Studium Maszewo

ZARZĄD GMINY MASZEWO
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY MASZEWO
UCHWALONE UCHWAŁĄ NR XXVI/158/01
RADY GMINY MASZEWO
Z DNIA 24 KWIETNIA 2001 R.
ZIELONA GÓRA 2001r
PRACOWNIA PROJEKTOWA
„B R A N I B O R S K A”
65-268 Zielona Góra
ul. Osiedlowa 2 B
SPIS TREŚCI
I INFORMACJE WPROWADZAJĄCE
1. Podstawa prawna opracowania.
2. Jednostka projektowa.
3. Charakterystyka prawna „Studium....”
4. Wykorzystane materiały.
II DIAGNOZA STANU ZAGOSPODAROWANIA I UWARUNKOWANIA
ROZWOJU GMINY
1. Uwarunkowania zewnętrzne.
2. Uwarunkowania rozwoju wynikające z wewnętrznej struktury społeczno –
gospodarczej.
2.1.Uwarunkowania społeczno – gospodarcze.
♦ Ludność i zatrudnienie.
♦ Sieć osadnicza.
♦ Zasoby mieszkaniowe.
♦ Infrastruktura społeczna
♦ Rolnictwo.
♦ Leśnictwo.
2.2. Uwarunkowania wynikające ze stanu wyposaŜenia w infrastrukturę techniczną.
♦ Zaopatrzenie w wodę.
♦ Gospodarka ściekowa.
♦ Gospodarka odpadami.
♦ Elektroenergetyka.
♦ Telekomunikacja.
♦ Komunikacja drogowa.
2.3. Uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska przyrodniczego.
♦ Rzeźba terenu.
♦ Budowa geologiczna i surowce mineralne.
♦ Wody powierzchniowe i wgłębne.
♦ Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
♦ Szata roślinna i świat zwierząt.
♦ Klimat, higiena atmosfery.
♦ Obszary i obiekty podlegające ochronie.
♦ Tereny zalewowe rzeki Odry.
♦ Obiekty degradujące środowisko naturalne.
♦ Synteza uwarunkowań stanu środowiska przyrodniczego.
2.4.Uwarunkowania wynikające z ochrony wartości kulturowych.
3. Uwarunkowania rozwoju gminy – Synteza.
3.1. MoŜliwości rozwojowe i preferencje.
3.2. Ograniczenie rozwoju – bariery
3.3. Konflikty i zagroŜenia
3.4. Podstawowe informacje statystyczne o gminie.
III KIERUNKI I POLITYKA PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA GMINY.
1. Cele rozwoju przestrzennego.
2. Kierunki rozwoju przestrzennego
2.1. Ochrona środowiska przyrodniczego.
♦ Obszary objęte ochroną prawną na podstawie przepisów szczególnych.
♦ Obszary i elementy środowiska przyrodniczego wymagające ochrony.
♦ Ekosystemy leśne.
2.2. Ochrona wartości kulturowych.
3. Kierunki rozwoju społeczno – gospodarczego.
3.1. Cele rozwoju społeczno – gospodarczego.
3.2. Ludność i problematyka społeczna.
3.3. Przekształcenie struktury społeczno – gospodarczej.
♦ Funkcja turystyczno – rekreacyjna.
♦ Funkcja rolnicza.
♦ Gospodarka leśna.
4. Kierunki przemian struktury funkcjonalno – przestrzennej.
4.1. Strefy polityki przestrzennej.
4.1.1. Strefa osadnictwa wiejskiego.
4.1.2. Strefa produkcji rolnej.
4.1.3. Strefa rekreacyjno – turystyczna
4.1.4. Strefa kompleksów leśnych.
4.1.5. Strefa usługowo – produkcyjna.
4.2. Proponowane tereny ofertowe.
5. Rozwój komunikacji.
6. Rozwój infrastruktury technicznej.
♦ Zaopatrzenie w wodę.
♦ Gospodarka ściekowa.
♦ Gospodarka odpadami.
♦ Zaopatrzenie w gaz.
♦ Elektroenergetyka.
7. Zasady kształtowania polityki przestrzennej.
8. Tereny wymagające sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego.
9. Wnioski do planu województwa lubuskiego.
IV DOKUMENTACJA FORMALNO – PRAWNA
♦ Wnioski do Studium.
♦ Opinie do studium.
I INFORMACJE WPROWADZAJĄCE
1. Podstawa prawna opracowania.
Podstawą do opracowania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy są następujące uregulowania prawne:
- art. 6 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (tekst
jednolity Dz. U. Nr 15, poz. 139 z późn. zm. z 1999 r.);
- Uchwała Nr IX/55/99 Rady Gminy Maszewo z dnia 8 czerwca 1999 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia „Studium uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Maszewo”
2. Jednostka projektowa.
Pracownia Projektowa „BRANIBORSKA” w Zielonej Górze, ul. Osiedlowa 2 B
Zespół autorski:
mgr inŜ. architekt Bogusław Jaskułowski – główny projektant
mgr Edward Gąsior – współautor opracowania
mgr inŜ. Bernadeta Krzysztofik – zagadnienia infrastruktury technicznej
techn. bud. Aleksandra Martin – wizualizacja komputerowa
techn. bud Wioletta Wicińska – opracowanie graficzne
techn. bud. Teresa Wójcicka – opracowanie graficzne
Daria Wójcicka – opracowanie graficzne
współpraca ze strony Urzędu Gminy
inŜ. Jan Hańćka
Roman Rękawek
3. Charakterystyka prawna „Studium...”
Zgodnie z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym – studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest opracowaniem o charakterze
strategicznym, określającym zasady rozwoju przestrzennego gminy z uwzględnieniem
zarówno lokalnych i zewnętrznych uwarunkowań.
Studium uwzględnia więc uwarunkowania wynikające z dotychczasowego
przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu, występowania obiektów i terenów
chronionych na podstawie przepisów szczególnych, stanu środowiska przyrodniczego i
kulturowego, prawa własności gruntów oraz zadań słuŜących realizacji ponadlokalnych
celów publicznych. Uwzględnia takŜe uwarunkowania, cele i kierunki polityki
przestrzennej państwa.
Zasób informacji oraz ustalenia polityki przestrzennej zawarte w „Studium...” słuŜą
przede wszystkim jako podstawa sporządzania miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego, sporządzania programów gospodarczych lub ofert inwestycyjnych.
Studium nie jest w przeciwieństwie do planu miejscowego zagospodarowania
przestrzennego, aktem ustanawiającym przepisy gminne – nie ma mocy aktu
powszechnie obowiązującego.
Studium składa się z następujących zasadniczych części:
1)
–
–
–
Część opisowa
diagnoza stanu zagospodarowania i uwarunkowania rozwoju gminy;
kierunki zagospodarowania przestrzennego;
cele polityki przestrzennej.
2) Część graficzna
• wartość zasobów środowiska przyrodniczego – fizjografia – 1:25.000;
• rolnicza przestrzeń produkcyjna – bonitacja gleb – 1:25.000
• wartość zasobów środowiska przyrodniczego – rzeźba terenu – 1:25.000
• uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - 1:10.000
• kierunki zagospodarowania przestrzennego - zasady polityki przestrzennej
– 1:10.000
3) Część formalno – prawna.
Dotychczasową politykę przestrzenną gminy regulowały następujące plany miejscowe:
- miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy Maszewo,
uchwalony Uchwałą nr VII/24/90 Rady Gminy Maszewo z dnia 28 grudnia 1990 r.
(Dz. U. Woj. Zielonogórskiego Nr 2, poz. 24 z 1991 r.), z wprowadzonymi później
zmianami uchwalonymi Uchwałą nr XIII/44/91 Rady Gminy Maszewo z dnia
17
maja 1991 r. oraz Uchwałą nr XXVIII/143/93 Rady Gminy Maszewo z dnia 23
lutego 1993 r.
4. Wykorzystane materiały.
-
-
Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Maszewo
Opracowali: Oleg Sanocki, Kalina Sanocka – Gubin 1992 r.
Opracowanie fizjograficzne gminy Maszewo
TUP Zakład Planowania Przestrzennego – Wrocław 1988 r.
Rocznik statystyczny województwa lubuskiego 2000 r
Urząd Statystyczny w Zielonej Górze
Koncepcja rozwiązania gospodarki wodno –ściekowej dla gminy Maszewo
Przedsiębiorstwo InŜynierii Środowiska ESKO Zielona Góra 2000 r.
Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy Maszewo
Zielona Góra 1990 r., uchwalony uchwałą Gminnej Rady Narodowej Nr VII/32/90 z
dnia 26 kwietnia 1990 r.
Strategia województwa lubuskiego
Zabytki województwa zielonogórskiego
Stanisław Kowalski LTN zielona Góra 1987 r.
Zasoby kulturowe województwa zielonogórskiego
Krzesiński Park Krajobrazowy
Liga Ochrony Przyrody, Zielona Góra
Program zagospodarowania Odry – 2006
Zielona Wstęga Odra – Nysa, Projekt WWF 1997 r.
Stan środowiska w województwie lubuskim w latach 1997 – 1998,
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska – Zielona Góra1999 r.
Prognoza ludności Polski wg województw do 2030 r.
Urząd Statystyczny Zielona Góra
Materiały inwentaryzacyjne oraz informacje Urzędu Gminy Maszewo
II DIAGNOZA STANU ZAGOSPODAROWANIA I UWARUNKOWANIA
ROZWOJU GMINY
1. Uwarunkowania zewnętrzne.
Gmina Maszewo połoŜona jest w środkowo – zachodniej części województwa
lubuskiego i zalicza się do grupy gmin duŜych powierzchniowo (214 km²), co przy
niewielkiej liczbie ludności ją zamieszkującej (3.097 w 1999r) powoduje, Ŝe Maszewo,
obok takich gmin jak Bytnica i Brody, posiada najniŜsze zaludnienie 14 osób na 1 km²
(Bytnica – 13 osób /1 km², Brody – 16 osób/1 km²).
Średnie zaludnienie dla gmin wiejskich w regionie lubuskim wynosi 31 osób /1 km².
Cechą wyróŜniającą gminę w skali województwa jest jej bardzo duŜe zalesienie,
wynoszące 66,3% powierzchni (województwo – 48,9%).
Administracyjnie gmina połoŜona jest w powiecie krośnieńskim. Graniczy z
następującymi gminami:
- od zachodu z gminą Cybinka;
- od północy z gminą Torzym;
- od wschodu z gminą Bytnica;
- od południa z gminami Gubin i Krosno Odrzańskie.
Oceniając uwarunkowania rozwoju gminy wynikające z jej połoŜenia w regionie
lubuskim, a wcześniej w województwie zielonogórskim, podkreślić naleŜy bardzo
specyficzne cechy z tego wynikające a mianowicie:
- peryferyjność połoŜenia w stosunku do najbardziej zurbanizowanych i dynamicznie
rozwijających się obszarów województwa (rejon zielonogórsko – nowosolski);
- połoŜenie w strefie przygranicznej, charakteryzującej się w całym powojennym
okresie, aŜ do 1990 roku gorszymi warunkami społeczno – gospodarczego rozwoju,
w porównaniu z innymi częściami województwa oraz całkowitym odcięciem i
zamknięciem się na współpracę w kierunku zachodnim (bariera granicy państwowej);
- połoŜenie geograficzne gminy ograniczające ją komunikacyjnie od strony
południowej przez rzekę Odrę, stanowiło istotne utrudnienie w dostępności do
obszaru gminy. Droga krajowa nr 29 (Zielona Góra – Słubice) nie miała w
przeszłości gospodarczego znaczenia i nie spełniała takiej roli jaką pełni obecnie.
Jest pytanie, w jakim stopniu sytuacja gminy wynikająca z jej połoŜenia zmieniła
się w latach 90 – tych. OtóŜ jest jedna zasadnicza zmiana polegająca na tym, Ŝe strefa
nadgraniczna z racji swojego usytuowania stała się obszarem atrakcyjnym dla rozwoju i
lokalizacji działalności gospodarczej. Pojawiło się określenie tzw. „renty granicy”
traktowanej nie jak w przeszłości w kategorii utrudnień, lecz jako szansa i źródło
korzyści. Zmieniła się równieŜ funkcja istniejącej drogi krajowej nr 29, która ma szansę
stać się „osią rozwojową”, nie tylko na obszarze gminy Maszewo. Dla osiągnięcia
pełnego efektu z tytułu połoŜenia gminy w obszarze przygranicznym, musi nastąpić
dalsze udroŜnienie granicy, co jest podstawowym warunkiem w nawiązywaniu nie tylko
kontaktów gospodarczych, lecz takŜe międzyludzkich, turystycznych itp. Działania
samorządów w rejonie przygranicznym winny zmierzać do próby odtworzenia lokalnych
przejść granicznych z okresu z przed 1945 roku (Urad, Kłopot, Kosarzyn-Ratzdorf), co w
znacznym stopniu w warunkach zintegrowanej Europy i likwidacji polsko – niemieckiej
granicy, umoŜliwiłoby wzmocnienie więzi gospodarczych i kulturowych w tworzącym
się lubusko – brandenburskim obszarze gospodarczym.
Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi partnerskich stosunków ze stroną
niemiecką, jest takŜe przynaleŜność Maszewa do Euroregionu Sprewa – Nysa – Bóbr.
Nadrzędnym celem Euroregionu, zgodnie z podpisaną umową, jest wszechstronna
dzialalność na rzecz rozwoju i integracji obszarów przygranicznych obu państw. W
ramach tej struktury organizacyjnej Maszewo rozwija partnerską współpracę z gminą
Welzof (Cottbus). Nawiązane kontakty winny w efekcie znaleźć przełoŜenie na rozwój
współpracy i działań przynoszących obu stronom wymierne korzyści gospodarcze.
2. Uwarunkowania rozwoju wynikające z wewnętrznej struktury społeczno –
gospodarczej gminy.
Obecny stan zagospodarowania gminy ukształtował się w wyniku złoŜonych
procesów politycznych, społecznych i gospodarczych jakie miały tu miejsce w minionym
juŜ XX wieku. Wydaje się jednak, Ŝe decydującymi warunkami, które ukształtowały
dzisiejszy wizerunek gminy to:
- uwarunkowanie przyrodnicze tego obszaru;
- usytuowanie gminy w strefie leśno – rolnej województwa, poza zasięgiem
oddziaływania administracyjno gospodarczych ośrodków miejskich.
W statystycznym wymiarze obszar gminy charakteryzują następujące wskaźniki:
- powierzchnia gminy - 21.356 ha
- powierzchnia leśna – 14.154 ha
- stopień zalesienia – 66,3 %
- udział uŜytków rolnych – 26,4 %
- udział gleb V i VI klasy w uŜytkach rolnych – 59,5 %
- udział gleb III klasy – 6,7 %
- liczba ludności – 3.097 (1999 r.)
- gęstość zaludnienia - 14 osób/1 km²
- liczba mieszkańców wsi Maszewo – 485 osób
- stopa przyrostu naturalnego – 0,0 % (1999 r.)
- saldo migracji ludności - +5 (1999 r.)
- stopa bezrobocia – 16,5%
- pracujący w gospodarce narodowej bez jednostek, w których liczba pracujących
wynosi mniej niŜ 5 osób – 152
- pracujący w przemyśle – 2
- podmioty gospodarcze wg sektorów - 144
w tym prywatne – 141
Generalne wnioski wynikające z powyŜszego zestawienia, są następujące:
- dotychczasowy rozwój gminy opierał się na funkcji rolniczo - leśnej. Nie były to
jednak podstawy do intensywnego rozwoju gospodarki rolnej i leśnej w gminie,
albowiem oba działy opierają się na ubogich zasobach środowiska przyrodniczego.
Zarówno rolnictwo jak i leśnictwo gospodarują na słabych bielicowych glebach,
które w uŜytkach rolnych stanowią około 2/3 powierzchni, a łącznie z glebami IV
klasy bonitacyjnej aŜ około 93% powierzchni uŜytków rolnych. Drzewostan leśny,
mimo zajmowania duŜych powierzchni, zdominowany jest przez monokulturę sosny,
a jego struktura wykazuje znaczną przewagę grupy wiekowej do 60 lat – około 67%
powierzchni. Z tego teŜ względu bogactwo lasów nie wpłynęło zupełnie na rozwój
przemysłu drzewnego na tym terenie, ani na przetwórstwo runa leśnego.
Pozytywną cechą wykorzystania przyrodniczych walorów środowiska jest
gospodarka rybacka, która po sprywatyzowaniu ma realne szansę dalszej
intensyfikacji,
-
-
-
brak udokumentowanych złóŜ surowców mineralnych nie sprzyjało rozwojowi
przemysłu;
obecna dekoniunktura w rolnictwie, w szczególności upadek państwowych
gospodarstw rolnych, które gospodarowały na około 50% powierzchni uŜytków
rolnych oraz rozdrobniona struktura gospodarstw chłopskich wpłynęły znacząco na
wzrost bezrobocia. Zatrudnienie w rolnictwie będzie wykazywało dalszą tendencję
spadkową, co jest w zasadzie zgodne z ogólnym trendem krajowym. Sytuacja taka
wymaga jednak określenia nowej roli i zadań dla rozwoju obszarów wiejskich;
znacząca przewaga terenów leśnych nie sprzyjała rozwojowi sieci osadniczej.
Przestrzenne jej rozmieszczenie ściśle wiąŜe się z układem dwóch głównych tras
komunikacyjnych: drogi krajowej nr 29, drogi wojewódzkiej nr 138oraz ze strefą
krawędziową doliny rzeki Odry. PrzewaŜają wsie niewielkie, poniŜej 100
mieszkańców – 5 wsi i od 100 – 200 mieszkańców – 5 wsi (łącznie 62,5% wsi poniŜej
200 mieszkańców);
w istniejącej, dość trudnej sytuacji gospodarczej największym atutem
umoŜliwiającym stworzenie podstaw aktywizacji i rozwoju gospodarczego gminy, są
atrakcyjne walory środowiska naturalnego, stwarzające warunki do rozwoju
zróŜnicowanych form turystyki i wypoczynku (obsługa ruchu kołowego przy trasie nr
29, agroturystyka, zabudowa letniskowa i turystyka wędrówkowa – rowerowa,
turystyczne wykorzystanie rzeki Odry).
Aktywizacja terenów wiejskich w oparciu o rozwój usług dla rolnictwa oraz
przetwórstwa rolno – spoŜywczego, szukanie form współpracy gospodarczej
wykorzystując bliskie sąsiedztwo z partnerami po zachodniej stronie granicy.
Główną barierą dla rozwoju społeczno – gospodarczego gminy to brak kanalizacji
i oczyszczalni ścieków.
2.1. Uwarunkowania społeczno – gospodarcze
Ludność i zatrudnienie
Analiza procesów demograficznych i poznanie trendów zachodzących zmian,
stanowi waŜny element określający moŜliwości i dynamikę zachodzących przemian
społeczno – gospodarczych w gminie.
Zmiany w zaludnieniu obszaru gminy w latach 1978 – 1999 są stosunkowo niewielkie, co
wskazuje na utrzymującą się stabilność zjawisk demograficznych będących pochodną i
odbiciem sytuacji gospodarczej w analizowanym okresie.
Rozwój ludności gminy w latach 1978 – 1999
Lata
Ludność ogółem Stopa przyrostu
naturalnego
1978
3.309
16,5 %
1987
3.213
11,5 %
1990
3.125
6,2 %
1995
3.180
2,6 %
1998
3.108
5,7 %
1999
3.097
0,0 %
Saldo migracji
zewnętrznej
19
4
5
Spadek liczebny ludności w okresie 20 lat o ca 0,2 tyś. osób, uznać naleŜy w
zasadzie za stan raczej stabilny, choć nie wskazujący oczywiście na rozwój nie tylko
ludności w gminie, lecz równieŜ na rozwój gospodarczy. Stan liczebny ludności gminy
kształtują dwa podstawowe czynniki: przyrost naturalny ludności oraz saldo migracji
wędrówkowej. Oba czynniki zmieniają się na niekorzyść. Systematyczne następuje
spadek stopy przyrostu naturalnego z poziomu 16,5 % w 1978 roku do 0,0 % w 1999
roku. Natomiast saldo migracji ludności w całym analizowanym okresie było ujemne,
tzn. przewaŜały wymeldowania na pobyt stały z terenu gminy nad zameldowaniami.
Rozmieszczenie ludności w gminie.
Lp. Miejscowość
1978 r.
1.
147
Bytomiec
2
61
Chlebów
3.. Gęstowice
206
4.
Granice
103
150
5.
Korczyców
6.
Lubogoszcz
221
7.
555
Maszewo
168
8.
Miłów
9.
Połęcko
420
10. Radomicko
200
414
11. Rybaki
105
12. Rzeczyca
28
13. Siedlisko
89
14. Skarbona
237
15. Skórzyn
205
16. Trzebiechów
RAZEM
3.309
1987 r.
135
50
180
95
135
230
570
165
395
165
458
70
20
90
230
225
3.213
1998 r.
144
40
164
91
128
234
480
149
371
171
418
67
19
85
253
219
3.113
1999 r.
144
40
162
90
127
230
485
146
370
170
495
65
20
85
250
218
3.097
Prognozy rozwoju liczby ludności na najbliŜsze 10-lecie nie są takŜe
optymistyczne z względu na to, Ŝe przewiduje się dalszy spadek przyrostu naturalnego
ludności. Jest to tendencja, która jest zjawiskiem powszechnym w skali kraju, a więc i
w regionie lubuskim, w związku z czym liczba ludności gminy na lata 2010 - 2020
będzie raczej malała, a w najlepszym przypadku będzie utrzymywała się na poziomie
2000 roku.
Prognoza rozwoju ludności gminy do 2020 roku.
1999 r
2000 r.
2010 r.
Liczby
%
Liczby
%
liczby
%
3.097 100,0 3.090
99,8
3.100 100,1
2020 r.
liczby
%
3.150 101,7
Prognoza ludności do 2020 roku opracowana została w oparciu o dane z
„Rocznika Statystycznego Województwa Lubuskiego – 2000”, Urząd Statystyczny w
Zielonej Górze.
Istotnym elementem mającym znaczący wpływ na sytuację społeczną i
gospodarczą w gminie jest struktura wieku ludności, a przede wszystkim zmieniające
się relacje trzech podstawowych grup funkcjonalnych, tzn. grupy przedprodukcyjnej (0
– 17 lat), produkcyjnej (18 – 59/64 lat) i poprodukcyjnej (powyŜej 60 i 65 lat).
Zmiany w strukturze wieku ludności
wiek przedprodukcyjny
wiek produkcyjny
wiek poprodukcyjny
Razem
1999 r
w liczbach
829
1.756
512
3.097
%
26,7
56,7
16,6
100,0
2010 r
w liczbach
694
1.835
517
3.100
%
22,4
59,2
18,4
100,0
2020 r.
w liczbach
%
643
20,4
1.827
58,0
680
21,6
3.150
100,0
W stosunku do stanu wyjściowego (1999 r.), okres perspektywiczny będzie się
charakteryzował następującymi trendami:
- stałym liczebnym spadkiem dzieci i młodzieŜy (z 829 do 643);
- utrzymującą się liczbą grupy ludności wieku produkcyjnego na poziomie 1.800
osób:
- stałym wzrostem liczby ludności starszej tzn. w wieku poprodukcyjnym – 33,0%.
Ze względu na niewielką, ogólną liczbę ludności w gminie, skala zmian
strukturalnych nie będzie zbyt odczuwalnie rzutowała na kształtowanie się sytuacji
społeczno – gospodarczej. Okresem trudnym do przetrwania będą najbliŜsze lata, kiedy
to nastąpi zderzenie się takich zjawisk społecznych jak:
- wzrost zasobów siły roboczej wynikających z wchodzenia wyŜu demograficznego
na rynek pracy, przy obecnym wysokim bezrobociu (322 osoby);
- moŜliwy, przewidywany dalszy spadek zatrudnienia w rolnictwie, wynikający ze
splotu wielu negatywnych czynników obiektywnych jak: ogólna dekoniunktura w
rolnictwie, rozdrobniona struktura agrarna w gminie, niska jakość gruntów nie
sprzyjająca intensyfikacji rolnictwa, duŜe powierzchnie uŜytków rolnych –
odłogujących.
W latach 80 – tych ubiegłego stulecia, dominacja zatrudnienia w rolnictwie i
leśnictwie w ogólnej strukturze zawodowej ludności w gminie była przygniatająca,
dochodząca do 90% ogólnego zatrudnienia. Obecna struktura zatrudnienia jest nieco
inna, co wynika z faktu, Ŝe w wyniku rozpadu państwowych gospodarstw rolnych ogólne
zatrudnienie w rolnictwie w gminie zmniejszyło się 2 – 3 krotnie.
Struktura wielkości zatrudnienia ogółem w gminie w 1999 roku wynosi:
zatrudnienie ogółem
– 482 osoby
w tym:
• rolnictwo i leśnictwo – 369 osób
• oświata
- 50 osób
• administracja
- 29 osób
• pozostałe działy
- 34 osoby
Z powyŜszej struktury wynika, Ŝe około 77% zatrudnienia w gminie przypada na
rolnictwo i leśnictwo, a liczące się pozycje na rynku pracy mają takŜe: oświata i
administracja samorządowa.
Liczba bezrobotnych ma tendencję zwyŜkową i na koniec 1999 roku wynosiła 322
osoby. Stopa bezrobocia wynosiła więc 18,3% (powiat krośnieński 16,7% i
województwo lubuskie- 17,5%).
Na jej wielkość wpływa równieŜ trudna sytuacja, jeŜeli chodzi o rynek pracy, w powiecie
krośnieńskim oraz w sąsiednich miastach (Gubin, Słubice, Cybinka). Był okres kiedy
poza granicę Maszewa wyjeŜdŜało do pracy około 400 osób (lata 70 – 80).
W trudnej dla gminy sytuacji gospodarczej, rezerw i moŜliwości dalszego jej
rozwoju naleŜałoby szukać w następujących działaniach:
-
-
w rozwoju drobnej przedsiębiorczości oraz sektora usług, opartych na szeroko
prowadzonej współpracy transgranicznej, w takich dziedzinach jak: produkcja
ekologicznej Ŝywności, agroturystyka, wykorzystanie naturalnych warunków dla
rozwoju gospodarki rybackiej i myślistwa, wykorzystanie dla turystyki szlaku
wodnego Odry oraz obsługi ruchu kołowego przy trasie krajowej nr 29;
głównym atutem gminy winno stać się jej naturalne i niezaprzeczalne bogactwo,
którym jest: zachowane i nie zdegradowane działalnością człowieka środowisko
przyrodnicze, połoŜenie obszaru gminy w obrębie najatrakcyjniejszej jednostki
fizjograficznej jaką jest Pojezierze Lubuskie oraz korzystny układ połączeń w
komunikacji zewnętrznej (dostępność komunikacyjna na kierunku wschód –
zachód) i dróg dojazdowych na terenie gminy.
Sieć osadnicza
Sieć osadniczą tworzy 16 jednostek wiejskich, łącznie z ośrodkiem gminnym.
Struktura wielkości wsi.
do 100
osób
liczba wsi
5
% udział
31,2
liczba ludności
300
% udział
9,7
101 - 200
osób
5
31,2
742
24,0
201 – 300
osób
3
19,0
665
21,5
301 – 500
osób
3
12,5
820
26,4
Wszystkie miejscowości w gminie mają charakter rolniczy, ewentualnie z
uzupełniająca funkcją gospodarki leśnej. Poza ośrodkiem gminnym, znaczeniem i
wyposaŜeniem w usługi wyróŜniają się Rybaki, Połęcko i Trzebiechów. W układzie
przestrzennym wyróŜniają się dwie główne strefy koncentracji osadnictwa, związane z
rozmieszczeniem uŜytków rolnych. Pierwsza to strefa krawędziowa doliny Odry
(Połęcko, Maszewo, Rybaki, Miłów, Bytomiec) i druga, wzdłuŜ osi komunikacyjnej
drogi krajowej nr 29 (Radomicko, Korczyców, Gęstowice). Obie strefy łączy droga
wojewódzka nr 138 wzdłuŜ, której równieŜ wytworzyła się strefa osadnictwa na kierunku
północ- południe (Połęcko, Maszewo, Granice, Skarbona, Korczyców i Trzebiechów).
Pozostałe wsie (Lubogoszcz, Skórzyn, Siedlisko, Chlebów, Rzeczyca) połoŜone są nieco
na uboczu, zajmując niewielkie enklawy uŜytków rolnych w otoczeniu lasów.
Zasoby mieszkaniowe.
Stan zasobów mieszkaniowych gminy na koniec 1999 roku przedstawiał się
następująco:
- mieszkania - 897
- izby - 3.454
- powierzchnia uŜytkowa mieszkań w tyś. m² - 62,8
- przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania /osobę w m² - 20,3
- liczba osób / mieszkanie - 3,45
- liczba osób / izbę - 0,90
Obecną sytuację w mieszkalnictwie charakteryzuje:
1) Jest to, poza dwoma budynkami (dwa bloki 2 kondygnacyjne, łącznie 14 mieszkań)
zabudowa jednorodzinna wolnostojąca.
2) Około 92% mieszkań powstało przed 1945 rokiem, a więc relatywnie jest w duŜym
stopniu zdekapitalizowana. Zasoby te wymagają znacznych środków na inwestycje
remontowe i modernizacyjne, celem dostosowania ich do aktualnego poziomu
cywilizacyjnego.
3) Warunki mieszkaniowe w ostatnim dziesięcioleciu w zasadzie nie uległy zmianie,
poza wskaźnikiem liczby osób na mieszkanie, który z 3,72 w 1987 r. zmniejszył się
do 3,45 w 1999 r. i wynika to głównie z obniŜenia się liczby ludności w gminie, a nie
z przyrostu mieszkań. Warunki mieszkaniowe nie odbiegają równieŜ od średnich
wskaźników dla obszarów wiejskich województwa lubuskiego.
4) W ostatnich kilku latach dane statystyczne nie odnotowały Ŝadnego budynku nowo
wybudowanego, oddanego do uŜytku.
5) Liczba zasobów komunalnych liczy 27 mieszkań, o przeciętnej wielkości 51,9m²
(1999 r.).
Infrastruktura społeczna
Oświata
W roku szkolnym 1999/2000 funkcjonowały w gminie następujące placówki
szkolne:
- szkoła podstawowa oraz gimnazjum – Maszewo
- szkoła podstawowa – Gęstowice
- szkoła podstawowa – Rybaki
Szkoły podstawowe dysponują łącznie 23 pomieszczeniami do nauczania. Liczba
uczniów – 333 oraz 35 w gimnazjum. W ostatnich latach została rozbudowana szkoła we
wsi Rybaki oraz w Maszewie (sala gimnastyczna, kotłownia).
Na terenie gminy czynne są równieŜ 4 placówki wychowania przedszkolnego (Maszewo,
Połęcko, Radomicko, Rybaki), do których uczęszcza 86 dzieci.
Ochrona zdrowia
Na terenie gminy usługi pełni ośrodek zdrowia, działający w obiektach
sprywatyzowanych po byłym ZOZ w Maszewie oraz apteka.
Rolnictwo
Rolnictwo, w szczególności do końca lat 80-tych, było najwaŜniejszym działem
gospodarki gminy i źródłem utrzymania dla około 80% jej mieszkańców.
Z ogólnej powierzchni gminy na uŜytki rolne przypada niewielka część terenów,
bo tylko 26,4% (5.645 ha). Wg stanu na czerwiec 1999 roku – 2.773 ha
t.j. 55,7% uŜytków rolnych znajdowało się we władaniu indywidualnych gospodarstw
rolnych. Pozostała część uŜytków rolnych, naleŜąca w przeszłości do zakładów rolnych
PGR (Zakład Rolny – Trzebiechów – 948 ha, Zakład Rolny Budachów - 200 ha i Zakład
Rolny WęŜyska – 274 ha) pozostaje we władaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu
Państwa i administrowane jest przez Gospodarstwo Nadzoru i Administrowania Zasobem
WRSP w Lubsku. Część gruntów AWRSP jest uŜytkowana przez dzierŜawców.
Wartość bonitacyjna uŜytków rolnych jest niska. Znacząca przewagę mają gleby
najsłabsze V i VI klasy, których jest 59.5%. Gruntów klasy IV jest 33,8% a gleb
najlepszych, klasy III zaledwie 6,7%.
Niekorzystnie dla rozwoju gospodarki rolnej przedstawia się struktura obszarowa
gospodarstw indywidualnych. Zdecydowana przewagę mają gospodarstwa małe około 5
ha, których jest około 2/3 ogólnej liczby. Gospodarstw duŜych, powyŜej 15 ha gruntu
jest tylko około 10%.
Z jednostek organizacyjnych spełniających usługi na rzecz rolnictwa utrzymała
się i nadal działa baza SKR w Maszewie (usługi polowe, magazyn części zamiennych,
stacja paliw) oraz baza magazynowa po byłym GS, sprywatyzowana, lecz kontynuująca
dalszą działalność (pasze, nawozy, węgiel, składnica złomu).
Z obiektów produkcyjnych rolnictwa wymienić naleŜy fermę drobiu w Miłowie (14 tyś.
niosek) oraz gorzelnię w Trzebiechowie ze składnicą magazynową „Polmosu”. TakŜe w
Trzebiechowie na bazie obiektów rolnych dawnego PGR-u funkcjonuje prywatny zakład
rolny prowadzący uprawy polowe oraz hodowlę bydła (około 600 szt.).
WaŜną gałęzią rolnictwa jest rybołówstwo mające korzystne warunki gospodarowania i
hodowli na obszarze około 360 ha powierzchni stawów i jezior.
Leśnictwo
Powierzchnia leśna gminy wynosi 14,154 ha. Wskaźnik zalesienia wynosi 66,3%
i jest jednym z najwyŜszych w województwie lubuskim.
Administracyjnie lasy pozostają w zarządzie trzech nadleśnictw: Gubina, Krosna
Odrzańskiego i Cybinki. Lasy prywatne stanowią znikomy obszar, bo tylko 36 ha.
Dominującym gatunkiem upraw leśnych jest sosna zwyczajna zajmująca około 73,5%
powierzchni leśnej. PoniewaŜ bardzo wysoki jest udział drzewostanów młodych do 60 lat
(67%), uzysk drewna jest znacznie ograniczony. Faktem tym moŜna równieŜ tłumaczyć
brak na terenie gminy zakładu drzewnego.
Niekorzystnym zjawiskiem w gospodarce leśnej jest takŜe mała zasobność siedlisk, w
wyniku czego uzysk masy drewna w przeliczeniu na 1 ha jest stosunkowo niski.
Czynnikiem sprzyjającym w prowadzeniu gospodarki leśnej są duŜe kompleksy leśne, a
takŜe ulegający stałej poprawie niski stan zanieczyszczenia powietrza.
2.2. Uwarunkowania wynikające ze stanu wyposaŜenia w infrastrukturę techniczną.
Zaopatrzenie w wodę
W 2000 roku sieć wodociągową posiadało 5 miejscowości: Gęstowice,
Trzebiechów, Skórzyn, Lubogoszcz i Połęcko. W trakcie budowy
była sieć
wodociągowa we wsi Skarbona. Zasilanie tej miejscowości w wodę jak równieŜ Połęcka,
Maszewa odbywa się z automatycznej stacji uzdatniania wody w Korczycowie o
wydajności 24m³/h.
Skórzyn, Gęstowice, Lubogoszcz i Trzebiechów bazują na sieci wodociągowej
wybudowanej w latach 70-tych i kaŜda z tych miejscowości posiada lokalne ujęcie wraz
ze stacja uzdatniania wody. Aktualnie więc, około 40% mieszkańców gminy korzysta z
sieci wodociągowej. Pozostałe miejscowości nie posiadają sieci wodociągowych i woda
czerpana jest z lokalnych ujęć przydomowych.
Ujęcie wraz z automatyczną stacją uzdatniania wody w Korczycowie posiada
zatwierdzone zasoby eksploatacyjne wynoszące Qe = 48m³/h. Woda z ujęcia w ilości
24m³/h pompowana jest do ASUW i poprzez proces jej uzdatniania podawana do
zbiornika wody czystej, skąd poprzez zestaw hydroforowy trafia do sieci przesyłowej i
tłoczona jest magistralą wodną poprowadzoną wzdłuŜ drogi 138 do Połęcka.
Ujęcie wody i SUW w Skórzynie – bazuje na jednej studni. Zatwierdzone zasoby
Qe = 18m³/h. Woda nie wymaga uzdatniania. Wydajność SUW w Skórzynie wynosi
około 6m³/h.
Ujęcie i SUW Gęstowice – bazuje na ujęciu wody składającym się z trzech studni.
Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne ujęcia wynoszą 20,5m³/h. Woda surowa posiada
przekroczone wartości Ŝelaza, magnezu, amoniaku ,mętności i barwy. Pobór wody w
ujęciu wynosi Q max – 15m³/h
Ujęcie i SUW w Lubogoszczy – składa się z dwóch oddzielnych studni, o
zatwierdzonych zasobach eksploatacyjnych Qe = 15m³/h. Woda surowa posiada
przekroczone wartości Ŝelaza i po uzdatnieniu podawana jest do sieci wodociągowej w
ilości Qmax – 15 m³/h.
Ujęcie i SUW w Trzebiechowie – posiada trzy studnie i zatwierdzone zasoby w ilości Qe
= 54m³/h. Woda surowa charakteryzuje się przekroczonymi wartościami Ŝelaza i
magnezu. SUW w Trzebiechowie stanowi własność prywatną właściciela gorzelni i
Zakładu Rolnego w Trzebiechowie.
Dane o waŜniejszych ujęciach wody z terenu gminy.
Lp. Miejscowość
UŜytkownik
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Rzeczyca
Trzebiechów
Gęstowice
Korczyców
Skórzyn
Skórzyn
Skórzyn
Baron
Lubogoszcz
Maszewo
Maszewo
Wyczółkowo
Bytomiec
Miłów 1
Nadleśnictwo Białków
Wodociąg Zakład Rolniczy
Wodociąg wiejski
Wodociąg wiejski
Wodociąg wiejski
Osada leśna
ZZGNiG
Zakład Rolny
Wodociąg wiejski
Szkoła Podstawowa
SKR
Ośrodek kolejowy
Osada leśna
ZZGNiG
Rok
Zasoby
wykonania wody w m³/h
1980
46,0
1975
54,0
1970
33,0
1998
48,0
1998
18,0
1989
3,0
1994
3,0
1971
18,0
1985
15.0
1972
4,6
1979
24,0
1980
12,0
1985
6,0
1988
6,0
Gospodarka ściekowa
W stanie aktualnym Ŝadna z miejscowości na terenie gminy nie jest
skanalizowana We wszystkich wsiach ścieki bytowo – gospodarcze odprowadzane są do
bezodpływowych lub przepływowych osadników gnilnych, lub teŜ bezpośrednio do
gruntu. Rozwiązania takie stanowią powaŜne zagroŜenie dla środowiska.
Gospodarka odpadami
Gmina prowadzi skuteczną akcję likwidacji dzikich wysypisk śmieci. Wywozem
śmieci z terenu gminy zajmuje się Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej z Krosna
Odrzańskiego. Na terenie gminy nie ma składowiska odpadów.
Elektroenergetyka
Energia elektryczna dla gminy dostarczana jest na poziomie napięcia
SN - 15 KV ze stacji 110/15 w Krośnie Odrzańskim. Poszczególne wsie przysiólki
zasilane są w energię elektryczną w układzie podstawowym rezerwowym,
napowietrznymi liniami magistralnymi, o napięciu roboczym 15 kV.
Na terenie gminy zlokalizowane są 34 stacje transformatorowe 15/0,4 kV, w których
przewaŜnie istnieje moŜliwość zainstalowania transformatorów o większej mocy.
Przez teren gminy przebiega magistralna linia napowietrzna wysokiego napięcia
110 kV. Trasa w/w linii nie koliduje z istniejącą zabudową.
Telekomunikacja
Liczba abonamentów telefonii przewodowej w gminie liczyła 316 łączy na koniec
1999 roku, co w przeliczeniu na 1000 mieszkańców daje wskaźnik 102,0 (dla obszarów
wiejskich województwa wskaźnik wynosi 122,4). W Gęstowicach znajduje się wieŜa
telekomunikacyjna „Centertelu”.
Komunikacja drogowa
Obszar gminy powiązany jest z układem zewnętrznym sieci dróg poprzez:
- drogę krajową nr 29, Zielona Góra –Świecko (Słubice);
- drogę wojewódzką nr 138, relacji Gubin – Połęcko – Maszewo – Torzym –
Sulęcin;
- drogi powiatowe:
Rąpice - Maszewo – droga krajowa nr 29 (Osiecznica)
Maszewo – Lubogoszcz – Skórzyn – Bytnica
Rybaki – Chlebów – Drzeniów
Drzeniów – Rzeczyca – Trzebiechów - Budachów
Maszewo – Lubogoszcz – Radomicko – Siedlisko- Gądków Wielki
Długość dróg gminnych wynosi 58 km, w tym 20 km dróg ma nawierzchnię twardą
(34,5%).
Cmentarze
Usługi cmentarne spełnia w gminie 1 obiekt zlokalizowany w Maszewie. Szereg
cmentarzy poniemieckich zlikwidowanych zostało w latach 70 – 80-tych, a pozostałym
po nich śladem jest tylko drzewostan.
2.3. Uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska przyrodniczego
Rzeźba terenu, geomorfologia.
Gmina Maszewo połoŜona jest na przewaŜającym obszarze w najatrakcyjniejszej, z
punktu widzenia przyrodniczego, jednostce fizyczno geograficznej jaką jest Pojezierze Lubuskie.
Południowy fragment gminy zajmuje odcinek Doliny Odry Środkowej (odcinek Krośnieński),
związany z pradoliną Odry systemem płaskich teras.
Ta część Pojezierza Lubuskiego, w której połoŜony jest środkowy i północny obszar gminy
Maszewo, nazwana Równiną Torzymską, obejmuje duŜe tereny równin piaszczysto –
sandrowych, porozcinanych rynnami i dolinami rzeki Ilanki, Pliszki i GryŜyny. Szczegółowe
badania stwierdzają istnienie około 10 poziomów sandrowych. Równina Torzymska połoŜona
jest .na wysokości 60 – 100m n.p.m. Wysokości względne wynoszą przeciętnie 20 – 50m.
Poziom wody gruntowej uzaleŜniony jest od rzeźby terenu i wynosi przeciętnie 2 – 5m p.p.t. Na
piaskach sandrowych wytworzyły się słabe gleby bielicowe, co znajduje swój wyraz w duŜym
zalesieniu, powyŜej 60%.
Obszar całej gminy połoŜony jest w obrębie rzędnych terenu 40 - 124m n.p.m.
Charakterystycznym elementem krajobrazu jest spiętrzony ciąg moreny czołowej Wału
Cybinkowsko – Lubogowskiego, o przebiegu NW – SE, górujący o 50 – 60m nad otaczający
teren. NajwyŜsze jego wzniesienie to „StraŜnica” – 124m n.p.m. połoŜona na północ od
Gęstowic.
PrzewaŜające powierzchnie na obszarze gminy stanowią równiny sandrowe, lekko zafalowane.
PołoŜone na wysokości 50 – 70m n.p.m. obejmują swym zasięgiem znaczne tereny gminy,
przewaŜnie zalesione. Poziom ten intensywnie rozcięty jest rynnami polodowcowymi i
systemem dolin: o zmiennej szerokości (100 – 120m) i zagłębieniu 5 – 15m, przewaŜnie o
przebiegu północny wschód – południowy zachód. Formy te odcinają się kilkumetrowymi
krawędziami od terenów przyległych. Dna dolin są płaskie, przewaŜnie podmokłe, częściowo
wypełnione osadami organogenicznymi (torfy). Miejscami występują zespoły stawów i jezior.
Rejon doliny Odry odcina się od terenów sandrowych Równiny Torzymskiej wysoką prawie
pionową krawędzią morfologiczną o wysokości 5 – 20m.
System terasowy rzeki Odry tworzą:
- terasa zalewowa, wyniesiona 2 – 5m ponad lustro wody w rzece, o zmiennej szerokości
od 200m do 2,2 km,
- terasa nadzalewowa, połoŜona 5 – 8m ponad lustro wody w rzece, jest to forma rozległa,
płaska o szerokości dochodzącej do 3,0 km.
Budowa geologiczna i surowce mineralne.
Głębsze podłoŜe geologiczne obszaru gminy budują trzeciorzędowe osady wykształcone
jako naprzemianległe ułoŜone horyzontalnie piaski, iły, mułki i węgle brunatne mioceńskiej
formacji burowęglowej. Strop ich zalega na głębokości od 30 do 50m p.p.t., zaś miąŜszość
trzeciorzędu waha się od 100 do 150m
Przypowierzchniowe warstwy zbudowane są z czwartorzędowych osadów
pleistoceńskich i holoceńskich o średniej miąŜszości 20 – 50m i horyzontalnym ułoŜeniu.
Jedynie w obrębie wału Cybinkowsko - Lubogowskiego stanowiącego wypiętrzony ciąg moreny
czołowej, osady te są glacitektonicznie zaburzone.
Generalnie w obrębie gminy wyróŜnić moŜna trzy rejony o róŜnym stylu budowy:
1) spiętrzony ciąg moreny czołowej i wysoczyzna morenowa falista . Rejon ten zajmuje
centralną część gminy wzdłuŜ osi od Gęstowic przez Korczyców aŜ do Maszewa.
Szerokość rejonu waha się od 2 do 6 km i zbudowany jest z utworów pochodzenia
lodowcowego, piasków o zróŜnicowanej granulacji i glin piaszczystych i pylastych.
Osady te nawzajem się przewarstwiają.
2) równina sandrowa – obejmuje północne i wschodnie obszary gminy. Jednostka ta w
całości zbudowana jest z fluoglacjalnych osadów, głównie piasków o zróŜnicowanej
granulacji i miąŜszości min. 5m.
3) dolina rzeki Odry oraz rynny polodowcowe. Tereny te zajmują około 20% powierzchni
gminy. Wypełniają je osady pochodzenia rzecznego i organicznego. Dna dolin wypełniają
mady piaszczyste wykształcone jako piaski drobne i średnie, miąŜszości powyŜej 4,5m.
Osady organogeniczne, głównie torfy występują w zróŜnicowanej miąŜszości
od 1,0 do 2,0m. Większe powierzchnie torfów połoŜone są w dolinie Odry na
południe od Bytomca oraz mniejsze areały zalegają w obrębie rynien na zachód od
Wyczółkowa i na wschód od Radomicka.
Obszar gminy jest mało zasobny w surowce mineralne. W sposób niezorganizowany i
tylko dla potrzeb lokalnych eksploatowane są wodnolodowcowe piaski i Ŝwiry. Torfy występują
na łącznej powierzchni ca 340 ha i złoŜa te ze względu na niską wartość energetyczną nie mają
gospodarczego znaczenia.
W latach 60 – tych udokumentowano pierwsze na niŜu złoŜe ropy naftowej w Rybakach.
Zostało ono juŜ wyeksploatowane.
Jedynym udokumentowanym złoŜem surowców jest złoŜe węgla brunatnego „Cybinka”.
ZłoŜe to rozpoznane zostało w kategorii C2 i uściślenie zasobów wymaga dalszych prac
wiertniczych i dokumentacyjnych. W porównaniu z innymi złoŜami odkrytymi na terenie kraju
naleŜy je traktować jako złoŜe o znaczeniu lokalnym. Jego eksploatacja dla celów
energetycznych w obecnych warunkach ekonomicznych jest nieopłacalna. W szczególności
eksploatacja odkrywkowa jest niewskazana, niesie bowiem za sobą dewastacje środowiska
naturalnego. Wymienione złoŜe połoŜone jest na terenach zalesionych stąd jego eksploatacja
powodowałaby wylesienie na ogromną skalę. Drugim niekorzystnym zjawiskiem byłoby
odwodnienie i osuszenie jeszcze większych obszarów i powstanie dodatkowych problemów
związanych z zaopatrzeniem w wodę ludności na tych terenach. Na obecnym etapie rozwoju
techniki eksploatacja złóŜ węgla brunatnego jest nie wskazana, bo spowodowałaby zbyt daleko
idące zmiany w środowisku.
Wody powierzchniowe i wgłębne.
Gmina w całości połoŜona jest w zlewni rzeki Odry, która wraz z rzeką Pliszką
wyznaczają południową i północną granicę administracyjną gminy. Odcinek rzeki Odry w
granicach gminy liczy około 10 km. Pozostałą sieć hydrograficzną tworzą: Konotop, Lińska
Struga i Kanał Krzesiński oraz liczne bezimienne cieki płynące w rynnach polodowcowych oraz
w dolinie rzeki Odry.
Wody stojące zajmują ponad 300 ha powierzchni. Na powierzchnię tą składają się
zarówno jeziora jak i stawy sztuczne, połoŜone głównie w rynnach polodowcowych i w
większości wykorzystywane jako akweny hodowli ryb. Największe zbiorniki wodne to:
Trzebisz, Graniczne, Klepacz, śabnik, Długi Staw, Diabelski Staw oraz starorzecza Odry.
Zlokalizowane są one w rynnie Trzebiechowsko – Łochowickiej i Granicznej.
DuŜe powierzchnie den dolin rzeki Odry i rynien polodowcowych zajmują torfowiska,
będące równieŜ znacznym zbiornikiem wód stojących. Wody torfowisk są w swej masie
statyczne i jedyną ich częścią czynną są warstwy powierzchniowe, z których odbywa się
intensywne parowanie.
ReŜim hydrologiczny rzeki Odry skorelowany jest z opadami atmosferycznymi
występującymi w ciągu roku. Odznacza się on podwyŜszonymi stanami wody na wiosnę
(roztopy) i powolnym obniŜaniem się stanów aŜ po jesień, z drugorzędną kulminacją w lipcu
(opady letnie).
Przy wodostanach katastrofalnych ca 650 cm wody Odry zalewają tereny na prawym brzegu,
sięgając do podnóŜa krawędzi morfologicznej. ZagroŜone są wówczas tereny połoŜone w rejonie
Bytomca i Połęcka.
Charakter wód gruntowych wykazuje ścisły związek z litologią i rodzajem uŜytkowania
występujących form morfologicznych. WyróŜnia się więc wody gruntowe na obszarach
pozadolinnych i w obrębie doliny rzeki Odry w rynnach polodowcowych.
Tereny pozadolinne zbudowane generalnie z gruntów przepuszczalnych charakteryzują się
swobodnym zwierciadłem występującym na głębokości od 1,8 do 3,5m. Na znacznych
powierzchniach nie stwierdzono jednak występowania wody nawet do głębokości 4,5m. W
strefach zalegania utworów trudno przepuszczalnych (gliny) zwierciadło wody nie tworzy
jednolitego poziomu, lecz występuje w postaci nieregularnych przewarstwień (soczewek)
Tereny doliny rzeki Odry i rynien polodowcowych – woda gruntowa na tych obszarach ma
kontakt hydrauliczny ze stanami wody w rzece Odrze. Swobodne jej zwierciadło zalega w
przepuszczalnych utworach aluwialnych (piaski) i organogenicznych (torfy) na głębokości 0,8 –
1,2m. Przy czym w zaleŜności od stanów wody w rzece wahania lustra dochodzą do 1,2m.
Warunki hydrogeologiczne na terenie gminy wykazują występowanie dwu poziomów
wodonośnych:
- czwartorzędowy – związany z doliną Odry oraz terenami pozadolinnymi
zbudowanymi z przepuszczalnych osadów pleistoceńskich. MiąŜszość
warstwy wodonośnej jest zróŜnicowana od kilku do kilkunastu
metrów. Wody tego poziomu stanowią zasadniczy rezerwuar dla ujęć.
- trzeciorzędowy – pozom ten posiada stosunkowo słabe rozpoznanie
hydrogeologiczne. Kolektorem wód są zmiennej grubości przewarstwienia
piaszczyste, przewaŜnie w iłach. Poziom ten jest w minimalnym
stopniu eksploatowany.
Południowe i północne skrajne fragmenty gminy znajdują się w zasięgu obszaru
Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) nr 149 i 148, będących jednocześnie
obszarami o NajwyŜszej Ochronie Wód (ONO).
Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
Generalnie na obszarze gminy dominują gleby wytworzone z piasków, a więc niskich
klas bonitacyjnych. ZróŜnicowanie gatunkowe i typologiczne tych gleb wynika ze składu
mechanicznego gruntów, ich połoŜenia oraz warunków gruntowo – wodnych.
Na terenach pradolinnych wykształciły się gleby bielicowe, brunatne, brunatne wyługowane. W
obniŜeniach terenu o wysokim poziomie wody gruntowej – gleby torfowe, mułowo – torfowe i
murszowo – mineralne, a w dolinach mady utwory aluwialne o róŜnym składzie mechanicznym.
Wartość uŜytkowa tych gruntów dla rozwoju i intensyfikacji rolnictwa nie jest wysoka.
Potwierdzeniem tego jest duŜa lesistość obszaru gminy wynosząca 66,3% i bardzo niski udział
uŜytków rolnych stanowiących 26,4% ogólnej powierzchni .
Struktura bonitacyjna uŜytków rolnych wskazuje na zdecydowaną przewagę gleb najsłabszych
tzn. V i VI klasy, których jest 59,5%. Znaczny jest równieŜ udział gleb klasy IV – tej, których
jest 33,8%, gleby najlepsze, klasy III stanowią niewielki udział, zaledwie – 6,7%. Oznacza to, Ŝe
warunki przyrodnicze przede wszystkim glebowe, nie są sprzyjające dla rozwoju rolnictwa, w
szczególności rolnictwa charakteryzującego się rozdrobnioną strukturą agrarną.
Szata roślinna i świat zwierząt.
Pod względem przyrodniczo – leśnym gmina połoŜona jest w Dzielnicy Pojezierza
Lubuskiego. Tereny leśne zajmują obszar o powierzchni 14.164 km co stanowi 66,3%
powierzchni gminy. Lasy gminy Maszewo stanowią południowy fragment Puszczy Rzepińskiej,
zamiennie stosuje się równieŜ określenie – Bory Lubuskie.
Administracyjnie lasy przynaleŜą do trzech nadleśnictw:
- Nadleśnictwo Cybinka,
- Nadleśnictwo Krosno Odrzańskie z/s w Osiecznicy,
- Nadleśnictwo Gubin.
Występowanie i rozmieszczenie siedlisk leśnych uwarunkowane jest typem, składem
mechanicznym gleby i jej wilgotnością. PoniewaŜ około 90% powierzchni zajmują gleby typu
bielicowego, wytworzone z piasków świeŜych lub wilgotnych, dominują więc siedliska boru
suchego i boru świeŜego, a takŜe boru mieszanego. W tych warunkach siedliskowych
odpowiednie moŜliwości rozwoju posiada sosna oraz brzoza, której powierzchnia upraw jest
przez leśników ograniczana.
Procentowy udział (wg powierzchni) gatunków
lasotwórczych w lasach gminy Maszewo.
Sosna zwyczajna
Dęby
Buk
93,52
0,53
-
Brzozy
1,53
Olsze
1,05
Procentowy udział (wg powierzchni) róŜnych grup
siedlisk w lasach gminy Maszewo
Ubogie siedliska Siedliska borów Siedliska lasów śyzne siedliska
borowe
mieszanych
mieszanych
leśne
78,65
17,58
2,39
1,38
Ocena zgodności składów gatunkowych z siedliskami w gminie Maszewo
Aktualny udział
Max dopuszczalny udział
RóŜnica (%)
sosny (%)
sosny (%)
94
78
16
Procentowy udział drzewostanów (wg powierzchni ) w róŜnych
przedziałach wiekowych - gmina Maszewo
< 60 lat
> 60 – 100 lat
> 100 lat
> 200 lat
66,88
30,41
2,71
-
Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna, która aŜ w 94% zdominowała drzewostan
leśny. Tworzy ona drzewostany lite, rzadziej w niewielkim stopniu z udziałem brzozy. Ocenia
się, Ŝe tak znaczny udział sosny przekracza maksymalny, dopuszczalny wskaźnik o około 16% i
wskazuje na potrzebę przebudowy struktury gatunkowej lasów w wdostosowaniu do
występujących na tych terenach siedlisk. Proces przebudowy drzewostanów sosnowych musi
być powolny. Nie moŜna w tym celu usuwać drzewostanów zrębami zupełnymi. Istniejące
uprawy sosnowe wymagają doprowadzenia ich do wieku rębności. Nowe, poŜądane gatunki
mogą być wprowadzane w następujących okolicznościach:
1) Na powierzchniach otwartych:
- na powierzchniach poklęskowych,
- na bieŜących, wykonanych zgodnie z planem gospodarczym zrębach zupełnych,
- w poprawkach, uzupełnieniach i dolesieniach.
2) Pod osłoną drzewostanu:
- w odnowieniach podokapowych,
- w nasadzeniach produkcyjnych.
Inną drogą zmiany składów gatunkowych, łatwiejszą lecz bardziej długotrwałą, jest
wykonywanie cięć pielęgnacyjnych na korzyść cennych domieszek.
Lasy w pasie nadgranicznym, głównie z uwagi na warunki klimatyczne i siedliskowe,
były i są nadal zagroŜone procesami chorobowymi oraz szkodami powodowanymi czynnikami
natury antropogenicznej, przyczyniającymi się do zakłócania procesów fizjologicznych w
rozwoju drzew, zmieniającymi ich naturalną odporność biologiczną
Spośród szkodliwych czynników atntropogenicznych naleŜy wyróŜnić:
- zagroŜenia ze strony pyłów przemysłowych (prawie 97% powierzchni lasów jest
uszkodzonych przez przemysł – emisje transgraniczne);
- zagroŜenie poŜarowe.
Spośród czynników biotycznych naleŜy wymienić zagroŜenia ze strony szkodliwych owadów
(brudnica mniszka, barczatka, sosnówka i inne) oraz zagroŜenie ze strony nadmiaru zwierzyny
płowej.
Mimo utrzymujących się zagroŜeń stwierdza się zapoczątkowaną od 1995 roku poprawę
stanu zdrowotnego lasów. Poprawa kondycji dotyczy wszystkich gatunków drzew, przy czym
najwyraźniej zaznaczyła się ona w drzewostanach sosnowych oraz bukowych i brzozowych.
Bogate zespoły roślinności występują w pobliŜu wód, głównie rzeki Odry oraz w rynnach
polodowcowych. Na torfowiskowych łąkach w rejonie Miłowa i Bytomca spotyka się turzyce,
kostrzewę czerwoną
storczyki, Ŝywokost, rdest, rdest węŜownik, kłosówkę wełnistą,
wilczomlecz błyszczący. Na torfowiskach w okolicy Trzebiechowa występuje obok turzyc,
ostróŜek warzywny, psianka słodkogórz, narecznica błotna. Na stawiskach wilgotnych w lasach
popularna jest kruszyna, a w borach powyŜej Rzeczycy spotkać moŜna widłaki a nawet paproć
długosza królewskiego.
Zachowały się równieŜ na tym terenie parki podworskie (Korczyców, Trzebiechów,
Rzeczyca, Siedlisko) oraz aleje lipowe, klonowe i jesionowe.
Świat zwierząt reprezentowany jest przez liczne typowe gatunki pospolite występujące na
Pojezierzu Lubuskim. Przyrodnicy określają stan kręgowców na Pojezierzu Lubuskim na 319
gatunków, w tym ptaków 208 gatunków, ssaków 52 gatunki, ryb 39 gatunków, płazów 13
gatunków i gadów 7 gatunków.
WyróŜnić moŜna dwa główne obszary na terenie gminy, gdzie występuje szczególna
koncentracja fauny. Jest to dolina Odry oraz zespół stawów i jezior w rejonie Skórzyna i
Trzebiechowa. Nie mniejsze wartości przyrodnicze ma równieŜ dolina Pliszki na północy gminy
oraz obniŜenie dolinne jeziora Granicznego z ciekiem Konotop.
Z rzadszych gatunków zwierząt jakie występują na terenie gminy wymienić naleŜy: borsuki,
kuny, wydry, piŜmaki, zające, tchórze, bobry, łasice, nietoperze, perkoz rdzawoszyjny, zausznik,
liczne gatunki kaczek, kormoran, łabędź, bocian czarny, norka amerykańska, jenoty. Istnieją
równieŜ potwierdzone informacje o występowaniu Ŝółwia błotnego w okolicy Skórzyna i orła
bielika w rejonie Rzeczycy.
Klimat.
PołoŜenie geograficzne gminy w zachodniej przygranicznej strefie województwa
lubuskiego sprawia, Ŝe napływają na te tereny w okresie rocznym róŜnorodne masy powietrza.
Dominują jednak masy powietrza polarno – morskiego, na które przypada aŜ 64% dni w ciągu
roku oraz w drugiej kolejności masy powietrza polarno – kontynentalnego – 28% dni. Pozostałe
8% dni przypada na masy powietrza arktycznego oraz cisze.
Ścieranie się mas powietrza o róŜnych cechach klimatyczno – wilgotnościowych kształtuje układ
pogód i powoduje, Ŝe klimat tego obszaru określa się jako „przejściowy”, z wyraźną przewagą
cech oceanicznych. Oznacza to, Ŝe zimy są na ogół łagodne, z częstymi odwilŜami, zaś lata
nieco chłodniejsze z minimalnie większą liczbą opadów atmosferycznych. Istotną cechą takiego
klimatu jest duŜa zmienność temperatur. Amplitudy temperatur są mniejsze od przeciętnych w
Polsce. Zima łagodniejsza i krótka z mało trwałą szatą śnieŜną, lata wczesne i w miarę ciepłe.
Charakterystyczna jest długa i pogodna jesień.
Średnie opady wynoszą od 525mm do 650mm .
Średnia roczna temperatura w okresie dziesięciolecia - + 8,9 o C .
Średnia temperatura lipca - +18,8 o C .
Średnia temperatura stycznia - -1,6 o C .
Przewaga wiatrów sektora zachodniego – 53% w skali roku.
Klimat lokalny.
Warunki topoklimatu są zróŜnicowane, będąc wypadkową urzeźbienia terenu, własności
termicznych podłoŜa i stopnia pokrycia szatą leśną.
W sytuacji gminy wyróŜnić moŜna generalnie trzy typy klimatu lokalnego:
- klimat terenów pozadolinnych;
- klimat doliny rzeki Odry;
- klimat okolic rynien polodowcowych.
Tereny pozadolinne są pod względem mikroklimatu najkorzystniejsze dla osadnictwa.
Obejmują one najbardziej wyniesione partie gminy (ciąg moren wysoczyzny morenowej i
równiny sandrowej) Nie obserwuje się na tych terenach zastoisk chłodnych mas powietrza, które
spływają ku dolinie Odry i rynien polodowcowych. Korzystnie przedstawiają się warunki
solarne, zwłaszcza w obrębie skłonów o wystawie południowej oraz warunki do nawietrzania.
Znaczący wpływ modyfikujący topoklimat ma szata leśna.
Klimat doliny Odry jest mało korzystny z uwagi na znacznie podniesione wartości
wilgotności względnej, z tendencją do tworzenia się i dłuŜszego zalegania przygruntowych
mgieł. Przewietrzania są przeciętne (równoleŜnikowy układ doliny Odry jest sprzyjający ze
względu na przewagę wiatrów zachodnich). Jest to rejon o sprzyjających warunkach do
tworzenia się inwersji termicznych.
Klimat rynien polodowcowych jest zdecydowanie niekorzystny z uwagi na głębokie
wcięcia, nieregularny przebieg teras, występowanie znacznych powierzchni gruntów
organicznych i stojących wód otwartych oraz duŜą częstotliwość tworzenia się inwersji.
Lokalnie mogą powstawać tzw. „mrozowiska” – większe zastoiska chłodnego, wilgotnego
powietrza. Stąd naleŜy liczyć się ze wzrostem występowania mgieł i oparów, a zimą do
wydłuŜania się okresu z przymrozkami. Na terenach tych utrudnione są równieŜ warunki dla
wymiany mas powietrza.
Występowanie zbiorników wodnych, a w szczególności duŜych połaci torfów podnosi
wilgotność powietrza i stwarza niekorzystne warunki termiczno – wilgotnościowe.
Higiena atmosfery.
Ze względu na zupełny brak obiektów przemysłowych, brak jest więc poza
paleniskami domowymi (emisja niska) znaczących źródeł zanieczyszczeń powietrza. W tej
sytuacji wpływ na stan i higienę atmosfery w obszarze gminy mogą mieć źródła emisji
zlokalizowane poza jej granicami. Przeprowadzone w latach 1994 – 1995 pomiary imisji wzdłuŜ
granicy polsko – niemieckiej, miały właśnie na celu określenie wpływu duŜych obiektów
energetycznych, rozmieszczonych wzdłuŜ zachodniej granicy (po niemieckiej stronie), na stan
czystości powietrza atmosferycznego w pasie przygranicznym. Wyniki pomiarów emisji w
punktach pomiarowych wykazały niskie stęŜenie SO2 i NO2 w powietrzu atmosferycznym.
StęŜenia pyłu zawieszonego nie przekroczyły norm dla obszarów o nie podwyŜszonych
wymogach co do jakości środowiska (wysokie były jedynie stęŜenia ozonu). Wytłumaczeniem
takiego stanu moŜe być zjawisko inwersji w połączeniu z duŜą wysokością emitorów, skutkiem
czego migracja zanieczyszczeń w atmosferze moŜe być przenoszona na dalsze odległości (od
kilku do kilkuset kilometrów).
Obszary i obiekty podlegające ochronie.
Z uwagi na cenne walory przyrodnicze gminy znaczna część jej obszaru objęta została
określonymi formami ochrony prawnej wynikającymi z ustawy o ochronie przyrody. Są to:
1) Krzesiński Park Krajobrazowy – połoŜony jest na styku gmin Gubin, Cybinka, Maszewo i
obejmuje fragment doliny Odry i Nysy ŁuŜyckiej stanowiący polder zalewowy rzeki Odry o
nazwie Krzesiński Zbiornik Retencyjny.
Z terenu gminy Maszewo włączony jest do parku krajobrazowego obszar o powierzchni
1879 ha, co stanowi 22,0% całkowitej powierzchni Krzesińskiego Parku Krajobrazowego.
Są to części obrębów wsi Połęcko, Rybaki, Miłów i Bytomiec. Krzesiński Park
Krajobrazowy ustanowiony został Rozporządzeniem Wojewody Zielonogórskiego nr 12 z
dnia 10 lipca 1998 roku.
2) Obszary chronionego krajobrazu – ustanowione Rozporządzeniem nr 6 Wojewody
Zielonogórskiego z dnia 10 lipca 1996 roku w sprawie wyznaczenia obszarów
chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Zielonogórskiego Nr 12, poz. 117). Ochroną
prawną objęte zostały tereny o powierzchni 7.800 ha, tj. 36,4% powierzchni gminy.
Wskaźnik ten przekracza znacznie średnią wojewódzką, wynoszącą 30,6%.
Łącznie obszary chronione w granicach gminy wynoszą 7.689,3 ha, zajmując 45,3% jej
powierzchni.
3) Dotychczas na terenie gminy ochroną w formie pomników przyrody objętych zostało
10 obiektów:
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10
Rodzaj obiektu
Buk pospolity
Bluszcz pospolity
Trzy buki
Lipa szerokolistna
Dąb szypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Cis pospolity
Stanowisko orła bielika
Buk zwyczajny
Park pałacowy
Lokalizacja
Rzeczyca – park
Rzeczyca – park
Korczyców – park
Korczyców – park
Korczyców – park
Skarbona
Korczyców – park
Trzebiechów
Korczyców – park
Rzeczyca
Przyrodnicy proponują objęcie ochroną pomnikową dalszych okazów w liczbie 11.
Są to: buki, graby, lipy, jesion i klon oraz inne okazy i obiekty jak polodowcowa rynna – głęboki
parów z udziałem wielu gatunków drzew o parametrach zbliŜonych do pomników przyrody w
Skórzynie (rezerwat florystyczno – krajobrazowy) oraz fragment boru naturalnego w kierunku
północno – wschodnim od wsi Lubogoszcz. Propozycje te uwzględniają równieŜ aleje
przydroŜne w Trzebiechowie i Miłowie.
Tereny zalewowe rzeki Odry.
Zasięg terenów zalewowych i zagroŜonych powodzią oznaczony został na mapie
„Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy” Północna granica tych
terenów opiera się o krawędź morfologiczną, która jednocześnie stanowi kraniec doliny i poldera
zalewowego rzeki Odry (basen Krzesiński). ZagroŜone są wówczas tereny połoŜone w okolicy
Bytomca i Połęcka, przy wodostanach katastrofalnych, ca 650 cm .
Obiekty degradujące środowisko naturalne.
Obszar gminy jest terenem wybitnie leśno – rolniczym, pozbawionym obiektów
przemysłowych, co zawaŜyło na minimalnym stopniu degradacji środowiska naturalnego. W tej
sytuacji do obiektów degradujących środowisko zaliczyć moŜna jedynie:
- punktową, niezorganizowaną eksploatację surowców mineralnych (piaski, Ŝwiry),
przyczyniającą się do trwałych ubytków terenów rolnych;
- niezorganizowane punktowe składowanie odpadów na dzikich wysypiskach.
Generalnie obszar gminy prezentuje się bardzo korzystnie w porównaniu z innymi
terenami województwa. Utrzymanie takiego stanu środowiska z uwagi na brak zagroŜeń i
konfliktów jest głównym celem i zadaniem stwarzającym moŜliwości dalszego zrównowaŜonego
rozwoju gminy. Niskie zaludnienie gminy oraz rozdrobniona sieć osadnicza, przy braku
przemysłu i oczyszczalni ścieków nie spowodowała ujemnych skutków i zanieczyszczenia wód
powierzchniowych.
Synteza uwarunkowań wynikająca ze stanu środowiska przyrodniczego.
1) Obszar gminy Maszewo zalicza się w skali województwa lubuskiego do grupy najbardziej
zalesionych. Lasy stanowią 2/3 powierzchni gminy (66,3%).
2) RównieŜ wyjątkowo duŜe powierzchnie włączone zostały do obszarów prawnie chronionych
– 45,3% powierzchni gminy, na co składają się:
- fragment Krzesińskiego Parku Krajobrazowego
- obszary chronionego krajobrazu
3) DuŜe kompleksy leśne, w szczególności połoŜone w północnej części gminy, charakteryzują
się:
- stosunkowo duŜym zróŜnicowaniem siedliskowym;
- monokulturą sosny, gatunkiem zdecydowanie dominującym (zajmującym około
93,5% powierzchni leśnej);
- duŜym udziałem drzewostanów młodych do 60 lat (około 66,9%).
4) DuŜemu zalesieniu oraz urozmaiconej konfiguracji terenu towarzyszy niespotykane w innych
częściach województwa lubuskiego, bogactwo świata zwierzęcego zarówno pod względem
ilościowym jak i zróŜnicowania gatunkowego, występującego w naturalnych ciągach
ekologicznych wodno - łąkowych oraz dolinie Odry.
5) Jako element mało korzystny dla rozwoju rolnictwa na terenie gminy zaliczyć naleŜy
stosunkowo niski udział uŜytków rolnych – 26,4%, a przede wszystkim niską wartość
6)
7)
8)
9)
występujących gleb. PrzewaŜają zdecydowanie gleby najsłabsze V i VI klasy (około 60%), a
gleby najlepsze, klasy III mają udział zaledwie około 7%.
Bardziej sprzyjające warunki, z uwagi na liczne zbiorniki wodne, są dla rozwoju gospodarki
rybnej. Powierzchnia zbiorników wynosi ponad 300 ha i uŜytkowana jest przez
gospodarstwa rybackie.
W całej gminie występują sprzyjające warunki dla wędkarstwa i myślistwa.
Obszar gminy jest mało zasobny w udokumentowane złoŜa surowców mineralnych.
Występujące torfy oraz złoŜa ropy naftowej nie mają gospodarczego znaczenia. RównieŜ
złoŜa węgla brunatnego nie mają szans gospodarczego ich wykorzystania.
Teren gminy posiada zróŜnicowane warunki naturalne rozwoju osadnictwa.
Najkorzystniejsze warunki geologiczno – gruntowe i topoklimatyczne to rejony wysoczyzn
pleistoceńskich i równin sandrowych. Przeszkody w tym względzie nie stanowią równieŜ
grunty chronione, których jest bardzo ograniczona ilość.
Pod względem przyrodniczym, krajobrazowym, klimatycznym, higieny atmosfery, obszar
gminy zaliczyć naleŜy do najatrakcyjniejszych rejonów województwa lubuskiego. Walory te
nakazują prowadzenie dalszych działań ochronnych w celu utrzymania wysokiego poziomu
stanu środowiska oraz wykorzystania tych warunków dla rozwoju rekreacji i turystyki.
2.4. Uwarunkowania wynikające z ochrony wartości kulturowych.
Archeologiczne Zdjęcie Polski ustaliło na obszarze gminy obecność 93 stanowisk
archeologicznych. We wszystkich miejscowościach (16) stwierdzono obecność stanowisk
osadniczych z okresu wczesnodziejowych, a w 14 z czasu średniowiecza. Współczesną sieć
osadniczą tworzy 16 wsi, z których 11 legitymuje się metryką średniowieczną, pozostałe
pochodzą z czasów nowszych. Pod względem typologicznym wyróŜniono w gminie:
- 7 ulicówek – Korczyców, Lubogoszcz, Maszewo, Radomicko, Rzeczyca, Siedlisko,
Skarbona
- 6 typu owalnica – Chlebów, Gęstowice, Połęcko, Rybaki, Skórzyn, Trzebiechów;
- 3 rzędówki – Bytomiec, Granice, Miłów.
Opieką konserwatorską objętych jest tylko kilka obiektów, wpisanych do rejestru
zabytków są to:
- kościół w Rybakach nr rej. 746
- kościół w Maszewie nr rej. 748
- kościół w Gęstowicach nr rej. 470
- kościół w Rzeczycy nr rej. 1027
Do objęcia opieką konserwatorską kwalifikuje się kilka dalszych obiektów, jak:
- park i pałac w Rzeczycy,
- park w Korczycowie i Trzebiechowie (z zespołem folwarcznym),
- budynek mieszkalny nr 45 w Skórzynie,
- budynek pałacowy nr 1 Granica – Wyczółkowo
- budynek pałacowy nr 26 w Chlebowie,
- dom mieszkalny nr 22 w Skarbonie,
- cmentarz Ŝydowski – Rybaki,
- folwark w Słomiance (XVIII wiek).
Bytomiec (Siebenbeuthen)
Kolonia załoŜona w XVII wieku – rzędówka. Rozbudowa placu o równoległy segment
(kolonia) w łąkach, na przełomie XIX – XX wieku. Zabudowa rozluźniona, szczytowa i
kalenicowa w obszarze krawędziowym doliny rzeki Odry.
Trzy stanowiska archeologiczne wczesnodziejowe.
Chlebów (Klebow)
Wieś – pierwsza wzmianka z 1308 roku. Owalnica – układ częściowo zatarty przez
wyrwę po rozebranym folwarku. Zabudowa zwarta szczytowa i kalenicowa. Cmentarz z XIX
wieku – wtórne pochówki współczesne. Około 1804 roku było 123 mieszkańców. We wsi aleja
kasztanowa , dobrze utrzymana.
Jedno stanowisko archeologiczne wczesnodziejowe.
Gęstowice (Tammendorf)
Pierwsza wzmianka z 1308 roku. Rozbudowa planu w XIX i XX wieku. WielodroŜnica,
pierwotnie owalnica słabo czytelna. Zabudowa zwarta, kalenicowa i szczytowa. Kościół filialny
z 1696 – 1771 roku. Folwark i park folwarczny z XIX – XX wieku – zdewastowany. Cmentarz
leśny - XIX wiek, wtórne pochówki współczesne.
Granice (Schmachtenhagen)
Wieś rzędówka z XV wieku Plan rozbudowany o folwark i związaną z nim kolonią.
Folwark rozebrany w latach 70 – tych. Cmentarz z kaplicą – XIX wiek, zlikwidowany po 1945
roku.
Osiem stanowisk archeologicznych– wczesnodziejowe, średniowieczne i nowoŜytne.
Korczyców (Kurtschow)
Pierwsza wzmianka w 1308 roku, szeroka ulicówka plan zatarty z powodu licznych
wyburzeń, w tym kościoła i folwarku. Zabudowa zwarta z ubytkami, kalenicowo – szczytowa.
Cmentarz z XIX wieku, zlikwidowany w 1945 roku
Trzy stanowiska archeologiczne - wczesnodziejowe, średniowieczne i nowoŜytne.
Lubogoszcz (Eichberg)
Wieś ulicówka z 1308 roku. Zachowany plan historyczny. Zabudowa rozluźniona,
szczytowa i kalenicowa. Kościół filialny z XIX wieku, zniszczony w 1945 roku, odbudowany w
1964 roku, z cegły, jednonawowy z prostokątnym prezbiterium od wschodu i kwadratową wieŜą
od zachodu. Cmentarz z XIX wieku, wtórne pochówki współczesne.
Dziesięć stanowisk archeologicznych – wczesnodziejowe, średniowieczne, nowoŜytne.
Maszewo (Messow)
Pierwsza wzmianka pochodzi z 1251 roku. W 1313 roku stanowiła własność zakonu
cystersów lubiąskich. Z początkiem XIX wieku (1804 r.) wieś liczyła 289 mieszkańców.
Historyczny plan wsi ulicowo – placowy. Obecnie wielodroŜnica z czytelnym rozplanowaniem
pierwotnym. Zabudowa zwarta, szczytowa i kalenicowa.
Z zabytków – kościół parafialny p.w. św. Wojciecha. Obecny kościół pochodzący z XV wieku
został gruntownie przebudowany w XIX wieku. Murowany z cegły, halowy, zamknięty od
wschodu trójbocznie. Zachowały się dwa dzwony z XV wieku. Cmentarz polny z XIX wieku,
wtórne pochówki współczesne. Cmentarz leśny XIX wieku zlikwidowany po 1945 roku.
Czternaście stanowisk archeologicznych (wczesnodziejowe, średniowieczne, i nowoŜytne).
Miłów (Mühlow)
Wieś - rzędówka z 1376 roku, plan rozbudowany w XIX i XX wieku. Zabudowa
rozluźniona, kalenicowa w przewadze.
Osiem stanowisk archeologicznych wczesnodziejowe, średniowieczne i nowoŜytne.
Połęcko (Pollenzig)
Pierwsza wzmianka z 1277 roku Przez cały czas wieś była własnością miasta Krosna. W
1804 roku liczyła 362 mieszkańców. Pierwotnie owalnica, obecnie wielodroŜnica. Zabudowa
zwarta, kalenicowa i szczytowa. Po 1945 roku duŜo wyburzeń w starej części. Cmentarz z XIX
wieku, zlikwidowany po 1945 roku. Zachowany drzewostan.
Cztery stanowiska archeologiczne – wczesnodziejowe, średniowieczne i nowoŜytne.
Radomicko (Radenickel)
Wieś ulicówka z 1308 roku. Zachowany stan pierwotny. Zabudowa zwarta, kalenicowa i
szczytowa. Około 1804 roku wieś liczyła 362 mieszkańców.
Siedem stanowisk archeologicznych – wczesnodziejowe, średniowieczne i nowoŜytne.
Rybaki (Schönfeld)
Owalnica, pierwsza wzmianka z 1259 roku. Plan rozbudowany w XIX – XX wieku.
Obecnie wielodroŜnica z czytelnym rozplanowaniem pierwotnym, znacznie zatartym. Zabudowa
zwarta, szczytowa i kalenicowa. Kościół filialny zbudowany w 1677 roku w konstrukcji
szachulcowej, obmurowany w XVIII wieku. Architektura bez cech stylowych, wnętrze
barokowe z interesującymi malowidłami o tematyce biblijnej. Cmentarz przykościelny
zlikwidowany po 1945 roku. Na początku 1804 roku we wsi mieszkało 786 osób.
Piętnaście stanowisk archeologicznych – wczesnodziejowe, średniowieczne i nowoŜytne.
Rzeczyca (Riesnitz)
Wieś ulicowo – placowa. Pierwsza wzmianka z 1308 roku. Kościół filialny (obecny)
wzniesiony w 1732 roku o konstrukcji szachulcowej, obmurowany na początku XX wieku. Pałac
z pierwszej połowy XIX wieku, rozbudowany w końcu XIX wieku. Folwark z początku XIX
wieku stan dobry, uŜytkowany. Park załoŜony w otoczeniu pałacu na początku XIX wieku,
krajobrazowy z polaną od strony południowej i stawem od północy. Na obszarze 4,5 ha parku
występują 54 gatunki drzew i krzewów, z których 18 to okazy o charakterze pomnikowym.
Cmentarz polny z XIX wieku, wtórne pochówki współczesne.
Dziesięć stanowisk archeologicznych – wczesnodziejowe, średniowieczne i nowoŜytne.
Około 1804 roku we wsi było 165 mieszkańców.
Siedlisko (Heidenau)
Wieś ulicówka z XVII – XVIII wieku, plan rozwinięty w wielodroŜnice w XIX wieku.
Zabudowa rozluźniona. Folwark z XIX wieku, rozebrany po 1945 roku, zachowany jeden
budynek.
Skarbona (Birkendorf)
Wieś ulicówka, załoŜona w XVIII wieku (1787 r.). Zabudowa zwarta, szczytowa i
kalenicowa. Folwark załoŜony w połowie XVIII wieku.
Jedno stanowisko archeologiczne.
Skórzyn ( Skyren)
Pierwsza wzmianka z 1308 roku. Owalnica – plan rozbudowany w XIX i XX wieku,
historyczny plan czytelny ale znacznie zniekształcony, obecnie wielodroŜnica. Zabudowa
zwarta. Folwark z XIX wieku w większości rozebrany po 1945 roku. W 1804 roku wieś liczyła
252 mieszkańców.
Cztery stanowiska archeologiczne wczesnodziejowe i średniowieczne.
W Skórzynie jest pochowany Leo Von Caprivi (24.02.1831r. – 06.021899r.) Kanclerz Rzeszy
Niemieckiej w latach 1890 – 1894.
Trzebiechów (Trebichow)
Owalnica z 1308 roku, przekształcona w wielodroŜnicę w XIX i XX wieku, z czytelnym
planem pierwotnym. Zabudowa zwarta, kalenicowa i szczytowa. Na placu owalnicy dwa bloki
współczesne – dwu kondygnacyjne. Folwark z początku XX wieku – uŜytkowany. Park z XVIII
wieku, zdewastowany, zachowana aleja. Cmentarz z XIX wieku, wtórne pochówki współczesne.
Z początkiem XIX wieku wieś liczyła 266 mieszkańców.
Pięć stanowisk archeologicznych – wczesnodziejowe, średniowieczne, nowoŜytne.
EWIDENCJA KONSERWATORSKA GMINY
MASZEWO
Lp.
Miejscowość Obiekt
Adres
1
Chlebów
owalnica-układ częściowo zatarty
2
Drzeniów
Dom
nr 18
mur, pocz. XX w.
3
Drzeniów
Dom
nr 24
szach, 2 poł. XIX w.
4
Drzeniów
5
Drzeniów
Kościół fil. św. Jana
mur, XVI-XVII w.
6
Drzeniów
Park krajobrazowy podworski
XIX w.
7
Drzeniów
Obora pofolwarczna
mur, XIX/XX w.
8
Drzeniów
StróŜówka
mur, pocz. XX w.
układ owalnicowy zatarty, ob. ulicówka
9
Drzeniów
mur
Drzeniów
Budynek gospodarczy
pofolwarczny
Dom pofolwarczny
10
11
Drzeniów
Spichlerz
mur, 2 poł. XIX w.
12
Drzeniów
D. świetlica gminna
mur, pocz. XX w.
13
Drzeniówek
14
Gęstowice
Dom
nr 3
mur, 1930 r.
15
Gęstowice
Dom
nr 57
mur, pocz. XX w.
16
Gęstowice
17
Gęstowice
Kościół par. Wniebowzięcia NMP
mur, 1693-1711 r.
18
Gęstowice
Szkoła
mur, pocz. XX w.
19
Gęstowice
Wiatrak koźlak
drew, XIX w.
20
Granice
Dom
21
Granice
22
Granice
Dawna szkoła
23
Korczyców
Dom
nr 35
mur, k. XIX w.
24
Korczyców
Dom
nr 5
mur, pocz. XX w.
25
Korczyców
26
Korczyców
27
Lubogoszcz
28
Maszewo
Dom naprzeciw
nr 100
mur, pocz. XX w.
29
Maszewo
Dom
nr 16
mur, pocz. XX w.
30
Maszewo
Dom
nr 24
mur, lata 20-te XX w.
31
Maszewo
Dom
nr 25
mur, 1928 r.
32
Maszewo
Dom
nr 65
mur, 1908 r.
33
Maszewo
34
Maszewo
35
Miłów
rzędówka
36
Nowosiedle
osada folwarczna
37
Nowy Dworek Dom
nr 12
mur, poł. XIX w.
38
Nowy Dworek Dom
nr 15
mur, 3 ćw. XIX w.
39
Nowy Dworek Dom
nr 2
mur, 3 ćw. XIX w.
40
Nowy Dworek Dom
nr 20
mur, ok. poł. XIX w.
41
Nowy Dworek Dom
nr 3
mur, pocz. XX w.
42
Nowy Dworek Dom
nr 4
mur, pocz. XX w.
43
Nowy Dworek Dom
nr 48
mur, k. XIX w.
44
Nowy Dworek Dom
nr 49
mur, pocz. XX w.
45
Nowy Dworek Dom
nr 50
mur, 3 ćw. XIX w.
46
Nowy Dworek Dom
nr 6
mur, pocz. XX w.
47
Nowy Dworek
pier okolnica; ob. układ wielodroŜny
48
Nowy Dworek Pałac
mur, XIX/XX w.
mur, 2 poł. XIX w.
folwark
owalnica-układ częściowo zatarty
nr 1
mur, pocz. XX w.
owalnica-układ częściowo zatarty
mur, ok. 1910 r.
owalnica
Ruina kościoła
mur, XV w.
wieś ulicowo-placowa
wieś ulicowo-placowa
Kościół par. św. Wojciecha
mur, 1 poł. XIX w.
49
Nowy Dworek Park krajobrazowy
XIX w.
50
Połęcko
owalnica; układ częściowo zatarty
51
Radomicko
Dom
nr 19
mur, pocz. XX w.
52
Radomicko
Budynek gospodarczy
nr 19
mur, pocz. XX w.
53
Radomicko
Dom
nr 28
mur, 1 poł. XIX w.
54
Radomicko
Dom
nr 30
szach, 2 poł. XIX w.
55
Radomicko
Budynek gospodarczy
nr 9
drew, XIX w.
56
Radomicko
57
Radomicko
Szkoła
58
Rybaki
Dom
nr 50
mur, 1931 r.
59
Rybaki
Dom
nr 51
mur, 1911 r.
60
Rybaki
Dom
nr 58
mur, pocz. XX w.
61
Rybaki
Dom
nr 60
mur, pocz. XX w.
62
Rybaki
Dom
nr 61
mur, pocz. XX w.
63
Rybaki
Dom
nr 77
mur, pocz. XX w.
64
Rybaki
65
Rybaki
66
Rybaki
67
Rzeczyca
wieś ulicowo-placowa
68
Siedlisko
Ulicówka
69
Skarbona
Dom
nr 11
mur, 1912 r.
70
Skarbona
Dom
nr 3
mur, pocz. XX w.
71
Skarbona
ulicówka
72
Skórzyn
owalnica-układ częściowo zatarty
73
Słomianka
folwark
74
Słotwina
przysiółek
75
Trzebiechów
owalnica
ulicówka
mur, ok. 1910 r.
wieś ulicowo-placowa
Kościół fil. Najświętszego Serca
Jezusowego
Świetlica gminna
mur/szach, 1677 r.
mur, pocz. XX w.
PowyŜszy wykaz ewidencji konserwatorskiej gminy Maszewo jest nieaktualny z uwagi na
zmianę granicy administracyjnej i włączenie miejscowości Drzeniów do gminy Cybinka.
RównieŜ na terenie gminy Maszewo nie ma miejscowości o nazwie Nowy Dworek.
3. Uwarunkowania rozwoju gminy – synteza.
3.1. MoŜliwości rozwojowe i preferencje.
1) PołoŜenie gminy w strefie przygranicznej oraz dogodne powiązanie komunikacyjne z
drogowymi przejściami granicznymi w Świecku i Słubicach stwarza korzystne przesłanki
rozwoju w oparciu o szerokie moŜliwości kontaktów i współpracy transgranicznej.
2) Doga krajowa nr 29 przecinająca równoleŜnikowo obszar gminy stanowić będzie w
przyszłości oś rozwojową w układzie regionalnym oraz korytarz aktywizacji
gospodarczej na bazie przemieszczającego się ruchu osobowego i towarowego pomiędzy
tworzącym się krajowym ośrodkiem rozwoju gospodarczego i edukacji jaką jest i będzie
Zielona Góra, a aglomeracją berlińską.
3) Unikalne walory środowiska naturalnego, głownie bardzo wysokie zalesienie oraz
korzystny mikroklimat, a takŜe niski stopień zaludnienia stwarzają dogodne preferencje
dla rozwoju zróŜnicowanych form turystyki i rekreacji.
4) Mimo znacznego udziału gleb niskich klas bonitacyjnych gospodarka rolna pozostanie
główną funkcją gospodarczą gminy. Dla poprawy warunków gospodarowania w
rolnictwie naleŜy wykorzystać zasoby wolnej ziemi rolniczej celem poprawy struktury
obszarowej gospodarstw.
5) Liczne zbiorniki wodne i stawy hodowlane stwarzają moŜliwości dalszej intensyfikacji
gospodarki rybackiej.
6) Korzystnie połoŜone tereny ofertowe dla lokalizacji działalności inwestycyjnej o profilu
usługowym lub produkcyjnym - technicznym (wzdłuŜ drogi nr 29 oraz tereny rekreacyjne
usytuowane w otoczeniu leśnym).
7) Rzeka Odra stanowiąca potencjalny atrakcyjny międzynarodowy szlak turystyczno –
krajoznawczy do wykorzystania w przyszłości.
8) Stosunkowo dobry układ i stan techniczny dróg dojazdowych (powiatowych i gminnych)
pozwalający na swobodne poruszanie się w obrębie gminy.
9) Generalnie korzystne warunki budowlane, gruntowo – wodne i topoklimatu dla lokalizacji
zabudowy
3.2. Ograniczenia rozwoju – bariery.
1) Znaczny stopień zalesienia obszaru gminy w naturalny sposób stanowi ograniczenie dla
rozwoju podstawowej funkcji gminy jaką jest rolnictwo. UŜytki rolne stanowiące około
26% obszaru gminy, przy niskiej ich wartości dla produkcji, stanowią w warunkach
gospodarki rynkowej powaŜne ograniczenie rozwoju tego działu gospodarki.
2) Upadek zakładów rolnych oraz przedłuŜający się okres dekoniunktury w rolnictwie, mają
negatywny wpływ na stan i postępującą dekapitalizację majątku trwałego na wsi.
3) Gospodarka leśna nie przynosi gminie i jej mieszkańcom pełnych i spodziewanych
efektów ze względu na niski wiek drzewostanów, zdominowanych przez monokulturę
sosny oraz brak na miejscu zakładów drzewnych i przetwórstwa runa leśnego.
4) Istotną barierą w rozwoju gminy jest brak mostu na Odrze w Połęcku. W tej sytuacji droga
wojewódzka nr 138 nie pełni swojej regionalnej funkcji w układzie południkowym. Wraz z
budową mostu droga ta wymagać będzie modernizacji ( dwa pasy ruchu). Realizacja mostu
w Połęcku zdecydowanie wpłynęłaby na aktywizację gospodarczą południowego obszaru
gminy oraz wzdłuŜ całego przebiegu trasy nr 138.
5) Ograniczeniem mającym wpływ na rozwój współpracy transgranicznej oraz ruchu
turystycznego jest brak połączeń mostowych, o charakterze lokalnego przejścia granicznego,
w rejonie miasta Eisenhüttenstadt.
6) Turystyczne wykorzystanie rzeki Odry na obecnym etapie ogranicza brak zainwestowania
brzegowego w postaci przystani wodnych. Ich lokalizacja moŜliwa jest w Połęcku i
Rybakach.
7) Brak kompleksowego rozwiązania gospodarki ściekowej na terenie gminy oraz gazyfikacji.
8) Względnie niska aktywność gospodarcza i przedsiębiorczość mieszkańców.
3.3. Konflikty i zagroŜenia.
Kierując się zasadą .zrównowaŜonego i proekologicznego rozwoju gminy oraz mając
na uwadze dotychczasowy jej rozwój, nie stwarzający zagroŜeń i degradacji środowiska
przyrodniczego – naleŜy ostroŜnie i w sposób kontrolowany podchodzić do ewentualnych
propozycji związanych z lokalizacją działalności inwestycyjnej, mogącej mieć negatywny
wpływ na stan środowiska (odkrywkowa eksploatacja złóŜ węgla brunatnego) Nowa
zorganizowana działalność inwestycyjna, (wyłączając inwestycje w turystyce) winna być
ograniczone do ściśle określonych rejonów (stref), tzn. korytarza wyznaczonego przez oś
komunikacyjną drogi nr 29 oraz w bliskim sąsiedztwie zabudowy wiejskiej wsi Maszewo.
3.4. Podstawowe informacje statystyczne o gminie – stan – 1999 rok
- powierzchnia - 21.356 ha
- powierzchnia leśna – 14.154 ha
- ludność ogółem – 3.097
- w tym ośrodek gminny – 485
- zaludnienie na 1 km² - 14 osób
- przyrost naturalny w promilach – 5,75
- saldo migracji zewnętrznej – 0
- liczba miejscowości – 16
- stopa bezrobocia w % – 18,3 (322 osoby)
- pracujący w gospodarce narodowej bez jednostek,
w których liczba pracujących wynosi mniej niŜ 5 osób – 152
- zatrudnienie łącznie z rolnictwem indywidualnym – 482
- lesistość w % - 66,3
- udział uŜytków rolnych w % - 26,4
- drogi gminne w km – 58
- udział dróg gminnych w nawierzchni twardej – 34,4
- ludność korzystająca z wodociągów – około 40%
- powierzchnia uŜytkowa mieszkania na osobę w m² - 20,2
- przeciętna liczba osób na izbę – 0,90
- abonenci telefoniczni na 1000 mieszkańców – 103,1
- podmioty gospodarcze według sektorów – 144
- w tym prywatne – 141
- obszary chronionego krajobrazu w ha - 7.800 (36,5%)
- powierzchnia uŜytków rolnych ogółem – 5.645 (26,4%)
- powierzchnia uŜytków rolnych
w indywidualnych gospodarstwach rolnych – 2.773 ha
- udział uŜytków rolnych indywidualnych gospodarstw
w uŜytkach rolnych ogółem w % - 55,7
- Państwowe Gospodarstwo Rybackie – około 370 ha pow. wodnej
III KIERUNKI I POLITYKA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY.
1. Cele rozwoju przestrzennego.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest
opracowaniem o charakterze strategicznym, określającym cele i kierunki zamierzeń
prowadzących do rozwoju i przekształceń struktury funkcjonalno – przestrzennej gminy.
Zamierzeniom tym przyświeca zasada zrównowaŜonego, proekologicznego rozwoju gminy,
która zapewni wzrost poziomu jakości Ŝycia jej obecnym, a w szczególności przyszłym
mieszkańcom.
Jednostkowe cele warunkujące osiągnięcie celu strategicznego jakim jest przyszły kształt i
charakter funkcjonalny obszaru gminy wynikają z przeprowadzonej analizy lokalnych i
regionalnych uwarunkowań, które w niniejszym studium zostały sformułowane następująco:
1) zachowanie oraz pełna ochrona istniejących wartości środowiska przyrodniczego a w
szczególności:
- ochrona i rolnicze wykorzystanie gleb najlepszych III i IV klasy;
-
prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej w warunkach pełnego rozpoznania
wymogów ochrony przyrody;
- dostosowanie lasów i leśnictwa do pełnienia róŜnorodnych zadań oczekiwanych przez
społeczeństwo (zróŜnicowane funkcje lasów);
- ochrona atrakcyjnego krajobrazu obszaru gminy oraz korzystnego mikroklimatu.
2) ochrona posiadanych zasobów kulturowych oraz kultywowanie miejscowych form Ŝycia
kulturalnego, tworzących trwały wizerunek lokalnej społeczności,
3) nawiązywanie i utrzymywanie stałych kontaktów i form współpracy na róŜnych
płaszczyznach z gminami partnerskimi (Welzof),
4) wykorzystanie połoŜenia gminy w strefie przygranicznej (lubusko – brandenburski obszar
gospodarczy) i bliskim sąsiedztwie największego na zachodniej granicy przejścia
granicznego (Świecko),
5) restrukturyzacja wewnętrznej struktury funkcjonalnej gminy z ukierunkowaniem na
rozwój funkcji turystycznej w zróŜnicowanych formach,
6) kształtowanie mechanizmów umoŜliwiających promocję gminy i jej gospodarczy rozwój.
Aktywizacja postaw społecznych i rozwój przedsiębiorczości, dąŜenie do minimalizacji
bezrobocia i tworzenie podstaw wzrostu poziomu Ŝycia mieszkańców,
7) restrukturyzacja rolnictwa oraz tworzenie na wsi miejsc pracy poza rolnictwem,
8) modernizacja i poprawa stanu technicznego dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich,
9) poprawa warunków zamieszkania poprzez rozwój lokalnej infrastruktury technicznej
(wodociągi, kanalizacja, gazyfikacja) i społecznej,
10) kształtowanie ładu przestrzennego w zagospodarowaniu gminy, w szczególności poprzez
porządkowanie terenów osadniczych oraz utrzymanie właściwych relacji w kontakcie ze
środowiskiem naturalnym, przy realizacji nowych zadań inwestycyjnych.
Realizacja przedstawionych celów wymagać będzie róŜnorodnych działań w podejmowaniu
szeregu inicjatyw przez samorząd lokalny, w tym pozyskanie środków finansowych oraz
określenia i wyboru priorytetów.
2. Kierunki rozwoju przestrzennego.
2.1. Ochrona środowiska naturalnego.
Zgodnie z przyjętą zasadą zrównowaŜonego rozwoju gminy, podstawową rolę w realizacji
tego zamierzenia spełniać będą działania wynikające z konieczności ochrony wysokich wartości
środowiska przyrodniczego, co w pierwszej kolejności odnosi się do przestrzegania przepisów i
związanych z tym odpowiednich ograniczeń i rygorów obowiązujących na terenach objętych
ustawową ochroną prawną.
Obszary objęte ochroną prawną na podstawie przepisów szczególnych
Zasięg obszarów podlegających szczególnej ochronie usankcjonowanej przepisami prawa
oraz zasady i formy ochrony określone zostały w obowiązujących uregulowaniach prawnych. W
granicach gminy Maszewo występują następujące formy ochrony przyrody:
- fragment Krzesińskiego Parku Krajobrazowego o powierzchni około 1.978 ha,
połoŜony w dolinie Odry, na odcinku od Połęcka aŜ do Bytomiec. Tereny parkowe
pokrywają się w duŜym stopniu z Krzesińskim Zbiornikiem Retencyjnym ,
stanowiącym polder zalewowy rzeki Odry,
-
obszary chronionego krajobrazu, obejmujące 36,44% powierzchni gminy,
grunty rolne IV i III klasy bonitacyjnej (33,8 i 6,7%) i grunty leśne (66,3%), których
przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne dopuszczalne jest za zgodą wojewody lub
właściwego ministra,
- obszary występowania głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) nr 149 i
148 o najwyŜszym stopniu ochrony (ONO),
- tereny występowania udokumentowanych złóŜ surowców naturalnych (złoŜa węgla
brunatnego),
- prawnej ochronie na mocy ustawy o ochronie przyrody, podlegają takŜe pomniki
przyrody i parki podworskie.
W warunkach gminy Maszewo szczególnej ochronie wymagają równieŜ walory
krajobrazowe.
Obszary i elementy środowiska przyrodniczego wymagające ochrony.
1) terenami wskazanymi do objęcia ochroną powierzchniową w formie uŜytku ekologicznego
lub nawet rezerwatu przyrody są:
a) fragment rynny polodowcowej w Skórzynie, z udziałem wielu gatunków drzew o
parametrach zbliŜonych do pomników przyrody (dęby, graby, wiązy, buki, klony) –
powierzchnia około 5,89 ha, w oddziałach 100 c, d, f, g Nadleśnictwa Krosno
Odrzańskie,
b) tereny na wschód od Lubogoszczy o powierzchni 8,67 ha w oddziałach 52 i 53 d
Nadleśnictwa Krosno Odrzańskie. Jest to reprezentatywny dla Puszczy Rzepińskiej
drzewostan sosnowy, w podszycie i podroście występują: buk, brzoza, świerk, dąb,
jałowiec, kruszyna, osika, jerzyna, malina.
c) kompleks zbiorników wodnych i stawów rybnych na odcinku Trzebiechów – Skórzyn
z uwagi na bogactwo świata zwierzęcego (rzadkie gatunki ptaków i płazów.
Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Maszewo proponuje do objęcia ochroną
kilkudziesięciu nowych obiektów głównie drzew, w tym aleje w Trzebiechowie,
Miłowie. Potencjalnym terenem do objęcia ochroną jest takŜe dolina rzeki Pliszki na
pograniczu z gminą Torzym.
2) Potrzeby ochrony wynikające z cech środowiska przyrodniczego, obejmują w
szczególności:
- wody powierzchniowe i wgłębne;
- powietrze.
Realizacja tych zamierzeń wymaga:
- rozwiązania spraw gospodarki ściekowej w gminie poprzez budowę oczyszczalni
ścieków i skanalizowanie w pierwszej kolejności największych jednostek
osadniczych (Maszewo, Połęcko, Rybaki),
- gazyfikacji obszaru gminy (nie koniecznie przewodowa).
3) Ustanowienie strefy ochrony pośredniej dla gminnego ujęcia wody w Korczycowie.
Ekosystemy leśne.
DuŜe kompleksy leśne (fragment Puszczy Rzepińskiej) wymagają sterowania gospodarką
leśną w warunkach pełnego rozpoznania wymogów ochrony przyrody. Cel ten moŜliwy będzie
do osiągnięcia poprzez następujące działania:
- wszechstronne rozpoznanie stanu biocenozy leśnej oraz trendów zachodzących
zmian,
-
trwałe zachowanie i odtworzenie naturalnych walorów lasu metodami racjonalnej
gospodarki leśnej, prowadzonej na podstawach ekologicznych,
promowanie wielofunkcyjnej i zrównowaŜonej gospodarki leśnej na całym obszarze
gminy,
przeznaczenie pod uprawy leśne terenów wolnych, które ze względu na niską jakość
bonitacyjną gruntu nie są wykorzystane dla prowadzenia gospodarki rolnej,
zachowanie i rozwój całego bogactwa form Ŝycia w lasach – roślin, zwierząt,
grzybów i mikroorganizmów,
wykorzystanie lasów oraz wiedzy i doświadczenia leśników w prowadzeniu edukacji
przyrodniczej społeczeństwa.
Rozległe monokultury sosnowe stanowią główne źródło abiotycznych i biotycznych
zagroŜeń lasu PowaŜnym zagroŜeniem w okresach suszy są takŜe poŜary lasu, a w okresach
wiosennych susze powodują wypadanie nasadzeń upraw leśnych.
2.2. Ochrona wartości kulturowych.
Ochrona dziedzictwa kulturowego naleŜy do podstawowych zadań samorządu gminnego.
Realizacja tego celu sprowadza się do następujących zadań:
- ochrony zespołów i obiektów prawnie chronionych wpisanych do ewidencji
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
- opracowanie studium historycznego osadnictwa oraz przeprowadzenia aktualizacji
rejestru ewidencji zabytków,
- promowanie wartości kulturowych gminy oraz dąŜenie do wykorzystania obiektów
dla celów turystycznych,
- podejmowanie zespolonych działań łączących ochronę zabytków z ochroną przyrody
(np. zespoły dworsko – pałacowe Rzeczyca Trzebiechów, Korczyców),
- w planach miejscowych zagospodarowania przestrzennego poszczególnych jednostek
historycznego
osadniczych, naleŜy uwzględnić lokalne uwarunkowania
rozplanowania i zabudowy,
- kształtowanie miejscowego krajobrazu w sposób zgodny z zasadą zrównowaŜonego
rozwoju społeczno – gospodarczego gminy, uwzględniającego zachowanie walorów
przyrodniczych oraz dziedzictwa kulturowego.
Na podstawie wizji lokalnej w terenie wnioskuje się o dokonanie przeglądu i podjęcia działań
zmierzających do wpisania do rejestru następujących obiektów znajdujących się w ewidencji
Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Maszewo
1. Dom nr 56
Murowany 1908 r.
2. Dom nr
naprzeciw nr 100
Granice
1. Ośrodek wczasowy „Wyczółkowo”
2. Dom nr 1 pocz. XX wieku
Radomicko
Dom nr 28 1 połowa XIX wieku
Wł. Andrzejak Tadeusz
Skórzyn
Dom nr 45 (nie jest wpisany do ewidencji !). Budynek, w którym (prawdopodobnie)
często przebywał w latach 1894 – 1899 były Kanclerz Rzeszy Niemieckiej (1890 – 1894)
Leo von Caprivi. Niedaleko domu w odległości około 200m na wschód jest połoŜony
cmentarz, na którym Leo von Caprivi został pochowany w 1899 r.
3. Kierunki rozwoju społeczno – gospodarczego.
3.1. Cele rozwoju społeczno – gospodarczego.
Nawiązując do załoŜonych, głównych celów rozwoju przestrzennego gminy, działania
które proponuje się podjąć w aspekcie społeczno – gospodarczym, zmierzać winny w efekcie do
poprawy poziomu jakości Ŝycia mieszkańcom gminy. Osiągnięcie tego celu moŜliwe będzie
poprzez:
- tworzenie warunków i podstaw zapewniających mieszkańcom źródła utrzymania,
głównie poprzez umocnienie istniejących dwóch podstawowych funkcji tzn.
rolnictwa i leśnictwa oraz poprzez tworzenie podstaw dla rozwoju funkcji usługowej
na terenie gminy. Rola funkcji usługowej polegałaby na wykorzystaniu miejscowych
unikalnych walorów środowiska przyrodniczego i połoŜenia geograficznego, dla
rozwoju zróŜnicowanych form turystyki i wypoczynku (obsługa ruchu kołowego
drogi krajowej nr 29, budownictwo letniskowe, agroturystyka, myślistwo,
wędkarstwo, ośrodki jeździeckie, wykorzystanie turystyczne Odry itp.).
- rozwój kontaktów i współpracy transgranicznej przez stworzenie systemu preferencji
dla wspólnych działań oraz przygotowanie ofert lokalizacyjnych dla róŜnego rodzaju
działalności usługowej, a takŜe i produkcyjnej – wykorzystując w tym celu oś
komunikacyjną drogi krajowej i bliskość przejść granicznych.
W interesie gminy, naleŜy dąŜyć do odbudowy zniszczonych połączeń mostowych
w gminie Cybinka (Kłopot, Urad) na granicy polsko – niemieckiej, które w skali
lokalnej stanowiłyby waŜny czynnik aktywizujący tereny po obu stronach granicy.
- rozwój infrastruktury, przede wszystkim technicznej (kanalizacja, wodociągi, drogi),
warunkującej poprawę jakości Ŝycia mieszkańców oraz ochronę środowiska
naturalnego.
3.2. Ludność i problematyka społeczna.
Perspektywiczną liczbę ludności gminy na 2020 rok prognozowano w oparciu o analizę
dotychczasowych zmian w zaludnieniu ostatniego dwudziestolecia oraz prognozę biologiczną
ludności opracowaną przez Główny Urząd Statystyczny (Rocznik Statystyczny województwa
lubuskiego 2000 r.).
Prognoza pomigracyjna ludności gminy na 2020 rok uwzględnia więc tendencje biologiczne i
strukturalne jakie przewiduje się, Ŝe będą zachodzić w przyszłości (stały spadek stopy przyrostu
naturalnego) oraz czynniki natury społecznej i gospodarczej kształtujące ruch wędrówkowy
(migracje zewnętrzne) ludności. Zakłada się, Ŝe liczba ludności gminy ulegać będzie
minimalnym wahaniom, nie mającym praktycznego znaczenia dla gospodarki gminy, oscylując
na poziomie 3.000 – 3.100 mieszkańców w roku 2010 i 2020. Z takich załoŜeń wynika jeden
zasadniczy wniosek, Ŝe nie wystąpią równieŜ zmiany w dotychczasowym rozmieszczeniu
ludności. Nie ma w tej sprawie Ŝadnych racjonalnych przesłanek wskazujących na inne
rozwiązania..
Mimo przyjęcia stabilnej liczby ludności, zmiany zachodzić będą w jej strukturze
wiekowej. W wyniku utrzymującej się spadkowej tendencji liczby urodzeń maleć będzie liczba
dzieci i młodzieŜy szkolnej. Oznacza to, Ŝe w przedszkolach, szkołach podstawowych i
gimnazjum gminnym liczba miejsc będzie przewyŜszała zapotrzebowanie.
Sytuacje na rynku pracy kształtowały będą dwa podstawowe czynniki:
- potencjalne zasoby ludzkie w wieku produkcyjnym, których wielkość będzie
niezmienna na poziomie około 1.800 osób w całym dwudziestoletnim okresie,
- liczba miejsc pracy, których przyrost naleŜy się spodziewać głównie w wyniku
wzrostu indywidualnej przedsiębiorczości mieszkańców w sektorze usług (liczba
podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze KRUPGN – REGON
sektora prywatnego na 1.000 mieszkańców gminy – 49,5 w 1999 roku, województwo
lubuskie 79,8). Nie naleŜy spodziewać się wzrostu zatrudnienia w rolnictwie w
stosunku do stanu obecnego. Wprost przeciwnie, przewaga słabych gleb oraz
względy ekonomiczne wskazują na utrzymanie się tendencji spadkowych
zatrudnienia w tym dziale gospodarki.
Budownictwo mieszkaniowe i związane z nim zapotrzebowanie na nowe tereny, nie
stanowią w przypadku gminy Maszewo znaczącego problemu. Związane to jest z malejącą
liczbą mieszkańców gminy, brakiem miejsc pracy, w związku z czym realizacja nowej
zabudowy ma charakter jednostkowy. W związku z tym politykę mieszkaniową na terenie gminy
kształtować będą następujące czynniki:
- zakładany standard mieszkaniowy określono wskaźnikiem 25 m² powierzchni
uŜytkowej na 1 mieszkańca,
- przyjęto załoŜenie, by kaŜde gospodarstwo domowe posiadało własne mieszkanie lub
domy wielopokoleniowe,
- wielkość przewidywanych ubytków z istniejącej substancji mieszkaniowej w okresie
dwudziestolecia przyjęto w wymiarze 2%,tj. ok. 1,3 tys. m ² powierzchni uŜytkowej,
Zaspokojenie tak określonych potrzeb wymagać będzie realizacji około 170 tyś. m²
powierzchni uŜytkowej do 2020 roku. Pod potrzeby te zabezpieczyć naleŜałoby tereny o łącznej
powierzchni około 10,0 ha W aktualnie obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego gminy i zmianie do tegoŜ planu, tereny pod budownictwo mieszkaniowe
zabezpieczone zostały w większości wsi (poza Rzeczycą i Chlebowem), o łącznej powierzchni
71,0 ha ( siedmiokrotnie więcej niŜ wynoszą potrzeby).
Największe powierzchnie zabezpieczone zostały we wsiach:
- Gęstowice – 8,40 ha
- Trzebiechów – 6,00 ha
- Radomicko – 5,20 ha
- Korczyców 6,6 ha
- Granice – 14,30 ha (łącznie z zabudową letniskową)
- Maszewo 10,20 ha
- Rybaki – 6,00 ha
Głównym problemem w gospodarowaniu zasobami mieszkaniowymi w gminie jest
powstrzymanie dekapitalizacji istniejącej substancji mieszkaniowej oraz jej modernizacja.
3.3. Przekształcenie struktury społeczno – gospodarczej.
Rolniczo – leśna struktura gospodarcza gminy nie gwarantuje w pełni dalszego jej
rozwoju, w takim stopniu, by miejscowe zasoby siły roboczej mogły być wykorzystane,
chociaŜby w około 70%.
Tradycyjny układ strukturalny rolno – leśny musi zostać wsparty przez sektor usług,
ukierunkowany na obsługę wsi i rolnictwa, ale przede wszystkim na rozwój zróŜnicowanych
form turystyki i wypoczynku. Taki kierunek aktywizacji gospodarczej gminy jest jak najbardziej
zgodny z walorami środowiska naturalnego i usytuowaniem obszaru gminy w strefie
przygranicznej, w zapleczu aglomeracji berlińskiej.
Funkcja turystyczno – rekreacyjna ma korzystne warunki realizacji w róŜnorodnych formach,
takich jak:
-
obsługa ruchu kołowego (pojazdów i osób) drogi krajowej nr 29, mającej waŜne
znaczenie w układzie dróg prowadzących do przejść granicznych w Świecku i
Frankfurcie n/O,
- zabudowa letniskowa, przywodna (jezioro Graniczne) oraz śródleśna, szczególnie w
północnej części gminy,
- turystyka kwalifikowana – myślistwo, wędkarstwo, jeździectwo – na całym obszarze,
lecz głównie na obszarze Krzesińskiego Parku Krajobrazowego,
- wykorzystanie szlaku wodnego rzeki Odry do celów turystycznych- lokalizacja
przystani w Połęcku i Rybakach,
- turystyka wędrówkowa, piesza i rowerowa w oparciu o istniejące i projektowane
trasy.
Potencjalnym szlakiem wędrówkowym (pieszo – rowerowym, a takŜe do jazdy konnej)
ma szanse stać się trasa w obszarze krawędziowym doliny Odry, na odcinku od przeprawy
promowej w Połęcku przez Maszewo – Rybaki – Miłów – Bytomiec – Rąpice – Kłopot, gdzie
planowana jest budowa mostu przez Odrę (Milow – Eisenhüttenstadt) i przejście graniczne dla
celów lokalnych. Lokalne przejście graniczne miałoby kolosalne znaczenie dla aktywizacji
gospodarczej polskiego pogranicza w rejonie oddziaływania miasta Eisenhüttenstadt oraz
udostępniłoby wartość przyrodniczą polskiej przestrzeni rekreacyjnej na nieograniczony popyt
strony niemieckiej, stwarzając moŜliwości uprawiania róŜnych form ekoturystyki i wypoczynku
w środowisku przyrodniczym. Lokalne przejście graniczne miałoby równieŜ istotne znaczenie
dla spójności przestrzennej w obszarze transgranicznym oraz integracji społecznej i współpracy
gospodarczej.
Generalną zasadą i motywem działania w warunkach przyrodniczych gminy Maszewo
winna być tendencja przeciwstawienia turystyce masowej – turystyki alternatywnej tzn.
zorientowanej ku naturze, wiejskiej, w której kładzie się nacisk na poznawanie krajobrazu
wiejskiego, kultury, zwyczajów i tradycji mieszkańców wsi, a takŜe współuczestniczenie w
miejscowych formach zabawy, rozrywki, świętowania czy sportu (ekoturystyka).
Funkcja rolnicza – jej dominujące znaczenie w strukturze funkcjonalnej gminy będzie maleć,
przede wszystkim w aspekcie polityki zatrudnienia. Koszt tworzenia większych obszarowo
gospodarstw wiązać się będzie ze spadkiem zatrudnianych osób w przeliczeniu na 100 ha
uŜytków rolnych.
Słabą stroną miejscowego rolnictwa jest jego rozdrobniona struktura obszarowa gospodarstw i
zdecydowana przewaga gruntów niskich klas bonitacyjnych, w związku z czym maleć będzie
rolnicza przestrzeń produkcyjna.
Podejmowane działania na rzecz rolnictwa winny zmierzać do:
- ukierunkowania produkcji rolnej do upraw zdrowej Ŝywności (rolnictwo
ekologiczne),
- powiązanie rozwoju gospodarki rolnej z przetwórstwem rolno – spoŜywczym i
instytucjami rynku rolnego,
- dalsza intensyfikacji gospodarki rybnej,
- rozwój pozarolniczych funkcji wsi,
- tworzenie ośrodków doradztwa rolniczego,
- rozwój infrastruktury na terenach wiejskich (wodociągi, kanalizacja, modernizacja
dróg).
Osiąganie i realizacja powyŜszych celów zaleŜeć będzie od wielu czynników między
innymi od:
- stabilnej i racjonalnej polityki państwa w sprawach wsi i rolnictwa,
- właściwego ukierunkowania i wykorzystania istniejącego potencjału ludzkiego, jego
aktywności i przedsiębiorczości, a takŜe aktywności i sprawności samorządu
gminnego,
-
-
umiejętności i stopnia zorganizowania się rolników do współdziałania w sprawach
produkcji i marketingu,
właściwego i pełnego wykorzystania wojewódzkich instytucji wspierania rolnictwa:
Ośrodka Doradztwa Rolniczego oraz instytucji uczestniczącej w przygotowaniu do
akcesji z Unią Europejską – Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa – FAPA,
wykorzystanie szans jakie stworzone są do korzystania ze środków pomocowych
krajowych (Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa) oraz pomocy
finansowej Unii Europejskiej.
W okresie przedczłonkowskim Polska uzyskała dostęp do trzech preakcesyjnych
oddzielnych linii finansowych Unii Europejskiej, mianowicie programów PHARE, ISPA ,
SAPARD. Po przystąpieniu do Unii będzie moŜliwość korzystania ze środków członkowskich,
jak: Funduszy Strukturalnych i środków przeznaczonych na Wspólną Politykę Rolną oraz innych
programów wspólnotowych.
Gospodarka leśna.
Zdecydowana przewaga terenów leśnych (2/3 obszaru gminy) nad innymi formami
uŜytkowania gruntów oraz wielofunkcyjna rola lasów wskazuje na znaczenie i wagę jaką lasy
odgrywają w zagospodarowaniu obszaru gminy. Powierzchnia zalesiona będzie się zwiększać,
w kolejnych latach, na skutek przekazywania pod zalesienie gruntów będących w dyspozycji
Gospodarstwa Nadzoru i Administrowania Zasobem WRSP w Lubsku.
Podstawowym celem gospodarki leśnej wynikającym z lokalnych uwarunkowań
środowiska jest prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej w warunkach pełnego rozpoznania
wymogów ochrony środowiska.
Osiągnięcie tego celu wiąŜe się z zadaniem polegającym na uzupełnianiu istniejących
planów urządzania lasu o aneks ochrony przyrody. Szczegółowe zalecenia jakie winny się
znaleźć w tym aneksie sformułowane zostały w programie Lubuskiego Kompleksu
Promocyjnego i zobowiązują między innymi do:
- zachowania w stanie zbliŜonym do naturalnego lub odtworzenie śródleśnych
zbiorników i cieków wodnych i ich zabudowy biologicznej,
- zakończenie opracowań siedliskowych na całym obszarze Lasów Państwowych,
- wzbogacanie składu gatunkowego i stosowanie róŜnych form zmieszania gatunków,
odpowiednio do naturalnej mozaikowatości, w sztucznych odnowieniach zasobów
lub uzupełnień samosiewów,
- w warunkach gminy Maszewo – przeznaczenie pod uprawy leśne gruntów
najsłabszych i ugorujących oraz ograniczenie monokultury sosny do racjonalnych
granic,
- promowanie wielofunkcyjnej i zrównowaŜonej gospodarki leśnej.
Nadrzędnym jej celem winna być maksymalizacja funkcji ochronnych bez rezygnacji z
funkcji produkcyjnej zgodnie z zasadami ekorozwoju. Wymagać to będzie wypracowania i
sformułowania zasad leśnictwa proekologicznego, między innymi odejścia od zrębów zupełnych
na rzecz rębni udoskonalonych, jeśli istnieje moŜliwość uzyskania odnowienia naturalnego
(model lasu przerębowego).
4. Kierunki przemian struktury funkcjonalno – przestrzennej.
4.1.1. Strefy polityki przestrzennej
W granicach administracyjnych gminy na planszy „Kierunki zagospodarowania
przestrzennego” w skali 1:10.000 wyodrębniono pięć stref polityki przestrzennej:
1- Strefę osadnictwa wiejskiego
2- Strefę produkcji rolnej
3- Strefę rekreacyjno – turystyczną
4- Strefę kompleksów leśnych
5- Strefę usługowo – produkcyjną
Niektóre obszary tych stref połoŜone wzdłuŜ drogi krajowej nr 29 Zielona Góra – Słubice –
Frankfurt n/O, drogi wojewódzkiej Gubin – Torzym – Gorzów, północnego brzegu Odry oraz
nad zbiornikami wodnymi w miejscowościach szczególnie atrakcyjnych dla turystyki i rekreacji
zostały wskazane dla zorganizowanej działalności inwestycyjnej gdzie w pierwszej kolejności
powinny być podjęte działania planistyczne i techniczne związane z budową infrastruktury
technicznej.
Obszary zorganizowanej działalności inwestycyjnej połoŜone wzdłuŜ drogi krajowej nr 29
Zielona Góra – Słubice oraz drogi wojewódzkiej Gubin – Gorzów tworzą na terenie gminy
„krzyŜ inwestycyjny”, podstawę którego tworzą obszary inwestycyjne wzdłuŜ północnego
brzegu Odry.
Strefa osadnictwa wiejskiego – obejmuje tereny zainwestowane w poszczególnych
miejscowościach oraz w bezpośrednim sąsiedztwie terenów zainwestowanych o szerokości
około 200m wzdłuŜ istniejących dróg (ulic). Strefa obejmuje tereny potencjalnie moŜliwe do
zagospodarowania dla potrzeb osadnictwa. Są to tereny połoŜone na południe i wschód od
Maszewa, na zachód od wsi Rybaki, na południe od wsi Granice, i wsi Lubogoszcz, na północ
od wsi Miłów na południe od wsi Korczyców, wsi Gęstowice oraz na zachód od wsi
Trzebiechów i wsi Radomicko. Uogólniając strefa osadnictwa wiejskiego jest rozmieszczona na
obszarze gminy w formie „krzyŜa”, który tworzą droga krajowa nr 29 i droga wojewódzka
Gubin – Torzym – Gorzów. „Podstawą krzyŜa” jest osadnictwo wiejskie połoŜone wzdłuŜ Odry.
Strefa produkcji rolnej o przewadze gleb klasy bonitacyjnej III i IV. Są to tereny połoŜone
między miejscowościami Maszewo i Rybaki, dookoła przysiółka Baron oraz na północ od
Trzebiechowa. RównieŜ do tej strefy zaliczono tereny połoŜone dookoła miejscowości
Lubogoszcz i Chlebów.
Strefę rekreacyjno – turystyczną tworzą na obszarze gminy ‘pierścień południowy” obejmujący
tereny wzdłuŜ Odry, rzeki Konotop i jeziora Granicznego oraz tereny północne wzdłuŜ jezior i
stawów połączonych Lińską Strugą i Radomką, (ze Skórzynem) i dalej w kierunku Osiecznicy.
Osobną enklawę stanowią tereny połoŜone w rejonie Rzeczycy i Gęstowic z najwyŜej
połoŜonym punktem wysokościowym gminy – „StraŜnica” ponad 124m n.p.m. (dla porównania
najniŜej połozony teren w gminie w Krzesińskim Parku Krajobrazowym 32,5m n.p.m.).
Strefa kompleksów leśnych
Wydzielono na obszarze gminy cztery kompleksy leśne:
1) kompleks leśny „Pliszka” połoŜony na północy gminy wzdłuŜ rzeki Pliszki,
2) kompleks leśny „Lińska Struga – Radomka” połoŜony na wschodzie gminy wzdłuŜ Lińskiej
Strugi i Radomki,
3) kompleks leśny „Konotop” połoŜony na zachodzie gminy wzdłuŜ rzeki Konotop
wypływającej z jeziora Granicznego,
4) „Lubogoski” kompleks leśny obejmujący południowo – wschodnią część gminy w
sąsiedztwie wsi Lubogoszcz.
Strefa usługowo – produkcyjna
Obejmuje obszary połoŜone wzdłuŜ drogi krajowej nr 29 w rejonie miejscowości Gęstowice,
Korczyców, Radomicko oraz obszary połoŜone w rejonie wsi Maszewo i Połęcko.
4.1.1. Strefa osadnictwa wiejskiego
Celem polityki przestrzennej w tej strefie jest:
- budowa zespołów obiektów tworzących siedlisko, tj. dom mieszkalny z budynkami
gospodarczymi nawiązującymi charakterem do lokalnych tradycyjnych form
architektury i krajobrazu;
- koncentracja zabudowy mieszkaniowej i usługowej w obrębie istniejącego
zainwestowania wiejskiego, porządkowanie i uzupełnianie istniejącej zabudowy,
- rozbudowa mediów infrastruktury technicznej,
- wykluczenie zabudowy na terenach zalewowych polderu krzesińskiego,
- ograniczenie realizacji budownictwa na gruntach rolnych nie przeznaczonych na ten
cel w planach miejscowych oraz w niniejszym studium,
- obszary i obiekty dawnych państwowych gospodarstw rolnych objąć rehabilitacją,
modernizacją i przekształceniem,
- dopuszczenie, tam gdzie jest to moŜliwe, do lokalizacji obiektów produkcyjnych
nieuciąŜliwych dla otoczenia,
- wprowadzenie alternatywnych form rolnictwa – warzywnictwa, kwiaciarstwa,
sadownictwa, agroturystyki oraz usług z tym związanych,
4.1.2. Strefa produkcji rolnej
Polityka przestrzenna prowadzona w obrębie tej strefy zakłada:
- realizację obiektów i urządzeń związanych z funkcją rolniczą i przemysłem rolno –
spoŜywczym bazującym na produkcji zdrowej Ŝywności,
- utrzymanie produkcji na terenach dotychczas na ten cel uŜytkowanych,
- utrzymanie i rozwój wielkoobszarowej gospodarki rolnej, dla której podstawą są
uŜytki rolne i obiekty gospodarcze pozostające we władaniu Agencji Własności
Rolnej Skarbu Państwa,
- propagowanie rolnictwa proekologicznego,
- ograniczenie realizacji budownictwa na gruntach rolnych nie przeznaczonych na ten
cel w planach miejscowych oraz niniejszym studium,
- rozwój infrastruktury społecznej i technicznej mającej wpływ na poprawę warunków
Ŝycia mieszkańców.
4.1.3. Strefa rekreacyjno – turystyczna
Celem polityki przestrzennej w tej strefie jest:
- rozwój zróŜnicowanych form turystyki i rekreacji (turystyka wędrówkowa, piesza i
rowerowa, zbieranie runa leśnego, łowiectwo, wypoczynek w gospodarstwach
rolnych, wypoczynek nad jeziorami i zbiornikami wodnymi oraz wędkarstwo,
uprawianie sportów wodnych, Ŝeglarstwo),
-
-
-
-
-
-
ochrona wartości przyrodniczych, krajobrazowych na całym obszarze w
szczególności na terenie Krzesińskiego Parku Krajobrazowego, dla którego z mocy
ustawy naleŜy opracować plan ochrony. Kierunki działań w tym obszarze
podporządkowane są obowiązującym przepisom szczególnym, które regulują zasady
ochrony przyrody i udostępnienia parku róŜnej działalności człowieka,
podjęcie działań dla rozwinięcia turystyki sentymentalnej dla Niemców, byłych
mieszkańców tych ziem, a szczególnie rozbudowa usług turystycznych w Skórzynie
gdzie na wiejskim, obecnie nieczynnym, małym cmentarzu jest pochowany były
kanclerz Niemiec (1890-1894) Leo von Caprivi,
przygotowanie infrastruktury technicznej pod budownictwo letniskowe na wysokim
brzegu Odry połoŜonym 30m powyŜej terenów zalewowych w miejscowości Rybaki
(tzw. Wały Chrobrego) oraz na terenie między Lubogoszczą a Granicami w
odległości 500m od jeziora Granice,
rozwój sportów wodnych na Odrze (kajakarstwo, Ŝeglarstwo, motorówki
akumulatorowe, wędkarstwo) przez ustawienie lekkich hangarów na łodzie
(pływających), które z uwagi na zagroŜenie powodzią nie mogą być trwale połączone
z gruntem. Urządzenie takich przystani w rejonie Połęcka i Rybaków pozwoli na
wykorzystanie rekreacyjno – turystyczne pięknej rzeki Odry przepływającej przez
obszar gminy a szczególnie jej północnego wysokiego brzegu o duŜym
nasłonecznieniu,
wypracowanie form wykorzystania turystycznego i rekreacyjnego rzeki Pliszki
wspólnie z gminą Torzym,
inwestycje w zakresie infrastruktury turystycznej,
budowa stacji rowerowych dla obsługi rowerowej turystyki wędrownej w Połęcku,
Rybakach nad jeziorem Granicznym, nad Diabelskim Stawem w Skórzynie,
Rzeczycy, Siedlisku i Chlebowie,
rozwój gospodarstw agroturystycznych.
4.1.4. Strefa kompleksów leśnych
Strefę naleŜy w zasadzie utoŜsamiać z obszarem obejmującym około 60% powierzchni gminy,
która zdominowana jest przez funkcję związaną z prowadzeniem gospodarki leśnej. Polityka
przestrzenna prowadzona w obrębie tej strefy ma na celu:
- prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z opracowanymi planami urządzania lasu, z
uwzględnieniem przyrodniczych i turystycznych funkcji lasu,
- ochrony wartości przyrodniczych i krajobrazowych obszarów leśnych, w
szczególności podmokłych i korytarzy ekologicznych,
- niewielkie zwiększenie powierzchni terenów objętych zalesieniami,
Zgłoszony do Studium wniosek ze strony Gospodarstwa Nadzoru i Administracji
Zasobem WRSP w Lubsku proponuje ująć pod zalesienie następujące grunty:
• obręb Maszewo dz. nr 110,111 i część działki nr 21/1 około 2 ha,
• obręb Lubogoszcz dz. nr 137/1.
- Wykorzystanie terenów śródleśnych enklaw dla lokalizacji ekstensywnej zabudowy
letniskowej,
- intensyfikacja rozwoju gospodarki rybackiej w rejonie występowania naturalnych
zbiorników wodnych i stawów rybnych,
- rozwój infrastruktury technicznej mającej wpływ na poprawę warunków Ŝycia
mieszkańców,
- aktywna ochrona przyrody oraz wprowadzanie na części obszarów zasad leśnictwa
proekologicznego,
-
-
dopuszczenie do przeznaczenia terenów rolnych połoŜonych w kompleksach leśnych
lub w ich sąsiedztwie na uprawy leśne, (np. wierzba Salixwiminalis) ze względu na
niską jakość bonitacyjną gleb,
wyznaczenie szlaków turystyki pieszej, rowerowej, wodnej i konnej,
dopuszczenie do róŜnych form wypoczynku aktywnego i penetracji lasów przez
grzybiarzy, myśliwych i wędkarzy.
4.1.5. Strefa usługowo - produkcyjna
Polityka przestrzenna prowadzona w obrębie tej strefy ma zasadnicze znaczenie dla przyszłego
rozwoju gospodarczego gminy i zakłada:
- budowę infrastruktury technicznej dla terenów połoŜonych wzdłuŜ drogi krajowej nr
29 Zielona Góra – Frankfurt n/O oraz wzdłuŜ drogi wojewódzkiej Gubin – Torzym,
- prowadzenie działalności produkcyjnej i usługowej w oparciu o istniejące podmioty
gospodarcze oraz proponowane tereny ofertowe dla lokalizacji nowych inwestycji,
- podstawowym warunkiem utrzymania wielofunkcyjnego charakteru strefy jest zasada
bezkolizyjnego sąsiedztwa róŜnych funkcji,
- usytuowanie terenów usługowo – produkcyjnych z dopuszczeniem zabudowy
mieszkaniowej w odległości min. 300m od drogi krajowej nr 29
- podjęcie działań zmierzających do zagospodarowania w pierwszej kolejności terenów
połoŜonych w rejonie skrzyŜowania drogi krajowej nr 29 z drogą wojewódzką na
północ od Korczycowa.
4.2. Proponowane tereny ofertowe
Na obszarze stref wyznaczono tereny ofertowe szczególnie atrakcyjnie połoŜone, które
mogą być zagospodarowane w pierwszej kolejności:
Działalność produkcyjno – usługowa
- teren o pow. około 40 ha połoŜony na południe od skrzyŜowania drogi krajowej nr 29
z drogą wojewódzką w rejonie Korczycowa,
- teren o pow. około 40 ha na północny zachód od Radomicka i na północny wschód od
drogi krajowej nr 29,
- dwa tereny o pow. około 65 ha połoŜone po obu stronach drogi krajowej nr 29
między Gestowicami a Drzeniowem,
- teren o pow. około 20 ha na południe od skrzyŜowania drogi krajowej nr 29 z drogą
powiatową Radomicko – Lubogoszcz,
- teren o pow. około 12 ha w północno – wschodniej części Maszewa
(z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej).
Działalność rekreacyjno – turystyczna
- cztery tereny o pow. około 40 ha połoŜone na wschód od Skórzyna w sąsiedztwie
projektowanego rezerwatu. Na wysokiej skarpie w sąsiedztwie jest usytuowany
nieczynny cmentarz, na którym znajduje się grób byłego kanclerza Niemiec Leo von
Caprivi (1890 – 1894), który spędził ostatnie swoje lata w tej pięknie połoŜonej
miejscowości.
- teren o pow. około 12 ha połoŜony na południe od miejscowości Rzeczyca z
moŜliwością urządzenia sztucznych zbiorników wodnych,
-
-
-
5.
teren o pow. około 60 ha połoŜony nad rzeczką Konotop między jeziorem
Granicznym a istniejącym zespołem zabudowy rekreacyjno – wypoczynkowej
Wyczółkowo,
tereny o pow. około 150 ha połoŜone nad Odrą, częściowo w granicach
Krzesińskiego Parku Krajobrazowego w rejonie wsi Połęcko – Rybaki – Miłów z
moŜliwością wykorzystania lokalizacji budownictwa letniskowego na wysokim
brzegu Odry połoŜonym 30m powyŜej terenów zalewowych (tzw. „Wały
Chrobrego”),
teren otoczenia niewielkiego zalewu przy Odrze o pow. 20 ha z moŜliwością
urządzenia przystani dla Ŝaglówek, akumulatorowych motorówek i kajaków. Teren
jest połoŜony na południowy - wschód od Połęcka. Z uwagi na to, Ŝe teren jest
zalewowy hangary na łodzie muszą być lekkie (pływające) i nie mogą być trwale
połączone z gruntem.
Rozwój komunikacji.
Komunikacja drogowa
Układ komunikacyjny i dostępność komunikacyjna gminy stanowią decydujący element
umoŜliwiający prawidłowe jej funkcjonowanie, decydują o jakości Ŝycia mieszkańców i
stymulują bądź hamują rozwój gospodarczy obszaru.
W przypadku gminy Maszewo zewnętrzny układ komunikacyjny tylko częściowo spełnia
podstawowy wymóg łączności z terenami i ośrodkami sąsiednimi. Na kierunku wschód – zachód
funkcje tę spełnia droga nr 29. Na kierunku północ – południe droga wojewódzka nr 138
wymaga znaczących inwestycji w postaci:
- budowy mostu na Odrze w Połecku,
- budowy obejścia wsi Połecko i Maszewa,
- korektę drogi w rejonie wsi Korczyców,
- modernizację drogi na całej długości w obszarze gminy.
Z dróg powiatowych duŜe znaczenie dla funkcjonowania gminy ma droga powiatowa
relacji Osiecznica – Maszewo – Rybaki – Bytomiec – Kłopot. Znaczenie i wagę tej drogi dla
aktywizacji gospodarczej gminy miała by budowa lokalnego przejścia granicznego w rejonie
Eisenhüttenstadt. Usprawnienie systemu dróg gminnych wiąŜe się z budową drogi utwardzonej z
wsi Granice do jeziora Granicznego.
Transport wodny.
Rzeka Odra, jako szlak transportowy nie odgrywa Ŝadnego znaczenia dla gospodarki
gminy z dwóch powodów:
- brak mostu, względnie przystani na odcinku rzeki w granicach gminy,
- brak masy towarowej do przewozu.
W przyszłości Odra winna być wykorzystana dla celów turystycznych i rekreacyjnych (sporty
wodne) co wiąŜe się z budową przystani wodnych w Połęcku i Rybakach.
ŚcieŜki rowerowe.
Zaproponowany układ ścieŜek rowerowych dla turystyki rowerowej uwzględnia w
szczególności ich turystyczno – krajoznawczy charakter oraz jego powiązanie z układem tras o
przebiegu ponadlokalnym.
Podstawowym załoŜeniem przy tworzeniu ścieŜek rowerowych była zasada rozdziału tras ruchu
rowerowego od ruchu pojazdów samochodowych. W warunkach gminy Maszewo funkcję tę
spełniać mogą drogi gminne, ze względu na niewielkie natęŜenie ruchu kołowego, a nawet
niektóre drogi powiatowe jak odcinek drogi Maszewo – Bytomiec – Kłopot, z ewentualnym
wykorzystaniem dróg gruntowych w obszarze parku krajobrazowego. Atrakcyjny element
krajoznawczy w tej części gminy stanowi takŜe przeprawa promowa przez rzekę Odrę.
Najbardziej atrakcyjna ścieŜka rowerowa została wytyczona wzdłuŜ prawego brzegu
Odry od Krosna Odrzańskiego przez Połęcko (z odgałęzieniem do Maszewa), Krzesiński Park
Krajobrazowy (na południe od wsi Rybaki i Miłów), Bytomic i dalej w kierunku wsi Rąpice i
Kłopot. Jest to ścieŜka rowerowa o znaczeniu ponadregionalnym. Równie atrakcyjną jest ścieŜka
rowerowa łącząca Maszewo, jezioro Graniczne, Lubogoszcz, teren projektowanego rezerwatu na
wschód od Lubogzoszczy, jezioro Klepacz, Skórzyn, projektowany rezerwat w rejonie Skórzyna
i dalej do Czetowic i Krosna Odrzańskiego. Jest to ścieŜka rowerowa o znaczeniu
międzygminnym. Wyznaczono w północnej części gminy ścieŜką rowerową łączącą Skórzyn,
Kolonię Radomicko nad Radomką, Diabelski Staw (stacja rowerowa), Siedlisko, z
odgałęzieniem na północ do rzeki Pliszki i jeziora Wlielicko, Trzebiechów, Rzeczycę
(najwyŜszy punkt widokowy w gminie „Straznica”), Gęstowice, Chlebów, przecięcie rzeki
Konotop i Rybaki. Ten szlak rowerowy o znaczeniu lokalnym razem ze szlakiem rowerowym o
znaczeniu gminnym Maszewo – Skórzyn tworzy bardzo atrakcyjny pierścień dookoła gminy.
Jego budowa wraz ze stacjami rowerowymi umoŜliwiłaby realizację wycieczek rowerowych
ukazujących wszystkie najbardziej atrakcyjne dla rekreacji i turystyki miejsca w gminie (z
wyjątkiem Wyczółkowa). Dla umoŜliwienia zwiedzenia Wyczółkowa poprowadzono ścieŜkę
rowerową o znaczeniu lokalnym łączącą tereny nad jeziorem Granicznym, Wyczółkowo, tereny
wzdłuŜ Konotopu do Chlebowa. Przebieg ścieŜek rowerowych i rozmieszczenie stacji
rowerowych pokazano na planszy „Kierunki ...” w skali 1:10.000.
6.
Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej.
Dla gminy Maszewo opracowana została przez „ESKO” Przedsiębiorstwo InŜynierii
Środowiska s. c. w Zielonej Górze – Koncepcja gospodarki wodno – ściekowej, ze szczególnym
uwzględnieniem moŜliwości zastosowania naturalnych systemów oczyszczania ścieków i
uzdatniania wody. Główne załoŜenia tej „Koncepcji ...” przewidują następujące rozwiązania.
Zaopatrzenie w wodę.
Wartości wynikowe bilansu wody dla gminy na okres perspektywiczny przewidują
następujące zapotrzebowanie:
- Q śred. d (m³/d) – 740,0
- Q max d ( m³/d) – 976,0
- Q max h ( m³/h) – 107,0
Istniejący układ, złoŜony z ujęcia ASUW i zbiornika zapasowo – wyrównawczego o
pojemności 150 m³ w Korczycowie musi zaopatrzyć w wodę wsie Korczyców, Połęcko,
Maszewo, Granicę, Skarbonę i Radomicko.
Z ujęcia w Korczycowie, w ramach zatwierdzonych zasobów eksploatacyjnych ujęcia, po
rozbudowie urządzeń, moŜna byłoby pokryć zapotrzebowanie na wodę dla całej gminy z
wyjątkiem wsi Skórzyn Lubogoszcz, posiadających własne dobrze funkcjonujące źródła
zaopatrzenia w wodę i miejscowości Chlebów, dla której proponuje się oddzielne rozwiązanie.
RozwaŜane jest równieŜ rozwiązanie alternatywne polegające na wspomaganiu ujęcia i ASUW
w Korczycowie przez ujęcie w Trzebiechowie lub Skórzynie.
Inne alternatywne rozwiązanie przewiduje indywidualne zaopatrzenie w wodę na cele bytowo –
gospodarcze takich miejscowości jak: Chlebów, Rzeczyca Siedlisko połoŜonych na obrzeŜach
gminy i małej liczbie ludności.
Gospodarka ściekowa.
W koncepcji gospodarki ściekowej równieŜ przewidziane są rozwiązania wariantowe:
- wariant I – zakłada się odprowadzanie ścieków z całej gminy w systemie
grawitacyjno – pompowym do wspólnej oczyszczalni ścieków w Maszewie,
- wariant II – zakłada wspólną oczyszczalnię ścieków dla Maszewa i Połecka i lokalne
oczyszczalnie ścieków w poszczególnych pozostałych miejscowościach gminy,
- wariant III – zakłada wspólną oczyszczalnię ścieków dla Maszewa i Połecka, lokalne
oczyszczalnie w
miejscowościach Gęstowice, Granice, Granice – domki,
Wyczółkowo, Korczyców, Lubogoszcz, Rybaki, Skórzyn, Skarbona oraz
przydomowe oczyszczalnie ścieków w pozostałych miejscowościach
Wybór odpowiedniego wariantu będzie zaleŜał w głównej mierze od moŜliwości
uzyskania odpowiednich środków finansowych. Wydaje się jednak, Ŝe realizacja obu
programów tzn. zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków dla wszystkich miejscowości
będzie zamierzeniem inwestycyjnym, które będzie trzeba rozłoŜyć na kilkanaście lat lub dłuŜej.
Etapowanie inwestycji winno przebiegać następująco:
- budowa sieci wodociągowej w miejscowościach: Skarbona (w realizacji), Maszewo,
Granice, Korczyców, Radomicko,
- budowa oczyszczalni ścieków w Maszewie, a następnie kanalizacji grawitacyjno –
pompowej w Maszewie, Połęcku i Rybakach. Podłączenie tych trzech miejscowości
do wspólnej oczyszczalni ścieków stworzyłoby sytuację, w której około 50%
mieszkańców gminy zostałoby objętych systemem kanalizacji, natomiast kilka
dalszych miejscowości (w południowej części gminy) miałoby moŜliwość wywozu
ścieków do oczyszczalni ścieków przez odpowiednie słuŜby.
Gospodarka odpadami.
Wywozem odpadów z terenu gminy zajmuje się Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej
w Krośnie Odrzańskim. Takie rozwiązanie jest dla gminy najlepszym z moŜliwych. Gmina nie
ma na swoim terenie składowiska odpadów i trudno byłoby znaleźć odpowiednią lokalizację na
ten cel. Docelowo problem winien być rozwiązany poprzez budowę powiatowego zakładu
utylizacji odpadów. W celu ograniczenia ich ilości naleŜy doprowadzić do wdroŜenia
selektywnego gromadzenia odpadów umoŜliwiającego odzysk części składników i prowadzenia
recyklingu.
Zaopatrzenie w gaz
Według dotychczasowych koncepcji regionalnych planowano doprowadzenie gazu
ziemnego do Maszewa od południowej strony, tzn. od Chlebowa w gminie Gubin
Wcześniej musiałyby zostać zgazyfikowane gminy: Czerwieńsk, Dąbie, Krosno Odrzańskie, a
takŜe Gubin. Jest to więc daleka i mało realna perspektywa.
Przy niskim zaludnieniu gminy Maszewo i rozdrobnionej sieci osadniczej gazyfikacja gminy ze
względów ekonomicznych jest mało realna. W tej sytuacji naleŜy raczej propagować
stosowanie dla potrzeb gospodarstw domowych i celów grzewczych gaz propan – butan.
Elektroenergetyka.
Gmina zasilana będzie na poziomie napięcia SN-15 kV z istniejącej stacji 110/15 w
Krośnie Odrzańskim oraz istniejących rozdzielni sieciowych RS-15 zlokalizowanych w
Korczycowie, Krośnie Odrzańskim i Cybince. Przewiduje się remonty kapitalne linii
magistralnych SN-15 kV wykonanych obecnie o przekrojach mniejszych niŜ 50 mm²
Utrzymuje się istniejącą trasę linii napowietrznej WN -110 kV, z zachowaniem naleŜnej strefy
uciąŜliwości.
7.
Zasady kształtowania polityki przestrzennej.
Zakładając realizacje podstawowego celu jakim jest proekologiczny, zrównowaŜony rozwój
struktury społeczno – gospodarczej gminy – samorząd gminny prowadzić będzie określoną
politykę polegającą na właściwym wyborze priorytetów podejmowanych działań i sukcesywnej,
konsekwentnej realizacji wyodrębnionych zadań zmierzających w konsekwencji do
urzeczywistnienia perspektywicznej wizji rozwoju gminy.
Za podstawowe cele polityki przestrzennej uznaje się:
- kompleksową ochronę środowiska przyrodniczego i kulturowego Synonimem
zrównowaŜonego rozwoju społeczno – gospodarczego obszaru gminy, jest
kształtowanie krajobrazu uwzględniając jego walory przyrodnicze, uwarunkowania
ekologiczne oraz dziedzictwa kulturowego,
- aktywizację rozwoju gminy poprzez wykorzystanie szans i uwarunkowań
wynikających:
• z połoŜenia w strefie pogranicza sprzyjającego nawiązaniu współpracy
transgranicznej i rozwoju małej przedsiębiorczości,
• z unikalnych warunków przyrodniczych dających podstawę dla budowania i
rozwijania funkcji turystyczno – rekreacyjnej, w zasadzie na całym obszarze
gminy,
• z potencjalnych moŜliwości promowania działalności produkcyjno –
usługowej w pasie głównego korytarza komunikacyjnego gminy – tereny
ofertowe wzdłuŜ trasy nr 29,
- budowa mostu na Odrze oraz modernizacja drogi wojewódzkiej nr 138,
- kontynuowanie prac związanych z rozwojem infrastruktury technicznej – wodociągi,
oczyszczalnia ścieków, kanalizacja.
Wymienione wyŜej cele, mają dla gminy znaczenie podstawowe, a jednocześnie
równorzędne. Winny więc być podejmowane i realizowane równolegle, w dostosowaniu do
moŜliwości organizacyjnych i środków finansowych samorządu gminnego.
Działania zmierzające do uzyskania ładu społecznego i estetycznego powinny
uwzględniać wymagania osób niepełnosprawnych poprzez likwidację barier architektonicznych
zgodnie z „Wojewódzkim Programem Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej Osób
Niepełnosprawnych na lata 2000 – 2009” uchwalonym przez Sejmik Województwa Lubuskiego
uchwała Nr XI/59/99 z dnia 5 października 1999 roku
8.
Tereny wymagające
przestrzennego.
sporządzenia
miejscowych
planów
zagospodarowania
Potrzeby w zakresie opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
występują przede wszystkim w rejonach koncentracji zorganizowanej działalności
inwestycyjnej. Plany takie, dla terenów zabudowy mieszkaniowej , usługowej lub działalności
gospodarczej, sporządzane będą w miarę zachodzących potrzeb. W warunkach gminy, tereny
takie wystąpią głównie w dwóch rejonach – ośrodka gminnego Maszewo i drogi krajowej
nr 29 (tereny wskazane zostały na mapie zasadniczej).Są to następujące tereny:
- teren usługowo - produkcyjny w rejonie skrzyŜowania drogi krajowej nr 29 z drogą
wojewódzką na północ o Korczycowa,
- teren usługowo - produkcyjny wsi Korczyców,
- teren usługowo - produkcyjny połoŜony na północny zachód od Radomicka na
północny wschód od drogi krajowej nr 29,
- teren usługowo – produkcyjny połoŜony na południe od skrzyŜowania drogi krajowej
nr 29 z drogą powiatową Radomicko – Lubogoszcz,
- teren usługowo – produkcyjny połoŜony północny zachód od Gęstowic i na północny
wschód od drogi krajowej nr 29,
- teren usługowo – produkcyjny połoŜony północny zachód od Gęstowic i na
południowy zachód od drogi krajowej nr 29,
- teren usługowo – produkcyjny w Maszewie połoŜony w rozwidleniu dróg
powiatowych prowadzących do Krosna Odrzańskiego i do Lubogoszczy,
- teren rekreacyjno – turystyczny obejmujący miejscowość Skórzyn i otoczenie
połoŜone w kierunku północno – wschodnim,
- teren rekreacyjno – turystyczny wraz z miejscowością Rzeczyca,
- teren rekreacyjno – turystyczny obejmujący Wyczółkowo, wzdłuŜ rzeki Konotop do
jeziora Granicznego,
- teren rekreacyjno – turystyczny połoŜony na północnym wysokim brzegu Odry na
wschód, zachód i południe od wsi Rybaki, na wschód od Miłowa. Teren częściowo
leŜy na oszarze Krzesińskiego Parku Krajobrazowego. Istniejąca przystań na południe
od Miłowa,
- teren projektowanych sportów wodnych wraz z przystanią połoŜony nad Odrą na
południowy wschód od Połęcka.
Zaleca się opracować plany miejscowe zagospodarowania przestrzennego dla części
kaŜdego z w/w terenów połoŜonych wzdłuŜ drogi krajowej nr 29 jako oferty dla potencjalnych
inwestorów. Dla pozostałych części w/w terenów i pozostałych terenów dopuszcza się
opracowanie planów miejscowych w dowolnej kolejności w miarę zwiększenia zainteresowania
inwestorów. Zaleca się opracować projekty koncepcyjne i programy rehabilitacji i przekształceń
dla terenów byłych państwowych gospodarstw rolnych.
9.
Wnioski do planu zagospodarowania przestrzennego województwa lubuskiego.
1) modernizacja drogi wojewódzkiej nr 138 wraz z budową mostu na Odrze,
2) włączenie gminy do regionalnego systemu sieci gazowej,
3) budowa lokalnego, drogowego przejścia granicznego w rejonie Eisenhüttenstadt,
4) opracowanie planu ochrony Krzesińskiego Parku Krajobrazowego,
5) zaniechanie odkrywkowej eksploatacji złóŜ węgla brunatnego (złoŜe „Cybinka”),
6) zagospodarowanie rzeki Odry dla celów turystycznych i rekreacyjnych.
IV DOKUMENTACJA FORMALNO – PRAWNA
WNIOSKI DO STUDIUM
OPINIE DO STUDIUM
IV DOKUMENTACJA FORMALNO – PRAWNA
WNIOSKI DO STUDIUM
OPINIE DO STUDIUM