otwórz PDF / open PDF
Transkrypt
otwórz PDF / open PDF
Naratunek–terapeuta Psychoterapianajczęściejkojarzysięzkozetkąpsychoanalitykaorazzleczeniemrozmaitychzaburzeń naturypsychologicznej.Aleczymożesłużyćrównieżleczeniuniepłodności?Wjakisposóbmożebyć wykorzystanadotegocelu?ZAnnąJanik,psycholog,któraod15latspecjalizujesięleczeniem niepłodności,rozmawiałaAgnieszkaBurton. DlaczegozaczęłasięPanizajmowaćleczeniemniepłodności?CzywPolscejestduże zapotrzebowanienatakąterapię? Kiedywielelattemupodjęłampracęwkliniceleczenianiepłodności,byłamzaskoczonailością cierpienia,jakietamspotkałam.Nawetpracującnaonkologii,niedoświadczyłamtylutrudnychemocji, którebyłyudziałemkobietstarającychsięodziecko.Byłamjużdoświadczonympsychologiem iwiedziałam,żeznalazłam„swojądrogę”jakopsychoterapeuta. To,codlamnienajcenniejsze,toniepowtarzalnespotkaniewintymnymobszarze.Mamokazję towarzyszyćludziomwtym,couważamzanajważniejsze,wzaproszeniudzieckadożycia,wrozwijaniu własnejrodziny. WPolscejest1,5mlnparleczącychniepłodność,wieleznichbyłolubjestmoimipacjentami.Niestety, czasamiczekajądługonarozpoczęcieterapii,nawetpółroku.Wiążesiętozogromnym zapotrzebowaniemnaprofesjonalnąpomocpsychologicznąimałąliczbąspecjalistówwtejdziedzinie. Jakważnejestzdrowieemocjonalnekobiety,którastarasięodziecko? Wewszystkichkulturachrodzicielstwojestuważanezaważnezadanierozwojowe.Musimypamiętać,że potrzebaurodzeniaiwychowaniabiologicznegopotomstwajestpierwotnąpotrzebą–instynktem.Jeśli zostajeniezaspokojona,prowadzidosilnychprzeżyć–frustracji. Awięckobieta,którazamiastoczekiwanejciążydostajemiesiączkę,przeżywawieleuczuć–smutek, złość,obwiniasiebielubinnych,czujesiępokrzywdzonalubukarana.Mówięmoimpacjentom,żeto „takamałażałobapowyobrażonym,oczekiwanymdziecku”. Przeżywająjącomiesiącijesttobardzotrudnezarównodlakobiety,jakidlamężczyzny,który niejednokrotnienierozumie,cosiędzieje,iniewie,jakpomóc. Dlategoosobydługoczekającenadzieckopotrzebująpomocypsychologicznej.Częstouczępary,jakbyć dlasiebiewsparciemwtymtrudnymczasie. Czyzdarzasię,żekobietaniemożezajśćwciążęzprzyczynpsychologicznych?Cotooznacza? Trudnopowiedziećjednoznacznie.Zazwyczaj,jeśliparastarającasięodzieckojestzdrowa biologicznie,takąniepłodnośćokreślasięjakoniepłodnośćidiopatyczną,gdziepsychikamożemieć kluczoweznaczenie.Toznaczy,żesposóbprzeżywania,reakcjenasytuacjestresowe,przeżycia zdzieciństwa,relacjezbliskimiosobamimogąmodyfikowaćpłodność. Jakpsychoterapiamożepomócosobom,któreniemogąmiećdzieckazprzyczynczysto fizjologicznych? Naturalnie,takieosobytakżeczęstokorzystajązpsychoterapii.Pomagamimprzejśćcałyprocesleczenia, rozumiećwzajemneemocje,podejmowaćdecyzjeokorzystaniuzkolejnychpropozycjiwspomagania rozrodulubozakończeniuleczenia. Czydepresjajestczęstąreakcjąnaleczenieniepłodności? Tak,kilkanaścieprocentkobietleczącychniepłodnośćmazasobąepizoddepresyjny.Jeszczeczęściej, uokoło30%,zdarzająsięstanydepresyjne,zesmutkiem,gniewemipoczuciembezradności.Todługie ikosztowneekonomicznie,energetycznieiuczuciowoleczenie. Niepłodnośćdlawieluosóbtowstydliwytemat.Dlaczego? Osobylecząceniepłodnośćtoniejednokrotnieludzieodnoszącysukcesyzawodowe,społeczneczy materialneijakotacyniebudząwspółczuciaizrozumienia.Niewidaćichchoroby,cierpienia.Częstosą wręczstygmatyzowani,określanijakowygodni,egoistycznikarierowicze.Aprzecieżdzieckoijego poczęciejestdlakażdejparytakintymnąsferą,żechcąjąochronićiniemówićoniejpublicznie. Potrzebujemywięcejedukacjispołecznejnatemattego,coprzeżywająosobylecząceniepłodność,bo tylkowówczaszaczniesiębudowaćzrozumienieipojawiąsięsystemywsparcia. Żyjemywczasach,kiedymacierzyństwoczęstoodkładanejestnaostatniąchwilę.Niepowinno więcdziwić,żecorazwięcejludzikorzystazinwazyjnejmedycynyprokreacyjnej. Toprawda,choćwciążwielezależyodregionuświata,sąmiejsca,gdziekobietyrodząmiędzy18 a25rokiemżycia,wokresienajwiększejpłodnościbiologicznej. Wzachodniejkulturzeżyciesięznaczniewydłużyło.Pozwalamywięcsobienawiększąindywidualizację ścieżekrozwoju,mamywięcejczasunawychowaniedziecka.Niedziwifakt,że40-letniakobieta oczekujenadziecko,ainnawtymsamymwiekuczekanaswojegownuka. Podobniejestzmężczyznami.Jednakczęstodecyzjeopóźnymrodzicielstwiewiążąsięzograniczeniem płodnościipotrzebąwspomaganiamedycznego. Należyjednakpamiętać,żeparymajądzieckowtedy,kiedysąnatogotowe!Niektórzypotrzebująwięcej czasu,żebypoczućgotowośćdorodzicielstwa.Bycierodzicemjesttaktrudnąiodpowiedzialnąroląna całeżycie,żeniewolnodoniejzmuszać–siebieiinnych. Czypsychoterapiaosóbprzechodzącychinvitroróżnisięodtejdlastarającychsięnaturalnie? Pracujęzczłowiekiemikażdespotkanieznimjestinne.Niespotkałamdwóchtakichsamychosóbinie miałamdwóchtakichsamychsesji.Tojestpięknewmoimzawodzie. Najpierwstaramsięzrozumiećsytuacjępacjenta,poznajęhistorię,którąopowiadaosobiesamym. Poszukujęjednocześniezasobówwpływającychnapłodnośćwsamejosobie,wparze,wichrodzinach. Czasemtopracaarcheologa,aczasem–SherlockaHolmesa. Staramsiękorzystaćzdowcipuipracowaćtaklekko,jaktylkojesttomożliwe.Moipacjencimająztego sporokorzyściijednocześnieucząsięskutecznychstrategiinasiebiesamych. OdpowiadającnaPanipytanie,dlaprocesuterapiiniemaznaczenia,czyparykorzystająztechnik wspomaganiarozrodu.Częstotowarzyszęimwprocesiepodejmowaniadecyzji,naprzykład,czy korzystaćzinvitro. Czymsązasobywpływającenapłodność? Zasobamiokreślammożliwości,talenty,zdolności,cechy,dziękiktórymosobaosiągaswojecele.Zasoby wpływającenapłodnośćtotakie,którewzmacniająjej/jegokobiecośćlubmęskość;totakżehistorie itradycjerodzinne. Jeśliktośsiedziumniewgabinecie,topochodzizpłodnejrodziny–inaczejniebyłobytejosobyna świecie.Tojestjużpierwszyzasób,którywartozauważyć.Zasobytrzebapielęgnowaćirozwijać,żeby mócznichkorzystać.Częstoichwsobienawetniedostrzegamy. Czykobietommającymproblemyzpostrzeganiemsamychsiebie,anawetzaakceptowaniem własnejkobiecości,trudniejzajśćwciążę? Tobardzoważnakwestia,bodotyczywszystkichosóbleczącychniepłodność,nietylkokobiet. Jednązpodstawowychpsychologicznychkonsekwencjidługiegoczekanianadzieckojestobwinianiesię, złośćnasiebie,oskarżaniesięzaprzeszłość,czyliróżneautoagresywnezachowania.„Jestemjakdrzewo, którenieowocuje”,„jakwyschniętastudnia”,„tokarazagrzechy”.Takiemyślenieosobiepowoduje zmianęobrazuswojegociała,nieakceptowanieswojegociała.Pojawiająsięwówczasnapięcia emocjonalne,którenieświadomie,automatycznieprzenoszonesąnanapięciawciele.Wtensposób tworzysiębłędnekoło–napięcieemocjonalnerodzinapięciewcieleiniesposóbzajśćwciążę.Obszar kobiecejmiednicystajesięjakzamkniętyorzech.Ijaktuzaprosićdzieckodożycia? CzyjestPanizwolenniczkątakichtechnikrelaksacjijakjogaczymedytacja? Jaknajbardziej,zachęcammojepacjentki,żebykorzystałyztychmetod,którerozluźniająichciała, wszczególnościobszarmiednicy. Uczęmetodrelaksacji,wizualizacjiiautohipnozy.Sątoumiejętności,zktórychmożnakorzystaćprzez całeżycie.Ciałojestnaszymnajważniejszympartneremwżyciuiwartojerozumieć. Tobardzoobszernytemat,aleczymimotomogłabyPanipowiedzieć,jaknajlepiejwalczyć ozwiązek,wktórymproblememjestbezpłodnośćjednegozpartnerów? Pomagającosobomstarającymsięodziecko,zawszemówię,żedourodzeniadzieckajestpotrzebny mężczyzna.Niemożnagopomijać,więcnaterapięzapraszampary.Niezwykleważnajestobecność iudziałobydwuosób,botylkowówczasmożesiębudowaćzrozumienie.Innejestprzeżywanie mężczyznyiinnejestprzeżywaniekobiety.Inaczejradząsobiezcierpieniemioczekiwaniem.Wiele badańpotwierdza,żeobecnośćparynaterapiibudujebliskośćiwzmacniazwiązek.Pamiętajmy,żeto bardzotrudnasytuacjadlazwiązku,więctymbardziejpotrzebujeonpomocy. JakpracujePaniztymi,którympomimowielupróbnadalnieudajesięzajśćwciążęlub szczęśliwiejejdonosić?Kiedypowiedziećsobie„stop”ijakzaakceptowaćfakt,żenigdynie będziebiologicznegopotomstwa? Tojestczęstocelemterapii.Tadecyzjazawszenależydopary.Niemożebyćpodejmowanaprzezjedną zosób,spontanicznieiemocjonalnie.Jakoterapeutapomagamwtym,abypodjęłyjądwieosoby, wzgodzieiszacunkudlaswoichmożliwości.Czasamiztroskiozdrowie. Rezygnacjazleczeniatobolesnyprocesipomagampacjentomwspólniegoprzejśćistworzyćnowe rozwiązania. CodajePaniwpracynajwiększąsatysfakcję? Zaufanieiszacunek,którymobdarzająmniepacjenci. Bardzodziękujęzarozmowę. AnnaJanik Ma30latdoświadczeniazawodowego(międzyinnymiwKlinice LeczeniaNiepłodnościUniwersytetuMedycznegowPoznaniu). JestpsychologiemicertyfikowanympsychoterapeutąPolskiego TowarzystwaPsychiatrycznego.Szkoliłasięwpsychoterapiiwwielu ośrodkachwPolsce,atakżewM.H.EricksonFoundationwUSA,ZIST Niemcy. Założycielka„Balanspsychoterapia”,gdzieprowadzi,międzyinnymi, psychoterapięwleczeniuniepłodnościoraz„BalansPro”–fundacji pomagającejparomleczącymniepłodność.Od10latjestnauczycielem psychoterapii. Prowadziszkoleniaiwarsztatydlapsychologóworazlekarzypracujących zosobamileczącyminiepłodność.Mieszkawrazzmężemwdomuwlesie podPoznaniem.Madwojedzieci,niedawnozostałababciąMarysiiJerzego.