Spis treści

Spis treści
Piotr Nowak
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V
Pisma żydowskie
Lata trzydzieste
Oświecenie a kwestia żydowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Przeciw prywatnym kręgom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Pierwsza asymilacja. W setną rocznicę śmierci Rahel Varnhagen . . . . . 27
Zawodowa reklasyfikacja młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Przewodnik młodych: Martin Buber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Niektórzy młodzi ludzie jadą do domu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Proces Gustloffa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Kwestia żydowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Antysemityzm
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Klasyczna ojczyzna antysemityzmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Antysemityzm a nienawiść do Żydów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Lichwiarze, pariasi, pasożyty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Żydzi dworscy a prawa człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Wyjątkowi Żydzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Odrzucenie wyjątkowych Żydów przez społeczeństwo
i państwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Arystokracja staje się antysemicka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
629
Spis treści
Lata czterdzieste
Problem mniejszości. Na podstawie listu do Ericha Cohn-Bendita
z lata 1940 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Żydowska wojna, której nie ma. Artykuły z „Aufbau”,
październik 1941 – listopad 1942
Podziękowanie z domu Judy? List otwarty do Jules’a Romains . . . 149
Żydowska armia – początek żydowskiej polityki? . . . . . . . . . . . . 152
Czynna cierpliwość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Ceterum censeo… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
Pierwszy krok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Kim są panowie z Komitetu na rzecz Stworzenia Armii
Żydowskiej? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Mojżesz czy Waszyngton? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Cui bono? Sprawa przeciw „Saturday Evening Post” . . . . . . . . . 169
Papier i rzeczywistość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Cały lud Izraela odpowiada za siebie nawzajem . . . . . . . . . . . . . 173
Diabelska retoryka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
„Tak zwana armia żydowska” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Chrześcijańskie słowo w kwestii żydowskiej . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Żaden kadisz nie będzie odmówiony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Pod ścianą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Gdy nie przeciwstawia się mniejszemu złu . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
Paul Tillich: za i przeciw. Za . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Konfuzja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Powrót rosyjskiego żydostwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Co dzieje się we Francji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Kryzys syjonizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Między milczeniem a niemotą. Artykuły z „Aufbau”,
luty 1943 – marzec 1944
Francuska literatura polityczna na wygnaniu . . . . . . . . . . . . . . . . 211
Prawdziwe powody istnienia Theresienstadt . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Czy kwestia arabsko-żydowska może zostać rozwiązana? . . . . . 218
Polityczna organizacja narodu żydowskiego. Artykuły z „Aufbau”,
kwiecień 1944 – kwiecień 1945
Za cześć i chwałę narodu żydowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Stany Zjednoczone – ropa – Palestyna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
630
Spis treści
Deklaracja Balfoura i mandat Palestyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Koniec pewnej plotki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Wybuchowi filistrzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
Goście z ziemi niczyjej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Nowa twarz starego narodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
Czas zmian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
Lekcja w sześciu strzałach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Nowe propozycje w sprawie porozumienia
żydowsko-arabskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Żydowscy partyzanci w europejskich powstaniach . . . . . . . . . . . 249
O „soli ziemi”. „Żydowska interpretacja” Waldo Franka . . . . . . . 251
Od armii do brygady. Mała satysfakcja, ale zawsze satysfakcja . . . 254
In memoriam Adolph S. Oko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
„Wolni i demokratyczni” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Pozbawieni praw i godności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
Porozumienie między narodami Bliskiego Wschodu –
podstawa żydowskiej polityki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
Żydowskie szanse: słabe perspektywy – podzielona
reprezentacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
Polityka żydowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
Dlaczego anulowano dekret Crémieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
W Europie pojawiają się nowi przywódcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Droga do pojednania narodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
My, uchodźcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
Żyd jako parias: ukryta tradycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Szlemiel i władca marzeń (Heinrich Heine) . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
Parias świadomy (Bernard Lazare) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
Podejrzany (Charlie Chaplin) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
Porządny człowiek (Franz Kafka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Niemiecka wina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
Tworzenie środowiska kulturalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
Historia żydowska – nowe spojrzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
Morał historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Stefan Zweig: Żydzi w świecie dnia wczorajszego . . . . . . . . . . . . . . . . 371
Kryzys syjonizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
631
Spis treści
Herzl i Lazare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
Syjonizm przemyślany na nowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401
Państwo żydowskie pięćdziesiąt lat później. Dokąd zaprowadziła
nas polityka Herzla? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
Na ratunek żydowskiej ojczyźnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
Zalety osobiste. Recenzja książki Chaim Weizmann: mąż stanu,
uczony, budowniczy żydowskiej wspólnoty politycznej . . . . . . . . . . . . . 465
Jeden cel: Syjon. Recenzja książki Metodą prób i błędów:
autobiografia Chaima Weizmanna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
Porażka rozumu. Misja Bernadotte’a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
O „kolaboracji” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
Nowa partia w Palestynie. O wizycie Menachema Begina
i celach dyskutowanego ruchu politycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
Lata pięćdziesiąte
Bliski Wschód: pokój czy zawieszenie broni? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 489
Niezgodność roszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
Społeczna i gospodarcza separacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
Wyjątkowość kraju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
Nienacjonalistyczna tradycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505
Uniwersytet Hebrajski i kolektywne osadnictwo . . . . . . . . . . . . . 508
Skutki wojny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
Federacja czy bałkanizacja? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
Magnes – sumienie narodu żydowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
Historia wielkiej zbrodni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
Lata sześćdziesiąte
Odpowiedź na list Gershoma Scholema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
Odpowiedzi na pytania przedstawione przez Samuela Graftona . . . . . . 543
Sprawa Eichmanna a Niemcy. Rozmowa z Thilo Kochem . . . . . . . . . . 557
Zagłada sześciu milionów. Sympozjum „Jewish World” . . . . . . . . . . . 563
„Niesamowity doktor Robinson”. Odpowiedź Hannah Arendt . . . . . . . 569
Epilog
Nałóg działania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
632
Spis treści
Wykaz pierwodruków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
Ludzie, instytucje, pojęcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
633