Czy można nauczyć się talentu?
Transkrypt
Czy można nauczyć się talentu?
"Czy można nauczyć się talentu?" Terry Laughlin W tym roku, u progu 55 lat, wyznaczyłem sobie trzy cele, które można co najmniej nazwać śmiałymi, względem kogoś tak przeciętnego jak ja: (1) wygrać w mistrzostwach kraju Mastersów w pływaniu dystansowym, (2) pobić rekord w tychże zawodach i , (3) zdobyć medal na Mistrzostwach świata Mastersów. Pomiędzy czerwcem a sierpniem osiągnąłem wszystkie trzy, zdobywając dwa tytuły mistrza kraju (na 3k i 2 mile) i bijąc dwa rekordy kraju (na 1 mile i 2 mile Cable Swim). Podnosi to dwie zasadnicze kwestie dla wielu zmierzających w kierunku poprawy swojego pływania. (1) Do jakich osiągnięć możemy aspirować?, (2) jaką rolę odgrywa "talent"?, gdy ktoś naprawdę przeciętny może osiągnąć mistrzostwo kraju lub ustanowić rekord. Tego typu pytania pojawiły się ostatnio w głowach grupy naukowców EPM (Expert Performance Movement). Anders Ericsson, profesor psychologii na uniwersytecie stanowym na Florydzie, i jego koledzy niedawno opublikowali "Podręcznik wiedzy i zachowań eksperckich" po wnikliwym przestudiowaniu mistrzów z wielu dziedzin od sportu przez chirurgię, muzykę, szachy czy grę na giełdzie. Odkryli, że talent jest mocno przeszacowany. Mistrzowie, są prawie zawsze wyuczeni, nie urodzeni. Wielu z nas ogranicza swój potencjał, wierząc, że urodziliśmy się "przeciętniakami". Pomimo, że mistrzowie sprawiają wrażenie działania na luzie, nie jest to wcale prawda, mówi Ericsson. "Mistrzowie prawie zawsze najwięcej ćwiczą". Na przykład Ericsson odkrył, że zwycięzcy konkursów pianistycznych mają za sobą ok. 10 000 godzin gry nim osiągną wiek 20 lat, podczas gdy zdobywcy dalszych miejsc tylko 2000 - 5000 godzin. Ale samo powtarzanie nie wyjaśnia, dlaczego niektórzy są lepsi od innych. Tiger Woods dominuje turnieje PGA, co nie znaczy, że pozostali to olewacze. Ericsson podaj nam tego wyjaśnienie, że ci najlepsi ćwiczą zawsze w sposób przemyślany i ściśle określony. Określił to jako "Celowy Trening" (Deliberate Practice), co wydaje się identyczne z tym, co my nazywamy "świadomym pływaniem". Dla przeciętnych zawodników trening jest zrobiony, jeśli mają samodyscyplinę do wybicia 100 uderzeń forhandowych lub przepłynięcia niezliczonej ilości serii kraulem. Mistrzowie tymczasem ustanawiają jasno określone cele, niestrudzenie poszukują ich weryfikacji, osiągają pewną kontrolę nad działaniem w danej chwili i nigdy nie popadają w samouwielbienie. Tiger Woods analizuje video swojego uderzenia klatka po klatce, następnie ćwiczy najdrobniejsze jego części, aż staną się automatyczne. Kiedy był prawie na szczycie kariery, rozebrał na części swoje uderzenie, na wprowadzenie zmian poświecił rok, podczas gdy jego wyniki słabły, a zarobki malały, po to, by tylko później stać się bardziej doskonałym. Patrząc na pływanie, widzimy, że przeciętni pływacy koncentrują się zwłaszcza na zdobywaniu formy, podczas gdy Alexander Popov potrafił trenować po sześć godzin dziennie do wyścigu trwającego niecałe 50 sekund. Kiedy spytany dlaczego, jego trener Gennady Turetski powiedział "Więcej możliwości utrwalenia poprawnej techniki". Technika, nad którą pracował obejmowała detale takie jak: rozluźnione przedramie w czasie wyjęcia ręki lub czyste wejście ręki do wody. Brzmi znajomo dla tych z was ćwiczących "Marionetkowe ramię" lub "Skrzynkę na listy"? Pływanie jest unikalne ze wszystkich dyscyplin ze względu na możliwości kompensacji fizycznej "przeciętności" pełną świadomością. Poruszanie ludzkiego ciała przez wodę wymaga tylu subtelnych umiejętności, że połączenie czasu i koncentracji daje Tobie więcej niż wiek jest w stanie odebrać. Wydajne pływanie to bardziej gra umiejętności niż fizyczny turniej, zależne bardziej od tego jak rozwiązujesz zagadkę poruszania się, a nie od siły czy wytrzymałości. Steve Kelly, oddany pływak TI z Columbus OH szczegółowo opisał swoje własne podejście "Choć mój postęp jest nierówny. Czuje jak każdego dnia zbliżam się do podstaw lepszego pływania. Myślę o zagadce każdego dnia. Oglądałem fragmenty 'Kraula metodą Total Immersion' po kilka razy, aby zapamiętać szczegóły. Pytam siebie 'Jak ci ludzie to robią?' Następnie idę na basen, naprawdę zwalniam, analizując każdy ruch, który porusza Cię do przodu i utrzymuje równowagę. Gdzie są moje dłonie i ręce? Jak są ustawione? Jakie zmiany mogą wprowadzić inne odczucie na moich dłoniach? Czy jestem spięty lub sztywny? Kiedykolwiek widzę dobrego pływaka studiuję to, co robi i porównuję ze sobą. Ważne, aby być ciekawym i nieustępliwym. Pływać tak często jak czas pozwala. Jeśli wejdziesz do wody codziennie, masz większą szansę zapamiętania wczorajszych problemów." Podczas gdy inni myślą o "efekcie treningowym" w postaci układu energetycznego, ja wyobrażam sobie impulsy elektryczne biegnące od moich rąk do mózgu i z powrotem w trakcie, gdy staram się zapanować nad wodą. Gdy inni stają się silniejsi, ja staram się pływać z coraz większa precyzją i wdziękiem. Ponieważ perfekcja jest nie do osiągnięcia, każdego dnia wracam do basenu, wiedząc ze czekają na mnie nowe wrażenia czuciowe, nowa wiedza do zdobycia, nowe zmiany do wprowadzenia. Ale co najważniejsze, w przeciwieństwie do układu aerobowego, upływ czasu nie ma tu żadnego oddziaływania. W konsekwencji, mierzę coraz wyżej - teraz, gdy już zdobyłem mistrzostwo kraju, będę starał się zdobyć mistrza świata. Już nawet zarejestrowałem się na przyszłoroczne mistrzostwa świata Mastersów w kwietniu 2008 w Perth w Australii, chcesz się przyłączyć?