Dwie Polski w dokumencie Marcina Latłły
Transkrypt
Dwie Polski w dokumencie Marcina Latłły
Temat: Dwie Polski w dokumencie Marcina Latay Nasza ulica (dla poziomu gimnazjalnego) Opracowaa: Magorzata Winiewska Cele: Po lekcji ucze powinien: - umie analizowa i interpretowa dzieo filmowe w kontekcie spoecznym i politycznym (dostrzega zwizki midzy rzeczywistoci a jej artystycznym odbiciem); - utrwali posiadan wiedz z zakresu jzyka filmowego i posugiwa si terminologi filmoznawcz w toku analizy filmu; - pozna poetyk dokumentu; - zna genez filmu Dug i dalsze losy ludzi, których historia staa si kanw filmu; - zna sylwetk i twórczy dorobek Krzysztofa Krauzego; - umie wykorzystywa zasoby internetu. Metody i formy pracy: - samodzielne korzystanie z iInternetu, wyszukiwanie informacji i tworzenie notatek; prezentacja; pogadanka; praca z dzieem filmowym – zacznik 1; praca ze sownikami; praca z tekstem publicystycznym-zacznik 2; dyskusja kierowana. rodki dydaktyczne: Krzysztof Krauze, Dug, Polska 1999; Marcin Latao, Nasza ulica, Francja-Polska 2006-7; Bogdan Wróblewski, Próba wolnoci – „Dug”, „Gazeta Wyborcza – Duy Format” z dn. 22.03.2004; Mam dug – rozmowa ze Sawomirem Sikor, „Polityka” nr 50 z dn.17.12.2005 Cezary azarewicz, Temat „Przekroju”, „Przekrój” z dn. 15.12.2005; Katarzyna Borowska, Bohater „Dugu” Krzysztofa Krauzego wyjdzie z celi?, „Dziennik-Polska” z dn. 8.10.2008; Andrzej Werner, To jest kino, Stentor, Warszawa 1999; Sownik poj filmowych, pod red. Alicji Helman, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloskiego, Kraków 1998; Sownik poj i tekstów kultury, pod red. Ewy Szczsnej, WSiP, Warszawa 2002; www.dlug.org.pl www.stopklatka.pl www.filmpolski.pl Pojcia kluczowe: dokument; monta; praca kamery; plan i jego rodzaje; narracja filmowa; scenografia; www.filmotekaszkolna.pl muzyka filmowa moralno ponowoczesna Przebieg lekcji: 1. Rozpoczynamy lekcj od okrelenia czasu i miejsca wydarze przedstawionych w filmie (rozmowa kierowana): czas: 2003-2006 - zbieranie materiaów trwao ponad dwa lata (obraz wspóczesny); trzy symboliczne miejsca: zrujnowana fabryka ssiadujca z „nasz ulic” (przeszo), stara kamienica, w której mieszkaj trzy pokolenia Furmaczyków (teraniejszo), powstajce centrum handlowe Manufaktura (przyszo). 2. Omawiamy kompozycj filmu i jej funkcje: kompozycja ramowa (dokument otwiera i zamyka scena portretowa rodziny Furmaczyków, ukazujca zmiany, jakie w niej zaszy w cigu dwóch lat); funkcja symboliczna: rozpad rodziny (w pierwszej scenie mamy pen rodzin: dwie córki, starsza w ciy, zi, rodzice i babcia; w ostatniej – nieobecna jest starsza córka, która wyjechaa do Niemiec, zostawiajc dziecko mamie i babci, nie ma te zicia, poniewa siedzi w wizieniu). 3. Pytamy o sposób prezentacji losów ódzkiej rodziny i jego funkcj interpretacyjn: wystpuj dwa równolege wtki, zwizane z tym samym miejscem-ródmiejsk dzielnic odzi: wtek nowo powstajcego, na miejscu starej fabryki Izraela Poznaskiego, nowoczesnego centrum handlowego, oraz wtek rodziny Furmaczyków, zwizanej z fabryk od piciu pokole. równolego losów budowanego przez Francuzów Centrum, i zwykej rodziny obrazuje zderzenie i kontrast dwóch obrazów Polski (uczniowie charakteryzuj obie rzeczywistoci, rejestruj zmiany i je oceniaj): Centrum symbolizuje przyszo, wyznaczan przez pienidze, nowoczesno, luksus, pikno. Centrum powstaje szybko i sprawnie, odmienia cakowicie wygld i charakter biednej i zaniedbanej ulicy Ogrodowej. Kusi kolorami, bogactwem towarów i usug. ódzka rodzina mieszka w starej, odrapanej kamienicy (tzw. familoku), gniedzi si w ciasnym mieszkaniu; naley do wiata przeszoci, o której wspomina cigle babcia-robotnica w fabryce Poznaskiego. ycie trzech pokole Furmaczyków cechuje stagnacja, monotonia, szarzyzna, brak perspektyw na przyszo. 4. - Prosimy uczniów o charakterystyk czonków rodziny i prób oceny ich postaw: Marek Furmaczyk (ojciec) i jednoczenie gówny bohater – mówi o sobie: „jestem tak samo zrujnowany jak ta fabryka” „jestem za mody, eby umrze i za stary, eby pracowa” Od 12 lat jest bezrobotny, bez prawa do zasiku, zbiera zom i makulatur, by w ten sposób pomóc pracujcej ciko onie, wyglda jak menel, pije i narzeka na swój los, czuje si wobec ycia bezradny i bezsilny, to wrak czowieka, zniszczonego przez alkohol i bezczynno, nie stanowi wzoru dla dzieci, nie ma im zreszt nic do przekazania. Na jego przykadzie wida upadek robotniczego etosu pracy (status lumpenproletariusza) i degeneracj rodziny. ona – pracuje od witu do nocy jako szwaczka, utrzymuje rodzin, niewiele mówi, bo nie ma czasu na rozmowy i spacery, nie skary si na swój los, zachowujc pogod ducha starsza córka – wychowana przez babci, nie zachowuje w swoim yciu jej nauk i tradycyjnych zasad, nie koczy szkoy, nie ma wic adnego wyksztacenia, za to wczenie rodzi dziecko, a nastpnie je porzuca, szukajc szczcia i lepszej przyszoci za granic, jest niedojrzaa, nieodpowiedzialna i nieprzygotowana do obowizków matki i ony jej „m”, a waciwie ojciec chopca, bezskutecznie szuka pracy, mieszka ktem u Furmaczyków, popada w konflikt z prawem i trafia do wizienia, skd dzwoni do syna babcia-najciekawsza posta, mimo podeszego wieku i licznych obowizków (gotuje, sprzta, robi zakupy i wychowuje wnuka)zachowuje optymizm i poczucie humoru „Weszam do Unii, www.filmotekaszkolna.pl ale nie wiem, któr stron”), jest ciekawa wiata i ludzi, codzienne trudnoci i rodzinne problemy jej nie za amuj, przyjmuje je ze spokojem, bo moe wraca mylami do dobrej przesz oci, z której jest dumna i czerpie si y do ycia. Dostrzega regres i za amywanie si tradycyjnych wartoci, takich jak szacunek do pracy, uczciwo, odpowiedzialno, obowizkowo. Jej marzeniem jest jeszcze troch popracowa w fabryce ... Pytamy m odzie o przyczyny zmian, jakie zasz y w tej ódzkiej rodzinie (dyskusja kierowana): zamykanie zak adów pracy (na skutek transformacji ustrojowej) bezrobocie bieda, ubóstwo brak wykszta cenia alkoholizm bierno i postawa oczekiwania pomocy z zewntrz (dziedzictwo socjalizmu) rozpad wizi rodzinnych 5. 6. Na zakoczenie lekcji okrelamy gatunek filmu (dokument) i stosunek reysera do bohaterów (praca ze s ownikiem). Uczniowie wskazuj takie cechy dokumentu, jak: ukazanie „prawdziwej” historii (niewymylonej, cho odpowiednio skomponowanej w procesie montau przez twórc) o „prawdziwych” bohaterach, którzy przed kamer opowiadaj o sobie; wstrzymanie si od komentarza i oceny ukazanych postaw; szacunek i sympatia reysera wobec bohaterów; powstanie przyjacielskich wizi midzy filmowcami a rodzin, o czym wiadczy fakt obecnoci kamery w czasie narodzin Przemka 7. Praca domowa: Zinterpretuj zachowanie pana Marka w dniu otwarcia Centrum: dlaczego nie cieszy go ssiedztwo nowoczesnego obiektu? www.filmotekaszkolna.pl