Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Piotrkowie Trybunalskim

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Piotrkowie Trybunalskim

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Piotrkowie Trybunalskim
______________________________________
97-300 Piotrków Trybunalski Al. 3-go Maja 8
tel./fax 44/ 647-76-26
tel 44/ 649-50-63
www.pis.lodz.pl/piotrkow e-mail:[email protected]
__________________________________________________________________________________
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
ORAZ STAN SANITARNY
POWIATU PIOTRKOWSKIEGO
ZA 2015 ROK
Wstęp.
Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej działają na podstawie Ustawy z dnia 14 marca 1985r. o
Państwowej Inspekcji Sanitarnej ( Dz. U. z 2015 poz.1412 – j. t.).
Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu piotrkowskiego w 2015r.
skoncentrowana była na promowaniu zdrowego stylu życia, nadzorze nad bezpieczeństwem żywności
i żywienia oraz bezpieczeństwem zdrowotnym wody, przeciwdziałaniu powstawaniu chorób i zaburzeń
zdrowia, w tym chorób zakaźnych, niezakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego
i bieżącego nadzoru sanitarnego z zakresu zdrowia publicznego oraz działalności przeciwepidemicznej.
Do zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy nadzór nad warunkami:
 zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku
 higieny środowiska
 higieny pracy w zakładach pracy
 higieny procesów nauczania i wychowania
 higieny wypoczynku i rekreacji
 higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełnić personel medyczny,
pomieszczenia w których są udzielane świadczenia zdrowotne .
sprzęt
oraz
W ocenie sytuacji epidemiologicznej, występujących problemów i potrzeb zdrowotnych ludności
uwzględniono:






badania środków spożywczych, materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością oraz
kosmetyków w ramach urzędowej kontroli i monitoringu pod kątem zanieczyszczeń
chemicznych i mikrobiologicznych,
badania monitoringowe wody do spożycia przez ludzi, wody w basenach i kąpieliskach,
środowisko pracy pod kątem występowania czynników szkodliwych i uciążliwych dla
zdrowia,
stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek
nauczania i wychowania, obiektów turystyczno-wypoczynkowych i innych obiektów
użyteczności publicznej,
zachorowania na choroby zakaźne i zapobieganie im,
promowanie prozdrowotnych zachowań.
Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w 2015 roku w porównaniu
do 2014
Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych, zgłoszonych i zarejestrowanych z terenu powiatu
piotrkowskiego, przedstawia się następująco:
- w 2015r. zarejestrowano więcej zachorowań na: salmonellozy –zatrucia pokarmowe, inne wirusowe
zakażenia jelitowe, krztusiec, boreliozę, ospę wietrzną, wirusowe zapalenie wątroby.
Natomiast zarejestrowano mniej przypadków zachorowań na: inne bakteryjne zakażenia jelitowe,
biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe, płonicę, różyczkę, świnkę, grypę, wirusowe inne i nieokreślone
zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz zaszczepiono mniej osób pokąsanych przez zwierzęta
podejrzane o wściekliznę. .
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
W 2015r.zarejestrowano mniej zachowań jako:
-inne bakteryjne zakażenia jelitowe - 17 /w 2014r.- 27/ w tym wywołane przez Clostridium difficile 12 /w
2014r.- 22/.
Zarejestrowano więcej przypadków określonych jako zatrucia pokarmowe wywołane
-pałeczkami Salmonella- 21 /w 2014r.- 17/. Ponadto zarejestrowano 9 przypadków nosicielstwa pałeczek
Salmonella wykrytego przy badaniu otoczenia osób chorych oraz badając osoby kierowane z zakładów
zajmujących się produkcją lub obrotem żywności /w 2014r.- 9/,
-wirusowe zakażenia jelitowe - 85 /w 2014r.- 61/, w tym 79 przypadków wywołanych przez rota wirusy, 2wywołanych przez noro wirusy, 4 przypadki wywołane przez wirusy nieokreślone.
-biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu - 8 /w 2014r.- 59/,
Pod nadzorem pozostaje nadal 5-ciu stałych nosicieli pałeczek duru brzusznego.
Wirusowe zapalenie wątroby
Zarejestrowano ogółem 24 przypadki zachorowań /w 2014r.- 10/ z tego:
1 zachorowanie na WZW typu A /w 2014r.- 1/, B- przewlekłe – 12 /w 2014r.- 0/,
11 zachorowań na WZW typu C /w 2014r.- 9/.
.
Każdorazowo prowadzono dochodzenie epidemiologiczne w celu poszukiwania źródła zakażenia
oraz szczepiono przeciw WZW typu B - chorego na WZW typu C oraz osoby z otoczenia domowego
chorego na WZW typu B.
Choroby wieku dziecięcego
Nie rejestrowano chorób wieku dziecięcego przeciwko którym prowadzi się systematyczne szczepienia
ochronne jak: poliomyelitis, błonicę, tężec noworodków, odrę.
Zarejestrowano wzrost zachorowań na: krztusiec - 18 /w 2014r.- 9/, ospę wietrzną- 475 /w 2014r.- 281/.
2
Mniej zachorowań zarejestrowano na: płonicę- 14 /w 2014r.- 16/, różyczkę- 3 /w 2014r.- 80/, świnkę- 4 /w
2014r.- 15/.
Pokąsania przez zwierzęta.
W 2015r. przeprowadzono 110 wywiadów w związku z pokąsaniami ludzi przez zwierzęta. 16 osób
zaszczepiono przeciw wściekliźnie /w 2014r.– 38/. Sprawcami pokąsań były psy, koty, świnie, koń, mysz.
Grypa i zachorowania grypopodobne.
W sezonie epidemicznym 2014/2015 nie obserwowano zwiększonej liczby zachorowań na grypę
i zachorowania grypopodobne. W 2015 roku zgłoszono 4280 zachorowań na grypę i zachorowania
grypopodobne a w roku 2014 – 4393 zachorowania.
Nie rejestrowano zachorowań na grypę typu A, typu A H1N1 i typu B /w 2014r.- 0/. W dalszym ciągu dla
zachorowań na grypę prowadzony był w powiecie nadzór epidemiologiczny Sentinel, polegający na:
zgłoszeniu zachorowania, pobraniu materiału od tego chorego do badań wirusologicznych przez
wytypowaną placówkę.
Szczepienia ochronne są najskuteczniejszą formą zapobiegania chorobom zakaźnym. Zapobieganie
chorobom poprzez szczepienia ochronne powinno się również znaleźć w planach Samorządowych
Programów Zdrowotnych co pozwoli ograniczyć skutki medyczne , społeczne i ekonomiczne tych
zachorowań.
Gruźlica
W 2015 roku w powiecie zarejestrowano 18 nowych zachorowań o 1 mniej w porównaniu do roku
ubiegłego. W 10 przypadkach była to gruźlica prątkująca, w 8 - nieprątkująca. Zachorowania dotyczyły
głównie mężczyzn /10 przyp./. Zachorowania wystąpiły u 9 osób poniżej 50 roku życia i u 9 osób powyżej
50 roku życia. Wszystkie osoby chore były objęte leczeniem szpitalnym i dalej pozostają w leczeniu
ambulatoryjnym. Osoby z otoczenia chorych zostały objęte nadzorem lekarza rodzinnego. Nadzór lekarski
specjalistyczny nad dziećmi jest utrudniony, ponieważ brak w mieście poradni p/ gruźliczej dla dzieci.
Choroby przenoszone drogą płciową
Od 2013roku PPIS został zobowiązany do rejestrowania chorób przenoszonych droga płciową. W 2015 roku
zarejestrowano mniej zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową – 2 /w 2014r.- 3/. Zarejestrowano
1 przypadek kiły późnej /w 2014r.- 0/, 1 przypadek kiły innej i nieokreślonej /w 2014r.- 0/. Ponadto
1 przypadek nowowykrytych zakażeń HIV /w 2014r.- 1/.
W 2015r. Oddział Laboratoryjny PSSE w Piotrkowie Trybunalskim wykonał 263 badań / w 2014r.- 201/
w kierunku zakażeń HIV z tego 134 badań na zlecenie zainteresowanego /wyjazdy do pracy za granicę ,chęć
poznania swojego statusu serologicznego itd./ i 129 badań na zlecenie lekarza / kobiety ciężarne, osoby
starające się o pracę, noworodki, więźniowie, personel medyczny badany po ekspozycji zawodowej,
pacjenci szpitala/. U żadnej osoby nie wykryto zakażenia wirusem HIV.
Inne choroby zakaźne.
Ponadto w 2015r. rejestrowano zachorowania na: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych -inne
i nieokreślone -2 /w 2014r. – 1/, różę ( choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes) -10 /w 2014r.12/, boreliozę - 14 /w 2014r.- 13/, jersiniozę pozajelitową – 1 /w 2014r.- 0/.
Nie rejestrowano zatruć grzybami i pestycydami.
Zapobiegając występowaniu chorób zakaźnych o wysokim odsetku śmiertelności lub wysokim odsetku
ciężkich powikłań, prowadzone są w powiecie piotrkowskim szczepienia ochronne, zgodnie
z obowiązującym Krajowym Programem Szczepień Ochronnych .
Podsumowanie:
1. W 2015 roku sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych podlegających zgłaszaniu na
podstawie Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi była
korzystna.
2. Wykonawstwo obowiązkowych szczepień ochronnych jest zadawalające. Natomiast należy
wzmóc działania zmierzające do podniesienia poziomu wyszczepialności przeciw grypie,
3
poprzez sfinansowanie tego szczepienia dla określonej grypy wiekowej. przez samorząd,
w ramach planowania i realizowania Samorządowych Programów Zdrowotnych.
3. Niezbędne jest dalsze kontynuowanie nadzoru epidemiologicznego nad zachorowaniami na
choroby zakaźne, szybkie ich zgłaszanie i wykrywanie oraz prowadzenie działań
prewencyjnych.
Stan sanitarno-techniczny podmiotów leczniczych
W 2015 roku w powiecie piotrkowskim nadzorowano 58 podmiotów wykonujących działalność
leczniczą tj. 3 - Zakłady Opiekuńczo-Lecznicze w Moszczenicy, Raciborowicach i Studziankach. 22 –
ambulatoriów, przychodni, poradni, 33 - prywatne gabinety lekarskie. Wszystkie placówki skontrolowano
według harmonogramu.
Na terenie powiatu jest 6 podmiotów leczniczych /GZOZ w Moszczenicy, NZOZ w Gomulinie,
NZOZ Dąbrowa n/Czarną, ZOL w Moszczenicy, NZOZ w Trzepnicy, NZOZ w Goleszach/ - będące pod
nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Piotrkowie Trybunalskim, które nie
odpowiadają wymaganiom określonym w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 roku w
sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu
wykonującego działalność leczniczą.
Nieprawidłowości dotyczą między innymi braku:
- izolatki i windy /ZOL w Moszczenicy/,
- dostępu do świadczeń dla niepełnosprawnych – usługi na piętrze /NZOZ Dąbrowa nad Czarną/,
- dostosowanych ustępów dla niepełnosprawnych /GZOZ w Moszczenicy, NZOZ w Gomulinie/,
- składzików porządkowych wyposażonych w zlew /GZOZ w Moszczenicy/,
- podjazdu dla niepełnosprawnych /NZOZ w Goleszach, NZOZ w Gomulinie/.
Placówki te posiadają program dostosowania pomieszczeń do wymagań prawnych do 2016r. oraz opinię
Państwowej Inspekcji Sanitarnej co nie zwalnia z odpowiedzialności za bezpieczeństwo pacjenta.
W porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie sytuacja w zaopatrzeniu placówek służby
zdrowia w wodę do picia. Pobierały one wodę o parametrach zdrowotnych z wodociągów publicznych.
W placówkach służby zdrowia zabiegi dezynfekcyjne prowadzono przy użyciu właściwych środków
dezynfekcyjnych. Personel tych placówek znał zasady wykonywania procesów dezynfekcji. Sterylizacja
narzędzi wielokrotnego użytku w placówkach służby zdrowia jest właściwa.
Zakłady opiekuńczo-lecznicze oraz ambulatoria, przychodnie i poradnie
używają bieliznę
jednorazową i wielokrotnego użytku. Bielizna jednorazowa po kontakcie z pacjentem traktowana jest jako
odpad medyczny. Obiekty, w których używa się bielizny wielokrotnego użytku, korzystają z usług firm
pralniczych. Prywatne gabinety lekarskie bieliznę wielokrotnego użytku piorą we własnym zakresie.
Placówki służby zdrowia powiatu piotrkowskiego odpady medyczne segregują w miejscu ich
powstawania. Do gromadzenia odpadów o ostrych końcach stosują twardo ścienne jednorazowe pojemniki,
do pozostałych worki foliowe.
Odpady medyczne gromadzone są w miejscach specjalnie do tego celu przeznaczonych, odbierane przez
wyspecjalizowane firmy i przekazywane do spalenia w spalarniach w Bełchatowie, Łodzi i Żyrardowie.
Żywienie pacjentów w Zakładach Opiekuńczo-Leczniczych w Moszczenicy i Raciborowicach prowadzone
jest w różny sposób tj. w Raciborowicach posiłki przygotowywane są we własnym zakresie, w Moszczenicy
organizacją żywienia zajmuje się firma cateringowa. W obu przypadkach postępowanie oceniono właściwie.
Obecnie Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Studziankach nie rozpoczął działalności, natomiast prowadzi
działalność jako Dom Seniora Anders.
Podsumowanie
Placówki służby zdrowia zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012
roku w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu
wykonującego działalność leczniczą /Dz. U. z 2012r. poz.739/ opracowały programy dostosowawcze.
Wszystkie placówki mają obowiązek dostosować pomieszczenia i urządzenia w terminie do 31.12.2016
roku.
4
Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
Pod nadzorem oddziału Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku w 2015 r. na terenie powiatu
ziemskiego pozostawało 867 obiektów.
Struktura obiektów ulega nieznacznym wahaniom, co
uwidaczniają przedstawione poniżej wykresy.
Liczba obiektów obrotu żywnością w roku 2013,2014,2015
386
400
Liczba obiektów
350
369
343
300
250
2013
200
2014
150
100
21
50
0
sklepy
25
18
6
Magazyny Hurtowe
kioski
5
2015
5
Liczba obiektów żywienia zbiorowego w roku 2013, 2014,2015
120
80
69
66
60
66
75
85
90
43 41 41
40
2013
2014
2015
zakłady
żywienia
zbiorowego
typu
otwartego
0
zakłady
żywienia
zbiorowego
typu
zamknietego
20
mała
gstronomia
Liczba obiektów
100
5
Zakłady produkcyjne w roku 2013, 2014, 2015
90
77
80
70
56
60
2
7 7 6
1 1 1
1 1 1
2013
2014
2015
inne
wytwórnie
żywności
3 3 3
5 5
wytwórnie
suplementów
4 5
wytwórnie
makaronów
3
zakłady
zbożowo
młynarskie
0
6 7 6
23 23
piekarnie
10
automaty do
lodów
20
26
garmażernie
24
30
przetwórnie
owocowo
warzywne
40
ciastkarnie
50
W wymienionych obiektach przeprowadzono w omawianym okresie 724 kontrole sanitarne.
Podczas prowadzonych kontroli szczególną uwagę zwracano na:
- wdrażanie zasad GHP/GMP i HACCP w zakładach produkcji i obrotu żywnością;
- przestrzeganie zasad higieny w obrocie i w procesach produkcyjnych środków spożywczych oraz ich
znakowanie;
- obiekty produkujące i wprowadzające do obrotu środki spożywcze łatwo ulegające zepsuciu;
- obiekty wykazujące zły stan sanitarny w latach ubiegłych;
- przestrzeganie przepisów rozporządzenia 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20.12.2006
w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności;
- środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementy diety – warunki przechowywania,
a szczególnie ich znakowanie;
- wprowadzanie do obrotu żywności genetycznie zmodyfikowanej GMO – a szczególnie jej znakowanie;
- warunki produkcji i jakości zdrowotnej kosmetyków;
- materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, ze szczególnym uwzględnieniem wyrobów
ceramicznych w zakresie pisemnej deklaracji zgodności oraz kontroli wymagań dotyczących dobrej praktyki
produkcyjnej;
W ramach kontroli granicznej jakości zdrowotnej środków spożywczych oraz materiałów
i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w 2015 roku dokonano oceny ogółem 1407 partii
produktów, w tym:
- 607 partii środków spożywczych.
- 800 partii materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
Nie pobierano do badań laboratoryjnych próbek środków spożywczych, materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
Na podstawie kontroli dokumentacji, oględzin masy towarowej oraz badań organoleptycznych
w magazynach, składach celnych , urzędzie celnym , w zakładzie u eksportera oceniono 607 partii środków
spożywczych z importu oraz 800 partii materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
Nie wydawano decyzji zakazujących wprowadzenia do obrotu partii importowanych środków spożywczych
i materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
W 2015r. przeprowadzono ogółem 158 granicznych kontroli sanitarnych:
- 139 kontroli przeprowadzono w składach celnych i urzędzie celnym
- 3 kontrole w miejscach docelowego przeznaczenia (magazynach).
- 16 kontroli w zakładzie eksportera
6
Wydano 256 świadectw spełnienia wymagań zdrowotnych przez środki spożywcze/wyroby przeznaczone do
kontaktu z żywnością przekraczające granice, w tym
- 190 świadectw dot. środków spożywczych
- 66 świadectw dotyczących wyrobów do kontaktu z żywnością.
Sporządzono 158 protokoły kontroli przywożonych z zagranicy partii produktów.
Wystawiono 99 decyzji płatniczych dot. importu.
Ogółem do badań laboratoryjnych pobrano 345 próbek, w tym:
-15 próbek materiałów do kontaktu z żywnością
- 4 próbki kosmetyków .
Ogółem zakwestionowano 26 próbek. Próbki żywności kwestionowano ze względu na
nieprawidłowe znakowanie , kosmetyki- nieprawidłowe znakowanie.
Za stwierdzone podczas kontroli sanitarnych uchybienia nałożono 23 mandaty karne na sumę 4350,00 zł..
W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba i kwota nakładanych mandatów zmniejszyła się.
Porównanie liczba nałozonych
mandatów w roku 2013, 2014, 2015
80
70
60
18000
57
50
16000
14000
10000
8000
30
20
23
10
0
14700
17450
12000
80
40
Kwota mandatów nałozonych w roku
2013, 2014, 2015
2013
2014
2015
6000
4350
4000
2000
0
2013
2014
2015
Karanie mandatowe stosowano m.in. za następujące uchybienia:
- brak monitorowania CCP i rejestrowania czynności związanych z GHP/GMP,
- brak śledzenia dostaw artykułów spożywczych ,
- stwierdzenie w obrocie środków po terminie przydatności do spożycia/dacie minimalnej
trwałości,
- niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny zakładu;
- brak segregacji masy towarowej;
- niewłaściwe warunki przechowywania środków spożywczych wymagających chłodzenia.
Najwięcej mandatów nałożono w sklepach spożywczych oraz zakładach żywienia zbiorowego.
Wydano 19 decyzji, które dotyczyły niewłaściwego stanu technicznego pomieszczeń, urządzeń,
sprzętu i wyposażenia w zakładach.
Większość wydawanych decyzji wykonywana była w terminie.
Nie wydano decyzji unieruchomienia.
Skierowano 2 wnioski o nałożenie kary pieniężnej do PWIS w Łodzi z powodu prowadzenia przez podmiot
działalności niezgodnej z zatwierdzeniem.
Ponadto wydano 112 decyzji zatwierdzających działalność – zgodnie z Ustawą o bezpieczeństwie
żywności i żywienia (Dz. U. z 2015r. poz. 594 z późn. zm.)
7
Liczba decyzji wydanych w roku 2013, 2014, 2015
250
203
200
150
100
50
0
11
70
121
2013
2014
2015
19
decyzje administracyjne
112
zatwierdzenia
W 2015 roku nie zarejestrowano zbiorowego zatrucia pokarmowego na terenie powiatu ziemskiego.
W roku 2015 w powiecie ziemskim zarejestrowano 27 interwencji.
Interwencji zasadnych było 7 ( co stanowi 26%)
Interwencje najczęściej dotyczyły :
- niewłaściwego stanu czystości i porządku w pomieszczeniach zakładów,
- niewłaściwego stanu techniczno-sanitarnego pomieszczeń i wyposażenia;
- środków spożywczych po upływie terminu przyd. do spoż. lub daty min.trwałości.
- niewłaściwej jakości produkowanych potraw,
- niewłaściwych warunków sprzedaży środków spożywczych trwałych i nietrwałych mikrobiologicznie,
oraz sprzedaży wędlin niewiadomego pochodzenia,
- niewłaściwej jakości zdrowotnej wędlin i lodów,
- sprzedaży środków spożywczych niezgodnych z grupami środków spożywczych przeznaczonych do
sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty,
- spożywania napojów alkoholowych przez klientów na terenie sklepu i na posesji,
- przechowywania środków spożywczych w temperaturach niezgodnych z deklarowanych przez
producenta;
- brak urządzeń chłodniczych,
- prowadzenia działalności niezgodnie z zatwierdzeniem,
- braku aktualnych orzeczeń do celów sanitarno-epidemiologicznych zatrudnionego personelu oraz
nieprzestrzeganie zasad GHP przez zatrudniony personel,
- niewłaściwego usuwania nieczystości stałych,
- niewłaściwych warunków do mycia środków transportu przeznaczonych do przewozu środków
spożywczych,
- braku segregacji masy towarowej,
- niewłaściwego prowadzenia zabiegów mycia i dezynfekcji naczyń stołowych,
- obecności szkodników.
Konsumenci najczęściej składali interwencje na następujące grupy obiektów: sklepy spożywcze
oraz zakłady żywienia zbiorowego otwartego.
Osoby składające interwencje z podaniem danych osobowych otrzymały pisemne odpowiedzi w tym
również telefonicznie i pocztą elektroniczną.
W interwencjach zasadnych zastosowano karanie mandatowe – nałożono 5 mandatów na sumę
1000,00 zł.
Decyzji w wyniku interwencji nie wydawano. Kontrole sprawdzające wykazały usunięcie uchybień.
Nie skierowano wniosków do sądu i zawiadomień do prokuratury.
Skierowano 1 wniosek o nałożenie kary pieniężnej do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego z uwagi na prowadzenie działalności niezgodnie z uzyskanym zatwierdzeniem.
8
Działania podejmowane w 2015 r. przez PPIS doprowadziły do poprawy stanu wdrożenia dobrej
praktyki higienicznej i produkcyjnej oraz systemu HACCP w nadzorowanych obiektach. Wszystkie obiekty
za wyjątkiem nowootwieranych posiadają wdrożone zasady systemem HACCP oraz GHP/GMP
Właściciele obiektów są informowani o obowiązku wprowadzenia w swoim obiekcie zasad systemu
HACCP, który wynika z ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności
i żywienia ( Dz. U. z 2015r. poz. 594 z późn. zmianami) oraz wprost z Rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady Nr 178/2002 a także Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 852/2004 z
dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 1 z
późn. zmianami).
Na stronie internetowej Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Piotrkowie Tryb.
umieszczono również informacje dotyczące produkcji pierwotnej. M.in. informuje się producentów, że
zgodnie z aktualnie obowiązującym stanem prawnym podmioty prowadzące sprzedaż bezpośrednią oraz/lub
podmioty prowadzące produkcję pierwotną zobowiązane są uzyskać wpis do Rejestru zakładów
podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej – art. 61 i 63 ust. 2 i 3 ustawy z
dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594 z późniejszymi
zmianami). Podmiot prowadzący produkcję podstawową (pierwotną) oraz/lub sprzedaż bezpośrednią
zobowiązany jest złożyć wniosek o wpis do Rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów
Państwowej Inspekcji Sanitarnej ( załącznik nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2007r.
w sprawie dokumentów dotyczących rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących lub
wprowadzających do obrotu żywność podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(Dz. U. z 2007 nr 106 poz. 730). Organem właściwym w sprawach rejestracji jest Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny. Wpis zakładu do rejestru nie podlega opłacie. Natomiast zgodnie z art. 103 ust. 4
ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, kto prowadzi działalność w zakresie produkcji lub obrotu
żywnością bez złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów, podlega karze pieniężnej.
W przypadku produkcji podstawowej i sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego należy
zgłosić się do Powiatowego Lekarza Weterynarii.
Umieszczono również informację dotyczącą wymagań dla producentów żywności tradycyjnej
i regionalnej niezwierzęcego pochodzenia.
W roku 2015 w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach
żywnościowych i środkach żywienia zwierząt – RASFF, podjęto działania w przypadku 31 zgłoszonych
powiadomień, w tym 23 powiadomień alarmowych i 8 powiadomień informacyjnych.
Na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Piotrkowie Tryb.
przeprowadzono ogółem 108 kontroli sanitarnych w obiektach żywnościowo – żywieniowych
w celu ustalenia niezbędnych informacji związanych z powiadomieniami.
W 2015 roku w ramach systemu RAPEX nie podejmowano działań z uwagi na brak zgłoszeń.
W roku sprawozdawczym 2015 r. prowadzono współpracę z następującymi jednostkami:
Współpraca z Inspekcją Weterynaryjną
W 2015 roku współpraca z Inspekcją Weterynaryjną prowadzona była w oparciu
o Porozumienie z dnia 15 stycznia 2008r o współdziałaniu i współpracy organów Państwowej Inspekcji
Sanitarnej i organów Inspekcji Weterynaryjnej zawarte pomiędzy Państwowym Powiatowym Inspektorem
Sanitarnym w Piotrkowie Tryb i Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Piotrkowie Tryb.
Ogółem w 2015r przeprowadzono wspólnie z WIS 3 kontrole sanitarne wynikające
z przekazanego do WIS harmonogramu na rok 2015 – nieprawidłowości nie stwierdzono.
Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa
- przeprowadzono wspólnie 5 kontroli gospodarstw rolnych w ramach „Planu działania na 2015 rok
dotyczącego produkcji pierwotnej żywności pochodzenia roślinnego wynikającego
z porozumienia o współdziałaniu inspekcji - PIS, PIOR i N, IJHAR-S. IOŚ w zakresie zapewnienia
bezpieczeństwa produkcji pierwotnej”. W toku działań pobrano 4 próbki warzyw zielonych do badań w
9
kierunku zanieczyszczenia azotanami i w kierunku zawartości metali szkodliwych dla zdrowia – próbki nie
były kwestionowane.
Współpraca dotyczyła również przekazywania wzajemnego telefonicznie lub pisemnie informacji o
produktach, w których stwierdzono przekroczone ilości pestycydów oraz ilości obiektów prowadzących
sprzedaż płodów rolnych.
Inspekcja Ochrony Środowiska
- przeprowadzono wspólnie 2 kontrole gospodarstw rolnych w ramach w/w planu, pobrano
3 próbki warzyw zielonych do badań w kierunku zanieczyszczenia azotanami i w kierunku zawartości
metali szkodliwych dla zdrowia – próbki nie były kwestionowane.
Inspekcja Handlowa
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Piotrkowie Trybunalskim w związku z pismem
Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy z dn. 27.07.2015 r. dot. oznakowania
kosmetyków przeprowadził postępowanie wyjaśniające we wskazanym przez IH zakładzie i wydał stosowne
zalecenia dot. zapewnienia prawidłowego znakowania, zalecenia zostały wyegzekwowane, zapewniono
prawidłowe znakowanie.
Współpraca z Nadzorem Farmaceutycznym
W roku sprawozdawczym 2015 nie przeprowadzono kontroli wspólnie z Inspekcją Nadzoru
Farmaceutycznego.W roku 2015 przeprowadzono 21 kontroli ogółem , w tym: 9 kontroli w aptekach,
8 kontroli w sklepach zielarskich, 4 kontrole w hurtowniach farmaceutycznych. Kontrole prowadzone były
głównie w związku ze zgłoszeniami RASFF i poborem prób, 1 w związku
z interwencją.
NIK Delegatura w Łodzi oraz Prokuratura
Wymiana informacji dot. działalności zakładów wykazujących nieprawidłowości w zakresie
nieprzestrzegania obowiązujących przepisów prawa
Podsumowując należy stwierdzić, że stan sanitarny ogółu nadzorowanych obiektów żywności,
żywienia i przedmiotów użytku w roku 2015 utrzymał się na dobrym poziomie. Dominowały obiekty
spełniające wymagania sanitarno-higieniczne.
Działalność Higieny Komunalnej
Głównymi kierunkami działań sekcji Higieny Komunalnej PSSE w Piotrkowie Tryb. było
prowadzenie monitoringu jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz nadzór nad obiektami
użyteczności publicznej. W 2015 roku nadzorem objęto 302 obiekty. W ramach prowadzonej działalności na
terenie powiatu ziemskiego wykonano 409 kontroli sanitarnych. Wydano 125 decyzji merytorycznych i 27
decyzji w sprawie opłaty za naruszenie wymagań higienicznych i zdrowotnych. Karania mandatowego nie
stosowano.
Działalność informacyjna dla potrzeb administracji samorządowej oraz społeczeństwa dotyczyła:
- przygotowywania ocen stanu sanitarnego powiatu z uwzględnieniem czynników środowiskowych,
- wystąpień w lokalnych mediach związanych z przekazem informacji żądanych lub wynikających
z zapotrzebowania społecznego.
Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz w basenach kąpielowych
i miejscach wykorzystywanych do kąpieli prowadzony był zgodnie z założeniami.
Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia.
Nadzorem sanitarnym objęto 44 wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę
przeznaczoną do spożycia przez ludzi.
10
Wodociągów o produkcji [w m3/d] było:
<100 m3/d - 11
101-1000 m3/d – 29
1001-10000 m3/d – 2
inne podmioty zaopatrujące ludność w wodę - 2
Poza tym nadzorowano:
- ujęcie wody w Bronisławowie gm. Wolbórz zaopatrujące w wodę miasto Łódź,
- sieć wodociągu Klizin gm. Przedbórz zaopatrującego w wodę część gm. Gorzkowice,
- wodociąg zaopatrujący w wodę Gospodarstwo Rolne w Niechcicach gm. Rozprza.
Z wody w/w wodociągów korzysta 89 329 mieszkańców na terenie ziemskiego powiatu
piotrkowskiego i ok. 6000 osób z powiatu bełchatowskiego /wodociąg Parzniewice/. Jakość wody w
wodociągach oceniono na podstawie 236 próbek pobranych do badań laboratoryjnych. Wszystkie wodociągi
w 2015 roku zostały skontrolowane. Wszystkie zaopatrywane są w wodę z ujęć podziemnych. Nie prowadzi
się uzdatniania wody w 12 wodociągach.
W pozostałych ujęciach woda do spożycia ze względu na zawartość żelaza, manganu, mętność,
barwę i zapach wymaga uzdatniania. Proces uzdatniania opiera się na filtracji wody przez złoża filtracyjne,
w celu odżelazienia i odmanganienia. Na ujęciach zapewnione są chloratory w celu dozowania
dezynfektanta przy wystąpieniu zanieczyszczenia bakteriologicznego. W żadnym wodociągu nie chloruje
się wody w sposób ciągły. Na dwóch ujęciach do uzdatniania wody stosuje się promieniowanie UV
(Szczukocice
i Gorzkowice).
Monitoring jakości wody do spożycia w nadzorowanych wodociągach prowadzony był
w zakresie kontrolnym i przeglądowym w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca
2007 roku. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Wodociągi o wydajności do 100 m³/dobę.
Nadzorowano 11 wodociągów publicznych zaopatrujących ludność w wodę do spożycia. Wodociągi te
zaopatrują w wodę 6 500 osób. W ocenie rocznej jakość wody odpowiadała wymaganiom we wszystkich
wodociągach. W 2015 roku prowadzono postępowanie administracyjne w sprawie jakości wody
w wodociągu publicznym w Bąkowej Górze ze względu na obecność bakterii grupy coli. Wydano decyzję
w sprawie zapewnienia jakości wody zgodnej z wymogami. Decyzję wykonano. W pięciu obiektach
wydano 8 poleceń pokontrolnych dot. m.in. stanu sanitarno-technicznego. Siedem wykonano. Jedno
w sprawie odprowadzenia wód popłucznych z ujęcia w Tomawie gm. Łęki Szlacheckie przełożono na
kolejny 2016 rok. Stan sanitarno-techniczny urządzeń oceniono jako dobry.
Wodociągi o wydajności od 101 do 1000 m³/dobę
Nadzorowano 29 wodociągów publicznych zaopatrujących w wodę 67 911 osób. W ocenie rocznej jakość
wody odpowiadała wymaganiom we wszystkich wodociągach. Stan sanitarno-techniczny urządzeń na
koniec roku oceniono jako dobry. W 2015 roku prowadzono postępowanie administracyjne w sprawie
jakości wody w wodociągu publicznym w Kolonii Trzepnica ze względu na ponadnormatywną zawartość
jonu amonowego. Decyzję wykonano. W osiemnastu obiektach wydano 25 poleceń pokontrolnych dot.
stanu sanitarno-technicznego. Wszystkie wykonano.
Wodociągi o wydajności 1001- 10000 m³/dobę
Nadzorowano 2 wodociągi publiczne – wodociąg w Sulejowie i Parzniewicach.
Stan sanitarno-techniczny wodociągów dobry.
Wodę w wymienionych wodociągach oceniono jako odpowiadającą wymaganiom.
Zaopatrują w wodę 14 848 mieszkańców powiatu piotrkowskiego i ok. 6000 bełchatowskiego (wodociąg
Parzniewice). Wydano dwa polecenia pokontrolne, które zostały wykonane.
Wodociągi innych podmiotów zaopatrujących ludność w wodę
Nadzorowano 2 wodociągi:
- zakładowy w Bronisławowie gm. Wolbórz, który zaopatruje w wodę ośrodek wypoczynkowy,
- lokalny w Goleszach Małych 20, który zaopatruje 70 osób osadzonych w Oddziale Zewnętrznym Aresztu
11
Śledczego w Piotrkowie Tryb.
W ocenie rocznej wodę w wymienionych wodociągach oceniono jako odpowiadającą wymaganiom. Stan
sanitarno-techniczny wodociągów dobry.
Ujęcie wody w Bronisławowie gm. Wolbórz
Na terenie powiatu znajduje się ujęcie wód podziemnych w Bronisławowie zaopatrujące w wodę miasto
Łódź. Woda czerpana jest ze studni głębinowych i po wstępnym chlorowaniu tłoczona rurociągiem
stalowym do stacji uzdatniania w Kalinku. Stamtąd przesyłana jest do przepompowni „Chojny” w Łodzi,
a następnie do sieci miejskiej.
Miejsca wykorzystywane do kąpieli
Nadzorem objęto miejsce wykorzystywane do kąpieli na rzece Pilicy przy Obozowisku „Pilica” w Kurnędzu
gm. Sulejów. Woda badana była 14 dni przed uruchomieniem i raz w trakcie sezonu. Woda nadawała się do
kąpieli przez cały sezon kąpielowy. Badania wykonane były w ramach kontroli wewnętrznej przez
organizatorów. O przydatności wody do kąpieli informowano społeczeństwo poprzez środki masowego
przekazu. Przeprowadzono 1 kontrole sanitarną.
Baseny kąpielowe
W 2015 roku nadzorowano 5 basenów kąpielowych oraz 1 wannę jacuzzi. Dwa z nich to baseny kryte: przy
Hotelu „Podklasztorze” w Sulejowie i Centrum Kongresowo – Szkoleniowym „Magellan”
w Bronisławowie. Trzy to baseny odkryte zlokalizowane przy ośrodkach wczasowych - czynne tylko
w okresie letnim:
- Ośrodek Wczasowy „Help – Med.” we Włodzimierzowie gm. Sulejów,
- Ośrodek Wczasowy „Dresso” w Sulejowie,
- Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach Oddział Zamiejscowy w Sulejowie.
Ogółem przeprowadzono 8 kontroli i pobrano 79 próbek do badań laboratoryjnych.
Wydano 1 decyzję administracyjną unieruchamiającą w terminie natychmiastowym wannę jacuzzi basenu
kąpielowego przy Centrum Kongresowo-Szkoleniowym „Magellan”
w Bronisławowie /obecność bakterii Escherichia coli/ do czasu uzyskania pozytywnego wyniku badania
laboratoryjnego. Decyzję wykonano.
Wydano dwa polecenia pokontrolne w dwóch obiektach. Polecenia zostały wykonane.
Stan sanitarno-techniczny wszystkich obiektów oceniono jako dobry.
Obiekty użyteczności publicznej
Stałym nadzorem, oprócz wodociągów zaopatrujących ludność w wodę do spożycia
i miejsc wykorzystywanych do kąpieli, objęto takie obiekty jak: domy pomocy społecznej, podmioty
lecznicze, hotele, obiekty wczasowo- turystyczne, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjerskokosmetyczne, odnowy biologicznej, przystanki kolejowe, cmentarze, apteki, stacje paliw, areszt, zakłady
pogrzebowe. Nadzór prowadzono w 245 obiektach. Wydano 28 poleceń pokontrolnych w 25 obiektach.
W pięciu termin wykonania przełożono na 2016 rok. Niewykonane polecenia dotyczą stanu technicznego
trzech obiektów sportowych, apteki i zakładu opiekuńczo-leczniczego. W dwóch domach pomocy
społecznej, jednym zakładzie opiekuńczo-leczniczym i areszcie dokonano oceny instalacji wody ciepłej pod
względem skolonizowania bakteriami z rodzaju Legionella sp. Pobrano 15 próbek do badań laboratoryjnych.
Przekroczenie dopuszczalnej liczby bakterii stwierdzono w jednej próbce pobranej w zakładzie opiekuńczoleczniczym. Po podjętych działaniach uzyskano pozytywny wynik badań. Skontrolowano dwa place zabaw
z piaskownicami (Sulejów i Moszczenica). Uchybień nie stwierdzono.
Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, zakłady odnowy biologicznej, tatuażu oraz inne zakłady, w których
są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług: fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej,
tatuażu.
W 2015 roku nadzór sprawowano nad 59 zakładami. Wszystkie zakłady oceniono jako dobre. Wydano 4
polecenia pokontrolne w 4 obiektach. Polecenia wykonano. W pozostałych zakładach uchybień nie
stwierdzono.
12
Hotele i obiekty hotelarskie
Nadzorem objęto 43 obiekty, w tym 7 hoteli posiadających kategoryzację. Pozostałe obiekty to: obiekty
hotelarskie nie posiadające kategoryzacji, pokoje gościnne, obiekty wczasowo- turystyczne, gospodarstwa
agroturystyczne. Wydano 8 poleceń pokontrolnych w 6 obiektach. Polecenia wykonano. Stan sanitarny
i sanitarno-techniczny obiektów dobry.
Przystanki PKP
Nadzór sprawowano nad 9 przystankami PKP. Nie stwierdzono uchybień w zakresie stanu sanitarnego.
Budynki istniejące na 2 przystankach są wyłączone z użytkowania. Na jednym przystanku w Wilkoszewicach zapewnia się poczekalnię dla podróżnych.
Stan sanitarny posesji, przystanków autobusowych, terenów niezabudowanych.
Ocena oparta jest na kontroli posesji w czasie akcji, którą przeprowadzono na terenie gminy Grabica
z udziałem pracowników PSSE, Urzędu Gminy, Straży Pożarnej i Policji. Z udziałem pracowników PSSE
skontrolowano 46 posesji. Na terenie 9 posesji stwierdzono uchybienia w zakresie postępowania ze ściekami
bytowymi. Podczas kontroli terenów gminy Rozprza, Wola Krzysztoporska, Sulejów i Wolbórz stwierdzono
zły stan techniczny jednego przystanku autobusowego na 43 skontrolowane oraz zaśmiecenie miejsca poza
terenem zabudowanym. Wydane polecenia zostały wykonane.
Interwencje mieszkańców
W 2015 roku rozpatrzono 8 interwencji mieszkańców. Prośby o interwencję dotyczyły uciążliwości
związanych z hodowlą trzody (odory), jakości usług noclegowych oraz niewłaściwej jakości wody do
spożycia. Przeprowadzono pięć kontroli sanitarnych. Trzy interwencje przesłano do rozpatrzenia innym
organom wg. właściwości, pięć załatwiono zgodnie z posiadanymi kompetencjami.
Wnioski
1. Należy kontynuować działania zmierzające do prawidłowej gospodarki ściekami na terenie gmin.
2. Brak na terenie powiatu ziemskiego obiektów zorganizowanych i zagospodarowanych jako kąpieliska lub
miejsca wykorzystywane do kąpieli przez mieszkańców.
Warunki sanitarno-higieniczne pracy
W 2015 roku na terenie powiatu piotrkowskiego nadzorem objętych było 151 zakładów pracy
i podmiotów prowadzących działalność w zakresie wprowadzania do obrotu substancji i mieszanin
niebezpiecznych, skontrolowano 33 podmioty, w których przeprowadzono39 kontroli w zakresie
przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w środowisku pracy
obejmujące m.in.:
- posiadanie aktualnych wyników pomiarów czynników szkodliwych /chemicznych
i fizycznych/ występujących na stanowiskach pracy, prowadzenia rejestrów badań
i pomiarów, informowanie pracowników o istniejących zagrożeniach i stosowanie
środków ochrony zbiorowej i indywidualnej chroniących pracowników przed szkodliwym
działaniem tych czynników, opracowanie oceny ryzyka zawodowego dla każdego
stanowiska pracy, informowanie pracowników o istniejącym ryzyku i zmniejszanie
ryzyka metodami technicznymi i organizacyjnymi,
- realizację obowiązków wynikających z ustawy o substancjach i mieszaninach niebezpiecznych przez
podmioty wprowadzające je do obrotu i stosujące,
- realizację obowiązków wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
- realizację obowiązków przy wprowadzaniu do obrotu produktów biobójczych
13
-
realizację obowiązków przy wprowadzaniu do obrotu detergentów,
realizację wymogów w zakresie występowania w środowisku pracy szkodliwych czynników
chemicznych w tym o działaniu rakotwórczym, czynników biologicznych oraz ochrony zdrowia
pracowników zawodowo narażonych na te czynniki,
- realizacji obowiązków nałożonych na pracodawcę zatrudniającego pracowników
w warunkach narażenia na hałas i drgania mechaniczne przekraczających dopuszczalne
progi działania.
W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano 8 decyzji oraz 3 zalecenia w protokołach
kontroli dot. : przeprowadzenia pomiarów stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia
występujących w środowisku pracy, prowadzenia na bieżąco rejestrów badań i pomiarów tych czynników,
opracowania oceny ryzyka zawodowego uwzględniającej narażenie na czynniki biologiczne i rakotwórcze,
zaprowadzenia rejestru prac i pracowników zatrudnionych w kontakcie z czynnikiem rakotwórczym,
poinformowania PWIS w Łodzi o stosowaniu w procesie produkcyjnym mieszaniny rakotwórczej.
Na podstawie wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w
środowisku pracy stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych normatywów higienicznych hałasu w 5
zakładach , w narażeniu na hałas przekraczający dopuszczalne normy zatrudnionych jest 24 pracowników;
stwierdzono również przekroczenie dopuszczalnych norm stopień zanieczyszczenia powietrza pyłem
pochodzenia zwierzęcego i roślinnego w 1 zakładzie gdzie narażonych jest 2-ch pracowników.
W 2015 roku zgłoszono do PPIS w Piotrkowie Trybunalskim 2 podejrzenia choroby zawodowej. Na
podstawie
przeprowadzonej
oceny
narażenia
zawodowego
i
badań
konsultacyjnych
w uprawnionych orzeczniczych jednostkach konsultacyjnych wydano 2 decyzje o stwierdzeniu choroby
zawodowej /borelioza, choroba wibracyjna /.
Podsumowanie:
1. Na podstawie przeprowadzonych w 2015r. kontroli oceniając środowisko pracy można stwierdzić
poprawę warunków pracy w nadzorowanych zakładach. Zakłady idąc z postępem techniki
wprowadzają procesy technologiczne, maszyny i
nowe
linie technologiczne w pełni
zautomatyzowane obsługiwane komputerowo, pracujące w systemie zamkniętym co znacznie
ogranicza zarówno liczbę pracowników je obsługujących jak i poziom narażenia na czynniki
szkodliwe. Stąd też zmniejsza się liczba pracowników zatrudnionych w warunkach przekroczenia
normatywów higienicznych określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z
dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy /Dz. U. z 2014r. poz. 817/. W nadzorowanych
zakładach pracy stwierdzane przekroczenia dopuszczalnych norm dotyczą głównie narażenia na
hałas, występuje on jednak na tych stanowiskach pracy gdzie proces technologiczny uniemożliwia
zastosowania obecnie innych rozwiązań technicznych, bądź wiąże się to z bardzo dużymi nakładami
finansowymi. Pracodawcy w tych przypadkach zabezpieczają pracowników w jak najnowsze różnego
rodzaju indywidualne ochronniki słuchu o dostosowanych wartościach tłumienia dźwięku, prowadzą
monitoring stanu zdrowia pracowników w szczególności w zakresie badań audiometrycznych.
Zakłady pracy opracowują również programy działań oganizacyjno-techniczne, które zmierzają do
ograniczenia narażenia pracowników na hałas, które są w kolejnych latach wdrażane do realizacji. W
2015r. stwierdzono tylko w 1 zakładzie pracy (młyn) przekroczenia dopuszczalnych norm zapylenia,
pracodawca również wyposażył pracowników w indywidualne maski przeciwpyłowe, skierował na
dodatkowe badania lekarskie oraz podjął działania techniczne mające na celu zapewnienie
bezpiecznych warunków pracy.
2. Obowiązki wynikające z ustawy o substancjach i mieszaninach niebezpiecznych oraz
zmiany wprowadzone w tym zakresie od 01.06.2015r. dotyczące mieszanin
niebezpiecznych są
znane i realizowane przez pracodawców i podmioty wprowadzające je do obrotu.
3. Choroby zawodowe w 2015r. stwierdzone były u pracowników zatrudnionych przez kilkanaście lat
w leśnictwie, którzy szczególnie narażeni są na ukąszenia kleszczy a praca przy wycince drzew
piłami spalinowymi wykonywana jest w narażeniu na wibrację.
14
Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowych
W roku 2015 roku na terenie powiatu ziemskiego przeprowadzono 174 kontrole w 127 zakładach
nauczania, wychowania i wypoczynku. Wydano 11 decyzji /3 administracyjne, 4 przedłużające termin
realizacji obowiązków i 4 finansowe oraz 1 upomnienie/ oraz 54 terminowe zalecenia pokontrolne
dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w placówkach.
 Stan sanitarno – higieniczny i techniczny 14 zakładów wymaga dalszej poprawy. Realizacja części
zamierzeń inwestycyjnych nie rekompensuje istniejących potrzeb.
 Standardy dostępności do urządzeń sanitarnych w dalszym ciągu nie są spełnione
w 3 placówkach.
 Warunki
do
prowadzenia
zajęć
wychowania
fizycznego
są
niewystarczające
w 12 szkołach. Do ćwiczeń programowych wykorzystywane są korytarze szkolne lub inne obiekty
sportowe tj. sale i hale sportowe, baseny, boiska.
 Ergonomia i higiena nauczania:
- rozkład zajęć lekcyjnych oceniono w 57 placówkach, nieprawidłowości w zakresie higieny
procesu nauczania stwierdzono w 1 szkole podstawowej;
brak
możliwości
pozostawiania
części
podręczników
i
przyborów
szkolnych
w 1 zespole szkolno-gimnazjalnym;
- meble edukacyjne poddano ocenie w 18 placówkach. Nieprawidłowości w zakresie
dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii stwierdzono w 1 przedszkolu
i 2 szkołach podstawowych, część stolików i krzeseł dla dzieci i młodzieży nie posiada
certyfikatów zgodności z PN;
 Warunki pobytu dzieci i młodzieży nie są zadowalające w 20 zakładach z powodu
zagęszczenia /w 3 przedszkolach, 11 szkołach podstawowych, 4 gimnazjach i 2 zespołach szkolnogimnazjalnych/, w 4 z powodu zmianowości nauczania.
 Warunki dla 5, 6-latków:
- Brak odpowiedniej infrastruktury do funkcjonowania tzw. oddziałów
zerowych
w 12 placówkach tj. w 2 przedszkolach i 10 szkołach podstawowych z uwagi na:
a) zbyt małą powierzchnię sal zajęć i części rekreacyjnej /min. 2,5 m2 na dziecko/,
b)niedostosowanie urządzeń sanitarnych do wysokości dzieci, często wspólne z pozostałymi
uczniami w szkole,
c) brak certyfikowanych mebli edukacyjnych i sprzętu,
d) krzyżowanie dróg komunikacyjnych ze starszymi uczniami,
e) brak wydzielonego i wyposażonego w certyfikowany sprzęt placu rekreacyjnego.
 Dożywianie uczniów:
Uczniowie korzystający z form dożywiania finansowanych przez instytucje pomocy
socjalnej czy indywidualnych sponsorów stanowią większość ogółu dożywianych /obiad,
posiłek jednodaniowy, II śniadania z napojem/ we wszystkich grupach zakładów.
Większość szkół podstawowych wydaje darmowe mleko dla wszystkich uczniów oraz
owoce i warzywa dla uczniów klas I – III.
Alternatywnym rozwiązaniem są działające w placówkach ajencyjne bufety i kioski spożywcze,
automaty oraz sklepiki uczniowskie.
 Profilaktyczna opieka medyczna - w dalszym ciągu nie wszystkie szkoły posiadają własne
gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Najtrudniejsza sytuacja w tym zakresie
występuje w szkołach podstawowych /często miejscem przeprowadzania badań profilaktycznych jest
pomieszczenie do nauki lub inne wydzielone/. Opieka pielęgniarska nad uczniami realizowana jest
we wszystkich placówkach głównie zadaniowo, opieka stomatologiczna jest marginalna.
Podsumowanie:
Warunki pobytu w zakładach nauczania i wychowania wymagają dalszej poprawy w zakresie:
 stanu sanitarno-higienicznego i technicznego,
 wyposażenia placówek w certyfikowane meble edukacyjne i sprzęt,
 zapewnienia prawidłowych warunków do realizacji wychowania fizycznego,
15
 higieny procesu nauczania,
 stworzenia odpowiedniej infrastruktury dla dzieci w oddziałach zerowych.
Działalność oświatowo - zdrowotna
Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w powiecie piotrkowskim ziemskim wdrażała do
realizacji i koordynowała programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży wszystkich poziomów szkół.
Najważniejsze to:
„Trzymaj Formę!”
Celem programu „Trzymaj Formę!” była edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych
nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin poprzez promocję zdrowego stylu życia i zbilansowanej
diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki. Program „Trzymaj Formę!”
realizowany był w szkołach powiatu piotrkowskiego od 9 lat. W roku szkolnym 2014/2015 przystąpiło do
jego realizacji 15 szkół gimnazjalnych (94%) i 11 szkół podstawowych (24%). W gimnazjach realizowało go
2706, a w szkołach podstawowych 861 uczniów, ogółem 3567 osób. Do programu włączono również 1729
rodziców. Oprócz przekazywanej wiedzy w ramach realizacji programu uczniowie sami przygotowywali
zdrowe potrawy (sałatki, surówki, dania wegetariańskie), prowadzone były konkursy plastyczne
i kulinarne, konkursy wiedzy o odżywianiu, zawody sportowe, pikniki rodzinne, dni dla zdrowia
i inne.
„Profilaktyka zakażeń HIV/AIDS”
Celem głównym programu było promowanie wśród młodzieży zachowań i postaw bezpiecznych w
profilaktyce HIV/AIDS. Grupą docelową w programie byli uczniowie III klas gimnazjów. Zasadniczym
działaniem w programie była edukacja, którą przeprowadzili nauczyciele w ramach lekcji biologii, godzin do
dyspozycji wychowawcy, lekcji przygotowania do życia w rodzinie.
W roku szkolnym 2014/2015 do realizacji programu przystąpiło 16 gimnazjów (100%), w programie
uczestniczyło 980 uczniów i 224 rodziców. Z okazji obchodów Światowego Dnia Walki z AIDS uczniowie
Gimnazjum w Moszczenicy we współpracy z Inspekcją Sanitarną przygotowali uroczystą akademię z częścią
artystyczną, bogatą w treści edukacyjne i moralne przekazy. Na uroczystość zaproszono przedstawicieli
władz lokalnych, rodziców i zaprzyjaźnione instytucje. Młodzież gimnazjalna oprócz części edukacyjnej i
wokalnej zaprezentowała własną twórczość literacką związaną tematycznie z HIV/AIDS.
„Zadbaj o swoje płuca”
Celem ogólnym programu było poznanie zagrożeń wpływających na powstawanie chorób układu
oddechowego. Celami szczegółowymi było:- wdrażanie podstawowych zasad higieny w życiu codziennym,
- promowanie zdrowego stylu życia,
- zapoznanie z profilaktyką zakażeń układu oddechowego,
Program adresowany był do uczniów szkół podstawowych, kadry pedagogicznej i rodziców.
W roku szkolnym 2014/2015 program realizowany był w 7 szkołach tj. (15,5%) wśród 263 uczniów i 218
rodziców. Wizytacje programu przeprowadzono w 5 szkołach.
„Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu”
obejmował działania skierowane do dzieci i młodzieży, takie jak:
1. „Czyste powietrze wokół nas”
Celem programu był wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym
tytoniowy oraz uwrażliwienie dzieci na szkodliwość dymu tytoniowego i zwiększenie ich umiejętności
radzenia sobie w sytuacjach, gdy dorośli palą przy nich.
Program skierowany jest do dzieci 5 i 6 letnich oraz ich rodziców.
16
W powiecie realizowany był w 13 przedszkolach tj. 100% placówek i 40 oddziałach przedszkolnych tj. 100%
obiektów, uczestniczyło w nim 1466 dzieci i 594 rodziców.
2. „Nie pal przy mnie, proszę”
Celem programu było uwrażliwienie dzieci na szkodliwość dymu tytoniowego związanego
z paleniem biernym. Adresatami programu byli uczniowie klas I-III szkół podstawowych. W roku szkolnym
2014/2015 realizowany był w 24 szkołach tj.( 53,3 %) uczestniczyło w nim 871 uczniów i 738 rodziców.
Wizytację programu przeprowadzono w 6 szkołach (26%) .
3. „Znajdź właściwe rozwiązanie”
Program ten przeznaczony był dla uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjów.
Celem głównym programu było zapobieganie palenia tytoniu wśród młodzieży szkolnej. W roku szkolnym
2014/2015 program zrealizowano w 20 szkołach podstawowych (44,4 %) i 7 gimnazjach (%) placówek.
Łącznie programem objęto 1438 uczniów i 796 rodziców. Program wizytowano w 13 szkołach (43%) .
Dodatkowo w ramach programu realizowane były obchody Światowego Dnia bez Tytoniu
i Światowego Dnia Rzucania Palenia. Z tej okazji w dniu 29 maja 2015 roku zorganizowano spotkanie
informacyjno – edukacyjne dla uczniów Zespołu Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w
Wolborzu. Uczniowie wysłuchali wykładu „Wpływ dymu tytoniowego i nikotyny na zdrowie”, otrzymali
materiały edukacyjne oraz mieli możliwość pomiaru CO w wydychanym powietrzu. 19 listopada 2015 roku
zorganizowano akcje informacyjną dla pacjentów NZOZ „Centrum Zdrowia” w Woli Moszczenickiej. Z
pacjentami prowadzone były rozmowy zachęcające do zerwania z nałogiem palenia tytoniu, wręczano ulotki
tematyczne i wykonywano pomiar CO w wydychanym powietrzu.
Podobne działania prowadzone były w zakładach pracy: Drum-Clean-Recycling w Woli Krzysztoporskiej w
dniu 11 marca 2015 r. oraz dla pracowników Urzędu Gminy w Moszczenicy w dniu 20 marca 2015 r.
„Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu
i innych środków psychoaktywnych”
Realizowany był w ramach programu „ARS – czyli jak dbać o miłość?”, którego adresatem była
młodzież szkół ponadgimnazjalnych. Celem programu jest przekazanie młodzieży rzetelnej
i życiowo przydatnej wiedzy dotyczącej wpływu substancji psychoaktywnych na zdrowie, szczęście rodzinne
i miłość partnerów. Na program składa się co najmniej 6 zajęć z młodzieżą
i spotkania z rodzicami. Program realizowało 6 szkół (100%), uczestniczyło w nim 210 uczniów
i 154 rodziców. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i
innych środków psychoaktywnych” obejmował także działania w formie Kampanii Społecznej dla kobiet w
wieku prokreacyjnym. Kampania została przeprowadzona w dniu 6 maja 2015 roku dla pacjentów NZOZ
„Centrum Zdrowia” w Woli Moszczenickiej. W Kampanii uczestniczyły 33 osoby, z którymi prowadzono
rozmowy indywidualne na temat zdrowego stylu życia. Uczestnicy Kampanii otrzymali ulotki i broszury
tematyczne oraz mogły wykonać pomiar CO w wydychanym powietrzu.
Sekcja OZ i PZ podejmowała szereg działań nieprogramowych. Należą do nich: „Akcja Lato 2015”
Celem akcji było motywowanie dzieci i młodzieży do bezpiecznych zachowań w czasie wypoczynku.
Dla dzieci i młodzieży przeprowadzono 14 spotkań informacyjno – edukacyjnych.
5 spotkań poświęcono bezpieczeństwu na wakacjach, zatruciom pokarmowym, chorobom brudnych rąk,
negatywnym skutkom promieniowania UV, natomiast 9 spotkań poświęcono profilaktyce uzależnień od
środków psychoaktywnych. W spotkaniach uczestniczyło łącznie 354 osoby. Spotkania odbywały się w
Ośrodku Szkoleniowo- Sportowym w Ręcznie, w Ośrodku Klubu Sportowego „Piotrcovia” w Gutowie,
Ośrodku Wypoczynkowym Służb Więziennych
w Sulejowie, w Ośrodku Wczasowym „Dresso” w Sulejowie, Ośrodku Szkoleniowo- Rekreacyjnym TKKF
„Dzikusy” w Sulejowie.
Wojewódzka Kampania Edukacyjna „Dopalaczom mówimy STOP – wybieramy zdrowie”
Kampania skierowana była do uczniów szkół gimnazjalnych. Jej celem było obniżenie tendencji uczniów
do ryzykownych zachowań prowadzących do sięgania po środki odurzające.
W roku szkolnym 2014/2015 Kampanię realizowało 15 gimnazjów (94%). Objęto nią 2173 uczniów i 1364
rodziców. Każda ze szkół otrzymała pomoce dydaktyczne niezbędne do zajęć
z uczniami i rodzicami.
17
W ramach współpracy z Powiatową Poradnią Pedagogiczno – Psychologiczną w Piotrkowie
Trybunalskim w dniu 24 września 2015 r. kierownik sekcji uczestniczył w Konferencji Metodycznej dla
pracowników placówek oświatowych powiatu piotrkowskiego, na której przedstawił „Działalność PIS w
zakresie profilaktyki używania nowych środków zastępczych”.
Z uwagi na poważny problem jakim są „nowe środki zastępcze” w dniu 16 kwietnia 2015 roku w Filii
Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Piotrkowie Trybunalskim zorganizowane zostało szkolenie
„Narkotyki i dopalacze – zjawisko, zagrożenia, rozpoznawanie i przeciwdziałanie. Zasady postępowanie z
osobą pod wpływem narkotyków”. Wykładowcami byli: prof. Mariusz Jędrzejko i mgr Maciej Szczodrowski
z Centrum Profilaktyki Społecznej w Warszawie. W szkoleniu wzięli udział nauczyciele, pedagodzy,
psycholodzy, dyrektorzy szkół, pracownicy GOPS, pracownicy bibliotek – łącznie 75 osób.
18