Scenariusz przeznaczony jest do realizacji z uczennicami/uczniami

Scenariusz przeznaczony jest do realizacji z uczennicami/uczniami

dr Małgorzata Plichcińska
doradczyni metodyczna m. st. Warszawa
w zakresie wychowania fizycznego
Scenariusz przeznaczony jest do realizacji z uczennicami/uczniami
szkoły podstawowej i gimnazjum w ramach projektu
EURO2012 = RÓWNOŚĆ + TOLERANCJA
Temat warsztatu: Wartości fair play w sporcie i w życiu
Cele zajęć
Uczennice/uczniowie:
– nabywają wiedzę na temat historii fair play oraz konkursów fair play;
– pogłębiają wiedzę dotyczącą znaczenia fair play i faul play w sporcie i w życiu;
– poznają sylwetki sportowców i działaczy sportowych – laureatów trofeum play.
Oczekiwane efekty
Uczennice/uczniowie po zakończeniu zajęć:
– wiedzą, na czym polega zachowanie fair play i faul play;
– potrafią w kilku zdaniach opowiedzieć historię fair play;
– potrafią w kilku zdaniach opowiedzieć o konkursach fair play;
– rozpoznają sportowców – laureatów trofeum fair play;
– doskonalą pracę zespołową.
Czas: 90 minut (2 godz. dydaktyczne).
Liczba uczestniczek/uczestników: do 30 osób
Pomoce: kolorowe kartki A5 (po 5 sztuk kartek w sześciu kolorach), kartki samoprzylepne,
mazaki w czterech kolorach (minimum 6 sztuk), kartki formatu A6 koloru zielonego
i czerwonego (jeden komplet na osobę), flipchart, rzutnik multimedialny, prezentacja
PowerPoint, „plan miasta fair play”, puzzle1 i kolorowe elementy do podziału na grupy,
kodeks fair play (1 sztuka na grupę)
Opis przebiegu zajęć:
1) Przeprowadź zabawę integrującą i aktywizującą grupę. Prowadzący wybiera według
określonego – znanego tylko sobie – kryterium (np. ciemny kolor włosów) trzy osoby i prosi
je o wyjście na środek. Zadaniem pozostałych uczestników jest odgadnięcie, co to było
za kryterium. Osoba, która zrobi to pierwsza, zamienia się z prowadzącym i wybiera trzy
osoby… Zabawę powtarzamy co najmniej trzy razy.
2) Przedstaw temat zajęć, nawiązując do tematyki projektu EURO 2012 = TOLERANCJA
+ RÓWNOŚĆ
1
Puzzle to metoda podziału grupy. Kup kilka pocztówek i potnij każdą z nich np. na pięć kawałków. Zmieszaj
wszystkie kawałki w jednym woreczku. Każda osoba wyciąga z woreczka kawałek obrazka. Zadaniem
uczniów jest dopasować „puzzle” tak, aby odtworzyć pocztówkę. Jedna pocztówka = jedna podgrupa.
1
3) Omów cele tych zajęć. Przygotuj prezentację zgodnie z potrzebami; sformułuj cele
w imieniu uczennic/uczniów, np.:
- poznajemy historię fair play,
- rozróżniamy pojęcia fair play i faul play.
4) Przygotuj kartki w tylu kolorach, na ile grup chcesz podzielić klasę (np. po 5 kartek formatu
A5 w sześciu kolorach). Przejdź po klasie i poproś, żeby każde dziecko wybrało sobie kartkę
w dowolnym kolorze i zapisało na niej własne skojarzenia z fair play. Po około 2 minutach
powiedz uczestniczkom/uczestnikom zajęć, aby połączyli się w grupy według kolorów
kartek i w tych zespołach wspólnie utworzyli definicję fair play. Rozdaj każdej grupie dużą
kartkę i mazak. Każdy zespół zapisuje swoją definicję na większej kartce, wiesza ją
w widocznym miejscu i głośno odczytuje. Następnie wszyscy razem zastanawiają się, czy
istnieją wspólne elementy, które znalazły się we wszystkich definicjach.
5) Przedstaw współczesną definicję fair play (załącznik nr 1). Porównaj ją wspólnie z dziećmi
z definicjami wypracowanymi przez poszczególne zespoły. (UWAGA: zwykle dzieci trafnie
definiują wartości związane z fair play, dlatego pochwal wszystkich, że znakomicie
poradzili sobie z tym zadaniem, ponieważ większość elementów z definicji fair play
znalazła się również w ich definicjach).
6) Zapytaj uczennice/uczniów, czy wiedzą, skąd wzięło się pojęcie fair play? Omów krótko
historię fair play (załącznik nr 2) i podsumuj ją w kontekście sportu i życia codziennego.
7) Rozdaj każdemu dziecku „mapę fair play” (załącznik nr 3). Wyjaśnij, na czym będzie
polegało ćwiczenie: Będziemy tworzyli plan miasta fair play. Główny plac miasta – to plac
fair play. Od niego odchodzą główne ulice, od nich boczne przecznice, dalej jeszcze
mniejsze uliczki. Poproś, aby dzieci, w miejsce nazw ulic wpisały wartości związane z fair
play według zasady: od najważniejszych (najbliżej placu) do najmniej ważnych (najdalej
od placu). Zasugeruj, że mogą wpisywać nowe wartości (bo już dużo wiedzą o fair play),
jak również wykorzystać skojarzenia, które zapisywały na kartkach na początku zajęć.
Na koniec poproś, aby wszyscy zawiesili swoje plany miasta w widocznym miejscu,
a chętne osoby, żeby odczytały własne skojarzenia.
8) Zapytaj uczestniczki/uczestników, czy wiedzą, co oznacza postawa faul play? Jeśli nie –
wyjaśnij znaczenie. Następnie rozdaj wszystkim po dwie małe karteczki: czerwoną
i zieloną.2 Wyświetl na prezentacji zdjęcia przedstawiające różne sytuacje z życia
sportowego i codziennego3. Po wyświetleniu każdego zdjęcia dzieci muszą ocenić
(poprzez podniesienie ręki z kartką), czy sytuację przedstawioną na nim możemy określić
jako fair (zielona kartka), czy faul (czerwona kartka). Po każdym „głosowaniu” poproś dwie
osoby, aby wyjaśniły, dlaczego podniosły kartkę określonego koloru.
2
3
Kartki wycinamy z kolorowego brystolu (1 strona = 8 kartek)
Wykorzystując zdjęcia z Internetu, pamiętaj o podaniu źródła. Zdjęcia o tematyce sportowej są dostępne m.in.
na stronie: www.ziolo.eu, inne zdjęcia są dostępne m.in. na stronie: http://office.microsoft.com/pl-pl/images
2
9) Zapytaj uczennice/uczniów, czy słyszały/-li o konkursach fair play? Omów krótko historię
konkursów fair play (załącznik nr 4). Następnie przeczytaj notki biograficzne kilku polskich
zawodniczek/zawodników
nagrodzonych
w konkursach
fair
play
i
poproś
dzieci
o odgadnięcie imienia i nazwiska zawodniczki/zawodnika.4
10) Zapytaj uczennice/uczniów, czy konkursy fair play można przeprowadzać w szkole?
Metodą burzy mózgów dzieci podają kategorie, za które można w szkole ufundować
nagrodę fair play. Zapisuj wszystkie propozycje na flipcharcie.
11) Skomentuj wszystkie propozycje i zaproponuj, aby na początek dzieci stworzyły dekalog
fair play, który będzie obowiązywał w ich klasie. Podziel uczennice/uczniów na grupy
w dowolny sposób. Wyświetl na slajdzie i przeczytaj głośno Kodeks fair play (załącznik nr 5),
a następnie rozdaj każdej grupie w/w kodeks i 10 kartek samoprzylepnych (najlepiej każdej
grupie w innym kolorze, ale nie jest to konieczne). Zadaniem dzieci jest wypisanie 10 reguł
postępowania fair play w szkole. Przedstawicielki/przedstawiciele grup odczytują głośno
dekalogi. Na koniec najlepsze – zdaniem dzieci – hasła są wybierane i zapisywane
do wspólnego kodeksu, który będzie obowiązywał w klasie.
12) Rozdaj każdej grupie duży arkusz papieru i drugi mazak. Poproś, aby dzieci przygotowały
plakat promujący ideę fair play w szkole i powiesili go w określonym miejscu. Określ czas
pracy – maksymalnie 10 minut.
13) Wyjaśnij, na czym będzie polegało ostatnie ćwiczenie – ocena plakatów. Nawiąż
do tematyki zajęć i poproś, aby uczennice/uczniowie wykonały/-li zadanie zgodnie
z zasadami fair play. Wszystkie dzieci chodzą po klasie i oglądają plakaty. Pod plakatem,
który im się najbardziej podoba, stawiają pionową kreskę. Każdy uczestnik ma tylko jeden
głos. Zlicz głosy i ogłoś wyniki.
14) Podsumuj zajęcia, dokonaj ewaluacji, np. poprzez zadanie pytania: Czy jesteś
zadowolona/zadowolony z uczestnictwa w zajęciach?
Ważne adresy, publikacje:
1. Dąbrowska A., Dąbrowski A., Delbani H. Warsztaty fair play jako przykład skutecznej
metody nauczania stosowanej w AWF [w:] Żukowska Z. Fair play – sport – edukacja,
Warszawa 1996
2. Gębora M. Zajęcia warsztatowe z edukacji olimpijskiej. Propozycje studentów wychowania
fizycznego AWF w Warszawie [w:] Żukowska Z., Żukowski R. Edukacja olimpijska
w reformującej się szkole, Warszawa 2000
3. Żukowska Z. Fair play w europejskiej kulturze i edukacji [w:] Żukowska Z., Żukowski R. Fair play
w europejskiej kulturze i edukacji, Warszawa 2004
4. Żukowska Z., Żukowski R. Fair play jako szczególna wartość w sporcie i w życiu młodzieży,
Specjalny dodatek edukacyjny do Magazynu Olimpijskiego nr 3 (89)/2009
5. www.olimpijski.pl
4
Laureatów konkursów fair play wraz z krótkim opisem można znaleźć na stronie
http://www.olimpijski.pl/pl/pages/display/15526. Jeżeli posiadamy zdjęcia laureatów, można je wyświetlić
na slajdzie po udzieleniu przez uczestników prawidłowej odpowiedzi.
3