4. Rząd posagowy

WYPRAWA [SZCZEBRZUCH]
[paraphernalia, gerada]
ok. XIII w.
Przedmioty osobistego uŜytku kobiety
(szaty, ozdoby, konie, powozy); dziewki
POSAG [DOS]
WyposaŜenie kobiety (ekwiwalent części spadkowej) dawane
przez ojca, braci, wierzycieli (konstytucja z 1588 r.)
Dawany w nieruchomościach (rzadko), w pieniądzu
WIANO [DOTALITIUM]
PRZYWIANEK
Odwzajemnienie w pieniądzu męŜa za posag
[ok. XIV w. — genetycznie moŜe z ceny za Ŝonę]
WIANO [sensu largo]
Przedmioty pozostają własnością Ŝony
ona tymi przedmiotami zarządza
Połączone sumy posagowe i wienne
OPRAWA POSAGU [REFORMATIO]
Zabezpieczanie przez męŜa wiana (sum) na swych dobrach (zwykle na połowie, tam gdzie dom) — przez list oprawny,
wienny (littera reformatoria, dotalici) wpisywany do ksiąg. śona nie odpowiada z tych dóbr za długi męŜa (zasada)
Oprawa — zastaw gwarantujący Ŝonie zwrot posagu
UPRAWNIENIA
Odrębność majątkowa małŜonków — posag pozostaje własnością Ŝony; całością majątku zarządza mąŜ
MąŜ w trakcie trwania małŜeństwa jest ograniczony w dysponowaniu dobrami oprawnymi
USTANIE MAŁśEŃSTWA
ŚMIERĆ MĘśA
śona ma zastaw uŜytkowy (prawo uŜywania i pobierania poŜytków
na oprawionej części do czasu wypłaty jej przez spadkobierców męŜa
sum posagowych [inne moŜliwości: ustanowienie doŜywocia, wieniec]
ŚMIERĆ śONY
Dobra oprawne przechodzą na dzieci
Brak dzieci: wiano wraca do męŜa
Schemat — Ćwiczenia z Historii prawa w Polsce na tle porównawczym — STAROPOLSKIE MAŁśEŃSKIE PRAWO MAJĄTKOWE —
RZĄD POSAGOWY — materiały do zajęć grup B. Migdy [oprac. Bartłomiej Migda]