Elżbieta Wojciechowska-Lipka Ubezpieczenie gospodarstwa

Elżbieta Wojciechowska-Lipka
Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego, a ubezpieczenie usług
agroturystycznych w gospodarstwie rolnym, część I
Spis treści:
Część I
Pojęcie gospodarstwa agroturystycznego
Status prawny i definicja gospodarstwa rolnego
Pojęcie działalności i usług agroturystycznych
Część II
Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego
Obowiązkowe ubezpieczenia w gospodarstwie rolnym
Ubezpieczenia dobrowolne
Podsumowanie
Pojęcie gospodarstwa agroturystycznego
Sezon turystyczny w pełni i właściwie już wszystko napisano o komfortowym i
oczywiście bezpiecznym wypoczynku czytaj z polisa ubezpieczeniową. W przypadku
turystów zorganizowanych wykupem polisy ubezpieczeniowej zajmuje się
organizator imprezy.
Natomiast turyści indywidualni sami powinni zadbać o
ubezpieczenie urlopowej wyprawy. Jednakże jest powszechnie wiadomo, że
większość osób nie widzi takiej potrzeby i nie tylko z pobudek finansowych nie
wykupuje polisy ubezpieczeniowej na turystyczne wojaże. Ostatnio coraz więcej
turystów korzysta z możliwości wypoczynku na wsi. Goszczą w tak zwanych
gospodarstwach agroturystycznych czyli w tych gospodarstwach rolnych, które
zdecydowały się na powiększenie dochodów gospodarstwa o przychody z wynajmu
pokoi na noclegi, oferowanie posiłków z produktów pochodzących głównie z
gospodarstwa, a także uatrakcyjnianie pobytu mieszczuchom poprzez organizowanie
konnych, rajdów, wędkowania, ognisk familijnych czy przygotowywaniu przetworów,
produktów spożywczych oraz wyrabianiu przedmiotów powszechnego użytku
(wyplatanie wikliny, wypalanie ceramiki, komponowanie stroików z suszonych
kwiatów czy nawet haftowanie regionalnych wzorów). Taka forma wypoczynku na
terenach wiejskich o charakterze rolniczym oparta na bazie noclegowej i
Dziennik Ubezpieczeniowy
http://dziennik.ryzyko.pl/
Wydawca:
Ogma Sp. z o.o., tel.:(22) 644 55 65
Elżbieta Wojciechowska-Lipka
Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego,
a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym
2
rekreacyjnej związanej z gospodarstwem rolnym
oraz jego otoczeniem
przyrodniczym, produkcyjnym, a także usługowym nazywa się
właśnie
agroturystyką.
Agroturystyką z punktu widzenia wsi jest bardzo pożądana również ze względu na
wykorzystanie nadmiaru rąk do pracy, pustych pomieszczeń, sprzedaży do
bezpośredniego spożycia własnych warzyw, owoców, mleka i mięsa oraz upiększenia
i uatrakcyjnienia własnego gospodarstwa. W krajach Unii Europejskiej takich jak
Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Irlandia i Austria agroturystyką zajmuje się ok.
10% ogólnej liczby gospodarstw . W Polsce ten wskaźnik jest zdecydowanie niższy
i praktycznie nie przekracza 0,5%, a liczba gospodarstw agroturystycznych wynosi
ok. 10 000, które oferują około 60-70 tys. miejsc noclegowych. Wg Polskiej Federacji
Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne” aktualnie w kraju posiada
kategoryzację czyli oferuje usługi o wyższej, standaryzowanej jakości tylko 800
gospodarstw agroturystycznych dysponujących 8100 miejscami noclegowymi. Turyści
decydując się na letni wypoczynek w gospodarstwie agroturystycznym liczą nie tylko
na obcowanie z przyroda, ale przede wszystkim na aktywny wypoczynek na wsi, a
więc na bezpośredni kontakt ze zwierzętami, uczestniczenie w życiu gospodarstwa
rolnego, korzystanie ze świeżej żywności oraz poznanie zwyczajów i kultury
mieszkańców ludności z danego regionu.
Gospodarstwo rolne pełni wiele funkcji - jest miejscem produkcji i warsztatem pracy,
a
jednocześnie domem rodzinnym, reprezentacyjnym
miejscem spotkań
towarzyskich, obiektem biurowo – magazynowym, a w przypadku działalności
agroturystycznej świadcząc usługi o charakterze hotelowo- restauracyjnym i
rekreacyjnym jest także „hotelem, zajazdem, jadłodajnią, a także miejscem zabaw i
aktywnego wypoczynku.
Z punktu widzenia oceny ryzyka każda dodatkowa działalność jaka jest prowadzona
w gospodarstwie rolnym zwiększa zakres i możliwość wystąpienia szkody.
Status prawny i definicja gospodarstwa rolnego
W świetle tych różnorakich funkcji i działalności warto przyjrzeć się statusowi
prawnemu gospodarstwo rolnego i gospodarstwa agroturystycznego. Gospodarstwo
rolne jest zdefiniowane w kilku dokumentach:
w art. 55 [3] kodeksu cywilnego, za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz
z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli
stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami i
obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
w art. 1 ust. 2 ustawy o podatku rolnym za gospodarstwo rolne dla celów podatku
rolnego uważa się obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz
sklasyfikowanych w operatach ewidencyjnych jako użytki rolne, gruntów pod
zabudowaniami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa o łącznej
powierzchni przekraczającej 1 ha fizyczny, lub o powierzchni użytków rolnych
przekraczającej 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w
posiadaniu zależnym osoby fizycznej lub osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej
nie mającej osobowości prawnej.
Dziennik Ubezpieczeniowy
http://dziennik.ryzyko.pl/
Wydawca:
Ogma Sp. z o.o., tel.:(22) 644 55 65
Elżbieta Wojciechowska-Lipka
Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego,
a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym
3
w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników w art. 6 pkt 4 za gospodarstwo
rolne uważa się każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej, to
znaczy produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej,
pszczelarskiej, rybnej i leśnej.
Pojęcie działalności i usług agroturystycznych
Wprawdzie każda z przedstawionych wyżej definicji dotyczy innej ustawy i służy
innym regulacjom prawnym niemniej można powiedzieć ogólnie, że gospodarstwo
rolne to grunty, budynki, urządzenia i inwentarz faktycznie służący produkcji rolnej.
W związku z tym świadczenie usług agroturystycznych w oparciu o zasoby
wchodzące w skład gospodarstwa rolnego bez zmiany ich przeznaczenia, a przede
wszystkim zachowania zdolności do produkcji rolnej nie kwalifikuje tej działalności do
działalności gospodarczej
co potwierdza art. 3
ustawy
prawo działalności
gospodarczej (która na nowo zdefiniowała pojęcie działalności gospodarczej i pojęcie
przedsiębiorcy) mówiąc wyraźnie, że przepisów tej ustawy nie stosuje się do
działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli
zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także
wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży
posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług
związanych z pobytem turystów.
Także przepisy ustawy o usługach turystycznych nie znajdują zastosowania do
rolników wynajmujących pokoje, miejsca na ustawienie namiotów i sprzedających
posiłki domowe, a także świadczących turystom inne usługi w gospodarstwie rolnym.
W zastosowanym podziale obiektów hotelarskich oraz nazw prawnie chronionych
(hotel, motel, pensjonat, kemping, pole biwakowe, schronisko młodzieżowe, dom
wycieczkowy, schronisko) nie występuje pojęcie kwatery agroturystycznej czyli
potocznej nazwy oferowanych przez gospodarstwa rolne wczasów agroturystycznych.
Zwalnia to automatycznie rolników prowadzących czynne gospodarstwo rolne,
wynajmujących pokoje i miejsce na ustawienie namiotów z obowiązku zgłaszania tej
działalności
do ewidencji gminy, a tym samym rejestrowania działalności
gospodarczej.
Natomiast osoby, które oferują również kwatery agroturystycznej, a nie są rolnikami
zobowiązane są ustawowo do rejestracji swojej działalności, a tym samym
zadeklarowanie podjęcia pozarolniczej działalności gospodarczej ..
W art.6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnika zdefiniowano jako
osobę fizyczną prowadzącą na własny rachunek działalność rolniczą lub jako
posiadacza samoistnego albo zależnego gospodarstwa rolnego położonego w
granicach Rzeczypospolitej Polskiej. Posiadaczem samoistnym jest właściciel lub
osoba działająca w przekonaniu że jest właścicielem, natomiast posiadaczem
zależnym jest np. dzierżawca, użytkownik czy inna osoba, której prawo do
korzystania z posiadanego gospodarstwa wynika z umowy zawartej z jego
właścicielem.
Ma to ogromne znaczenie dla osób świadczących usługi agroturystycznej bowiem
uznanie ich za przedsiębiorców nakłada na nie szereg obowiązków.
Dziennik Ubezpieczeniowy
http://dziennik.ryzyko.pl/
Wydawca:
Ogma Sp. z o.o., tel.:(22) 644 55 65
Elżbieta Wojciechowska-Lipka
Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego,
a ubezpieczenie usług agroturystycznych w gospodarstwie rolnym
4
Te usługi powinny być świadczone w gospodarstwie rolnym i związane z pobytem
turystów w tym gospodarstwie, a budynki i grunty nie mogą zmienić trwale funkcji i
uniemożliwić prowadzenie produkcji rolnej. Natomiast wynajmowanie pokoi i miejsc
na ustawienie namiotów oraz sprzedaż posiłków domowych może odbywać się także
w oparciu o inne zasoby niż grunty i budynki służące produkcji rolnej, jednak pod
warunkiem, że świadczy je rolnik, to znaczy osoba prowadząca (realnie) działalność
rolniczą. W przeciwnym razie w myśl cytowanej ustawy inne osoby są
przedsiębiorcami i obejmują ich przepisy o podatku dochodowym.
Działalność agroturystyczna nie jest objęta podatkiem od osób fizycznych pod
warunkiem, że jest m. innymi prowadzona w gospodarstwie rolnym w oparciu o jego
substancje mieszkaniową pod warunkiem, że liczba wynajmowanych pokoi nie
przekroczy pięciu ( ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przytoczona
w tej ustawie definicja gospodarstwa rolnego jest taka sama jak we wspomnianej
wcześniej ustawie o podatku rolnym .
Elżbieta Wojciechowska-Lipka
Dziennik Ubezpieczeniowy
http://dziennik.ryzyko.pl/
Wydawca:
Ogma Sp. z o.o., tel.:(22) 644 55 65