Fuzja oraz przejęcia małych i średnich przedsiębiorstw Bezpieczne

Fuzja oraz przejęcia małych i średnich przedsiębiorstw Bezpieczne związki
Wpisany przez Olga Kalicińska, Piotr Kuc, Marcin Majewski
W 2006 r. przeprowadzono w Polsce ok. 400 transakcji fuzji i przejęć o łącznej wartości
przekraczającej 10 mld dolarów.
Sprzyjający w ostatnich latach klimat ekonomiczny w połączeniu z optymistycznymi
prognozami na przyszłość oraz coraz korzystniejszymi warunkami finansowania
transakcji przyczynił się do wzrostu aktywności przedsiębiorstw w dziedzinie fuzji i
przejęć na całym świecie. Od momentu rozszerzenia Unii Europejskiej coraz więcej
zagranicznych inwestorów dostrzega także polskie firmy w kontekście fuzji i przejęć.
Konkurencyjny rynek i postępująca konsolidacja branży wymusza na lokalnych firmach
konieczność ciągłego rozwoju oraz umacniania własnej pozycji - tym samym zwiększyła się
również liczba transakcji między rodzimymi spółkami.
Fuzje i przejęcia na fali rosnącej
Na przestrzeni ostatnich lat, w związku z zachodzącymi w polskiej gospodarce
przekształceniami, zmianie uległa specyfika przeprowadzanych transakcji fuzji i przejęć. Na
początku lat dziewięćdziesiątych rozpoczęła się fala prywatyzacji, która umożliwiła wielu
przedsiębiorcom, także zagranicznym, zajęcie na rynku „pozycji startowych". Kolejną fazą była
konsolidacja, która kosztem zniknięcia z biznesowej mapy wielu mniejszych podmiotów
doprowadziła do powstania kilkunastu gigantów, takich jak PKN Orlen czy Pekao S.A. Obecnie
można zaobserwować rosnące natężenie transakcji fuzji i przejęć pośród firm prywatnych.
Dotyczą one przede wszystkim małych i średnich przedsiębiorstw, którym znaczne zwiększenie
skali działalności pozwala lepiej wykorzystać rynkowy potencjał.
Z perspektywy strategicznej, fuzje i przejęcia są zazwyczaj korzystne dla łączących się spółek,
1/4
Fuzja oraz przejęcia małych i średnich przedsiębiorstw Bezpieczne związki
Wpisany przez Olga Kalicińska, Piotr Kuc, Marcin Majewski
pozwalają bowiem szybko zwiększyć skalę działalności. Dzięki temu firmy uzyskują silniejszą
pozycję negocjacyjną względem swoich partnerów i większe rabaty przy zakupach. Mogą także
zaopatrywać bardziej wymagających klientów nie obniżając przy tym znacząco ceny.
Dodatkowo odczuwają one tzw. korzyści skali, związane z malejącymi kosztami przy wyższych
wolumenach sprzedaży. Łączące się ze sobą firmy mogą także wymieniać się wiedzą i
doświadczeniem swoich pracowników oraz redukować koszty pracy dublujących się stanowisk.
Niemniej jednak fuzje i przejęcia są obarczone znacznym ryzykiem. W rozwiniętych
gospodarkach (Europa Zachodnia, Ameryka Północna i Japonia) badania pokazują, że fuzje i
przejęcia w większości nie spełniają pokładanych w nich nadziei. Najważniejsze powody to:
odmienne kultury firm, zbyt wysoka cena fuzji, a także niedopasowanie biznesowe łączących
się przedsiębiorstw. W związku z tym niezmiernie ważny jest odpowiedni dobór celu transakcji,
poprawna wycena oraz działania ułatwiające integrację popołączeniową (ang. post-merger
integration).
Polskie doświadczenia
W 2006 r. przeprowadzono w Polsce ok. 400 transakcji fuzji i przejęć o łącznej wartości
przekraczającej 10 mld dolarów. Były to zarówno transakcje polskich spółek w kraju i za
granicą, jak również zagranicznych inwestorów wchodzących na nasz rynek lub zwiększających
swój udział. Obok tak spektakularnych transakcji, jak przejęcie przez PKN Orlen litewskiej
rafinerii Możejki, dziesiątki małych i średnich przedsiębiorstw zmieniło swoich właścicieli,
połączyło się z innymi spółkami lub też zyskało strategicznego albo finansowego inwestora.
Duże spółki mają pracowników specjalizujących się w poszukiwaniu celów inwestycyjnych oraz
pozyskiwaniu inwestorów, jak również dysponują środkami pieniężnymi na zatrudnienie
profesjonalnych firm konsultingowych i banków inwestycyjnych, którzy mogą im pomóc w tym
procesie. Z kolei zarządzający małymi firmami bardzo często nie dysponują nadmiarem czasu,
który jest potrzebny do przeprowadzenia tego typu transakcji, a budżety spółek mogą nie być w
stanie udźwignąć kosztów wyspecjalizowanych doradców.
2/4
Fuzja oraz przejęcia małych i średnich przedsiębiorstw Bezpieczne związki
Wpisany przez Olga Kalicińska, Piotr Kuc, Marcin Majewski
Pomoc dla małych i średnich firm
Pomocnym narzędziem dla przedsiębiorców poszukujących nabywcy lub inwestora
strategicznego dla swojego biznesu lub obiektu do przejęcia są portale internetowe, które
stanowią platformę spotkań przedsiębiorców zainteresowanych transakcjami fuzji i przejęć.
Takie serwisy oferują moduły typu: sprzedam i kupię firmę, zainwestuję czy szukam inwestora.
Zainteresowani przedsiębiorcy mogą zwykle bezpłatnie zamieszczać swoje oferty. Na stronach
takich serwisów można zapoznać się także z bardzo przystępnie przedstawionymi procesami
pozyskiwania inwestora oraz kupna przedsiębiorstwa.
Wiele portali na życzenie klientów oferuje pełne wsparcie w transakcji - w szczególności
wiarygodną wycenę przedsiębiorstw na podstawie poszczególnych metod (tj.: DCF,
porównawczej i odtworzeniowej), szukanie inwestora lub firmy do przejęcia oraz wsparcie w
procesie negocjacji.
Serwisy dbają także o bezpieczeństwo swoich użytkowników. Dla klientów takich transakcji
ważna jest poufność. Dlatego w sieci dostępne są zwykle podstawowe dane o ofertach, a
szczegóły podawane są dopiero przy osobistym kontakcie kontrahentów.
Pomoc dla nowych przedsięwzięć
3/4
Fuzja oraz przejęcia małych i średnich przedsiębiorstw Bezpieczne związki
Wpisany przez Olga Kalicińska, Piotr Kuc, Marcin Majewski
Przedsiębiorcy posiadający atrakcyjne projekty inwestycyjne mogą poszukać kapitału na rozwój
także poprzez tzw. Aniołów Biznesu (ang. Business Angels). Są to prywatni inwestorzy, którzy
nie obawiają się inwestować w nowe, często ryzykowne przedsięwzięcia. W zamian za udziały
oraz możliwość wpływania na decyzje strategiczne wspierają oni młode firmy doświadczeniem
biznesowym oraz finansowo (zazwyczaj do kilkuset tysięcy euro).
Pierwsza zorganizowana inicjatywa spod znaku „Business Angels" powstała w Polsce w 2003 r.
pod nazwą Polska Sieć Aniołów Biznesu (PolBAN). Jej zasadniczym celem, oprócz organizacji
inwestycji tego typu, jest także promocja samej idei „Business Angels".
Od 2004 r., przy Polskiej Konferencji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan" działa prywatny klub
inwestorów Lewiatan Business Angels (LBA). LBA skupia się głównie na przedsięwzięciach we
wczesnych fazach rozwoju w dowolnej branży, jednak opierających się na innowacyjności
produktowej, procesowej lub rynkowej, dzięki czemu mogą zdobyć trwałą przewagę
konkurencyjną. Przedsięwzięcia, które spełnią wymagane kryteria (m.in. poprawne
sporządzenie pod względem formalnym biznesplanu) mogą korzystać z doświadczenia,
kontaktów w świecie biznesu oraz reputacji menedżerów, jak również innych przedsiębiorców
skupionych w LBA. Obecnie baza LBA liczy 50 inwestorów zainteresowanych
dokapitalizowaniem interesujących projektów. Dzięki wsparciu „klubu aniołów biznesu" powstało
już 5 firm.
4/4