Harmonogram przebiegu wycieczki do Międzyzdrojów nad Morzem

Harmonogram przebiegu wycieczki do Międzyzdrojów nad Morzem

Scenariusz wycieczki klasowej do Międzyzdrojów nad
Morzem Bałtyckim
Cele nauczania:
-
poznawanie różnorodnych zjawisk świata przyrody oraz życia i pracy
ludzi,
kształcenie umiejętności obserwacji faktów i zjawisk społecznoprzyrodniczych,
formułowanie trafnych wniosków i spostrzeżeń,
rozwijanie umiejętności działania,
kształtowanie społecznie pożądanych postaw, szczególnie wrażliwości
ekologicznej,
rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie i
współodpowiedzialności,
nauczanie odpowiedzialności za swoje czyny i zachowanie z dala od
rodziców i domu rodzinnego.
Realizacja treści społecznych, historycznych, przyrodniczych, geograficznych
ma na celu:
1. Zapoznanie z:
-
miejscowością uzdrowiskową Międzyzdroje na wyspie Wolin,
miastem portowym Świnoujście na wyspie Uznam,
życiem społecznym regionu nadmorskiego,
pracą ludzi w miejscowościach nadmorskich,
różnorodnością świata roślin i zwierząt – warunki – tryb życia,
specyfiką Wolińskiego Parku Narodowego: plaże, wydmy, klify,
problemami ekologicznymi,
przepisami bezpieczeństwa w różnych sytuacjach.
2. Kształcenie umiejętności umysłowych i praktycznych przez:
- dokonywanie obserwacji,
- posługiwanie się przyrządami pomiarowymi: termometr, taśma
miernicza, kompas oraz poznanie urządzeń nawigacyjnych na statku,
- uczenie właściwego zachowania się w sytuacjach wymagających
kontaktów społecznych (rejs statkiem, spacer po molo, pobyty na plaży,
korzystanie z obiektów sportowych „Wyspiarz” – kryta pływalnia),
- uczenie właściwego zachowania się podczas zwiedzania zabytków i
obiektów sakralnych,
- utrwalenie nawyków przestrzegania przepisów ruchu drogowego, zasad
bezpieczeństwa, higieny, porządku w autokarze, w mieście, na plaży i
w miejscu zakwaterowania,
- kształcenie nawyku samodyscypliny i zdyscyplinowania w grupie oraz
podporządkowania się poleceniom i obowiązującym regulaminom
3. Kształtowanie społecznie pożądanych postaw:
- zrozumienie, że region nadmorski jest istotną pod względem
przyrodniczym, gospodarczym i przemysłowym częścią naszego kraju,
- dostrzeganie wartości pracy rybaka, marynarza, innych
pracowników portowych, budzenie szacunku do pracy ludzkiej,
- budzenie zainteresowań przyrodniczych: rośliny i zwierzęta jako
elementy krajobrazu nadmorskiego,
- kształtowanie więzi emocjonalnej z przyrodą, wrażliwości na piękno
krajobrazu nadmorskiego,
- uczenie się przyrody, uwrażliwienie na problemy ekologiczne, np.
rośliny i zwierzęta objęte ochroną, ochrona wydm przed zniszczeniem oraz
wód przed skażeniem,
- budzenie zainteresowań historycznych: miejsca, obiekty i postaci,
- uświadomienie roli człowieka i jego odpowiedzialności za
przekształcanie środowiska,
- wdrażanie do przestrzegania norm społecznych, kształtowanie
kultury współżycia w grupie rówieśniczej.
Treści nauczania obejmują następujące tematy:
1. Poznajemy Międzyzdroje, nasz ośrodek, orientujemy się w terenie.
Witamy się z morzem.
2. Poznajemy znaczenie pojęcia plaża, wydmy, klif oraz faunę i florę
Wolińskiego Parku Narodowego. Uzasadniamy potrzeby ochrony tych
terenów. Rozumiemy potrzebę ochrony ginących gatunków roślin i
zwierząt. Umiemy kulturalnie zachować się
3. Jesteśmy nad morzem – obserwujemy linię widnokręgu, oznaczamy
kierunki świata w terenie i na mapie. Posługujemy się kompasem.
Obserwujemy skutki działania erozyjnego wody. Zwiedzamy latarnię
morską, muzeum rybołówstwa
4. Poznajemy środki komunikacji morskiej oraz specyfikę pracy portowca
(rejs wycieczkowy statkiem po porcie). Rozumiemy, czym grozi
zanieczyszczenie wody – ścieki i wycieki ropy naftowej na morzach.
Obserwujemy pracę wiatru: pożyteczną i niszczącą, sposoby
zabezpieczania przed wiatrem. Określamy kierunek wiatru i jego siłę.
Poznajemy charakter i znaczenie pracy rybaka. Zwiedzamy przystań
rybacką w Międzyzdrojach
5. Podsumowujemy zdobyte wiadomości i umiejętności: zgaduj-zgadula
pod hasłem To wiem o Bałtyku. Chrzest morski – zabawa integracyjna.
Pożegnanie z morzem
6. Powrót do Zielonej Góry. Witamy się z rodzicami.
Planowane osiągnięcia uczniów (cele operacyjne):
- zna położenie Zielonej Góry, Gorzowa, Szczecina, wyspy Wolin,
Międzyzdrojów, Wolina, wyspy Uznam, Świnoujścia, Morza Bałtyckiego,
Wolińskiego Parku Narodowego na mapie Polski,
- rozróżnia znaki na mapie ze wskazaniem regionu nadmorskiego,
- klasyfikuje pojęcia, podając określenia: kraj, ojczyzna, region, miasto
rodzinne, tereny nadmorskie,
- rozpoznaje kierunki świata na mapie i w terenie,
- wykonuje prosty eksperyment, np. dotyczący ruchu powietrza, czystości
wody, itp. – ocenia jego wyniki i wyciąga wnioski,
- rozpoznaje po charakterystycznych cechach: rośliny nadmorskie, ptaki (np.
mewy, albatrosy),
- wybiera właściwy sposób zachowania się w ośrodku wczasowym, na plaży,
w lesie, w parku narodowym, na statku, w dużym mieście i w obiektach
zabytkowych oraz w autokarze,
- stosuje zasady i przepisy, dotyczące zachowania się w ruchu drogowym,
- wie, skąd pochodzą zanieczyszczenia wody,
- umie projektować i podejmować działania na rzecz ochrony środowiska,
- rozumie, na czym polega przystosowanie się roślin i zwierząt do życia w
wodzie,
- zna i stosuje przyjęte formy ochrony przyrody,
- potrafi zadbać i wyjaśnić takie zjawiska przyrodnicze jak: pozorna
wędrówka słońca po niebie, stan morza, rodzaje fal, rodzaje wybrzeży, wiatr,
erozja.
Metody pracy:
obserwacja badawcza, rozmowa, ćwiczenia praktyczne, eksperyment,
zabawa, dyskusja
Środki dydaktyczne:
karty pracy z zadaniami do wykonania oraz tekstami do czytania, mapy
Polski, treści ćwiczeń i czytanek, atlasy przyrodnicze, słownik geograficzny,
materiały papiernicze i biurowe, termometr zaokienny, wiatromierz, kompas,
magnetofon, sprzęt sportowy.
W toku opracowania powyższych tematów podporządkowanych głównie
zagadnieniom poznawania i ochrony środowiska nadmorskiego, uczeń będzie
realizował ponadto cele kształcenia dotyczące:
- wypowiedzi pisemnych (w tym notatki kronikarskiej, listu, widokówki) i
ustnych na podstawie odczuć, obserwacji, czytanych tekstów – z
zastosowaniem poznanych reguł ortograficznych i gramatycznych,
- porządkowania i rejestrowania danych empirycznych (zbiory),
- liczb naturalnych, działań arytmetycznych,
- mierzenia długości, pojemności, czasu, obliczeń pieniężnych, odczytywania
wskazań termometru,
- prac wytwórczych z materiałów przyrodniczych, papieru, plasteliny,
- stosowania podstawowych technik plastycznych i środków wyrazu
plastycznego,
- wyrażania i ilustrowania indywidualnie przeżytych zjawisk i zdarzeń
realnych w związku z pobytem nad morzem,
- rozwoju ruchowego: lekkoatletyka, atletyka terenowa, ćwiczenia i gry
terenowe, gry ruchowe i minigry, gry ze śpiewem i muzyką,
- rekreacji: wycieczki, wędrówki piesze, rejs statkiem,
- poznawania dóbr kultury, źródeł i miejsc historycznych,
- higieny i bezpieczeństwa w toku zajęć ruchowych i rekreacji,
- higieny osobistej i zdrowia, a w tym korzystnego dla organizmu wpływu
klimatu morskiego,
- estetyki spożywania posiłków, ładu i porządku wokół siebie (autokar,
sypialnia, stołówka, świetlica),
- właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia lub urazu – radzenie sobie
w przypadkach drobnych urazów, udzielanie pomocy,
- zasad poruszania się po drogach publicznych i zachowania w środkach
komunikacji (autobus, statek, prom).
Niektóre cele wychowawcze:
1. Uczestnictwa w grupie:
- współodpowiedzialność za wykonanie zadania,
- uświadomienie potrzeby kontaktu z rówieśnikami, znaczenie
przyjaźni,
- konieczności ustalenia norm i reguł pomocnych we wzajemnych
kontaktach,
- docenianie znaczenia pomocy innych m.in. w rozwiązywaniu
problemów.
2.
Postrzeganie siebie i rozumienie swoich uczuć:
- akceptacja uczuć innych,
- dostrzeganie podobieństw i różnic w swoich upodobaniach i
doznaniach,
- umiejętność wyrażania własnego zdania.
3.
Dbałość o zdrowie:
- rozpoznanie różnych substancji (także trujących) i umiejętne
postępowanie z nimi np. z lekarstwami,
- uświadomienie sobie, jak dbać o zdrowie np. ubieranie się
stosownie do pogody, kuracja klimatyczna,
- uświadomienie sobie możliwości własnego wpływu na swoje dobre
samopoczucie i bezpieczeństwo.
Harmonogram przebiegu wycieczki do Międzyzdrojów nad Morzem
Bałtyckim
DZIEŃ PIERWSZY
WITAMY SIĘ Z MORZEM
Miasto Międzyzdroje
Położone jest nad Morzem Bałtyckiem przy Wolińskim Parku Narodowym w
województwie zachodniopomorskim. Miasteczko zamieszkałe przez około
sześć tysięcy osób w sezonie wakacyjnym dziennie gości około stu tysięcy
Letników.
Już od XIX wieku Międzyzdroje nazywane jest "perłą Bałtyku"...
Trochę historii
Najstarsze źródła historyczne podają, iż na dzisiejszym terenie miasta
znajdowały się dwie osady: Kępieńce i Żelazo. W XIII wieku w centrum
obecnych Międzyzdrojów powstała karczma, która pełniła bardzo wiele
funkcji: m. in. zaopatrywała podróżnych w żywność oraz była miejscem
spotkań mieszkańców, którzy w ówczesnych czasach zajmowali się głównie
rolnictwem, rybołówstwem, myślistwem i hodowlą zwierząt.
W wieku XVIII Międzyzdroje zostało dotknięte falą wojen i wioska
przechodziła raz w ręce szwedzkie raz w pruskie. W tym samym okresie
zaczęli się też pojawiać pierwsi letnicy. W roku 1835 powstały pierwsze
obiekty kąpieliskowe na plaży - tym to sposobem wioska stawała się
miastem. W 1842 roku gmina wybudowała kasyno, a w 1860 belgijski kupiec
Lejeune zbudował dzisiejszy Dom Kultury. Uruchomienie zakładu
przyrodoleczniczego, w którym do czasu odkrycia miejscowych solanek sól
doprowadzano aż z Kołobrzegu, pozwoliło miastu uzyskać rangę uzdrowiska
nadmorskiego.
Na początku XX wieku do Międzydrojów doprowadzono linię kolejową i
oddano do użytku sieć wodociągową i kanalizacyjną. Dnia 1 lipca 1906 roku
miasto uzyskało 300 metrowe molo. W czasie II wojny światowej miasto
ucierpiało niewiele, po wyzwoleniu Międzyzdroje otrzymały statut miasta.
Większość pensjonatów położonych przy promenadzie przejął Fundusz
Wczasów Pracowniczych. W latach 60. i 70. powstało wiele zakładowych
domów wczasowych, w roku 1960 powołano Woliński Park Narodowy, dwa
lata później Muzeum Przyrodnicze WPN. W roku 1976 sprowadzono do parku
żubry i utworzono Rezerwat Żubrów. W 1991 roku powstał reprezentacyjny
hotel Amber Baltic, a dziś... Międzyzdroje to bardzo popularny, nadmorski
kurort - zresztą przyjedź tu i sprawdź sam!!!
Herb Międzyzdrojów
Molo
Tradycje mola w Międzyzdrojach sięgają 1906 roku, w którym to 1 lipca
uroczyście otworzono mierzącą wtedy 300 metrów konstrukcję. Od tego
czasu wiele razy międzyzdrojskie molo niszczone było przez sztormy
panujące na Bałtyku.
Obecne molo powstało w dwóch etapach: I część o długości 120 m została
oddana do użytku w 1996 roku, II etap rozbudowy - przedłużenie mola do
długości 395 m - zakończył się pod koniec 2004 roku. Od marca 2005 r.
międzyzdrojskie molo jest udostępnione turystom (wstęp bezpłatny).
Przed molem znajduje się pasaż handlowy, w którym mieszczą się rozmaite
knajpki i pizzerie, a pod nim bardzo popularna, czynna cały rok dyskoteka
Paradise. Na końcu funkcjonuje przystań dla turystycznych statków, które
wypływają stąd do Świnoujścia i niemieckich nadmorskich miejscowości.
Wejście na molo
Widok mola
Plaża
Międzyzdrojska plaża jest uznawana przez znawców i bywalców nadmorskich
kurortów za jedną z najlepszych w Polsce, a nawet na świecie :-) Nie jest
może bardzo szeroka, lecz jakość piasku rekompensuje wszystko.
Promenada
To miejsce, w którym skupia się całe wakacyjne życie Międzyzdrojów. Można
tu wypić sok i colę, spotkać znaną gwiazdę czy zobaczyć występy rozmaitych
zespołów muzycznych, aktorów, tancerzy.
Wycieczkę po promenadzie zaczniemy od wschodniej części, na której końcu
znajduje się baza rybacka. Obok przy pierwszym wejściu na plażę stoi
ceglany XIX-wieczny budynek, w którym kiedyś znajdowała się baza
ratownictwa morskiego. Naprzeciwko widzimy nowo wybudowane
wielopiętrowe domy, w których apartamentach spędzają wakacje bogaci
turyści - głównie z Niemiec. Dalej widnieje wielki kompleks hotelowy, na
który składają się hotele Rybak, Merlin, Slavia. Idąc promenadą w kierunku
zachodnim po prawej stronie mijamy sezonowe bary, pizzerie, restauracje - a
po przeciwnej pensjonaty. Oprócz nich jest tu także wiele rozmaitych budek
handlowych, które powoli zamieniają tutejszą promenadę bardziej w jarmark
czy rynek.
Od tego momentu zaczyna się najbardziej popularna i zatłoczona część
promenady. Mijamy luksusowy hotel Amber Baltic, który stał się jednym z
symboli dzisiejszych Międzyzdrojów. Na otaczającym go chodniku są
odciśnięte dłonie znanych gwiazd polskiego kina i teatru - pamiątka po
odbywającym się tu corocznie Festiwalu Gwiazd. Idąc dalej promenadą po
lewej stronie widzimy odnowiony i ładnie zadbany park zdrojowy im.
Fryderyka Chopina - z fontannami, ławeczkami i stylowymi lampami.
Znajduje się tu także Miejski Dom Kultury, w którym organizowane są
koncerty, przedstawienia i inne imprezy kulturalne. W piwnicach dyskoteka
Scena, której największą atrakcją jest obrotowy parkiet. Zaraz za Domem
Kultury znajduje się Gabinet Figur Woskowych, w którym oprócz znanych
sław możemy zobaczyć różne wystawy tematycznie związane z filmem. Visà-vis letnie ogródki, gdzie wieczorami gra zespół muzyczny, a także
amfiteatr. Dalej duży zielony skwer i szerokie wejście na molo i
poprzedzający go pasaż handlowy.
DZIEŃ PIERWSZY
Przebieg zajęć:
1. Poznajemy ośrodek, orientujemy się w terenie. Kupujemy widokówki z
Międzyzdrojów.
2. Witamy się z morzem - poznajemy drogę z ośrodka do plaży.
Sprawdzamy, ile czasu nam potrzeba na dojście najkrótszą drogą z plaży do
ośrodka. Poznajemy miejsca charakterystyczne na trasie. Uczymy się adresu
ośrodka wypoczynkowego. Spacer promenadą, wejście na molo, przejście
aleją gwiazd.
3. Wyjaśniamy słowa: plaża, wydmy, wydmy ruchome, promenada, molo,
falochron, morze, widnokrąg, brzeg, stan morza.
Każdy uczeń otrzymuje kartę pracy - słownik pojęć związanych z
krajobrazem nadmorskim.
KARTA PRACY
Słownik pojęć, związanych z krajobrazem nadmorskim
Plaża - brzeg prawie płaski, piaszczysty lub żwirowy
Wydma - piaszczysty pagórek lub wzgórze, usypane przez wiatr utworzone
przez naturę
Wydma ruchoma – powstała z akumulacji piasku wyrzucanego przez fale
morskie na brzeg. Osiąga wys. 30-40 m.
Promenada - spacerowa droga, zwykle atrakcyjnie położona pod względem
widokowym z licznymi atrakcjami
Falochron - budowla zabezpieczająca port i przebywające w nim statki przed
niebezpieczną falą morską. Falochrony zabezpieczają również plażę przed
skutkami sztormu. Są to drewniane pale wbite przy brzegu morza,
wchodzące w morze.
Morze - część wodnej powłoki ziemskiej, połączonej z innymi morzami i
oceanami. Morza zajmują 2/3 powierzchni Ziemi.
Widnokrąg - widomy horyzont, linia wzdłuż której widoczna z danego
stanowiska część terenu lub powierzchni morza wydaje się stykać ze
sklepieniem nieba.
Brzeg - miejsce zetknięcia się lądu z powierzchnią wodną.
Stan morza - określenie stopnia wzburzenia wód morskich wskutek
falowania. Wyraża się go w stopniach skali Beauforta (od 0 do 12 stopni).
4. Oglądamy mapę, wymieniamy większe miasta na trasie przejazdu z
Zielonej Góry do Międzyzdrojów. Na podstawie skali mapy obliczamy w
kilometrach odległość z Zielonej Góry do Międzyzdrojów. Zapisujemy wynik.
5. Zapoznajemy się z regulaminem pobytu na Zielonej Szkole, i czekających
nas zadaniach.
6. Podpisujemy oświadczenie o przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa na
wycieczce.
OŚWIADCZENIE
Oświadczam, że będę konsekwentnie przestrzegać regulaminu bezpiecznego i
zdrowego pobytu na Zielonej Szkole.
- Nie będę oddalać się od grupy bez wiedzy i zgody nauczyciela.
- Nie będę zakłócać ciszy nocnej (22.00-7.00).
- Nie będę korzystać z kąpieli morskiej bez zgody nauczyciela.
- Będę szanować sprzęty i urządzenia znajdujące się w pokoju i na terenie
ośrodka.
- Będę przestrzegać zasad bezpiecznego poruszania się po drogach w
mieście i poza miastem.
- Będę zjadać posiłki serwowane w stołówce ośrodka wypoczynkowego.
- Będę miły i uprzejmy w stosunku do opiekunów i do wszystkich kolegów i
koleżanek.
- Będę wykonywać wszystkie ćwiczenia i zadania wynikające z programu
Zielonej Szkoły.
Podpis ucznia .................................................................
7. Zaprowadzamy Dzienniki pokładowe – w zeszycie codziennie zapisywać
będziemy notatkę w formie kartki wydarzeń z dnia.
8. Piszemy widokówki do rodziców, pamiętając o prawidłowym adresowaniu.
9. Wykonujemy logo swojego pokoju.
DZIEŃ DRUGI
POZNAJEMY FAUNĘ I FLORĘ WOLIŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO
Przebieg zajęć:
1. Przypominamy sobie wiadomości na temat tego, co to jest park
narodowy.
2. Wyjaśniamy i pokazujemy na mapie parki narodowe w Polsce.
Zapisujemy nazwy parków narodowych położonych nad morzem
3. Udajemy się pieszo wytyczonym szlakiem na wycieczkę do parku
4. Czytamy tablice informacyjne Wolińskiego Parku Narodowego
znajdujące się przy bramie wejściowej. Omawiamy legendę mapy.
5. Wyjaśniamy pojęcie: rezerwat
6. Wędrujemy pieszo wytyczonym szlakiem do Rezerwatu Żubrów.
Oglądamy roślinność parku.
7. Przypominamy sobie, jak należy zachować się w parku narodowym.
8. Zapisujemy nasze wrażenia z wycieczki w Dziennikach pokładowych.
9. Uczymy się na pamięć wiersza „Muzyka naszego morza”.
Wiem,
Że lubisz muzykę
Posłuchaj
Morza przez chwilę:
Szum fal
Z ptasim krzykiem;
Głos okrętowych syren,
Wiatr śpiewający pod chmurą
Albo pod jasnym słońcemTo wszystko
Jest muzyką,
To nieustanny koncert.
- a kto te muzykę pisze?
W dzień pod niebem wysokim,
A nocą
Pod siecią gwiazd,
Falą, ptakiem, obłokiem,
Pisze je dla was czas...
10.
Odwiedzamy Muzeum Przyrodnicze w Międzyzdrojach. Poznajemy
faunę i florę wybrzeża, gatunki objęte ochroną. Historia ukryta w
bursztynie. Wymieniamy naturalne i kulturowe składniki krajobrazu
nadmorskiego
11.
Spacerujemy „Aleją Gwiazd”. Wymieniamy uwagi na temat
znanych polskich aktorów i filmów.
Szlaki w Wolińskim Parku Narodowym:
Szlak zielony (leśny)
Szlak zielony jest szlakiem cieszącym się największym zainteresowaniem ze
strony turystów. Fakt ten wynika głównie z obecnej na jego trasie Zagrody
Pokazowej Żubrów jak również przepięknego kompleksu jezior w okolicach
wsi Warnowo, Domysłów i Wisełka. Łączna jego długość to 15 km, choć
istnieje możliwość wcześniejszego zakończenia wędrówki poprzez częściową
realizację szlaku.
Propozycje podziału szlaku na etapy:
1. Brama dyrekcji WPN – Rezerwat Pokazowy Żubrów – 2,0 km
2. Rezerwat Pokazowy Żubrów – wieś Warnowo – 4,0 km
3. Warnowo – Jezioro Czajcze (półwysep) – 2,0 km
4. Jezioro Czajcze (półwysep) – Jezioro Kołczewo – 5,8 km
5. Jezioro Kołczewo – wieś Kołczewo (przystanek PKS) – 1,5 km
Trasą cieszącą się największą popularnością jest bez wątpienia odcinek
szlaku prowadzący do Zagrody Pokazowej Żubrów. Dla nieco bardziej
wytrwałych wędrowców atrakcyjna jest także trasa biegnąca w pobliżu jezior
WPN. Turyści zmotoryzowani preferują z kolei dojazd do miejscowości
Wisełka lub w bezpośrednie sąsiedztwo Jeziora Czajczego (niewielki parking
WPN), a następnie spacer tylko wokół samego jeziora.
Przebieg trasy
Brama dyrekcji WPN
Trasa wędrówki rozpoczyna się w centrum Międzyzdrojów, od bramy dyrekcji
WPN, skąd wychodzą zresztą wszystkie szlaki piesze wiodące przez teren
Parku. Brama ta otwiera jednocześnie wejście na „posesję” Parku, na której
znajduje się warte odwiedzenia Muzeum Przyrodnicze WPN oraz woliera z
bielikami i puchaczami.
Zagroda Pokazowa Żubrów
Jest to bez wątpienia największa atrakcja turystyczna WPN. Ośrodek ten
usytuowany jest w lesie, w odległości 2 km od centrum miasta. Już ponad 27
lat przyciąga on rzesze turystów dochodzącą nawet do 160.000 osób rocznie.
Szczególnie dużą popularnością cieszy się wśród dzieci i młodzieży oraz grup
zorganizowanych.
Wzgórze Gosań
Punkt widokowy „Góra Gosań” jest jedną z licznych atrakcji Międzyzdrojów
cieszących się wśród turystów dużą popularnością. Góra Gosań (95 m
n.p.m.) to najwyższe wzniesienie polskiego wybrzeża i jednocześnie jeden z
ładniejszych krajobrazowo jego fragmentów. Usytuowana na terenie
Wolińskiego Parku Narodowego jest jednym z czterech punktów widokowych
jakie znajdują się w tym Parku. Zdobycie szczytu wzgórza nie należy do
rzeczy trudnych, jednak po przebyciu około 300-metrowego odcinka, jaki
prowadzi od podnóża góry, zadyszki dostają również najbardziej
doświadczeniu turyści. Warto podjąć to małe wyzwanie, choćby tylko dlatego,
aby móc podziwiać najcenniejsze walory przyrodnicze Parku. Jednak
prawdziwą nagrodą jest wspaniały i zadziwiający widok ukazujący rozległą
panoramę Zatoki Pomorskiej.
Wybrzeże klifowe u podnóża góry Gosań
Muzeum Przyrodnicze Wolińskiego Parku Narodowego położone przy
ul. Niepodległości 3. Ekspozycja muzealna prezentuje przyrodę Parku
Narodowego. Bogate zbiory flory, fauny oraz przyrody nieożywionej. Stała
ekspozycja bursztynu bałtyckiego. Sala wystaw okresowych: malarstwo,
fotografika przyrodnicza. W kasie muzeum liczne wydawnictwa turystyczne:
foldery, przewodniki, widokówki, mapy. Obok muzeum stała ekspozycja pary
żywych orłów bielików (symbol Wolińskiego Parku Narodowego).
Muzeum WPN
Muzeum posiada bogate zbiory flory i fauny występującej na terenie
Wolińskiego Parku Narodowego. Zobaczyć możemy między innymi: ptaki,
ssaki żyjące w lasach parku, ptactwo wodne, owady oraz bogatą kolekcję
motyli. Duże wrażenie robią wypchane dziki, lisy i inne zwierzęta.
Muzeum czynne oprócz poniedziałków w godzinach 9-17, a poza sezonem do
15.
ZAPAMIĘTAJ
- Turysto! Wczasowiczu! Woliński Park Narodowy utworzony od 1960 r.
obejmuje ochroną część największej polskiej wyspy Wolin (woj.
zachodniopomorskie). Zajmuje powierzchnię 10937 ha. Jest pierwszym w
Polsce parkiem morskim. Park Narodowy – to cudowne laboratorium
stworzone przez przyrodę, - to możliwość poznania przyrody w jej
najpiękniejszej postaci, to – turystyka, odpoczynek, to piękno przeżycia dla
setek tysięcy turystów. Woliński Park Narodowy zwiedza rocznie około 500
tysięcy osób. Gdyby każda z tych osób złamała jedną gałązkę, zerwała jeden
bukiecik kwiatów, chodziła po wydmach i stromych brzegach nadmorskich
zwanych klifami, wydeptywała nowe ścieżki, to po wielu latach zamiast
rezerwatu przyrody – Woliński Park Narodowy stałby się zniszczoną martwą
pustynią. Dlatego też każdy turysta winien wiedzieć, że na terenie
Wolińskiego Parku Narodowego
NIE WOLNO:
- łamać gałęzi drzew i krzewów,
- zrywać lub deptać roślinności,
- płoszyć, niepokoić lub chwytać zwierząt,
- wchodzić do rezerwatów ścisłych,
- palić ognia i tytoniu,
- wynosić jakiekolwiek okazy,
- hałasować,
- niszczyć wydm nadmorskich i stromych wybrzeży klifowych,
- śmiecić,
- obozować,
- zbierać grzybów, jagód i innych płodów leśnych.
Każdy obywatel winien stawać w obronie przyrody wszędzie tam, gdzie
zachodzi tego potrzeba
DZIEŃ TRZECI
JESTEŚMY NAD MORZEM
Świnoujście to jedno z najbardziej fascynujących miast nad Bałtykiem.
Wielkim atutem miasta jest jego różnorodność. Świnoujście to nie tylko
tętniący życiem ośrodek wypoczynkowy, całoroczne uzdrowisko i port, ale
wspaniała, zróżnicowana, często dziewicza i nieodkryta przyroda.
W obszarze miasta odnajdziemy wszystko, co może zadowolić różnorodne
gusty i oczekiwania przybywających gości-od najpiękniejszych, najszerszych
plaż nad Bałtykiem, słynących z delikatnego, złotego piasku poprzez rozległe
tereny leśne i parkowe, akweny morskie i śródlądowe, zróżnicowaną faunę i
florę.
Świnoujście - leżące wyłącznie na wyspach miasto o powierzchni 198 km.
Wody stanowią około 50% jego łącznego obszaru. Tereny zielone to ponad
70% części lądowej miasta. Największe zamieszkane wyspy to Uznam, Wolin
i Karsibór. Miasto przecina rozległa cieśnina Świny, która od strony Zalewu
Szczecińskiego tworzy słynną Wsteczną Deltę Świny składającą się z około
44 wysp. Od zachodu do granic miasta przylega Park Natury Usedom,
obejmujący niemiecką część wyspy Uznam. Na wschodzie jest Woliński Park
Narodowy, prawdziwy klejnot nadmorskiej przyrody.
Pobyt w Świnoujściu daje nam możliwości atrakcyjnego spędzenia czasu bez
względu na pogodę i porę roku. Już wędrując po piaszczystej plaży
podziwiamy świat przyrody morza - drobne bursztyny wyrzucane na brzeg
przez morskie fale, liczne muszelki bałtyckich małżów oraz galaretowatą
chełbię modrą. Takiej wędrówce prawie zawsze towarzyszą krzykliwe mewy i
rybitwy. Piękne plaże opierają się o malownicze wały wydm porosłych
różnorodną roślinnością. Gdy znudzi się nam wygrzana słońcem piaszczysta
plaża, możemy udać się na spacer do wydmowych lasów. Nawet podczas
wiatru jest tutaj zacisznie, a słońce oddziałuje mniej intensywnie. Delikatny
aromat żywicznych sosen, przeplata się z zapachem leśnych ziół.
Rozległe lasy Świnoujścia położone są na trzech największych wyspach
(Uznam, Wolin i Karsibór) i znakomicie nadają się na dłuższe spacery czy
wycieczki rowerowe. W południowej części wyspy Uznam, wśród lasów i
mokradeł oraz terenów podmokłych Mierzei Uznamskiej znajduje się
Rezerwat Przyrody „Karsiborskie Paprocie” utworzony w 1989 roku, na
obszarze ponad 30 ha. Podlega tu ścisłej ochronie imponujący długosz
królewski – paproć, której liście osiągają dwa metry długości.
Podmokłe lasy okolic stanowią ostoję dzika i sarny. W lasach tych spotkamy
wszystkie gatunki grzybów z rydzami włącznie – rosną tu też jagody
czernice, borówki i żurawina. Basen Portowy Mulnik wcinający się w wyspę
Uznam to starorzecze dawnego koryta Świny. Swoje żeremie ma tu bóbr,
spotyka się wydrę i piżmaki, a w słońcu na polance wygrzewa się żmija
zygzakowata lub wąż zaskroniec, łowiący drobne ryby w płytkiej wodzie przy
brzegach.
We wstecznej delcie Świny leżą liczne wyspy, które są rajem dla ornitologów.
Można pływać wśród nich łodziami, jachtami i kajakami oglądając ptaki i
rośliny niespotykane w innych częściach naszego kraju. Wyspa Karsiborska
Kępa stanowi ostoję ptaków, którą opiekuje się Ogólnopolskie Towarzystwa
Ochrony Ptaków. Ujrzymy tu unikalną wodniczkę, orła Bielika i ponad 100
innych gatunków ptaków. Wyspy Bielawki, objęte są ochroną
Międzynarodowej Unii Ochrony Wybrzeży.
Przyroda Świnoujścia jest atrakcyjna o każdej porze roku. Wciąż fascynuje i
zachwyca czymś nowym, oryginalnym, a pragnienie aby to zobaczyć jest
najlepszą inspiracją do przyrodniczych wędrówek. Skarby natury czekają na
swoich odkrywców w najokazalszym, leżącym na wyspach polskim mieście,
pełnym przestrzeni, błękitu i zieleni – w Świnoujściu.
Warto obejrzeć w Świnoujściu
Zachodni falochron
(fot. S. Ryfczyński)
Zachodni falochron. Podobnie jak falochron
wschodni wybudowany w latach 1818-23.
Wieńczy go stawa "Młyny", znak nawigacyjny w
kształcie wiatraka - symbol Świnoujścia, obecny
na logo miasta. Ulubione cel wycieczek dla
spacerowiczów. Zakochani oglądają z tego
miejsca zachody słońca.
XIX-wieczny Wschodni Fort Artyleryjski
(Werk II) zwany Fortem Gerharda,
zwany Fortem Gerharda, z
charakterystycznymi, wchodzącymi w fosę
kaponierami. Powstały w latach 1848-18591877. W naszej części Europy jeden z
najlepiej zachowanych przykładów
fortyfikacji z tego okresu. Obecnie
udostępniony do zwiedzania, miejsce
licznych imprez kulturalnych. W Forcie
Wschodnim rezyduje pruski Komendant,
jego Adiutant oraz stadu kóz. Turystów
wpuszczają na teren obiektu studenci w
pickelhaubach, przebrani w pruskie
mundury.
XIX-wieczny Wschodni Fort
Artyleryjski (Werk II), zwany
Fortem Gerharda (fot. S.
Ryfczyński)
Latarnia morska - wysoka na 68 metrów i licząca
ponad 300 schodów. Najwyższa nad Bałtykiem, jest
zarazem jednym z najwyższych tego typu obiektów na
świecie. Zasięg światła latarni wynosi 25 mil morskich.
Z jej szczytu roztacza się przepiękny widok na
Świnoujście, Zatokę Pomorską i Zalew Szczeciński. Przy
latarni dział Muzeum Latarnictwa i Ratownictwa
Latarnia morska
(fot. S. Ryfczyński)
Ogólne informacje na temat O.O. Wapnica
Obwód Ochronny Wapnica położony jest w południowej części Wolińskiego
Parku Narodowego.
Jego powierzchnia wynosi 846,50 ha. Obszar Obwodu Ochronnego odznacza
się bardzo malowniczym i urozmaiconym krajobrazem, o czym decydują
wzniesienia moreny czołowej tworzącej Pagórki Lubińsko-Wapnickie i Dolinę
Trzciągowską w północnej części Obwodu oraz klifowe wybrzeże Zalewu
Szczecińskiego w południowej części Obwodu. W podłożu pagórków znajdują
się porwaki kredowe przyniesione tu przez lądolód z Półwyspu
Skandynawskiego. Szata roślinna na tym terenie jest bogata i urozmaicona.
Lasy stanowią 777 ha, co stanowi 91% powierzchni Obwodu. Powierzchnia
objęta ochroną ścisłą wynosi 275,05 ha, w skład wchodzą 3 obszary ochrony
ścisłej: im. dr Bohdana Dyakowskiego obejmujący fragment buczyny
pomorskiej z perłówką jednokwiatową, im. prof. dr Władysława Szafera
obejmujący buczynę pomorską z żywcem cebulkowym i im. prof. dr Adama
Wodniczki obejmujący wybrzeże klifowe. Najbardziej interesujące są
charakterystyczne lasy buczyn pomorskich i mieszane lasy bukowo-dębowososnowe. W okolicach Wapnicy występuje typowa forma buczyny pomorskiej.
Na północnych stokach wzniesień w runie dominuje żywiec cebulkowy, zaś na
południowych perłówka jednokwiatowa. Lasy bukowo-dębowo-sosnowe
urozmaicają pomnikowe okazy starych dębów szypułkowych. Wśród roślin
tego lasu najbardziej charakterystyczny jest wiciokrzew pomorski. Zbocza
klifu nad zalewem pokryte są gęstymi zaroślami tarniny, głogu i róży, a
miejsca wolne od krzewów porasta roślinność ciepłolubna, która nie
występuje w żadnym innym Obwodzie Ochronnym: krwawnik panoński,
pięciornik wiosenny, ciemiężyk białokwiatowy. Ze świata zwierzęcego na
uwagę zasługują: jelonek rogacz, paź królowej, gniewosz plamisty, kania
ruda, pszczołojad, dzięcioł zielony. Przez teren Obwodu przebiega szlak
turystyczny niebieski. Najciekawsze miejsca to punkt widokowy Zielonka z
widokiem na deltę Świny, Piaskowa Góra z jeziorem Turkusowym oraz dąb
„Wolinian”.
Jezioro Turkusowe w Wapnicy
Jezioro swą nazwę zawdzięcza kolorowi - jest ono turkusowe dzięki
złożom wapnia, które znajdują się na dnie. Głębokie na 21 metrów jest
największym akwenem leżącym na terenie Wolińskiego Parku
Narodowego. Bajeczną barwę jeziora można podziwiać z tarasu
widokowego u podnóża jeziora.
Będąc w Wapnicy warto obejrzeć:
Wyrzutnie rakiet V3 - Wicko
Znajdujące się na wzgórzach miejscowości Wicko stanowiska artyleryjskie
V3 pochodzą z okresu II wojny światowej, tj. fundamenty podłoża luf (30
m długości) dalekonośnych dział, którymi hitlerowcy zamierzali z Francji
ostrzeliwać Londyn. Dotrzeć możemy tam pieszo niebieskim szlakiem lub
samochodem (kierunek: Lubin)
Przebieg zajęć:
1. Jedziemy do Świnoujścia. Przeprawiamy się promem na wyspę Uznam
2. Oglądamy mapę wybrzeża, wpisujemy najbliższe miejscowości
znajdujące się na wschodzie, zachodzie, północy, południu od
Międzyzdrojów.
3. Zwiedzamy Muzeum Rybołówstwa, stemplujemy Dzienniki pokładowe.
4. Płyniemy statkiem po porcie – zwiedzamy port. Oglądamy przystań
jachtową, statki pasażerskie, statki handlowe, okręty w przystani
wojskowej.
5. Wchodzimy na latarnię morską w Świnoujściu.
6. Bierzemy czynny udział w programie – zabawie rycerskiej w Forcie
Gerharda – zakończonej wystrzałem armatnim. Poznajemy historię
fortu, teren i obiekty. Bierzemy udział w szkoleniu wojskowym,
zakończonym musztrą.
7. Zwiedzamy miasto, oglądamy kościół Chrystusa Króla - z
podwieszonym statkiem. Podziwiamy witraże
8. Jedziemy do Wapnicy. Poznajemy historię ziemi wolińskiej. Podziwiamy
bardzo stary dąb. Spędzamy chwile obok Jeziorka Turkusowego.
Historia związana z tą okolicą
9. Spacer nad morzem
10.
Obserwujemy linię widnokręgu, oznaczamy kierunki świata w
terenie za pomocą kompasu.
11.
Idziemy brzegiem morza kamienistym wybrzeżem. Zbieramy
muszelki, kamienie, bursztyny. Okruchy bursztynów posłużą do
doświadczeń stwierdzających jak zachowuje się bursztyn w wodzie
słodkiej i słonej.
12.
Obserwujemy nabrzeże i rozmawiamy na temat klifu. Wchodzimy
na Górę Gosań, podziwiamy z tarasu widokowego panoramę morza.
Oceniamy z wysokości niszczącą działalność fal morskich. Wędrujemy
szlakiem rezerwatu podziwiając roślinność. Wracamy brzegiem morza.
13.
Oglądamy przystań rybacką. Poznajemy pracę rybaków i budowę
kutrów
14.
W ośrodku utrwalamy pojęcia związane z krajobrazem
nadmorskim
15.
Zapisujemy wrażenia w Dzienniku pokładowym
16.
Odwiedzamy szkołę podstawową w Międzyzdrojach. Uzyskujemy
zgodę na rozegranie meczu piłkarskiego z miejscową drużyną, na
tartanowym boisku. Rozgrywamy towarzyski mecz piłki nożnej.
SŁOWNIK POJĘĆ ZWIĄZANYCH Z KRAJOBRAZEM NADMORSKIM
Okrzemki – jednokomórkowe glony żyjące w morzu
Chełbia modra – pospolicie występuje w wodach Bałtyku, należy do
jamochłonów
Krab wełnistoręki – żyjący w Bałtyku, przywędrował prawdopodobnie z
Chin
Kontenerowiec – statek przystosowany do przewozu różnych towarów w
specjalnych pojemnikach zwanych kontenerami
Chłodnicowiec – statek umożliwiający przewóz łatwo psujących się
towarów w niskiej temperaturze
Erozja - żłobienie, niszczenie powierzchni terenu przez czynniki
zewnętrzne: wody płynące strugami, wymywające składniki gleby, wiatr,
lodowiec
Abrazja – niszczenie stromego wybrzeża wskutek przyboju
Klif - urwisko, strome wybrzeże
Jantar - bursztyn, kopalna żywica z drzew iglastych
Morszczyn - glon morski, inaczej brunatnica. Jej długość dochodzi do 1 m.
Tworzy łąki podwodne, ma charakterystyczne pęcherzyki pławne na
powierzchni, dostarcza jodu.
DZIEŃ CZWARTY
OBSERWUJEMY POGODĘ – OKREŚLAMY CECHY WIATRU
Trochę o Bałtyku
Dzisiejszy Bałtyk jest akwenem nietypowym, niepodobnym do innych
mórz świata. Przede wszystkim jest morzem bardzo płytkim, o średniej
głębokości zaledwie 52 m, podczas gdy średnia głębokość Morza
Kaspijskiego wynosi 184 m, a Morza Czarnego nawet 1149 m. Dla
porównania warto też wspomnieć, że średnia głębokość Wszechoceanu
sięga aż 3795 m. Bałtyk jest morzem śródlądowym, łączącym się z
sąsiednim Morzem Północnym jedynie wąskim i płytkimi cieśninami, które
utrudniają dopływ słonych wód oceanicznych. Fakt ten ma decydujący
wpływ na zasolenie wód bałtyckich, które jest niewielkie w porównaniu z
zasoleniem oceanu (średnie zasolenie wód powierzchniowych Bałtyku 7,5‰, oceanu - 36,6‰). Istotną cechą wód bałtyckich jest ich
uwarstwienie. Wyróżnia się dwie zasadnicze warstwy: wód
powierzchniowych i głębinowych. Wody powierzchniowe mają niskie
zasolenie, są dobrze wymieszane i natlenione, ich temperatura waha się w
zależności od sezonu, od 0°C do 20°C. Wody głębinowe o zasoleniu 1222‰ posiadają prawie stałą temperaturę 4-6°C. W warstwie pośredniej
tzw. haloklinie (na głębokości 40-80 m), następuje gwałtowny wzrost
zasolenia i tym samym gęstości wody.
W świadomości wielu ludzi Bałtyk to tylko całkowicie pozbawiony życia
zbiornik wody. To nie jest prawda. Mogłoby być lepiej to fakt, ale również
mogłoby być gorzej. To najsłodsze morze świata jest środowiskiem życia
dla wielu gatunków ryb, ssaków i skorupiaków. Niestety, foki i morświny
są rzadkością, ale zaczęto realizację programów mających na celu
przywrócenie dużej liczebności tych zwierząt. W naszym morzu żyją m.in.
śledzie, szproty, dorsze, łososie i niezbyt przyjemna chełbia modra :-)
Większość zwierząt zamieszkujących nasze morze to imigranci z innych
mórz lub wód słodkich. Na przykład niedawno bo w roku 1990 Stacja
Morska UG doniosła że pojawił się nowy przybysz który nazywa się "babka
bycza". Ryba ta około 20 cm długości, dużą obłą głowę, ciemną plamę na
pierwszej płetwie grzbietowej. Według naukowców ryba ta dostała się do
Bałtyku dzięki statkom które w wodach zęzowych przywiozły ją z Morza
Kaspijskiego lub Czarnego:) mogła też przywędrować sama rzekami.
Najliczniej występuje w okolicach Gdyni. Z roślin można spotkać m.in.
zielenice, brunatnice, trawy morskie, krasnorosty.
DLACZEGO WODA MORSKA JEST SŁONA?
Daleko nad morzem żyli dwaj bracia, jeden bogaty, a drugi biedny.
Kiedyś, przed Narodzeniem, przychodzi biedny do bogatego i mówi:
— Wolę dawać, bracie, niż prosić, żeby mi dano. Ale tak mi się w tym roku
nie powiodło, że nie mam nic dla dzieci na święta. Może podarowałbyś mi
trochę jedzenia.
Bogaty pomyślał i pyta:
— A zrobisz to, co ci każę? Jeżeli mi przyrzekniesz, że zrobisz, to ci podaruję
całą szynkę wędzoną.
— Przyrzekam — odpowiedział biedny.
— No to bierz tę szynkę. A teraz idź z nią do diabła i nie przychodź do mnie
więcej.
Słowo się rzekło, trzeba go dotrzymać. Wziął biedak szynkę, westchnął
ciężko i poszedł.
Idzie, idzie, diabła szuka, skoro brat kazał iść do diabła.
Zawędrował wreszcie do podziemnej jaskini, w której palił się wielki ogień.
Obok ogniska starzec z białą brodą ociosywał Wodę.
— Co robisz? — zapytał wędrowiec.
— Chociaż tu już przedsionek piekła, jednakże zachowujemy ziemskie
obyczaje, więc szykuję kłodę Jul na świąteczne ognisko.
— Kiedy tu przedsionek piekła, to może jest i diabeł ?Szczerząc zęby i
skamląc starały się wyrwać mu szynkę tak zapalczywie, że diabeł-dozorca nie
mógł ich rozpędzić.
— Diabeł stróżuje obok, w sieni. Ale pilnuj swojej szynki, bo tam głodują za
karę łakomczuchy. Jak zobaczą, że masz szynkę, nie opędzisz się od nich.
Najlepiej zrób tak: powiedz im, że sprzedasz tę szynkę, ale nie za pieniądze,
tylko za stary, ręczny młynek, który stoi u nich w sieni przy drzwiach.
Posłuchaj mojej rady, nie pożałujesz.
Biedak wszedł do piekielnej sieni i zaraz dopadła go zgraja brudnych,
wychudzonych potworków ze szczurzymi ogonami.
— Oddam wam szynkę, ale dajcie mi wasz młynek — zawołał biedak, chociaż
co prawda trochę mu było żal tej pięknej szynki.
Potworki zgodziły się, porwały szynkę i zaczęły ją sobie wydzierać, a
biedak chwycił młynek pod pachę i uciekł.
— Zaufałeś mi i dobrze na tym wyjdziesz — powiedział starzec w
przedsionku. — Co tylko rozkażesz, wszystko ci ten młynek namiele. Tylko
nie zapomnij, jak się go zatrzymuje, bo miałbyś z nim kłopot. Widzisz ten
guziczek? Naciśniesz go trzy razy, a wtedy młynek stanie.
Biedak podziękował starcowi i poszedł. Dopiero nocą trafił do domu z
powrotem.
— Gdzieżeś był tak długo? — spytała go żona. — Czekaliśmy na ciebie aż do
wieczora, wreszcie dzieci poszły spać głodne. Choć to dziś takie wielkie
święto, nie miałam nawet patyka, żeby rozpalić ogień i nie miałam co włożyć
do garnka.
— Nie martw się — zawołał biedak wesoło. — Zaraz będziesz miała wszystko,
o czym tylko zamarzysz.
Postawił młynek na stole i kazał mu mleć różne rzeczy po kolei. Młynek aż
furkotał, tak się kręcił. Nie minęła godzina, już ogień palił się w kominie i
pełno smakołyków gotowało się i piekło.
Na trzeci dzień świąt biedacy zaprosili przyjaciół na ucztę. Przyszedł także
bogaty brat. Nie mógł się nadziwić, skąd się wzięły te wyborne potrawy. Poty
wypytywał brata, aż ten przyznał mu się do wszystkiego i pokazał mu
czarodziejski młynek.
Bogaty pozazdrościł biedakowi i zaczął się napraszać o młynek. Nudził
brata i nękał, aż wreszcie wytargował od niego młynek za trzysta talarów.
Tamten wymówił sobie tylko, że zatrzyma młynek aż do sianokosów, bo
chciał sobie przygotować zapasy.
Kiedy nastała pora sianokosów, bogaty brat zabrał młynek. Jego żona
poszła na łąkę z parobkami, ale on był na to za leniwy. Powiedział, że
zostanie w domu i przygotuje obiad. Wiedział, że się nie napracuje, bo
przecież młynek wszystko zrobi za niego.
Położył się z powrotem pod pierzynę i zasnął. W południe rozkazał:
— Młynie, zmiel zupę na mleku, śledzie i chleb!
Czarodziejski młynek zaczął mleć, a gospodarz tylko podstawiał garnki i
półmiski, póki wszystkich nie napełnił.
Ale brat zapomniał mu powiedzieć, jak się młynek zatrzymuje, więc lała się
z niego mleczna zupa, wysuwały się śledzie i wyskakiwały kromki chleba bez
ustanku, chociaż gospodarz krzyczał i walił go pięściami, żeby przestał
nareszcie.
Zupa zalała podłogę. Brodząc po kolana gospodarz z trudem dobrnął do
drzwi, szarpnął je z całej siły i otworzył. Biały strumień wylał się przez sień
na podwórze, a z podwórza na drogę, niosąc śledzie i chleb.
Gospodyni właśnie wracała tą drogą z robotnikami do domu na obiad, aż tu
na ich spotkanie pędzi spieniony biały potok. Zaczęła krzyczeć i wzywać
ratunku.
Pobiegł bogaty brat do biednego i woła z daleka:
— Zabieraj z powrotem twój zwariowany młynek, bo nas wszystkich potopi!
— Nie mam już trzystu talarów, żeby ci oddać, kupiłem za nie coś niecoś do
gospodarki.
— Oddasz, jak będziesz mógł, ale chodź co prędzej i weź młynek!
Czarodziejski młynek wrócił więc znowu do biednego brata. Po jakimś
czasie przestał on być biedny, postawił sobie porządne zabudowania, kupił
kawał pola i łąkę, miał krowy, parę koni i owce.
A ponieważ jego dom stał nad samym morzem i były tam przy brzegu
niebezpieczne skały, więc kazał młynkowi zemleć, co potrzeba i wystawił
obok domu latarnię morską, żeby się statki nie rozbijały. Pokrył ją złotą
blachą, więc i w dzień świeciła z daleka.
Niezadługo stał się sławny w całym kraju, wszyscy opowiadali sobie o jego
młynku i o latarni.
Minęło parę lat. Kiedyś przypłynął statkiem nieznajomy i wylądował przy
latarni morskiej.
— Jestem kapitanem okrętu — powiedział. — Jeżdżę do dalekiego kraju po
sól. Przeszedłem wiele niebezpiecznych chwil, kilka razy mój statek omal nie
utonął. Chciałbym kupić, panie, twój młynek. Kazałbym mu mleć sól dla
całego naszego miasta, a wtedy ja i moja załoga nie potrzebowalibyśmy
narażać się na burze i napaści korsarzy. Rozumiem, że tanio tego młynka nie
oddasz, ale powiedz, proszę, swoją cenę. Jeśli tylko starczy mi majątku, to
go kupię.
Gospodarz pomyślał, naradził się z żoną na osobności, potem wrócił do
kapitana i powiedział tak:
— Kiedy zdobyłem ten młynek, byliśmy biedni. Teraz mamy już dobytku aż
nadto, nie zaznamy biedy do końca życia, więc słuszne będzie, jeżeli oddamy
czarodziejski młynek temu, kto potrzebuje go więcej od nas. Weźcie go,
panie, darmo.
Kapitan tak się ucieszył, że pochwycił od razu młynek i pobiegł za nim do
swego statku.
Gospodarz wyskoczył z domu za nim i wołał:
— Poczekajcie, kapitanie! Nie wiecie jeszcze, jak się młynek zatrzymuje.
Wróćcie się, to wam pokażę.
Ale tamten nie słuchał i nie oglądał się za siebie. Bał się, że gospodarz
może się rozmyślił i dlatego odwołuje go z powrotem.
Wbiegł na statek, podniósł co prędzej kotwicę, rozwinął żagle i odpłynął.
Kiedy znalazł się na pełnym morzu, postanowił od razu wypróbować swój
młynek i kazał mu mleć sól. Posłuszny młynek zatrząsł się, zaterkotał i zaczął
pracować tak gorliwie, że wnet napełnił kapitanowi skład na dnie statku. Ale
sypał sól i sypał dalej bez ustanku, choć kapitan próbował go zatrzymać na
wszelkie sposoby.
Statek zasypany solą byłby zatonął pod ciężarem, więc kapitan z wielkim
żalem musiał wrzucić młynek do morza, żeby się ratować.
Teraz młynek leży na dnie i wciąż miele sól, a fale roznoszą tę sól po
wszystkich morzach świata.
Port Handlowy Świnoujście posiada dogodne położenie geograficzne oraz
dobre śródlądowe, kolejowe i drogowe połączenia z zapleczem lądowym.
Statki wchodzą do portu bezpośrednio z Zatoki Pomorskiej. Port w
Świnoujściu jest położony najbliżej dalekomorskich szlaków handlowych (w
porównaniu do innych polskich portów). Roczne możliwości przeładunkowe około 12 milionów ton.
Oferowane usługi:
- przeładunki i składowanie towarów masowych i
drobnicy
- obsługa statków o maks. zanurzeniu 12,80 m
(przy średnim stanie wody 500).
Geograficzne usytuowanie Portów
Świnoujścia przez lata określało funkcje,
kierunki i możliwości rozwoju
gospodarczego regionu morskiego.
Strategiczna lokalizacja portów ujścia
Odry na obszarze krzyżujących się
szlaków transportowych ze Skandynawii
do południowej i zachodniej Europy oraz
ze Wschodu na Zachód przyczyniły
się do powstania jednego z większych portów morskich na Bałtyku.
Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. jest najbliższym portem
morskim dla obszaru zachodniej Polski włączając najbardziej
uprzemysłowiony Śląsk, część wschodnich Niemiec z Brandenburgią
i aglomeracją Berlina, a także Republiki Czeskiej i Słowackiej.
Tradycyjnie przez ostatnie dziesięciolecia porty w Szczecinie
i Świnoujściu były najważniejszym portem tranzytowym dla ładunków
czeskiego i słowackiego handlu zagranicznego. Obecnie naszym najbliższym
partnerem tranzytowym są Niemcy.
Zanieczyszczenia Bałtyku
Morze Bałtyckie, mimo że nie należy do największych na świecie zajmuje
czołowe miejsce w niechlubnym rankingu najbardziej zanieczyszczonych
mórz. Przyczynia się do tego rolnictwo, przemysł, społeczeństwo oraz
żegluga krajów położonych nad Bałtykiem.
Bałtyk to wewnątrzkontynentalne niewielkie stosunkowo morze, (385 000
km²) w porównaniu do swojego zlewiska, obejmującego obszar 1 629 550
km². Morze to zawiera zaledwie 1/60 000 część mas wodnych całego
Wszechoceanu, wciśnięte między wybrzeża Skandynawii, Europy Środkowej,
i Półwyspu Jutlandzkiego, rozciąga się w kierunku południkowym na
przestrzeni ok. 1500 km, w równoleżnikowym zaś – 650 kilometrów.
Powierzchnia jego, wraz z powierzchnią cieśnin Sund, Mały i Duży Bełt oraz
Kattegat i Skagerrak, łączących z Morzem Północnym, wynosi 422 300 km².
Objętość wód Bałtyku szacują hydrologowie na 22 000 km². Bałtyk jest więc
morzem płytkim – przeciętna głębokość nie przekracza kilkudziesięciu
metrów (średnio 55 m).
Zlewisko Bałtyku zamieszkuje ponad 140 milionów ludzi, wytwarzających
prawie 15% produkcji ogólnoświatowej. Nad brzegami leży około 60 wielkich
miast oraz uchodzi do niego ok. 200 rzek. Szacunkowo, ilość zanieczyszczeń
wprowadzanych przez poszczególne państwa do wód Bałtyku ocenia się na
1,2 mln ton rocznie. Jest to liczba niebezpiecznie wysoka. Ożywiona wymiana
handlowa wyraża się ilością 70 tysięcy statków wpływających rocznie przez
cieśniny. Do tego należy doliczyć flotę łowiącą na Bałtyku w ciągu całego
roku. Nad Bałtykiem znajduje się około 1000 portów i przystani. W
stoczniach położonych nad brzegami Morza Bałtyckiego w Kopenhadze,
Kilonii, Rostocku, Szczecinie, Gdańsku, Sankt Petersburgu, Sztokholmie itd.
Budowana jest poważna liczba nowoczesnych statków.
Przebieg zajęć:
1. Idziemy na plażę, określamy prędkość wiatru za pomocą wiatraczka,
chustki, wilgotnego palca. Obserwujemy wczasowiczów: jak oni
zabezpieczają się przed wiatrem? Wyjaśniamy, dlaczego siła wiatru na
promenadzie i na plaży jest różna
2. Słuchamy legendy: „Dlaczego woda w morzu jest słona?” –
opowiadanej przez nauczyciela na plaży.
3. Puszczamy latawce i papierowe samolociki. Obserwujemy ich lot.
Spacerujemy plażą i rozróżniamy zanieczyszczenia na plaży
4. Mierzymy szerokość plaży krokami i taśmą mierniczą
5. Rozmawiamy o czystości plaży.
6. Organizujemy chrzest morski – zbieramy rekwizyty
7. Plażujemy: budujemy rzeźby z piasku, gramy w dwa ognie, ringo,
zbieramy muszelki, kamyki, piórka
8. Jedziemy do Świnoujścia na basen. Pływamy pod okiem ratowników na
krytym basenie
9. Zwiedzamy port handlowy
10.
Organizujemy ognisko. Wieczorna, uroczysta kolacja na
powietrzu, połączona z pieczeniem kiełbasek. Przeprowadzenie chrztu
morskiego. Wybranie władców morza Neptuna i Prozerpiny. Poddanie
się próbom wytrwałości – tor przeszkód przez pokrzywy, picie
diabelskiego napoju, odpowiedzi na trudne pytania. Pasowanie na
morskiego zucha, nadanie wesołego imienia związanego z morzem.
Popisy przy ognisku. Zabawa taneczna, rozdanie nagród, słodkich
upominków za uczestnictwo w zabawach i konkursach.
KARTA PRACY
POJĘCIA ZWIĄZANE ZE SPOTKANIEM W WODACH BAŁTYKU
Transport morski - przewożenie towarów drogą morską. Ułatwia wymianę
handlową z innymi krajami.
Rybołówstwo – dziedzina gospodarki związana z morzem
Trawlery – rodzaje kutrów rybackich do połowu ryb na Bałtyku
Stocznia – miejsce budowy statków
Prom – szybko i wygodnie przewozi pasażerów oraz samochody
Zanieczyszczenia wody morskiej – przemysłowe, rolnicze, komunalne,
chemiczne
Fauna – zbiór gatunków zwierząt żyjących na danym obszarze
Flora – zbiór gatunków roślin żyjących na danym obszarze
Batyskaf – statek przystosowany do zanurzania się pod wodę
Plankton – organizmy zamieszkujące toń wodną, które są biernie
unoszone przez prądy wody
Koło sterowe – inaczej, kierownica statku, przyrząd służący do
sterowania, kierowania statkiem
Kotwica – przedmiot bardzo ciężki, wykonany z żelaza, służący do
zatrzymywania statku w wybranym miejscu, dzięki zakotwiczeniu, czyli
zrzuceniu kotwicy na dno zbiornika wodnego
Sekstant – przyrząd, dzięki któremu w czasie rejsu można dokładnie
określić położenie statku
11.
Poznajemy pracę ludzi w porcie
12.
W ośrodku zapoznajemy się z alfabetem Morse’a. Dowiadujemy
się, że chociaż obecnie statki mają doskonałe wyposażenie do
przekazywania informacji, to nadal używa się na nich tego alfabetu.
Dzieci zapisują krótki tekst znakami alfabetu
13.
Uzupełniamy karty pracy, związane z transportem morskim i
portem.
Alfabet Morse’a
a
.-
b
-...
c
-.-.
d
-..
e
.
f
..-.
g
--.
h
....
i
..
j
.---
k
-.-
l
.-..
m
--
n
-.
o
---
p
.--.
q
--.-
r
.-.
s
...
t
-
u
..-
v
...-
w
.--
x
-..-
y
-.--
z
--..
DZIEŃ PIĄTY
ZWIEDZAMY GABINET FIGUR WOSKOWYCH
Przebieg zajęć:
1. Porządkujemy nasze sypialnie. Dziękujemy gospodarzom ośrodka za
miłe przyjęcie
2. Żegnamy się z morzem – zabieramy na pamiątkę trochę piasku i
muszelek, które wykorzystamy na zajęciach plastycznych
3. Dyskutujemy na temat: Co człowiek robi, aby chronić teren nadmorski?
Wnioski
4. Zwiedzamy gabinet figur woskowych. Poznajemy sposób wykonania
figur. Kolejne czynności podczas odlewów woskowych. Rozpoznajemy
postaci ze świata filmu i teatru.
5. Dokonujemy ostatniego wpisu do dziennika pokładowego.
6. Ruszamy w drogę powrotną do domu.