzonej
(należności przeterminowane, opóźnienia w spłacie)
działalności
Środki pieniężne niezbędne do dokonywania bieżących
29
zakupów i regulowania zobowiązań
2016-04-28 10:10
30
2016-04-28 10:10
Strategie inwestowania w aktywa bieżące
Strategie inwestowania w aktywa bieżące
Znaczna zapasy są gwarancją zachowania ciągłości i rytmiczności
2. RESTRYKCYJNA
produkcji oraz sprzedaży
charakteryzuje się minimalnym poziomem aktywów
Środki pieniężne stanowią rezerwę płynności na spłatę
obrotowych, niskim poziom należności spowodowanym
zobowiązań,
prowadzeniem restrykcyjnej polityki kredytowej wobec
Należności powinny w przyszłości zapewnić wpływ środków z
odbiorców,
tytułu sprzedaży kredytowej
relacja aktywów bieżących względem sprzedaży utrzymuje
Takie podejście jest wskazane dla zakładów o sezonowym
się na niskim poziomie,
charakterze produkcji, gdzie duże wahania popytu są łagodzone
pozwala na uzyskiwanie wyższych stóp zwrotu, ale i wiąże
przez korzystne warunki kredytowania
się z wyższym ryzykiem i mniejszy bezpieczeństwem,
Pozwala na wykorzystywanie zdolności produkcyjnych w ciągu
roku na zbliżonym poziomie
31
2016-04-28 10:10
32
2016-04-28 10:10
Strategie inwestowania w aktywa bieżące
100,00
Niższy poziom zapasów zwiększa prawdopodobieństwo
90,00
przestojów produkcyjnych i jest zagrożeniem dla ciągłości
80,00
sprzedaży,
70,00
Inwestycje krótkoterminowe na niskim poziomie mogą
60,00
skutkować problemami z regulowaniem zobowiązań
50,00
bieżących w przypadku zakłóceń w dopływie środków z
40,00
tytułu sprzedaży (utrata płynności finansowej),
30,00
71,01
71,11
I. Aktywa trwałe
II. Aktywa obrotowe
3. UMIARKOWANA
20,00
– to rozwiązanie pośrednie
10,00
pomiędzy polityką łagodną i restrykcyjną.
28,99
28,89
Struktura 2009
Struktura 2008
0,00
33
2016-04-28 10:10
34
2016-04-28 10:10
Struktura aktywów trwałych 2009
6,86%
6,86%
0
0,13%
1. Wartości niematerialne i
prawne, w tym:
Struktura aktywów obrotowych
3. Rzeczowe aktywa trwałe
47,97%
5,75%
5.3. Długoterminowe aktywa
finansowe
45,04%
Struktura 2008
4,46%
70,01%
6. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
5. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
18,83%
4. Aktywa trwałe klasyfikowane jako
przeznaczone do zbycia
3. Inwestycje krótkoterminowe
Struktura aktywów trwałych 2008
2. Należności krótkoterminowe
6,04%
1. Wartości niematerialne i
prawne, w tym:
7,49%
Struktura 2009
1. Zapasy
16,90%
0,13%
55,65%
3. Rzeczowe aktywa trwałe
21,15%
46,07%
46,28%
0,00%
5. Inwestycje długoterminowe
20,00%
40,00%
60,00%
80,00%
100,00%
6. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
35
2016-04-28 10:10
36
2016-04-28 10:10
Sytuacja kapitałowa
Wskaźniki wyposażenie przedsiębiorstwa w kapitały własne
i obciążenia obcymi źródłami finansowania
Kapitał własny x 100%
Stopień obciążania przedsiębiorstwa
zobowiązaniami
Rezerwy i zobowiązania x 100%
Stopień wyposażenia przedsiębiorstwa
kapitał stały
Kapitał stały x 100%
Udział zobowiązań długoterminowych w
pasywach ogółem
Zobowiązania długoterminowe x 100 %
Udział zobowiązań krótkoterminowych w
pasywach ogółem
Zobowiązanie krótkoterminowe 100%
Udział rezerw w pasywach ogółem
Udział rozliczeń międzyokresowych w
pasywach ogółem
37
Analiza pasywów (kapitałów) pozwala na ustalenie:
Stopień wyposażenia przedsiębiorstwa
w kapitały własne
kto sfinansował poszczególne składniki majątku, na
Pasywa ogółem
jaki okres oraz na jakich warunkach
Pasywa ogółem
Pasywa są finansowym wyrażeniem składników
Pasywa ogółem
majątku.
Struktura pasywów informuje o tym, czym jest
Pasywa ogółem
finansowany majątek (kapitałem własnym, obcym),
Pasywa ogółem
określa skalę ryzyka finansowego z tytułu
Rezerwy na zobowiązania x100%
Pasywa ogółem
zaangażowania kapitałów obcych oraz zdolność
Rozliczenia międzyokresowe x 100%
Pasywa ogółem
2016-04-28 10:10
Slajd 7
firmy do kontynuowania działalności
38
2016-04-28 10:10
• DŁUGOTERMINOWE:
• WŁASNE: podstawowe i pozostałe
Własność
• Własne – kapitał zakładowy
• OBCE: kredyty, pożyczki, obligacje, weksle
• Obce – zobowiązania i rezerwy
własne, bony zobowiązania
• KRÓTKOTERMINOWE:
Terminowość
• ZEWNĘTRZNE:
• własne, czyli powierzone, pierwotnie
przeznaczona na dywidendy,
wniesione przez właścicieli lub
Źródło
pochodzenia
• Obce – zobowiązania bieżące,
akcjonariuszy;
krótkoterminowe pożyczki,
• obce – kredyty, pożyczki, emisja obligacji,
przypadające w danym roku
opcje, leasing, factoring
• WEWNĘTRZNE: własne, samofinansowania,
spłaty zobowiązań
zyski zatrzymany, zapasowy, rezerwowy
39
• Własne – część zysku
2016-04-28 10:10
Struktura kapitału własnego
długoterminowych
40
2016-04-28 10:10
Funkcje kapitału własnego
Założycielska – podstawa do uruchomienia i
Kapitał
podstawowy
• Zakładowy –wartość nominalna akcji x ilość akcji
• Udziałowy – udziały wniesione przez wspólników
finansowania działalności,
Finansowa- bezzwrotne źródło finansowania,
Kapitał
zapasowy
• Sprzedaż akcji powyżej wartości nominalnej
• Dopłaty wspólników, obowiązkowe odpisy z zysku w SA
(np. 8% zysku dopóki kapitał zapasowy nie stanowi 1/3 k.
zakładowego)
Kapitał z aktualizacji wyceny
• Przeszacowanie środków trwałych, inwestycji
długoterminowych
(najpierw straty obciążają kapitał własny),
Wyrównawcza – z kapitału zapasowego
kompensata strat, zapewnienie ciągłości wypłaty
Pozostałe kapitały rezerwowe,
zysk/strata z lat ubiegłych,
zysk/starta netto
41
Gwarancyjna – pokrycie strat i gwarancja spłaty
dywidendy,
2016-04-28 10:10
Funkcje kapitału własnego
Kapitał własny obrazuje zakres
Pomiarowa – podstawa do ustalenia podziału dywidendy,
odpowiedzialności za zobowiązania i jest
Reprezentacyjna – ich wielkość, struktura oraz udział w
zabezpieczeniem kapitału obcego, roszczeń
pasywach świadczy o stabilności finansowej,
wierzycieli.
Zabezpieczająca – budowa kredytu zaufania do
przedsiębiorstwa,
Wysoki udział kapitałów własnych świadczy o
Inicjatywna kierownictwa – zapewnienie suwerenności i
silnych podstawach finansowych i
niezależności w podejmowaniu decyzji.
suwerenności przedsiębiorstwa oraz jest
Ważne jest odpowiednie wyposażenie przedsiębiorstwa w
gwarancją spłaty zobowiązań, wypłacalności
kapitały własne, by nie ograniczać działalności firmy i nie
wobec wierzycieli,
umniejszać jej wiarygodności wobec kontrahentów i wierzycieli
44
2016-04-28 10:10
Struktura zobowiązań:
Generalnie przyjmuje się, że kapitały własne
Kryterium bilansowe pozwala na wyodrębnienie zobowiązań
powinny stanowić 1/3 pasywów, ale w przypadku
długoterminowych, krótkoterminowych, rezerw i rozliczeń
wielu przedsiębiorstw ten poziom nie jest
międzyokresowych
wystarczający, gdy generują one niski poziom
Odsetek zobowiązań krótkoterminowych informuje o poziomie
gotówki operacyjnej, a ich rentowność jest niska,
obciążeń
Jednak zbyt wysoki poziom kapitałów własnych
bilansowym. Bardziej korzystna jest struktura z przewagą
płatniczych
przypadających
w
danym
roku
zobowiązań długoterminowych, ponieważ wówczas ryzyko
może prowadzić do niewykorzystywania przez
utraty płynności finansowej jest mniejsze, maleje ryzyko
przedsiębiorstwo efektu dźwigni finansowej i
nagłego
spadku rentowności kapitału,
odpływu
środków.
Jednak
może
wystąpić
nadpłynność – zbyt ostrożne finansowanie majątku i zwiększą
się koszty obsługi zadłużenia
45
2016-04-28 10:10
46
2016-04-28 10:10
Kryterium kosztów
Kryterium czasu:
zobowiązania długoterminowe (wraz rezerwami na podatek
Źródła kosztowe, które generują koszty finansowe
dochodowy,
związane z ich obsługą (odsetki, dyskonta): kredyty i
emerytalne
i
inne
długoterminowe;
zobowiązania z tytułu dostaw > 12 m-cy; rozliczenia
pożyczki, emisje obligacji, papierów dłużnych
międzyokresowe),
Źródła spontaniczne – np. rezerwy tworzone w
Krótkoterminowe (< 12 m-cy), do których zaliczamy także
ciężar kosztów i
odpowiednie rezerwy i rozliczenia
Kryterium wymagalności:
terminowe
i
przeterminowane
z podziału zysku, zobowiązania
wobec dostawców, pracowników, publiczno-prawne,
inne
(świadczące
o
braku
zobowiązania
między-okresowe,
zdolności firmy do regulowania zobowiązań w terminie i
krótkoterminowe,
rozliczenia
zobowiązania
wekslowe
(zazwyczaj zaliczane do tej grupy w praktyce)
generujące dodatkowe koszty finansowe, co negatywnie
wpływa na wyniki podmiotu)
47
2016-04-28 10:10
48
2016-04-28 10:10
Zaleca się przestrzeganie tzw. złotej reguły finansowania
Preferencje zadłużenia:
(reguły bilansowej), zakładająca, że przedsiębiorstwo nie
powinno być zadłużane w większym stopniu niż 50%,
Brak własnych zasobów kapitałowych,
wówczas spełniona jest relacja:
Kapitały własne
Zobowiązania ogółem
Łatwość pozyskania obcych źródeł finansowania,
≥1
Niższy koszt kapitału,
Zgonie z tą regułą kapitał własny powinien finansować około
50% aktywów przedsiębiorstwa, wtedy umożliwia to
Tracza podatkowa,
zachowanie długoterminowej płynności finansowej
Efekt dźwigni finansowej, wzrosty rentowności
(wypłacalności). Taka struktura jest oceniana pozytywnie
kapitału własnego
przez kapitałodawców, jednak jest trudna do spełnienia w
praktyce.
49
2016-04-28 10:10
50
Czynniki wpływające na poziom zadłużenia:
2016-04-28 10:10
Polityka finansowania przedsiębiorstwa, strategie:
Koszt pozyskania kapitału obcego,
Konserwatywna, zachowawcza - wysoki udział
Efektywność działania firmy, by ponieść obciążenia
kapitału własnego, duże bezpieczeństwo,
związane z obsługą zadłużenia,
nieobciążona dużym ryzkiem, ale mniejsze
Struktura majątkowa (w firmach handlowych - majątek
obrotowy stanowi lepsze zabezpieczenie),
korzyści z tytułu dźwigni,
Możliwości rozwojowe (przy dużej dynamice wzrostu źródła
Umiarkowana – stanowi kompromis pomiędzy
własne są niewystarczające),
wzrostem ryzyka a dodatkowymi zyskami, wzrost
Polityka finansowania (skłonność do podejmowania ryzyka,
zadłużenia powoduje wzrost ryzyka oczekiwanych
a bezpieczeństwo prowadzenia działalności),
strumieni dochodów.
Gwarancja ciągłości działalności
51
2016-04-28 10:10
52
2016-04-28 10:10
Polityka finansowania przedsiębiorstwa, strategie:
Fakt występowania zadłużenia nie jest zjawiskiem
Agresywna, dynamiczna – wysoki poziom
negatywnym, ponieważ związane są z nim określone
zadłużenia, bardziej ryzykowna. W sytuacji
korzyści, polegające na przejmowaniu przez właścicieli
spadku popytu, nieplanowanego spadku
zysku wypracowanego przez kapitał obcy, co prowadzi
przychodów, mogą się pojawić problemy z
do wzrostu rentowności kapitału własnego.
terminową spłatą zobowiązań. Jednak fakt
53
Z drugiej strony, gdy poziom zadłużenia jest zbyt wysoki ,
działania efektu dźwigni finansowej, w
rośnie ryzyko finansowe, powoduje wzrost kosztów
sprzyjających warunkach pozwala na uzyskanie
finansowych (oprocentowanie kredytu), a w skrajnych
znacznych korzyści,
przypadkach odmowę kredytowania.
2016-04-28 10:10
54
2016-04-28 10:10
Kapitał własny
Kapitał obcy
Brak konieczności spłaty,
Spłata jest konieczna,
Wypłata dywidendy nie jest obowiązkowa,
Wymaga spłaty odsetek,
Dywidenda nie pomniejsza podstawy opodatkowania,
Odsetki stanowią koszt uzyskania przychodu, tarcza
podatkowa,
Wzrost udziału kapitału własnego przyczynia się do
Wzrost udziału pociąga za sobą wzrost ryzyka finansowego,
zwiększenia niezależności finansowej podmiotu,
Celowość przeznaczenia,
Swoboda wykorzystania,
Brak wpływu na decyzje,
Wpływ na decyzje,
Uprzywilejowanie w kwestii zwrotu,
Zwrot po zaspokojeniu wierzycieli,
Gwarancja zwrotu
Brak gwarancji zwrotu.
2016-04-28 10:10
55
2016-04-28 10:10
56
Relacje majątkowo-kapitałowe
100%
AKTYWA STAŁE =
Struktura pasywów
AKTYWA TRWAŁE
KAPITAŁ WŁASNY
KAPITAŁ OBCY DŁUGOTERMINOWY:
80%
+ należności z tytułu dostaw i usług > 12 miesięcy)
70%
69,50
64,06
Zobowiązania długoterminowe
+ rezerwy z tytułu odroczonego podatku
Kapitały własne
dochodowego
+ długoterminowa rezerwa na świadczenia
60%
KON >0
Zobowiązania
długoterminowe
50%
emerytalne
+ pozostałe rezerwy długoterminowe
+ zobowiązania z tytuły dostaw i usług > 12 m-cy
+ ujemna wartość firmy
40%
8,27
30%
Zobowiązania
krótkoterminowe
+ inne rozliczenia międzyokresowe długoterminowe
KAPITAŁ OBCY KRÓTKOTERMINOWY:
6,36
AKTYWA BIEŻĄCE =
20%
24,14
10%
AKTYWA OBROTOWE
27,66
- należności z tytułu dostaw i usług > 12 miesięcy
0%
Struktura 2009
K A P I T A Ł S T A Ł Y
90%
Zobowiązania krótkoterminowe
+ krótkoterminowa rezerwa na świadczenia
emerytalne
+ pozostałe rezerwy krótkoterminowe
- zobowiązania z tytuły dostaw i usług > 12 m-cy
Struktura 2008
+ inne rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe
57
2016-04-28 10:10
58
Złota zasada bilansowa
Wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi składnikami majątku
i źródłami ich finansowania uznaje się za poprawne, gdy jest
w tym ujęciu podziałowi na aktywa trwałe i obrotowe
spełniona:
odpowiada rozróżnienie pomiędzy kapitałem własnym i
Złota zasada finansowa
obcym,
Majątek trwały powinien być finansowany kapitałem
zakłada, że płynność składników majątkowych ujętych w
aktywach powinna odpowiadać terminowości kapitałów
własnym,
zawartych w pasywach.
Majątek obrotowy może być pokrywany krótkoterminowymi
oznacza to, że dany kapitał nie może być dłużej związany
kapitałami obcymi.
czasowo z danymi składnikami majątku niż wynosi czas
W szerszym ujęciu oprócz majątku trwałego do majątku
pozostawania tego kapitału w dyspozycji przedsiębiorstwa,
długoterminowego wlicza się część majątku obrotowego o
Długookresowy majątek ≤ długookresowy kapitał
długoterminowym związaniu – należności z tytułu dostaw i
usług powyżej 12 miesięcy.
Krótkoterminowy majątek ≥ krótkoterminowy kapitał
59
2016-04-28 10:10
2016-04-28 10:10
60
2016-04-28 10:10
Złota reguła bilansowa, zgodnie z którą
trwałe
Mniej restrykcyjna jest zasada, zwana
składniki majątku (o długoterminowym związaniu
regułą bilansową, która:
Dopuszcza
z przedsiębiorstwem) powinny byś sfinansowane
stałym.
kapitałem własnym. Wynika to z faktu, że te
składniki
majątku
płynnością,
stabilnymi
charakteryzują
zatem
powinny
kapitałem,
się
być
będącymi
wskaźnik pokrycia
aktywów stałych
kapitałem stałym
aktywów
stałych
kapitałem
Kapitał stały x 100%
≥1
Aktywa stałe
dyspozycji
Zakłada, by przynajmniej 2/3 aktywów stałych było
przedsiębiorstwa w długim okresie.
Wskaźnik pokrycia
aktywów stałych
kapitałem własnym
finansowanie
Im udział kapitałów własnych w kapitale stałym
jest wyższy, tym sytuacja jest korzystniejsza.
niską
finansowane
w
srebrną
finansowane kapitałem własnym. Kapitały stałe powinny
Kapitał własny x 100%
pokryć
≥1
Aktywa stałe*
całość
aktywów
stałych
i
część
aktywów
obrotowych,
61
2016-04-28 10:10
62
2016-04-28 10:10
Zakłada, by przynajmniej 2/3 aktywów stałych było
W wielu podmiotach kapitał stały finansuje
finansowane kapitałem własnym. Kapitały stałe
również
powinny pokryć całość aktywów stałych
i część
część
aktywów
obrotowych,
wówczas ta część kapitału stałego jest
aktywów obrotowych,
Postuluje, aby kapitały stałe finansowały nie mniej
definiowana
niż 1/3 aktywów obrotowych,
obrotowy netto.
Jest spełniona w odniesieniu do aktywów obrotowych,
KON można wyznaczyć, stosując podejścia
gdy kapitały krótkoterminowe nie w pełni stanowią
jako
kapitał
pracujący
lub
majątkowe lub kapitałowe:
źródło finansowania tej grupy aktywów.
Aktywa stałe = aktywa trwałe + należności z tytułu
1) KON (met. majątkowa) = majątek obrotowy - kapitał obce kt
dostaw i usług powyżej 12 miesięcy
2) KON (met. kapitałowa) = kapitał stały - aktywa trwałe
63
2016-04-28 10:10
1) KON (met. majątkowa) = majątek obrotowy - kapitał obce kt
64
2016-04-28 10:10
AS
W
drugim
podejściu
KON
to
ta
AS – aktywa stałe
KS
2) KON (met. kapitałowa) = kapitał stały - aktywa trwałe
KON>0
część
AB
ZB
aktywów bieżących, która nie musi być
przeznaczona na regulowanie zobowiązań
zależności
od
AS
ZB
aktywów
i
kapitał finansujący tylko tę część aktywów
obrotowych, która nie została pokryta
KON<0
struktury
ZB – zobowiązania bieżące
KON – kapitał obrotowy netto, czyli
KS
krótkoterminowych.
W
AB – aktywa bieżące
KS – kapitał stały
AB
zobowiązaniami krótkoterminowymi
Kapitał
obrotowy
brutto
–
są ze źródeł krótkoterminowych
pasywów poziom KON może przyjmować
AS
KON=0
KS
AB
2016-04-28 10:10
ZB
66
2016-04-28 10:10
i z
części kapitału stałego lub tylko źródeł
krótkoterminowych.
wartość: dodatnią, ujemną lub równą zeru.
65
równy
aktywom obrotowym, które finansowane
- dodatni kapitał pracujący - część
Jednak z kapitałem obcym związane są koszty
aktywów bieżących jest finansowana ze źródeł
finansowe, dlatego decyzja o sięganie po to źródło
długoterminowych i pozostaje w ciągłej dyspozycji
finansowania powinno uwzględniać zdolność do
w operacyjnej działalności przedsiębiorstwa,
obsługi długu.
KON>0
KON=0
Kapitał długoterminowy, stanowiący KON może
zerowy
–
kapitał
pracujący
-
przedsiębiorstwo nie posiada kapitału pracującego,
składać się z: wyłącznie z kapitału własnego, tylko
co oznacza, że całe aktywa stałe są finansowane
ze zobowiązań długoterminowych lub być sumą
kapitałem
tych składników pasywów.
stałym,
a
obrotowe
kapitałem
krótkoterminowym
67
2016-04-28 10:10
68
KON< 0 - ujemny kapitał pracujący - również nie
2016-04-28 10:10
część kredytów kt z możliwością odroczenia spłaty).
posiada kapitału pracującego, ale część aktywów
Poziom KON może wynikać ze specyfiki działalności.
stałych
Ujemny często występuje w firmach handlowych,
jest
finansowane
krótkoterminowych,
przewyższają
ze
ponieważ
kapitały
stałe.
źródeł
aktywa
Jest
to
stałe
które
poprawna
wydłużają terminy płatności za dostarczone
towary, a gotówkę za sprzedane towary inkasują od
sytuacja, jeśli część aktywów stałych wiążących na
razu
długi okres środki przedsiębiorstwa, finansowana
jest ze źródeł elastycznych – ich zwrot może być
odłożony
w
czasie
(np.
rolowane
emisje
krótkoterminowych papierów wartościowych,
69
2016-04-28 10:10
Rozbieżności
czasowe
2016-04-28 10:10
pomiędzy
lub też wynikającego ze strat związanych z tymi
cyklem eksploatacyjnym i finansowym wymagają
środkami, np. trudności z sprzedaży wyrobów. KON
dla
obrocie
jest istotny z punktu widzenie utrzymania płynności
długookresowym
finansowej. Rola KON polega na finansowaniu cyklu
sfinansowania
występujące
70
stałych
potrzeb
zaangażowania
kapitału
związaniu,
kapitału pracującego
czyli
o
w
produkcyjnego
(kapitału
pomiędzy terminem płatności
obrotowego netto), który pozwala na zmniejszenie
zobowiązań a terminem spływu należności z
ryzyka wynikającego z unieruchomienia części
tytułu sprzedaży. Jest to o tyle istotne, że mogą
majątku obrotowego (zapasów, należności)
występować
trudności z synchronizacją między
produkcją, sprzedażą i tempem inkasa należności.
71
2016-04-28 10:10
72
2016-04-28 10:10
900000
Relacje majątkowo-kapitałowe w Jutrzence
800000
700000
600000
500000
MT
567963
KW
529593
MT
587848
KW
240535
400000
300000
ZDT; 42135
ZDT 68394
200000
100000
MO
238812
ZKT
228673
MO
186946
ZKT
219894
0
73
2009
2009
2008
2008
Aktywa
Pasywa
Aktywa
Pasywa
2016-04-28 10:10