Zawieranie umów

Prawo cywilne – ćwiczenia; 2014/2015 1
dr Michał Kućka, dr Anna Rachwał
CZĘŚĆ OGÓLNA: (6) zawieranie umów
1. W lokalnej gazecie ukazało się ogłoszenie Karoliny: „Wynajmę 3 pokojowe, nieumeblowane mieszkanie, położone
w Bronowicach za kwotę 1500 zł/m-c”. Po uzyskaniu danych od redakcji czasopisma Jan napisał do Karoliny
na mejlowo, że jest zgadza się na warunki i chciałby jak najszybciej się wprowadzić. Karolina odpisała, że umowa
zostanie zawarta po castingu, który organizuje w nadchodzący piątek (ma przyjść czterech kandydatów na najemców).
Czy Jan może żądać wydania lokalu od Karoliny?
2. Na wystawie w salonie sprzętu AGD wystawiono lodówkę z oznaczeniem ceny. Ponieważ wskazana cena była
niezwykle atrakcyjna, natychmiast pojawiło się kilku klientów, którzy chcieli zakupić tę lodówkę. Sprzedawczyni
zawarła umowę z pierwszym klientów i wydała mu lodówkę z wystawy, natomiast kolejnym oferuje dokładnie takie
same lodówki (z magazynu) po wyższej cenie. Klienci uważają jednak, że również zawarli umowy sprzedaży po niższej
cenie i żądają wydania im lodówek. Wśród zaniepokojonych klientów jest Jurek. Czy Jurek może żądać wydania
lodówki?
3. Joasia złożyła na czacie skajpowym swojej koleżance Oli ofertę sprzedaży swojego 5 letniego samochodu
za 20 000 zł. Na drugi dzień zjawił się u Joasi jej znajomy Zbyszek i stwierdził, że chętnie kupi ten samochód
za 21 000 zł. Joasia zgodziła się na to i wydała mu samochód. Trzy dni później Asia otrzymała odpowiedź od Oli
o przyjęciu oferty. Po kilku dniach Ola domaga się wydania samochodu od Joasi. Czy zasadnie?
4. Tomasz złożył Karolowi oświadczenie, że chce sprzedać mu swój samochód za 10 000 zł. Oświadczył ponadto,
że będzie oczekiwał na odpowiedź Karola dwa dni, ale zastrzega sobie prawo sprzedania pojazdu w tym czasie komuś
innemu. Następnego dnia do Tomasza zgłosił się Piotr i zaoferował korzystniejszą cenę niż 10 000 zł. Tomasz sprzedał
Piotrowi samochód, którego jednak jeszcze nie wydał. Tego samego dnia pojawił się Karol i oświadczył, że ofertę
przyjmuje. Domaga się od Tomasza wydania samochodu, będąc gotowym do zapłaty ceny. Czy Karolowi przysługuje
roszczenie o wydanie pojazdu? [kazus egzaminacyjny, Casebook, zestaw IX, kazus 1]
5. Jan Uparty wracając z podróży na lotnisku zobaczył wystawiony stylowy fotel z informacją umieszczoną obok, że jest
on przeznaczony do sprzedaży za cenę 3 tys. zł. i można go nabyć w salonie mebli „Styl” należącym do Pawła Kupca.
Po trzech dniach od powrotu sporządził dokument o następującej treści „Oświadczam, iż kupuję wasz fotel stylowy
wystawiony na lotnisku na warunkach określonych w informacji tam zawartej. Proszę o dostarczenie go pod mój adres
dzisiaj.” Oświadczenie to przesłał faksem do salonu „Styl”. Fotel został dostarczony pod wskazany adres w tym samym
dniu z informacją, że rachunek za fotel zostanie przesłany w dniu następnym. Przesłany następnego dnia rachunek
opiewał na kwotę 3,5 tys. zł. Jan Uparty zadzwonił do salonu i otrzymał informację, że prawdopodobnie pracownicy
lotniska nie zmienili ceny w zamieszczonej obok fotela informacji. Cena od przeszło tygodnia wynosiła natomiast
3,5 tys. zł., a nie 3 tys. W związku z tym Jan Uparty przesłał do salonu faksem kolejne pismo o treści: „W związku
z zaistniałą sytuacją jestem gotowy zapłacić za fotel 3,3 tys. zł., oczekuję odpowiedzi do końca jutrzejszego dnia”. Nie
otrzymał jednak odpowiedzi na to pismo. Kilka dni później Paweł Kupiec zażądał od Jana zapłaty 3,5 tys. zł. Czy żądanie
zapłaty 3.5 tys. zł od Jana jest zasadne? [kazus egzaminacyjny]
6. Prezes Fundacji „Ratujmy przyrodę” zobaczył w witrynie sklepu „Dobre meble” pasujący do biura Fundacji komplet
mebli w cenie 3 tys. zł. Fundacja złożyła w formie pisemnej oświadczenie o zakupie tych mebli i wysłała je do sklepu
pocztą. Zgodnie z nim meble miały zostać dostarczone do Fundacji w dniu 4 kwietnia, a zapłata miała nastąpić w dniu
7 kwietnia. Do sklepu oświadczenie doszło w dniu 1 kwietnia. Ponieważ dzień później Wiceprezes Fundacji znalazł
atrakcyjniejszą ofertę zakupu mebli, Fundacja chcąc zrezygnować z zakupu mebli za 3 tys. zł wysłała do sklepu „Dobre
meble” kolejne oświadczenie odwołujące poprzednie. Oświadczenie o odwołaniu doszło do sklepu w dniu 3 kwietnia.
Pomimo to sklep zgodnie z pierwszym otrzymanym oświadczeniem wysłał do Fundacji meble z witryny w dniu
4 kwietnia. Fundacja odmówiła przyjęcia mebli. Sklep podnosząc, że w związku z tym Fundacja jest w zwłoce, zażądał
zapłaty ceny wraz z odsetkami ustawowymi za każdy dzień zwłoki. Oceń powstałą sytuację prawną po stronie sklepu
i po stronie Fundacji. [kazus egzaminacyjny]
1
Prawo cywilne – ćwiczenia; 2014/2015 2
dr Michał Kućka, dr Anna Rachwał
7. W dniu 10 listopada 2008 r. spółdzielnia „Transportowiec" złożyła spółce z o.o. „Palety" zamówienie na towar
(12 palet). Zamówienie nie określało ceny towaru. W dniu 15 listopada 2008 r. spółka wysłała spółdzielni zamówiony
towar wraz z fakturą, w której określono termin zapłaty ceny na dzień 30 listopada 2008 r. W dniu 20 listopada 2008 r.
spółdzielnia odebrała fakturę i towar, który przeznaczyła do użycia w swojej działalności gospodarczej. Spółdzielnia
zapłaciła cenę dopiero w dniu 10 stycznia 2009 r. Spółka domaga się od spółdzielni zapłaty odsetek ustawowych
za opóźnienie w zapłacie ceny. Spółdzielnia twierdzi, że umowa sprzedaży została zawarta między stronami dopiero w
dniu zapłaty ceny, tj. w dniu 10 stycznia 2009 r. , zaś do tej daty spółka miała jedynie roszczenie o zwrot towaru; skoro
dopiero przez zapłatę żądanej przez spółkę ceny towaru doszło do zawarcia umowy sprzedaży, to nie ma opóźnienia
w zapłacie ceny, a tym samym bezzasadne jest roszczenie spółki o zapłatę odsetek ustawowych. Czy zarzut spółdzielni
jest zasadny? [kazus egzaminacyjny]
8. Mariusz prowadzi mały sklep. Złożył hurtownikowi Piotrowi ofertę zakupu 20 kompletów przyborów szkolnych
za określoną cenę. Ofertę wysłał pocztą. Oferta doszła do Piotra 4 czerwca. Dwa dni później, zanim Piotr wysłał swoją
odpowiedź , Mariusz przysłał drugie pismo, z którego wynikało, że cena, którą podał poprzednio jest za wysoka
i w związku z tym zmienia treść swojej oferty. Obniżając cenę o 5 %. Piotr jednak, zaraz po nadejściu tego pisma,
wysłał do Mariusza odpowiedź, z której wynika, że przyjmuje ofertę w jej pierwotnym brzmieniu, natomiast drugie
pismo uważa za pozbawione znaczenia. Piotr dostarczył Mariuszowi przybory szkolne i domaga się zapłaty
w wysokości wynikającej z jego pierwszego listu. Czy zasadnie? [kazus egzaminacyjny, Casebook, zestaw IV, kazus 1]
9. Maria była właścicielem nieruchomości, którą postanowiła sprzedać w drodze aukcji. Od każdego uczestnika aukcji
domagała się wniesienia wadium w wysokości 5% wartości nieruchomości ustalonej przez biegłego. W wyniku aukcji
najkorzystniejsza okazała się oferta Piotra i jemu udzielono przybicia. Piotr jednak rozmyślił się i nie chce zawrzeć
umowy sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego, czego domaga się Maria. Czy zasadnie? [kazus
egzaminacyjny, Casebook, zestaw II, kazus 5]
10. Bank X S.A. chciał otworzyć w Krakowie swój oddział. W tym celu nabył kamienicę, którą należało jednak wpierw
wyremontować. Ogłosił więc przetarg na usługę remontową. Do przetargu stanęło dwóch oferentów – Bolek i Lolek.
Bank wybrał ofertę Bolka, nie powiadomił jednak Lolka o wyborze innej oferty. Z tej przyczyny Lolek żąda
unieważnienia umowy Banku z Bolkiem, a od Banku odszkodowania. Czy zasadnie?
11. Spółdzielnia „Daremny Trud” zorganizowała aukcję na sprzedaż nieruchomości, na której pierwotnie zamierzała
wznieść garaż wielostanowiskowy. Z czasem jednak spółdzielnia popadła w kłopoty finansowe i sprzedaż gruntu
okazała się jedynym sposobem na poprawienie jej sytuacji ekonomicznej. Prezes spółdzielni postanowił nie zdawać się
wyłącznie na przypadek i zatroszczył się o stworzenie odpowiedniej atmosfery, w której aukcja byłaby szczególnie
emocjonująca, a przez to motywowałaby uczestników do większego zaangażowania. Zatrudnił mianowicie swojego
znajomego Tomasza do podbijania ceny. Aukcja przyniosła znakomite rezultaty i Tomasz otrzymał zasłużoną nagrodę.
Nieruchomość kupiła Janina za dwukrotność ceny wywoławczej. Wielkim przegranym aukcji był Grzegorz, który
walczył o nieruchomość do samego końca, ale nie mógł sobie pozwolić na tak wysoką cenę. Kiedy dowiedział się o roli,
jaką w aukcji odegrał Tomasz, wystąpił do sądu z powództwem przeciwko spółdzielni i Janinie o stwierdzenie
nieważności umowy oraz żądaniem zawarcia z nim umowy sprzedaży garażu za ostatnią zaproponowaną przez niego
w trakcie aukcji cenę. Czy jego żądania są zasadne? Jeżeli nie, to czy Grzegorz poniósł szkodę, której naprawienia
mógłby się domagać od spółdzielni albo od Janiny? [na podstawie kazusu autorstwa dr hab. B. Swaczyny].
Por. wyrok SN z 6 marca 2009 r., II CSK 589/08, Lex nr 530697; zob. także wyrok SN z 21 listopada 2003 r., V CK 12/03,
Lex nr 106591.
12. W dniu l czerwca 2009 r., o godzinie 21:19:07, małoletni Łukasz, na polecenie swojego ojca – Andrzeja, korzystając
z należącego do ojca konta internetowego w serwisie Allegro, wystawił ciągnik samochodowy na aukcji internetowej
w tym serwisie w celu jego sprzedaży, bez określenia w warunkach aukcji ceny minimalnej – najniższej ceny, za którą
wystawiający zgadza się sprzedać wystawiony towar. Pierwsza oferta aukcyjna została złożona tego samego dnia
o godzinie 21:22:30. W aukcji uczestniczyło sześciu licytantów – użytkowników serwisu. W trakcie jej trwania, w dniu
7 czerwca 2009 roku, o godzinie 23:05, małoletni Łukasz, na skutek sugestii jego matki Aliny, dodał w opisie towaru
2
Prawo cywilne – ćwiczenia; 2014/2015 3
dr Michał Kućka, dr Anna Rachwał
wpis: cena minimalna 38.000 złotych. Aukcja została zakończona 8 czerwca 2009 r. o godzinie 21:19:07, a jej zwycięzcą
okazał się Adam, który 7 czerwca 2009 roku o godz. 23:29:22 złożył najwyższą spośród uczestników aukcji ofertę –
kwotę 11.100 zł. Po zakończeniu aukcji Adam kilkakrotnie próbował skontaktować się z Andrzejem w celu ustalenia
zasad odbioru ciągnika oraz uiszczenia ceny ale bezskutecznie. W dniu 20 czerwca 2009 roku Adam udał się na posesję
Andrzeja, którego jednak nie zastał. Obecna na miejscu żona Andrzeja – Alina oświadczyła, że oczekiwana przez nią
i jej męża kwota za pojazd to 38.000 zł. Adam żąda wydania ciągnika wraz z kompletem kluczy oraz dokumentami
w postaci dowodu rejestracyjnego pojazdu i karty pojazdu i wyraża gotowość zapłaty ceny – 11.100 zł. Czy Adam może
domagać się wydania samochodu od Andrzeja?
Zob. wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 10 lutego 2011 r., sygn. akt II Ca 26/11, Legalis nr 417596 oraz glosę
M. Giaro, w: Państwo i Prawo 2012, nr 2, s. 132.
13. Jan Kowalski, prokurent Sp. z o.o. „Jupiter" otrzymał zadanie zakupu dla Spółki samochodu służbowego. Udał się
do najbliższego salonu samochodowego „Błysk" i rozpoczął negocjacje dot. zakupu samochodu z pracownikiem salonu
Józefem Nowakiem, którego Kowalski po wejściu do salonu spotkał siedzącego za biurkiem w części salonu w dziale
sprzedaży. Panowie J. Kowalski i J. Nowak prowadzili negocjacje dot. zakupu samochodu przez kolejne 3 dni.
Po ostatniej rozmowie J. Kowalski wysłał do J. Nowaka pismo, w którym podsumował ostatnie ustalenia dotyczące
warunków zakupu samochodu, w tym ceny. W piśmie dodał także wcześniej nie omawiane postanowienie, że odbiór
samochodu przez niego może nastąpić w salonie w każdym dniu jednak wyłącznie między godzinami 11-14.00. Gdy
dwa dni po wysłaniu pisma J. Kowalski przybył do salonu celem zapłaty ceny, właściciel salonu, który uważał
że wynegocjowana przez jego pracownika J. Nowaka cena jest za niska, odmówił zawarcia umowy i przyjęcia ceny,
podkreślając, że J. Nowak nie był uprawniony do negocjowania warunków umów, a jedynie przedstawiania
parametrów technicznych sprzedawanych samochodów. Jakie roszczenie ewentualnie roszczenia w opisanej sytuacji
przysługują Sp. z o.o. „Jupiter" do salonu „Błysk"? [kazus egzaminacyjny]
14. Bonifacemu zgubił się pies, wywiesił więc na osiedlowej tablicy ogłoszeń zdjęcie psa i informację, że za jego
znalezienie przysługuje nagroda w wysokości 1000 zł. Spacerujący często Alfred znalazł psa i odprowadził
do właściciela. Nie domagał się nagrody. Bonifacy ściągnął ogłoszenie z tablicy. Po kilku dniach Alfred wrócił
do Bonifacego i domaga się nagrody, twierdząc, że co prawda ogłoszenia nie czytał, ale znajomi poinformowali go,
że za znalezienie psa należało mu się 1000 zł. Czy Alfred może żądać zapłaty od Bonifacego?
15. Janusz postanowił przed sezonem zimowym zaopatrzyć się w nowy akumulator. Odpowiadający mu produkt
znalazł w sklepie internetowym firmy „Akuland”. Za pomocą formularza umieszczonego na stronie tego sklepu złożył
w dniu 20 października zamówienie obejmujące akumulator określonego typu za 198 zł sztuka. Formularz zawierał
także wzmiankę, że zamówienie jest ważne przez dwa tygodnie. Po złożeniu zamówienia na podany w formularzu
adres poczty elektronicznej nie przyszła żadna wiadomość od „Akulandu”. Po tygodniu Janusz uznał, że sprawa jest
nieaktualna i kupił akumulator w hipermarkecie. Tymczasem 3 listopada kurier przyniósł mu do domu paczkę
od „Akulandu”, która została nadana za pobraniem. Janusz odmówił przyjęcia przesyłki. Czy „Akuland” ma wobec
Janusza jakieś roszczenia? [autorstwa dr hab. B. Swaczyny]
10. Renata wykonująca z powodzeniem zawód adwokata otrzymała katalog wydawnictwa prawniczego „Iuris Peritus”
obejmujący m.in. najnowszy komentarz do kodeksu cywilnego. Niezwłocznie wysłała faksem do wydawnictwa
formularz zamówienia, na którym podała także swój adres poczty elektronicznej. Następnego dnia otrzymała maila
z wydawnictwa, w którym stwierdzono, że jej zamówienie zostało przyjęte. Wskutek błędu pracownika działu
sprzedaży książka nie została jednak od razu wysłana, nastąpiło to dopiero miesiąc po złożeniu zamówienia.
Tymczasem Renata zniecierpliwiona długim oczekiwaniem uznała zamówienie komentarza za nieaktualne i kupiła
go w księgarni. Po pięciu tygodniach od złożenia zamówienia kodeksu listonosz przyniósł do kancelarii paczkę
z komentarzem i fakturą z czternastodniowym terminem płatności. Renata odłożyła zafoliowaną książkę na półkę
i zapomniała o niej. Minął kolejny miesiąc i do kancelarii wpłynął list od wydawnictwa z żądaniem zapłaty
za komentarz wraz z ustawowymi odsetkami. Czy Renata powinna zadośćuczynić temu żądaniu? [autorstwa dr hab.
B. Swaczyny]
3