podstawa programowa kształcenia w zawodzie elektromechanik

podstawa programowa kształcenia w zawodzie elektromechanik

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA
W ZAWODZIE ELEKTROMECHANIK
SYMBOL CYFROWY 724 [05]
Akceptuj :
Zatwierdzam:
Minister Gospodarki
Minister Edukacji Narodowej
I. ZAŁO ENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE
KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umie :
1)
komunikowa si , wyszukiwa i przetwarza informacj ,
2)
akceptowa zmiany i przystosowywa si do nich,
3)
korzysta ze swoich praw,
4)
korzysta z literatury fachowej oraz innych ródeł w celu samokształcenia,
5)
interpretowa podstawowe zjawiska oraz prawa z zakresu elektrotechniki,
elektroniki i mechaniki,
6)
oblicza i szacowa warto ci wielko ci elektrycznych w prostych obwodach
pr du stałego i przemiennego,
7)
rozpoznawa podzespoły elektryczne, elektroniczne i mechaniczne oraz
maszyny i urz dzenia elektryczne na podstawie ich wygl du zewn trznego oraz
oznacze na nich stosowanych,
8)
rozró nia i dobiera
elektrycznych,
9)
wykonywa prace z zakresu obróbki r cznej i mechanicznej,
materiały stosowane w maszynach i urz dzeniach
10)
posługiwa si schematami ideowymi, monta owymi, rysunkami warsztatowymi
oraz instrukcjami obsługi i dokumentacj techniczn maszyn i urz dze
elektrycznych,
11)
mierzy podstawowe wielko ci fizyczne, geometryczne i elektryczne,
12)
posługiwa si nowoczesnymi narz dziami i przyrz dami podczas monta u
i demonta u maszyn i urz dze elektrycznych,
13)
wykonywa
monta
elektrycznych,
mechaniczny
14)
sprawdza poprawno
działania maszyn i urz dze elektrycznych,
15)
dokonywa przegl dów technicznych maszyn i urz dze
instalacji zasilaj cych i zabezpieczaj cych,
16)
konserwowa
i remontowa
maszyny
przeprowadza remonty kapitalne,
17)
stosowa zasady bezpiecze stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpora eniowej
oraz ochrony rodowiska,
18)
posługiwa si podstawowymi poj ciami ekonomicznymi,
19)
korzysta ze ródeł wiedzy ekonomicznej i prawnej,
20)
poszukiwa aktywnie pracy i prezentowa swoje umiej tno ci,
21)
podj
działalno
gospodarcz .
1
i
elektryczny
i
maszyn
urz dzenia
i
urz dze
elektrycznych oraz
elektryczne
oraz
B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA
W ZAWODZIE
1. Wymagania psychofizyczne wła ciwe dla zawodu
1) zainteresowania techniczne,
2) wysoki poziom spostrzegawczo ci,
3) zdolno
do koncentracji i podzielno ci uwagi,
4) zdolno ci manualne, du a sprawno
5)
rednie tempo psychiczne, odporno
6) zdyscyplinowanie, wytrwało
7) umiej tno
i precyzja ruchowa r k oraz palców,
na znu enie,
i cierpliwo ,
współ ycia z lud mi,
8) odpowiedzialno ,
9) szybka orientacja.
2. Typowe zadania zawodowe na stanowiskach pracy obejmuj :
1)
przegl dy techniczne maszyn i urz dze elektrycznych,
2)
monta
i demonta
podzespołów elektrycznych
w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,
3)
konserwacje i naprawy maszyn i urz dze elektrycznych,
4)
remonty kapitalne maszyn i urz dze elektrycznych,
5)
nadzór nad eksploatacj maszyn i urz dze elektrycznych.
i
mechanicznych
3. Elektromechanicy mog podejmowa prac :
1)
w zakładach przemysłowych w których s
maszyny i urz dzenia elektryczne,
2)
w budownictwie przy eksploatacji i konserwacji maszyn i urz dze
elektrycznych,
3)
w handlu przy konserwacji urz dze chłodniczych i klimatycznych,
4)
w zakładach serwisowych, wiadcz cych usługi z zakresu elektromechaniki,
5)
w zakładach naprawczych sprz tu elektrycznego gospodarstwa domowego.
2
produkowane lub stosowane
4. Szkoła, podejmuj ca kształcenie w zawodzie, powinna posiada lub mie
zapewniony dost p do odpowiednio przygotowanych pracowni przedmiotowych,
laboratoriów i warsztatów szkolnych, wyposa onych w nowoczesne rodki i pomoce
dydaktyczne oraz maszyny i urz dzenia elektryczne.
W pracowniach przedmiotowych powinny znajdowa si rzutniki foliogramów,
zestawy
wiczeniowe do demonstracji działania i budowy podzespołów
mechanicznych i elektrycznych, katalogi, dokumentacje techniczne maszyn
i urz dze elektrycznych oraz komputer z zainstalowanym oprogramowaniem
słu cym do symulacji działania maszyn i urz dze .
Laboratorium podstaw elektrotechniki powinno posiada co najmniej 6 stanowisk
pomiarowych dwuosobowych, ka de zasilane napi ciem 220/380V pr du
przemiennego
(zabezpieczone
ochron
przeciwpora eniow ,
zgodnie
z obowi zuj cymi przepisami) oraz wyposa one w wył cznik awaryjny i wył cznik
awaryjny centralny. Na ka dym stanowisku, powinny znajdowa si nast puj ce
przyrz dy pomiarowe: zasilacz stabilizowany 0 - 24V napi cia stałego i zasilacz
napi cia sinusoidalnego 12 - 220 V, 50Hz, generator funkcji, oscyloskop o pa mie
20MHz z sondami pomiarowymi, dwa mierniki uniwersalne cyfrowe, mostek RLC
oraz gotowe zestawy pomiarowe zawieraj ce elementy i układy elektryczne,
umo liwiaj ce realizacj
(metod
frontaln ) nast puj cych wicze : pomiary
napi cia, pr du, rezystancji, pojemno ci, indukcyjno ci, cz stotliwo ci oraz mocy.
Ponadto stanowiska pomiarowe (wszystkie lub wybrane, w zale no ci od formy
organizacji zaj
- frontalnej lub cyklicznej) winny by wyposa one w makiety
(trena ery), ze specjalnie przygotowanymi układami elektrycznymi i elektronicznymi,
umo liwiaj ce badanie: obwodów RLC, elementów półprzewodnikowych,
prostowników i filtrów. W laboratorium powinny by co najmniej sze komputerów
typu PC (po dwóch uczniów do jednego komputera) z oprogramowaniem
niezb dnym do szybkiej obróbki wyników wykonanych pomiarów
Laboratorium maszyn i urz dze elektrycznych powinno posiada co najmniej 6
stanowisk pomiarowych dwuosobowych zasilanych napi ciem 24/220/380V pr du
przemiennego
(zabezpieczonych
ochron
przeciwpora eniow ,
zgodnie
z obowi zuj cymi przepisami) oraz wyposa onymi w wył czniki awaryjne i wył cznik
awaryjny centralny. W laboratorium powinny znajdowa si , przystosowane do
bada , podstawowe aparaty i maszyny elektryczne: styczniki, przeka niki,
bezpieczniki, liczniki energii elektrycznej jednofazowe i trójfazowe, transformatory
jednofazowe i trójfazowe, przekładniki pr dowe i napi ciowe, akumulatory, silniki
pr du stałego, silniki pr du przemiennego oraz pr dnice, osprz t instalacji
elektrycznych oraz gotowe zestawy wiczeniowe elektronicznego sterowania
maszynami i urz dzeniami elektrycznymi. Na ka dym stanowisku, powinny
znajdowa si nast puj ce przyrz dy pomiarowe: zasilacz stabilizowany 0 - 24V
napi cia stałego, autotransformator, generator funkcji, oscyloskop dwukanałowy
o pa mie 20MHz z sondami pomiarowymi, dwa mierniki uniwersalne cyfrowe. Ka de
stanowisko powinno by wyposa one w komputer do szybkiej obróbki wyników
wykonanych pomiarów.
Warsztaty szkolne powinny posiada trzy pracownie.
Pracownia zintegrowanego kształcenia w zakresie obróbki r cznej i mechanicznej,
powinna by wyposa ona w nast puj ce stanowiska: dwa stanowiska do
jedno
stanowisko
wykonywania
pomiarów
narz dziami
noniuszowymi,
do wykonywania pomiarów narz dziami mikrometrycznymi, jedno stanowisko do
3
wykonywania pomiarów bł dów kształtu, dwa stanowiska do trasowania, sze
stanowisk do obróbki r cznej, stanowisko do prostowania i gi cia, trzy stanowiska do
wiercenia, rozwiercania i pogł biania, dwa stanowiska do wykonywania poł cze
rozł cznych, sze stanowisk do operacji tokarskich, cztery stanowiska do operacji
frezarskich. Ka de stanowisko powinno by wyposa one w komplet narz dzi
i przyrz dów pomiarowych.
Pracownia monta u elektrycznego powinna by wyposa ona w 10 stanowisk
monterskich z kompletem narz dzi do monta u mechanicznego i elektrycznego
podzespołów elektrycznych i elektronicznych oraz przyrz dów pomiarowych do
pomiaru wielko ci elektrycznych i mechanicznych.
Pracownia maszyn i urz dze elektrycznych, powinna zawiera co najmniej 8
stanowisk do monta u, demonta u oraz napraw maszyn i urz dze elektrycznych.
Ka de stanowisko powinno by wyposa one w komplet narz dzi lusarskich,
elektryczny miernik uniwersalny, suwmiark , mikrometr, zestaw narz dzi
elektromonterskich. W pracowni powinny by równie nast puj ce stanowiska:
stanowisko do prostowania i gi cia, stanowisko do wiercenia, rozwiercania
i pogł biania, stanowisko do operacji tokarskich, stanowisko do operacji frezarskich,
umo liwiaj ce dorabianie uszkodzonych elementów konstrukcyjnych maszyn
i urz dze .
5. Umiej tno ci zło one przedstawione w opisie kwalifikacji absolwenta, zostały
przeło one (transformowane) na umiej tno ci szczegółowe, pogrupowane w dwóch
blokach programowych:
1)
elektrotechnika i mechanika,
2)
techniki wytwarzania i napraw oraz gospodarka rynkowa.
Blok programowy elektrotechnika i mechanika zawiera cele i tre ci kształcenia
z zakresu: podstaw elektrotechniki, elektroniki i mechaniki, zasad działania oraz
budowy
podstawowych
podzespołów
elektrycznych,
elektronicznych
i mechanicznych, stosowanych w maszynach i urz dzeniach elektrycznych, budowy
instalacji elektrycznych zasilaj cych i sygnalizacyjnych, budowy i działania maszyn
i urz dze elektrycznych, techniki pomiarów elektrycznych i mechanicznych.
Blok programowy techniki wytwarzania i napraw oraz gospodarka rynkowa
zawiera cele i tre ci kształcenia dotycz ce: obróbki r cznej i mechanicznej metali
i tworzyw sztucznych, monta u, demonta u i napraw maszyn i urz dze
elektrycznych, stosowanych w zakładach przemysłowych, budownictwie, transporcie,
handlu oraz gospodarstwach domowych. W bloku tym zawarto równie dział
tematyczny zwi zany z kształtowaniem umiej tno ci niezb dnych w warunkach
gospodarki rynkowej.
4
II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE
Nazwa bloku programowego
Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia w
%*
Podbudowa
programowa: szkoła
podstawowa
Podbudowa
programowa: liceum
ogólnokształc ce
Elektrotechnika i mechanika
30
30
Techniki wytwarzania i napraw
50
50
80**
80**
oraz gospodarka rynkowa
Razem
*)
Podział na bloki programowe dotyczy zarówno kształcenia młodzie y
jak i dorosłych (w systemie stacjonarnym oraz zaocznym).
**)
Pozostałe 20 % godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów
programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku
pracy.
5
III. PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA
W BLOKACH PROGRAMOWYCH
BLOK: Elektrotechnika i mechanika
1. Cele kształcenia
Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie :
1)
rozró nia podstawowe materiały konstrukcyjne stosowane w maszynach
i urz dzeniach zasilanych pr dem elektrycznym oraz okre li ich wytrzymało
mechaniczn ,
2)
rozpoznawa
na schematach i rysunkach elementy mechaniczne,
pneumatyczne i hydrauliczne oraz podzespoły elektryczne i elektroniczne
stosowane w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,
3)
sporz dza szkice prostych cz
4)
mierzy podstawowe wielko ci fizyczne, geometryczne i elektryczne,
5)
wykonywa podstawowe obliczenia prostych obwodów pr du stałego i przemiennego,
6)
analizowa prac prostych układów elektrycznych i elektronicznych na
podstawie ich schematów ideowych,
7)
ł czy elementy i układy elektryczne oraz elektroniczne na podstawie
schematów,
8)
analizowa prac prostych układów elektrycznych i elektronicznych na
podstawie uzyskanych wyników pomiarów,
9)
mierzy parametry podstawowych podzespołów elektrycznych i elektronicznych
10)
rozpoznawa i klasyfikowa maszyny i urz dzenia elektryczne oraz analizowa
ich prac ,
11)
dokonywa pomiaru parametrów maszyn i urz dze
o dokumentacj techniczno-ruchow ,
12)
wykorzysta technik komputerow do opracowywania wyników pomiarów,
13)
rozpoznawa
elementy i układy
i urz dzeniach elektrycznych,
14)
stosowa zasady bezpiecze stwa i higieny pracy przy eksploatacji i pomiarach
instalacji, maszyn i urz dze elektrycznych.
ci maszyn,
elektrycznych w oparciu
sterowania stosowane w maszynach
2. Tre ci kształcenia (działy programowe)
6
1)
materiały konstrukcyjne,
2)
konstrukcje mechaniczne,
3)
cz
4)
elementy mechaniczne w urz dzeniach elektrycznych,
5)
elementy pneumatyczne
elektrycznych,
6)
technika pomiarów wielko ci fizycznych, geometrycznych i elektrycznych,
7)
obwody elektryczne pr du stałego i przemiennego,
8)
podzespoły elektryczne i elektroniczne,
9)
instalacje elektryczne zasilaj ce i sygnalizacyjne,
ci maszyn,
i
hydrauliczne
stosowane
w
urz dzeniach
10)
maszyny elektryczne,
11)
grzejnictwo elektryczne,
12)
urz dzenia d wigowe,
13)
sprz t elektryczny gospodarstwa domowego,
14)
urz dzenia chłodnicze,
15)
urz dzenia klimatyzacji,
16)
elementy i układy sterowania stosowane w maszynach i urz dzeniach
elektrycznych.
BLOK: Techniki wytwarzania i napraw oraz
gospodarka rynkowa
1. Cele kształcenia
Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie :
1)
rozpoznawa podzespoły, maszyny i urz dzenia elektryczne na podstawie
wygl du zewn trznego i oznacze na nich stosowanych,
2)
wykonywa prace z zakresu obróbki r cznej i mechanicznej,
3)
wykonywa proste prace regeneracyjne zu ytych cz
4)
dobiera (w oparciu o dane katalogowe lub informacje dost pne w Internecie)
podzespoły elektryczne i mechaniczne w zale no ci od przewidywanych
warunków ich pracy,
5)
wykonywa monta podzespołów mechanicznych (przekładni, ło ysk, wałków,
sprz gieł, hamulców, spr yn, d wigni) w maszynach i urz dzeniach
elektrycznych,
6)
wykonywa monta elementów pneumatycznych i hydraulicznych, stosowanych
w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,
7
ci maszyn,
7)
wykonywa monta
elektrycznych,
mechaniczny oraz elektryczny maszyn i urz dze
8)
wykonywa poł czenia elektryczne w oparciu o schematy ideowe oraz
monta owe maszyn i urz dze elektrycznych,
9)
posługiwa
si
instrukcjami obsługi i dokumentacj
techniczn
eksploatacji, konserwacji i remontach maszyn i urz dze elektrycznych,
przy
10)
skorzysta z danych zawartych na tabliczkach znamionowych maszyn
i urz dze elektrycznych,
11)
sprawdza poprawno
12)
lokalizowa uszkodzenia w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,
13)
dokonywa wymiany podzespołów mechanicznych (przekładni, ło ysk, wałków,
sprz gieł, hamulców, spr yn, d wigni) i elektrycznych (styczników,
przeka ników, wył czników, układów automatyki i układów zabezpieczaj cych)
w maszynach i urz dzeniach elektrycznych,
14)
montowa i naprawia sprz t elektryczny gospodarstwa domowego,
15)
eksploatowa , konserwowa
i remontowa
maszyny oraz urz dzenia
elektryczne, stosowane w zakładach przemysłowych, budownictwie, transporcie
oraz handlu (silniki i pr dnice elektryczne, transformatory, spawarki elektryczne,
urz dzenia d wigowe, urz dzenia chłodnicze, urz dzenia klimatyzacji,
urz dzenia grzewcze),
16)
montowa i sprawdza instalacje elektryczne zasilaj ce i sygnalizacyjne,
17)
wykonywa okresowe przegl dy techniczne, konserwacje oraz zlokalizowa
i usun drobne uszkodzenia w instalacjach elektrycznych,
18)
dokonywa przegl dów technicznych maszyn i urz dze elektrycznych,
19)
interpretowa
i wdra a
zalecenia
i zarz dzania jako ci (ISO 9000),
20)
organizowa stanowiska pracy w ró nych warunkach zgodnie z przepisami
bezpiecze stwa i higieny pracy, przepisami przeciwpo arowymi oraz
zaleceniami wynikaj cymi z ochrony naturalnego rodowiska,
21)
udziela
pierwszej pomocy w nagłych wypadkach
uwzgl dnieniem pora e pr dem elektrycznym,
22)
przestrzega przepisów bezpiecze stwa i higieny pracy w czasie produkcji,
eksploatacji i napraw maszyn oraz urz dze elektrycznych,
23)
interpretowa podstawowe mechanizmy rynkowe,
24)
opracowa prosty plan przedsi wzi cia gospodarczego,
25)
sporz dza kalkulacje kosztów,
26)
zarejestrowa działalno
27)
prowadzi uproszczon form ewidencji działalno ci gospodarczej,
28)
wypełnia dokumenty zwi zane z transakcj kupna-sprzeda y,
29)
korzysta z zewn trznych ródeł finansowania,
działania maszyn i urz dze elektrycznych,
norm
dotycz cych
kontroli
ze
gospodarcz ,
8
jako ci
szczególnym
30)
sporz dza zeznanie podatkowe od osób fizycznych,
31)
prezentowa swoje umiej tno ci,
32)
korzysta z kodeksu pracy.
2. Tre ci kształcenia (działy programowe)
1)
obróbka r czna i mechaniczna metali i tworzyw sztucznych,
2)
monta i demonta
elektrycznych,
3)
technika poł cze mechanicznych,
4)
monta i demonta podzespołów elektrycznych oraz elektronicznych,
5)
technika poł cze elektrycznych,
6)
kontrola podzespołów elektrycznych, elektronicznych i mechanicznych,
7)
dokumentacja techniczna instalacji, maszyn i urz dze elektrycznych,
8)
monta , demonta i naprawy sprz tu elektrycznego gospodarstwa domowego,
9)
monta , demonta i naprawy maszyn elektrycznych,
podzespołów mechanicznych maszyn i urz dze
10)
monta , demonta
i naprawy urz dze
elektrycznych, stosowanych
w zakładach przemysłowych, budownictwie, transporcie oraz handlu,
11)
gospodarka rynkowa.
9