Tekst

ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2014
DOBROSTAN I ZDROWIE
ROZDZIAŁ XIII
Zakład Diagnostyki Obrazowej,
Wojewódzki Szpital im Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej w Tarnobrzegu
Department of Imaging Diagnosis - Zofia Tarnowska from the Zamoyskis
Provincial Hospital in Tarnobrzeg
2
Zakład Balneoterapii, Katedra i Zakład Rehabilitacji
Fizjoterapii i Balneoterapii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Balneotherapy Department, Department of Rehabilitation
Physiotherapy and Balneotherapy of medical University in Lublin
1
WÓJCIK GUSTAW1,2
Tomografia komputerowa
w diagnostyce zmian zapalnych zatok przynosowych
indukowanych skrzywieniem przegrody nosa
Ct scan of changes in the diagnosis of inflammatory sinuses induced
nasal septum deformities
Słowa kluczowe: zatoki przynosowe, zapalenie zatok, przegroda nosa, skrzywienie
przegrody, tomografia komputerowa
Key words: paranasal sinuses, sinusitis, nasal septum, septal deviation, computer
tomography
Jama nosowa jest przestrzenią anatomiczną, która z zasady powinna cechować
się symetrią. Jest ona rozdzielona przez przegrodę nosową na prawy i lewy przewód
nosowy. Morfologicznie przegroda nosa nie jest strukturą jednorodną gdyż składa
się z wielu odmiennych elementów. Początkowy odcinek przegrody, leżący pomiędzy nozdrzami zbudowany jest z podwójnej warstwy skórnej i tworzy jej część błoniastą. Środkowa część utworzona jest z chrząstki, natomiast tylna część przegrody
utworzona jest z tkanki kostnej. Przegroda nosowa, tak jak cała jama nosowa pokryta jest błoną śluzową, jedynie jej górna część pokryta jest nabłonkiem węchowym,
stanowiącym wysoko wyspecjalizowaną grupę komórek umożliwiających rozpoznawanie zapachów [7].
ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2014
Dobrostan i zdrowie
Przegroda nosa rzadko ma idealnie prosty przebieg i w większości przypadków
jest ona lekko skrzywiona. Skrzywienie to może dotyczyć zarówno części chrzęstnej
- przedniej, jak i części kostnej - tylnej lub obu części naraz. Skrzywienie przegrody
nosa może wiązać się nie tylko z jej nieprawidłowym kształtem, ale także z obecnością dodatkowych form zwiększających deformację pod postacią listew lub kolców
określanych także mianem ostrogi. Chrzęstna część przegrody może również ulegać
skrzywieniu polegającym na jej wywichnięciu. Nie zawsze jednak skrzywienie
przegrody nosa powoduje zaburzenia wentylacji i stan taki traktowany jest jako
prawidłowy. Patologia natomiast, dotyczyć będzie stanów, w których skrzywienie
przegrody wywoływać będzie niedrożność nosa i zaburzać proces oddychania. Wobec tego zaburzenia kształtu przegrody nosa nie tylko utrudniają oddychanie lecz
mogą sprzyjać rozwojowi wielu chorób takich jak: zapalenie zatok obocznych nosa,
ucha środkowego, gardła, a nawet prowadzić do bezdechu sennego. Skrzywienie
przegrody nosa może mieć charakter wrodzony będąc konsekwencją asymetrii
wzrostowej, lub może być wynikiem urazu [16].
W ocenie stanu klinicznego jamy nosowej i zatok bardzo istotną role odgrywa
diagnostyka obrazowa. Konwencjonalna radiografia jest metodą dość popularną w
diagnostyce laryngologicznej lecz jej skuteczność w obrazowaniu nieprawidłowości
w obrębie zatok jest mocno ograniczona. Tomografia komputerowa (TK) jest optymalną techniką w obrazowania twarzoczaszki [4]. TK jest w stanie z łatwością zidentyfikować anatomiczne nieprawidłowości i stany patologiczne w strukturach
jamy nosowej oraz zatok przynosowych. Zapalenie błon śluzowych jest bardzo
łatwo wykrywane w tomografii komputerowej, gdyż przejawia się pogrubieniem
warstwy wyścielającej wewnętrzną powierzchnię jamy nosowej i zatok [6].
W schorzeniach laryngologicznych badanie za pomocą tomografii komputerowej
(TK) ma bardzo duże znaczenie, ponieważ stanowi znakomite uzupełnienie obrazu
klinicznego. Bardzo często nawet znaczne skrzywienie i deformacja przegrody nosa
są wykrywane zupełnie przypadkowo, podczas rutynowych badań i jak się okazuje,
zmiany te mogą nie dawać żadnych objawów [4].
Powszechnie uważa się, że niedrożność kompleksów ujściowo przewodowych
utrudnia wentylację i oczyszczanie śluzowo-rzęskowe zatok, i może być przyczyną
choroby zapalnej zatok [6]. Mniej zrozumiała jest rola skrzywionej przegrody jako
potencjalnych przyczyny rozwoju zapalenia zatok [15].
Wrodzone lub nabyte zmiany anatomiczne w obrębie przegrody nosowej mogą
powodować zaburzenia przepływ powietrza w jamie nosowej i zatokach [20]. Niektórzy autorzy podają, że utrudniona drożność może występować jedynie po stronie
wypukłej skrzywionej przegrody tworząc postać jednostronną. W innych badaniach
sugeruje się, że odchylenie przegrody nosowej może wręcz uniemożliwiać przepływ
powietrza i być przyczyną powstawania stanów zapalnych zatok [18].
182
Wójcik Gustaw
Tomografia komputerowa w diagnostyce zmian zapalnych zatok przynosowych
indukowanych skrzywieniem przegrody nosa
OBJAWY SKRZYWIONEJ PRZEGRODY NOSOWEJ
Skrzywiona przegroda nosowa zwykle sprzyja przewlekłemu zapaleniu błony
śluzowej nosa i okresowym zaostrzeniom tej choroby, co z kolei może wtórnie skutkować nieżytem gardła, krtani, a nawet dolnych dróg oddechowych. Czasem dochodzi też do infekcji przewodów łzowych, które mają swoje ujście w jamie nosowej
[11].
Innymi objawami mogą być nawracające krwawienia z nosa, czy też zaburzenia
mowy wynikające z niedostatecznej drożności nosa. Także trudności w oddychaniu
przez nos czy w końcu upośledzenia lub wręcz zanik węchu, mogą świadczyć o
obecności skrzywionej przegrody. Duże skrzywienie przegrody może być przyczyną
niedrożności ujścia zatok przynosowych, które przez to nie mogą się oczyszczać w
sposób naturalny [9]. Dlatego też nawet podczas niewielkiego przeziębienia często
dochodzi do obrzęku śluzówki i zatkania ujścia zatok, czego objawem są bóle głowy, wysoka gorączka itp. U niewielkiej liczby osób duże skrzywienie przegrody
nosa, prowadzące do niedrożności trąbek słuchowych, może powodować upośledzenie zdolności wyrównywania ciśnień w uchu środkowym, a w efekcie doprowadzić
do powstania tzw. kieszonek retrakcyjnych (wgłębienie części błony bębenkowej
pod wpływem braku możliwości wyrównania ciśnienia w kierunku ucha środkowego), czy wysiękowego zapalenia ucha środkowego z towarzyszącym niedosłuchem.
Jednak takie sytuacje zdarzają się niezwykle rzadko [3].
Najczęstszym problemem, z jakim zgłaszają się pacjenci, jest jednostronne lub
nawet obustronne upośledzenie drożności nosa lub wręcz zatkanie nosa. Często ta
niedrożność pojawia się i nasila w czasie snu, powodując jego zaburzenia, aż do
powstania bezdechów sennych. Inny bardzo częsty objaw to nawracające infekcje
zatok obocznych nosa. Przyczyną ich jest zatkanie przez skrzywioną przegrodę lub
jej deformacje ujść zatok, którymi są one wentylowane i opróżniane z wydzieliny do
jam nosa. Inne problemy, jakie mogą wynikać ze skrzywienia przegrody nosa to
nawracające krwawienia z nosa, nieżyty błony śluzowej górnych dróg oddechowych, zaburzenia mowy i śpiewu [1].
POWIKŁANIA SKRZYWIONEJ PRZEGRODY NOSOWEJ
Choć wydaje się to trudne do wyobrażenia, duże i nieleczone skrzywienie przegrody nosowej może doprowadzić do groźnych powikłań. Młodzi ludzie z krzywą
przegrodą oddychają przez usta, co pozwala im na komfortowe funkcjonowanie bez
istotnych dolegliwości. U osób starszych staje się to jednak problemem, bowiem z
racji licznych chorób współistniejących (chorób układu oddechowego czy krążenia)
zapotrzebowanie na tlen u tych osób jest spore. Problemy z oddychaniem pogarsza
ukrwienie narządów, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do epizodów
niedokrwienia serca i/lub zaostrzenia objawów niewydolności serca [14].
Celem niniejszej pracy było ustalenie częstości występowania skrzywienia
przegrody nosa wśród osób poddających się badaniu TK zatok i określenie ewentualnego związku tej zmiany anatomicznej z chorobami zatok przynosowych.
183
ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2014
Dobrostan i zdrowie
MATERIAŁ I METODY
Przeprowadzono retrospektywną analizę 100 badań zatok przynosowych wykonanych za pomocą wielowarstwowej tomografii komputerowej (MSCT) w okresie
między majem a wrześniem 2013 r. Wszystkie badania zostały wykonane przy użyciu 16-to warstwowego skanera na matrycy 512x512 piksela i o wielkości pojedynczego woksela 0,5 mm. Dane akwizycyjne zostały zrekonstruowane i oceniane w
trzech płaszczyznach z użyciem aplikacji MPR (Multi Planar Reconstruction), w
płaszczyznach: osiowej, strzałkowej i czołowej.
Skany oceniano pod względem anatomicznych nieprawidłowości dla każdej jamy nosowej oraz zatok. Skrzywienie przegrody nosowej zdefiniowano jako odchylenie większe niż 4 mm od linii środkowej. Pogrubienie śluzówki oceniano jako
radiologiczny objaw zmian zapalnych.
W analizach uwzględniono płeć i wiek badanych osób. Kobiet poddanych badaniu było 51, a mężczyzn 49. W badaniach skupiono się wyłącznie na dorosłych
pacjentach. Rozpiętość wieku wynosiła od 18 lat do 86 roku życia. Średni wiek
pacjentów wynosił 48 lat.
WYNIKI
Z badanej grupy wyodrębniono pacjentów, u których stwierdzono skrzywienie
przegrody nosa. Pacjentów takich było 58. W pozostałych 42 przypadkach przegrody nosa nie wykazywały odchyleń w żadną ze stron.
W 13 przypadkach przegroda nosa wykazywała znaczne odchylenie od prawidłowego przebiegu lecz mimo to nie obserwowano zmian zapalnych pod postacią
pogrubienia śluzówki, przy czym kompleksy ujściowo-przewodowe były drożne. W
wykonanych 46 badaniach, w których wykazano skrzywienie przegrody nosa obserwowano zmiany zapalne zatok pod postacią zgrubienia śluzówki. W 10 przypadkach skrzywienia przegrody nosa, po jej stronie wypukłej współwystępowały zmiany pod postacią zgrubienia śluzówki. W 11 przypadkach pogrubienie śluzówki występowało po stronie przeciwnej do kierunku skrzywienia przegrody. Natomiast aż
w 21 przypadkach pomimo jednostronnego skrzywienia przegrody nosa zmiany
zapalne występowały symetrycznie po obu stronach zarówno w przypadku jamy
nosowej jak i zatok obocznych nosa (tabela 2).
W przypadku występowania prostej przegrody nosa zmiany zapalne zatok obocznych nosa występowały niemal z równa częstością u mężczyzn jak i u kobiet.
Jednak w przypadku obustronnego zapalenia zatok częstość występowania była dwa
razy większa wśród mężczyzn niż u kobiet. Odwrotne tendencje zaobserwowano w
jednostronnych zmianach zapalnych zatok gdzie 2-3 razy częściej zaburzenia śluzówki występowały u kobiet (tabela 1).
184
Wójcik Gustaw
Tomografia komputerowa w diagnostyce zmian zapalnych zatok przynosowych
indukowanych skrzywieniem przegrody nosa
Tabela 1 Współistnienie występowania zmian zapalnych zatok i skrzywienia przegrody nosa z uwzględnieniem płci
Zmiany zapalne zatok Zmiany
Bez zmian
jednostronne
zapalne
płeć
n
zapalnych
zatok
po stronie po stronie
zatok
dwustronne
lewej
prawej
Kobiety 23
2
7
3
11
Prosta
przegroda Mężczyźni 18
2
2
9
5
nosa
razem 41
4
9
12
16
U 2/3 badanych osób stwierdzono skrzywioną przegrodę nosową. Nie stwierdzono natomiast wpływu płci na różnice w częstości występowania skrzywienia
przegrody nosa. Pomimo tego, że obserwowano jednostronne skrzywienie przegrody
nosa zmiany zapalne zatok najczęściej występowały symetrycznie. Nie stwierdzono
tendencji do występowania jednostronnych zmian zapalnych zatok w wyniku odchylenia przegrody w kierunku zgodnym z występowaniem tych zmian. Stwierdzono
niemal identyczne występowanie jednostronnych zmian zapalnych zatok zarówno w
przypadku kiedy przegroda nosowa wygięta była w stronę zajętych zatok jak i w
stronę przeciwną.
Pomimo istniejącej asymetrii przegrody nosowej w 13 przypadkach nie wykryto
żadnych zmian zapalnych w zatokach obocznych nosa (tabela 2).
Tabela 2Współistnienie występowania zmian zapalnych zatok w przypadku prostej
przegrody nosa z uwzględnieniem płci
płeć
Skrzywiona
przegroda
nosa
n
Kobiety 28
Mężczyźni 31
razem 59
Zmiany zapalne zatok
jednostronne
po str
po str
skrzywienia przeciwnej
4
4
6
7
10
11
Zmiany zapalne
zatok dwustronne
Bez zmian
zapalnych
zatok
14
11
25
6
7
13
W przypadku występowania prostej przegrody nosa uwagę zwraca występowanie jednostronnych zmian zapalnych, które ponad dwukrotnie częściej dotyczą kobiet. 22% tych zmian dotyczy kobiet przy niespełna 10% mężczyzn. Mężczyźni
natomiast ponad dwukrotnie częściej mają problemy z obustronnym zapaleniem
zatok obocznych nosa i wskaźnik ten sięga 22%. Współistnienie zdrowych zatok i
prostej przegrody nosa dwa razy częściej dotyczyło kobiet i wynosiło 27% (wykres
1).
185
ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2014
Dobrostan i zdrowie
12
10
8
6
kobiety
mężczyźni
4
2
0
jednostronne
zapalenie zatok
obustronne
zapalenie zatok
bez zmian zapalnych
zatok
Wykres 1 Zależności występowania prostej przegrody nosa i zmian zapalnych w
obrębie zatok
W przypadku występowania skrzywionej przegrody nosa większą niespełna
dwukrotną częstością występowania jednostronnych zmian zapalnych w obrębie
zatok charakteryzuje się grupa mężczyzn, u których zmiany stanowiły 22%. Obustronne zmiany zapalne z lekką przewagą dotyczą grupy kobiet. Pomimo istnienia
odchylenia przegrody nosowej zarówno w przypadku kobiet jak i mężczyzn w 13
przypadkach nie stwierdzono współwystępowania zmian zapalnych zatok (wykres
2).
186
Wójcik Gustaw
Tomografia komputerowa w diagnostyce zmian zapalnych zatok przynosowych
indukowanych skrzywieniem przegrody nosa
Wykres 2 Zależności występowania skrzywionej przegrody nosa i zmian zapalnych
w obrębie zatok
WNIOSKI
Na podstawie przeprowadzonych badań z użyciem wielowarstwowej tomografii
komputerowej stwierdzono, że 60% badanych miało skrzywioną przegrodę nosa.
Istnienie związku między odchyleniem przegrody nosowej a rozwojem zmian
zapalnych w obrębie jamy nosowej i zatok przynosowych jest niepewne jednak dwa
razy częściej zapalenie zatok występowało wśród pacjentów, u których zostało
stwierdzone skrzywienie przegrody nosowej.
Z przeprowadzonych badań nie wynika też by płeć była czynnikiem determinującym częstsze występowanie skrzywionej przegrody nosa i następowych zmian
zapalnych zatok.
OMÓWIENIE
W badaniach własnych na podstawie wyników TK u 59% pacjentów stwierdzono odchylenie przegrody nosowej. Częstość tego odchylenia wydaje się być wysoka
lecz w porównaniu do innych badań okazuje się być jedynie nieznacznie niższa. W
badaniach przeprowadzonych przez Sazgar i wsp., u 65% badanych zdjagnozowano
skrzywioną przegrodę nosową [15]. Podobne wyniki otrzymał Stallman i wsp, którzy w swoich badaniach stwierdzili 62,9% skrzywionych przegród nosa [17]. Badania te są zbieżne i potwierdzają podobną częstość występowania w różnych populacjach, co raczej ogranicza wpływ środowiska na występowanie tej patologii jaką w
gruncie rzeczy jest asymetryczny przebieg przegrody.
Zapalenie zatok, które zostało określone w naszym badaniu jako widoczne pogrubienie błony śluzowej występowało u 71% pacjentów w badanej populacji. Jed187
ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2014
Dobrostan i zdrowie
nak dwa razy częściej zapalenie zatok występowało wśród pacjentów, u których
zostało stwierdzone skrzywienie przegrody nosowej. Analizując wpływ skrzywienia
przegrody nosa na częstość występowania zmian zapalnych zatok obocznych nosa w
odniesieniu do poszczególnych płci stwierdzono, że tak samo w przypadku kobiet
jak i mężczyzn zmiany zapalne zatok występują dwa razy częściej w przypadku
kiedy przegroda nosa jest odchylona.
Analizie poddano zależność częstości występowania odchylenia przegrody nosa
i związanych z tym zmian zapalnych od płci. Nie stwierdzono jednak żadnych różnic, gdyż ilość analizowanych przypadków była podobna.
Badając potencjalny związek między odchyleniem przegrody nosowej i zapaleniem zatok Hatipoglu i wsp. [8] stwierdzili, że istnieje zależność między stopniem
odchylenia i obecnością zapalenia zatok. Jednak metaanaliza przeprowadzona przez
Collet i wsp. [5] nie potwierdza związku między tymi dwoma czynnikami, co wydaje się być zgodnym z własnymi badaniami.
Sam i wsp. w swoich badaniach stwierdzili, że u 66% osób przegroda nosa jest
skrzywiona i odbiega swym kształtem od normy. Natomiast u pozostałych 34%
badanych przegroda nosa wykazywała prawidłowy, prosty przebieg. Skrzywiona
przegroda nosa powodowała najczęściej jego niedrożność (w 64% przypadków), a
także była przyczyną kataru w 33% przypadków. Badanie wykazało, że 67% przypadków skrzywienia przegrody nosowej wiązało się ze zniekształceniem nosa i jego
zewnętrzną deformacją [13].
Jednostronne odchylenie przegrody nosa wydaje się powodować niedrożność po
stronie, w którą przegroda nosowa jest przesunięta. Ponadto, stopień asymetrii twarzy i odchylenia przegrody nosowej mogą powodować zmiany zapalne. Badanie
przeprowadzone przez Lee i wsp. wykazało, że asymetria twarzy i odchylenie przegrody nosa mogą być przyczyną jednostronnej niedrożności [10].
Prasad i wsp przebadali za pomocą TK 120 pacjentów z podejrzeniem zapalenia
zatok obocznych nosa. Z pośród przebadanych pacjentów aż w 114 przypadkach
(95%) występowało skrzywienie przegrody nosa. Zapalenie zatok stwierdzono natomiast tylko u 63 przebadanych pacjentów (52,5%). Wynika z tego, że nie każde
odchylenie przegrody nosa jest związane z wystąpieniem zapalenia błony śluzowej
wyścielającej jamę nosową oraz zatoki oboczne [12].
Bhandary i Kamath poddali ocenie 419 badań TK zatok. W wyniku analizy
stwierdzono występowanie skrzywionej przegrody nosa w 87,5%, natomiast zmiany
zapalne zatok występowały tylko w przypadku 69,2% chorych. We wnioskach autorzy stwierdzili, że skrzywiona przegroda nosa może predysponować do zapalenia
zatok ale nie jest jego bezpośrednią przyczyną[2].
Tao i wsp. analizowali badania TK zatok przynosowych u 103 pacjentów z odchyleniem przegrody nosowej. Stwierdzili, że częstość występowania zapalenia
zatok nie ma związku z kierunkiem odchylenia przegrody nosowej[19].
PIŚMIENNICTWO
1. Apaydin F. Segmental reconstruction for nasal septal deviation. Facial Plast
Surg. 2013; 29(6): 455-463.
188
Wójcik Gustaw
Tomografia komputerowa w diagnostyce zmian zapalnych zatok przynosowych
indukowanych skrzywieniem przegrody nosa
2. Bhandary SK, Kamath P SD. Study of relationship of concha bullosa to nasal
septal deviation and sinusitis. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2009;
61(3): 227-229.
3. Bluestone CD. i wsp. Consequences of evolution: is rhinosinusitis, like otitis
media, a unique disease of humans? Otolaryngol Head Neck Surg. 2012; 147(6):
986-991.
4. Cengiz C. i wsp. Assessment of the relationship between palatum durum and
maxillary bone in patients with nasal polyp, chronic sinusitis or septum deviation.Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2013; 65(Suppl 2): 421-425.
5. Collet S. i wsp. Is septal deviation a risk factor for chronic sinusitis? Review of
literature. Acta Oto-Rhino-Laryngologica Belgica. 2001; 55(4): 299–304.
6. Dong Y. i wsp. CT and MRI diagnosis of lesions in unilateral maxillary sinus.
Zhonghua Er Bi Yan Hou Tou Jing Wai Ke Za Zhi. 2013; 48(11): 895-900.
7. Féron F, Perry C. Isolation of adult stem cells from the human olfactory mucosa.
Methods Mol Biol. 2013;1059:107-114.
8. Hatipoglu HG, Cetin MA, Yuksel E. Nasal septal deviation and concha bullosa
coexistence: CT evaluation. B-ENT. 2008; 4(4): 227–232.
9. Kim SK. i wsp. Correlation between nasal airflow characteristics and clinical
relevance of nasal septal deviation to nasal airway obstruction.Respir Physiol
Neurobiol. 2013; 192C: 95-101.
10. Lee JH, Hong SL. Concha bullosa mucocele with orbital invasion and secondary
frontal sinusitis: a case report.BMC Res Notes. 2013; 6: 501.
11. Lee JS. i wsp. Association of facial asymmetry and nasal septal deviation in
acquired nasolacrimal duct obstruction in East Asians. J Craniofac Surg. 2013
Sep; 24(5): 1544-1548.
12. Prasad S. i wsp. Correlation study between nasal septal deviation and rhinosinusitis. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2013; 65(4): 363-366.
13. Sam A, Deshmukh PT. Nasal septal deviation and external nasal deformity: a
correlative study of 100 cases. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2012 Dec;
64(4): 312-318.
14. Sarber KM. i wsp. Approaching chronic sinusitis. South Med J. 2013; 106(11):
642-648.
15. Sazgar AA, Massah J. The incidence of concha bullosa and the correlation with
nasal septal deviation. B-ENT. 2008; 4(2): 87–91.
16. Smillie I. i wsp. Asymmetrical nostril axis angle in the post traumatic nose. Rhinology. 2013; 51(2): 176-180.
17. Stallman JS, Lobo JN. The incidence of concha bullosa and its relationship to
nasal septal deviation and paranasal sinus disease. American Journal of Neuroradiology. 2004; 25(9): 1613–1618.
189
ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2014
Dobrostan i zdrowie
18. Subramanian S i wsp. Concha bullosa in chronic sinusitis. Medical Journal of
Malaysia. 2005; 60(5): 535–539.
19. Tao Z. i wsp. Differences of anatomic variations in ostiomeatal complex between
two sides of the deviated septum. Zhonghua Er Bi Yan Hou Ke Za Zhi. 2001;
36(2): 132-134.
20. Uzun L. i wsp. Enlargement of the bone component in diff erent parts of compensatorily hypertrophied inferior turbinate. Am J Rhinol 2004; 18: 405-410.
STRESZCZENIE
Skrzywienie przegrody nosa jest dość powszechnym defektem, który może powodować zaburzenia wentylacji oraz zmiany zapalne błon śluzowych wyścielających jamę nosową i zatoki oboczne. Celem niniejszej pracy było ustalenie częstości
występowania skrzywienia przegrody nosa wśród osób poddających się badaniu TK
zatok i określenie ewentualnego związku tej zmiany anatomicznej z chorobami
zatok przynosowych. Przeprowadzono retrospektywną analizę 100 badań zatok
przynosowych wykonanych za pomocą wielowarstwowej tomografii komputerowej
(MSCT) w okresie między majem a wrześniem 2013 r. Wszystkie badania zostały
wykonane przy użyciu 16-to warstwowego skanera. Skany oceniano pod względem
anatomicznych nieprawidłowości dla każdej jamy nosowej oraz zatok. Skrzywienie
przegrody nosowej zdefiniowano jako odchylenie większe niż 4 mm od linii środkowej. Pogrubienie śluzówki oceniano jako radiologiczny objaw zmian zapalnych.
W analizach uwzględniono płeć i wiek badanych osób. Kobiet poddanych badaniu
było 51, a mężczyzn 49. W badaniach skupiono się wyłącznie na dorosłych pacjentach. Rozpiętość wieku wynosiła od 18 lat do 86 roku życia. Średni wiek pacjentów
wynosił 48 lat. Wnioski: Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że
60% badanych miało skrzywioną przegrodę nosa. Istnienie związku między odchyleniem przegrody nosowej a rozwojem zmian zapalnych w obrębie jamy nosowej i
zatok przynosowych jest niepewne jednak dwa razy częściej zapalenie zatok występuje wśród pacjentów, u których zostało stwierdzone skrzywienie przegrody nosowej.
ABSTRACT
The nasal septum deformities is quite a common defect that can cause disorders
of ventilation and inflammation changes of the mucous membranes lining the nasal
cavity and paranasal sinuses. The aim of this study was to determine the prevalence
of nasal septum deformities among people undergoing CT of sinuses and determine
the possible relationship of this anatomic change with the diseases of the paranasal
sinuses. A retrospective analysis of 100 studies of the paranasal sinuses was performed using a multi-layer computed tomography (MSCT) in the period between
May and September 2013. All studies were performed using a 16-layer scanner.
Scans were evaluated for each anatomical abnormalities of the nasal cavity and
sinuses. Nasal septum deviation was defined as greater than 4 mm from the midline.
190
Wójcik Gustaw
Tomografia komputerowa w diagnostyce zmian zapalnych zatok przynosowych
indukowanych skrzywieniem przegrody nosa
Bold mucosa was assessed as a radiological symptom of inflammation. The analyzes
included sex and age of subjects. There were 51 women and 49 men who underwent
the examination. The studies have focused exclusively on adult patients. Age range
was from 18 years to 86 years of age. The average age of patients was 48 years.
Based on the survey, it was found that 60% of respondents had a deviated septum of
the nose. The existence of a relationship between the deviation of the nasal septum
and the development of inflammation within the nasal cavity and paranasal sinuses
is uncertain, however, twice as often sinusitis occurs in patients who have been
identified of the nasal septum.
Artykuł zawiera 22862 znaki ze spacjami
191