prognoza oddziaływania na środowisko
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko
MPU-ORZ3/7322-502/Fb/09 3071/11 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU OPRACOWANIE: ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH MGR INŻ. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ MGR JOANNA ZOMERSKA POZNAŃ, MAJ 2011 R./ LIPIEC 2012 R*/MARZEC 2013 R.** * NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII I DOKONANYCH UZGODNIEŃ ** NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY WYNIKAJĄCE Z ROZPATRZENIA UWAG ZŁOŻONYCH NA ETAPIE WYŁOŻENIA DO PUBLICZNEGO WGLĄDU PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU SPIS TREŚCI 1.1 Informacje wstępne .............................................................................................................. 3 1.2 Podstawy formalno-prawne opracowania ............................................................................... 3 1.3 Cel i zakres merytoryczny opracowania .................................................................................. 3 1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy ................................................................................. 4 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ................................................ 7 2.1 Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu .......................................................................7 2.2 Rzeźba terenu ................................................................................................................................8 2.3 Budowa geologiczna i warunki gruntowe ........................................................................................8 2.4 Warunki wodne ...............................................................................................................................9 2.5 Flora..................................................................................................................................................9 2.6 Fauna...............................................................................................................................................10 2.7 Gleby...............................................................................................................................................11 2.8 Klimat lokalny ................................................................................................................................ 11 2.9 Dziedzictwo kulturowe .................................................................................................................. 12 3. STAN ŚRODOWISKA ORAZ ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY .................................................................................................................... 13 4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .................... 21 4.1 Cel opracowania projektu planu ...........................................................................................21 4.2 Ustalenia projektu planu .....................................................................................................21 4.3 Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami .....................................................25 4.4 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu ......27 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ................................................................................................................. 28 6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ............................................................................................................ 32 6.1 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i warunki podłoża .......................................................... 32 6.2 Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne .........................................................34 6.3 Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz.......................................................35 6.4 Oddziaływanie na szatę roślinną ........................................................................................37 6.5. Oddziaływanie na zwierzęta ..............................................................................................38 6.6. Oddziaływanie na ludzi .....................................................................................................39 6.7 Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne .......................................................................39 6.6 Oddziaływanie na klimat akustyczny ..................................................................................41 6.9 Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe ............................................................................44 6.10. Oddziaływanie na dobra materialne ...................................................................................45 6.11 Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo ...........................45 6.12 Oddziaływanie transgraniczne ...........................................................................................46 6.13. Pola elektromagnetyczne ..................................................................................................46 7. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA .................................................................................................... 46 8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU ...................................................................................................................................... 47 9. WNIOSKI ...................................................................................................................... 48 10. STRESZCZENIE ............................................................................................................. 50 ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE 1. Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania 2. Hipsometria 3. Geologia 4. Mapa glebowo-rolnicza 5. Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania 6. Projekt mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu, MPU 2013 r. – etap procedury planistycznej – ponowne wyłożenie do publicznego wglądu 2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU 1. WPROWADZENIE 1.1 Informacje wstępne Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu. Sporządzenie planu miejscowego zostało wywołane uchwałą Nr LXVII/708/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 19 kwietnia 2005 r. Planem obejmuje się obszar położony w południowozachodniej części Poznania w rejonie Fabianowa i Kotowa, na styku miasta Poznania z gminą Komorniki (Plewiskami). Granice opracowania wyznaczają: od północy projektowana ulica Nowe Kotowo, od wschodu ul. Głogowska, od południa i zachodu granica administracyjna miasta Poznania. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi ok. 218 ha. 1.2 Podstawy formalno-prawne opracowania Cel i Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko1. W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza prognozę oddziaływania na środowisko. Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają wyłożeniu do publicznego wglądu. 1.3 Cel i zakres merytoryczny opracowania Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie między innymi ocenia 1 2 się relacje pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami 3 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU a uwarunkowaniami środowiska przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem, stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie wskazano w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko muszą być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a także dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu miejscowego. Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57 i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-1297/09/nb z dnia 14.08.2009 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu (pismem NS-72/1-149(1)/09 z dnia 06.08.2009 r.). 1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe: Literatura: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa Jeż J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2001, Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, Atlas geochemiczny Poznania i okolic Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2005. Materiały kartograficzne mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000, mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000, mapa glebowo-rolnicza, mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, GUKiK, Geokart-International Sp. z o.o., Rzeszów 2001r., mapa sozologiczna 1:50 000; ark. N-33-130-D Poznań, GUKiK, Geokart-International Sp. z o.o., Rzeszów 2004r., 4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU mapa geologiczno-gospodarcza Polski, M-33-130-D 471 Poznań, Państwowy Instytut Geologiczny, 1998r. Akty prawne Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami), Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami), Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami), Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zmianami), Ustawa z dnia z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity z dnia 17 sierpnia 2006 r., Dz. U. Nr 156, poz. 1118 ze zmianami), Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz. 1568 ze zmianami), Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 ze zmianami). Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami), Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zmianami), Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675), Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826), Rozporządzenie Nr 40/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Poznań-Krzesiny w Poznaniu (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 1/2008, poz. 1), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, ze zmianami). 5 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Dokumenty, inne dostępne opracowania: projekt Uchwały Rady zagospodarowania Miasta Poznania przestrzennego w „terenów sprawie uchwalenia przyautostradowych miejscowego w rejonie planu Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu, MPU 2013, Uchwała Nr LXVII/708/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 19 kwietnia 2005 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r., Opracowanie przestrzennego ekofizjograficzne terenów dla potrzeb przyautostradowych miejscowego planu Poznań-Kotowo, zagospodarowania Pracownia Geologiczno- Kartograficzna, mgr Andrzej Rybczyński, Poznań, grudzień 2003, Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu (część północna), Proeko-plan Projektowanie Urbanistyczne, mgr Alicja Czaban, mgr Maciej Chorążewicz, Poznań, luty 2005, Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na budowie ul. Nowe Kotowo w Poznaniu, Przedsiębiorstwo Projektowo-Usługowe MAX Katarzyna Wichman, Poznań wrzesień 2008, Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko Przedsięwzięcie: przebudowa ulicy Głogowskiej w Poznaniu na odcinku od ul. Opłotki do Strumienia Junikowskiego, AKON S.C. Projektowanie Konstrukcyjne, Pracownia Inżynierii Lądowej RONDO Magdalena Artur Fojud Spółka Jawna, Poznań maj 2005, Decyzja Prezydenta Miasta Poznania o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie ulicy Nowe Kotowo w Poznaniu (sygn. OS.V/7684157/08) z dnia 27 lutego 2009r., Program ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r., Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH) (2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2007r., Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r., Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań, (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008r.), Roczna ocena jakości powietrza w Wielkopolsce za rok 2009, WIOŚ, Poznań 2010, Roczna ocena jakości powietrza w Wielkopolsce za rok 2010, WIOŚ, Poznań 2011, 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Weryfikacja terenów cennych przyrodniczo – byłych użytków ekologicznych Kopanina I i Kopanina II w celu wyróżnienia terenów predysponowanych do objęcia ochroną, z uwzględnieniem wprowadzenia w ich sąsiedztwie (teren ZKO*) funkcji sportowo – rekreacyjnej, prof. dr hab. J. Borysiak, Poznań 2005 Inne źródła: wizja terenowa (październik 2009 r.), dokumentacja fotograficzna (MPU, październik 2009 r.), www.geoinfo.amu.edu.pl. www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.pfp 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 2.1 Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu Obszar objęty granicami planu położony jest w południowo-zachodniej części miasta, w pobliżu węzła komunikacyjnego Komorniki i autostrady A2, między granicą miasta Poznania, ul. Głogowską oraz linią rozgraniczającą nowo projektowanej ulicy Nowe Kotowo, aż do ul. Wołczyńskiej. Powierzchnia omawianego obszaru wynosi około 218 ha. Ze względu na niejednorodność funkcji, występowanie terenów niezagospodarowanych, przemieszanych z chaotyczną zabudową (charakteryzującą się często złym stanem technicznym), teren objęty ustaleniami planu charakteryzuje się niskimi walorami estetycznymi. Na terenie objętym granicą planu znaczną powierzchnię zajmują obszary nieużytkowane, tereny rolnicze - grunty orne oraz pozostałości po dawnych ogrodach i sadach. Występują one głównie w centralnej część obszaru objętego planem. Przez północno-zachodni fragment opracowania przepływa niewielki ciek Plewianka (rów melioracji szczegółowej). W jego niewielkiej dolinie występują użytki zielone. Zainwestowanie zabudową analizowanego terenu jest stosunkowo niewielkie. W północnej części obszaru opracowania, głównie przy ul. Wołczyńskiej, ul. Krzeszowickiej oraz ul. Sycowskiej, znajdują się tereny zabudowy o przemieszanych funkcjach mieszkaniowo-usługowych, zakłady produkcyjne, hurtownie oraz magazyny. Część południowa omawianego terenu charakteryzuje się natomiast trwałym i uporządkowanym zagospodarowaniem. Znajdują się tu duże obiekty usługowe, takie jak centra handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 „Auchan” czy „Leroy Merlin”, sąsiadujące z węzłem komunikacyjnym Komorniki i autostradą A2. Przez omawiany obszar przebiegają szlaki komunikacyjne tj. ul. Wołczyńska, ul. Krzeszowicka, ul. Trzebińska, ul. Kowalewicka, ul. Sycowska, ul. Opłotki, umożliwiające dojazd do istniejącej zabudowy mieszkaniowej, usługowej i przemysłowej oraz najbardziej istotna ul. Głogowska, pełniąca ważną rolę w obsłudze miasta Poznania, stanowiąca jednocześnie drogę wylotową z Poznania w kierunku Leszna, Wrocławia oraz Zielonej Góry. 7 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Obszar objęty ustaleniami planu charakteryzuje się także występowaniem nielicznej roślinności wysokiej, skupionej głównie w północnej jego części, w sąsiedztwie istniejącej zabudowy mieszkaniowej. Występują tu także zadrzewienia przyuliczne towarzyszące oraz ul. Głogowskiej oraz ul. Krzeszowickiej, jak również nieliczne zadrzewienia wzdłuż dawnych dróg polnych. 2.2 Rzeźba terenu Dominującą formą pochodzenia polodowcowego na analizowanym terenie jest wysoczyzna morenowa płaska, która osiąga maksymalną wysokość 86,6 metrów nad poziomem morza. Płaskie powierzchnie wysoczyzny morenowej sąsiadują z równinami sandrowymi występującymi w pobliżu północno-zachodniej granicy obszaru opracowania, których wysokość waha się między 75-80 m n. p. m. Obszar opracowania nachylony jest w kierunku północno- wschodnim. Północną część terenu, leżącą w sąsiedztwie ul. Wołczyńskiej, stanowią głównie tereny wysoczyzny morenowej płaskiej z wyjątkiem zaznaczającej się w rzeźbie terenu niewielkiej doliny erozyjno-denudacyjnej cieku Plewianka, położonej na wysokości 70 – 75 m n.p.m. Na ukształtowanie powierzchni analizowanego terenu miały wpływ także czynniki antropogeniczne. Znaczne przekształcenia wystąpiły na południowej części terenów wysoczyznowych, w obrębie których rzeźba terenu została znacznie zmieniona podczas prac przy budowie autostrady i związanego z jej obsługą węzła komunikacyjnego Komorniki, a także na skutek lokalizacji na tym terenie dużych obiektów handlowych („Auchan”, „Leroy Merlin”). 2.3 Budowa geologiczna i warunki gruntowe Warunki gruntowe analizowanego terenu związane są z występowaniem zlodowacenia bałtyckiego, głównie fazy leszczyńskiej. Przeważają mineralne grunty spoiste bezpośredniej akumulacji lodowca. Na znacznych powierzchniach, zalegające w przypowierzchniowej części podłoża, utwory plejstoceńskie budują serie glin morenowych, rozdzielonych warstwą wodnolodowcowych osadów piaszczysto-żwirowych. Miąższość tych osadów oscyluje między 2,5–5,0 m. Miąższością sięgającą nawet 5,0 m charakteryzuje się natomiast warstwa górnej gliny, zalegająca od powierzchni w południowej i centralnej części omawianego terenu. Bezpośrednio w dolinie Plewianki, przepływającej przez północny fragment terenu, występują tereny z cienką (do około 1,5 m), przypowierzchniową warstwą mineralnych, średniozagęszczonych piasków akumulacji wodnolodowcowej, zalegających na warstwie pochodzących ze zlodowacenia środkowopolskiego glin zwałowych o znacznej miąższości. Na całym terenie podłoże gruntowe wykazuje się znaczną nośnością. Korzystne właściwości mechaniczne predestynują ten obszar jako przydatny do zabudowy. Nośność gruntów została zachwiana jedynie na terenach bezpośrednio przylegających do autostrady i węzła komunikacyjnego Komorniki. Na tych obecnie jeszcze niezagospodarowanych terenach, zlokalizowane zostały nasypy o różnym składzie mechanicznym i miąższości. Tereny te nie są przydatne do bezpośredniego 8 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU posadowienia obiektów budowlanych, lecz pod warstwami nasypowymi znajdują się grunty mineralne o dobrej nośności. 2.4 Warunki wodne Obszar objęty opracowaniem znajduje się w dorzeczu rzeki Warty, a jego odwodnienie następuje za pośrednictwem drobnych cieków należących do zlewni Strumienia Junikowskiego, w tym do cieku Plewianka. Jedynym powierzchniowym ciekiem wodnym zlokalizowanym w granicach planu jest okresowo płynąca Plewianka, będąca prawobrzeżnym dopływem Strumienia Junikowskiego. Wypływa ona z obniżenia terenu w okolicach Plewisk i kończy swój bieg w jednej z glinianek, docierając dalej za pomocą podziemnego przepływu do Strumienia Junikowskiego. Długość Plewianki wynosi 4,8 km, a powierzchnia jej zlewni 5,5 km2. Zarówno Plewianka jak i wody gruntowe zasilane są głównie przez opady atmosferyczne oraz spływ wód powierzchniowych i przypowierzchniowych z terenów wyżej położonych. Wody gruntowe utrzymują się w większości przypadków na poziomie 2,0 - 5,0 m pod powierzchnią terenu i charakteryzują się swobodnym zwierciadłem wodnym. Na obszarach najwyższych wysoczyzn, wody gruntowe mogą zalegać w podglinowych piaskach na głębokości przekraczającej 5,0 m pod powierzchnią terenu. Jedynie w bezpośrednim sąsiedztwie Plewianki woda gruntowa występuje na głębokościach 0-2 m. Ponadto warunki infiltracji i charakter zwierciadła ulega znacznym wahaniom, uzależnionym w dużej mierze od stanów wody w cieku. 2.5 Flora Flora omawianego obszaru jest stosunkowo uboga, głównie ze względu na dotychczasowy sposób zagospodarowania tych terenów. Dominują tutaj przede wszystkim zbiorowiska antropogeniczne pól uprawnych oraz zbiorowiska roślinne porastające duże obszary nieużytków. Występują tu zbiorowiska sztucznie wytworzone przez człowieka, charakteryzujące się ubogim składem gatunkowym, ograniczającym się do roślin uprawnych i towarzyszących im (niepożądanych przez rolników) pospolitych chwastów. Nieliczne gatunki pojawiające się w obrębie pól uprawnych są niszczone za pomocą stosowanych herbicydów. Nie stwierdzono natomiast występowania, ważnych z ekologicznego punktu widzenia, zadrzewień śródpolnych, wpływających na zwiększenie bioróżnorodności tych terenów. W sąsiedztwie przebiegających przez ten teren dróg, na miedzach oraz na terenach niezagospodarowanych występują pospolite gatunki roślin tj. skrzyp polny (Equisetum arvense), rdest ptasi (Plygonum aviculare), rdest powojowy (Bilderdykia convolvulus), szczaw zwyczajny (Rumex acetosa), komosa biała (Chenopodium album), piaskowiec macierzankowy (Arenaria serpyllifolia), gwiazdnica pospolita (Stellaria media), rogownica pospolita (Cerastium holosteoides), kąkol polny (Agrostemma githago), bniec biały (Silene alba), mak polny (Papaver rhoeas), stulicha psia (Descurainia sophia), tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris), tobołki polne (Thalspi arvense), 9 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU gorczyca polna (Sinapis arvensis), pięciornik srebrny (Potentilla argentea), wyka wąskolistna (Vicia angustifolia), lucerna sierpowata (Medicago falcata), koniczyna biała (Trifolium repens) i łąkowa (T. pratense), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum), fiołek polny (Viola arvensis), barszcz zwyczajny (Heracleum sphondylium), marchew zwyczajna (Daucus carota), powój polny (Convolvulus arvensis), niezapominajka polna (Myosotis scorpioides), przetacznik polny (Veronica arvensis), przytulia pospolita (Galium mollugo), babka lancetowata (Plantago lanceolata), babka zwyczajna (Plantago major), rumian polny (Anthemis arvensis), krwawnik pospolity (Achillea millefolium), rumianek bezpromieniowy (Chamomilla suaveolens), bylica piołun (artemisia absynthium), bylica pospolita (Artemisia vulgaris), ostrożeń polny (Cirsium arvense) i lancetowaty (C. vulgare), chaber bławatek (Centaurea cyanus), cykoria podróżnik (Cichorium intybus), kozibród wielki (Tragopogon dubius), mlecz zwyczajny (Sonchus oleraceus), mniszek pospolity (Taraxacum officinale). Na terenie tym spotkać można również kilka gatunków traw, do których należą: kostrzewa czerwona (Festuca rubra), życica trwała (Lolium perenne), wiechlina roczna (Poa annua), wiechlina łąkowa (Poa pratensis), kupkówka pospolita (Dactylis glomerata), miotła zbożowa (Apera spica-venti), stokłosa miękka (Bromus hordaceus) oraz perz właściwy (Elymus repens). Roślinność wysoka występuje na tym terenie nielicznie i jest skupiona głównie w północnej części obszaru opracowania. Nieliczne bardziej okazałe drzewa takie jak jesiony (Fraxinus) oraz robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia) rosną w sąsiedztwie ul. Trzebińskiej i ul. Głogowskiej. Jedynemu przepływającemu przez te tereny ciekowi wodnemu, Plewiance, towarzyszą natomiast porastające jej brzegi wierzby (Salix). W towarzyszących zabudowie mieszkaniowej ogrodach przydomowych spotkać można natomiast różne gatunki roślin ozdobnych (w tym drzewa i krzewy) oraz drzewa owocowe, stanowiące pozostałość po istniejących niegdyś na tych obszarach sadach. Najbardziej ubogim w roślinność naturalną obszarem są tereny położone między ul. Opłotki, a południową granicą planu, na których zlokalizowane zostały duże obiekty centrów handlowych. Istniejąca na tych terenach szata roślinna reprezentowana jest głównie przez gatunki sztucznie wprowadzone przez człowieka, obejmujące przede wszystkim rośliny ozdobne o dużych walorach estetycznych, nasadzane w celu podniesienia atrakcyjności terenów sąsiadujących z obiektami handlowymi. 2.6 Fauna Omawiany teren, wyznaczony granicami planu, nie obejmuje atrakcyjnych dla fauny siedlisk. Na sytuacje tą wpływa głównie dotychczasowy sposób zagospodarowania terenu objętego analizą (pola uprawne, tereny przeznaczone pod działalność gospodarczą) oraz terenów bezpośrednio z nim sąsiadujących. Niewielka powierzchnia zajmowana przez roślinność naturalną (pasy rozdzielające pola od dróg, powierzchnie przy słupach energetycznych) pozwala na zapewnienie odpowiednich warunków życiowych jedynie mało wymagającym organizmom, głównie bezkręgowcom. Większość występujących na tym terenie zwierząt stanowią gatunki będące szkodnikami upraw, np. takie jak 10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU wiele gatunków owadów żerujących na roślinach uprawnych czy gryzonie, których działalność powoduje duże szkody. Większe bogactwo występowania (szczególnie owadów) towarzyszy fragmentom porośniętym przez dziko rosnące, kwitnące rośliny zielne, które są źródłem pokarmu dla owadów zapylających. Na analizowanym obszarze brak jest również większych obszarów zajmowanych przez roślinność wysoką, pozwalającą stworzyć korzystne warunki do życia dla wielu przedstawicieli zwierząt. Na terenach tych, szczególnie zlokalizowanych w północnej części omawianego obszaru, sporadycznie mogą pojawiać się zwierzęta migrujące z terenów zlokalizowanych w sąsiedztwie omawianego terenu. Pojawiać się mogą tu również przedstawiciele większych gatunków ssaków, migrujących między terenami o większej wartości przyrodniczej, między innymi za pośrednictwem korytarza ekologicznego jakim jest dolina Strumienia Junikowskiego. 2.7 Gleby Na analizowanym obszarze dominują gleby piaskowe, wytworzone z piasków gliniastych lekkich lub piasków słabogliniastych na glinie. Charakterystycznymi typami gleb są głównie gleby: bielicowe, rdzawe, brunatne kwaśne, miejscami zdarzają się również gleby brunatne wyługowane i pseudobielicowe. Przeważające kompleksy przydatności gleb to kompleks żytni dobry i kompleks żytni słaby, a przeważające klasy bonitacyjne – IV a i IV b. U podnóża wysoczyzny morenowej występują gleby napiaskowe, należące do klas V - VI oraz kompleksu żytniego słabego (6) i bardzo słabego (7). W północnej części obszaru opracowania, w dnie doliny Plewianki, dominują średnie i słabe użytki zielone pochodzenia mineralnego oraz organicznego, należące głównie do klasy V bonitacyjnej. W rejonie autostrady, węzła Komorniki, a także na znacznych terenach zajmowanych przez obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2, gleby uległy całkowitej degradacji na skutek realizacji poszczególnych inwestycji o znacznych rozmiarach. 2.8 Klimat lokalny Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak teren całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego. Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi, szczególnie w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno-morskiego, które napływają znacznie częściej niż powietrze polarno - kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego oraz zwrotnikowego. Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne, powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy również występowanie opadów, często o znacznej gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się 11 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. Najdłużej obserwowany jest okres bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku. Średnia roczna wielkość ciśnienia atmosferycznego wynosi dla Poznania 1005 hPa. Największe wahania ciśnienia obserwowane są dla okresu zimowego (w okresie od grudnia do lutego wahania mogą osiągnąć wartość 73 hPa), podczas gdy w okresie letnim ciśnienie waha się w niewielkich granicach (amplituda nie przekraczająca 34 hPa). Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań Ławica wykazały, że średnia wartość opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 – 2002)3 wynosiła 527,0 mm. Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najwyższe średnie miesięczne temperatury z temperaturą wynoszącą 19C są notowane w czerwcu i lipcu, najniższe w miesiącach zimowych (np. luty 2007 r. ze średnią temperaturą miesięczną na poziomie 0,8C). W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 8,2C. Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta, a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła wiatru. Dla obszaru miasta Poznania stwierdzono największą częstość występowania wiatrów z sektora zachodniego, o dość niewielkiej sile (średnia roczna wartość wynosi 3,5 m/s). Wiatry silne i bardzo silne zdarzają się sporadycznie, a częstość ich występowania można określić na poziomie 1%. Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. Najwyższą wartość osiąga w okresie zimowym, kiedy dochodzi do 88%, najniższa natomiast jest w miesiącach letnich, takich jak czerwiec, kiedy osiąga wartość 70%. Zaobserwować można również istotny wpływ czynników związanych z działalnością człowieka na kształtowanie się klimatu charakterystycznego dla aglomeracji miejskiej. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na ten stan rzeczy jest wielkość emisji pyłów i gazów oraz pary wodnej, która wpływa na specyficzne kształtowanie się klimatu w poszczególnych rejonach miasta. Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi 220 dni. 2.9 Dziedzictwo kulturowe Na omawianym obszarze występują udokumentowane znaleziska archeologiczne, których zasięg został szczegółowo wskazany na rysunku planu. Poza wspomnianymi powyżej stanowiskami, na obszarze objętym ustaleniami projektu planu nie występują żadne obiekty kultury w rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami4. 3 4 Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl Dz. U. Nr 162, poz. 1568 12 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU 3. STAN ŚRODOWISKA ORAZ ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY Liczne zagadnienia z zakresu ochrony środowiska oraz warunków korzystania z jego zasobów, istotne również dla przedmiotowego projektu planu, określają i regulują ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Obszar planu ze względu na swoje położenie w przestrzeni miasta, dobre powiązanie komunikacyjne z autostradą A2 i ul. Głogowską oraz uwarunkowania wynikające ze „Studium...”, predysponuje do zainwestowania i aktywizacji gospodarczej. Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w celu utrzymania równowagi przyrodniczej oraz racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska, w mpzp powinny być uwzględnione zagadnienia, dotyczące m.in. kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy terenów, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji publicznej, czy też innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem i polami elektromagnetycznymi. Ocenia się, że opiniowany projekt planu, odpowiednio do zakresu i problemów, które reguluje, spełnia warunki ustawowe w tym zakresie. Projekt przewiduje racjonalne wykorzystanie powierzchni ziemi, poprzez przeznaczenie terenów położonych w sąsiedztwie terenów komunikacyjnych, uciążliwych akustycznie (ul. Głogowskiej, autostrady A2, węzła Komorniki oraz projektowanej Nowe Kotowo) głównie pod zabudowę techniczno-produkcyjną i usługową. Wyznacza więc tereny, dla których przepisy odrębne nie definiują dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dodatkowo wprowadza zakaz realizacji na terenach zabudowy usługowej szpitali oraz obiektów oświatowych, dla których przepisy odrębne definiują standardy akustyczne. Z kolei tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz mieszkaniowo-usługowe wyznacza jedynie w miejscu już istniejących zabudowań mieszkalnych (głównie przy ul. Krzeszowickiej oraz w mniejszym stopniu przy ul. Trzebińskiej) pozwalając w ten sposób na dokończenie rozpoczętego już układu urbanistycznego. Poza tym projekt ustala parametry intensywności zabudowy, zapewnia zachowanie odpowiedniej powierzchni nieutwardzonej, biologicznie czynnej na każdym terenie przeznaczonym pod zabudowę. Projekt zawiera wszystkie niezbędne zapisy regulujące zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne i rozporządzeniami wykonawczymi do niego, gospodarowania odpadami, masami ziemnymi. W zakresie kształtowania terenów zieleni w projekcie nakazano realizację nowych elementów zieleni (zieleni izolacyjnej na styku terenów MN z terenami P/U, rzędów drzew wzdłuż ulic), które z jednej strony stanowiły będą podbudowę biologiczną intensywnie zagospodarowanych terenów przemysłowo-usługowych, z drugiej strony wpłyną na poprawę walorów krajobrazowych omawianego obszaru. 13 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Ponadto, ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska w art. 73 ust. 1 stanowi, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się w szczególności ograniczenia wynikające z: 1) ustanowienia w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, 2) utworzenia obszarów ograniczonego użytkowania lub stref przemysłowych, 3) wyznaczenia obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza aglomeracją, 4) ustalenia w trybie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne warunków korzystania z wód dorzecza oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć wód, a także obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych. W granicach projektu planu nie występują ww. formy ochrony przyrody, ustanowione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Najbliżej położonymi obszarami obecnie prawnie chronionymi są Fort VIIIa i Fort IX, objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000, współtworzące obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Fortyfikacje w Poznaniu” (symbol obszaru PLH300005). Obszar ten wyznaczony został na podstawie Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Forty oddalone są od obszaru planu o ok. 2,4 km. Ochrona tych obszarów została ustanowiona ze względu na występowanie na terenie fortyfikacji unikatowych stanowisk zimowania wielu gatunków nietoperzy. Powyższe obszary chronione położone są w pewnej odległości od obszaru planu. Mimo, że planowane zagospodarowanie terenów będzie oddziaływać na środowisko przyrodnicze, nie będzie ono w sposób bezpośredni wpływać na funkcjonowanie przyrody w obrębie obszarów chronionych, a zapisy projektu planu nie są sprzeczne z ustaleniami ochronnymi, określonymi dla poszczególnych obszarów i obiektów przyrodniczych w ww. dokumentach. Obszar projektu planu nie został zaliczony do strefy przemysłowej ani do obszaru cichego w aglomeracji. Nie znajduje się również w strefie ochronnej ujęcia wody, a także obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych. Jego północna część jest natomiast położona w granicach nieobowiązującego już w chwili obecnej obszaru ograniczonego użytkowania, wyznaczonego dla lotniska wojskowego PoznańKrzesiny. Obszar ten został ustanowiony na podstawie rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 40/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Poznań-Krzesiny w Poznaniu5. W chwili obecnej, z uwagi na postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 06. 10. 2010 r. (syg. akt. II OSK 548/09), wspomniane powyżej rozporządzenie nie obowiązuje. 5 Dz. Urz. Woj. Wielk. z 2008 r. Nr 1, poz. 1, 14 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Jednym z głównych problemów ochrony środowiska jest stale rosnące skażenie środowiska hałasem. Przepisy art. 114 ust. 1 Prawa ochrony środowiska nakazują, aby przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, różnicując tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania, wskazać tereny, które należą do poszczególnych rodzajów terenów (wskazanych w art. 113 ust. 2 ww. ustawy), dla których ustalone są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku6. Zgodnie z tym dokumentem w zakresie długookresowej ochrony środowiska przed hałasem stosuje się wskaźniki LDWN - długookresowy średni poziom dźwięku A odniesiony do wszystkich dób w roku oraz LN - długookresowy średni poziom dźwięku A odniesiony do wszystkich pór nocy. W zakresie ochrony przed hałasem plan ustala dopuszczalny poziom hałasu w środowisku na terenach: MN, jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, MN/U, jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych. Dla pozostałych terenów nie ustala się dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, z dnia 16 kwietnia 2004 r., w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego muszą być uwzględnione cele ochrony przyrody, których realizacja zapewni: utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności biologicznej, zachowanie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony, ochronę walorów krajobrazowych, zieleni oraz zadrzewień. Projekt planu dotyczy obszaru o głównie intensywnej zabudowie usługowej i technicznoprodukcyjnej, zatem nie jest możliwy rozwój tego obszaru, przy jednoczesnym wzroście powierzchni terenów zielonych na całym obszarze planu, zapewniających znaczny wzrost różnorodności biologicznej oraz wykształcenie nowych powiązań ekologicznych. Na terenach przeznaczonych do intensywnego zagospodarowania istotna jest dbałość o zachowanie odpowiednich proporcji pomiędzy obszarami uszczelnionymi, a pozostawionymi jako biologicznie czynne, poprzez wyznaczenie i respektowanie odpowiednich parametrów intensywności zabudowy. Istotna jest również szczególna dbałość o jakość zieleni towarzyszącej zabudowie, odpowiedni dobór gatunków roślin, szczególnie gatunków rodzimych, odpowiadających lokalnym wymaganiom siedliskowym. Jakość powietrza atmosferycznego Na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego największy wpływ ma lokalizacja i charakterystyka źródeł emisji oraz sposób zagospodarowania przestrzennego danego obszaru. Na omawianym terenie, mimo występowania obiektów działalności gospodarczej, nie stwierdzono punktowych źródeł emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, powodujących 9 rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826 z 5 lipca 2007 r.), 15 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU przekroczenie dopuszczalnych norm jakości powietrza atmosferycznego, do których należą między innymi instalacje zlokalizowane na terenach zakładów produkcyjnych oraz przestarzałe instalacje grzewcze zlokalizowane w obrębie innych budynków. W granicach planu znajdują się natomiast szlaki komunikacji samochodowej (ul. Głogowska, ul. Wołczyńska, ul. Trzebińska, ul. Kowalewicka, ul. Sycowska, ul. Opłotki), będące liniowymi źródłami emisji zanieczyszczeń, w obrębie których w wyniku spalania paliw w silnikach spalinowych powstają zanieczyszczenia takie jak tlenki azotu, tlenki siarki, metale ciężkie czy węglowodory aromatyczne. Odbywający się wspomnianymi wcześniej ulicami ruch samochodowy, ze względu na poziom natężenia ruchu, nie stanowi jednak tak dużego zagrożenia dla zachowania standardów jakości powietrza atmosferycznego, jak charakteryzująca się największym natężeniem ruchu ul. Głogowska. Oddzielne opracowania dotyczące określenia stopnia oddziaływania ul. Głogowskiej na poszczególne komponenty środowiska, nie wykazały jednak występowania przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń komunikacyjnych poza liniami rozgraniczającymi ulicy. Istotny wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego ma również bezpośrednie sąsiedztwo autostrady A2. Zanieczyszczenia pyłowe i gazowe, generowane przez silniki samochodowe, mogą rozprzestrzeniać się na stosunkowo duże odległości głównie ze względu na brak większych skupisk roślinności wysokiej (naturalne ekrany, ograniczające rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń). Istnienie dużych terenów otwartych jest jednocześnie czynnikiem wpływającym korzystnie na „przewietrzanie” tych terenów. Na stan jakości powietrza atmosferycznego, na terenie objętym analizą, wpływać mogą również zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł zlokalizowanych poza granicami planu, a także zanieczyszczenia gazowe i pyłowe przenoszone (w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych) z innych terenów, na których zlokalizowane są większe źródła emisji (np. zakłady przemysłowe w Luboniu). Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska7 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, dokonuje corocznej oceny jakości powietrza dla całego województwa wielkopolskiego, celem uzyskania informacji o stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu. W 2010 r. WIOŚ wykonał roczną ocenę poziomu substancji w powietrzu w strefach, które następnie poddano klasyfikacji. Miasto Poznań, jako aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys., zaliczane jest do strefy aglomeracja poznańska. Stan jakości powietrza za rok 2010 w strefie aglomeracja poznańska przedstawia poniższa tabela. Tabela 1. Stan jakości powietrza za rok 2010 w strefie aglomeracja poznańska z uwzględnieniem kryteriów ochrony zdrowia Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji NAZWA PYŁ Pył STREFY BAP AS CD NI PB O3 NO2 SO2 CO C6H6 PM2,5 PM10 aglomeracja A A A A A C C A A A A A poznańska Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2010, WIOŚ, Poznań 2011. 7 Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami 16 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU W strefie aglomeracja poznańska w 2010 r. stwierdzono przekroczenia poziomu docelowego dla benzo(a)pirenu, a także przekraczanie poziomów dopuszczalnych stężenia pyłu PM10. Z uwagi na powyższe, strefę aglomeracja poznańska pod kątem ochrony zdrowia zaliczono do klasy C. Stężenia pozostałych substancji pod kątem ochrony zdrowia - NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni, Pb, O3 - nie przekraczały odpowiednio poziomów dopuszczalnych, docelowych lub długoterminowych (w zależności od substancji), dlatego aglomeracja poznańska zaliczona została do klasy A. Wszystkie strefy, w obrębie których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń substancji, zakwalifikowane zostały do obszarów, dla których istnieje konieczność wyznaczenia obszarów przekroczeń stężeń danej substancji oraz dla których należy opracować program ochrony powietrza. Dla pyłu PM10 program naprawczy dla Poznania został już wcześniej opracowany. Ze względu na wystąpienie przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń pyłu PM10 w trakcie badań przeprowadzonych w 2005 r. w trzech punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenie miasta, Wojewoda Wielkopolski rozporządzeniem Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r.8 określił program ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z rozporządzeniem konieczne jest podjęcie działań niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM10. W tym zakresie wskazano na konieczność m.in.: ograniczenia zużycia produkowanej energii, zastępowanie ogrzewania indywidualnego sieciowym, zastępowania wysokoemisyjnych nośników energii (głównie starych kotłów węglowych) nośnikami bardziej ekologicznymi i mniej emisyjnymi (tj. nowsze modele kotłów węglowych lub ogrzewanie gazowe, olejowe, elektryczne, alternatywne źródła energii), ograniczanie emisji ze źródeł liniowych poprzez realizację odpowiednich inwestycji drogowych (III ramy komunikacyjnej, obwodnicy miasta), regularne utrzymanie czystości nawierzchni, wprowadzenie „strefy ograniczonej emisji komunikacyjne”, odpowiednie projektowanie linii zabudowy, wskaźników i parametrów zabudowy nowych terenów inwestycyjnych. Należy jednak podkreślić, że niektóre z zadań wskazywanych w rozporządzeniu nie stanowi zakresu ustaleń planów miejscowych i ze względów formalnych nie można wprowadzań ich do mpzp. Stężenia pozostałych substancji (pod kątem ochrony zdrowia) - NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni, Pb, O3 - nie przekraczały odpowiednio poziomów dopuszczalnych, docelowych lub długoterminowych (w zależności od substancji), dlatego aglomeracja poznańska zaliczona została do klasy A. Jakość wód Od 2007 roku ocena jakości wód powierzchniowych i podziemnych prowadzona jest dla jednolitych części wód (JCW). W 2009 r. zakres i częstotliwość badań zgodne były z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych9. 8 9 Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r. Dz. U. Nr 81, poz. 685, 17 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Ze względu na brak danych dotyczących jakości wód podziemnych na analizowanym terenie, szczegółowe określenie jakości występujących tu wód podziemnych jest utrudnione. W celu ogólnego określenia jakości wód podziemnych wykorzystano dane pochodzące z badań przeprowadzanych przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie. Badania prowadzone przez Państwowy Instytut Geologiczny na terenie województwa wielkopolskiego w roku 2008 i 2009 dotyczyły jakości wód podziemnych jedynie w obrębie trzech jednolitych części wód podziemnych (zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu). Do części tych zaliczono również JCWPd nr 62, w obrębie której położony jest Poznań. Niestety żaden z punktów pomiarowych nie był położony w granicy miasta. W 2008 r. w punktach pomiarowych zlokalizowanych najbliżej Poznania stwierdzono wody o dobrej jakości, natomiast w 2009 r już tylko wody podziemne o zadowalającej jakość10. Na jakość wód podziemnych na terenie objętym granicami planu, duży wpływ może mieć rolnicze wykorzystanie tych terenów, sąsiedztwo istotnych szlaków komunikacyjnych oraz obiektów usługowych i przemysłowych. Nieodpowiednio prowadzona gospodarka ściekowa może spowodować zanieczyszczenie wód podziemnych związkami azotu, fosforu, potasu oraz innymi niebezpiecznymi substancjami. Wody powierzchniowe reprezentuje na analizowanym terenie niewielki ciek Plewianka. Brak szczegółowych danych (uzyskanych na podstawie przeprowadzonych badań) dotyczących jakości wód Plewianki utrudnia dokładne określenie stanu jej czystości. Plewianka jest odbiornikiem ścieków, zrzucanych z terenu całej zlewni. Na podstawie charakterystyki terenów, przez które przepływa ciek (tereny zanieczyszczone odpadami itd.) można natomiast podejrzewać, że wody te nie odpowiadają dopuszczalnym normom czystości. Zanieczyszczenia przedostają się głównie z rozkładających się, dziko składowanych w dolinie, odpadów, albo bezpośrednio z rur kanalizacji deszczowych. Jakość wód płynących korytem strumienia Plewianka nie jest objęta monitoringiem przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu. Latem 1994 i wiosną 1995 roku zespół pracowników Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu przeprowadził jednorazowe studia terenowe i laboratoryjne zmierzające do oceny stanu jakości wód powierzchniowych dorzecza Strumienia Junikowskiego.11 Wody Plewianki na jej odcinku ujściowym były w klasie NON.12 Ciek stanowi odbiornik ścieków przemysłowych i komunalnych, stąd jego zanieczyszczenie jest duże i utrzymuje się przez cały rok. Konieczna staję się zatem potrzeba regularnych badań stanu czystości wód. Na niską jakość stanu wód cieku wpływa również fakt, że Plewianka charakteryzuje się niewielkim przepływem wody, często stagnującej. Z uwagi na brak aktualnych badań i pomiarów jakości wód cieku Plewianka, do oceny jakości wód powierzchniowych, zlokalizowanych w granicach projektu mpzp, wykorzystano dane pochodzące 10 11 12 Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2009, Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2010, Weryfikacja terenów cennych przyrodniczo – byłych użytków ekologicznych Kopanina I i Kopanina II w celu wyróżnienia terenów predysponowanych do objęcia ochroną, z uwzględnieniem wprowadzenia w ich sąsiedztwie (teren ZKO*) funkcji sportowo – rekreacyjnej, prof. dr hab. J. Borysiak, Poznań 2005 Wyniki wg obowiązującej wówczas klasyfikacji wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 91, poz. 116, art. 503) 18 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU z wykonanej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu oceny jakości wód powierzchniowych według jednolitych części wód (JCW). Zgodnie z wynikami badań potencjału ekologicznego wód dla jednolitej części wód - Warta od Kopli do Cybiny – stwierdzono II klasę elementów biologicznych, stan poniżej dobrego dla elementów fizykochemicznych oraz umiarkowany stan/potencjał ekologiczny wód. Stan chemiczny JCW Warta od Kopli do Cybiny, w punkcie pomiarowym w Poznaniu (wodowskaz most Św. Rocha) uznano za dobry. Dokładne wyniki badania stanu ekologicznego wód rzeki Warty w ww. punkcie pomiarowokontrolnym na podstawie wyników badań z roku 2009 przedstawia poniższa tabela. Tabela 3. Wyniki badań stanu ekologicznego wód na podstawie wyników badań z roku 2009 WSKAŹNIK JAKOŚCI JEDNOSTK LICZBA WODY A MIARY PROB 1 2 3 4 Temperatura wody Zawiesiny ogólne Odczyn Tlen rozpuszczony C Mg/l pH mg O2/l 5 BZT5 6 LP. w punkcie pomiarowo-kontrolnym Warta ŚREDNIA - Poznań KLASA WSKAŹNIKA JAKOŚCI WÓD MINIMUM DATA MAXIMUM DATA 12 12 12 12 0,0 2,0 7,8 6,7 2009-01-06 2009-12-01 2009-03-04 2009-08-04 22,0 19,6 8,5 13,0 2009-07-07 2009-07-07 2009-05-05 2009-01-06 10,8 10,31 8,1 10,117 mg O2/l 12 1,3 2009-11-03 10,6 2009-09-01 5,8 ChZT-Mn mg O2/l 12 1,02 2009-03-04 9,6 2009-01-06 4,963 7 Ogólny węgiel organiczny mg C/l 11 6,8 2009-02-03 20,75 2009-07-07 10,451 8 Azot Kjeldahla mg N/l 12 0,701 2009-01-06 2,41 2009-05-05 1,525 9 Azot amonowy mg NNH4/l 12 0,14 2009-05-05 1,039 2009-02-03 0,348 10 Azot azotanowy mg NNO3/l 12 0,564 2009-08-04 7,467 2009-03-04 2,817 2,374 0,097 514 2009-08-04 2009-06-02 2009-08-04 9,197 0,325 734 2009-03-04 2009-03-04 2009-01-06 4,37 0,212 596 I I I I poniżej stanu dobrego II poniżej stanu dobrego poniżej stanu dobrego I poniżej stanu dobrego II II I 290 2009-02-03 519 2009-03-04 389,2 I 2009-08-04 133,2 2009-11-03 2009-08-04 100,0 2009-10-06 2009-05-05 98,27 2009-03-04 2009-10-06 12,04 2009-03-04 2009-11-03 104,5 2009-07-07 2009-09-01 0,010 2009-05-05 2009-02-03 0,054 2009-09-01 2009-09-01 0,008 2009-05-05 2009-11-03 0,0043 2009-05-05 2009-02-03 2,5 2009-02-03 2009-02-03 0,5 2009-02-03 2009-02-03 0,1 2009-02-03 WIOŚ 2010, www.poznan.pios.gov.pl 90,925 57,57 81,11 10,36 30,036 0,0031 0,0398 0,0058 0,0026 2,5 0,5 0,1 I I I I II stan dobry stan dobry stan dobry stan dobry stan dobry stan dobry stan dobry 11 12 13 Azot ogólny mg N/l 12 Fosfor ogólny mg P/l 12 Przewodność w 20 S/cm 12 Substancje 14 mg/l 12 rozpuszczone 15 Siarczany mg SO4/l 12 16 Chlorki mg Cl/l 12 17 Wapń mg Ca/l 12 18 Magnez mg Mg/l 12 19 Chlorofil „a” g/l 11 20 Chrom ogólny mg Cr/l 4 21 Cynk mg Zn/l 4 22 Fenole mg/l 4 23 Miedź mg Cu/l 4 g Ni/l 24 Nikiel 4 25 Ołów g Pb/l 4 26 Kadm g Cd/l 4 Źródło: Monitoring jakości wód powierzchniowych za 64,2 38,3 67,91 9,17 3,0 0,0001 0,024 0,004 0,0015 2,5 0,5 0,1 rok 2009, ROCZNA Klimat akustyczny W granicach omawianego terenu znajdują się zarówno liniowe jak i punktowe źródła hałasu. Przez tereny te przebiegają szlaki komunikacyjne tj. ul. Wołczyńska, ul. Trzebińska, ul. Krzeszowska, ul. Kowalewicka, ul. Sycowska oraz ul. Opłotki. Wschodnie granice terenu stanowi ul. Głogowska (przechodząca w drogę krajowa nr 5), charakteryzująca się dużym natężeniem ruchu 19 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU komunikacyjnego. Stanowi ona najbardziej istotne liniowe źródło hałasu komunikacyjnego, znajdujące się w granicach planu. Na negatywne oddziaływanie hałasu komunikacyjnego narażone są tereny leżące wzdłuż ul. Głogowskiej oraz autostrady A2. Zasięg oddziaływania ul. Głogowskiej sięga linii zabudowy zlokalizowanej wzdłuż ul. Głogowskiej, na odcinku od północnej granicy planu do ul. Kowalewickiej. Na terenie tym, podobnie jak na odcinku ul. Głogowskiej od ul. Kowalewickiej do ul. Opłotki, znajduje się jedynie zabudowa usługowa (brak zabudowy mieszkaniowej), dla której nie zostały określone dopuszczalne poziomy hałasu dla pory dnia jak i dla pory nocy. Zgodnie z danymi przedstawionymi na mapie akustycznej miasta Poznania 13, na terenach tych poziom hałasu wynosi 55-60 dB w porze dziennej i 50-55 dB w porze nocy. Znacznie bardziej narażone na oddziaływanie akustyczne ul. Głogowskiej są natomiast tereny położone bezpośrednio przy krawędzi jezdni, dla których poziom hałasu w porze dnia może sięgać nawet 75 dB. W „Raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko” 14, opracowanym na potrzeby uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę dla przedsięwzięcia polegającego na przebudowie ul. Głogowskiej (na odcinku od ul. Opłotki do Strumienia Junikowskiego), zasięg ponadnormatywnego oddziaływania przebudowanej ul. Głogowskiej w terenie niezabudowanym został określony na poziomie 170 m od osi skrajnej drogi dla pory dziennej oraz 250 m dla pory nocnej. W zasięgu negatywnego oddziaływania hałasu znajdują się również tereny w południowej części analizowanego obszaru, leżące w bezpośrednim sąsiedztwie autostrady A2. Zasięg oddziaływania hałasu generowanego przez autostradę obejmuje tereny usługowe, na których w chwili obecnej funkcjonują duże obiekty handlowe. Długookresowy poziom dźwięku, wyrażony za pomocą wskaźnika LDWN i LN, wynosi dla terenów bezpośrednio przylegających do autostrady (znajdujących się w granicy opracowani planu) odpowiednio LDWN = 65-70 dB dla pory dnia oraz LN = 60-65 dB dla pory nocy. Pozostałe szlaki komunikacyjne, przebiegające przez obszar opracowania (leżące także w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), charakteryzują się niższym natężeniem ruchu niż wspomniana wcześniej ul. Głogowska oraz autostrada A2 i nie powodują powstawania ponadnormatywnych poziomów hałasu na terenach wymagających ochrony akustycznej. Przez omawiany teren nie przebiegają szlaki komunikacji kolejowej i tramwajowej, których eksploatacja mogłaby wpływać negatywnie na kształtowanie tutejszego klimatu akustycznego. Na terenie opracowania istnieje także rozproszona zabudowa usługowa i przemysłowa, stanowiąca punktowe źródła hałasu. Zasięg oddziaływania tego typu zabudowy jest niewielki i obejmuje tereny w granicach poszczególnych działek, na których eksploatowane są instalacje. Zabudowa usługowa generuje również hałas powstający na skutek zwiększonego ruchu kołowego (dojazd do obiektów usługowych, przeładunek, rozładunek) odbywającego się w jej obrębie. 13 14 Mapa imisyjna, hałas samochodowy, Wskaźnik LDWN, LN; Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko; etap: projekt budowlany; Przedsięwzięcie: Przebudowa ulicy Głogowskiej w Poznaniu na odcinku od ul. Opłotki do Strumienia Junikowskiego; mgr inż. ?K. Starzecka, mgr J. Rutkowska, mgra inż. P. Stępniak, projektant główny mgr inż. A. Fojud; Poznań, maj 2005r. 20 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Na kształtowanie lokalnego klimatu akustycznego wpływa również fakt, iż północna część analizowanego terenu znajduje się w dawnym obszarze ograniczonego użytkowania wyznaczonego przez Wojewodę Wielkopolskiego dla lotniska wojskowego Poznań-Krzesiny (rozporządzeniem nr 40/07 z dnia 31 grudnia 2007 r). Według powyższego dokumentu, obszar ten znajdował się w III strefie, gdzie nie wprowadzano ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu oraz dopuszczano lokalizowanie wszelkiej zabudowy pod warunkiem zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej. Dopuszczalny poziom hałasu, w strefie III, generowanego przez starty, lądowania oraz przeloty statków powietrznych wynosił 55 dB w porze dziennej i 45 dB w porze nocnej. Na pozostałych terenach przeważa użytkowanie rolnicze, które nie jest źródłem hałasu mogącym wpłynąć istotnie na kształtowanie tutejszego klimatu akustycznego. 4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU 4.1 Cel opracowania projektu planu Głównym celem sporządzenia planu miejscowego jest wyznaczenie przeznaczenia terenów oraz określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, poprzez dostosowanie funkcji, struktury zabudowy i intensywności zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu. Głównym założeniem sporządzenia i uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” jest sformułowanie szczegółowych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, umożliwiających rozwój na omawianym obszarze funkcji usługowych i techniczno-produkcyjnych, a tym samym i aktywizację gospodarczą tej części miasta. Plan miejscowy sprecyzuje jednorodny kierunek rozwoju przestrzennego obszaru, umożliwiający jego przestrzenne uporządkowanie i bezkolizyjne funkcjonowanie. Ze względu na aktywizację znacznych powierzchni usługowych i techniczno-produkcyjnych, niezbędne jest także określenie kompleksowej i efektywnej obsługi komunikacyjnej nowych kwartałów zabudowy, powiązanie nowych elementów komunikacyjnych z zewnętrznym układem transportowym oraz zapewnienie nowym terenom inwestycyjnym wszystkich niezbędnych elementów infrastruktury technicznej. 4.2 Ustalenia projektu planu Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:2 000. Część tekstowa projektu składa się z ustaleń szczegółowych, dotyczących poszczególnych grup terenów, sklasyfikowanych ze względu na ich przeznaczenie. Ze względu na położenie obszaru planu w peryferyjnej części miasta i jednocześnie bardzo dobre powiązania komunikacyjne, wynikające z bliskości istotnych szlaków samochodowych - 21 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU autostrady A2 oraz ul. Głogowskiej – jest on od wielu lat rezerwowany pod aktywizację gospodarczą. Z tego względu, w strukturze funkcjonalnej projektu planu, dominują funkcje usługowa i technicznoprodukcyjna. We wschodniej i południowej części opracowania wyznaczono głównie tereny przeznaczone pod obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 lub zabudowę usługową (tereny 1-7UC/U). Stanowią one ponad 36,9% powierzchni opracowania. W pozostałej części obszaru planu dominują tereny przeznaczone pod zabudowę techniczno-produkcyjną lub usługową (tereny 1-9P/U), które zajmują również niespełna 37% powierzchni planu. Ponadto, w projekcie wyznaczono osiem terenów przeznaczonych wyłącznie pod funkcję usługową (tereny 1-8U), zlokalizowanych głównie w północnej i wschodniej części planu. Dla wszystkich terenów U wprowadzono zakaz lokalizacji obiektów oświaty i szpitali, natomiast dla części z nich (4U i 7U) wprowadzono również zakaz lokalizacji wolno stojącego obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 m2 do 2000 m2. Tereny usługowe (U) stanowią 3,2% powierzchni opracowania. W północno-zachodnim fragmencie obszaru w rejonie ul. Trzebińskiej i ul. Krzeszowickiej wskazano stosunkowo niewielkie tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (tereny 1-3MN), które stanowią zakończenie istniejącego założenia urbanistycznego (zarówno na terenie Poznania, jak i sąsiedniej gminy Komorniki) oraz tereny o funkcji mieszanej – mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej (tereny 1-3MN/U). Stanowią one kolejno 2,1% i 3,5% powierzchni opracowania. W projekcie planu wskazano układ transportowy (zajmuje ok. 17% powierzchni całego planu), który w znacznej części składa się z nowych powiązań komunikacyjnych. W tym zakresie istotnym celem planu jest zabezpieczenie rezerwy terenowej pod nową inwestycję komunikacyjną, przewidywaną do realizacji już we wcześniejszych dokumentach planistycznych 15 – ulicy Nowe Kotowo (tereny 1-3KD-G), stanowiącej element podstawowego układu komunikacyjnego. Ulica ta nie tylko zapewni dostęp do nowych terenów aktywizowanych gospodarczo w granicy omawianego projektu mpzp, ale również przejmie część ruchu samochodowego (zwłaszcza pojazdów ciężkich) z ul. Fabianowo, położonej ponad północną granicą opracowania planu miejscowego. W ten sposób ograniczone zostaną uciążliwości dla mieszkańców Fabianowa, związane z ruchem komunikacyjnym odbywającym w kierunku pobliskich terenów przemysłowych, skupionych głównie przy ul. Wołczyńskiej. Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę określono szczegółowe ustalenia w zakresie wymaganych parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, dotyczące: maksymalnej powierzchni zabudowy dla każdej działki budowlanej, minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, jaką należy zachować na każdej działce budowlanej oraz dodatkowych zasad kształtowania zieleni na terenach o przeznaczeniu P/U, U i UC/U, 15 „Miejscowym Planie Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego m. Poznania” (uchwała Nr X/58/II/94 RMP z dnia 6 grudnia 1994r.) oraz „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” (uchwała Nr XXIV/276/III/99 RMP z dnia 23 listopada 1999 r.) 22 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU formy zabudowy mieszkaniowej lokalizowanej na terenach MN i MN/U, kształtu dachów, wysokości obiektów budowlanych, minimalnej powierzchni nowo wydzielanych działek budowlanych, estetyki zabudowy na terenach o przeznaczeniu UC/C. Ponadto, dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę szczegółowo określono dostęp do dróg publicznych oraz wymagany normatyw parkingowy. Parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy wskazują na dość intensywne zagospodarowanie wszystkich terenów o przeznaczeniu P/U, UC/U oraz terenów zabudowy usługowej 8U (powierzchnia zabudowy działek - maksymalnie 70%, powierzchnia biologicznie czynna – minimum 20%), a także terenów usługowych 5-7U (powierzchnia zabudowy działek – maksymalnie 60%, powierzchnia biologicznie czynna działek – minimum 20%). Takie parametry zainwestowania wynikają niewiątpliwie ze specyfiki zabudowy techniczno-produkcyjnej czy handlowej o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2, wymagającej znacznie większych powierzchni do prawidłowego funkcjonowania. Część terenów jest eksponowana od strony ważnych szlaków komunikacyjnych (tereny 6-8U, 5UC/U i 7UC/U), które z tego względu wymagają reprezentacyjnego zagospodarowania i wytworzenia bramy miasta (7U), w celu podkreślenia wjazdu do miasta, poprzez szczególna formę zagospodarowania albo parametry zabudowy. Mniej intensywnie zagospodarowany zostanie północno-zachodni fragment planu w rejonie ulic Trzebińskiej i Krzeszowickiej, obejmujący tereny przeznaczone pod funkcję mieszkaniową jednorodzinną (1-3MN) i mieszaną - mieszkaniową lub usługową (1-3MN/U). Na terenach 1-3MN i 1-3MN/U ustalono lokalizację dwukondygnacyjnych, wolno stojących budynków mieszkalnych, przy czym na działce można zlokalizować wyłącznie jeden budynek mieszkalny. Maksymalną powierzchnię zabudowy ustalono na poziomie 20% powierzchni działki budowlanej (przy czym nie może ona przekraczać 400 m2). Z kolei minimalną powierzchnię biologiczną działki na poziomie 45% dla terenów MN oraz 30% dla terenów MN/U. W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego terenów objętych planem wprowadzono ograniczenia w zakresie lokalizacji urządzeń reklamowych, a na terenach MN i MN/U całkowicie zakazano ich sytuowania. Ustalono również zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych na terenach MN oraz terenach MN/U, U (od strony dróg publicznych) i UC/U (od strony dróg publicznych i przestrzeni między obiektami handlowymi z priorytetem dla pieszych), a także zakaz realizacji napowietrznych sieci infrastruktury technicznej na terenach MN, MN/U, U, UC/U oraz E. W przypadku terenów P/U zakaz ten nie dotyczy napowietrznych sieci infrastruktury wynikających z procesów technologicznych. Na terenie 7U, ze względu na jego znaczną ekspozycję z ul. Głogowskiej, stanowiącej jeden z ważniejszych wylotów komunikacyjnych z Poznania w kierunku południowym, w projekcie ustalono nakaz kształtowania jego zabudowy jako zespołu pięciu dominant przestrzennych, o maksymalnej wysokości 25 m, z dopuszczeniem połączenia budynków łącznikami o maksymalnej wysokości 10 m. Lokalizacje dominant wskazano na rysunku planu. 23 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU W kontekście niniejszego opracowania istotne są szczególnie ustalenia w zakresie ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego. Do najważniejszych ustaleń projektu planu w tym zakresie należą: zakaz lokalizacji na terenach MN/U, U oraz na terenach komunikacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami plan oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, zagospodarowanie odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi, w tym zagospodarowanie odpadów poprodukcyjnych, niebezpiecznych i innych (na terenach P/U) zgodnie z przepisami odrębnymi, wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych w obrębie terenu lub usuwanie ich zgodnie z przepisami odrębnymi, zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, na terenach U i UC/U odprowadzanie ścieków komunalnych (i przemysłowych w przypadku terenów 1-9P/U) do sieci kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem, do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzenia ich do bezodpływowych zbiorników do gromadzenia ścieków, dla terenów MN, odprowadzanie ścieków bytowych do sieci kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem, do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzania ich do bezodpływowych zbiorników do gromadzenia ścieków, dla terenów MN/U, P/U, U i UC/U odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem odprowadzenia ich do bezodpływowych zbiorników do gromadzenia scieków, do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej z dopuszczeniem zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenie działki budowlanej, a także ich retencjonowania oraz wtórnego wykorzystywania (na terenach P/U, U, UC/U), zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie działki budowlanej, a także ich retencjonowanie na terenie działki budowlanej oraz ich wtórne wykorzystywanie (na terenach MN, MN/U) zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie lub odprowadzenie do sieci kanalizacji deszczowej (na terenie E), stosowanie w budynkach z pomieszczeniami wymagających komfortu akustycznego na terenach P/U, MN/U, U, UC/U rozwiązań wynikających z zasad akustyki budowlanej, dla terenów P/U, MN/U, U, UC/U oraz E uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, zakaz lokalizacji na terenach P/U, UC/U, U, MN/U szpitali, a na terenach P/U, UC/U, U również obiektów oświatowych (obiektów o ustalonych przepisami odrębnymi wymaganiach akustycznych), 24 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU dopuszczenie lokalizacji na terenach KD-GPS i 1-3KD-G zespołu ekranów akustycznych oraz stosowania w jezdni rozwiązań technicznych ograniczających emisję hałasu samochodowego w środowisku, zakaz stosowania w budynkach na terenach MN, MN/U pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Do najważniejszych ustaleń projektu planu w zakresie kształtowania zasobów środowiska przyrodniczego należą: nakaz lokalizacji w miejscach wskazanych na rysunku planu rzędów drzew na terenach: 3P/U, 3-5UC/U i 7UC/U (z uwzględnieniem lokalizacji zjazdów i infrastruktury technicznej), 3KD-Z, a także lokalizacji na terenie 6U rzędu drzew od strony terenu KD-GPS w przypadku lokalizacji na nim parkingu naziemnego, nakaz lokalizacji w miejscach wskazanych na rysunku planu pasów zieleni izolacyjnej o szerokości nie mniejszej niż 8 m na terenach 4P/U oraz 7P/U, nakaz zagospodarowania zielenią wysoką co najmniej 15% powierzchni działek budowlanych na terenach P/U, 5U, 6U, 8U i UC/U, na których lokalizowane będą obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży od 300 do 2000 m2 (w przypadku terenów UC/U o powierzchni sprzedaży powyżej 300 m2), w przypadku lokalizacji na terenach UC/C parkingów naziemnych dla obsługi obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 nakaz zagospodarowania ich zielenią wysoką w formie rzędów drzew lub ich skupisk oddzielających grupy stanowisk postojowych, zagospodarowanie zielenią nieutwardzonych fragmentów terenów komunikacyjnych, dopuszczenie lokalizacji drzew na wszystkich terenach komunikacji, pod warunkiem, że nie koliduje to z pozostałymi ustaleniami planu, dotyczącymi terenów dróg. 4.3 Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być zgodne z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego. W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” obszar planu położony jest w podstrefie intensywnego zagospodarowania, wskazanej do znaczących przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, stanowiącej potencjalne miejsce lokalizacji funkcji przemysłowo-usługowych (E7 Kotowo, Fabianowo). Obejmuje tereny przeznaczone pod zabudowę oraz tereny komunikacji, oznaczone symbolami: 25 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU P2n/U1n - tereny zabudowy niskiej: zakładów przemysłowych, w tym wysokich technologii, baz, składów hurtowni, półhurtowni i innej działalności gospodarczej, zakładów recyklingu i baz technicznych/ z dopuszczeniem terenów zabudowy niskiej o funkcji usługowej, U1n - teren zabudowy niskiej o funkcji usługowej, P2sw/U1sw - tereny zabudowy średniowysokiej: zakładów przemysłowych, w tym wysokich technologii, baz, składów hurtowni, półhurtowni i innej działalności gospodarczej, zakładów recyklingu i baz technicznych/ z dopuszczeniem terenów zabudowy średniowysokiej o funkcji usługowej, U1sw- teren zabudowy średniowysokiej o funkcji usługowej, kGPS.4.1. – ulica ekspresowa, ul. Głogowska, kZ.091.3 – ulica zbiorcza, ul. Opłotki (odcinek od ul. Głogowskiej do ul. Sycowskiej), kZ.093.1 – ulica zbiorcza, ul. Sycowska (odcinek od ul. granicy miasta do ul. Nowe Kotowo). Na terenach położonych wzdłuż ul. Głogowskiej - między węzłem Komorniki oraz ul. Nowe Kotowo – dopuszczono lokalizację obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2. „Studium...” wskazuje na zasadność intensyfikacji zagospodarowania terenów przemysłowousługowych w celu wzrostu ich atrakcyjności gospodarczej. W przypadku styku terenów mieszkaniowych i przemysłowo-usługowych „Studium...” wymaga lokalizacji funkcji przemysłowych i usługowych nie powodujących uciążliwości dla funkcji mieszkaniowej oraz dodatkowo wykształcenia pasów zieleni izolacyjnej. Wskazuje również na konieczność wykształcenia bramy miasta (miejsca szczególnego, akcentującego wjazd do miasta) w rejonie węzła Komorniki, poprzez lokalizację charakterystycznych i łatwo identyfikowalnych obiektów budowlanych. W kontekście tych ustaleń zapisy projekty planu należy uznać za prawidłowe i zgodne z zapisami „Studium...”. W strukturze funkcjonalnej projektu planu dominują funkcje technicznoprodukcyjna i usługowa, w tym obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2, zlokalizowane wzdłuż wschodniej i południowej granicy planu. Z jednej strony pozwoli to na aktywizację gospodarczą tej części miasta, a tym samym powstanie nowych miejsc pracy, z drugiej strony umożliwi porządkowanie funkcjonalne obszaru i jego bezkolizyjne funkcjonowanie. Projekt wskazuje granicę pomiędzy terenami usługowymi i przemysłowo-usługowymi, a terenami zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej, wyznaczonych tylko w rejonie ul. Krzeszowickiej oraz Trzebińskiej, na których tego typu zabudowa już istnieje. Dla terenów 4P/U i 7P/U, na styku z terenami zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, ustalono obowiązek realizacji pasów zieleni izolacyjnej. Projekt zawiera niezbędne zapisy w zakresie parametrów i wskaźników zabudowy i zagospodarowania przestrzennego, estetyki zabudowy oraz kształtowania ładu przestrzennego, dzięki czemu przyczyni się do poprawy standardu zagospodarowania przestrzennego analizowanego obszaru. Stosownie do zapisów „Studium...” projekt planu wskazuje teren, na którym zabudowę należy kształtować w formie czterech dominant przestrzennych tworzących bramę miasta. 26 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Projekt planu uwzględnia również zapisy rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań16 poprzez ustalenie zakazu stosowania w nowo budowanych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy (MN, MN/U). Ponadto, dla terenów MN/U, U oraz terenów komunikacyjnych wprowadzo również zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjatkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej. 4.4 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu Brak planu miejscowego dla danego terenu powoduje utrudnienia w określeniu zasad kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy (stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Ze względu na znaczne zróżnicowanie funkcjonalne istniejących już enklaw zabudowy (zarówno o funkcji mieszkaniowej, jak i usługowej oraz produkcyjnej), bez obowiązującego planu miejscowego istnieje realne zagrożenie pogłębiania chaosu funkcjonalno-przestrzennego w wyniku realizacji inwestycji wyłącznie na mocy decyzji administracyjnych. Realizacja polityki przestrzennej tylko w oparciu o decyzje administracyjne (wynikające z zasady dobrego sąsiedztwa) nie gwarantuje władzom Miasta wystarczającej kontroli nad procesami inwestycyjnymi. Taka sytuacja prowadzić może do powstania swoistej mozaiki funkcjonalnej i niekorzystnego przenikania się funkcji kolidujących ze sobą, zwłaszcza mieszkaniowej i przemysłowej. Pozostawienie obszaru opracowania bez planu miejscowego utrudni również ochronę środowiska przyrodniczego. Plan miejscowy, w powiązaniu z innymi przepisami prawa, określa i porządkuje szereg zagadnień związanych z ochroną środowiska przyrodniczego, w tym zwłaszcza kwestie związane z ochroną zieleni, gospodarką wodno-ściekową, gospodarką odpadami, ochroną powierzchni ziemi, ochroną powietrza atmosferycznego, ochroną przed hałasem. Sporządzenie i uchwalenie dla przedmiotowego obszaru planu miejscowego pozwoli na jednoznaczne określenie przeznaczenia poszczególnych terenów, a także sposobów ich zagospodarowania, zgodnie z przyjętą dla tego obszaru w „Studium...” polityką przestrzenną, determinowaną w znacznym stopniu lokalizacją obszaru planu w peryferyjnej części miasta oraz bliskością, zarówno istniejących jak i projektowanych, istotnych szlaków komunikacyjnych, generujących znaczne uciążliwości akustyczne. Co szczególnie istotne dla omawianego obszaru, plan miejscowy pozwoli na jednoznaczne wskazanie granicy między częścią przemysłowo-usługową, a terenami zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługową, nawiązującą funkcjonalnie do już istniejących enklaw zabudowy przy ul. Krzeszowickiej i Trzebińskiej. 16 Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 27 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Do najważniejszych potencjalnych zmian w środowisku przyrodniczym, jakie mogłyby nastąpić w przypadku braku realizacji planu miejscowego, można zaliczyć m.in.: zwiększenie chaosu przestrzennego obszaru, na skutek realizacji zabudowy o funkcjach kolidujących ze sobą, zwłaszcza mieszkaniowej i przemysłowej, pogorszenie walorów krajobrazowych omawianego obszaru oraz zwiększenie konfliktów społecznych, wynikających głównie z uciążliwości generowanych przez nowe tereny działalności gospodarczej, bardziej intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów, większe uszczuplenie powierzchni biologicznie czynnych i związane z tym zmniejszenie infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu i pogorszenie warunków retencyjnych terenów, zwiększenie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego oraz wód podziemnych na skutek braku regulacji dotyczących odprowadzania ścieków z terenów zabudowanych, brak wymogu kształtowania nowych elementów zieleni, zapewniających nie tylko podbudowę biologiczną terenów zabudowanych i komunikacyjnych (zieleni izolacyjnej na styku terenów mieszkaniowych i przemysłowo-usługowych oraz wzdłuż terenów komunikacyjnych), ale także znacząco wpływających na walory krajobrazowe terenów przeznaczonych pod zabudowę, a zwłaszcza terenów aktywizacji gospodarczej. 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia. Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in. przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych. Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można: Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (91/271/EWG), wprowadzająca wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków komunalnych, Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście 28 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU obowiązywania dla Poznania programu ochrony powietrza programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań17, Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko. Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe: II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom. II Polityka Ekologiczna Państwa Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju, ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki. Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi, zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności obronnej. Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich, w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić należy m.in.: 17 racjonalizację użytkowania wody, ochronę gleb, wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, gospodarowanie odpadami, jakość wód, Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r. 29 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU jakość powietrza, zmiany klimatu, hałas i promieniowanie, różnorodność biologiczna i krajobrazowa. Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności z wymogami Unii Europejskiej. Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie przyjęcia „Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z : 1. kierunkami działań systemowych, 2. ochroną zasobów naturalnych, 3. poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska. Na szczeblu lokalnym zapisy projektu planu miejscowego korespondują z zapisami Programu Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określał zadania 30 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku 2015. Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym: cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy w powiązaniu z ochroną środowiska, cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania zasobów przyrody, cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp. Są to zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące: o ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: określenie minimalnej powierzchni działki oraz określenie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej, ustalenie maksymalnej powierzchni zabudowy na poszczególnych terenach, wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych w obrębie terenu lub usuwanie ich zgodnie z przepisami odrębnymi, zagospodarowanie odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi, zagospodarowanie odpadów poprodukcyjnych, niebezpiecznych i innych (zgodnie z przepisami odrębnymi); o poprawy jakości wód powierzchniowych i zapewnienia odtwarzalności zasobów wód podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzenie ścieków bytowych i przemysłowych (w przypadku terenów MN wyłącznie ścieków bytowych) do sieci kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem, do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzania ich do bezodpływowych zbiorników do gromadzenia ścieków, odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej z dopuszczeniem ich retencjonowania na terenie działki budowlanej oraz ich wtórne wykorzystywanie; o osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy (MN, MN/U), zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej (na terenach MN/U, U oraz terenach komunikacyjnych), zachowanie minimalnych udziałów powierzchni biologicznie czynnej, zagospodarowanie nie mniej niż 15% powierzchni działki budowlanej zielenią wysoką w przypadku lokalizacji wolno stojącego obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 m2 do 2000 m2 (P/U, 5-6U, 8U, na terenie UC/U – w przypadku lokalizacji obiektu o powierzchni sprzedaży powyżej 300 m2), zagospodarowanie terenu zielenią wysoką w formie rzędów lub skupisk drzew oddzielających grupy stanowisk postojowych – w przypadku lokalizacji parkingów 31 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU naziemnych dla obsługi obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 na terenach UC/U, wprowadzanie zieleni izolacyjnej na terenach 4P/U, 7P/U, wprowadzanie nasadzeń rzędów drzew (zgodnie z rysunkiem planu); o osiągnięcia wymaganych standardów akustycznych w środowisku oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego oddziaływania na środowisko potencjalnych źródeł hałasu, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: dopuszczalny poziom hałasu w środowisku jak dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (dla terenów MN), jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych (dla terenu MN/U), dla budynków z pomieszczeniami wymagającymi komfortu akustycznego stosowanie rozwiązań wynikających z zasad akustyki budowlanej (P/U, MN/U, U, UC/U), uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku (P/U, MN/U, U, UC/U, E), zakaz lokalizacji obiektów oświatowych i szpitali (P/U, U, UC/U, na terenie MN/U – tylko szpitali), dopuszczenie dla terenów KD-GPS i 1-3KD-G lokalizacji zespołu ekranów technicznych, przeciwhałasowych, ograniczających emisję dopuszczenie hałasu stosowania samochodowego w do jezdni rozwiązań środowiska (tereny komunikacyjne). 6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE 6.1 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i warunki podłoża Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu wprowadzają przeznaczenie znacznej części terenów, użytkowanych dotąd rolniczo, pod lokalizację obiektów usługowych, obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 oraz zabudowy techniczno-produkcyjnej. Tego rodzaju zmiana sposobu zagospodarowania obszaru będzie miała istotny wpływ na kształtowanie powierzchni ziemi oraz warunki podłoża. Realizacja nowych inwestycji budowlanych, związanych z lokalizacją nowej zabudowy oraz realizacją nowych szlaków komunikacyjnych, umożliwiających właściwą obsługę komunikacyjną, wymagać będzie konieczności dokonania znacznych zmian w dotychczasowym ukształtowaniu terenu oraz właściwościach podłoża. Prace budowlane obejmować będą między innymi wykonanie wykopów, przemieszczanie dużej ilości mas ziemnych, umieszczanie w profilu glebowym elementów konstrukcji budowlanych, a także różnego rodzaju materiałów budowlanych wpływających na właściwości podłoża, w tym na jego przepuszczalność. Niezwykle istotnym zjawiskiem, jakie wystąpi na skutek wprowadzanych zmian, będzie również trwałe uszczelnienie powierzchni ziemi i zniszczenie wierzchniej warstwy gleby na terenach, na których prowadzone będą prace budowlane. Zasięg bezpośredniego negatywnego oddziaływania na powierzchnię ziemi obejmować będzie więc powierzchnie przeznaczone bezpośrednio pod lokalizację budynków, jak również tereny do nich przylegające. 32 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Równie negatywne skutki, jak wspomniana powyżej lokalizacja zabudowy, będzie niosła za sobą realizacja nowych szlaków komunikacyjnych (w szczególności realizacja ulicy Nowe Kotowo) oraz zmiana parametrów szlaków już istniejących. Ich budowa będzie wymagała użycia ciężkiego sprzętu budowlanego, umożliwiającego utwardzenie powierzchni oraz zastosowania materiałów budowlanych znacząco zmieniających właściwości podłoża. Wykonanie tych inwestycji spowoduje w wielu wypadkach powiększenie areału trwale uszczelnionej powierzchni (drogi o nawierzchniach nieprzepuszczalnych), zmiany w jej naturalnym ukształtowaniu (konieczność wyrównania terenu) oraz trwałą utratę właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Naruszenie ukształtowania powierzchni ziemi i warunków podłoża nastąpi również na skutek prowadzenia robót w zakresie sieci infrastruktury technicznej, w tym przebudowy elektroenergetycznej linii napowietrznej WN 110kV na linię kablową na terenach 6U, 2,4,5UC/U. Przekształcenia te obejmą zmiany w profilu glebowym, umieszczenie materiałów wpływających na właściwości gleby oraz, w mniejszym stopniu, wpłyną na wzrost uszczelnienia powierzchni terenu. Zmiana dotychczasowych właściwości chemicznych i fizycznych gleby nastąpi również w wyniku czasowego, intensywnego użytkowania terenu na etapie budowy, prowadzącego do zagęszczenia gleby i zniszczenia warstwy próchniczej również na terenach sąsiadujących z zabudową. Obciążenie terenu na skutek wykorzystania ciężkiego sprzętu budowlanego spowoduje degradację naturalnego systemu kapilarnego, decydującego o retencji wody, jej dostępności dla roślin oraz wymianie gazowej w profilu glebowym. W celu ograniczenia negatywnych skutków wprowadzenia nowego zagospodarowania terenu, zapisy projektu planu wprowadzają szereg rozwiązań pozwalających na minimalizację tego oddziaływania. W celu ograniczenia skutków nadmiernego uszczelnienia powierzchni wprowadzono zapisy ograniczające powierzchnię zabudowy na poszczególnych terenach znajdujących się w granicach planu (w zależności od terenu maksymalna powierzchnia zabudowy wynosi od 20 do 70% powierzchni działki, w niektórych przypadkach nie może ona przekraczać 400m2). Wprowadzono także obowiązek zachowania minimalnych powierzchni biologicznie czynnych (od 10 do 45% powierzchni działki), pozwalających na zachowanie właściwości gleby na niezabudowanych fragmentach terenu. Pozytywny wpływ na ochronę powierzchni ziemi i warunków gruntowych będą miały również zapisy regulujące gospodarkę odpadami na terenach objętych granicami planu. Dla terenów 1-9P/U, 1-3MN, 1-3MN/U, 1-8U, 1-7UC/U oraz 1-3E ustalono zagospodarowanie odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi. Podobne zapisy zostały wprowadzone dla terenów przeznaczonych pod zabudowę techniczno-produkcyjną (1-9P/U), w obrębie których powstawać będą odpady poprodukcyjne oraz niebezpieczne. Regulacja sposobu postępowania z odpadami wytworzonymi na terenach objętych granicami planu pozwoli na uniknięcie zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz zapobiegnie możliwości przedostawania się substancji niebezpiecznych do gruntu. 33 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU 6.2 Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne Wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania, w szczególności na terenach użytkowanych dotąd rolniczo, może mieć znaczące oddziaływanie na kształtowanie warunków wodnych. Nieodpowiednie działania obejmujące wprowadzenie nowej zabudowy, dla której nie zostałyby określone warunki prowadzenia gospodarki wodnej i ściekowej, doprowadziły by do degradacji panujących tu stosunków wodnych i zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych. Ustalenia planu wprowadzają szereg zapisów pozwalających na minimalizację negatywnych skutków oddziaływania realizacji nowej zabudowy na wody powierzchniowe i podziemne na tym terenie. W zakresie zaopatrzenia w wodę pitną dla terenów oznaczonych jako 1-9P/U, 1-3MN, 1-3MN/U, 1-8U i 1-7UC/U ustalono zaopatrzenie z sieci wodociągowej. W zakresie prowadzenia gospodarki ściekowej w projekcie planu umieszczono zapisy mówiące o obowiązku odprowadzania ścieków bytowych (na terenach MN) oraz bytowych i przemysłowych (w przypadku terenów MN/U, U, P/U i UC/U) do sieci kanalizacji sanitarnej z dopuszczeniem, do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzania ich do bezodpływowych zbiorników do gromadzenia ścieków. Zgodnie z przepisami odrębnymi, ścieki przemysłowe odprowadzane do urządzeń kanalizacyjnych nie mogą zawierać zanieczyszczeń w ilościach przekraczających dopuszczalne wartości wskaźników, określonych w przepisach odrębnych. Docelowo, działania te pozwolą na eliminację zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego na skutek przedostania się do wód zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych oraz biologicznych, związanych z użytkowaniem nowych terenów i funkcjonowania na nich zabudowy. Zapisy planu wprowadzają również ustalenia mające na celu zapewnienie infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu, ograniczenie możliwości przedostawania się zanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych do wód podziemnych oraz zachowanie obiegu wody w środowisku na analizowanym terenie. Umożliwiają to zapisy określające minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej dla poszczególnych terenów, a także zapisy regulujące postępowanie z wodami opadowymi i roztopowymi w obrębie poszczególnych terenów. Dla terenów oznaczonych na rysunku planu jako 1-9P/U, 1-3MN, 1-3MN/U, 1-8U i 1-7UC/U, wody opadowe i roztopowe zgodnie z ustaleniami będą odprowadzane do sieci kanalizacji deszczowej. Dopuszczone zostało jednocześnie ich zagospodarowanie na terenie działki budowlanej, a także retencjonowanie i wtórne wykorzystanie. W przypadku terenów komunikacyjnych, wody opadowe i roztopowe będą odprowadzane do sieci kanalizacji deszczowej, z zastrzeżeniem iż dla terenów dróg lokalnych i dojazdowych dopuszcza się zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie, w tym odprowadzenie do rowów przydrożnych. Dzięki wprowadzeniu poszczególnych zapisów regulujących gospodarkę wodną i ściekową pogorszeniu nie powinny ulec parametry jakościowe i ilościowe wody cieku Plewianki, przepływającej przez północną część analizowanego obszaru. 34 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Niewielkie korzystne oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne będą miały zapisy ustalające wprowadzenie pasów zieleni wysokiej na terenach 3P/U oraz 3-5 i 7UC/U, a także lokalizacja rzędu drzew na terenie komunikacyjnym 3KD-Z. W przypadku terenów 1-10KDW lokalizacja drzew w formie rzędów została dopuszczona pod warunkiem, że nie koliduje to z pozostałymi ustaleniami planu. Zwiększanie udziału zieleni wysokiej sprzyja retencji wodnej, a co za tym idzie zapobiega obniżeniu się zwierciadła wód gruntowych. Lokalne i czasowe negatywne oddziaływania wystąpią w obrębie omawianego terenu na etapie prowadzenia prac budowlanych zarówno w zakresie lokalizacji zabudowy, dróg oraz sieci infrastruktury technicznej. Wystąpią one głównie na skutek prowadzenia różnego rodzaju wykopów i prac przy użyciu ciężkiego sprzętu powodującego nadmierne zagęszczenie gruntu, które z kolei prowadzi do ograniczenia naturalnej infiltracji wód opadowych i roztopowych. 6.3 Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz Na terenie objętym opracowaniem nie występują cenne przyrodniczo siedliska, czy też gatunki roślin i zwierząt zagrożone wyginięciem. Różnorodność biologiczna obszaru zachowana jest głównie dzięki użytkom zielonym towarzyszącym ciekowi Plewianka, zieleni spontanicznej porastającej nieużytkowane fragmenty terenów, zieleni terenów użytkowanych rolniczo oraz zieleni urządzonej, zarówno towarzyszącej zabudowie jak i przestrzeniom publicznym. Jest to zieleń w dużym stopniu kształtowana i kontrolowana przez człowieka, o niższym stopniu naturalności oraz obniżonej odpornością na antropopresję. Realizacja ustaleń mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” będzie istotnie oddziaływała na dotychczasową, niewielką różnorodność biologiczną tych terenów. Istniejące w chwili obecnej siedliska poddane silnej antropopresji, zostaną niemal całkowicie przekształcone. Zmniejszone zostaną powierzchnie, które dotychczas były siedliskiem dziko rosnących drzew, krzewów i roślin zielnych, a tym samym wielu gatunków zwierząt. Niewielki odcinek doliny cieku Plewianka w północno-zachodnim fragmencie planu zostanie włączony w teren komunikacyjny, przeznaczony pod budowę ulicy Nowe Kotowo. W miejscach porośniętych przez roślinność ruderalną terenów niezagospodarowanych oraz terenów upraw rolniczych pojawi się nowa zabudowa o różnych funkcjach, wraz z towarzyszącymi jej obszarami zieleni urządzonej. Czynnikiem, który może łagodzić negatywne dla środowiska przyrodniczego skutki antropopresji oraz może wspomagać zachowanie ekologicznych funkcji terenów jest wykształcenie odpowiedniego układu przestrzennego zabudowy oraz wprowadzenie obowiązku zachowania powierzchni biologicznie czynnych, zapewniających warunki życia organizmów żywych, produkcji materii organicznej oraz warunki infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu. W tym celu w projekcie ustalono nieprzekraczalne parametry zabudowy oraz minimalne powierzchnie biologicznie dla wszystkich terenów przeznaczonych po zabudowę. Na terenach P/U, MN, MN/U, U, UC/U oraz terenach dróg lokalnych i dojazdowych dopuszczono zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działek, dzięki czemu umożliwiono utrzymanie warunków zasilania zasobów 35 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU wód gruntowych. W przypadku terenów P/U, MN, MN/U, U i UC/U dopuszczono jednocześnie możliwość retencjonowania wód opadowych i roztopowych na terenie działki budowlanej oraz ich wtórne wykorzystanie. Korzystnymi zapisami projektu, z punktu widzenia ochrony różnorodności, planu są również ustalenia dotyczące kształtowania nowej zieleni w obrębie poszczególnych terenów, zarówno terenów budowlanych, jak i komunikacyjnych, umożliwiających ukształtowanie korzystnych warunków dla bytowania na nich drobnych zwierząt. W tym kontekście istotne są zapisy nakładające obowiązek kształtowania na terenach 4P/U, 7P/U pasów zieleni izolacyjnej o szerokości nie mniejszej niż 8 m przy granicy z terenami MN, rzędów drzew na terenach 3P/U, 3-5UC/U, 7UC/U, 3KD-Z, zieleni wysokiej w przypadku lokalizacji obiektów handlowych powyżej 300 m 2, a także obowiązku zagospodarowania zielenią wszystkich nieutwardzonych fragmentów terenów komunikacyjnych. Nowe nasadzenia zieleni stanowić będą częściową rekompensatę strat poniesionych przez środowisko w wyniku usunięcia zieleni kolidującej z nowymi inwestycjami budowlanymi oraz znacznego przekształcenia i uszczelnienia powierzchni ziemi. Wszystkie te zapisy pozwolą także na zachowanie korzystnych walorów estetycznych i krajobrazowych obszaru planu, poprzez podbudowę biologiczną terenów zabudowanych i komunikacyjnych. Wprowadzana zieleń oraz jej odpowiedni dobór i zróżnicowanie gatunkowe przyczyni się zwiększenie różnorodności biologicznej oraz do poprawy fizjonomii krajobrazu. Zmiana dotychczasowego sposobu użytkowania terenów objętych granicą mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu w sposób istotny wpłynie na ich walory krajobrazowe. Pomimo znacznej intensyfikacji sposobu zagospodarowania większości terenów, zapisy projektu umożliwiają utworzenie nowej, uporządkowanej w zakresie kształtowania zabudowy i zieleni, przestrzeni. W celu uzyskania wspomnianego efektu wprowadzono szereg rozwiązań wpływających korzystnie na ograniczenie negatywnych skutków zmiany dotychczasowego zagospodarowania terenów. W celu kształtowania ładu przestrzennego i poprawy walorów krajobrazowych poszczególnych terenów, wprowadzono zakaz lokalizacji elementów dysharmonizujących przestrzeń wizualną, w tym: nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej (z wyjątkiem wynikających z procesów technologicznych na terenach P/U), tymczasowych obiektów budowlanych na terenach 1-3MN, 1-3MN/U oraz 1-7UC/U (z wyjątkiem obiektów w przestrzeniach z priorytetem dla pieszych), ogrodzeń pełnych na terenach MN, MN/U i U (od strony dróg publicznych) oraz UC/U (od strony dróg publicznych i przestrzeni z priorytetem dla pieszych), a także lokalizacji urządzeń reklamowych na terenach MN, MN/U oraz 1-9P/U i 1-7UC/U. Wyjątek od zakazu lokalizacji urządzeń reklamowych stanowią urządzenia reklamowe umieszczane na elewacjach, o powierzchni urządzenia nie przekraczającej 20% powierzchni każdej elewacji (w przypadku terenów P/U, UC/U, 1-3U, 5U i 8U) lub tez urządzenia reklamowe wyłącznie na elewacjach pierwszej kondygnacji nadziemnej (na terenach 6-7U). Elementem wpływającym korzystnie na krajobraz będzie również, ustalona zapisami planu, przebudowa napowietrznych sieci infrastruktury technicznej na kablowe 36 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU na terenach zabudowy mieszkaniowej (MN), mieszkaniowo-usługowej (MN/U) oraz usługowej U i UC/U. Istotnym elementem wpływającym na kształtowanie tutejszego ładu przestrzennego będzie również wprowadzenie zabudowy jako dominanty przestrzennej na terenie 6U (zlokalizowanej w osi ul. Kowalewickiej) oraz zespołu pięciu dominant przestrzennych (na terenie 7U) tworzących bramę miasta. 6.4 Oddziaływanie na szatę roślinną Na skutek wprowadzania nowego zainwestowania, występująca na omawianym obszarze stosunkowo uboga szata roślinna ulegnie silnym przekształceniom, a w dużej części zostanie usunięta. Dewastacji ulegnie roślinność niska, reprezentowana głównie przez pospolite gatunki roślin ruderalnych, porastająca tereny przeznaczone bezpośrednio pod realizację inwestycji na terenach przeznaczonych pod zabudowę oraz nowe inwestycje komunikacyjne. Nastąpi zmiana charakteru roślinności poprzez zastąpienie gatunków występujących na tym obszarze naturalnie (mało zróżnicowanych) roślinnością o wyższych walorach estetycznych, reprezentowaną w dużej mierze przez gatunki obce rodzimej florze. W celu zrekompensowania negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń planu na florę, wprowadzono szereg rozwiązań mających na celu ograniczenie negatywnych skutków zmiany dotychczasowego sposobu zagospodarowania tego obszaru. Ustalenia planu określają minimalną powierzchnię biologicznie czynną jaka powinna być zachowana na poszczególnych działkach (do 45% na terenach MN), a także maksymalną powierzchnię zabudowy, jaka może być realizowana na poszczególnych terenach. Pozwoli to na zachowanie określonych areałów zagospodarowanych zielenią i zapobiegnie możliwości całkowitego pozbawienia zdolności biologicznych tych terenów. Na przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną terenach pojawi się zróżnicowana gatunkowo roślinność ogrodów przydomowych (w tym drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne), podczas gdy terenom usługowym i produkcyjnym towarzyszyć będzie roślinność poprawiająca walory estetyczne tych terenów. W przypadku lokalizacji obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 do 2000 m2 na terenach 5U, 6U i 8U lub obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 300 m 2 na terenach 1-7UC/U, zapisy planu ustalają zagospodarowanie minimum 15% powierzchni biologicznie czynnej zielenią wysoką. Ponadto, w przypadku lokalizacji parkingów naziemnych dla obsługi obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 (na terenach UC/U), ustalono zagospodarowanie terenów zielenią wysoką, w formie rzędów lub skupisk drzew oddzielających grupy stanowisk postojowych. Pozwoli to na wzbogacenie, niemal pozbawionych do tej pory zieleni wysokiej, terenów znajdujących się w sąsiedztwie ul. Głogowskiej oraz ul. Opłotki. Zwiększenie udziału zieleni wysokiej umożliwiają również zapisy planu ustalające lokalizację rzędu drzew na terenach 3P/U oraz 3-5, 7UC/U oraz 3KD-Z (zgodnie z rysunkiem planu). Lokalizacja drzew w formie rzędów została także dopuszczona na terenach dróg wewnętrznych 37 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU 1-10KDW, pod warunkiem, że nie będzie kolidować z innymi ustaleniami planu. Tutejszą roślinność wzbogacą również nasadzenia zieleni izolacyjnej na terenach 4P/U i 7P/U, a także roślinności, którą zostaną zagospodarowane nieutwardzone fragmenty terenów przeznaczonych pod drogi. Niewielki negatywny wpływ realizacji ustaleń planu dotyczyć będzie lokalizacji szlaków komunikacyjnych których budowa może kolidować z występującymi na tym terenie nielicznymi drzewami. Wycinka kolidujących z parametrami dróg drzew i krzewów będzie ograniczona do minimum oraz zrekompensowana poprzez wprowadzenie nowych nasadzeń (m.in. przy ul. Nowe Kotowo). 6.5. Oddziaływanie na zwierzęta Zniszczenie znacznej części siedlisk na skutek wprowadzania budynków na tereny dotąd niezabudowane, wpłynie na ograniczenie powierzchni stanowiącej środowisko życia występujących tu gatunków zwierząt. Zmniejszenie powierzchni życiowej oraz ograniczenie dostępności do bazy pokarmowej (szczególnie w przypadku małych zwierząt, których zdolności migracyjne są niewielkie), spowodować może wypieranie gatunków związanych z terenami rolniczymi i niezagospodarowanymi oraz stopniowe zastępowanie ich gatunkami przystosowanymi do życia w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy. Przewiduje się jednak, że z uwagi na dotychczasowy charakter tych terenów, jak i terenów sąsiednich (m.in. autostrada A2, tereny zabudowy mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej) oraz stopień ich przekształcenia, skala negatywnego oddziaływania na zamieszkujące te tereny zwierzęta nie będzie znacząca. Czasowy oraz ograniczony przestrzennie, niekorzystny wpływ na organizmy żywe, w tym na zwierzęta, wystąpi na etapie realizacji poszczególnych inwestycji, wymagających prowadzenia prac budowlanych z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. Działania te wiązać się będą z generowaniem hałasu (silniki pracujących maszyn) oraz zniszczeniem pokrywy roślinnej w obrębie części terenu (tymczasowe drogi dojazdowe, miejsca składowania materiałów budowlanych), co skutkować będzie czasowym wycofywaniem się z tych terenów poszczególnych gatunków zwierząt. Przewiduje się jednak, że niekorzystne oddziaływania ustąpią po zakończeniu prac budowlanych i nie będą wpływać w sposób długofalowy na kształtowanie charakteru lokalnej fauny. Wprowadzone do projektu zapisy nakazujące zachowanie odpowiednio dużych areałów powierzchni biologicznie czynnej, umożliwią w większości przypadków ograniczenie strat poniesionych w wyniku przekształceń tych terenów. Przewiduje się, że pomimo wprowadzenia nowych elementów zagospodarowania, tereny te stanowić będą miejsce bytowania i żerowania dla przedstawicieli mniejszych gatunków zwierząt. Przyczyni się do tego m.in. wprowadzenie zieleni wysokiej w sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych oraz wolno stojących obiektów handlowych o powierzchni od 300 do 2000 m2. 38 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU 6.6. Oddziaływanie na ludzi W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców analizowanych terenów niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę elementów środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle ważne z punktu widzenia ochrony zdrowia mieszkańców miasta, gdyż rosnące zanieczyszczenie poszczególnych komponentów środowiska (zwłaszcza powietrza) pogarsza warunki życia, a długotrwałe narażenie na działanie szkodliwych substancji może być czynnikiem wpływającym na wzrost zachorowań i umieralności na skutek poszczególnych chorób. W związku z powyższym konieczne jest wprowadzanie takich ustaleń, których realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia środowiska, a co za tym idzie pogorszenie jakości życia mieszkańców danego terenu. Szczególnie istotnym czynnikiem wpływającym na pogorszenie komfortu życia, jak i stanu zdrowia mieszkańców, jest hałas komunikacyjny, którego źródłem jest w tym przypadku przede wszystkim komunikacja samochodowa (w mniejszym stopniu zabudowa usługowa i produkcyjna). Niezwykle ważne jest także zachowanie właściwej jakości powietrza atmosferycznego, wprowadzanie terenów zagospodarowanych zielenią oraz kształtowanie walorów krajobrazowych analizowanego terenu (zachowanie ładu przestrzennego). Analizowany projekt mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu w sposób odpowiedni reguluje kwestie związane z ochroną i kształtowaniem jakości powietrza atmosferycznego, regulacją gospodarki wodno – ściekowej, kształtowaniem terenów zieleni, ochroną przed hałasem czy ochroną wartości krajobrazowej. Wprowadzając poszczególne ustalenia i zakazy (opisane we wcześniejszych rozdziałach niniejszej prognozy) zmniejsza do minimum negatywny wpływ na jakość życia i zdrowie mieszkańców, jaki mógłby się pojawić na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania na część terenów objętych mpzp. Okresowego pogorszenia warunków zamieszkania spodziewać się można jedynie w trakcie prowadzenia prac budowlanych, związanych z realizacją inwestycji (emisja hałasu, zanieczyszczeń powietrza). Ustalenia projektu planu w sposób bezpośredni wpływają również na poprawę ogólnego poziomu bezpieczeństwa poprzez stworzenie właściwego układu komunikacyjnego, zapewniającego bezpieczny dostęp do terenów znajdujących się w granicy mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu oraz dopuszczenie robót w zakresie systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego. 6.7 Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne Wprowadzenie możliwości lokalizacji obiektów produkcyjnych oraz usługowych, wpłynie na wzrost dotychczasowej emisji gazów i pyłów na omawianym obszarze. Emisja, której źródłem będą instalacje zlokalizowane na poszczególnych terenach zabudowy techniczno-produkcyjnej lub usługowej, najprawdopodobniej nie będzie jednak osiągała wielkości mogących spowodować przekroczenie dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń na terenach sąsiednich. Brak 39 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU szczegółowych informacji dotyczących rodzaju i charakterystyki instalacji, która będzie (będą) źródłem emisji, informacji o przewidywanym składzie jakościowym i ilościowym emitowanych substancji, a także podstawowych parametrów emitora, uniemożliwia jednak szczegółowe określenie oddziaływania nowych źródeł emisji zlokalizowanych na terenach obiektów produkcyjnych na jakość powietrza atmosferycznego na obecnym etapie projektowania. Informacje te będą określone w szczegółowych opracowaniach, które będzie podstawą do wydania stosownych pozwoleń na eksploatację poszczególnych instalacji (na podstawie obowiązujących przepisów). Nie przewiduje się powstania przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń ze względu na zwiększenie lokalnego natężenia ruchu. Przewidywany wzrost natężenia ruchu na obecnie istniejących oraz nowo projektowanych drogach związany będzie głównie z dojazdem do zabudowy mieszkaniowej oraz obsługą obiektów produkcyjnych i usługowych. Związana z tym emisja gazów i pyłów nie będzie stanowiła zagrożenia dla przekroczenia obowiązujących standardów jakości powietrza. Największym liniowym źródłem zanieczyszczeń komunikacyjnych do powietrza będzie ul. Głogowska oraz ul. Nowe Kotowo. Nie przewiduje się jednak wystąpienia przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń gazowych i pyłowych poza obszarem pasa drogowego ograniczonego liniami rozgraniczającymi. W związku z powyższym nie zaistniała konieczność wprowadzenia rozwiązań ograniczających negatywne oddziaływanie szlaków komunikacyjnych na jakość powietrza atmosferycznego. Czasowy wzrost emisji związany będzie z realizacją inwestycji budowlanych, polegających na budowie obiektów produkcyjnych, usługowych, budynków mieszkalnych oraz nowych szlaków komunikacyjnych. Zanieczyszczenia gazowe, związane z pracą silników maszyn budowlanych oraz zanieczyszczenia pyłowe, powstające w wyniku przemieszczania dużych ilości mas ziemnych i stosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych, będą miały charakter punktowy i ograniczony czasowo. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez maszyny budowlane będzie stosunkowo niewielka ze względu na ograniczoną powierzchnię na jakiej będą odbywały się roboty oraz ograniczony czas ich przeprowadzania. Pyły powstające podczas prowadzenia prac budowlanych nie będą miały większego znaczenia w kształtowaniu poziomów emisji dla tych terenów (niewielkie odległości unoszenia powodować będzie czasowy wzrost zapylenia o charakterze lokalnym). Emisja ta będzie zjawiskiem czasowym i nie będzie miała większego znaczenia w długofalowym kształtowaniu jakości powietrza na tym terenie. Nowymi punktowymi źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza będą instalacje grzewcze zlokalizowane w obrębie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenach 1-3MN oraz zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej 1-3MN/U. Zapisy planu, w celu ograniczenia negatywnego wpływu lokalizacji nowej zabudowy, zakazują stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, za wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Dla terenów tych dopuszczona została możliwość stosowania indywidualnych systemów grzewczych z uwzględnieniem przepisów odrębnych. 40 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Zapisy dotyczące zastosowania systemu grzewczego wpisują się w realizację wydanego przez Wojewodę Wielkopolskiego rozporządzenia (nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007r.) w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z zadaniami podstawowymi, określonymi we wspomnianym powyżej programie ochrony powietrza, dopuszcza się zastosowanie indywidualnych instalacji grzewczych pod warunkiem spełnienia kryteriów dotyczących rodzaju instalacji oraz stosowanego w nich paliwa (zakaz lokalizacji w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyłączeniem instalacji opalanych paliwami odnawialnymi z biomasy). Projekt planu zakazuje lokalizacji na terenach 1-8U oraz 1-3MN/U przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (w rozumieniu przepisów odrębnych), z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, ograniczając tym samym możliwość lokalizacji przedsięwzięć, których eksploatacja stanowiłaby poważne zagrożenie dla poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości powietrza atmosferycznego. Zapis ten wprowadzono również w odniesieniu do terenów komunikacyjnych. Korzystny wpływ na jakość powietrza atmosferycznego będzie miała również zieleń, zarówno ta lokalizowana w formie rzędów drzew wzdłuż szlaków komunikacyjnych na terenach 3P/U, 3-5 UC/U i 7UC/U oraz zieleń izolacyjna, wprowadzana na styku terenów przemysłowych i usługowych (4P/U, 7P/U) z terenami mieszkaniowymi (1,2MN). Zieleń izolacyjna kształtowana będzie w formie pasów o szerokości nie mniejszej niż 8 m. Niewątpliwie nowa zieleń wpłynie także na ograniczenie uciążliwości związanych z emisją gazów i pyłów powstających na terenach komunikacyjnych oraz przemysłowych i usługowych. Należy jednak zaznaczyć, że zieleń izolacyjna aby spełniała swoją zasadniczą funkcję (w tym przypadku izolacji terenów mieszkaniowych od zabudowy przemysłowo-usługowej) musi charakteryzować się odpowiednimi cechami i parametrami. Poza tym, musi charakteryzować się odpowiednim doborem gatunkowym oraz gęstością nasadzeń. Wprowadzaną zieleń należy dostosować do warunków siedliskowych panujących na danym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem wymogu ochrony istniejących drzew. Na poprawę jakości powietrza atmosferycznego wpływać będzie również utrzymanie odpowiednich powierzchni biologicznie czynnych oraz zagospodarowanie zielenią terenów towarzyszących zabudowie usługowej, a przede wszystkim zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej (wykształcenie zróżnicowanych ogrodów przydomowych). 6.6 Oddziaływanie na klimat akustyczny Zmiana dotychczasowego sposobu zagospodarowania, dotycząca znacznej części terenów, spowoduje pogorszenie klimatu akustycznego, w szczególności w obrębie terenów zabudowy usługowej, techniczno-produkcyjnej oraz w sąsiedztwie dużych szlaków komunikacyjnych: ul. Głogowskiej oraz projektowanej ul. Nowe Kotowo. W celu ograniczenia do minimum negatywnego oddziaływania związanego z realizacją nowej zabudowy i lokalizacją szlaków komunikacyjnych, zapisy 41 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU planu wprowadzają rozwiązania wpływające na kształtowanie klimatu akustycznego na terenach objętych jego granicami. Na obszarze objętym granicami mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” znajdują się, zajmujące stosunkowo niewielki obszar, tereny wymagające ochrony akustycznej. Należą do nich, zlokalizowane w północno-zachodniej części omawianego obszaru, tereny częściowo już istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (1-3MN) oraz zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej (1-3MN/U). Dla obszarów tych, zgodnie 18 z rozporządzeniem Ministra Środowiska , zostały określone za pomocą wskaźników LAeq D oraz LAeq N dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku wynoszące odpowiednio LAeq D = 55dB i LAeq N = 50dB dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz LAeq D = 60dB i LAeq N = 50dB dla terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej. W celu uniknięcia możliwości powstania przekroczeń natężenia hałasu na terenach, dla których ustalono dopuszczalne poziomy hałasu, w mpzp wprowadzono zapis ustalający zachowanie dopuszczalnych poziomów hałasu jak dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenach 1-3MN oraz jak dla zabudowy mieszkaniowo-usługowej na terenach 1-3MN/U. Zachowaniu dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach wymagających ochrony akustycznej sprzyjają zapisy ustalające uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, wprowadzone dla terenów P/U, MN/U, U, UC/U oraz E. Aby zmniejszyć odczuwalną uciążliwość hałasu emitowanego z sąsiednich obszarów zabudowy techniczno-produkcyjnej i usługowej, ustalono lokalizację zieleni izolacyjnej (o szerokości nie mniejszej niż 8m) na terenach 4P/U i 7P/U. Powstanie nowych obiektów techniczno-produkcyjnych i usługowych (na terenach P/U, U oraz UC/U) będzie wiązać się z lokalizacją nowych źródeł hałasu. Obecny poziom zaawansowania technologicznego oraz stosowanie nowoczesnych procesów w zakładach usługowych i przemysłowych pozwala przypuszczać, że instalacje te nie będą źródłem hałasu o wysokim poziomie i nie pogorszą w sposób znaczący tutejszych warunków akustycznych, a ewentualne wprowadzenie zabezpieczeń akustycznych (wyciszenie i wygłuszenie maszyn, mało hałaśliwa technologia produkcji itd.) pozwoli na wyeliminowanie negatywnego oddziaływania tych instalacji na tereny sąsiednie. W związku z powyższym hałas emitowany przez wspomniane powyżej instalacje nie będzie powodował przekroczenia określonych przepisami, dopuszczalnych poziomów hałasu dla terenów sąsiadujących z analizowanym obszarem (na których określone zostały dopuszczalne poziomy hałasu). Brak szczegółowych informacji dotyczących rodzaju i charakterystyki instalacji, która będzie źródłem emisji, uniemożliwia jednak w chwili obecnej określenie dokładnego poziomu hałasu emitowanego przez nowe źródła emisji, zlokalizowane na terenach, na których zapisy planu dopuszczają lokalizację obiektów przemysłowych i usługowych (w tym wielkopowierzchniowych obiektów handlowych). 18 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Z dnia 5 lipca 2007r.) 42 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Dla budynków na terenach 1-9P/U, 1-3MN/U, 1-8U, 1-7UC/U, w których znajdują się pomieszczenia wymagające komfortu akustycznego, ustalone zostało stosowanie rozwiązań wynikających z zasad akustyki budowlanej. W obrębie wspomnianych terenów wprowadzono również zakaz lokalizacji obiektów oświaty oraz szpitali (z wyjątkiem terenów MN/U, dla których zakaz obejmuje wyłącznie lokalizację szpitali). Pogorszenie klimatu akustycznego terenów objętych ustaleniami planu może wystąpić również na skutek wzrostu natężenia ruchu samochodowego w jego obrębie. Wzrost natężenia ruchu dotyczyć będzie głównie ul. Głogowskiej i nowo projektowanej ul. Nowe Kotowo, ale także mniejszych dróg publicznych i wewnętrznych, położonych w granicach planu. Zlokalizowana w granicach omawianego terenu projektowana ul. Nowe Kotowo (obejmująca tereny 1-3KD-G) ze względu na swoje znaczenie w układzie komunikacyjnym w rejonie Fabianowa i Kotowa, a także w obsłudze komunikacyjnej miasta oraz powiązanie poprzez ul. Głogowską z autostradą A2, charakteryzować się będzie dużym obciążeniem ruchu pojazdów zarówno osobowych, jak i ciężarowych. W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania tej inwestycji zastosowane zostaną rozwiązania pozwalające na ograniczenie poziomu hałasu, na sąsiadujących z inwestycją terenach wymagających ochrony akustycznej do poziomów dopuszczalnych. Zgodnie z informacjami przedstawionymi w „Raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, dotyczącym budowy ulicy Nowe Kotowo”19, ze względu na prognozowany znaczący wzrost natężenia ruchu pojazdów (dla roku 2025), zasięg ponadnormatywnego oddziaływania hałasu wynosić będzie odpowiednio 130 m dla pory dziennej oraz 200 m dla pory nocnej. W celu ograniczenia negatywnego wpływu realizacji tej inwestycji zaproponowane zostało wprowadzenie szeregu rozwiązań, pozwalających na zapewnienie dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach wymagających ochrony akustycznej, położonych w rejonie przedsięwzięcia. Efekt ten zostanie osiągnięty poprzez zastosowanie tzw. „cichej nawierzchni” (redukcja poziomu hałasu o ΔL = 3-4 dB), ograniczenie prędkości (zmniejszenie prędkości o 10 km/h powoduje redukcję hałasu o ΔL = 0,5-2 dB) oraz lokalizację przesłoniętych zielenią ekranów akustycznych, między innymi na odcinku od cieku Plewianka do ul. Trzebińskiej (ΔL = 5-15d B)20. Łączne zastosowanie wspomnianych powyżej rozwiązań pozwoli na zapewnienie warunków komfortu akustycznego dla pierwszej linii zabudowy (na terenach dla których określone zostały dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku). Równie istotnym, liniowym źródłem hałasu komunikacyjnego jest ul. Głogowska, stanowiąca fragment drogi krajowej nr 5, oznaczona na rysunku planu jako KD-GPS. Zasięg negatywnego oddziaływania akustycznego ul. Głogowskiej ograniczać będą rozwiązania ustalone zapisami planu, odnoszącymi się do tego terenu. Obniżenie poziomu hałasu zostanie uzyskane poprzez dopuszczenie wprowadzenia zespołu ekranów przeciwhałasowych w strefie 19 20 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na budowie ul. Nowe Kotowo w Poznaniu; dr P. Kokowski, mgr inż. K. Zajda, inż. K. Wichman; Przedsiębiorstwo Projektowo Usługowe MAX Katarzyna Wichman, 61-308 Poznań, ul. Ługańska 16; wrzesień 2008r. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie ulicy Nowe Kotowo w Poznaniu (sygn. OS.V/7684-157/08) z dnia 27 lutego 2009r.,wydana przez Prezydenta Miasta Poznania, 43 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU wskazanej na rysunku planu, a także zastosowanie w jezdni rozwiązań technicznych ograniczających emisję hałasu samochodowego do środowiska. Znaczący wpływ na ograniczenie negatywnego oddziaływania ul. Głogowskiej miała jej przebudowa, która wprowadziła szereg rozwiązań ograniczających uciążliwość akustyczną dla terenów sąsiednich, pomimo wzrostu natężenia ruchu pojazdów. Zastosowanie ekranów akustycznych wzdłuż ul. Głogowskiej (na odcinkach, na których zlokalizowana jest zabudowa wymagająca ochrony akustycznej), zastosowanie tzw. „cichej nawierzchni” oraz znaczne poprawienie płynności ruchu pojazdów wpłynęło na obniżenie poziomu dźwięku (na terenach najbardziej narażonych na negatywne oddziaływanie hałasu – zabudowa mieszkaniowa skupiona przy skrzyżowaniu ul. Głogowskiej z ul. Fabianowo oraz ul. Kotowo) o ok. 16 dB w porównaniu do stanu poprzedzającego modernizację tej ulicy21. Zgodnie z założeniami projektu planu, w zasięgu oddziaływania ul. Głogowskiej nie znajdą się tereny dla których wyznaczone zostały dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Mniej obciążone szlaki komunikacyjne, umożliwiające dojazd do nowo powstałej zabudowy usługowej i przemysłowej, nie będą źródłem tak znaczących poziomów hałasu. Poziom ten wzrośnie w stosunku do chwili obecnej, głównie ze względu na konieczność zapewnienia dojazdu oraz obsługi w zakresie dostaw i rozładunku na terenach U, MN/U, P/U oraz UC/U, jednak wzrost ten nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach z nimi sąsiadujących. W celu ograniczenia oddziaływania tych dróg, zapisy planu ustalają lokalizację rzędu drzew na terenie 3KD-Z oraz dopuszczają lokalizację drzew w formie rzędów na innych terenach komunikacyjnych, pod warunkiem, że nie będzie to kolidować z innymi ustaleniami planu. Rzędy drzew zostaną również zlokalizowane na sąsiadujących z drogami terenach 3P/U oraz 3-5 i 7UC/U. Ograniczeniu uciążliwości hałasu, którego źródła znajdują się na terenach sąsiadujących, służyć mają zapisy planu ustalające lokalizację zieleni izolacyjnej na terenach oznaczonych jako 4P/U i 7P/U. Wprowadzenie tego typu rozwiązań pozwoli na pozwoli zredukować hałas o 1-2 dB, a także wpłynie korzystnie na percepcję słuchową występujących na innych terenach źródeł hałasu. Na etapie realizacji zamierzeń przedstawionych w planie, wystąpić może także czasowy i lokalny wzrost emisji hałasu, związany z wykonywaniem wykopów i innych prac budowlanych wymagających wykorzystania maszyn budowlanych, a także ze zwiększonym ruchem pojazdów (szczególnie ciężkich samochodów dostawczych) w obrębie terenów budowy. Zaznaczyć należy, że wzrost uciążliwości akustycznej wywołanej tego rodzaju działaniami będzie miał miejsce jedynie w porze dziennej. 6.9 Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe Stosownie do wymogów konserwatorskich, w zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, w obszarze występowania znalezisk archeologicznych 21 Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko; etap: projekt budowlany; Przedsięwzięcie: Przebudowa ulicy Głogowskiej w Poznaniu na odcinku od ul. Opłotki do Strumienia Junikowskiego; mgr inż. K. Starzecka, mgr J. Rutkowska, mgra inż. P. Stępniak, projektant główny mgr inż. A. Fojud; Poznań, maj 2005r. 44 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU (wskazanych na rysunku planu), przy lokalizacji inwestycji, równolegle z pracami ziemnymi zapisy planu ustalają przeprowadzenie rozpoznania archeologicznego, zgodnie z przepisami odrębnymi. Realizacja inwestycji zostanie poprzedzona wykonaniem prac archeologicznych, monitorujących, zabezpieczających oraz dokumentacyjnych, a w przypadku stwierdzenia występowania struktur zabytkowych podjęte zostaną prace wykopaliskowe. 6.10. Oddziaływanie na dobra materialne Nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na dobra materialne na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu. 6.11 Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo Jak wskazano w rozdziale 4 prognozy na obszarze planu nie są zlokalizowane obszary prawnie chronione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody, obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000 oraz inne tereny cenne przyrodniczo. Ze względu na oddalenie omawianego terenu od najbliższych obszarów należących do sieci Natura 2000 – Fortu VIIIa i Fortu IX – stanowiących elementy obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty PLH300005 „Fortyfikacje w Poznaniu”, nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na te tereny w związku z realizacją ustaleń mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu. Nie przewiduje się również negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń planu na ograniczenie przestrzeni życiowej oraz bazy pokarmowej zamieszkujących tereny fortów nietoperzy. W bliskim sąsiedztwie analizowanego terenu, poza jego północnymi granicami, znajdują się cenne przyrodniczo tereny doliny Strumienia Junikowskiego stanowiące korytarz ekologiczny. W jej obrębie znajdują się również obszary charakteryzujące się bogactwem zbiorników wodnych i towarzyszącej im bogatej florze i faunie, które do roku 2000 22 posiadały status ochronny użytków ekologicznych „Kopanina I” oraz „Kopanina II”. Realizacja przyautostradowych miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenów w rejonie Fabianowa i Kotowa” zgodnie z jego zapisami, pozwalającymi na ograniczenie do minimum negatywnego oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska, mogącego wystąpić w przypadku zmiany zagospodarowania, nie spowoduje pogorszenia stanu środowiska na cennych przyrodniczo terenach leżących w obrębie doliny Strumienia Junikowskiego. Ze względu na zwiększenie zainwestowania terenów położonych w zlewni Strumienia Junikowskiego, w tym doliny cieku Plewianki, realizacja ustaleń planu może wpłynąć na zmianę zasilania cieku pod względem ilościowym i jakościowym. 22 Ustanowione na mocy uchwały Nr CV/610/94 Rady Miejskiej Poznania z dnia 10 maja 1994 r. w sprawie: utworzenia użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. Uchwała straciła moc obowiązującą w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody i braku w jej przepisach przejściowych zapisu utrzymującego w mocy akty prawne powołujące użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe i stanowiska dokumentacyjne. 45 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU 6.12 Oddziaływanie transgraniczne Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji z Espoo z 25 lutego 1991 r. 6.13. Pola elektromagnetyczne Projekt planu nie ustala konkretnej lokalizacji sztucznych źródeł promieniowania elektromagnetycznego w granicach omawianego obszaru. W związku z powyższym na obszarze tym obowiązywać będą zasady określone w obowiązujących aktualnie przepisach odrębnych. Zgodnie z ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu usług i sieci telekomunikacyjnych23 na terenach przeznaczonych na cele zabudowy usługowej (w projekcie planu oznaczone symbolem U) nie obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, w tym infrastruktury telekomunikacyjnej. Stosownie do obowiązujących przepisów w projekcie planu nie wprowadzono ograniczeń w tym zakresie. Na podstawie informacji zawartych w literaturze, przewiduje się, że eksploatacja instalacji telekomunikacyjnej nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów 24. W związku z powyższym nie należy spodziewać się zwiększonego negatywnego oddziaływania spowodowanego przez pola elektromagnetyczne. Ponadto w zakresie ograniczenia możliwości wystąpienia negatywnego oddziaływania spowodowanego polami elektromagnetycznymi, zapisy projektu planu uniemożliwiają lokalizację napowietrznych sieci infrastruktury technicznej. 7. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska25 przez zobligowane do tego instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny, Prezydent miasta Poznania (będący jednocześnie starostą powiatu grodzkiego) prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska w zakresie określonym szczegółowo w ustawie z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska26 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne27. Stosownie do art. 10 ust. 2 23 24 25 26 Dz. U. Nr 106, poz. 675 Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r., utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska 46 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko realizacji planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego powielania. W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie monitorowanie poziomu hałasu samochodowego – zarówno wzdłuż planowanej ul. Nowe Kotowo, jak i istniejącej ul. Głogowskiej, a także w obrębie terenów usługowych i przemysłowych. Niezwykle ważne będzie również prowadzenie monitoringu w zakresie jakości wód oraz powietrza atmosferycznego. Szczegółowe określenie skutków realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest trudne ze względu na charakter ustaleń planu, które wskazują ramy zagospodarowania przestrzennego poszczególnych grup terenów, zwłaszcza w zakresie funkcji oraz parametrów zabudowy. Nie precyzują natomiast szczegółowych rozwiązań, dotyczących poszczególnych inwestycji budowlanych, definiowanych dopiero na etapie projektu budowlanego, a także terminu realizacji danej inwestycji. Określenie metody analizy wpływu realizacji poszczególnych inwestycji (dopuszczonych ustaleniami planu) na danym terenie jest możliwe dopiero na etapie pozwolenia na budowę. Głównym skutkiem realizacji ustaleń planu miejscowego będą konkretne zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym omawianego obszaru, zwłaszcza w zakresie lokalizacji nowej zabudowy, nowego układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Analiza skutków realizacji postanowień planu wykonana będzie m.in. w ramach analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta Poznania, przeprowadzanej na podstawie ustawy z dnia 23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 28. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy prezydent miasta ma obowiązek co najmniej raz w czasie kadencji przeprowadzić analizę zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w celu oceny aktualności planów miejscowych oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Analiza dotyczy również kontroli realizacji ustaleń planów miejscowych w zakresie ochrony i kształtowania środowiska. 8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU Możliwość zaproponowania odmiennych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, niż te wskazane w projekcie mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu, została znacząco ograniczona w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”, które określa w sposób ogólny kierunek zagospodarowania przestrzennego terenów znajdujących się w granicach wspomnianego mpzp. 27 28 Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami 47 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU W trakcie prac przy sporządzeniu analizowanego projektu planu, z uwagi na wnioski właścicieli poszczególnych nieruchomości, rozważano wariantowe rozwiązania dotyczące ostatecznego kształtu układu komunikacyjnego. Rozwiązania te obejmowały m. in.: - obsługę terenów P/U , UC/U i U w powiązaniu z projektowaną ul. Nowe Kotowo, rozwiązania komunikacyjne przy ul. Sycowskiej, w rejonie istniejących obiektów - wielkopowierzchniowych – skutkowały one wprowadzeniem obsługi w tym rejonie poprzez rondo (najefektywniejsze, bezkolizyjne rozwiązanie organizacji ruchu), - rozwiązanie komunikacyjne w rejonie terenów MN, MN/U – efektywniejsze wykorzystanie istniejącej przestrzeni w powiązaniu z podziałami ewidencyjnymi nieruchomości. Za najbardziej korzystne i funkcjonalne (w tym zakresie) uznano rozwiązania przyjęte w analizowanym projekcie mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu. 9. WNIOSKI Projekt planu „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu obejmuje tereny o złożonej i chaotycznej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, na którą składają się zarówno tereny usługowo-przemysłowej, mieszkaniowe, tereny użytkowane rolniczo oraz nieużytki. Omawiany obszar predysponuje do uzupełnienia zainwestowania, umożliwiającego aktywizację gospodarczą tej części miasta. Wynika to z: położenia w peryferyjnej części miasta, uwarunkowań ekofizjograficznych, bardzo dobrych powiązań komunikacyjnych, wynikających z sąsiedztwa węzła autostradowego Komorniki, autostrady A2, dobrego powiązania z innymi częściami miasta ulicą Głogowską oraz projektowanego przebiegu ul. Nowe Kotowo, polityki przestrzennej, określonej dla przedmiotowego obszaru zarówno w obowiązującym „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” z 2008 r. oraz we wcześniejszych dokumentach planistycznych - „Miejscowym Planie Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego m. Poznania” z 1994 r. oraz „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” z 1999 r., rozpoczętych już przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, zwłaszcza w południowej części opracowania w rejonie węzła Komorniki. Zapisy projektu spełniają zasadnicze założenia planu, dotyczące określenia rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych. umożliwiających kontrolowany rozwój zabudowy technicznoprodukcyjnej i usługowej w oparciu o kompleksowy układ urbanistyczny, dla którego określono niezbędną obsługę komunikacyjną oraz docelowe zaopatrzenie w sieci infrastruktury 48 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU technicznej. Projekt planu respektuje zasady kształtowania ładu przestrzennego, ochrony środowiska, przyrody oraz dziedzictwa kulturowego. Ustalone lub dopuszczone planem inwestycje budowlane, zwłaszcza w zakresie zabudowy techniczno-produkcyjnej i wielkopowierzchniowych obiektów handlowych oraz nowych szlaków komunikacyjnych, w istotny sposób ingerować będą w środowisko przyrodnicze. Potencjalne trwałe oddziaływania na środowisko dotyczyć będą: rozległych ingerencji w powierzchnię ziemi i warunki gruntowo-wodne w miejscach realizacji inwestycji budowlanych, pomniejszenia powierzchni biologicznie czynnych oraz pogorszenia warunków infiltracyjnych gruntu w miejscach realizacji inwestycji budowlanych, usunięcia zieleni w miejscach planowanych inwestycji, zwiększenia emisji (zanieczyszczeń i hałasu) w związku z funkcjonowaniem nowych terenów zabudowanych oraz nowych szlaków komunikacyjnych, zwłaszcza ul. Nowe Kotowo. zmiany walorów krajobrazowych obszaru planu. Projekt planu zawiera szereg zapisów minimalizujących lub ograniczających negatywne skutki realizacji planu na środowisko przyrodnicze oraz to środowisko kształtujących. Dotyczą one: kształtowania nowych elementów zieleni w granicach terenów – zieleni izolacyjnej na terenach o przeznaczeniu P/U, graniczących z terenami o przeznaczeniu MN oraz rzędów drzew na kilku terenach P/U, UC/U i terenach komunikacyjnych, wprowadzenia wymogu zagospodarowania zielenią wysoką nie mniej niż 15% powierzchni działki budowlanej w przypadku lokalizacji na terenach P/U, 5,6U obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 do 2000 m2, a na terenach UC/U obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 300 m 2, zachowania w granicach działek budowlanych minimalnych powierzchni biologicznie czynnych – wolnych od zabudowy i nieutwardzonych – w przedziale od 10 % na terenach E do 45% na terenach MN, zakazu lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, w rozumieniu przepisów odrębnych, z wyjatkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łącznosci publicznej – na terenach MN/U, U i terenach komunikacji, zakazu stosowania wysokoemisyjnych nośników energii w systemach grzewczych budynków na terenach o przeznaczeniu MN i MN/U, obowiązku podłączenia wszystkich budynków do sieci kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem odprowadzania ścieków bytowych (w przypadku terenów MN) oraz bytowych i przemysłowych (w przypadku terenów MN/U, U, P/U i UC/U) do bezodpływowych zbiorników do gromadzenia ścieków, do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, 49 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU dopuszczenia retencjonowania wód opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej oraz ich wtórne wykorzystanie zgodnie z przepisami odrębnymi, nakazu zachowania dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach MN i MN/U zgodnie z przepisami odrębnymi, zakazu lokalizacji szpitali na terenach o przeznaczeniu P/U, MN/U, U oraz UC/U, a także obiektów oświatowych na terenach o przeznaczeniu P/U, U oraz UC/U, nakazu stosowania na terenach P/U, MN/U, U, UC/U zasad akustyki budowlanej w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi komfortu akustycznego, dopuszczenia stosowania na terenach 1KD-GPS, 1-3KD-G zespołu ekranów przeciwhałasowych oraz w jezdni rozwiązań technicznych ograniczających emisję hałasu do środowiska, zasad obsługi komunikacyjnej terenów i zaopatrzenia ich w sieci infrastruktury technicznej, zasad kształtowania ładu przestrzennego, w tym kształtowania elementów zieleni, kształtowania bramy miasta, lokalizacji w granicach terenów elementów zagospodarowania, dysharmonizujących walory krajobrazowe terenów, tj.: reklamy, szyldy, ogrodzenia działek, tymczasowe obiekty budowlane, napowietrzne sieci infrastruktury technicznej. Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko będzie skuteczne egzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych. 10. STRESZCZENIE Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko. Prognoza dotyczy projektu mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu. Sporządzenie planu zostało wywołane uchwałą Nr LXVII/708/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 19 kwietnia 2005 r. Planem obejmuje się obszar położony w południowo-zachodniej części Poznania w rejonie Fabianowa i Kotowa, na styku miasta Poznania z gminą Komorniki (Plewiskami). Granice opracowania wyznaczają: od północy projektowana ulica Nowe Kotowo, od wschodu ul. Głogowska, od południa i zachodu granica administracyjna miasta Poznania. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi ok. 218 ha. 50 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU Głównym założeniem sporządzenia i uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” jest sformułowanie szczegółowych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, umożliwiających aktywizację gospodarczą analizowanej części miasta. Plan miejscowy sprecyzuje jednorodny kierunek rozwoju przestrzennego obszaru, umożliwiający jego przestrzenne uporządkowanie i bezkolizyjne funkcjonowanie. Ze względu na aktywizację znacznych powierzchni usługowych i techniczno-produkcyjnych, niezbędne jest także określenie kompleksowej i efektywnej obsługi komunikacyjnej nowych kwartałów zabudowy oraz zapewnienie nowym terenom inwestycyjnym wszystkich niezbędnych elementów infrastruktury technicznej. W strukturze funkcjonalnej dominują tereny o funkcji techniczno-produkcyjnej, usługowej, w tym handlowej pod obiekty o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2, które zajmują ponad 70% powierzchni planu. W północno-zachodnim fragmencie planu wyznaczono tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i tereny mieszkaniowo-usługowe. Ich lokalizacja wynika przede wszystkim z już istniejącej enklawy zabudowy mieszkaniowej, położonej głównie przy ul. Krzeszowickiej. Ponadto, w projekcie wyznaczono układ nowych powiązań komunikacyjnych, zapewniających obsługę kwartałom nowej zabudowy. Zabezpieczono również rezerwę terenową pod nową inwestycję komunikacyjną, przewidywaną do realizacji już we wcześniejszych dokumentach planistycznych – ulicę Nowe Kotowo. W zakresie kształtowania ładu przestrzennego projekt planu określa zasady lokalizacji na terenach elementów dysharmonizujących krajobraz, tj.: reklamy, szyldy czy napowietrzne sieci infrastruktury technicznej. Ponadto, wymaga zaakcentowania kompozycyjnego wjazdu do miasta (bramy miasta) poprzez szczególną formę zabudowy na terenach położonych przy ul. Głogowskiej. Projekt planu wskazuje również zasady ochrony środowiska, przyrody, w tym zasady dotyczące kształtowania zieleni, ochrony powierzchni ziemi, powietrza, kształtowania komfortu akustycznego, prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami. Szczegółowo określono parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenów oraz zasady wtórnych podziałów na działki budowlane. Prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne, metodologię i zasadność jej sporządzania. W drugiej części omówiono położenie przedmiotowego obszaru w przestrzeni miasta oraz stan jego obecnego zagospodarowania. Scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny oraz elementy dziedzictwa kulturowego. Określono również stan środowiska przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, jakości wód oraz klimatu akustycznego. W trzeciej części prognozy zwrócono uwagę na problemy ochrony środowiska, związane z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, szczególnie w kontekście obowiązujących regulacji prawnych. 51 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP „TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU W części czwartej omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również powiązania ich z zapisami innych dokumentów – „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” oraz „Programem ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-2012”. Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogłyby wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu. W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu międzynarodowym, krajowym i lokalnym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne oddziaływanie realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Wskazano też rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu. W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji postanowień planu miejscowego, natomiast w części ósmej przedstawiono rozwiązania alternatywne, jakie były rozważane na etapie prowadzenia prac nad projektem mpzp. 52