Rada Nadzorcza – Rozliczenie wynagrodzenia od 2015 r.

Rada Nadzorcza – Rozliczenie wynagrodzenia od 2015 r.

Ubezpieczenie społeczne członków rad nadzorczych
Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o
systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm; ostatnia
zmiana: Dz.U. z 2014 r., poz. 1831) z dniem 1.01.2015 r. obowiązkowo
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają członkowie rad nadzorczych
wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji.
Na stronie www.zus.pl został opublikowany artykuł: „Członkowie rad
nadzorczych – zmiany w zasadach ubezpieczeń od 1.01.2015 r”. Czytamy w nim:
„Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne,
które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych,
wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Obowiązek ten dotyczył będzie:

wszystkich członków rad nadzorczych, którzy pobierają wynagrodzenie z tego
tytułu, bez względu na posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń społecznych i
bez względu na fakt posiadania uprawnienia do emerytury lub renty,

członków rad nadzorczych, w których taki organ występuje.
Członkowie rad nadzorczych
chorobowego i wypadkowego.
nie
będą
objęci
obowiązkiem
ubezpieczenia
Członek rady nadzorczej podlegać będzie obowiązkowo ubezpieczeniom
emerytalnemu i rentowym od dnia powołania na członka rady nadzorczej, nie
wcześniej jednak niż od dnia, w którym zaczął tę funkcję wykonywać odpłatnie, do
dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. W sytuacji, gdy członkowi rady nadzorczej
wynagrodzenie zostanie przyznane dopiero po pewnym czasie od momentu
powołania do pełnienia tej funkcji, obowiązek ubezpieczeń społecznych powstaje
dopiero od dnia przyznania wynagrodzenia.
Przykład 1:
Członek rady nadzorczej został powołany do pełnienia tej funkcji w dniu 17.01.2015
r. Do dnia 31.03.2015 r. pełnił tę funkcję nieodpłatnie, natomiast od dnia 1.04.2015 r.
przyznane zostało mu prawo do wynagrodzenia z tego tytułu. Obowiązkowym
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowy z tytułu pełnienia tej funkcji podlegać
będzie od dnia 1.04.2015 r”.
Z przepisów ustawy wynika, ze ubezpieczeniu podlegają tylko członkowie rad
nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji. Jeżeli wynagrodzenie
przysługuje od dnia powołania, to od tego dnia powstaje obowiązek ubezpieczenia i
będzie trwał do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji.
W powyższych wyjaśnieniach ZUS nie ma nic odnośnie sytuacji, gdy członek
rady nadzorczej otrzymuje wynagrodzenie za udział w posiedzeniu a nie miesięczne.
Przepis ustawy mówi, że ubezpieczeniu podlegają członkowie rad nadzorczych
wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji. Jeżeli zatem członek rady ma przyznane
wynagrodzenie na czas pełnienia funkcji to jest wynagradzany. Powinien zatem
podlegać ubezpieczeniu od 1 stycznia 2015 r., bez względu na to, w którym miesiącu
2015 r. otrzyma faktycznie wynagrodzenie.
Członek rady nadzorczej mający miejsce zamieszkania na terytorium Polski,
wynagradzany z tytułu pełnienia funkcji, podlegający w związku z tym ubezpieczeniu
emerytalnemu, ubezpieczaniu rentowemu
oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu
zgłaszany jest do ubezpieczenia z kodem 22 41.
1
Członkowie rad nadzorczych, którzy do 31.12.2014 r. zgłoszeni byli wyłącznie
do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia 2240 XX, a od
01.01.2015 r. powstaje dla nich obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych,
powinni zostać wyrejestrowani z ubezpieczenia zdrowotnego (z dotychczasowym
kodem tytułu ubezpieczenia) i zgłoszeni do właściwych ubezpieczeń z odpowiednim
nowym kodem tytułu ubezpieczenia.
Członkowie rad nadzorczych podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym także, gdy mają inny tytuł do tych ubezpieczeń (np. z umowy o pracę,
zlecenia, działalności gospodarczej czy są ubezpieczeni w KRUS) oraz ustalone
prawo do emerytury i renty.
Członkowie zarządu pełniący funkcję wyłącznie na podstawie powołania (tzw.
dochodzący czy społeczni) w dalszym ciągu nie podlegają ubezpieczeniom
społecznym i zdrowotnym. (B.T.)
Rada nadzorcza – obliczanie składek i podatku
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe członków
rad nadzorczych stanowi przychód (art. 18 ust. 4 pkt 10 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych). Przychodem podlegającym oskładkowaniu jest przychód
w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskiwany
z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad
nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania (art. 4 pkt 9). Art. 11 ust. 1
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że przychodami są
otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze
i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych
nieodpłatnych świadczeń.
Od niektórych przychodów nie nalicza się składki na ubezpieczenie. Na
podstawie § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Płacy i Polityki Społecznej z dnia 18
grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru
składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, z późn.
zm; ostatnia zmiana: Dz.U. z 2014 r., poz. 1967) przepisy § 2–4 stosuje się
odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek członków rad nadzorczych
wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji. Oznacza to, że w stosunku do
członków rad nadzorczych będą miały zastosowanie m.in. wyłączenia z podstawy
wymiaru składki wymienione w § 2 rozporządzenia (takie same jak w przypadku
pracowników czy zleceniobiorców). Najczęściej będą to wynikające z § 2 pkt 15
rozporządzenia diety i inne należności z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju
oraz poza granicami kraju.
Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe finansowane są w następujący
sposób:
Finansujący
Ubezpieczenie
Spółdzielnia
Członek rady nadzorczej
Emerytalne
9,76 %
9,76%
Rentowe
6,50%
1,50%
2
Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe podlegają odliczeniu od
dochodu. Nie można odliczyć składek naliczonych od dochodu zwolnionego z
opodatkowania.
Przykład
Członek rady nadzorczej uzyskał w styczniu 2015 r. przychód za udział w
posiedzeniu rady nadzorczej w kwocie 210 zł. Od tej kwoty trzeba naliczyć składkę
na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Składka emerytalna finansowana z
wynagrodzenia członka rady wyniesie 20,50 zł a rentowa 3,15 zł.
Od przychodu pomniejszonego o odliczoną składkę na ubezpieczenie
emerytalne i rentowe (210 zł – 20,50 zł - 3,15 zł) należy obliczyć składkę na
ubezpieczenie zdrowotne. Składka do pobrania z wynagrodzenia wyniesie: 186,35 zł
x 9 % = 16,77 zł. Składka do odliczenia od podatku: 186,35 zł x 7,75 % = 14,44 zł.
Podstawa obliczenia zaliczki: 210 zł – 111, 25 zł – 23,65 zł = 75 zł (po
zaokrągleniu). Zaliczka na podatek: 75 zł x 18% = 13,50 zł. Zaliczka po odliczeniu
składki zdrowotnej: 13.50 zł – 14,44 zł = 0 (członek rady będzie miał do odliczenia w
zeznaniu rocznym kwotę 0,94 zł).
Kwota do wypłaty: 210 zł – 23,65 zł – 16,77 zł – 0 zł = 169,58 zł
Składki obciążające spółdzielnię: składka emerytalna 20,50 zł + składka rentowa
13,65 zł =
34,15 zł. Koszt wynagrodzenia członka rady poniesiony przez
spółdzielnię: 210 zł + 34,15 zł = 244,15 zł.
Wielokrotnie na łamach Biuletynu pisaliśmy o różnych interpretacjach Izb
Skarbowych odnośnie opodatkowania wynagrodzeń nie przekraczających 200 zł.
Jeżeli spółdzielnia stosuje zryczałtowany sposób opodatkowania (art. 30 ust. 1 pkt.
5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) wówczas nie stosuje kosztów
uzyskania przychodów ani nie może odliczyć składek na ubezpieczenie emerytalne,
rentowe i zdrowotne. W przypadku członków rady będących pracownikami tej samej
spółdzielni zawsze pobiera się zaliczkę na podatek.
Przykład
Członek rady nadzorczej uzyskał w styczniu 2015 r. przychód za udział w
posiedzeniu rady nadzorczej w kwocie 200 zł. Od tej kwoty trzeba naliczyć składkę
na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Składka emerytalna finansowana z
wynagrodzenia członka rady wyniesie 19,52 zł a rentowa 3,00 zł.
Od przychodu pomniejszonego o odliczoną składkę na ubezpieczenie
emerytalne i rentowe (200 zł – 19,52 zł - 3,00 zł) należy obliczyć składkę na
ubezpieczenie zdrowotne. Składka do pobrania z wynagrodzenia wyniesie: 177,48 zł
x 9 % = 15,97 zł. Składka do odliczenia od podatku: 177,48 zł x 7,75 % = 13,75 zł.
Podatek zryczałtowany: 200 zł x 18% = 36 zł. Spółdzielnia ma obowiązek
wpłacić do urzędu skarbowego 36 zł podatku.
Kwota do wypłaty: 200 zł – 19,52 zł – 3,00 zł – 15,97 zł – 36 zł = 125,51 zł
Jeżeli członek rady będzie miał inne dochody podlegające opodatkowaniu to w
rozliczeniu rocznym będzie mógł odliczyć składki zarówno na ubezpieczenie
emerytalne i rentowe (22,52 zł) jak i składkę na ubezpieczenie zdrowotne (13,75 zł).
Składki obciążające spółdzielnię: składka emerytalna 19,52 zł + składka
rentowa 13,00 zł = 32,52 zł. Koszt wynagrodzenia członka rady poniesiony przez
3
spółdzielnię: 200 zł + 32,52 zl zł = 232,52 zł (przychód jest niższy o 10 zł niż w
poprzednim przykładzie i niższe są też składki).
Jeżeli przychód będzie opodatkowany podatkiem zryczałtowanym, wówczas
składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne będzie można odliczyć w zeznaniu
rocznym, ale tylko w przypadku uzyskania przez członka innych dochodów
podlegających opodatkowaniu, np. z umowy o pracę czy emerytury. (B.T.)
Przykładowa lista płac dla członków rady nadzorczej
Wyszczególnienie
Zaliczka
Wynagrodzenie brutto
Zaliczka
Ryczałt
300,00
80,00
80,00
Składka na ubezpieczenie społeczne:
33,78
9,01
9,01
emerytalna 9,76 %
29,28
7,81
7,81
4,50
1,20
1,20
266,22
70,99
70,99
Składka zdrowotna 9 %
23,96
6,39
6,39
Składka do odliczenia 7,75%
20,63
5,50
5,50
Koszt uzyskania przychodu
111,25
111,25
0,00
Podstawa obliczenia zaliczki/podatku
155,00
0,00
80,00
27,90
0,00
14,40
7,00
0,00
14,00
235,26
64,60
50,60
48,78
13,01
13,01
29,28
7,81
7,81
19,50
5,20
5,20
348,78
93,01
93,01
rentowa 1,5 %
Podstawa składki zdrowotnej
Zaliczka/podatek ( przed odliczeniem składki
zdrowotnej) 18 % podstawy
Zaliczka do US (po zaokrągleniu)
Kwota do wypłaty
Składki obciążające spółdzielnię:
emerytalna 9,76 %
rentowa 6,5 %
Koszt spółdzielni
Uwaga: w przypadku członków rady nadzorczej będących jednocześnie
pracownikami spółdzielni zawsze pobiera się zaliczkę na podatek. (B.T.)
4