Bibliotekarze i czytelnicy w dobie nowych technologii i koncepcji

Bibliotekarze i czytelnicy w dobie nowych technologii i koncepcji organizacyjnych bibliotek
Gdańsk, 17-18 maja 2012 r.
VI Bałtycka Konferencja „Zarządzanie i organizacja bibliotek” zorganizowana została przez
Ateneum-Szkołę Wyższą oraz Bibliotekę Gdańską Polskiej Akademii Nauk
Podczas spotkania poruszane były następujące tematy:
1. Architektura i organizacja fizycznej przestrzenie biblioteki
2. Nowe narzędzia pracy bibliotekarza
3. Badania potrzeb preferencji użytkowników
4. Relacje bibliotekarz – czytelnik
5. Badania marketingowe mające zastosowanie w bibliotece
6. Pracownicy bibliotek w innych krajach świata.
Współczesne budownictwo biblioteczne różni się bardzo od tego, które funkcjonowało na świecie
jeszcze kilkadziesiąt lat temu czy w Polsce kilkanaście lat wstecz. Różnice te dotyczą zarówno
architektury zewnętrznej jak i fizycznej organizacji przestrzeni wewnątrz biblioteki. Zmiany te
spowodowane są głównie rewolucją technologii informacyjnej ale także odchodzeniem od kultury
nauczania w kierunku kultury uczenia się. Biblioteki przekształcają się w wielofunkcyjne placówki,
które stają się miejscem nauki, działalności społeczno-kulturalnej, pracy oraz miejscem towarzyskich
spotkań. Powstające w ostatnich latach w Polsce obiekty realizują ideę biblioteki otwartej, gdzie
użytkownicy mają bezpośredni, wolny dostęp do zbiorów drukowanych i zasobów sieciowych.
Oto kilka przykładów biblioteki, które są miejscami, gdzie ludzie chcą przebywać.
Loyola University w Chicago
University of Economics & Business w Wiedniu
Biblioteka Uniwersytecka w Cottbus
Biblioteka Uniwersytecka w Delft
Sungkyunkwan University Samsung Library, Suwon, Korea
Biblioteka Geisel, San
Diego
W bibliotekach coraz częściej i w coraz większym stopniu wykorzystywane są nowe technologie
informacyjne, nowe sposoby i metody komunikacji z czytelnikiem wspomagane komputerowo.
Upowszechnił się Internet, pojawiły się nowe narzędzia pracy bibliotekarza. Obecnie w wielu
przypadkach mamy już do czynienia z Biblioteką 2.0, której podstawowymi kanałami i narzędziami
są: blogi, portale i serwisy społecznościowe, microblogging (twister), serwisy bookmarkingowe,
tagowanie zbiorów (folksonomia), RSS, Wiki czy crowdsourcing itp., Takie elementy technologii
Web 2.0 powinny znaleźć swoje miejsce na stronie każdej biblioteki. Ułatwiają one bowiem
dostarczanie różnych informacji, ułatwiają bibliotekarzowi nawiązywanie kontaktu z użytkownikiem
co w znacznym stopniu wspomaga promowanie biblioteki.
Inna grupa narzędzi, która może mieć zastosowanie w pracy bibliotekarza to menadżer bibliografii,
który tworzy i zarządza bibliografią załącznikowa, ułatwia pracę nad tekstem zawierającym szereg
pozycji bibliograficznych. Mamy możliwość użytkowania takich programów, jak: RefWorks,
Endnote, czy darmowych serwisów Mendeley, Zetero.
W ostatnim czasie w związku z oceną dorobku naukowego uczelni oraz punktacją ustalaną przez
MNiSzW przed bibliotekami pojawiły się zagadnienia związane z obliczaniem cytowań i innymi
kwestiami bibliometrycznymi. Dlatego też kolejna grupa narzędzi dotyczy parametryzacji dorobku
naukowego (Scopus, ISI Web of Knowledge, , Publish or Perish, Scholarometer).
Biblioteka musi również nadążać za rynkiem technologii mobilnych i podejmować działania
zmierzające do przystosowania swoich stron oraz katalogów do urządzeń takich jak smartfony czy
tablety.
Kilka referatów dotyczyło badania preferencji użytkowników bibliotek akademickich. Przedstawione
zostały współczesne metody badania potrzeb odbiorców oraz metody współpracy i przepływu
informacji między czytelnikiem a bibliotekarzem. Badano poziom satysfakcji z usług bibliotecznych.
Zwrócono uwagę na to, że w relacjach bibliotekarz-czytelnik istotnym wydaje się bezpośredni
kontakt i szybkie reagowanie na potrzeby czytelników.
Na uwagę zasługuje propozycja Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej dla osób niewidomych.
Podstawą do zbudowania tej biblioteki było oprogramowanie d’Libra przy zastosowaniu screen
readerów – programów do udźwiękowienia środowiska Windows. Tego rodzaju działania są szansą
dla osób niepełnosprawnych równego dostępu do informacji i wiedzy.
Interesujące wystąpienia dotyczyły doświadczeń bibliotek w tworzeniu i wdrażania e-learningowych
kursów w uczelniach wyższych, które stają się coraz powszechniejszą formą nauczania.
Jedna z sesji poświęcona była prezentacji sylwetek wybitnych i zasłużonych bibliotekarzy, ich
naukowego warsztatu i bogatego dorobku.
Ostatnią część konferencji przeznaczono na omówienie zagadnień związanych z zawodem
bibliotekarza. Wystąpienia dotyczyły etyki zawodowej, hobby i pasji bibliotekarzy, ich
zainteresowań, kształtowania wizerunku współczesnego bibliotekarza.
Uczestnicy konferencji mieli przyjemność zwiedzania gdańskiej dzielnicy Oliwa z jej pięknym
zabytkowym parkiem im. Adama Mickiewicza oraz niepowtarzalną bazyliką archikatedralną.
Link do galerii z konferencji
http://www.sbp.pl/galeria/szczegoly?galeria_id=5422