Leasing w uproszczony sposób

echo
www.roedl.pl
Rzeczpospolita z 2.12.2015
Leasing w uproszczony sposób
Po nowelizacji przepisów nie tylko jednostki, których sprawozdanie nie podlega badaniu, mogą zaniechać
podwójnego – podatkowego i bilansowego – rozliczania leasingu.
Zgodnie z art. 709 kodeksu cywilnego przez umowę leasingu rozumiemy umowę, w której leasingodawca
zobowiązuje się nabyć rzecz od oznaczonego podmiotu i oddać go leasingobiorcy do używania albo używania i
pobierania pożytków przez czas oznaczony, a leasingobiorca zobowiązuje się zapłacić leasingodawcy w
uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne nie mniejsze niż cena, po której leasingodawca nabył rzecz od
oznaczonego podmiotu. Rzeczami w rozumieniu przepisów k.c. są tylko przedmioty materialne.
Ustawa o rachunkowości (dalej: uor), podobnie jak ustawa o CIT i ustawa o PIT, poszerza zakres przedmiotowy
umowy leasingu określonej w kodeksie cywilnym o wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo
wieczystego użytkowania gruntów.
Z kolei w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 5 stwierdza się, że umową leasingu jest każda umowa zawarta na
okres co najmniej 12 miesięcy, na mocy której finansujący oddaje korzystającemu składnik aktywów do odpłatnego
używania albo używania i pobierania pożytków. Oznacza to, że zgodnie z przepisami o rachunkowości umowami
leasingu są również nazwane w k.c. umowy najmu i dzierżawy zawarte na czas oznaczony.
Umowa leasingu jest więc w istocie umową najmu/dzierżawy, na podstawie której prawo własności składnika
aktywów może nigdy nie przejść na najemcę/korzystającego. Można przyjąć w uproszczeniu, że wszelkie płatności
wynikające z takiej umowy powinny być ujmowane przez korzystającego jako koszty w momencie powstania
przychodu u finansującego. Jeżeli jednak okres umowy leasingu będzie zbliżony do okresu ekonomicznej
użyteczności danego składnika aktywów, to pojawia się pytanie, czy zasadniczo całe ryzyko i korzyści związane z
prawem własności danego elementu aktywów nie przeszły na korzystającego i czy w takim przypadku korzystający
powinien ująć przedmiot leasingu jako własny składnik aktywów.
Aby móc prawidłowo odpowiedzieć na postawione wyżej pytania, należy sprawdzić, czy dana umowa leasingu
spełnia przynajmniej jeden z siedmiu warunków opisanych w art. 3 ust. 4 uor .
Jeżeli umowa leasingu spełnia choćby jeden z wymienionych w ramce warunków, to jest klasyfikowana jako umowa
leasingu finansowego. Oznacza to, że przedmiot leasingu powinien być ujęty w ewidencji korzystającego, który
jednocześnie ujmuje w księgach zobowiązanie wobec finansującego w wartości inwestycji.
Jeżeli natomiast umowa nie spełnia żadnego z warunków opisanych w art. 3 ust. 4 uor, to jest to umowa leasingu
operacyjnego. Obowiązek ujęcia przedmiotu leasingu w ewidencji pozostaje wtedy po stronie finansującego.
Korzystający nie wykazuje w bilansie aktywów używanych na podstawie umowy leasingu, jednak jest zobowiązany
ujawnić informacje na temat wartości nieamortyzowanych lub nieumarzanych środków trwałych używanych na
podstawie takiej umowy w dodatkowych informacjach i objaśnieniach.
Klasyfikacja umowy powinna być przeprowadzona na moment rozpoczęcia leasingu, co w praktyce oznacza wybór
wcześniejszej z dwóch dat: zawarcia umowy leasingu lub zobowiązania się stron do przestrzegania głównych
postanowień umowy leasingu.
Krąg uprawnionych...
Dla wybranych podmiotów uor wprowadza uproszczenie w ujmowaniu leasingu. Po spełnieniu określonych wymagań
leasingobiorca może wykazać umowę leasingu zgodnie z przepisami podatkowymi, nawet jeśli spełnia ona jeden z
warunków z art. 3 ust. 4 uor. Jest to bardzo wygodna furtka, która pozwala na traktowanie umowy leasingu najczęściej
jako leasingu operacyjnego, przez co pominięta jest procedura ujęcia, wyceny i odpisów amortyzacyjnych przedmiotu
leasingu w księgach korzystającego.
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
...znacznie się poszerzył
Do 23 września 2015 roku, tj. przed wejściem w życie znowelizowanej ustawy o rachunkowości, kwalifikacja umowy
leasingu zgodnie z przepisami podatkowymi była możliwa dla podmiotów, których roczne sprawozdanie finansowe
nie podlegało obowiązkowi badania i ogłaszania. Zmienione przepisy ustawy o rachunkowości rozszerzyły katalog
jednostek mogących stosować to uproszczenie. Obejmuje ono także jednostki samorządu terytorialnego oraz
jednostki, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących wielkości:
1) 17 mln zł sumy bilansowej na koniec roku obrotowego;
2) 34 mln zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
3) 50 osób średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty,
– czyli jednostki małe.
Z katalogu małych jednostek wyłączono:
1) jednostki działające na podstawie lub ubiegających się albo zamierzających ubiegać się o zezwolenie na
wykonywanie działalności na postawie przepisów ustawy – Prawo bankowe, przepisów o obrocie papierami
wartościowymi, o funduszach inwestycyjnych, o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, o spółdzielczych
kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
2) emitentów papierów wartościowych dopuszczonych, zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o
dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
3) emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu;
4) krajowe instytucje płatnicze;
5) instytucje pieniądza publicznego;
6) jednostki sektora finansów publicznych.
W praktyce oznacza to, że niezależnie od tego, czy jednostka podlega obowiązkowi badania i ogłaszania, jeśli
wybrane dane finansowe jednostki nie przekroczyły dwóch z trzech określonych powyżej wartości granicznych, to
korzystający może zastosować kwalifikację umowy leasingu na podstawie przepisów podatkowych.
Najczęściej występuje jeden z trzech przypadków:
1) w spółkach, których wybrane dane finansowe nie przekroczyły określonych wielkości granicznych, umowę
leasingu ujmuje się zgodnie z przepisami podatkowymi, czyli będzie to leasing operacyjny bilansowo i podatkowo;
2) na potrzeby przepisów o rachunkowości umowę leasingu potraktuje się jako leasing finansowy, podczas gdy na
potrzeby przepisów podatkowych – głównie za sprawą braku zapisu umownego o rozliczaniu odpisów
amortyzacyjnych przez korzystającego – jako leasing operacyjny;
3) zarówno na potrzeby przepisów rachunkowych, jak i podatkowych umowa leasingu jest uznawana za leasing
finansowy.
Najwięcej zamieszania i pracy dla służb księgowych oznacza wariant drugi, ponieważ rozliczanie umowy leasingu
należy prowadzić podwójnie, tj. przyjąć do ewidencji i amortyzować przedmiot leasingu zgodnie z przepisami o
rachunkowości i jednocześnie rozliczać bieżące płatności leasingowe jako koszty uzyskania przychodów.
Autor – Tomasz Martyniuk, biegły rewident Poznań, Rödl & Partner
W praktyce większość umów spełnia warunki z ustawy o rachunkowości
Podmiot, który wykorzystuje w prowadzonej działalności obce środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne,
zalicza je do własnych aktywów trwałych, jeżeli umowa leasingu:
1) przenosi własność przedmiotu leasingu na korzystającego po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta – w
praktyce ma to miejsce, jeśli opłata końcowa została wliczona w opłaty podstawowe leasingu, a umowa przewiduje,
że po jej zakończeniu następuje nieodpłatne przeniesienie prawa własności przedmiotu leasingu na korzystającego;
2) zawiera prawo do nabycia przedmiotu leasingu przez korzystającego po zakończeniu okresu, na jaki została
zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia – warunek ten jest spełniony, jeśli cena nabycia na
dzień zakończenia umowy leasingu będzie na tyle niższa od wartości godziwej ustalonej na ten dzień, że w momencie
rozpoczęcia okresu leasingu istnieje wystarczająca pewność, że korzystający z tego prawa skorzysta;
3) okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej
użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3 tego okresu –
ustalając okres ekonomicznej użyteczności danego aktywa podmiot może przyjąć okresy ekonomicznej użyteczności
porównywalnych składników aktywów albo okresy ekonomicznej użyteczności wynikające z powszechnie
stosowanych stawek amortyzacyjnych;
4) suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej
obowiązywania, przekracza 90 proc. wartości rynkowej przedmiotu leasingu na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia
się wartość końcową przedmiotu umowy, natomiast nie zalicza się opłat za świadczenia dodatkowe, podatków oraz
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
składek na ubezpieczenie, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie. Do zdyskontowania opłat
leasingowych należy stosować stopę procentową leasingu aktualną na dzień zawarcia umowy;
5) zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne
użytkowanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia dotychczasowej umowy na warunkach korzystniejszych od
przewidzianych w dotychczasowej umowie – w praktyce warunek ten jest spełniony, jeśli umowa umożliwia
zatrzymanie przedmiotu umowy lub wymiany na inny równoważny i objęcia go umową leasingu na warunkach
korzystniejszych od dotychczasowych, tak że na dzień zawarcia umowy jest pewne, że korzystający z tej możliwości
skorzysta. W takim przypadku przy sprawdzaniu spełnienia warunków 1–4 i 6–7 bierze się pod uwagę łącznie umowę
pierwotną i przedłużoną;
6) przewiduje możliwość wypowiedzenia umowy z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty
poniesione przez finansującego pokrywa korzystający – w praktyce kara umowna pokrywa inwestycję leasingową
netto pomniejszą o dotychczas poniesione opłaty leasingowe i powiększoną o dodatkowe koszty i straty finansującego
związane bezpośrednio z wcześniejszym zakończeniem umowy;
7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego i żaden inny podmiot nie może z
niego korzystać bez dokonania w nim istotnych zmian. ?
Przepisy podatkowe wskazują trzy kryteria
Aby umowa leasingu mogła zostać uznana za umowę leasingu finansowego zgodnie z przepisami o podatku
dochodowym, musi spełniać łącznie trzy warunki:
1) musi być zawarta na czas określony;
2) suma opłat leasingowych, pomniejszona o VAT, powinna być równa lub wyższa od wartości początkowej
przedmiotu leasingu, a w przypadku zawarcia kolejnej umowy leasingu na składnik aktywów uprzednio będący
przedmiotem takiej umowy suma opłat leasingowych powinna być równa co najmniej wartości rynkowej z dnia
zawarcia kolejnej umowy leasingu;
3) umowa zawiera postanowienie, że w podstawowym okresie umowy leasingu odpisy amortyzacyjne będzie ujmował
korzystający, albo – w przypadku, gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej –
finansujący zrezygnuje z dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
Źródło: http://www.archiwum.rp.pl/artykul/1293692-Wiecej-firm-moze-ujmowac-leasing-w-uproszczonysposob.html#.V2z71f5f3Dc
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]