Mariusz Kanturski „Rewizja europejskich gatunków mszyc z rodzaju
Transkrypt
Mariusz Kanturski „Rewizja europejskich gatunków mszyc z rodzaju
Mariusz Kanturski „Rewizja europejskich gatunków mszyc z rodzaju Eulachnus Del Guercio, 1909 (Hemiptera: Aphididae: Lachninae)” Streszczenie Mszyce stanowią bardzo ważną gospodarczo nadrodzinę w obrębie rzędu pluskwiaków. Jako poważne szkodniki wielu gatunków drzew, krzewów oraz roślin zielnych bardzo często przyczyniają się do strat materialnych, zwłaszcza w przemyśle drzewnym, sadownictwie oraz ogrodnictwie. Aby odpowiednio zrozumieć zagrożenia płynące z żerowania tego typu owadów konieczne jest poznanie ich morfologii i biologii. Jedną z wielu bardzo słabo poznanych grup mszyc dendrofilnych, mogących stanowić poważne zagrożenie gospodarcze, są europejskie gatunki z rodzaju Eulachnus Del Guercio, 1909 należące do podrodziny mszyc miodownicowatych – Lachninae. Celem rozprawy doktorskiej była rewizja taksonomiczna gatunków z rodzaju Eulachnus opisanych lub występujących na terenach Europy, w którym wiele taksonów uważanych było za synonimy dwóch najczęściej występujących gatunków: E. agilis oraz E. rileyi. Zadania badawcze obejmowały szczegółowe analizy morfologiczne gatunków reprezentując yc h odmienne cechy budowy zewnętrznej, analizy taksonomiczne gatunków, których tożsamość była przez wiele lat kwestionowana, określenie stopnia zagrożenia gatunków introdukowa nyc h poza obszar naturalnego występowania, a także poznanie stosunków filogenetycznyc h najczęściej występujących i zróżnicowanych morfologicznie gatunków na podstawie analiz z użyciem markerów molekularnych. Na podstawie szczegółowych świetlnego analiz morfologicznych z użyciem mikroskopu oraz skaningowego mikroskopu elektronowego ustalono aktualną liczbę 12 gatunków z rodzaju Eulachnus występujących w Europie. Przeprowadzono analizę tożsamości gatunkowej E. cembrae stat. rev, uważanego za synonim E. pumilae znanego ze wschodniej Azji, co spowodowałoby sytuację obecności elementu krańcowo wschodnio-palearktyczne go w Europejskiej faunie rodzaju Eulachnus. Wyodrębniono trzy morfologiczne grupy gatunków w badanym rodzaju, głównie na podstawie różnic w owłosieniu oraz sklerotyzacji grzbietowej strony ciała. Na podstawie znanego rozmieszczenia trzech najczęściej spotykanych gatunków w Europie przeprowadzono modelowanie potencjalnej niszy ekologicznej na wszystkic h kontynentach w przypadku ich introdukcji poza obszar naturalnego zasięgu ich występowania i będących wtedy poważnymi szkodnikami sosen. W wyniku szczegółowych analiz taksonomicznych zaproponowano aktualną listę 12 gatunków z rodzaju Eulachnus w Europie. Poza kwestionowanym gatunkiem E. cembrae stat. rev. zrewidowano tożsamość E. alticola stat. rev. oraz E. intermedius stat. rev., które uznano za dobre gatunki. Trzy gatunki uznano za synonimy: E. cretaceus syn. nov. = E. agilis, E. pallidus syn. nov. = E. tuberculostemmatus, E. tauricus syn. nov. = E. rileyi. Opisano nowy gatunek E. stekolshchikovi Kanturski sp. nov. z obszaru północnej Rosji oraz Szkocji. Opisano do tej pory nieznane założycielki rodu pięciu gatunków (E. agilis, E. brevipilosus, E. cembrae, E. nigricola oraz E. rileyi), samicę amfigoniczną E. brevipilosus oraz samca E. brevipilosus i E. tuberculostemmatus. Po raz pierwszy przedstawiono filogenezę gatunków z rodzaju Eulachnus w oparciu o analizę markerów molekularnych, taksonomicznych. potwierdzającą wyniki uzyskane na podstawie badań