BADANIA PREFERENCJI TURYSTÓW W WOJEWÓDZTWIE

BADANIA PREFERENCJI TURYSTÓW W WOJEWÓDZTWIE

l ska Organizacja Turystyczna w Katowicach
Górno l ska Wy sza Szko a Handlowa im. W. Korfantego w Katowicach – Piotrowicach
BADANIA PREFERENCJI TURYSTÓW
W WOJEWÓDZTWIE L SKIM
(NA WYBRANYCH PRZYK ADACH)
Katowice 2007
Wykona+a
Górno l ska Wy sza Szko a Handlowa im. W. Korfantego w Katowicach na zlecenie l skiej
Organizacji Turystycznej w Katowicach
2
SPIS TRE CI
1. Podstawowe poj+cia i definicje................................................................................1 – 5
2. Metodologia bada/...................................................................................................6 – 8
3. Ruch turystyczny.................................................................................................... 9 - 13
4. Wyniki bada/................................................................................................................14
4.1 Charakterystyka badanej zbiorowo ci.............................................................14 – 15
4.2 Preferencje turystów w województwie l skim..............................................16 – 28
5. Wnioski ko/cowe i zalecenia.......................................................................................29
5.1 Wnioski ogólne.......................................................................................................29
5.2 Tendencje........................................................................................................29 – 30
5.3 Wnioski dla administracji publicznej..............................................................30 – 31
5.4 Wnioski dla bran y turystycznej.............................................................................31
Literatura.......................................................................................................................32
3
1. PODSTAWOWE POJ.CIA I DEFINICJE
Poj+cie turystyka, zdefiniowane w „Metodologii Unii Europejskiej w dziedzinie
statystyki turystyki” wydanej przez G ówny Urz d Statystyczny w 1998, podaje i jest to
„ogó czynno ci osób podró uj cych i przebywaj cych w miejscach znajduj cych si+ poza ich
zwyk ym otoczeniem przez okres nieprzekraczaj cy 12 miesi+cy, w celach wypoczynkowych,
s u bowych lub innych, z wy czeniem podró y, których g ównym celem jest podj+cie pracy
zarobkowej”.
Do trzech podstawowych form turystyki, rozpatrywanej na obszarze województwa
l skiego, nale :
•
turystyka regionalna – ogó czynno ci rezydentów danego obszaru podró uj cych do
miejsc po o onych w obr+bie województwa, ale nie nale cych do ich zwyk ego
otoczenia,
•
regionalna turystyka przyjazdowa – ogó czynno ci nierezydentów podró uj cych
w obr+bie danego obszaru, który nie stanowi ich zwyk ego otoczenia,
•
regionalna turystyka wyjazdowa – zespó czynno ci rezydentów danego obszaru
podró uj cych do i przebywaj cych w miejscach znajduj cych si+ poza obr+bem tego
obszaru (a tym samym poza ich otoczeniem).
Klasyfikacja celów wizyty (pobytu lub podró y) w przypadku turystyki, dokonana
przez WTO, przedstawia si+ nast+puj co:
1.
wypoczynek, rekreacja, wakacje: zwiedzanie, zakupy, uczestnictwo w imprezach
sportowych i kulturalnych, rekreacja, rozrywki kulturalne, uprawianie sportu
amatorskiego, w+drówki piesze i wspinaczki, wypoczynek na pla y, rejsy
wycieczkowe, hazard, wypoczynek i rekreacja dla o nierzy, obozy letnie, podró e
po lubne itp.,
2.
odwiedziny u krewnych i znajomych, wyjazdy na urlop, uczestnictwo w pogrzebach,
opieka nad niepe nosprawnymi,
3.
sprawy zawodowe i interesy: instalacj+ urz dze/, wizytacje, podró e handlowe do
innych przedsi+biorstw; uczestnictwo w spotkaniach, konferencjach, kongresach,
targach i wystawach; wycieczki b+d ce form motywacji pracowników; wyg aszanie
wyk adów i wyst+py na koncertach; przygotowywanie wycieczek dla turystów,
zawieranie kontraktów dotycz cych noclegów i transportu, prac+ w charakterze
1
przewodnika; podró e zwi zane z zawodowym uprawianiem sportów; misje
rz dowe; p atne studia; kursy j+zykowe itp.,
4.
cele zdrowotne, a wiec: pobyty w sanatoriach i uzdrowiskach, wczasy odchudzaj ce,
terapia morska oraz inne kuracje.
5.
cele religijne, pielgrzymki,
6.
inne np. podró e za óg statków i samolotów pasa erskich czy tranzyt.
wiatowa Organizacja Turystyki (WTO) dokona a podzia u podró uj cych na:
I. odwiedzaj cych
1) odwiedzaj cy mi+dzynarodowi:
a) tury8ci – czyli odwiedzaj cy, którzy zatrzymuj si+ co najmniej na jedn
noc w odwiedzanym kraju,
b) odwiedzaj9cy jednodniowi (tzw. passanci) – czyli odwiedzaj cy, którzy
nie skorzystali z publicznych ani prywatnych miejsc zakwaterowania w
odwiedzanym kraju (nale
tu równie odwiedzaj cy, którzy docieraj do
danego kraju statkiem i nocuj na jego pok adzie oraz cz onkowie za óg, którzy
nie nocuj w kraju przeznaczenia),
2) odwiedzaj cy krajowi:
a) tury8ci – czyli odwiedzaj cy, którzy zatrzymuj si+ co najmniej na jedn
noc w odwiedzanej miejscowo ci,
b) odwiedzaj9cy jednodniowi (tzw. passanci) – czyli odwiedzaj cy, którzy
nie skorzystali z publicznych ani prywatnych miejsc zakwaterowania w
odwiedzanej miejscowo ci.
II. inni podró ni - podró ni, których cel podró y nie jest celem turystycznym
Polska ustawa o us ugach turystycznych, dla celów formalno-prawnych równie
podaje (art. 3, pkt. 9 i 10), definicje turysty i odwiedzaj cego formu uj c je nast+puj co:
•
turysta to osoba, która podró uje do innej miejscowo ci poza swoim sta ym miejscem
pobytu na okres nieprzekraczaj cy 12 miesi+cy, dla której celem podró y nie jest
podj+cie sta ej pracy w odwiedzanej miejscowo ci i która korzysta z noclegu
przynajmniej przez jedn noc,
•
odwiedzaj9cy natomiast to osoba, która podró uje do innej miejscowo ci poza swoim
sta ym miejscem pobytu, dla której celem podró y nie jest podj+cie sta ej pracy w
odwiedzanej miejscowo ci oraz niekorzystaj ca z noclegu.
Ruch turystyczny definiowany jest
jako, spo eczno-ekonomiczne zjawisko
stworzone przez zbiór podró nych motywowanych ró nymi celami natury spo eczno2
kulturowej i zawodowej, które zamierzaj
oni osi gn C po czasowym i dobrowolnym
opuszczeniu miejsca sta ego zamieszkania w kraju lub za granic . Podkre lone tu zosta y
zarówno spo eczny i ekonomiczny charakter zjawiska oraz rozszerzony uk ad motywacyjny.
Rynek turystyczny jest to ogó
stosunków wymiennych mi+dzy osobami i
instytucjami sprzedaj cymi towary i us ugi turystyczne przedstawiaj cymi poda a osobami i
instytucjami nabywaj cymi towary i us ugi zaspokajaj ce potrzeby turystyczne –
przedstawiaj cymi popyt.
Popyt turystyczny jest pragnienie posiadania okre lonych produktów, poparte
gotowo ci i mo liwo ci ich zakupu.
Poda; wyra a ujawnione przez us ugodawc+ zamiary sprzeda y okre lonej liczby
us ug w okre lonych warunkach i po danej cenie.
Atrakcyjno8< turystyczna – sk adaj si+ na ni obiektywne warunki rodowiska oraz
subiektywne odczucia osób przebywaj cych turystycznie na danych obszarach. Elementami
okre laj cymi atrakcyjno C turystyczn s : walory turystyczne, dost+pno C komunikacyjna,
infrastruktura turystyczna.
Potencja+ turystyczny – wszelkie zasoby strukturalne i funkcjonalne warunkuj ce
rozwój turystyki na okre lonym terenie.
Walory turystyczne – stanowi
wszystko to, co le y w sferze bezpo redniego
zainteresowania turysty i w wi+kszo ci przypadków decyduje o wyborze miejsca sp+dzania
wolnego czasu.
Ze wzgl+du na pochodzenie walorów wyró niamy:
•
walory 8rodowiska przyrodniczego – wszystkie elementy powsta e w wyniku
procesów naturalnych,
•
walory 8rodowiska antropogenicznego – twórc tej grupy walorów jest cz owiek,
Zagospodarowanie turystyczne – obejmuje wszystkie te elementy, które zapewniaj
prawid owe
funkcjonowanie
miejsca
recepcyjnego
przy
za o eniu
maksymalnego
zaspokojenia potrzeb turystów. Elementy zagospodarowania turystycznego mog
tak e
wspomagaC b dF uzupe niaC walory turystyczne (szlaki turystyczne, baseny, urz dzenia
sportowe, hotele o oryginalnej architekturze itp.)
Infrastruktura turystyczna – jest to zespó obiektów i urz dze/ stanowi cych
wyposa enie okre lonego obszaru, szlaku lub miejscowo ci, które umo liwiaj zaspokojenie
potrzeb ruchu turystycznego (baza noclegowa, baza ywieniowa, baza komunikacyjna, baza
towarzysz ca.
3
Zagospodarowanie turystyczne nazywane jest tak e baz9 materialn9 turystyki, a
sk adaj si+ na ni :
•
baza noclegowa
•
baza gastronomiczna
•
baza towarzysz9ca – te urz dzenia, których podstawow funkcj jest obs uga ruchu
turystycznego (zosta y wybudowane z przeznaczeniem dla turysty) np. baseny,
k pieliska w hotelach itp.
•
baza paraturystyczna – to obiekty przeznaczone do obs ugi innych potrzeb
spo eczno-gospodarczych (wynikaj cych g ównie z funkcjonowania lokalnych
spo eczno ci obszarów odwiedzanych przez turystów, z których w sezonie korzystaj
tak e tury ci – sklepy, kina, teatry, biblioteki, bani, poczta itp.
Obiekty noclegowe podlegaj ró nym klasyfikacj , które w zale no ci od przyj+tego
kryterium mog dzieliC je na obiekty sta e i sezonowe czy ogólnodost+pne i rodowiskowe.
Urz d Statystyczny, zgodnie z Dyrektyw Rady 95/57/EC (z dnia 23 listopada 1995 r.
dotycz c zbierania danych statystycznych z zakresu turystyki), wszystkie rodzaje obiektów
zbiorowego zakwaterowania podzieli na dwie grupy:
1. obiekty hotelowe (hotelopodobne) – hotele, motele, pensjonaty itp.,
2. pozosta e obiekty zbiorowego zakwaterowania – schroniska, szkolne schroniska
m odzie owe, o rodki wczasowe, o rodki szkoleniowo-wypoczynkowe, o rodki
wypoczynku sobotnio-niedzielnego i
wi tecznego, zespo y ogólnodost+pnych
domków turystycznych, pozosta e niesklasyfikowane.
Dost@pno8< komunikacyjna – to wszelkie mo liwo ci dojazdu do terenu b+d cego
celem podró y, jak i mo liwo ci poruszania si+ po obszarze docelowym.
Dost+pno C komunikacyjn dzielimy na:
•
dost@pno8< zewn@trzn9 – któr stanowi istniej ca sieC po cze/ komunikacyjnych
mi+dzy miejscem zamieszkania turysty a celem jego podró y (autostrady, drogi
szybkiego ruchu, koleje, po czenia lotnicze, promowe itp.). SieC ta zazwyczaj
uzupe niona jest obiektami towarzysz cymi typu: dworce, porty lotnicze, terminale
promowe itp.
•
dost@pno8< wewn@trzna – któr tworzy system po cze/ komunikacyjnych, szlaków
turystycznych (pieszych i wodnych), cie ek rowerowych, kolejek (w skotorowych,
górskich itp.), lokalnej sieci dróg samochodowych, umo liwiaj cych tury cie
odbywanie w obr+bie wybranego rejonu wycieczek do okre lonych miejsc.
4
Do innych zaliczamy takie elementy, których w prosty sposób nie mo na
przyporz dkowaC do powy szych grup:
•
walory recepcji – które tworz biura i agencje turystyczne oraz punkty informacji
turystycznej znajduj ce si+ w regionie odwiedzanym przez turyst+,
•
infrastruktura komunalna – której g ównymi sk adowymi s : sieC wodoci gowa,
kanalizacyjna, gazowa, telefoniczna, elektryczna itp.,
•
tereny pod inwestycje turystyczne – s to obszary w planach zagospodarowania
przestrzennego przeznaczone pod inwestycje turystyczne.
5
2. METODOLOGIA BADAC
Badania przeprowadzone na zlecenie l skiej Organizacji Turystycznej, sk ada y si+ z
dwóch cz+ ci, których g ównym celem by o:
1) okre lenie ruchu turystycznego w województwie l skim:
a) wykorzystanie danych struktury ruchu turystycznego z Urz+du
Statystycznego w Katowicach,
b) badania ilo ciowe przeprowadzone w wybranych 27 atrakcjach
województwa,
c) badania z obcokrajowcami przeprowadzone przez ankieterów
mówi cy w obcych j+zykach, a odpowiedzi by y t umaczone na
j+zyk polski (patrz rozdzia a 3);
2) okre lenie
profilu
turystów
odwiedzaj cych
województwo
l skie
dzi+ki
przeprowadzonym ankietom w wybranych 46 obiektach i atrakcjach turystycznych
województwa l skiego (patrz rozdzia 4):
a) po ród wszystkich obiektów i atrakcji turystycznych województwa,
l ska Organizacja Turystyczna oraz Górno l ska Wy sza Szko a
Handlowa im. W. Korfantego w Katowicach, zgodnie z umow ,
wybra y
takie
miejsca,
które
ich
zdaniem
nale
do
najatrakcyjniejszych w regionie,
b) badania ankietowe i prowadzone by y od kwietnia do grudnia 2006
r., w czterech okresach badawczych, które traktowane s
jako
okresy
ruch
reprezentatywne,
ze
wzgl+du
na
wzmo ony
turystycznych w tych przedzia ach czasowych:
kwiecie/ 20 – 30,
lipiec 25 – 5 sierpie/,
wrzesie/ 25 – 5 paFdziernik,
grudzie/ 10 – 20,
tylko w jednym przypadku (Turystyczna Kolejka W skotorowa w
Bytomiu) prowadzono badania w jednym miesi cu, gdy
przez
pozosta e obiekt nie by ogólnodost+pny.
6
Badania terenowe przeprowadza a, po uprzednim przeszkoleniu, grupa 30 studentów z
kierunku Turystyka i Rekreacja z Górno l skiej Wy szej Szko y Handlowej im. W.
Korfantego w Katowicach.
Lista obiektów (tab. 1), w których ankietowano w czterech okresach (po 50 ankiet w
ka dym), daje warto C przeankietowanych turystów po 200 w ka dym miejscu (w jednym
miejscu tylko 50) . Jak wynika z powy szych informacji
cznie zatem w badaniu
uczestniczy o 9050 respondentów.
Tabela 1.
Obiekty i atrakcje uczestnicz9ce w badaniu
Miejsce
1. Aqua Park w Tarnowskich Górach
2. Biuro Informacji Turystycznej w Pszczynie
3. Biuro Informacji Turystycznej w Mywcu
4. Brawar Mywiecki
5. Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu
6. Centrum Informacji O Mie cie w Katowicach
7. Chudów – Ruiny Zamku
8. Czantoria – Kolejka
9. „Dolomity – Sportowa Dolina” w Bytomiu
10. Gliwicka Radiostacja
11. Gocza kowice Zdrój – Uzdrowisko
12. Góra Mar
13. „Ignacy” – Zabytkowa Kopalnia w Rybniku
14. Jasnogórskie Centrum Informacji w Cz+stochowie
15. Jezioro Mywieckie
16. Kopalnia Zabytkowa Rud Srebra, Cynku i O owiu
17. „Królowa Luiza” Skansen Górniczy w Zabrzu
18. Mi+dzynarodowy Port Lotniczy w Katowicach - Pyrzowicach
19. Miejska Informacja Turystyczna w Ustroniu
20. Miejskie Centrum Informacji i Promocji Turystyki w Bielsku-Bia ej
21. Miejskie Centrum Informacji w Raciborzu
22. Muzeum Chleba w Radzionkowie
23. Muzeum Górno l skie w Bytomiu
24. Muzeum Zamkowe w Pszczynie
25. Pa ac Schoena w Sosnowcu
26. Pa ac w P awniowicach
27. Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”
28. Podlesice – Hotel „Ostanic”
29. Punkt Informacji Miejskiej w Rybniku
30. Punkt Informacji Turystycznej w Zawierciu
31. Punkt Informacji Turystycznej w Istebnej
32. „Spodek” – Hala Widowiskowo-Sportowa w Katowicach
33. Stara Karczma w Jele ni
34. Szczyrk – Kolejka
35. „Szlak Orlich Gniazd” w B+dzinie
36. „Szlak Orlich Gniazd” w Ogrodzie/cu
37. Szyndzielnia – Kolejka
38. Turystyczna Kolejka W skotorowa w Bytomiu
39. Tyskie Browary Ksi +ce
40. Ustro/ – Uzdrowisko
7
41. Wis a „Zamek”
42. Wi la/skie Centrum Kultury I Informacji
43. Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie
44. Wzgórze Cieszyn
45. Zameczek My liwski w Promnicach
46. Zespó Pa acowo-Parkowy w Kosz+cinie
Ankiety przeprowadzono na podstawie anonimowego kwestionariusza podczas wizyt
respondentów w wytypowanych powy ej miejscach. Czas po wi+cony na wype nienie
ankiety zajmowa od 10 – 12 minut. Ankieta sk ada a si+ z 17 pyta/, w tym 3 pytania
posiadaj form+ otwart (za cznik 1).
8
3. RUCH TURYSTYCZNY
Dane dotycz ce struktury ruchu turystów zagranicznych, w województwie l skim
przekazane przez Urz d Statystyczny w Katowicach, wskazuj i w 2005 roku przyjecha o do
województwa
cznie 263 149 obcokrajowców. Struktura ruchu turystycznego przedstawiona
zosta a w tabeli 2.
Tabela 2
Struktura ruchu turystycznego w 2005 roku w województwie 8l9skim
PaGstwo
Niemcy
W ochy
Inne
Francja
Czechy
Wielka Brytania
Ukraina
Rosja
Litwa
Stany Zjednoczone Ameryki
W+gry
Austria
Niderlandy (Holandia)
S owacja
Sotwa
Hiszpania
Szwecja
Norwegia
Belgia
Bia oru
Japonia
Finlandia
Portugalia
Dania
Irlandia
Szwajcaria
S owenia
Kanada
Estonia
Grecja
Luksemburg
Malta
Cypr
Liczba Udzia+ %
84 061
31,94
29 737
11,30
18 967
7,21
13 465
5,12
10 651
4,05
9 181
3,49
9 169
3,48
8 514
3,24
6 998
2,66
6 823
2,59
6 779
2,58
6 751
2,57
6 753
2,57
5 466
2,08
5 169
1,96
4 893
1,86
4 698
1,79
4 160
1,58
3 502
1,33
2 935
1,12
2 490
0,95
1 917
0,73
1 636
0,62
1 578
0,60
1 517
0,58
1 256
0,48
1 104
0,42
1 017
0,39
946
0,36
596
0,23
183
0,07
136
0,05
101
0,04
Nród o: http://www.stat.gov.pl/urzedy/katow/index.htm
9
Jak wynika z powy szego zestawienie najwi+kszy udzia % posiadaj
tury ci z
Niemiec – 31,94%, W och – 11,3% i zdecydowanie mniej z Francji 5,12%, Czech – 4,05%,
Wielkiej Brytanii – 3,49%, Ukrainy – 3,48% i innych.
W badaniu ruchu turystycznego przeprowadzonym w terminie 25 lipiec – 5 sierpie/
2006, wzi+to pod uwag+ nast+puj ce cechy turystów:
a) ilo C,
b) p eC,
c) narodowo C.
Tabela numer 3 przedstawia zestawienie obiektów i atrakcji wskazanych, w których
przeprowadzone badanie ruchu turystycznego. Miejsca
obiekty wskazane przez
l sk
Organizacj+ Turystyczn , dla pe niejszej analizy wzbogacono o takie obiekty jak:
•
Gór+ Mar w Mi+dzybrodziu Mywieckim;
•
Hotel „Podlesice”.
Tabela 3
Wybrane obiekty i atrakcje województwa 8l9skiego
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
Szlak Orlich Gniazd – Zamek Ogrodzieniec (ul. Ko ciuszki 66)
Tyskie Browary Ksi +ce i Muzeum Piwowarstwa, Tychy (ul. Miko owska 5)
Muzeum Zamkowe, Pszczyna (ul. Brama Wybra/ców 1)
Wzgórze Zamkowe, Cieszyn (Rynek 1)
Kolej gondolowa na Szyndzielnie, Bielsko – Bia a (Al. Armii Krajowej 336)
Góra Mar, Mi+dzybrodzie Mywieckie (ul. Górska 21)
Uzdrowisko - Gocza kowice Zdrój
Jezioro Mywieckie (okolice Jeziora Mywieckiego)
Rezydencja Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej „Zamek”, Wis a
Górno l ska Kolej W skotorowa, Bytom (ul. Reja)
Skansen Górniczy Królowa Luiza, Zabrze (ul. Wolno ci 410)
Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku, Chorzów (Al. Ró ana 2)
„Zamek Chudów”, Chudów (ul. Podzamcze 6)
Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, Rudy (ul. Cysterska 4)
Miejskie Centrum Informacji Turystycznej, Bielsko – Bia a, pl. Ratuszowy 4
Jasnogórskie Centrum Informacji, Cz+stochowa – Jasna Góra, ul. O.A. Kordeckiego 2
Punkt Informacji Turystycznej, Istebna 68
Punkt Informacji Miejskiej, Rybnik, Pl. Wolno ci
Szczyrk – Skrzyczne – kolejka linowa.
Miejska Informacja Turystyczna, Ustro/, ul. Rynek 2
Wi la/skie Centrum Kultury i Informacji, Wis a, pl. B. Hoffa 3
Biuro Informacji Turystycznej, Mywiec, Rynek 12
Czantoria kolejka linowa.
Pyrzowice – port lotniczy
Podlesice – okolice hotelu „Ostaniec”, Rz+dkowice
Ustro/ – Równica,
10
27. Korbielów,
Spo ród atrakcji turystycznych województwa, wybrano 29 obiektów, w których tak e
przeprowadzono badanie, maj ce na celu okre lenie struktury ruchu turystycznego – 1429
obcokrajowców (0,54% wszystkich obcokrajowców w porównaniu z ogó em w województwie
w 2005 r.), a wyniki tego badania przedstawiono na rysunku 1.
Rysunek 1.
Struktura ruchu turystów zagranicznych w wybranych obiektach w województwie
8l9skim.
25,0%
19,9% 19,9%
20,0%
15,5%
14,6%
15,0%
9,7%
10,0%
8,0%
4,5%
5,0%
2,2%
2,2%
2,1%
0,8%
0,1% 0,1% 0,3% 0,4%
0,2%
zy
Li
Ka
tw
in
na
dy i
jc
zy
cy
U
kr
ai
na
l
nd
r
ra
e
Iz
ol
e
H
W
#o
Ja
po si
%c
zy
cy
Fr
an
cu
Am
zi
er
yk
an
ie
S#
ow
ac
y
C
ze
si
N
ie
m
cy
H
is
zp
an
ie
An
gl
ic
y
R
um
un
i
R
os
ja
ni
e
0,0%
Analizuj c kraj pochodzenia obcokrajowców, udzia y procentowe przedstawia y si+
nast+puj co:
- 19,9% Niemcy, np.: Ustro/ – Równica, Muzeum Piwowarstwa w Tychach, Ustro/,
Jasnogórskie Centrum Informacyjne w Cz+stochowie, Górno l sk Kolej W skotorow ,
- 19,9% Hiszpania, np.: Muzeum Piwowarstwa w Tychach, Zamek Ogrodzieniec, Weso e
Miasteczko w Chorzowie, Punkt Informacji w Istebnej,
- 15,5% Republika S owacka, np.: Mi+dzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice,
- 14,6% Anglia, np.: Mi+dzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice, Ustro/-Równica,
- 9,7% Japonia, np.: Mi+dzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice, Ustro/-Równica,
- 8,0% Rumunia, np.: Muzeum Piwowarstwa w Tychach
11
- i inni (rys. 1).
W
najwi+ksz
wietle przeprowadzonych bada/ wynika,
e obiektami odwiedzonymi przez
liczb+ turystów (spo ród wyró nionej grupy), by y: Mi+dzynarodowy Port
Lotniczy Katowice-Pyrzowice, Weso e Miasteczko w Chorzowie (wchodz ce w kompleks
Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku), Muzeum Piwowarstwa w Tychach (w
obr+bie Tyskich Browarów Ksi +cych), Jasnogórskie Centrum Informacji w Cz+stochowie,
Bielsko-Bia a, Zamek w Ogrodzie/cu („Szlak Orlich Gniazd”), Ustro/, Wi la/skie Centrum
Kultury i Informacji oraz Biuro Informacji Turystycznej w Mywcu i inne. Obiekty je by y
odwiedzane zarówno przez turystów krajowych, jak i zagranicznych (tab. 4).
Tabela 4.
Ruch turystyczny w wybranych miejscach województwa 8l9skiego
Lp
Obiekt
Polacy
Obcokrajowcy
Ogó em
Razem
Kobiety
M+ czyFni
Razem
Kobiety
M+ czyFni
1
Ustro/ - Rynek 2
1133
637
496
95
37
58
1228
2
Bielsko-Bia a
1506
812
694
36
26
10
1542
3
Wyci g Czantoria
173
98
75
0
0
0
173
4
Gocza kowice Zdrój
82
60
22
0
0
0
82
5
Cieszyn
160
83
77
0
0
0
160
6
Skrzyczne
251
120
131
0
0
0
251
7
Szyndzielnia
PK „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe
Rud Wielkich”
391
267
124
14
8
6
405
102
39
63
0
0
0
102
25
16
9
1
0
1
26
513
192
321
24
12
12
537
2166
1210
956
74
22
52
2240
64
37
27
4
0
4
68
284
146
138
32
16
16
316
1954
614
1340
274
115
159
2228
98
46
52
11
7
4
109
8
9
Punkt Informacji Miejskiej w Rybniku
Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku
10 w Chorzowie, Planetarium
11 Weso e Miasteczko w Chorzowie
12 Skansen Górniczy „Królowa Luiza”
13 Górno l ska Kolej W skotorowa
14 Muzeum Piwowarstwa, Tychy
15 Podlesice
16 Rz+dkowice "Ska y"
32
11
21
0
0
0
32
17 Zamek Ogrodzieniec
1211
609
602
63
35
28
1274
15
4
11
0
0
0
15
18 Zamek Chudów
19 Korbelów - Kolej Liniowa
20 Jasnogórskie Centrum Informacji, Cz+stochowa
21 Ustro/ Równica
22 Pyrzowice - port lotniczy
240
97
143
13
5
8
253
1628
1044
584
53
20
33
1681
975
282
693
172
92
80
1147
2592
1113
1479
472
233
239
3064
23 Muzeum Zamkowe, Pszczyna
921
452
469
0
0
0
921
24 Góra Mar, Mi+dzybrodzie Mywieckie
606
286
320
10
7
3
616
25 Jezioro Mywieckie
Rezydencja Prezydenta Rzeczpospolite
26 j Polskiej "Zamek" Wis a"
203
120
83
0
0
0
203
414
245
169
0
0
0
414
27 Punkt Informacji Istebna
412
180
232
30
13
17
442
1166
628
538
30
18
12
1196
28 Wi la/skie Centrum Kultury i Informacji, Wis a
29 Biuro Informacji Turystycznej, Mywiec
Ogó em
980
448
532
21
11
10
1001
20297
9896
10401
1429
677
752
21726
12
Do obiektów, odwiedzonych najliczniej przez turystów zagranicznych nale :
Mi+dzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice, Muzeum Piwowarstwa w Tychach,
Ustro/ – Równica, Ustro/, Weso e Miasteczko w Chorzowie, Zamek w Ogrodzie/cu oraz
inne. S cznie odnotowano 1429 go ci zagranicznych, co stanowi 6,6% wszystkich 21726
turystów uczestnicz cych w tym badaniu.
Porównuj c struktur+ ruchu turystycznego z Urz+du Statystycznego z danymi
uzyskanymi z przeprowadzonych ankiet, zaznacza si+ ró nica wynikaj cy z epizodycznego
charakteru bada/.
13
4. WYNIKI BADAC
4.1. CHARAKTERYSTYKA BADANEJ ZBIOROWO CI
Jak wskazuj
wyniki przeprowadzonych bada/, najwi+ksza (ponad 80%) grupa
turystów pochodzi z województwa l skiego, a jedynie kilkuprocentowy udzia posiadaj
tury ci z województwa ma opolskiego, mazowieckiego, dolno l skiego, wielkopolskiego,
ódzkiego, opolskie (tab. 4).
Tabela 4
Miejsce zamieszkania ankietowanych
Województwo
l skie
ma opolskie
mazowieckie
dolno l skie
wielkopolskie
ódzkie
opolskie
wi+tokrzyskie
pomorskie
zachodniopomorskie
lubuskie
lubelskie
kujawsko-pomorskie
podkarpackie
podlaskie
warmi/sko-mazurskie
obcokrajowcy
Suma
Liczba
7325
509
271
191
153
126
97
68
60
45
26
25
25
21
14
9
85
9050
%
80,94
5,62
2,99
2,11
1,39
1,39
1,07
0,75
0,66
0,50
0,29
0,28
0,28
0,23
0,15
0,10
0,94
100%
Struktura obcokrajowców obj+tych przeprowadzonymi ankietami w wybranych
obiektach przedstawiona zosta a w tabeli 5.
Tabela 5
Struktura obcokrajowców
Kraj
Niemcy
Czechy
Anglia
USA
Chiny
Inni
Liczba
37
18
9
5
4
12
14
Bior c pod uwag+ wiek respondentów, najwi+kszy, prawie 30% udzia posiada a
grupa wiekowa od 25 do 34 lat oraz ok. 1% mniej, grupa dzieci i m odzie y (tab.6). wiadczy
to o du ej aktywno ci ludzi m odych, nie tylko korzystaj cych z wycieczek szkolnych ale
tak e z wyjazdów samodzielnie zorganizowanych. Na uwag+ zas uguje fakt, stosunkowo
du ego udzia u w wyjazdach, osób powy ej 45 roku ycia.
Tabela 6
Struktura wieku badanych respondentów (pytanie 15)
Wiek w latach
15-24
25-34
35-44
45-65
Udzia+ w %
28,58
29,66
26,37
15,40
Stosunkowo du y udzia ludzi m odych (w ród ankietowanych), wp ywa zapewne na
struktur+ wykszta cenia, gdy
a
12,27% to osoby z wykszta ceniem podstawowym.
Najwi+kszy udzia , ponad 61,36% osób, posiada o wykszta ceniem minimum rednie, a
jedynie 10,22% zawodowe (tab. 7).
Tabela 7
Struktura wykszta+cenia badanych respondentów (pytanie 16)
Wykszta+cenie
Wy;sze
Licencjat - zawodowe
rednie
Zawodowe
Podstawowe
Udzia+ w %
17,37
16,15
43,99
10,22
12,27
Stosunkowo wysokie wykszta cenie odzwierciedla si+ zapewne w deklarowanych
osi ganych zarobkach, gdzie najwi+ksza grupa osi ga a dochody 1000-2000 z . Du y jest
tak e udzia osób zarabiaj cych do 3000 z . Brak zarobków w ród respondentów w
wi+kszo ci spowodowany by wiekiem szkolnym (tab. 8).
Tabela 8
Struktura zarobków badanych respondentów (pytanie 17)
Wielko8< zarobków w z+
500 – 1000
1001 – 2000
2001 - 3000
3001 - 4000
wi@cej
Brak
Udzia+ w %
26,10
38,74
12,65
2,85
1,46
18,19
15
4.2. PREFERENCJE TURYSTÓW W WOJEWÓDZTWIE L SKIM
Struktura podró y
turystycznych wed ug celów wyjazdów (rys. 2), wskazuje
jednoznacznie na atrakcyjno C przyrodnicz i mo liwo ci wypoczynku w województwie
l skim, gdy a 30,94% ankietowanych osób, poda a za g ówny cel przyjazdu sport i
rekreacj+.
Rysunek 2. Cel przyjazdu do miejscowo8ci (pytanie 1 „Jaki jest cel Pani/Pana przyjazdu do
miejscowo ci? ZaznaczyC maksymalnie 3 odpowiedzi.”)
sport i rekreacja,
30,94%
zwiedzanie zabytków, muzeów,
18,23%
odwiedziny rodziny/znajomych,
10,22%
edukacja,
7,78%
zakupy,
7,77%
praca, sprawy s u bowe,
7,74%
uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych,
7,13%
pobyt w uzdrowisku,
5,15%
inny (jaki?)
odwiedzanie miejsc kultury religijnego,
Na
atrakcyjno C
2,80%
2,25%
województwa
wp ywa
ró norodno C
warunków
fizycznogeograficznych, które odzwierciedlaj si+ w zró nicowanych typach krajobrazów
oraz
ochron
przyrodnicz
niektórych
elementów
rodowiska.
Po udniowa
cz+ C
województwa to tereny o krajobrazie górskim i znajduj si+ tutaj typowe górskie parki
krajobrazowe chroni ce pasmo Beskidów (Mywiecki Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy
Beskidu
l skiego i Ma ego). Na pó nocy natomiast rzeFb+ terenu urozmaicaj
ska ki
wapienne, liczne jaskinie wyst+puj ce na obszarze Wy yny Krakowsko-Wielu/skiej, w tej
16
cz+ ci ustanowiono Park Krajobrazowy Orlich Gniazd (dodatkowo liczne warownie
jurajskie), Park Krajobrazowy „Stawiki”, Za +cza/ski Park Krajobrazowy oraz Park
Krajobrazowy „Lasy nad Górn Liswart ”. W po udniowo-zachodniej cz+ ci województwa
znajduje si+ Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”
utworzony ze wzgl+du na warto ci zarówno przyrodnicze, jak i przyrodniczo-kulturowe.
Województwo l skie, które zazwyczaj kojarzone jest z Górno l skim Okr+giem
Przemys owym, poza licznymi obszarami chronionymi o wspania ym krajobrazie mo liwym
do turystycznego i rekreacyjnego wykorzystania, posiada tak e atrakcyjne walory kulturowe.
Do walorów tych zaliczyC mo na istniej ce za o enia parkowo-pa acowe, zamki, rezydencje,
drewniane ko cio y oraz liczne obiekty poprzemys owe turystycznie zagospodarowane i
udost+pnianie do zwiedzania. W ród ankietowanych a 18,23% osób przyjecha a ze wzgl+du
na zwiedzanie istniej cych obiektów kulturowych. Kolejn
grup
celów najliczniej
reprezentowanych s odwiedziny rodziny i znajomych – 10,22%.
O atrakcyjno ci danego miejsca w po redni sposób informuje równie cz+stotliwo C
przyjazdów (rys. 3).
Rysunek 3. Cz@stotliwo8< przyjazdów (pytanie 2 „Który raz Pani/Pan odwiedzaj
miejscowo C?)
25,00%
21,85%
20,00%
19,37%
17,99%
18,43%
15,00%
10,00%
7,21%
5,00%
3,22%
2,40%
1,89%
1,14%
3,79%
1,53%
1,18%
y
ej
20
x
-2
0x
po
w
11
x
10
x
9x
8x
7x
6x
5x
4x
3x
2x
po
ra
z
pi
er
w
sz
y
0,00%
W przypadku analizowanej grupy turystów w województwie l skim, nieca e 18%
przyjecha o po raz pierwszy, a 37,8% po raz drugi i trzeci. Grup+ t+ stanowi tury ci, którzy
przyjechali g ównie w celach turystycznych (sport i rekreacja czy zwiedzanie). Kolejn grup ,
licznie reprezentowan – 29,06%, stanowi respondenci, którzy pojawiaj si+ bardzo cz+sto w
17
ankietowanym miejscu (ponad 10 razy) i b+d to przede wszystkim osoby, które przyje d aj
w celach naukowych, biznesowych, na zakupy czy w odwiedziny rodziny i krewnych.
Bezpo rednio z odleg o ci
zamieszkania
czy si+ rodzaj wykorzystanego do
przyjazdu rodka lokomocji (rys. 4). Najwi+cej osób skorzysta o z w asnego rodka transportu
– 50,53%, z komunikacji miejskiej (autobusowej, autokarowej i kolei) skorzysta o
cznie
34,04% , natomiast 13,38% ankietowanych mieszka o na tyle blisko miejscowo ci, e mog a
przyj C pieszo lub przyjechaC rowerem czy motocyklem. Jedynie 1,07% (ponad 90 osób)
respondentów przylecia o samolotem i byli to zarówno tury ci zagraniczni, jak równie
mieszka/cy innych województw w Polsce.
Rysunek 4. Wykorzystany 8rodek lokomocji (pytanie 3 „Jakim rodkiem transportu dotar /a
Pan/Pani do miejscowo ci? Prosz+ zaznaczyC g ówny rodek lokomocji.”)
60,00%
50,53%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
15,03%
10,89%
8,12%
10,00%
7,07%
3,38%
2,93%
1,07%
0,99%
au
to
st
op
em
te
m
,
sa
m
ol
o
m
ot
oc
yk
l
em
,
er
em
ro
w
sz
o,
pi
e
po
ci
'g
i
em
S,
PK
m
ob
us
e
au
t
au
to
ka
re
m
,
sa
m
oc
h
od
em
,
0,00%
Z wykorzystanym
rodkiem transportu b+dzie korespondowaC forma organizacji
podró y. Ponad 78% ankietowanych (rys. 5 ) przyjecha o do analizowanych miejscowo ci we
w asnym zakresie. Wycieczki zorganizowane przez szko y umo liwi y przyjazd kolejnym
6,75% odwiedzaj cych. Stosunkowo du y udzia przyjazdów zorganizowany by przez
zak ady pracy – 5,77%, co pozwala przypuszczaC, i turystyka zwi zana z aktywno ci
zawodow cieszy si+ du ym zainteresowaniem na tym obszarze, co nale y wykorzystaC
stwarzaj odpowiedni ofert+ dla zak adów pracy.
18
Rysunek 5. Forma organizacji podró;y (pytanie 4 „Przez kogo zosta a zorganizowana
Pana/Pani podró ?)
we w asnym zakresie,
78,36%
szko a/organizacja studencka/samorz d/o wiata
zak ad pracy,
6,75%
5,88%
Klub emeryta/rencisty/seniora 2,32%
NFZ/ZUS
1,93%
przez biuro podró y, 1,89%
Ko o Podró ników/
0,93%
klub sportowy 0,85%
Ko o Ró a/cowe/kosció /duszpastwerstwo akademickie
0,71%
Spó dzielnia Mieszkaniowa0,17%
rodzina/znajomi 0,14%
inne 0,07%
Pytani respondenci najcz+ ciej podró owali z grup znajomych i przyjació oraz z
rodzin . Prawie 5% osób podró owa a ze wspó pracownikami, zatem by y to typowe podró e
biznesowe, zwi zane z prac (rys. 6).
Rysunek 6. Z kim odbywana jest najcz@8ciej podró;? (pytanie 5 „Z kim Pan/Pani
podró uje?”)
z grup znajomych,
przyjació
42,92%
z rodzin
29,66%
podró uje sam,
wspó pracownik
22,81%
4,62%
19
Czas trwania podró y do danej miejscowo ci, wskazuje na lokalny charakter atrakcji,
gdy ponad 40% osób po wi+ci a jedynie do godziny czasu, aby dojechaC lub doj C do
wskazanego miejsca (rys. 7). Podobnej liczbie ankietowanych (40,74%) czas trwania podró y
osi gn od 1 do 3 godzin.
Rysunek 7. Czas trwania podró;y (pytanie 8 „Ile wyniós czas trwania podró y do wybranej
miejscowo ci, regionu?”)
30,00%
29,36%
25,00%
22,87%
20,00%
18,87%
15,00%
11,14%
10,00%
7,55%
5,00%
6,76%
3,42%
0,00%
do 0,5 h
od 30 min
od 1h do
od 2 do 3
-1h
od 3 do 4
2h
pow 4 - 5
h
h
h
0,01%
pow 5 h
1 dzie+
0,02%
2 dni
20
Struktura ruchu turystycznego w wybranych miejscowo ciach województwa l skiego
wskazuje na stosunkowo du y udzia ok. 15% osób przyje d aj cych na wypoczynek
wakacyjny (powy ej 7 dni), ok. 13% to tury ci przyje d aj cy na wypoczynek wi teczny (od
3 do 7 dni) oraz ok. 16% na wypoczynek weekendowy (od 1 do 2 dni). Ponad po owa
respondentów reprezentowa a ruch passantów, przebywaj c na terenie miejscowo ci do kilku
godzin (rys. 8).
Rysunek 8. Czas sp@dzony w miejscowo8ci (pytanie 7 „Ile czasu sp+dzi Pan/Pani w
miejscowo ci?”)
35,00%
32,37%
30,00%
25,00%
23,54%
20,00%
15,98%
15,00%
14,68%
13,43%
10,00%
5,00%
0,00%
od 3 godzin
do 1 dnia
do 3 godzin
od 1 do 2 dni
wi,cej ni 7
dni
od 3 do 7 dni
21
Bezpo rednio z czasem przebywania w danej miejscowo ci wi e si+ konieczno C
skorzystania z noclegu. Najwi+cej osób nie korzysta a z noclegów ok. 48% , co wynika
po rednio tak e z faktu, i ponad 55% ankietowanych przebywa a do 3 godzin w danej
miejscowo ci. Du y udzia osób posiada w asne mieszkanie w okolicy, co wiadczy o
bezpo rednim korzystania z walorów turystycznych ludno ci miejscowej. Pozosta e osoby
korzysta y z ró norodnych obiektów zbiorowego zakwaterowania i innych obiektów oraz
korzysta a z go cinno ci rodziny, przyjació (rys. 9).
Rysunek 9. Rodzaj zakwaterowania (pytanie 6 „Z jakiego zakwaterowania Pan/Pani
korzysta?)
48,12%
nie korzystam
11,25%
w asne mieszkanie,
8,47%
znajomi lub rodzina,
6,82%
kwatera prywatna,
5,90%
pensjonat
o rodek sanatoryjny, uzdrowiskowy,
4,86%
hotel
4,75%
2,91%
dom wycieczkowy
kemping, pole namiotowe,
2,10%
schronisko
1,70%
o rodek wczasowy,
1,68%
motel
0,78%
akademik
0,37%
domek letniskowy
0,13%
plebania.kosció
0,11%
szpital
0,02%
internat
0,01%
22
Bardzo interesuj co przedstawia si+ równie wykaz Fróde informacji o atrakcjach
turystycznych województwa l skiego (rys. 10). Najwi+cej informacji dostarczano tradycyjn
drog przekazu s ownego od znajomych i rodziny, a tak e z wykorzystaniem Internetu. Du a
rola Internetu dowodzi konieczno C wi+kszej dba o ci o pe ne i rzetelne informacje
przekazywane drog+ elektroniczn . Przeprowadzone badania ankietowe pokaza y, jak
niewielki udzia w przekazywaniu informacji o regionie, posiadaj informacje turystyczne –
wskazanie przez ok. 6% osób.
Rysunek 10. Nród+o informacji na temat atrakcji turystycznych (pytanie 13 „Z jakich
Fróde czerpie Pan/Pani informacje na temat atrakcji turystycznej województwa l skiego?
Prosz+ zaznaczyC maksymalnie 3 odpowiedzi).
znajomi, rodzina,
26,56%
26,14%
Internet,
12,29%
prasa,
10,88%
telewizja
6,70%
katalogi, foldery,
szko a,
6,08%
5,96%
punkty informacji turystycznej,
2,91%
biura podró y,
2,03%
targi turystyczne,
przewodniki/mapy/
informatory/ulotki/bilbordy
0,25%
lekarz/NFZ
0,10%
praca 0,06%
ksi ki 0,03%
radio 0,01%
23
Na pytanie otwarte, co sk oni o do odwiedzenia miejscowo ci, respondenci mogli
podaC maksymalnie do trzech odpowiedzi. Wszystkie odpowiedzi zosta o odpowiednio
pogrupowane na 11 grup tematycznych oraz grupa tzw. inne. W ród odpowiedzi
pojawiaj cych si+ najcz+ ciej nale a y:
- sport i rekreacja – 25,48%,
- sprawy osobiste, odwiedziny rodziny – 19,8%,
- sprawy biznesowe, nauka i szkolenia – 13,54% (rys. 10).
Rysunek 11. „Co sk+oni+o Pani9/Pana do odwiedzenia miejscowo8ci?” (pytanie 10)
Udzia %
Sport i rekreacja
30,00
Sprawy osobiste, odwiedziny rodziny
25,48
25,00
20,00
Sprawy biznesowe, nauka, szkolenia
Wycieczki i zwiedzanie
19,80
Inne
15,00
Zakupy
13,54
Walory kulturowe
10,80
10,00
Pobyt w uzdrowisku, leczenie
7,85
6,06
5,00
5,09 4,73
Walory przyrodnicze
3,71
1,62 1,08
0,00
Odwiedzanie miejsc kultu religijnego
0,23
Infrastruktura turystyczna i
paraturystyczna
Promocja
24
Chc c okre liC atrakcyjno C turystyczn wytypowanych miejsc, zadawano pytanie
dotycz ce tych elementów, których zabrak o w danym miejscu (rys. 12). Najcz+ ciej
pojawia a si+ odpowiedF „niczego”, wed ug 66,5% ankietowanych turystów, co wskazuje na
du
atrakcyjno C obiektów. Elementami, które nale a oby zmieniC, s przede wszystkim
infrastruktura turystyczna i paraturystyczna, baza noclegowa oraz gastronomiczna.
Rysunek 12. Czego brakowa+o Panu/Pani w trakcie pobytu w wybranej miejscowo8ci?
Maksymalnie trzy odpowiedzi (pytanie 9)
70,0
65,3
60,0
Niczego
50,0
Dost2pno34 komunikacyjna
Infrastruktura paraturystyczna
Inne
Baza gastronomiczna
Udzia. %
40,0
Walory przyrodnicze
Informacji
Zakupy
Wydarzenia kulturalne
Infrastruktura turystyczna
30,0
Poczucie bezpiecze%stwa
Obs#uga, kultura
Baza noclegowa
Rodzina
20,0
Walory estetyczne
Walory kulturowe
10,0
7,6
6,3
5,2
4,2
3,5
1,9
1,3
1,0
0,8
0,8
0,6
0,6
0,5
0,4
0,1
0,0
25
Kolejne i zarazem ostatnie pytanie otwarte dotyczy o tych walorów, które szczególnie
zachwyci y przebywaj cych, w okolicach obiektów, respondentów (rys. 13). Najwi+cej osób
by o zachwycone walorami kulturowymi i przyrodniczymi,
cznie ponad 83%, co dowodzi
atrakcyjno ci turystycznej. Jednak nale y zwróciC równie uwag+, i bardzo du y odsetek
osób nie by o zachwycona niczym – ponad 31%.
Rysunek 13. Co szczególnie Pani9/Pana zachwyci+o w wybranej miejscowo8ci? (pytanie
11).
50,00
45,00
40,00
Udzia. %
35,00
43,38
Walory kulturowe
40,21
Walory przyrodnicze
Nic
Inne
31,71
30,00
Atmosfera, estetyka miejsca
Sklepy, zakupy
25,00
Infrastruktura turystyczna
20,00
Komunikacja
Infrastruktura paraturystyczna
15,00
10,00
5,00
Wszystko
8,32
Gastronomia
4,65
3,67 3,64
2,05 2,01 1,71 1,39
0,62
Baza noclegowa
0,00
26
Niepodwa alne walory kulturowe i przyrodnicze, wp ywaj ce na odbiór atrakcyjno ci
turystycznej danej miejscowo ci zosta y podsumowane ocen wystawion przez turystów.
Rysunek 14. Ocena atrakcji przez turystów (pytanie 12 „Ocena jednaj wybranej atrakcji
miejscowo ci”)
45,0%
42,10%
42,39%
40,0%
35,0%
30,0%
25,0%
20,0%
15,0%
13,14%
10,0%
5,0%
0,0%
1,56%
bardzo dobra
0,80%
dobra
/rednia
poni ej przeci,tnej
niezadawalaj'ca
Zdecydowana wi+kszo C ankietowanych ponad 84%, wystawi o ocen+ bardzo dobr i
dobr . Wynik ten mo na by oby w przysz o ci jeszcze podwy szyC, wprowadzaj c zmiany w
pewnych mankamentach zauwa onych przez turystów.
27
Ocena, atrakcji i obiektów turystycznych w województwie l skim, dokonana przez
turystów i odwiedzaj cych z poszczególnych województw przedstawiona zosta a w tabeli 10.
Tabela 10. Ocena atrakcji i obiektów turystycznych wed+ug województw
Ocena w % w danym województwie
bardzo dobra dobra
8rednia
poni;ej przeci@tnej niezadowalaj9ca
dolno l skie
49,74
37,17
11,52
1,57
0
kujawsko-pomorskie
44,00
44,00
12,00
0
0
lubelskie
64,00
28,00
8,00
0
0
lubuskie
46,15
34,62
15,38
3,85
0
ódzkie
50,80
33,33
14,29
1,58
0
ma opolskie
41,65
50,49
6,68
1,18
0
mazowieckie
61,25
31,73
6,28
0,74
0
opolskie
51,09
35,87
9,78
2,17
1,09
podkarpackie
28,57
42,86
28,57
0
0
podlaskie
53,84
23,08
23,08
0
0
pomorskie
52,94
32,35
11,77
1,47
1,47
l skie
45,03
45,64
8,23
0,73
0,35
wi+tokrzyskie
75,00
20,59
4,41
0
0
warmi/sko-mazurskie
22,22
55,56
22,22
0
0
wielkopolskie
60,78
30,72
7,84
0,66
0
zachodniopomorskie
40,00
55,56
4,44
0
0
obcokrajowcy
32,94
37,65
29,41
0
0
Województwo
Jak z powy szego zestawienia wynika, odwiedzane atrakcje i obiekty najwy ej zosta y
ocenione przez mieszka/ców nast+puj cych województw:
wi+tokrzyskie, lubuskie,
mazowieckie, wielkopolskie, podlaski, pomorskie, opolskie,
ódzkie – powy ej 50%
odpowiedzi wskaza o na ocen+ bardzo dobr . Ocena dobra zosta a przyznana przez ponad
po ow+ respondentów
mazurskie,
pochodz cych z województw: zachodniopomorskie, warmi/sko-
i ma opolskie. Odwiedzane miejsca rednio podoba y si+ przede wszystkim
ankietowanym z województw: podkarpackie, podlaskie i warmi/sko-mazurskie – ponad 20 %
wskaza/. Znalaz y si+ równie oceny poni ej przeci+tnej, które wskazali odwiedzaj cy m.in. z
województwa lubuskiego i opolskiego, a jedynie respondenci z trzech województw oceni a
walory odwiedzanych miejsc jako niezadowalaj ce, a nale
do nich: pomorskie, opolskie i
l skie.
28
5. WNIOSKI KOCCOWE I ZALECENIA
5.1 WNIOSKI OGÓLNE
W
wietle przeprowadzonych bada/ ankietowych, maj cych na celu okre lenie
preferencji turystycznych respondentów odwiedzaj cych wybrane obiekty w województwie
l skim, mo na postawiC nast+puj ce wnioski:
1. W wi+kszo ci wybrane obiekty stanowi y przede wszystkim atrakcje dla mieszka/ców
województwa, co mo e wiadczyC o ich lokalnym znaczeniu.
2. Potencja turystyczny (zarówno walory kulturowe, jak i przyrodnicze) województwa
l skiego, pozwala na zrealizowanie podstawowych potrzeb przebywaj cych
turystów.
3. Ró norodno C obiektów, pozwala na zainteresowanie ró ni cych si+ (pod wzgl+dem
wieku, zamo no ci, zarobków czy wykszta cenia) grup zainteresowanych.
4.
Nale y zaktywizowaC dzia alno C i poszerzyC funkcj+ informacji turystycznych.
5. Najwi+ksze zauwa one
przez
turystów mankamenty,
turystycznej i paraturystycznej, bazy noclegowej oraz
dotycz
infrastruktury
ywieniowej, a tak e
komunikacyjne. Wszystkie te elementy wp ywaj na atrakcyjno C turystyczn , wi+c
nale y bezwzgl+dnie dbaC o wysoki poziom jaki reprezentowaC powinny.
5.2. TENDENCJE
Przeprowadzone „Badania preferencji w województwie
l skim (na wybranych
przyk adach)” stanowi o kontynuacj+ badania pilota owego przeprowadzonego przez l sk
Organizacj Turystyki we wrze niu i paFdzierniku 2005. W pierwszym badaniu odnotowano
nisk
skuteczno C
ankiet
zwrotnych,
co
przyczyni o
si+
do
zmiany
podej ciu
metodologicznego, polegaj cego na udziale ankietera przeprowadzaj cego ankiet+ w ród
turystów w okre lonym miejscu oraz obiekcie oraz atrakcji.
W porównaniu z badaniami wcze niejszymi odnotowano nast+puj ce tendencj+:
-
wzrost udzia u mieszka/ców województwa
l skiego w ród badanych
respondentów, prawie o 100%;
-
nast pi a zmiana w celach przyjazdów, przewa a teraz sport i rekreacja –
ponad 30% (wcze niej ok. 14%), a zwiedzanie zabytków spad o na drug
pozycj+ do 18% (wcze niej ponad 58%);
29
-
g ównym rodkiem lokomocji nadal jest samochód, natomiast wykorzystanie
PKP spad o o 8%;
-
zmiany uleg a równie
wielko C grupy podró uj cych, gdy
zadeklarowa o wyjazdy z grup
ponad 42%
znajomych i przyjació (wcze niej oko o
27%);
-
wyd u eniu uleg czas przebywania w danej miejscowo ci, oko o 6% wi+cej
turystów pozosta o przynajmniej na jedn noc;
-
odnotowano natomiast wi+kszy udzia nie korzystaj cy z noclegów, spad o
wykorzystanie obiektów noclegowych, co pozwala wysun C wnioski, i tury ci
spali poza odwiedzan miejscowo ci ;
-
bior c pod uwag+ Fród a informacji zaobserwowano niepokoj cy spadek o
oko o 20% internetu;
-
uleg a, tak e zmianie struktura wieku turystów, spadek udzia u osób w
przedziale wiekowym 25 – 34 oraz 45 – 65, na rzecz wzrostu udzia u osób w
wieku 15 – 25 i 35 – 44;
-
struktura wykszta cenia turystów tak e przedstawia si+ inaczej, i udzia osób
z wykszta ceniem wy szym zmniejszy si+ z oko o 51% do oko o 17%;
Jak z powy szych analiz wynika struktura podejmowanych celów podró y oraz
sp+dzania czasu wolnego ulega zmian .
5.3. WNIOSKI DLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
W
wyniku
przeprowadzonych
bada/
nasuwaj
si+
wnioski
wskazuj ce
na
nieprawid owo ci w funkcjonowaniu oraz wykorzystaniu i zagospodarowaniu miejscowo ci z
wyst+puj cymi tam atrakcjami:
-
w zwi zku z g ównym celem przyjazdu do wybranych miejscowo ci nale y
zadbaC o udost+pnienie wi+kszej powierzchni lepiej zagospodarowanych
terenów do wypoczynku i rekreacji (wskazuj na to odpowiedzi udzielone w
pyt. Czego Pani/Panu brakowa o w trakcie pobytu w danej miejscowo ci? –
rys. 12,
-
ankietowani tury ci podró owali g ównie w asnymi samochodami i zauwa yli
liczne mankamenty dotycz ce stanu dróg i braku odpowiedniego oznakowania,
-
tury ci niezmotoryzowani mieli trudno ci z dostaniem si+ do niektórych
atrakcji rodkami komunikacji publicznej,
-
brak lub niedobór takich elementów jak: kosze na mieci, awki, toalety,
30
-
w zwi zku z du ym zainteresowaniem walorami kulturowymi nale y do o yC
wszelkich stara/, aby ich stan techniczny i estetyka otoczenia nie pozostawia a
wiele do yczenia,
-
w ród badanych osób odnotowano poczucie braku bezpiecze/stwa w
odwiedzanych miejscach,
-
nale y rozwin C sieC punktów informacji turystycznej oraz zwi+kszyC jej
aktywno C.
5.2 WNIOSKI DLA BRANSY TURYSTYCZNEJ
Respondenci bior cy udzia w badaniu bardzo wysoko ocenili atrakcyjno C odwiedzanej
miejscowo ci (ponad 42% ocena bardzo dobra i ponad 42% ocena dobra). Zauwa yli oni
tak e pewne braki i niedoci gni+cia z zakresu infrastruktury turystycznej i paraturystycznej,
które bran a turystyczna wraz z organizacjami turystycznymi powinny za wszelk cen+
zlikwidowaC lub ograniczyC, chc c przyci gn C i utrzymaC turystów.
Podczas analizy bada/ zauwa ono, co nast+puje:
-
w niektórych miejscowo ciach i w pobli u atrakcji zauwa ono niedobór bazy
gastronomicznej i noclegowej,
-
jako C
wiadczonych us ug zarówno w miejscach zakwaterowania oraz
obiektach turystycznych cz+sto by a na niskim poziomie,
-
brak dostatecznych i ogólnodost+pnych informacji o odwiedzanych obiektach i
atrakcjach turystycznych,
-
turystom brakowa o miejsc do bezpiecznego wypoczynku i rekreacji dla
dzieci,
-
cz+sto pojawia a si+ informacja o braku mo liwo ci sp+dzania czasu wolnego
w godzinach wieczornych.
Niew tpliwy
potencja
turystyczny
województwa
l skiego,
nie
jednokrotnie
podkre lany przez ankietowanych turystów, nale y wykorzystaC po uprzednim wprowadzeniu
pewnych zmian przez wszystkie podmioty maj ce wp yw na rozwój turystyki w regionie.
31
Literatura
Daszkowska M.: Us ugi. Produkcja, rynek, marketing. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1998.
Gaworecki W.W.: Turystyka. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
Kaczmarek J., Stasiak A., W odarczyk B.: Produkt turystyczny. Pomys , organizacja,
zarz dzanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005.
Kotler Ph.: Marketing. Analiza Planowanie Wdra"anie i Kontrola. Wydawnictwo Felberg
SJA, Warszawa 1999.
Kramer T.: Podstawy marketingu. Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000.
Lijewski T., Miku owski W., Wyrzykowski J.: Geografia turystyki Polski. Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
Sazarek R.: Ekonomika turystyki. Wybrane zagadnienia. Wy sza Szko a Ekonomiczna w
Warszawie, Warszawa 2004.
Marketing us ug turystycznych. Red. A. Panasiuk. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2005.
Nowakowski M.: S ownik terminów zwi zanych z turystyk i hotelarstwem. Górno l ska
Wy sza Szko a Handlowa, Katowice 2001.
Rocznik statystyczny województwa +l skiego 2004. Urz d Statystyczny w Katowicach,
Katowice 2004.
Rogalewski O.: Zagospodarowanie turystyczne. WSiP, Warszawa 1979.
Terminologia turystyczna. Zalecenia WTO. ONZ-WTO, Warszawa 1995.
Turystyka w województwie +l skim w 2004 roku, Urz d Statystyczny w Katowicach,
Katowice 2005.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o us ugach turystycznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz.
2268, Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 Nr 175, poz. 1462).
32
Ankieta
Szanowni Pa/stwo!
l ska
Organizacja
Turystyczna
i
Górno l ska
Wy sza
Szko a
Handlowa
im. W. Korfantego w Katowicach zwraca si+ do Pa/stwa o wype nienie poni szej ankiety
w ramach prowadzonych bada/ profilu turystów w województwie l skim.
Ankieta jest anonimowa, a uzyskane dane pos u
wy cznie do celów statystycznych.
Z góry dzi+kujemy za po wi+cony czas!
1. Jaki jest cel Pani/Pana przyjazdu do miejscowo ci?
(prosz2 zaznaczy3 maksymalnie 3 odpowiedzi)
a) odwiedziny rodziny/znajomych,
b) praca, sprawy s u bowe,
c) zwiedzanie zabytków, muzeów,
d) sport i rekreacja,
e) uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych,
f) pobyt w uzdrowisku,
g) zakupy,
h) odwiedzanie miejsc kultury religijnego,
i) edukacja,
j) inny (jaki?) ....................................
2. Który raz Pani/ Pan odwiedzaj miejscowo C?
a)
b)
c)
d)
1
2
3
(prosz2 poda3 ilo+3)......................................
3. Jakim rodek transportu dotar /a Pan/Pani do miejscowo ci?
(Prosz2 zaznaczy3 g ówny +rodek transportu)
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
samolotem,
samochodem,
motocyklem
poci giem
autokarem,
autobusem PKS,
rowerem,
pieszo,
autostopem.
4. Przez kogo zosta a zorganizowana Pana/Pani podró ?
a) we w asnym zakresie,
b) przez biuro podró y,
c) zak ad pracy,
d) inny (jaki?) ...................................
33
5. Z kim Pan/Pani podró uje?
a) podró uje sam,
b) wspó pracownik
c) z rodzin (+ dzieci – ile?)..................
d) z grup znajomych, przyjació
6. Z jakiego zakwaterowania Pan/Pani korzysta?
a) hotel,
b) motel,
c) pensjonat,
d) dom wycieczkowy
e) schronisko,
f) kemping, pole namiotowe,
g) o rodek sanatoryjny, uzdrowiskowy,
h) o rodek wczasowy,
i) kwatera prywatna,
j) znajomi lub rodzina,
k) w asne mieszkanie,
l) inny obiekt (jaki?) ................
m) nie korzystam
7. Ile czasu sp+dzi Pan/ Pani w miejscowo ci?
a) do 3 godzin
b) od 3 godzin do 1 dnia
c) od 1 do 2 dni
d) od 3 do 7 dni
e) wi+cej ni 7 dni
8. Ile wyniós czas trwania podró y do wybranej miejscowo ci, regionu?
(prosz2 poda3)
9. Czego brakowa o Panu/Pani w trakcie pobytu w wybranej miejscowo ci?
(prosz2 poda3 maksymalnie do trzech rzeczy)
10. Co Pana/ Pani sk oni o do odwiedzenia miejscowo ci?
11. Co szczególnie Pana/Pani zachwyci o w wybranej miejscowo ci?
12. Ocena jednej wybranej atrakcji miejscowo ci
1- bardzo dobra
2- dobra
34
3- rednia
4- poni ej przeci+tnej
5- niezadawalaj ca
13. Z jakich Fróde czerpie Pan/Pani informacje na temat atrakcji turystycznej
województwa l skiego?
(prosz2 zaznaczy3 maksymalnie 3 odpowiedzi)
a) znajomi, rodzina,
b) szko a,
c) Internet,
d) punkty informacji turystycznej,
e) telewizja
f) targi turystyczne,
g) biura podró y,
h) katalogi, foldery,
i) prasa,
j) inne (jakie?) ......
14. Miejscowo C zamieszkania ankietowanego
.............................................................
15. Wiek
a) 15-24
b) 25-34
c) 35-44
d) 45-65
16. Wykszta cenie
a) podstawowe
b) zawodowe
c) rednie
d) licencjat – zawodowe
e) wy sze
17. Zarobki
a)
b)
c)
d)
e)
f)
500 – 1000
1100 – 2000
2100 – 3000
3100 – 4000
wi+cej
brak
35