SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Wybrane zaburzenia: agresja

SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
1.
Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim)
Wybrane zaburzenia: agresja, ADHD, zachowanie wycofujące i submisyjne rozpoznawanie objawów, analiza mechanizmów .
Moduł 188: Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży. Diagnoza i
terapia.
2.
Nazwa przedmiotu w języku angielskim
Selected Disorders: Aggression, ADHD, Submissive and Avoidant behaviours
- symptoms' recognition, mechanisms' analysis.
3.
Jednostka prowadząca przedmiot
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii,
Zakład Psychologii Ogólnej, Zakład Psychologii Zarządzania, Instytut
Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej
4.
Kod przedmiotu/modułu
(nie wypełniać)
5.
Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny)
Fakultatywny
6.
Kierunek studiów
Psychologia
7.
Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie)
Jednolite studia magisterskie
8.
Rok studiów
IV
9.
Semestr (zimowy lub letni)
letni
10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć)
Forma zajęć: konwersatorium, 45 godzin
11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
Olga Bąk, dr
Jagoda Stompór-Świderska, dr
Elżbieta Jezierska-Wiejak, dr
12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla
przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Ukończone zajęcia z Wprowadzenia do diagnozy psychologicznej, Metod
diagnozy i Diagnozy całościowej
13. Cele przedmiotu
C1 Zapoznanie z teoretycznym statusem pojęcia zaburzenia w
zachowaniu(CP).
C2 Zapoznanie z zaburzeniami w zachowaniu w różnych koncepcjach
teoretycznych
C3 Dostarczenie podstawowej wiedzy dotyczącej przejawów zaburzeń w
zachowaniu dzieci i młodzieży (CP).
C4 Dostarczenie wiedzy w zakresu biologicznych, środowiskowych i
psychologicznych uwarunkowań zaburzeń w zachowaniu dzieci i młodzieży
(CP).
C5 Dostarczenie wiedzy dotyczącej metod, technik i narzędzi badawczych
rozpoznawania przejawów zaburzeń w zachowaniu dzieci i młodzieży oraz
ich uwarunkowań (CP).
C6 Kształtowanie umiejętności podejmowania programów wspomagania
rozwoju kompetencji wychowawczych rodziców dzieci i młodzieży z
zaburzeniami w zachowaniu (CP).
C7 Kształtowanie umiejętności podejmowania programów wspomagania
rozwoju kompetencji poznawczych, emocjonalnych i społecznych dzieci i
młodzieży z zaburzeniami w zachowaniu (CP).
C8 Kształtowanie umiejętności podejmowania programów wspomagania
kompetencji społecznych nauczycieli i wychowawców w postępowaniu z
uczniem z zaburzeniami w zachowaniu.
14. Zakładane efekty kształcenia (dla
przedmiotu)
EK_W_01
EK_W_02
EK_W_03 Charakteryzuje objawy
zaburzeń w zachowaniu
EK_W_04 Przedstawia
uwarunkowania zaburzeń w
zachowaniu dzieci i młodzieży
EK_W_05
EK_U_01 Rozpoznaje rodzaje
zaburzeń w zachowaniu jako
konsekwencje niekorzystnych
środowisk wychowawczych i
właściwości dziecka
EK_U_02 Wykorzystuje metody,
techniki i narzędzia badawcze do
wyodrębnienia w grupie
przedszkolnej czy w klasie szkolnej
dzieci i młodzieży, które wymagają
pomocy z powodu zaburzeń w
zachowaniu. Dobiera właściwe
metody, techniki i narzędzia
Symbole kierunkowych
efektów kształcenia, np.:
K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla
kierunku)
EK_W_01 EK_W_03 EK_W_04
EK_U_01 EK_U_04
badawcze do diagnozowania
uwarunkowań zaburzeń w
zachowaniu dzieci młodzieży
EK_U_03
EK_U_04
EK_U_05
EK_K_01 Operuje kategoriami
związanymi z problematyką
zaburzeń w zachowaniu
EK_K_02
EK_K_03
EK_K_04 Aplikuje wiedzę do celu
diagnozy zjawiska zaburzeń w
zachowaniu i jego uwarunkowań
EK_K_05
EK_K_02 EK_K_05
15. Treści programowe
1. Wprowadzenie do problematyki. Definicja agresji - przypomnienie,
kontrowersje. Rodzaje agresji ze względu na formę. Rodzaje agresji
ze względu na obiekt.
2. Agresja w ontogenezie. Granice normy i patologii w odniesieniu do
zachowań agresywnych. Agresja jako objaw zaburzeń w zachowaniu wg ICD-10.
3. Ćwiczenia w rozpoznawaniu agresji. Znaczenie właściwego
rozpoznawania zachowań agresywnych dla działań profilaktycznoterapeutycznych
4. Mechanizmy i uwarunkowania zachowań agresywnych. Cztery modele
agresji: reaktywno-emotogenny, zadaniowo-instrumentalny,
immanentno-sadystyczny, normatywno-ideowy
5. Agresja jako problem w grupie, agresja jako problem indywidualny.
6. Badanie agresji - przegląd metod, analiza krytyczna, planowanie
badania
7. Metody korygowania zachowań agresywnych - przegląd
8. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji
uwagi – - definicje, istota i etiologia
9. Kryteria diagnostyczne wg DSM-IV i ICD-10. Współwystępowanie z
innymi zaburzeniami (ODD i CD).
10.Etiologia nadpobudliwości psychoruchowej (geny, budowa i
funkcjonowanie o.u.n., wpływ środowiska, urazy mózgu). Objawy,
współwystępujące zachowania. Różnice w nasileniu objawów w
różnych grupach wiekowych.
11.Diagnoza wielospecjalizacyjna. Nauczyciel-rodzice-dziecko-lekarz.
Diagnoza różnicowa – inne zaburzenia przypominające ADHD
12.Konsekwencje szkolne i życiowe. Dziecko z ADHD w szkole. ADHD
jako zaburzenie łamiące linię życiową
13.Model leczenia ADHD. Farmakoterapia i metody niefarmakologiczne
(m.in. analiza behawioralna)
14.Psychologiczna charakterystyka dzieci o zachowaniach submisyjnych
i wycofujących
15. Struktura osobowości dzieci o zachowaniach submisyjnych i
wycofujących i uwarunkowania występowania tego typu zaburzeń u
dzieci i młodzieży
16.Metody rozpoznawania i badania zachowań submisyjnych i
wycofujących u dzieci i młodzieży
17.Działania terapeutyczne
16. Zalecana literatura
Obowiązkowa:
1. Baranowska W. (2010). Nauczyciel a uczeń z ADHD. Kraków: Impuls.
2. Kołakowski A. (2013) Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i
praktyka. Sopot: GWP.
3. Kołodziejczyk J. (2003). Agresja i przemoc w szkole. Kraków: NODN
Sophia.
4. Portman R. (2013). ADHD nadpobudliwość psychoruchowa. Kielce:
Jedność.
5. Święcicka M. (2003). Problemy psychologiczne dzieci z zespołem
nadpobudliwości psychoruchowej. Zeszyty Sekcji Psychologicznej
PTP. Warszawa: EMU.
Uzupełniająca:
1. Ankier E. (2003). Agresja u dziecka i nastolatka. Kraków:
Wydawnictwo eSPe.
2. Barkley R.A. (2009). ADHD: podjąć wyzwanie. Kompletny przewodnik
dla rodziców. Poznań: Zysk i S-ka.
3. Bragdon A., Gamon D. (2006). Kiedy mózg pracuje inaczej. Gdańsk:
GWP.
4. Gaś Z. B. (1980). Inwentarz psychologiczny syndromu agresji.
Przegląd Psychologiczny, 23, 1, 143-158.
5. Hallowell E.M, Ratey J.J. (2004). W świecie ADHD. Poznań: MEDIA
RODZINA .
6. Hallowell E. M, Ratey J.J. (2006). Jak żyć z ADHD, Poznań: MEDIA
RODZINA.
7. Krahe B. (2005). Agresja. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
8. Łuczeczko P. (red.). (2009). Przemoc i agresja w szkole. Od
rozpoznania przyczyn do sposobów przeciwdziałania. Łódź:
Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
9. Namysłowska I. (red.). (2011). Psychiatria dzieci i młodzieży.
Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
10. Oleś, M. (1997). Elementy autodestrukcji w zachowaniach
nieasertywnych i asertywnych u dzieci i młodzieży. W: P. Oleś (red.)
Wybrane zagadnienia z psychologii klinicznej i osobowości. Lublin: TN
KUL.
11.Oleś M. (1996). Koncepcja siebie u dzieci asertywnych i
nieasertywnych: submisyjnych i agresywnych. Roczniki filozoficzne nr
4, s. 195-215.
12. Serfontein G. (1999). Twoje nadpobudliwe dziecko. Poradnik dla
rodziców. Warszawa: Prószyński i S-ka.
13.Tucholska S. (1998). Pomiar agresji: Kwestionariusz Agresji A.Bussa i
M.Perry'ego. (W:) P.Francuz, P.Oleś, W.Otrębski (red.). Studia z
psychologii w KUL, t. 9, 369-378.
14.Wolańczyk T., Komender J. (red.). (2005). Zaburzenia emocjonalne i
behawioralne u dzieci. Warszawa: PZWL.
17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia
osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia
- wykład: …………
- ćwiczenia: …………
- laboratorium: …………
- konwersatorium: aktywny udział w zajęciach, kolokwium pisemne,
wykonanie pracy zaliczeniowej (studium przypadku dziecka z wybranym
zaburzeniem zachowania), uzyskanie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen
cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru
- warsztat: ……………
- inne: ……………
18. Język wykładowy
polski
19. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem:
-
wykład: ………. godzin
ćwiczenia: ………. godzin
laboratorium: ………. godzin
konwersatorium: 45 godzin
warsztat: ………. godzin
przygotowanie do egzaminu: ………. godzin
inne: ………. godzin
45 godzin
Praca własna studenta np.:
(podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca
własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod
tabelą**)
-
przygotowanie do zajęć: 15 godzin
opracowanie wyników: 10 godzin
czytanie wskazanej literatury: 20 godzin
napisanie raportu z zajęć: 15 godzin
przygotowanie do egzaminu: ………. godzin
przygotowanie do kolokwium: 15 godzin
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
75 godzin
120 godzin
4