Wszawica - Apteka Media

Farmakoterapia
Farmakoterapia
Przyszedł czas na...
Wszawica
Wszawica to infekcja skóry spowodowana działaniem
niewielkich stawonogów – wszy ludzkich. Jest chorobą
zakaźną występującą na całym świecie, we wszystkich
strefach klimatycznych. Błędnie kojarzona z brudem
i biedą nadal jest poważnym zagrożeniem nawet w bogatych krajach.
W pewnych warunkach każdy człowiek może ulec zakażeniu. Do infekcji
dochodzi przez bezpośredni kontakt
z osobą, która ma wszy, lub jej odzieżą,
pościelą czy przedmiotami osobistego użytku. Wrażliwość na zakażenie
jest powszechna.
Rozpowszechnianiu się wszawicy
sprzyjają duże skupiska ludzkie,
np. przedszkola, szkoły, schroniska
czy internaty.
Okres wylęgania wszy trwa ok. tygodnia – zależy on od tego, czy przeniesione zostały na człowieka dojrzałe
osobniki, larwy czy jaja. W przypadku
wszy odzieżowej zawsze przenoszone
są dorosłe postaci. Larwy wylęgają się
z jaj w ciągu tygodnia i osiągają dojrzałość płciową w ciągu następnych
2 tygodni. Choroba trwa tak długo,
jak długo występują żywe wszy na
głowie lub na odzieży.
Wszawica dzieli się na głowową, odzieżową i łonową. Wszawica odzieżowa
dotyczy ludzi bezdomnych. Do zarażenia dochodzi poprzez kontakt fizyczny
z osobą zarażoną lub przez nocleg
w złych warunkach. Wesz nie bytuje
na skórze, lecz żyje i rozmnaża się
w odzieży oraz pościeli, a żywi krwią
człowieka. Zmiany najczęściej są ulokowane w okolicach, gdzie ciało pozostaje
w bezpośrednim kontakcie z odzieżą
(na ramionach, szyi, klatce piersiowej
oraz wokół pośladków). Główne objawy
zakażenia to intensywny świąd skóry,
grudki i przeczosy na skórze.
20
Wszawica łonowa przenoszona jest
drogą płciową oraz poprzez używanie
bielizny osoby zainfekowanej. Lokalizuje się zazwyczaj w okolicy łonowej.
Głównym objawem jest silny świąd
wzgórka łonowego, a wszy i ich jaja
są widoczne w okolicy łonowej. Charakterystyczne są fiołkowe lub szarawe
plamy w miejscu ukłucia przez owady.
Najczęściej spotykanym typem wszawicy jest wszawica głowy, która występuje u dzieci i młodzieży szkolnej, ale
również u osób dorosłych przebywających w dużych skupiskach, np. podczas
imprez czy koncertów. Do infestacji
może dojść jednak także w mniejszych
grupach ludzi.
Do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt głowy z głową, używanie wspólnych nakryć głowy, szczotek
i grzebieni. Wszy odżywiają się krwią
żywiciela. Wprowadzają do skóry toksyny, które powodują silny świąd oraz
odczyn zapalny. W wyniku zadrapań
dochodzi do uszkodzenia naskórka oraz
powstawania tzw. przeczosów, z których
sączy się wydzielina surowicza. W zaniedbanych przypadkach może dojść
do powstania tzw. kołtuna, pod którym
wszy mają idealne warunki do rozwoju.
Bardzo często na skórze karku dochodzi
do powstania stanu zapalnego skóry,
określanego jako wyprysk wszawiczy.
Dorosłe wszy trudno jest zobaczyć, ponieważ są małe (2–3 mm), a poza tym
dostosowują barwę do koloru włosów.
Natomiast dobrze widoczne są gnidy
– malutkie szaro-białe kuleczki, przyklejone u nasady włosów. Najczęściej
można je zauważyć za małżowinami
usznymi i na potylicy. Wesz żyje 30 dni
i składa do 300 jaj.
Objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem
wszawicy jest świąd. Gnidy (jaja wszy)
występują zwykle u nasady włosów
i przypominają łupież (w przeciwieństwie
jednak do łupieżu nie daje się ich łatwo
usunąć). Wszy występują najczęściej za
uszami i z tyłu głowy tuż nad karkiem.
Dorosłe osobniki wyglądają jak „ziarenka
sezamu”. Jeżeli stwierdzimy ich obecność,
musimy niezwłocznie przejrzeć głowy
pozostałych domowników i skontaktować
się z farmaceutą. Należy pamiętać, że
wesz głowowa nie potrafi przeżyć bez
swojego żywiciela – człowieka, dlatego też odkażanie mieszkania nie jest
konieczne. Ponadto wesz głowowa nie
bytuje na zwierzętach domowych (pies,
kot), wobec czego nie trzeba przeglądać ich sierści w obawie, że mogą być
przyczyną zakażenia.
Leczenie
Nie poleca się domowych kuracji, ponieważ są uciążliwe i nie przynoszą
pożądanych efektów. Do domowych
sposobów należy np. wyczesywanie
wszy specjalnym grzebieniem. Poleca
się stosować profesjonalne preparaty
apteczne o różnym mechanizmie działania, zawierające: permetrynę, pyretryny,
dimetikon, cyklometikon.
Permetryna
Mechanizm działania szamponów
z permetryną (w stężeniu 1%) polega
na zmianie przewodnictwa nerwowego w organizmie wszy i do jego porażenia. Stosowanie tego preparatu jest
często leczeniem pierwszego rzutu,
w związku z czym oporność wszy
na ten związek gwałtownie wzrasta.
Pyretryny
Innymi związkami przeciwwszawiczymi
są pyretryny. Ich źródłem są kwiaty zło-
cienia dalmatyńskiego. Działanie tych substancji polega
na zaburzeniu przewodnictwa nerwowego w ciele pasożyta. Preparaty te nie mogą być stosowane u małych
dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią.
Dimetikon i cyklometikon
Nietoksyczną i bardzo skuteczną metodą pozbycia
się wszawicy jest stosowanie preparatów z grupy silikonów: dimetikonu i cyklometikonu. Związki te można
stosować nawet u dzieci od 6. miesiąca życia, u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Wspomniane
substancje dokładnie pokrywają wszy i ich jaja, przez
co blokują ich funkcje życiowe. Dodatkowo powodują
zaburzenia gospodarki wodnej (odwodnienie) pasożyta, dzięki czemu zmniejsza się jego przyleganie do
powierzchni włosa.
Preparaty z dimetikonem i cyklometikonem nakłada się
na suche włosy na co najmniej 8 godzin, a następnie
głowę należy dokładnie umyć. Aby zapobiec nawrotowi infekcji, kurację zaleca się powtórzyć po 7 dniach.
Dużą zaletą tych preparatów, w przeciwieństwie do
środków neurotoksycznych, jest brak powstawania
oporności. W dwóch badaniach randomizowanych
przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii wykazano,
że produkt zawierający 4% dimetikonu miał podobną
skuteczność jak d-phenothrin (0,5%), z odsetkiem wyleczenia ok. 70%, i wyższą skuteczność niż malation.
W wieloośrodkowych, randomizowanych badaniach
opublikowanych w 2008 r. na łamach „BMC Infectious
Diseases” wykazano ponad 97-procentową skuteczność tych preparatów (nawet w przypadkach bardzo
nasilonych zakażeń) oraz ich dobrą tolerancję.
Żel w Sprayu
Klinicznie potwierdzona skuteczność
JEDNORAZOWEJ 15–MINUTOWEJ
terapii w eliminacji wszy i ich jaj!
Jedyny bez
wyczesywania
Bez pestycydów
Bez oporności
W przypadku walki z wszawicą odzieżową bieliznę
osobistą i pościelową trzeba wyprać i wygotować.
Odzież wełnianą powinno się dokładnie wyprasować
gorącym żelazkiem, w celu zniszczenia gnid. Zabiegi
należy powtórzyć po upływie 7–10 dni, gdyż gnidy
są odporne na jednorazowe działanie środków dezynsekcyjnych.
Oprócz wymienionych czynności trzeba dokonać
przeglądu wszystkich osób z bezpośredniej styczności, a zwłaszcza członków rodziny i współmieszkańców. Aby zapobiec zarażeniu się wszawicą, należy
przestrzegać podstawowych zasad higieny, używać
własnych przedmiotów osobistego użytku i przeglądać
włosy – zwłaszcza po pobytach w dużych skupiskach.
mgr Agnieszka Stańska
Wyrób medyczny
Nazwa produktu: Hedrin® Raz Żel w Sprayu. Skład: dimetikon, polimery dimetikonu, penetrol. Działanie: działa poprzez zaburzenie gospodarki wodnej wszy. Dodatkowo zawiera Penetrol TM ułatwiający penetrację jaj wszy w celu ich eliminacji. Przeciwwskazania: nadwrażliwość
na którykolwiek ze składników. Nie stosować na uszkodzoną skórę i u dzieci poniżej 6 m.ż. Działania niepożądane: może wystąpić łuszczenie skóry głowy, swędzenie oraz nieznaczne podrażnienie w okolicach oczu. Środki ostrożności: w przypadku pojawienia się wysypki
skórnej lub objawów alergii, przerwać stosowanie Hedrin® Raz Żel w Sprayu. Przemyć skórę wodą z mydłem a następnie zasięgnąć porady
lekarza. Produkt posiada właściwości poślizgowe. Po zastosowaniu preparatu lub umyciu włosów po jego zastosowaniu, wanny kabiny
prysznicowe itp. mogą stać się śliskie. Pozostałości produktu należy zmyć przy pomocy detergentu i ciepłej wody. Unikać kontaktu preparatu z oczami. Jeżeli żel przypadkowo dostanie się do oczu, należy przemyć je obficie wodą. Jeżeli podrażnienie będzie utrzymywać się,
zasięgnąć porady lekarza. W razie przypadkowego połknięcia należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Należy zabrać ze sobą
i pokazać opakowanie połkniętego preparatu. Powierzchnie w kontakcie z żelem mogą stać się śliskie, dlatego niedokładnie umyte ręce po
zastosowaniu preparatu mogą utrudniać sprawne chwytanie. Nie należy zbliżać włosów oraz ubrań do otwartego płomienia lub innych źródeł zapłonu. Dawkowanie: przed użyciem należy odbezpieczyć spust, poprzez przesunięcie plastikowej blokady. Przykryć ramiona ręcznikiem, wstrząsnąć butelkę przed użyciem. Trzymając spray w odległości około 10 cm od włosów nanieść równomiernie dostateczną ilość żelu
na suche włosy, tak aby włosy i skóra głowy były całkowicie pokryte i nawilżone. Nie wdychać preparatu w trakcie aplikacji. Wetrzeć żel we
włosy palcami lub zwykłym grzebieniem, rozprowadzając go dokładnie i równomiernie od cebulek po końce włosów. Pozostawić na głowie
na co najmniej 15 minut. Nałożyć szampon bezpośrednio na całą powierzchnię suchych włosów (nie moczyć głowy wodą przed nałożeniem
szamponu). Dokładnie umyć i potem spłukać wodą. Powtórzyć całą czynność, a następnie nałożyć odżywkę, spłukać i wysuszyć. Hedrin®
Raz Żel w Sprayu zawiera składniki przeciwpienne, dlatego szampon nie będzie pienić się w widoczny sposób. Jeśli będzie to konieczne, powtórzyć procedurę mycia, pamiętając o nakładaniu
na suche włosy. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki. Dostępne opakowania: 60 ml. Producent: Thornton & Ross Ltd. Linthwaite, Huddersfield, HD7 5QH, UK. Dystrybutor: Solpharm
Sp. z o.o., ul. Zwycięzców 42 lok. 93, 03-938 Warszawa, www.hedrin.pl, [email protected].
R/HEDRAZ/01/12
21