manipulacja

Transkrypt

manipulacja
WPROWADZENIE DO KOMUNIKACJI
MANIPULACJA
TEMATY
1. Perswazja a manipulacja
2. Podstawowe mechanizmy
psychologiczne wykorzystywane przy
manipulacji
DLA ZAINTERESOWANYCH
Robert Cialdini „Wywieranie wpływu na ludzi”
PERSWAZJA A MANIPULACJA
KOMUNIKACJA ma dwie funkcje: (powtórka)
- Informacyjną (przekazanie informacji)
- Perswazyjną (przekonanie kogoś by coś zrobił)
MANIPULACJA to perswazja stosowana przeciwko
interesowi drugiej osoby
6 PODSTAWOWYCH MECHANIZMÓW
ROBERTA CIALDINIEGO
MECHANIZM:
-WZAJEMNOŚCI
-KONSEKWENCJI
-KONFORMIZMU
-SYMPATII
-AUTORYTETU
-NIEDOSTĘPNOŚCI
1. WZAJEMNOŚĆ
REGUŁA WZAJEMNOŚCI– jest jednym z
najsilniejszych mechanizmów we
wszystkich społeczeństwach oraz u
niektórych gatunków zwierząt.
1. WZAJEMNOŚĆ
REGUŁA WZAJEMNOŚCI– trzy podstawowe
obowiązki:
-Obowiązek odwzajemnienia przysługi
-Obowiązek przyjęcia przysługi
-Obowiązek wyświadczenia przysługi (o
którą ktoś prosi)
1. WZAJEMNOŚĆ
Odwzajemnianie przysługi często
prowadzi do obopólnego zysku
Natomiast nieodwzajemnienie przysługi
powoduje nieprzyjemne napięcie
(podobnie jak nieprzyjęcie i niewyświadczenie)
1. WZAJEMNOŚĆ
Siła tego mechanizmu jest często
stosowana w handlu i na ulicy:
- Kwiatki Hare Krishnowców
1. WZAJEMNOŚĆ
Siła tego mechanizmu jest często
stosowana w handlu i na ulicy:
- Strategia darmowej próbki
1. WZAJEMNOŚĆ
Oraz w polityce:
-Firmy wspierające kandydatów w wyborach
-Darmowe gadżety
1. WZAJEMNOŚĆ
Techniki wykorzystujące wzajemność:
-Obdarowanie w celu stworzenia poczucia
zobowiązania
-Lepiej dawać mniej, ale częściej
-Podarunek nie musi być materialny, może to być:
UPRZEJMOŚĆ, KOMPLEMENT lub POPARCIE
1. WZAJEMNOŚĆ
TECHNIKA „DRZWIAMI W TWARZ”
Jeżeli nie spełnimy prośby, to czujemy
napięcie…
… i wtedy łatwiej zgodzimy się na drugą
mniejszą prośbę.
1. WZAJEMNOŚĆ
TECHNIKA „DRZWIAMI W TWARZ”
Przykład:
A: „Czy mogę pożyczyć 2000 zł na miesiąc?”
B: „Niestety nie mogę”
A: „To może w takim razie 100 zł na tydzień?”
B: „OK”
1. WZAJEMNOŚĆ
Obrona przed nadużywaniem wzajemności
Należy zadać sobie pytania:
1. Czego ten człowiek ode mnie wymaga?
2. Czy ma prawo tego wymagać?
3. Czy mam ochotę zrobić to, czego ode mnie
chce?
1. WZAJEMNOŚĆ
4 zasady bycia niewdzięcznym (Tokarz, 2006)
1. Ten, kto wyraźnie żąda od nas odwzajemnienia
przysługi, którą nam wyświadczył z własnej
inicjatywy, jest manipulatorem i nie musimy mu się
rewanżować
2. Jeżeli próbowaliśmy nie przyjąć pewnej przysługi,
a mimo to nam ją wyświadczono, to nie jesteśmy
nikomu nic winni
1. WZAJEMNOŚĆ
4 zasady bycia niewdzięcznym (Tokarz, 2006)
3. Nasze zobowiązania nie przekraczają wartości
dobra, które otrzymaliśmy. Nie ponosimy żadnych
zobowiązań w związku z tym, że nam czegoś nie
zabrano.
4. Bezwzględna konieczność odwzajemnienia w
formie w jakiej chce druga osoba dotyczy tylko
przysług o które sami prosiliśmy.
2. KONSEKWENCJA
MECHANIZM KONSEKWENCJI – staramy się
zachowywać spójnie i nie zmieniać zbyt
często zdania.
„Kto uczynił jawnym swój pogląd, będzie
następnie bronił jego słuszności do
upadłego i nawet w bardzo
niesprzyjających okolicznościach (..)”
2. KONSEKWENCJA
REGUŁA WSTĘPNEGO ZAANGAŻOWANIA –
Jeżeli osoba początkowo poprze pewien
punkt widzenia, to trudno jej będzie później
się nie zgodzić z jego konsekwencjami.
Przykład: „Czy powinno się chodzić na
wybory? Czy Ty pójdziesz na wybory?”
2. KONSEKWENCJA
TECHNIKA NISKIEJ PIŁKI – Stosowana czasami
przez sprzedawców – polega na dokładaniu
dodatkowych obciążeń w końcowej fazie
negocjacji.
Przykład: Zaraz przed podpisaniem umowy o
kupno domu okazuje się, że kupujący musi
zapłacić dodatkową opłatę za korzystanie z
garażu..
2. KONSEKWENCJA
TECHNIKA STOPA W DRZWIACH – polega
na rozpoczęciu od małej prośby, a jeżeli
zostanie ona spełniona to prosi się
następnie o drugą większą.
Przykład: Umieszczenie dużej tablicy
zachęcającej do bezpiecznej jazdy w oknie
domu.
2. KONSEKWENCJA
MECHANIZM KONSEKWENCJI działa
jeszcze silniej, gdy pierwotna opinia
zostanie zapisana.
PRANIE MÓZGU w
chińskich obozach
jenieckich
3. SPOŁECZNY DOWÓD
SŁUSZNOŚCI
KONFORMIZM – mamy tendencję do
zachowywania się podobnie do innych
osób, szczególnie w sytuacjach niepewności
3. SPOŁECZNY DOWÓD
SŁUSZNOŚCI
DWA TYPY KONFORMIZMU:
– INFORMACYJNY: jeżeli wszyscy wyznają
jakieś przekonanie to prawdopodobnie jest
ono prawdziwe
– NORMATYWNY: jeżeli wszyscy zachowują
się w jakiś sposób, to my też powinniśmy
3. SPOŁECZNY DOWÓD
SŁUSZNOŚCI
ŹRÓDŁA KONFORMIZMU:
– został wykształcony na drodze ewolucji
– ogólnie sprzyja przetrwaniu społeczności
– społeczeństwo nonkonformistów raczej
nie może przetrwać
3. SPOŁECZNY DOWÓD
SŁUSZNOŚCI
ŹRÓDŁA KONFORMIZMU:
– został wykształcony na drodze ewolucji
– ogólnie sprzyja przetrwaniu społeczności
(wojsko)
– społeczeństwo nonkonformistów raczej
nie może przetrwać (squaty)
3. SPOŁECZNY DOWÓD
SŁUSZNOŚCI
ZASTOSOWANIE W MEDIACH I REKLAMIE:
„ŚMIECH Z PUSZKI”
3. SPOŁECZNY DOWÓD
SŁUSZNOŚCI
ZASTOSOWANIE W MEDIACH I REKLAMIE:
„Wszyscy mają Mambę, mam i ja”
3. SPOŁECZNY DOWÓD
SŁUSZNOŚCI
NIEBEZPIECZEŃSTWA:
- Przypadek Kitty Genovese (13 marca 1964)
4. SYMPATIA
SYMPATIA / LUBIENIE – jesteśmy bardziej
skłonni by spełnić prośbę osoby, którą
lubimy
Podobnie jak przy pozostałych mechanizmach
działa to automatycznie.
4. SYMPATIA
LUBIMY OSOBY, KTÓRE:
-Mają atrakcyjny wygląd
-Są do nas podobni
-Dobrze się o nas wyrażają
(Tokarz, 2006)
+ Z którymi dobrze się czujemy w kontakcie
4. SYMPATIA: atrakcyjny wygląd
Średniowieczny zapis: „z dwóch równie
podejrzanych osób, faktycznie winna jest ta
brzydsza”
-Ładne oskarżone częściej są uniewinniane
-Prawie zawsze prezydentem USA zostaje
wyższy kandydat
4. SYMPATIA: atrakcyjny wygląd
Na atrakcyjność fizyczną jest trudno
wpłynąć, ale wpływa ma też:
-Zadbany i schludny wygląd
-Ubiór rozsądnie dopasowany do
okoliczności
4. SYMPATIA: atrakcyjny wygląd
Ograniczenia:
-Atrakcyjne kobiety są
często odbierane jako
mniej kompetentne
(brak im tzw. „męskich
cech”)
-Atrakcyjność i
kompetencje są oceniane
niezależnie
4. SYMPATIA: atrakcyjny wygląd
Atrakcyjność jest uwarunkowana biologicznie..:
-Idealna twarz to twarz najbardziej „uśredniona”
-Atrakcyjne są oznaki zdrowia
4. SYMPATIA: atrakcyjny wygląd
Ale też KULTUROWO:
- Różne ideały piękna w różnych kulturach
w różnych okresach: MODA
4. SYMPATIA: podobieństwo
BARDZIEJ LUBIMY LUDZI, KTÓRZY SĄ DO
NAS PODOBNI:
-Osobowość
-Wiek
-Wykształcenie
-Zainteresowania
-Grupa społeczna
-Płeć? Niekoniecznie – bardziej złożone
4. SYMPATIA: podobieństwo
Z punktu widzenia perswazji:
.. Każdy rodzaj podobieństwa jest lepszy niż
żaden
-Dynamika tworzenia się przyjaźni i grup
4. SYMPATIA: pozytywne nastawienie
Bardziej lubimy osoby, które są do nas pozytywnie
nastawione.
„LUBIMY PRZEDE WSZYSTKIM TYCH, KTÓRZY
LUBIĄ NAS”
4. SYMPATIA: pozytywne nastawienie
„LUBIMY PRZEDE WSZYSTKIM TYCH, KTÓRZY
LUBIĄ NAS”:
-Mówią komplementy (mówią o nas dobrze)
-Słuchają co mamy do powiedzenia
-Sprawiają, że czujemy się ważni
Wolter: „Nie wieszajcie mnie za to, że jestem Francuzem. Czyż nie jest dla mnie
dostateczną karą to, że nie urodziłem się w Anglii?”
-Sprawiają wrażenie szczerych
Nie pokazują niewerbalnych oznak kłamstwa: dotykanie nosa, ust, oczu, unikanie
kontaktu wzrokowego, wiercenie się, mówienie zbyt szybko lub zbyt wolno
4. SYMPATIA: pozytywne nastawienie
„LUBIMY PRZEDE WSZYSTKIM TYCH, KTÓRZY
LUBIĄ NAS”:
-Nie krytykują nas!
Najlepiej w ogóle nie krytykować, ale jeżeli już
się zdarzy to:
-Krytyka musi dotyczyć określonych szczegółów
-Musi zawierać środki zaradcze
-Nie stosuje porównania (szczególnie do siebie samego)
5. AUTORYTET
MECHANIZM AUTORYTETU – mamy
tendencję do tego by działać zgodnie z
instrukcjami osób, które są w pozycji
autorytetu względem nas.
5. AUTORYTET
„Człowiek jest istotą społeczną”
W każdej grupie u ludzi zwierząt pojawia
się HIERARCHIA:
-Formalna (szef przedsiębiorstwa
budowlanego)
-Nieformalna (Pan Mietek – nieformalny
przywódca)
5. AUTORYTET
ŹRÓDŁA AUTORYTETU:
-Wiedza
-Umiejętności
-Charyzma
-Siła
-Wiek
-Pozycja społeczna, zawodowa itd.
-Funkcja społeczna (policjant, żołnierz, sędzia)
5. AUTORYTET
OSOBY O WYŻSZEJ POZYCJI ODBIERAMY INACZEJ:
-Jesteśmy bardziej skłonni spełniać ich
prośby (42%-92%)
-Jesteśmy bardziej skłonni je naśladować
(3,5 razy częściej na czerwonym świetle)
-Wydają nam się wyższe
5. AUTORYTET
EFEKT AUREOLI:
Mamy tendencję do nieusprawiedliwionego
przypisywania pozytywnych cech osobom,
które pozytywnie postrzegamy.
Istnieje też efekt odwrotny.
5. AUTORYTET
ŻYJEMY W SPOŁECZEŃSTWIE,
które nie może istnieć bez specjalistów,
ale czasami warto się zastanowić
5. AUTORYTET
AUTORYTETY W REKLAMIE:
- Reklama leków z aktorem z serialu
- Dentysta z reklamy nie musi być dentystą
5. AUTORYTET
NIEBEZPIECZEŃSTWA:
Eksperyment Stanleya Milgrama
6. NIEDOSTĘPNOŚĆ
„Sposobem na kochanie czegokolwiek jest
wyobrażenie sobie, że moglibyśmy to
stracić”
G.K. Chesterton
6. NIEDOSTĘPNOŚĆ
MECHANIZM NIEDOSTĘPNOŚCI – O wiele
bardziej pożądamy tego co jest dla nas
mało dostępne
6. NIEDOSTĘPNOŚĆ
MECHANIZM NIEDOSTĘPNOŚCI – O wiele
bardziej pożądamy tego co jest dla nas
mało dostępne
6. NIEDOSTĘPNOŚĆ
MECHANIZM NIEDOSTĘPNOŚCI –
stosowanie w sprzedaży:
-Reguła nieprzekraczalnego terminu
„promocja trwa tylko do końca miesiąca!”
-Reguła ograniczonej podaży
„tylko 100 sztuk w limitowanej serii!”
-Reguła nieograniczonego popytu
Inni klienci stanowią konkurencję, która może nam podkupić produkt
6. NIEDOSTĘPNOŚĆ
DOBRA LUKSUSOWE – Popyt na nie
wzrasta wraz ze wzrostem ceny

Podobne dokumenty