PipeLine

Maj 2011
PipeLine
Spis treści
1 | Infrastruktura podziemna – niewidoczna, a tak ważna, USA
3 | Energia z natury, rury od HOBAS®, AT
Infrastruktura podziemna – niewidoczna,
a tak ważna
Rury HOBAS® użyte do reliningu
w przestarzałym kolektorze w Minnesocie, USA
W 2007 roku miasto Minneapolis było gotowe na rozpoczęcie długo oczekiwanej budowy nowego
stadionu baseballowego dla zespołu Minnesota Twins, gdy okazało się, że głęboko pod powierzchnią ziemi przebiegał jeden z najstarszych rurociągów kanalizacyjnych obsługujących śródmieście. Ta powstała w 1889 roku starzejąca się konstrukcja okazała się dla władz miasta
nie lada problemem. Jaki wpływ na ten przestarzały rurociąg będą miały drgania
wywołane budową oraz dodatkowe obciążenia powstałe w następstwie
rozbudowy śródmieścia? Wiadomym było jedno, po powstaniu stadionu
baseballowego i realizacji innych inwestycji na północ od stadionu,
dostęp do kolektora w celu jego naprawy bądź renowacji byłby zdecydowanie ograniczony i wiązałby się ze znacznymi utrudnieniami
w okolicy.
Ocena infrastruktury
Kontrola kolektora, przeprowadzona w lutym i marcu
2007 roku przez firmę inżynieryjną i konsultingową Brown
and Caldwell (BC), wykazała szereg odkształceń oraz
osadów. We wschodnim i zachodnim odcinku odnaleziono osady oraz cegły i gruz oderwane ze ścian
kanału. Wschodni odcinek kolektora został zbudowany po łuku o stosunkowo małym promieniu (18 m),
a długość osi wyniosła 12,3 m, stwarzając kolejne
wyzwanie przy wykorzystaniu metody reliningu.
Wybór metody renowacji
Kolektor nie posiadał równoległego rurociągu, który
mógłby przejąć jego zadania na czas renowacji.
Dlatego też renowacja musiała być przeprowadzona
„na mokro”, podczas przepływu ścieków. W takiej
sytuacji można było zastosować jedynie dwie metody renowacji:
O naprawa korony – obejmująca odkopanie całego
rurociągu, usunięcie sklepienia z cegieł i rekonstrukcję
korony przy użyciu wykonanych na miejscu elementów
betonowych lub gotowych odcinków betonowych;
O umieszczenie rury w kolektorze z wykorzystaniem
metody reliningu.
E Engineering GmbH | Pischeldorfer Str. 128 | 9020 Klagenfurt | Austria
T +43.463.48 24 24 | F +43.463.48 21 21 | [email protected] | www.hobas.com
h PipeLine | Maj 2011 | Strona 02
Opcja naprawy korony została odrzucona ze względu
na zakłócenia, jakie wywołałoby odkopanie rurociągu na całej długości, a także ze względu na długi
okres potrzebny na produkcję pokrytych wykładziną
gotowych odcinków, prace wykopaliskowe oraz instalację. Relining rur wymagał otwarcia wybranych
odcinków istniejącego sklepienia z cegieł w celu
instalacji odcinków rur przeznaczonych do reliningu.
Firma BC zarekomendowała zamontowanie w kolektorze odpornych na korozję rur GRP, które dodatkowo ustabilizują kolektor podczas prac budowlanych
i przedłużą jego okres użytkowania o kolejne 50 lat.
Najważniejszymi kryteriami wyboru rur były odporność na
korozję i krótki okres produkcji. Zapytania ofertowe wysłano
do dwóch branych pod uwagę producentów rur.
Kryteria projektowe
Dostawcą rur służących do renowacji kolektora o łącznej długości
396 m i średnicy 2130 mm wybrany został HOBAS Pipe USA. Ustalono,
że rura DN 1800 może być zainstalowana na odcinku na wschód od Bassett Creek, a rura DN 2000 po zachodniej stronie. Najbardziej odpowiednie okazały się rury HOBAS, głównie ze względu na ich właściwości.
Brano pod uwagę: ochronę przed korozją, stabilizację kolektora i zgodne
z harmonogramem dostawy. Rurociąg składał się z odcinków o długościach 6 m, 3 m oraz 2,5 m, co pozwoliło dopasować go do istniejącego
kolektora. Wyprodukowano również kilka elementów specjalnych takich
jak łuki i indywidualnie projektowane studzienki.
W modelowaniu hydraulicznym rura GRP DN 1800 charakteryzowała się
przepustowością rzędu 477 MLD (milionów litrów na dzień), wskazując
przeciążenie w szczytowym momencie przepływu. Jednakże, spadek kolektora spowodował zminimalizowanie lub nawet eliminację tego przeciążenia. Przy wykorzystaniu równania Manninga wyliczono przepustowość
- 628 MLD. Natomiast rura o średnicy DN 2000 zapewniła przepustowość 700 MLD, przekraczając zaplanowany przepływ (568 MLD).
Wyzwania w trakcie budowy
Spółka Lametti and Sons, Inc. oceniła, że dotrzymanie bardzo
napiętego harmonogramu instalacji wyznaczonego przez
firmę Caldwell będzie wymagało wykonania co najmniej
sześciu komór dostępowych. Naziom nad sklepieniem
kolektora wahał się od 5,5 m do 15,2 m. Aby zachować
niezmieniony poziom gruntu i utrzymać niewielką różnicę pomiędzy średnicą wewnętrzną kolektora i średnicą
zewnętrzną nowej rury, każdy odcinek układany był
indywidualnie. Nowa rura została utwierdzona w odpowiednim miejscu i zacementowana na dwóch podnośnikach betonem komórkowym.
Renowacja kolektora została zakończona zgodnie z planem
w grudniu 2007 roku i kosztowała w sumie 2,8 mln euro.
Stadion Target Field również oddano do użytku zgodnie z harmonogramem i zespół Minnesota Twins w 2010 roku rozegrał na
nim mecz otwarcia sezonu!
Kontakt: [email protected]
Rok budowy
Zastosowanie
2007
SewerLine ®
Całkowita długość
Inwestor
rurociągu
Metropolitan Council
396 m
Environmental Services
Średnica
Wykonawca
DN 1800, 2000
Lametti and Sons, Inc.
Klasa ciśnienia
Zalety
PN 1
Wysoka odporność
Metoda instalacji
na korozję, doskonałe
Relining
właściwości hydrauliczne, długi okres użytkowania, terminowość
dostaw
h PipeLine | Maj 2011 | Strona 03
Energia z natury, rury od HOBAS®
Rury ciśnieniowe DN 2400 dostarczają wodę
do tyrolskiej elektrowni, AT
W Tyrolu, w Austrii, dwie ponad 100-letnie elektrownie wodne zostały zastąpione przez jedną nowoczesną. Rurociąg zasilający, prowadzący do elektrowni,
został zbudowany przy wykorzystaniu produktów HOBAS. Około 2,2 km rur
ciśnieniowych DN 2400 zapewni zieloną energię dla 4000 gospodarstw domowych.
Planowanie projektu
Spółka TIWAG (Tyrolean Hydropower Corporation) przejęła byłe elektrownie
Einöden i Söll-Leukental na rzece Brixentaler Ache już w 2002 roku. Biorąc pod
uwagę zaawansowany wiek elektrowni – przekraczający 100 lat, inwestorzy
zdecydowali się je wyburzyć, a w ich miejsce zbudować nową elektrownię.
Projekt został przedstawiony w 2008 roku i po udanych negocjacjach dotyczących ochrony przyrody i prawa wodnego latem 2009 roku otrzymał akceptację.
„Ostatecznie i definitywnie odłączyliśmy stare elektrownie od sieci energetycznej w marcu 2010 roku” – wyjaśnił Gebhard Senn, manager projektu TIWAG.
Budowę nowej elektrowni oficjalnie rozpoczęto w kwietniu 2010 r.
Rury z idealnego materiału
Jednym z najważniejszych kryteriów przy planowaniu elektrowni wodnych jest
wybór ciśnieniowego rurociągu zasilającego. Planowany przepływ 12 m3 wody
na sekundę wymagał rury o relatywnie dużej średnicy. Ze względu na wysokie
koszty od razu odrzucone zostały rury stalowe. Po dokładnej analizie manager
projektu G. Senn., komentował: „Przedstawiono nam różne możliwości, poczynając od drewna, poprzez beton, aż po GRP. Ostatecznie zdecydowaliśmy się
na wybór rur z tworzyw sztucznych wzmacnianych włóknem szklanym produkowanych przez firmę HOBAS. Rury te są łatwe w obsłudze i stanowią korzystne
ekonomicznie rozwiązanie. Ponadto, na korzyść tego materiału przemawia długi
okres użytkowania (do 100 lat), wysoka odporność na korozję oraz niski współczynnik chropowatości.”
Instalacja
Rurociąg zasilający został zainstalowany metodą otwartego wykopu i prowadzi
od ujęcia wody do elektrowni na odcinku o długości 2180 m. „Istotną kwestią
była możliwość posadowienia rurociągu na geowłókninie. Na długich odcinkach
rurociąg biegnie przy wysokim stanie wody gruntowej i w przypadku niewłaściwego posadowienia pusty rurociąg mógłby po prostu odpłynąć” - wskazuje Senn. Odlewane odśrodkowo rury GRP zostały zainstalowane zgodnie
z planem przygotowanym przez HOBAS. Zmiany kierunku osiągnięto dzięki
odchyleniom kątowym w łącznikach oraz dzięki systemowi cięć kątowych. Na
całej długości rurociągu konieczne było zastosowanie zaledwie jednego łuku, co
pozwoliło oszczędzić czas i pieniądze.
Zakończenie projektu w sierpniu 2011
Prace budowlane są obecnie na etapie końcowym. Rurociąg zasilający przeszedł
Rok budowy
pomyślnie testy ciśnieniowe w marcu 2011, a ponieważ większość prac zwią2010 - 2011
zanych z rurociągiem została już wykonana, najbardziej intensywne prace
Całkowita długość ruroci
budowlane prowadzone są w elektrowni i przy instalacji maszyn. Mała
2,180 m
elektrownia wodna Bruckhäusl zostanie podłączona do sieci elektrycznej
Średnica
w sierpniu i będzie produkować dwukrotnie więcej mocy, niż wytwaDN 2400
rzały w sumie dwie poprzednie elektrownie. Około 4000 gospodarstw
Klasa ciśnienia
domowych czeka na możliwość korzystania z zielonej energii, by ciePN 3 - 5
szyć się z nienaruszonej przyrody dzięki elektrowni, która w bardzo
Klasa sztywności
minimalnym stopniu oddziałuje na środowisko a wizualnie współgra
SN 5000
z otoczeniem.
Metoda instalacji
Kontakt: [email protected]
Wykop otwarty
Zastosowanie
Rurociąg zasilający elektrownię wodną
Inwestor
ARGE TIWAG Bruckhäusl,
Fröschl-Teerag-Alpine
Zalety
Rezygnacja z łuków
dzięki systemowi cięć
kątowych HOBAS, łatwa
obsługa, długi okres
użytkowania, odporność
na korozję, gładka powierzchnia wewnętrzna
Grupa HOBAS
Engineering GmbH
Austria
Management GmbH
Austria
Płn
Płn
Rohre GmbH
Niemcy
Polska Sp. z o.o.
Polska
OOO Truby
Płn
France SAS
Francja
Rosja
Pipe UK Ltd.
Wielka Brytania
Scandinavia SA
Szwecja
C
CZ spol. s r. o.
Republika Czeska
C
Pipe Systems
Rumunia
C
SK spol. s r. o.
Republika Słowacka
C
Office Kyiv
Ukraina
Płd
Płd
Płd
Office Sarajevo
Bośnia i Hercegowina
Rohre GmbH
Austria
C
Bulgaria EOOD
Bułgaria
C
Hungária Kft.
Węgry
Płn
Płn
Płn
Benelux BV
Holandia
Płn
Płd
Office Zagreb
Chorwacja
Płd
Engineering+Rohre AG
Szwajcaria
Tubi S.R.L.
Włochy
Pipe USA
USA
Nessler GmbH
Plastics
Niemcy
HOBAS System Polska Sp. z o.o.
ul. Koksownicza 11 • PL 41-300 Dąbrowa Górnicza
tel.: +48.32. 639 04 50 • fax: +48.32. 639 04 53
[email protected] • www.hobas.com.pl
Produkty HOBAS są opracowywane i wytwarzane z zachowaniem
dbałości o ochronę środowiska i zasobów naturalnych.
Aby dowiedzieć się więcej na temat Polityki Ochrony Środowiska
HOBAS, odwiedź naszą stronę internetową.