Szkolny ogródek rajem dla zwierząt

Innowacja pedagogiczna
metodyczno-programowa
„Szkolny ogródek rajem dla zwierząt "
Opis innowacji pedagogicznej
realizowanej w klasach I-VI Szkoły Podstawowej im.Fryderyka Chopina
w Strzyżewie
w latach 2016-2019
Autorzy:
mgr Karolina Turska, mgr Barbara Cieślak
Strzyżew 2016
WSTĘP
1
Ogród przyjazny dla zwierząt to coś więcej niż ogród prowadzony dla przyjemności. Aby
urozmaicić uczniom czas spędzany w szkole postaramy się połączyć przyjemne z
pożytecznym. A zarazem uwrażliwić uczniów na problemy związane z ekologią i skutkami
niszczycielskich działań człowieka, takich jak wypalanie traw, budowanie nowych dróg,
centrów handlowych, wycinanie drzew. Negatywne działania, które przyczyniają się do
przecinania szlaków migracyjnych i zagłady zwierząt można by wyliczać, ale naszym celem
jest zrobienie czegoś dobrego dla przyrody i zwierząt.
Opracowany program innowacji brzmi: „Szkolny ogródek rajem dla zwierząt” i dotyczy on
wszechstronnego wykorzystania ogrodu na zajęciach edukacji wczesnoszkolnej, lekcjach
przyrody oraz zajęciach świetlicowych.
Ogrodu pełnego traw, roślin zielnych, kwiatowych, krzewów ozdobnych, krzewów
owocowych, warzywniaka oraz drzew, w którym będziemy mogli obserwować i opisywać
zamieszkałe w nim owady, ptaki a także napotkane zwierzątka. Odkrywać przyrodę
wszystkimi zmysłami i ratować wszelkimi sposobami.
Program uwzględnia istotne dla prawidłowego rozwoju dzieci potrzeby: potrzebę poznawczą,
potrzebę tworzenia, potrzebę aktywności, ruchu, zabawy, samodzielności oraz kontaktu
emocjonalnego i społecznego. Jest alternatywą do biernego i mało twórczego spędzania
wolnego czasu. Promuje aktywny styl życia, rozwija zainteresowanie światem przyrody, może
przyczynić się do odkrycia nowych hobby, innego spojrzenia na otaczającą nas rzeczywistość,
dostrzegania tego, co jest niewidoczne dla przeciętnego odbiorcy. Kształtuje nawyki
proekologiczne i prozdrowotne.
II CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół zatwierdzoną przez MEN (Dz.U. 2014 ,
poz. 803, Rozporządzenie MEN z dnia 30 maja 2014r.).
Innowacja „Szkolny ogródek rajem dla zwierząt” przeznaczona jest dla dwóch etapów
edukacyjnych: uczniów klas I-III oraz IV-VI. Obejmuje materiał o treściach przyrodniczospołecznych, prozdrowotnych, proekologicznych.
Wszystkie zajęcia prowadzone będą przez nauczycieli Karolinę Turską oraz Barbarę
Cieślak.
2
Rozpoczęcie innowacji planowane jest na II półrocze roku szkolnego 2015/2016 i trwać
będzie do końca I półrocza roku szkolnego 2018/2019.
Zajęcia będą realizowane w oparciu o poszerzone poszczególne treści programowe dla
wszystkich uczniów w ramach zajęć edukacji przyrodniczej, lekcji przyrody oraz na
dodatkowych godzinach zajęć (prowadzonych z art.42 Karty Nauczyciela) dla chętnych
uczniów a także dla uczniów zgłoszonych na świetlicę szkolną.
Dokumentowanie działań będzie odbywało się poprzez:
- wykonywanie dokumentacji fotograficznej w ciągu trwania programu,
- wykonywanie prezentacji multimedialnych, albumów,
- zamieszczanie podsumowania działań raz w roku na stronie internetowej szkoły,
- zamieszczania sprawozdań z działań, spotkań i akcji związanych z programem na stronie
internetowej.
III.
ADRESACI PROGRAMU
Adresatami programu są uczniowie klas I-VI oraz chętni rodzice.
IV.
OSOBY I INSTYTUCJE WSPÓŁPRACUJĄCE
Realizacja treści programu wymaga współpracy z instytucjami i osobami
wspierającymi.
1. Urząd Gminy Sieroszewice – Referat Ochrony Środowiska i Rolnictwa – Ryszard
Boduch, Jerzy Kucharski.
2. Stowarzyszenie Ekologiczno – Kulturalne EkoKLUB Wielowieś
– Halina
Kaźmierczak.
3. Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków – Paweł Dolata
4. Nadleśnictwo Biskupice Zabaryczne
5. Nadleśnictwo Przedborów, szkółka leśna.
6. Fundacja Nasza Ziemia
7. Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody we Wrocławiu.
3
V.
1.

CELE I OCZEKIWANE EFEKTY INNOWACJI
Cele ogólne:
uwrażliwianie na piękno przyrody, jej tajemnic i kształtowanie świadomości
ekologicznej uczniów

poznanie zasad właściwej uprawy i pielęgnacji roślin w ogródku,

wspomaganie roli ogrodu, jako miejsca życia wielu gatunków zwierząt,

ukazanie bogactwa przyrodniczego najbliższej okolicy,

rozszerzanie wiedzy uczniów w zakresie działań związanych z ochrona gatunku
bociana białego,

poznawanie wartości odżywczych warzyw i owoców,

zwiększenie aktywności ruchowej uczniów,

utrwalanie nawyków dbałości o środowisko naturalne,

doskonalenie umiejętności pracy w grupie,

umożliwienie wszechstronnego rozwoju dziecka;

ukazanie możliwości wykorzystania ogrodu do działań, zabaw i zajęć sprzyjających
wszechstronnemu rozwojowi dziecka.
2.

Cele szczegółowe:
rozwijanie zainteresowania światem przyrody, jego różnorodnością, bogactwem i
pięknem;

uwrażliwianie na piękno przyrody w różnych porach roku,

odkrywanie przyrody wszystkimi zmysłami,

wdrażanie umiejętności interdyscyplinarnego myślenia i dostrzegania zależności
pomiędzy stanem środowiska a jakością zdrowia i życia,


zachęcanie do aktywnych form wypoczynku na świeżym powietrzu;
nabywanie przekonania o możliwości korzystania ze środowiska bez konieczności
wywoływania jego degradacji,

kształtowanie aktywnych postaw wobec ochrony przyrody,

kształtowanie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego,

emocjonalne powiązanie dzieci z ich lokalnym środowiskiem przyrodniczym,
4

poszerzanie
wiedzy uczniów
poprzez zdobywanie
konkretnych
wiadomości
dotyczących życia i środowiska występowania bociana białego,

inspirowanie uczniów do prowadzenia indywidualnych i zespołowych obserwacji
gniazd i bocianich żerowisk,

nabywanie właściwych nawyków żywieniowych,

prowadzenie
obserwacji
terenowych
przyczyniających
się
do
zwiększenia
spostrzegawczości, czujności koncentracji, opanowania, podzielności uwagi,
3.
Przewidywane osiągnięcia i umiejętności uczniów:
Uczeń:

opisuje wygląd ogrodu wiosną, latem, jesienią i zimą,

dostrzega zachodzące w ogrodzie zmiany charakterystyczne dla danej pory roku,

wie, na czym polega praca ogrodnika i potrafi o niej opowiedzieć,

rozpoznaje i nazywa wybrane gatunki drzew liściastych i iglastych: brzoza, buk, dąb,
klon, świerk, sosna,

rozpoznaje i nazywa owoce i warzywa,

rozpoznaje i nazywa podstawowe sprzęty i narzędzia wykorzystywane do prac w
ogrodzie i w polu,

opisuje poszczególne etapy prac w ogrodzie (warzywnym, kwiatowym, ziołowym),

opowie, do czego służy kompostownik,

wykona kanapki, surówki, sałatki z warzyw i owoców,

wie, jakie zwierzęta żyją w poznawanym ekosystemie, opowiada o trybie życia i
zwyczajach niektórych z nich (np. pająk, ślimak, kret, jaszczurka, pszczoła),

rozpoznaje niektóre ślady i tropy pozostawione przez zwierzęta,

uzasadnia konieczność dokarmiania ptaków zimą,

wymienia nazwy ptaków żyjących w najbliższym otoczeniu, wie, jakie ptaki zostają z
nami na zimę, a które odlatują,

potrafi wykorzystać przyrządy optyczne do obserwacji świata przyrody (lupa,
lornetka, mikroskop),

wyraża piękno przyrody i własnych przeżyć z kontaktów z nią za pomocą różnych
technik plastycznych,

okazuje szacunek dla wszelkich przejawów życia w przyrodzie,
5

podejmuje działania na rzecz ochrony przyrody i poprawy ochrony środowiska,

wyciąga wnioski z przeprowadzonych doświadczeń, obserwacji, eksperymentów
przyrodniczych,

nazywa i opisuje tradycje związane z poszczególnymi świętami w roku (święto
drzewa, plonów, ziemi, pierwszy dzień wiosny itp.),

chętnie uczestniczy w pracach ogrodowych,

zdobywa wiedzę o życiu bociana białego, żurawi i bobrów w naszej okolicy,

prowadzi obserwacje, dokumentacje i statystyki dot. bocianów w naszej okolicy,

podejmuje działania związane z ochroną gatunku bociana białego,

bierze aktywny udział w spotkaniach z ciekawymi ludźmi (ornitolog, leśniczy)

współtworzy mini ścieżkę dydaktyczną w ogrodzie.
VI. TREŚCI PROGRAMOWE
Projekt opracowanej przez nas innowacji uwzględnia treści zawarte w:
- Programie nauczania dla pierwszego etapu- edukacji wczesnoszkolnej „Szkoła na
miarę”, który realizowany jest w klasie III,
-"Program nauczania. Kl.1-3,Ćwiczenia z pomysłem", który realizowany jest w kl. III,
-„Tajemnice przyrody” Programie nauczania przyrody w klasach 4-6 szkoły
podstawowej,
Ww.programy zgodne są z Podstawą programową wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2014, poz. 803, Rozporządzenie
MEN z dnia 30 maja 2014r.) i obejmuje:
Treści nauczania – wymagania szczegółowe edukacji przyrodniczej w kl. I-III
Uczeń:
o obserwuje i prowadzi proste doświadczenia przyrodnicze, analizuje je wiąże
przyczynę ze skutkiem;
o opisuje życie w wybranych ekosystemach: w lesie, ogrodzie, parku, na łące
i w zbiornikach wodnych; wie, jakie warunki są konieczne do rozwoju roślin
i zwierząt w gospodarstwie domowym, w szkolnych uprawach i hodowlach itp.; wie,
jaki pożytek przynoszą zwierzęta środowisku, i podaj e proste przykłady;
6
o wyjaśnia zależność zjawisk przyrody od pór roku; wie, jak zachować się odpowiednio
do warunków atmosferycznych;
o podejmuje działania na rzecz ochrony przyrody w swoim środowisku; wie, że należy
segregować śmieci, rozumie sens stosowania opakowań ekologicznych; wie, że należy
oszczędzać wodę; wie, jakie zniszczenia;
o w przyrodzie powoduje człowiek (wypalanie łąk, zaśmiecanie lasów, nadmierny hałas,
kłusownictwo); chroni przyrodę: nie śmieci, szanuje rośliny, zachowuje ciszę, pomaga
zwierzętom;
o zna wpływ przyrody nieożywionej na życie ludzi, zwierząt i roślin:
a)wpływ światła słonecznego na cykliczność życia na Ziemi,
b)znaczenie powietrza i wody dla życia człowieka, roślin i zwierząt,
c)znaczenie wybranych skał i minerałów dla człowieka (np. węgla i gliny);
Treści nauczania – wymagania szczegółowe z przyrody kl. IV-VI
Uczeń:
o nazywa zmysły człowieka i wyjaśnia ich rolę w poznawaniu przyrody, stosuje zasady
bezpieczeństwa podczas obserwacji przyrodniczych;
o podaje przykłady przyrządów ułatwiających obserwację przyrody (lupa, mikroskop,
lornetka), opisuje ich zastosowanie, posługuje się nimi podczas prowadzonych
obserwacji;
o opisuje i porównuje cechy pogody w różnych porach roku,
o - obserwuje i nazywa typowe organizmy lasu, łąki, pola uprawnego;
o - rozpoznaje i nazywa warstwy lasu, charakteryzuje panujące w nich warunki
abiotyczne;
o rozpoznaje i nazywa skały typowe dla miejsca zamieszkania: piasek, glina i inne
charakterystyczne dla okolicy;
o opisuje glebę, jako zbiór składników nieożywionych i ożywionych, wyjaśnia
znaczenie organizmów glebowych i próchnicy w odniesieniu do żyzności gleb
o proponuje działania sprzyjające środowisku przyrodniczemu; podaje przykłady miejsc
w najbliższym otoczeniu, w których zaszły korzystne i niekorzystne zmiany pod
wpływem działalności człowieka;
o podaje przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu środowiska na zdrowie
człowieka,
7
o wymienia zasady prawidłowego odżywiania się i stosuje je,
o wyjaśnia znaczenie ruchu i ćwiczeń fizycznych w utrzymaniu zdrowia;
o podaje przykłady właściwego spędzania wolnego czasu, z uwzględnieniem zasad
bezpieczeństwa w czasie gier i zabaw ruchowych;
o uzasadnia potrzebę segregacji odpadów, wskazując na możliwość ich ponownego
przetwarzania.
VII. METODY I FORMY REALIZACJI INNOWACJI
Metody pracy:
o praktyczne: warsztaty w terenie, uprawa ogródka, wystawy prac,
o poszukująca,
o audiowizualne,
o aktywizujące,
o ćwiczenia interaktywne,
o wycieczki i zajęcia w terenie,
o praca z komputerem,
o wycieczki terenowe, rowerowe po okolicy,
o oglądowe: pokaz, spotkania z ciekawymi ludźmi
o elektroniczne zasoby edukacyjne (strony WWW, e-podręcznik)
Formy :

zajęcia terenowe w ogrodzie szkolnym w ciągu całego roku,

hodowla roślin w ogródkach (kwiatowym, ziołowym, warzywnym)

sadzenie drzew i krzewów,

obserwacje kierowane i spontaniczne,

praktyczne działania na rzecz ochrony środowiska,

zabawy z materiałem przyrodniczym;

prace plastyczne, konstrukcyjno – techniczne

zabawy i gry terenowe, badawcze,
8

wykonywanie albumów, prezentacji multimedialnych,

rejestracja przyrody za pomocą aparatu fotograficznego,

wykonywanie karmników, budek lęgowych, miejsc zimowania małych zwierząt,
hotelików dla owadów, płocików.

prowadzenie kampanii informacyjno-promocyjnej (plakaty, ulotki)

spotkania z rodzicami, warsztaty dla rodziców,

udział w akcjach i świętach proekologicznych,

udział w wycieczkach szkolnych, terenowych, rowerowych.

spotkania z ciekawymi ludźmi (pogadanki, wywiady)

obserwacje, badania, statystyki, charakterystyki i opisy zwierząt (żab, ślimaków,
pająków, owadów, ptaków itp.)

przygotowywanie przetworów z własnej uprawy (wiosenne kanapki, sałatki owocowe,
soki, surówki, koktajle)

opracowanie i utworzenie szkolnej mini ścieżki dydaktycznej z opisanymi
zwierzętami, jakie osiedliły się w naszym ogrodzie z podziałem na płazy, gady, ssaki,
ptaki, owady.
VIII. WARUNKI REALIZACJI
Szkoła, w którym realizować będziemy innowację pt.: „Szkolny ogródek rajem dla
zwierząt", usytuowana jest w sąsiedztwie lasu i pól uprawnych, dzięki czemu dzieci mają
możliwość bezpośredniego kontaktu z przyrodą podczas spacerów i wycieczek. Na tyłach
budynku szkoły znajduje się mały zagajnik oraz częściowo niezagospodarowane miejsce,
które planujemy wykorzystać na założenie ogródka.
Baza szkoły, jak i wyposażenie w środki dydaktyczne pozwalają nam na poszerzanie
treści programowych. Sale lekcyjne są jasne, przestronne, nowoczesne, utrzymane na
wysokim poziomie estetycznym oraz z bogato wyposażonymi kącikami zainteresowań.
Większość sal posiada kąciki przyrody, w których gromadzone są skarby i dary natury,
hodowane są kwiaty, dzięki czemu dzieci mają możliwość prowadzenia doświadczeń i
obserwacji przyrodniczych w ciągu całego roku ale najczęściej w budynku szkolnym.
9
Mając bogate wyposażenie sal lekcyjnych w tym pracowni przyrodniczych,
chciałybyśmy wyjść z uczniami na zewnątrz. Nasz pomysł „Szkolny ogródek rajem dla
zwierząt” znalazł uznanie wśród wstępnej prezentacji i rozmów z rodzicami oraz dziećmi.
Baza materialna szkoły jest wyposażona w narzędzia ogrodnicze, które ułatwią nam
prowadzenie prac w szkolnym ogródku przez cały rok.
Wszystkie mocne strony szkoły możemy wykorzystać w innowacji „Szkolny ogródek
rajem dla zwierząt” poprzez aktywizacje, edukację poprzez działanie w terenie, zajęcia na
świeżym powietrzu, ruch i zabawę, pracę w grupach w celu wypracowania wspólnego dzieła.
Wdrożenie opracowanej przez nas innowacji wiąże się ze ścisłą współpraca z
rodzicami. Będziemy angażować rodziców we współpracę w zakresie urządzania ogrodu.
Nawiezienie ziemi, obornika, wykorzystania starych euro-palet, pergoli, drobnych elementów
ogrodzeniowych, przygotowania większych drewnianych konstrukcji, podlewania w okresie
letnim. Każdej wiosny organizować będziemy zbiórki nasion i cebulek roślin oraz krzewów,
które w formie darów będą przekazywane szkole. Ewentualne kupowanie sadzonek drzew,
drobnych elementów do ogrodu lub rękawic ochronnych będą finansowane ze składek
klasowych, przy wsparciu Samorządu Uczniowskiego i Rady Rodziców.
Realizacja innowacji opiera się na cyklicznym uczestnictwie dzieci, czasem z
rodzicami w zajęciach, akcjach i spotkaniach okolicznościowych w ogrodzie szkolnym.
IX HARMONOGRAM PLANOWANYCH DZIAŁAŃ
(cykliczny, 3 letni)
Lp
Zadania do realizacji, sytuacje edukacyjne
1)
2)
Spotkanie z rodzicami
- poinformowanie o przystąpieniu do
innowacji,
- przedstawienie celów i harmonogramu
działań,
- uzyskanie deklaracji pomocy w jej
realizacji,
Pierwsze prace porządkowe w ogrodzie
- wyznaczenie miejsca,
- zaplanowanie działań w ogródku,
- pomysły uczniów,
-wykonanie plakatów informacyjnych.
Termin realizacji
Osoby
odpowiedzialne
i
współdziałające
Luty 2016
Dyrektor i
rodzice
Luty 2016
Nauczyciele
Sposób
dokumentacji
Sprawozdanie
ze spotkania z
rodzicami
Harmonogram,
zdjęcia
10
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
„Domek dla ptaszka” – Włączenie rodziców
do zorganizowania budek lęgowych dla
ptaków. Zawieszenie budek na drzewach w
ogrodzie.
Przekopanie ogródka nawiezienie ziemi i
obornika.
Co to jest gleba, jak powstaje? Warstwa
próchnicy wpływa na żyzność gleby –
pogadanki w terenie.
Luty 2016
Nauczyciele,
rodzice
Zdjęcia
Marzec 2016
Nauczyciele
Zdjęcia
Marzec 2016
Nauczyciele,
rodzice.
Zdjęcia
Marzec 2016,
2017, 2018.
Nauczyciele
Zdjęcia
Marzec 2016,
2017, 2018.
Nauczyciele
Zdjęcia
Marzec 2016
Nauczyciele
Zdjęcia, prace
plastyczne
Cały rok
Nauczyciele
Zdjęcia, notatki
Zaproszenie gościa Pana Pawła Dolatę –
ornitologa na cykl zajęć w szkole.
Kwiecień 2016
Nauczyciele,
gość.
„Dzień Ziemi” – aktywny udział w akcji
zbierania i segregowania śmieci w ogrodzie
oraz wokół terenu szkoły.
Kwiecień
2016/2017/2018
Nauczyciele
Prace pielęgnacyjne w ogrodzie
- wyrywanie chwastów
- wyznaczenie miejsca na ognisko
Maj
2016/2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia
Nauczyciele,
dyrektor, rodzice
Zdjęcia
Nauczyciele,
Zdjęcia
Maj
2016/2017/2018
Nauczyciele,
mieszkańcy wsi.
Zdjęcia,
Karty
obserwacji
Czerwiec 2016
Nauczyciele,
pan woźny
Zdjęcia
Pozyskiwanie nasion i cebulek kwiatów oraz
warzyw.
Wiosenne prace w ogródku:
- wysiewanie nasion
- wytyczanie rabatek
- zbiórka kamieni.
Obserwacje związane z terminem przylotów
bociana białego
-przygotowanie kart obserwacji gniazd w
naszej okolicy
Co ogród może dać zwierzętom?
Pogadanki (schronienie, miejsce rozrodu,
miejsce zimowania, pokarm)
Obserwacje przyrodnicze: wzrostu roślin, pór
roku, zjawisk atmosferycznych, zwierząt.
- wykorzystanie przyrządów przyrodnika,
- miar, termometrów
- aparatów fotograficznych
13)
Zorganizowanie systemu nawadniania
ogrodu.
14)
Zajęcia badawcze w ogrodzie warzywnym i
ziołowym – obserwowanie roślin przez lupę,
wykonanie zdjęć i przygotowywanie
pierwszych opisów mieszkańców naszego
ogrodu.
15)
Rajd rowerowy „Szlakiem bocianich gniazd”
16)
Organizacja dużego kompostownia w
ogrodzie szkolnym. Ukazanie dzieciom
sposobu ekologicznego wykorzystania
odpadów organicznych, pochodzących z
ogródka i z gospodarstwa domowego (liście,
Maj
2016
Zdjęcia, ulotki,
prezentacje,
notatki ze
spotkania
Zdjęcia, raporty
Maj
2016/2017/2018
11
resztki warzyw, owoców, itp.) jako
naturalnego nawozu do roślin.
17)
18)
19)
20)
21)
22)
23)
24)
25)
26)
Rajd rowerowy
- liczenie młodych boćków,
- akcja zbierania sznurków, które zagrażają
życiu młodym bocianom.
Czerwiec- sierpień
2016/2017/2018
Nauczyciele,
mieszkańcy wsi.
Zdjęcia
Przygotowanie prezentacji multimedialnej i
sprawozdań dot. ogrodu za II semestr 2016
Wrzesień 2016
Nauczyciele
Prezentacja
Przygotowanie statystyk i informacji o stanie
populacji bociana białego w Strzyżewie do
PTPP we Wrocławiu.
Wrzesień
2016/2017/2018
Nauczyciele
Prezentacja
Sprzątanie świata – akcja ekologiczna
-sprzątanie terenu szkoły i wokół szkoły
-segregacja odpadów
Wrzesień
2016/2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia
Październik
2016/2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia,
konkursy,
gazetka ścienna
Październik
2016/2017/2018
nauczyciele
Zdjęcia
Sprawozdanie z
przedsięwzięcia
Październik
2016/2017/2018
Nauczyciele
Prezentacja
Październik
2016/2017
Nauczyciele
Zdjęcia
Październik
2016
Nauczyciele
Zdjęcia
Listopad
2016/2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia, karty
pracy,
materiały z
WWW.
Święto drzewa
- udział w konkursach, akcjach
ekologicznych
- opracowanie ściennej gazetki szkolnej
- zbieranie info. na temat lasów w gminie i
Polsce
-wyprawy do ogródka
Zaproszenie gościa pana leśniczego,
wycieczka do Nadleśnictwa w Przedborowie.
Jesienne porządki, przygotowania do zimy w
ogrodzie.
-zbieranie ziaren dla ptaków na zimę
-tworzenie miejsc schronienia na zimę
-tworzenie domków dla skorków, biedronek
zwalczających mszyce.
„Domek pod kamieniem” – Zapoznanie
dzieci z trybem życia małych zwierząt i
owadów. Założenie schronienia dla owadów i
drobnych zwierząt zamieszkujących ogród
szkolny:
a) przygotowanie miejsca w ogrodzie;
b) zgromadzenie kamieni, głazów;
c) prowadzenie obserwacji zwierząt
chroniących się wśród kamieni: żab, ropuch,
ślimaków, jaszczurek, dżdżownic, owadów
(pająków, ciem, skorków, stonóg, żuków itp.)
Zajęcia badawcze w ogrodzie warzywnym i
ziołowym – obserwowanie roślin przez lupę,
wykonanie doświadczeń z wykorzystaniem
ziół i warzyw z ogródka (rozwój ziemniaka,
proces gnilny roślin).
„Ślady i tropy” –Układanie tropów w
historyjki dotyczące życia zwierząt.
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania
tropów i śladów pozostawionych przez
zwierzęta (ptaki, zwierzęta leśne).
12
27)
28)
29)
30)
31)
32)
33)
34)
35)
36)
37)
38)
Dokarmianie zwierząt zimą:
Grudzień- styczeń
2016/2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia
Jesień- wiosna
2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia
Styczeń- luty 2017
Nauczyciele,
gość
Zdjęcia
Marzec 2017
Nauczyciele
Zdjęcia
Marzec
2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia,
Marzec –kwiecień
2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia
Kwiecień
2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia
Maj 2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia
Czerwiec 2017
Nauczyciele
Zdjęcia
Wakacje 2017 lub
2018
Nauczyciele,
rodzice.
Zdjęcia
„Święto plonów” – udział dzieci w
dożynkach wiejskich, małe święto plonów w
ogródku w drugim roku od założenia ogrodu.
Wrzesień
2017/2018
Nauczyciele,
rodzice
zdjęcia,
scenariusz
imprezy
„Ptasia ostoja” – Wykonanie różnych
karmników i umieszczenie ich na terenie
ogrodu, zbieranie nasion i owoców w celu
Październik
Nauczyciele
Zdjęcia,
„Nasz ogród” – wykonywanie prac
plastycznych w ogrodzie, malowanie
wybranych części ogrodu farbami - wystawa
prac.
Wędrówki ptaków- zaj.interaktywne
-ptaki przylatujące na zimę do Polski i
odlatujące wiosną,
-ptaki przylatujące wiosną a odlatujące na
zimę.
- prelekcja ornitologa
„Powitanie wiosny” – Kultywowanie
ludowych obyczajów”: pochód w korowodzie
z Marzanną.
„Co kryje gleba?”- badanie właściwości
gleby pochodzącej z ogrodu, porównywanie
różnych rodzajów gleby.
„Wiosenne porządki”: prace porządkowo –
pielęgnacyjne:
- zagrabianie liści w ogrodzie
- przekopywanie i wyrównywanie grządek w
ogródkach (kwiatowym, ziołowym,
warzywnym)
- sadzenie roślin cebulowych
- wysiew nasion warzyw, kwiatów i ziół
- wysiew nasion słonecznika,
- wysiew ziaren zbóż do gruntu
- obserwacja kiełkujących roślin i
pojawiających się pączków
Kwiecień miesiącem kultury zdrowotnej –
Światowy Dzień Zdrowia”
-pogadanki dot.zdrowego odżywiania
-prezentacje
- „Ścieżka zdrowia” – Gry dydaktyczne
-gimnastyka na świeżym powietrzu
„Kolorowe kanapki” – kanapki z warzyw
pochodzących ze szkolnego ogródka.
„Pajęcze samoloty” – Prowadzenie
obserwacji życia pająków zamieszkujących
nasz ogród– obserwowanie zachowań
pająków, charakterystyka pajęczaków,
budowa pajęczyn, konstruowanie pajęczyn z
włóczki, sznurka i materiału przyrodniczego.
Ogródkowy piknik wakacyjny
13
zgromadzenia różnorodnego pokarmu dla
ptaków.
39)
40)
41)
42)
43)
44)
45)
46)
47)
48)
„Jesienne porządki” - Prace porządkowe w
ogrodzie: grabienie liści, tworzenie
kompostu. Obserwowanie życia zwierząt
przy kompostowniku – dżdżownic, skorków,
mrówek, biedronek itp.
Tworzenie ścieżki dydaktycznej
mieszkańców naszego ogrodu
-wg podziału na ssaki, ptaki, gady, płazy,
owady, pajęczaki
-wybór dokumentacji fotograficznej
„Ślady i tropy” –Kształtowanie umiejętności
rozpoznawania tropów i śladów
pozostawionych przez zwierzęta na śniegu
(ptaki, zwierzęta leśne).
„Pomagamy ptakom przetrwać zimę”dokarmianie ptaków w szkolnej ostoi „ptasiej
ostoi” – dostarczanie różnorodnej karmy.
Obserwowanie stołujących się ptaków.
Poznawanie zachowań i preferencji
żywieniowych ptaków. Rozwijanie
umiejętności rozpoznawania różnych
gatunków ptaków.
„O czym szumią drzewa ?”- Zajęcia
badawcze w ogrodzie – rozpoznawanie
gatunków drzew rosnących na terenie
ogrodu, prowadzenie obserwacji kory,
pąków, liści. Założenie hodowli gałązek w
sali. Rozwijanie umiejętności rozpoznawania
różnych gatunków drzew.
Największe zagrożenia dla zwierząt
wynikające z działalności człowieka
-pogadanki
-plakaty
-gość z U.Gminy w Sieroszewicach.
Współpraca z Ekoklubem w Wielowsi
-wspólne akcje ekologiczne,
-udział w obchodach świąt proekologicznych
-udział w prelekcjach
-konkursy
Majówka z udziałem rodziców np. Dzień
Rodziny w ogrodzie:
- program artystyczny w wykonaniu dzieci,
- zabawy sportowe z udziałem dzieci i
rodziców,
- konkursy, degustacja potraw z warzywniaka
„Kolorowe surówki” – Wykonanie surówek,
soków, sałatek z warzyw i owoców,
pochodzących ze szkolnego ogródka.
2017/2018
scenariusze
Październik
2017/2018
Nauczyciele
Zdjęcia,
scenariusze
Listopad –grudzień
2017/2018
Nauczyciele,
rodzice
Zdjęcia,
projekty
Grudzień, styczeń,
luty 2017/2018
Nauczyciele,
Zdjęcia
Grudzień 2017
Styczeń- luty2018
Nauczyciele,
rodzice
Zdjęcia
Jesień, zima,
wiosna, lato
2016/2017/2018
Nauczyciele
Kwiecień
2018
Nauczyciele,
gość.
Zdjęcia
Wiosna-jesień
2016/2017/2018
Nauczyciele,
EKOklub
Zdjęcia
Maj
2018
Nauczyciele,
rodzice
Zdjęcia,
scenariusz
imprezy
Wrzesień 2018
Nauczyciele
Zdjęcia
Zdjęcia
„W naszym ogródeczku zrobimy porządki” –
14
49)
przypomnienie etapów prac pielęgnacyjnych
w ogrodzie, poznawanie dawnych narzędzi
gospodarskich oraz sposobu pozyskiwania
mąki:
-zbieranie plonów z warzywnego ogródka,
- zbiór słoneczników oraz cięcie zboża
sierpem – obserwowanie wyglądu kłosa, i
łodygi oraz tarczy słonecznika przez lupę,
wyłuskiwanie ziaren z kłosa, wyłuskiwanie
ziaren z tarczy słonecznika, mielenie ziaren
na kamieniu, w młynku.
-prace pielęgnacyjne w ogródku ziołowym
-prace pielęgnacyjne w ogródku kwiatowym
–zbieranie nasion.
Wrzesień 2018
Nauczyciele,
rodzice
Zdjęcia
Podsumowanie innowacji „Szkolny ogródek
rajem dla zwierząt”
Koniec I semestru
roku szkolnego
2018/2019
Nauczyciele,
dyrektor,
rodzice.
Prezentacja
multimedialna.
Sprawozdanie.
X. EWALUACJA I MONITORING
Ewaluacja będzie prowadzona w klasach I-VI przez cały okres realizacji projektu oraz
na zakończenie wśród rodziców i pracowników szkoły poprzez:

spotkania, albumy, prace plastyczne i konstrukcyjne dzieci

zdjęcia, prowadzenie dokumentacji, prezentacji,

ankiety dla uczniów i rodziców dzieci uczestniczących w projekcie
Monitoring: na koniec każdego semestru będziemy dokonywały analizy wykonania
zaplanowanych zadań. Na podstawie zgromadzonej dokumentacji określimy stopień, jakość
ich realizacji. Ponadto będziemy określać rozwiązania alternatywne oraz modyfikacje
programu.
BIBLIOGRAFIA
1. Hecker Frank, Poznajemy ślady zwierząt, Warszawa 2010, Delta W- Z,
2. Katarzyna Dytrych:„Ogród ostoją zwierząt” Warszawa 2013, Wydawca: Fundacja
Nasza Ziemia.
Autorzy:
………………………………………..
15