klasy 2
Transkrypt
klasy 2
Rozkład materiału i wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z fizyki i astronomii dla klasy II TE, IITI, II TM w roku szkolnym 2012/2013 Lp. Temat lekcji Uszczegółowienie treści Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą 6 7 Uczeń: 1 2 3 4 1. Pole grawitacyjne 5 1. Prawo poPojęcie grawitacji. Poglądy wszechnego ciążenia Newtona na temat zjawiska grawitacji. Graficzny obraz pola sil. Pole centralne i jednorodne. Prawo powszechnego ciążenia. Stalą grawitacji. • przedstawia graficznie siły działające na ciało pozostające w spoczynku na powierzchni Ziemi; • zna prawo powszechnego ciążenia; • przedstawia graficznie siły wzajemnego oddziaływania dwóch mas i określa cechy tych sił; • przedstawia graficznie pole grawitacyjne centralne i jednorodne; • oblicza wartość siły grawitacyjnej, korzystając z prawa powszechnej grawitacji; • porównuje pole grawitacyjne masy punktowej i jednorodnej kuli o tej samej masie; • charakteryzuje pole grawitacyjne w różnych jego punktach na podstawie kształtu i gęstości linii sił pola; • określa kierunek siły grawitacyjnej w każdym punkcie pola na podstawie linii pola grawitacyjnego; • uzasadnia wzór na siłę grawitacji wynikający z prawa powszechnego ciążenia; 2. Natężenie pola grawitacyjnego Pojęcie natężenia pola grawitacyjnego i jego interpretacja. Zależność natężenia pola grawitacyjnego od masy ciała wy- • podaje definicję natężenia pola grawitacyjnego; • zna związek między natężeniem pola grawitacyjnego a przyspieszeniem ziemskim; • posługuje się zależnością definiującą natężenie pola grawitacyjnego w celu obliczenia siły grawitacyjnej; • określa kierunek i zwrot • interpretuje natężenie pola • porównuje wartości natężeń grawitacyjnego jako siłę pól grawitacyjnych działającą na jednostkową masę; • wytworzonych przez dwie stosuje w zadaniach obmasy w pewnych odległoliczeniowych zależność ściach od nich; twarzającego pole i od odległości od środka masy. • wskazuje związek między kierunkiem i zwrotem wektorów siły i natężenia pola; wektora natężenia w polu grawitacyjnym centralnym; • interpretuje pole grawitacyjne jako pole sił; • uzasadnia zależność siły grawitacyjnej od odległości między środkami mas; • przedstawia graficznie zależność siły grawitacyjnej od odległości dla masy punktowej i dla jednorodnej kuli; natężenia pola grawitacyjnego • stosuje zasadę superpozycji od masy wytwarzającej pole i natężeń pól; odległości od środka masy; Ciężar ciała a siła grawitacji Siły działające na nieruchome ciało na biegunie i na równiku. Ciężar ciała na dowolnej szerokości geograficznej. Sposoby wyznaczenia przyspieszenia ziemskiego (powtórzenie z dynamiki). • zna pojęcie ciężaru ciała; • porównuje ciężar ciała na biegunie i na równiku; • zna wartość przyspieszenia ziemskiego; • przedstawia graficznie siły działające na nieruchome ciało na biegunie i na równiku; • omawia sposób wyznaczenia przyspieszenia ziemskiego; • uzasadnia związek ciężaru ciała z siłą reakcji podłoża; • zapisuje i uzasadnia związek między ciężarem ciała i siłą grawitacji na równiku; • przedstawia graficznie siły działające na nieruchome ciało na dowolnej szerokości geograficznej; • omawia sposób wyznaczenia stałej grawitacji; • opisuje mikroskopowy obraz elektryzowania ciał; • podaje przykłady wykorzystania zjawiska elektryzowania ciał; • wyraża ładunek elektryczny w kulombach i w ładunkach elementarnych; • przedstawia graficznie pole elektryczne za pomocą linii sił; • omawia znane sobie doświadczenia wyznaczające kształt linii pola elektrostatycznego; • interpretuje pole elektryczne jako pole sił; • określa cechy pola elektrycznego na podstawie kształtu linii sił; • planuje doświadczenie w celu wyznaczenia kształtu linii pola elektrycznego; 2. Pole elektryczne 3. Wytwarzanie i bada- Oddziaływanie ładunków nie pól elektrycznych elektrycznych. Mikroskopowy obraz elektryzowania ciał. Obserwacja pola elektrycznego centralnego i jednorodnego. Prezentacja graficzna pola elektrycznego. Jednostka ładunku elektrycznego, ładunek protonu i elektronu. 4. Natężenie pola elektrycznego Definicja natężenia pola elektrycznego i jego jednostki. Siła działająca na ładunek w polu jednorodnym. 5. Potencjał elektryczny i napięcie Potencjał elektryczny, napięcie, jednostka potencjału i napięcia. Związek natężenia pola elektrycznego z napięciem i odległością między dwoma punktami pola. • wymienia przykłady elektryzowania ciał w swoim otoczeniu; • opisuje zjawisko elektryzowania ciał w ujęciu makroskopowym; • określa znak ładunku protonu i elektronu; • zna definicję natężenia pola elektrycznego; • posługuje się jednostką natężenia pola • interpretuje wzór definiujący elektrycznego N/C; natężenie pola elektrycznego; • określa kierunek i zwrot wektora natężenia pola elektrycznego w danym punkcie pola na podstawie kształtu linii sił; • posługuje się pojęciem napięcia i jego jednostką; • określa napięcie dla znanych sobie źródeł napięcia; • zna związek między natężeniem pola a różnicą potencjałów między dwoma punktami pola; • oblicza siłę działającą na ładunek w • dostrzega związek między polu jednorodnym; • określa kierunek i gęstością linii pola a wartością zwrot siły elektrostatycznej działającej na natężenia pola elektrycznego; ładunek dodatni i ujemny na podstawie kształtu linii pola elektrostatycznego; • interpretuje napięcie jako różnicę potencjałów; • uzasadnia równość jednostek N/C i V/m; • definiuje natężenie prądu i jego jednostkę; • rozwiązuje zadania problemowe i rachunkowe z wykorzystaniem definicji natężenia pola elektrycznego; • wyjaśnia związek potencjału • rozwiązuje zadania proelektrycznego z energią blemowe i obliczeniowe, potencjalną; • oblicza pracę w wykorzystując zależności polu elektrycznym jako różnicę między takimi wielkościami, energii potencjalnej; jak natężenie pola, potencjał elektryczny, napięcie i siła elektryczna; 6. Siły w polu elektrycznym Prawo Coulomba. Przenikalność elektryczna próżni. Pomiar siły elektrostatycznego oddziaływania ładunków. Natężenie centralnego pola elektrycznego. Porównanie opisu pól grawitacyjnego i elektrycznego. • zna prawo Coulomba; • określa kierunek i zwrot siły wzajemnego oddziaływania dwóch ładunków punktowych; • zna pojęcie przenikal-ności elektrycznej próżni; • stosuje wzór wynikający z prawa Coulomba dla określenia wartości siły wzajemnego oddziaływania ładunków punktowych; • interpretuje prawo Coulomba; • uzasadnia równość sił wzajemnego oddziaływania dwóch ładunków punktowych; • uzasadnia wzór określający natężenie centralnego pola elektrycznego; • stosuje prawo Coulomba w zadaniach problemowych i rachunkowych; • porównuje wielkości opisujące pole grawitacyjne i elektrostatyczne; Kondensatory 7. Kondensatory i ich pojemność elektryczna Budowa i zastosowanie kondensatorów. Mikroskopowy opis jakościowy lądowania i rozładowania kondensatora. Pojemność elektryczna kondensatora i jej jednostki. Pojemność kondensatora płaskiego. Wyznaczanie pojemności kondensatora. • omawia budowę kondensatora; • zna definicję pojemności;• zna jednostkę pojemności i jej związek z jednostkami ładunku i różnicy potencjałów; • wymienia wielkości, od których zależy ojemność elektryczna kondensatora płaskiego; 8. Energia naładowanego kondensatora Zależność energii zgromadzonej w kondensatorze od ładunku i napięcia. Praca wykonana przy ładowaniu kondensatora (uzasadnienie wzoru na energię kondensatora). Obliczanie energii zgromadzonej w ondensatorze. • podaje przykład zjawiska świadczącego o tym, że kondensator gromadzi energię; • zna wzór na energię zgromadzoną w kondensatorze; Łączenie równoległe. Pojemność układu kondensatorów połączonych równolegle. Łączenie szeregowe. Pojemność układu kondensatorów połączonych szeregowo. • rozpoznaje na schemacie połączenie równoległe i szeregowe dwóch kondensatorów; oblicza pojemność układu dwóch kondensatorów połączonych szeregowo lub równo-legle; 9. Łączenie kondensatorów • przedstawia mikroskopowy obraz ładowania i rozładowania kondensatora; • posługuje się jednostkami pochodnymi pojemności; • odczytuje pojemność elektryczną kondensatora na podstawie oznaczeń producentów; • stosuje w zadaniach obliczeniowych wzór wyrażający zależność pojemności od rozmiarów kondensatora płaskiego; • interpretuje pojęcie pojemności jako stosunku zgromadzonego ładunku do różnicy potencjałów na jego okładkach; • uzasadnia brak zależności funkcyjnej między pojemnością elektryczną kondensatora a ładunkiem i różnicą potencjałów; • opisuje przebieg doświadczenia, w którym wyznaczamy pojemność kondensatora; • rozpoznaje symbole umieszczane przez producentów na kondensatorach; • przekształca wzory • uzasadnia wzór na energię • interpretuje wykres zależności w celu obliczenia enerzgromadzoną napięcia od ładunku gii zgromadzonej w kondensatorze przez kondensatora; w kondensatorze, znaobliczenie pracy wyko• rozwiązuje zadania jąc jego pojemność i łananej przy ładowaniu rachunkowe i problemowe dunek lub napięcie; kondensatora; związane z energią • oblicza energię • określa zmiany energii zgromadzoną w zgromadzoną w konzgromadzonej w konkondensatorze; densatorze, znając jego densatorze na podsta• interpretuje pole pod ładunek i napięcie; wie zmian napięcia wykresem zależności napięcia między jego okładkami; od ładunku jako energię zgromadzoną w kondensatorze; • uzasadnia wzór na pojemność układu• oblicza pojemność układu kilku • wyprowadza wzory na kondensatorów połączonych kondensatorów połączonych pojemność układu konrównolegle ;porównuje napięcia na równolegle lub szeregowo; densatorów połączonych kondensatorach połączonych równolegle lub szeregowo na szeregowo i równolegle oraz ładunki w podstawie zasady zachowania nich zgromadzone; ładunku; • oblicza pojemność zastępczą dla połączeń mieszanych; 10 Sprawdzian wiadomości Dział 2. Ruch elektronów 4. Prąd elektryczny 11 Ruch ładunków elektrycznych 12. Natężenie prądu elektrycznego i jego gCstość Umowny kierunek prądu elektrycznego. Przepływ prądu w metalach i elektrolitach. Nośniki prądu elektrycznego. • zaznacza na schemacie • opisuje przepływ prądu obwodu umowny kiew metalu, posługując runek przepływu prąsię pojęciem elektrodu; nów przewodnictwa; • omawia wykorzystanie • opisuje przepływ prądu prądu elektrycznego w elektrolitach; w życiu człowieka; • podaje przykłady materiałów półprzewodnikowych; • interpretuje prąd elektryczny jako ukierunkowany ruch nośników ładunków elektrycznych; • porównuje przepływ prądu w metalach i elektrolitach oraz w gazach; • posługuje się mikroskopowym obrazem przepływu prądu elektrycznego w metalu w celu wyjaśnienia nagrzewania się przewodników podczas przepływu prądu; Związek między natężeniem prądu i przepływającym ładunkiem. Gęstość prądu. • zna symbole ładunku i natężenia prądu elektrycznego i posługuje się nimi; • posługuje się jednostkami ładunku i natężenia prądu elektrycznego; • wyjaśnia, jaką funkcję pełni bezpiecznik w instalacji elektrycznej; • zna symbol oporu; • stosuje w zadaniach obliczeniowych związek między natężeniem prądu i ładunkiem elektrycznym; • wykorzystuje pojęcie gęstości prądu przy opisie prądu przepływającego przez przewodnik; • posługuje się pojęciem ładunku elementarnego; • oblicza liczbę elektronów przewodnictwa na podstawie ładunku wyrażonego w kulombach i odwrotnie; • rysuje schemat obwodu do wyznaczenia oporu opornika; • zestawia obwód według narysowanego schematu; • interpretuje opór elektryczny jako wielkość stałą dla danego przewodnika; • określa niepewność pomiarową wyznaczonego oporu; • objaśnia definicję natężenia prądu i jego jednostkę; • definiuje gęstość prądu elektrycznego; • wskazuje na zagrożenia wynikające z użytkowania energii elektrycznej; • definiuje opór elektryczny; 5. Opór elektryczny i opór właściwy 13 Opór elektryczny Pojęcie oporu elektrycznego. Definicja oporu elektrycznego i jego jednostki. Wyznaczanie oporu przewodnika. • posługuje się pojęciem • oblicza opór elektryczoporu elektrycznego; ny na podstawie napię• zna i stosuje jednostkę cia i natężenia prądu; oporu elektrycznego; • korzysta w zadaniach obliczeniowych ze wzoru definiującego opór; 14 Związek między na- Charakterystyka prą-dowotężeniem prądu i na- napięciowa przewodnika. Prawo pięciem Ohma. Zależność natężenia prądu od napięcia przyłożonego do diody. 15 Zależność oporu przewodu od jego wymiarów Badanie zależności oporu przewodu od jego długości i pola przekroju poprzecznego. Opór właściwy. • rozpoznaje na wykresie zależność proporcjonalną; • spośród podanych wykresów wskazuje charakterystykę prądowo--napięciową przewodnika i diody; • oblicza opór elektryczny na podstawie charakterystyki prądowo--napięciowej; • omawia wykres zależności natężenia prądu od napięcia przyłożonego do diody; • określa związek oporu elektrycznego przewodu z jego długością; • określa związek oporu elektrycznego z polem przekroju poprzecznego przewodu; • porównuje opory elektryczne • wykorzystuje pojęcie oporu przewodów wykonanych z tego właściwego w zadaniach samego metalu i o różnych problemowych i rozmiarach; • wyjaśnia pojęcie obliczeniowych; oporu właściwego; • porównuje opory dwóch przewodów na podstawie ich wykresów zależności natężenia prądu elektrycznego od przyłożonego napięcia; • interpretuje dane dotyczące pomiaru napięcia i natężenia prądu dla danego opornika, uwzględniając niepewności pomiarowe mierzonych wielkości; • porównuje właściwości elektryczne przewodów na podstawie ich oporu właściwego; • zestawia obwód potrzebny do sprawdzenia słuszności prawa Ohma; • przewiduje przebieg zależności natężenia prądu od przyłożonego napięcia, znając wartość oporu elektrycznego; 6. Energia i moc prądu elektrycznego 16 Związek napięcia z energią elektryczną 17 Moc prądu elektrycznego Obliczanie energii elektrycznej 18 Sprawdzian wiadomości Rola źródła napięcia w obwodzie elektrycznym. Definicja siły elektromotorycznej. Związek między pojęciami: napięcie, spadek potencjału i siła elektromotoryczna. Związek między zmianami energii ładunku a różnicą potencjałów. Straty energii w źródle. • zna związek między różnicą potencjałów a przekazywaną w obwodzie energią; • dostrzega związek między siłą elektromotoryczną źródła a energią przekazaną danemu ładunkowi; • oblicza energię przekazaną danemu ładunkowi przez źródło o określonej sile elektromotorycznej; • wyjaśnia rolę źródła napięcia w obwodzie elektrycznym; • uzasadnia występowanie strat energii w źródle w czasie przepływu prądu; Przypomnienie pojęcia mocy i jej jednostki. Moc prądu elektrycznego. Związek między jednostkami mocy, napięcia i natężenia prądu elektrycznego. Związek mocy z oporem odbiornika. Obliczanie energii elektrycznej w dżu-lach i kilowatogodzi-nach. • zna związek między pracą • korzysta w zadaniach i mocą; • oblicza moc prądu obliczeniowych z zależności elektrycznego, znając między mocą, natężeniem prądu, natężenie prądu i napięcie; napięciem i oporem zamienia oblicza energię elektryczną jednostki energii;; wyrażoną w kilowatogodzinach; • wyznacza siłę elektromotoryczną źródła napięcia; • prowadzi rachunek na jednostkach, stosując zależność między jednostkami napięcia i energii; • wyjaśnia pojęcie oporu wewnętrznego źródła; • wskazuje na różnice między pojęciami napięcia i siły elektromotorycznej; • analizuje przemiany energii związane z przepływem prądu elektrycznego w obwodzie zamkniętym; •uzasadnia wzór yrażający zależność mocy od natężenia prądu elektrycznego i napięcia; • uzasadnia wzory wyrażające związek mocy prądu elektrycznego z oporem odbiornika nergii elektrycznej; rozwiązuje zadania obliczeniowe dotyczące energii elektrycznej; • interpretuje pojęcie mocy prądu elektrycznego; • interpretuje związek między napięciem i mocą prądu elektrycznego; • oblicza straty mocy w liniach przesyłowych rozwiązuje problemy związane z pobieraniem energii przez urządzenia stosowane w życiu codziennym;; Obwody prądu stałego 19 Szeregowe i równolegle obwody elektryczne Rysowanie i interpretowanie obwodów elektrycznych. Połączenie szeregowe i równolegle oporników. 20 Amperomierze i woltomierze Obliczanie wielkości fizycznych • wie jak prawidłowo włączyć • określa cechy amperomierza i dotyczących obwodów szeregowych amperomierz i woltomierz do woltomierza; i równoległych. Podłączanie obwodu elektrycznego; amperomierza i woltomierza do obwodu elektrycznego. • rozpoznaje na schematach symbole elektryczne; • rozróżnia połączenia szeregowe i równoległe odbiorników; • porównuje napięcia i natężenia • oblicza opór zastępczy przy prądów w przypadku połączeń połączeniu szeregowym i szeregowych i równoległych równoległym; oporników; • uzasadnia wzory na opory zastępcze przy połączeniu szeregowym i równoległym; • oblicza napięcia lub natężenia • oblicza opór dla połączeń prądów przy szeregowych i szeregowo-równo-ległych; równoległych połączeniach oporników; Praktyczne obwody elektryczne 21 22 Opór wewnętrzny Zmiany napięcia na zaciskach źródła • napięcia w zależności od natężenia pobieranego prądu. Opór wewnętrzny źródła. Prawo Ohma dla całego • obwodu. wie, że ze wzrostem natężenia • mierzy napięcie na oporze prądu pobieranego ze źródła zewnętrznym; • oblicza napięcie maleje napięcie na jego zaci- na oporze wewnętrznym; skach; zapisuje prawo Ohma dla danego obwodu; • podaje przykład zjawiska Wyznaczanie SEM i Wyznaczanie SEM i oporu oporu wewnętrznego wewnętrznego na podstawie zależno- świadczącego o zmniejszaniu ści napięcia od natężenia prądu się napięcia na zaciskach pobieranego ze źródła. Praktyczne źródła ze wzrostem natężenia skutki zmniejszania się napięcia ze prądu pobieranego ze źródła; wzrostem natężenia prądu pobieranego z akumulatora. • rysuje schemat obwodu potrzebny do wyznaczenia SEM i oporu wewnętrznego; • wskazuje wartość SEM na wykresie zależności I); • interpretuje pojęcie oporu wewnętrznego źródła; • analizuje wykres zależności napięcia od natężenią prądu pobieranego ze źródła; • stosuje prawo Ohma dla obwodu składającego się z ogniw połączonych szeregowo lub równolegle; • oblicza na podstawie wykresu • interpretuje zależność U(I) jako U(I) wartość oporu funkcję liniową; wewnętrznego; • korzysta w zadaniach obliczeniowych z prawa Ohma dla obwodu; Prawa Kirchhoffa 23 I i II prawo Kirchhoffa I prawo Kirchhoffa jako konsekwencja zasady zachowania ładunku (dla dwóch oporników połączonych równolege). II prawo Kirchhoffa dla obwodu złożonego ze źródła napięcia i dwóch oporników połączonych szeregowo. • rysuje schemat fragmentu obwodu zawierający węzeł sieci; • zna treść I prawa Kirchhoffa; • zapisuje I prawo Kirchhoffa dla węzła sieci; • oblicza natężenie prądu w rozgałęzieniu; 24 Zastosowanie praw Kirchhoffa Analiza obwodu zawierającego dwa oczka sieci. • rysuje schemat obwodu • określa zależności między • stosuje konwencje dotyczące zwierającego dwa oczka sieci; natężeniami prądów, korzystając sposobów łączenia ogniw w • oznacza natężenia prądu w z I prawa Kirchhoffa; obwodzie oraz kierunków obwodzie; przepływu prądów i wynikających z nich znaków; 25 Sprawdzian wiadomości • zna treść II prawa Kirchhoffa; • zapisuje II prawo Kirchhoffa dla obwodu złożonego ze źródła prądu i dwóch oporników połączonych szeregowo; • uzasadnia I prawo Kirchhoffa,• opierając się na zasadzie zachowania ładunku; • stosuje II prawo Kirchhoffa do obliczenia wielkości elektrycznych w obwodzie zawierającym źródło napięcia i dwa szeregowo połączone oporniki; korzysta z II prawa Kirchhoffa w celu obliczenia wielkości elektrycznych w obwodzie zawierającym dwa źródła napięcia i dwa oporniki połączone szeregowo; • uzasadnia II prawo Kirchhoffa, korzystając z zasady zachowania energii; Dział 3. Pole elektromagnetyczne Magnetyzm a prąd elektryczny 26. Pole magnetyczne 27 Przewód z prądem w polu magnetycznym Pole magnetyczne magnesu • określa oddziaływanie trwałego. biegunów magnetyczLinie pola magnetycznego. Sposoby nych magnesu i zwojnicy; badania pól magne-tycznych. Pole • przedstawia graficznie ma-gnetyczne pole magnesu sztabkozwojnicy.Elektromagnes. Reguły wego i zwojnicy; określające zwrot linii pola ma• określa bieguny magnegnetycznego. Stru-ień magnetyczny. tyczne magnesu i zwojnicy na podstawie zwrotu linii pola ma-gnetycznego; Silą elektrodynamiczna. Określanie kierunku siły za pomocą reguły lewej dłoni. Indukcja magnetyczna pola. Czynniki wpływające na wartość siły elek- • określa kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej za pomocą reguły lewej dłoni; • wymienia urządzenie, w którym zastosowano zjawisko oddziaływania pola magnetycznego na • określa zwrot linii pola magnetycznego wokół przewodnika prostoliniowego; • omawia budowę i zastosowanie elektromagnesu; • wyjaśnia rolę rdzenia w elektromagnesie; • wyjaśnia pojęcie strumienia magnetycznego; • spośród różnych ustawień przewodu z prądem elektrycznym w polu magnetycznym wskazuje te, w których na przewód działa siła elektrodynamiczna; • oblicza wartość siły • określa ustawienie igły magnetycznej w różnych punktach pola magnetycznego na podstawie przebiegu linii pola; • wyznacza bieguny magnetyczne zwojnicy na podstawie kierunku przepływu prądu; • omawia sposoby badania pola magnetycznego; • dostrzega związek między natężeniem prądu a gęstością linii pola magnetycznego wytworzonego przez zwojnicę lub przez przewód prostoliniowy; • opisuje doświadczenie pozwalające wyznaczyç wartość siły elektrodynamicznej; • definiuje jednostkę indukcji magnetycznej; • wyjaśnia zasadę działania silnika elektryczne- • wyjaśnia powstawanie siły elektrodynamicznej jako wynik oddziaływania pól magnetycznych; • interpretuje wartość indukcji magnetycznej jako wielkość określającą, jak „silne" jest pole trodynamicznej. Definicja jednostki indukcji magnetycznej. Budowa silnika elektrycznego. 28 przewód z prądem elektrycznym; • opisuje budowę silnika elektrycznego; Oddziaływania prze- Oddziaływanie dwóch prostolinio- • wodów, w których wych przewodów, w których płyną płyną prądy prądy o zgodnych i przeciwnych kierunkach. Wyjaśnienie przyczyn wzajemnego oddziaływania tych przewodów. Definicja jednostki natężenia prądu. elektrodynamicznej; go; magnetyczne; określa kierunek i zwrot sił • definiuje jednostkę natężenia • definiuje inne jednostki • wyjaśnia oddziaływanie wzajemnego oddziaływania prądu na podstawie wzajemnego elektryczne (wolt, ku-lomb, przewodów, w których płyną przewodów, gdy płyną w nich oddziaływania przewodów, w tesl), przyjmując, że amper jest prądy za pomocą pojęcia siły prądy o zgodnych i których płyną prądy; podstawową jednostką w elektrodynamicznej; przeciwnych kierunkach; układzie SI; Ruch cząstek naładowanych 29 Ruch cząstki naładowanej w polu magnetycznym Wartość siły elektrodynamicznej, gdy przewodnik prostoliniowy jest ustawiony pod pewnym kątem w stosunku do linii pola magnetycznego. Wartość, kierunek i zwrot siły działającej na ładunek dodatni i ujemny poruszający się w polu magnetycznym. • porównuje umowny kierunek prądu oraz ruch ładunków dodatnich i ujemnych; • omawia budowę lampy kineskopowej; • wskazuje wielkości, od których zależy wartość siły Lorentza; • oblicza wartość siły Lorentza, gdy cząstka wpada w pole magnetyczne prostopadle do linii pola magnetycznego; • określa kierunek i zwrot siły Lorentza działającej na ładunek dodatni i ujemny; • oblicza wartość siły elektrodynamicznej, gdy przewodnik nie jest prostopadły do linii pola magnetycznego; • oblicza wartość siły Lorentza, gdy cząstka wpada w pole magnetyczne pod pewnym kątem do linii pola magnetycznego; • uzasadnia równoważność wzorów określających wartość siły elektrodynamicznej i siły Lorentza; • omawia sposoby wykorzystania pola magnetycznego do separacji takich cząstek, jak pozytony i elektrony; 30. Analiza ruchu cząstki Silą Lorentza jako silą naładowanej w polu dośrodkowa. Praktyczne wykorzystanie oddziaływania magnetycznym pola magnetycznego na poruszający się ładunek. • uzasadnia tor ruchu cząstki • określa tor ruchu cząstki naładowanej w polu naładowanej dodatnio i ujemnie w polu magnetycznym; magnetycznym; • określa znak ładunku elektrycznego cząstki na podstawie odchylenia jej toru w polu magnetycznym; • interpretuje siłę Lorentza jako• omawia przykłady wysiłę dośrodkowa; • oblicza korzystania pola mapromień okręgu, po którym w gnetycznego i elektrycznego w polu magnetycznym porusza się badaniach cząstek naładowana cząstka; naładowanych; 12. Indukcja elektromagnetyczna 31. Wytwarzanie prądu indukcyjnego Zjawisko indukcji elektromagnetycznej wytwarzanie prądu indukcyjnego za pomocą pola magnetycznego. Wyjaśnienie zjawiska indukcji elektromagnetycznej. Czynniki wpływające na kierunek prądu indukcyjnego. Pojęcie siły elektromotorycznej indukcji. • opisuje zjawisko indukcji elektromagnetycznej; • demonstruje zjawisko za pomocą magnesu, zwojnicy i miernika; • podaje przykłady wykorzystania tego zjawiska; • wymienia warunki występowania zjawiska indukcji elektromagnetycznej; • spośród podanych przykładów wskazuje te, w których indukowany jest prąd elektryczny; • wymienia czynniki, które wpływają na kierunek prądu indukcyjnego; • omawia warunki powstawania prądu indukcyjnego, posługując się pojęciem strumienia magnetycznego; • opisuje zjawisko indukcji magnetycznej; • określa kierunek prądu indukcyjnego za pomocą reguły prawej dłoni; • wyjaśnia pojęcie siły elektromotorycznej indukcji; • określa czynniki, od których zależy wielkość siły elektromotorycznej indukcji w przewodzie prostoliniowym oraz w cewce; 32. Obliczanie Definicja strumienia magnetycznego i jego jednostki. Strumień magnetyczny przechodzący przez cewkę. Prawo Faradaya. • podaje definicję strumienia magnetycznego; • posługuje się jednostką strumienia magnetycznego; • stosuje zależność wynikającą z prawa Faradaya do obliczenia SEM indukcji; • definiuje jednostkę strumienia magnetycznego; • oblicza strumień magnetyczny przechodzący przez pojedynczą ramkę; • stosuje prawo Faradaya w prostych zadaniach obliczeniowych; • oblicza strumień magnetyczny dla zwojnicy znajdującej się w zewnętrznym polu magnetycznym; • oblicza siłę elektromotoryczną indukcji dla pojedynczej ramki i zwojnicy wysuwanej z pola magnetycznego; • wyjaśnia pojęcie strumienia magnetycznego; • wykorzystuje pojęcie strumienia magnetycznego w rozwiązywaniu problemów związanych z indukcją elektromagnetyczną; • interpretuje treść prawa Faradaya; strumienia magnetycznego i siły elektromotorycznej indukcji 33. Związek reguły Lenza z zasadą zachowania energii 34 Wykorzystanie Wykorzystanie zjawiska indukcji zjawiska indukcji elektromagnetycznej w elektromagnetycznej prądnicach i transformatorach. 35 Sprawdzian wiadomości Wyjaśnienie zjawiska indukcji elektromagnetycznej, opierające się na pojęciu siły elektrodynamicznej. Reguła Lenza. Określenie kierunku indukowanego prądu na podstawie zasady zachowania energii. • podaje treść reguły Lenza; • na podstawie zasady zachowania energii określa bieguny magnetyczne zwojnicy wytworzone przez prąd indukowany podczas zbliżania i oddalania magnesu; • określa kierunek prądu indukcyjnego, korzystając z reguły Lenza; • określa kierunek prądu indukowanego w zwojnicy podczas zbliżania i oddalania magnesu, korzystając z zasady zachowania energii; • na podstawie siły działającej na elektrony określa kierunek prądu w przewodniku prostoliniowym przy jego przemieszczaniu w polu magnetycznym; • korzysta z reguły Lenza w zadaniach problemowych; • uzasadnia słuszność reguły Lenza za pomocą zasady zachowania energii; • interpretuje znak minus w prawie Faradaya; • opisuje budowę prądnicy • określa czynniki, od których • wyjaśnia zasadę działania prądnicy • opisuje zmiany SEM dla rowerowej; • omawia budowę i transformatora. prądu zmiennego; • wymienia zależy maksymalna wartość transformatora. inne zastosowania indukcji SEM indukowanej w obracająelektromagnetycznej. cej się ramce. Uczeń otrzymuje ocenę celująca gdy został laureatem olimpiady fizyki i astronomii, w pełni opanował materiał przewidziany programem(postawa programowa). Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, gdy nie spełnia kryteriów określonych na ocenę dopuszczającą.