Mgr Tomasz Maicki Streszczenie pracy doktorskiej Celem pracy była

Mgr Tomasz Maicki
Streszczenie pracy doktorskiej
Celem pracy była ocena metody PNF oraz terapii manualnej w leczeniu chorych ze
zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa szyjnego pod względem zwiększenia zakresu
ruchomości
kręgosłupa
szyjnego,
zmniejszenia
dolegliwości
bólowych,
poprawy
funkcjonowania w życiu codziennym oraz eliminacji objawów towarzyszących. Porównano
wyniki po 2 tygodniowej terapii oraz wyniki uzyskane po 3 miesiącach od zakończonego
usprawniania w obu grupach w celu określenia, która z tych dwóch metod leczenia jest
bardziej skuteczną formą terapii pacjentów ze zmianami zwyrodnieniowymi odcinka
szyjnego.
Badaniami została objęta grupa 80 pacjentów płci żeńskiej wybranych losowo,
w
przedziale
wiekowym
45-65
lat,
przyjętych
na
rehabilitację
do
Gabinetów
Rehabilitacyjnych Krakowskiego Centrum Rehabilitacji i Ortopedii w latach 2011-2014.
Do badań zakwalifikowano chorych: skierowanych na leczenie rehabilitacyjne
z powodu dolegliwości bólowych odcinka szyjnego kręgosłupa w przebiegu zmian
zwyrodnieniowych potwierdzonych badaniem RTG; z bólem przewlekłym trwającym dłużej
niż 13 tygodni; z pełnym kontaktem słownym i logicznym; świadomie wyrażających zgodę
na uczestnictwo w badaniach.
Kryteriami wyłączającymi z grupy badanej były: wady rozwojowe odcinka szyjnego; wady
nabyte odcinka szyjnego; uraz odcinka szyjnego; niestabilność w odcinku szyjnym;
mielopatia szyjna; objawy korzeniowe C1-C8 takie jak: niedowład, zanik mięśni, osłabienie
odruchów; przyjmowanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, miorelaksantów;
osteoporoza.
Pacjenci leczeni byli w systemie ambulatoryjnym. Zostali losowo podzieleni na dwie
grupy 40-osobowe. Grupa pierwsza była leczona według metody PNF, natomiast grupa druga
według terapii manualnej. Dodatkowo w obu grupach pacjenci byli poddani zabiegom
fizykalnym tj. laseroterapii i elektroterapii prądami TENS na odcinek szyjny. Terapia trwała
dwa tygodnie - 10 jednostek rehabilitacyjnych, przez 45 minut, raz dziennie. Pacjenci poddani
leczeniu fizjoterapeutycznemu nie wiedzieli, jaka dokładnie metoda została wdrożona.
Pomiary odcinka szyjnego zostały wykonane przed rozpoczęciem, po 2 tygodniach terapii
oraz po 3 miesiącach od zakończenia terapii.
U wszystkich chorych zakwalifikowanych do badań chorych zostały wykonane,
zgodnie z przygotowaną ankietą własną: badania masy ciała, wzrostu, BMI. Zostały ujęte
również dane personalne chorego (wiek, płeć, rodzaj wykonywanego zawodu), wyniki badań
obrazowych kręgosłupa, a także informacje, dotyczące początku wystąpienia dolegliwości
bólowych i ich dotychczasowy przebieg.
Dane dotyczące możliwości funkcjonalnych pacjentów zostały zebrane przy pomocy
pięciu niezależnych skal: Funkcjonalnej Skali Index dla odcinka szyjnego; Skali Oswestry dla
odcinka szyjnego; Kwestionariusza bólu McGill; Skali VAS; Oceny subiektywnych objawów
towarzyszących; Oceny ruchomości odcinka szyjnego.
W terapii metodą PNF wybrano odpowiednie zasady główne, techniki i wzorce PNF,
aby wpłynąć efektownie na wynik leczenia. Celem wybranych technik stosowanych w PNF
było: ułatwianie ruchów funkcjonalnych za pomocą torowania, hamowania, wzmacniania
oraz rozluźniania poszczególnych grup mięśniowych. Podczas każdej sesji terapeutycznej
pracowano nad torowaniem mięśni zginaczy głębokich szyi, poprawą stabilności odcinka
szyjnego, zwiększeniem ruchomości, zmniejszeniem dolegliwości bólowych, poprawą
koordynacji, poprawą wytrzymałości. Terapia miała także na celu poprawę kontroli
posturalnej.
Leczenie wybranymi technikami terapii manualnej u pacjentów z bólem szyi polegało
na uruchamianiu segmentu ruchowego stawów kręgosłupa odcinka szyjnego i przejścia
szyjno-piersiowego. Mobilizacje stawowe mają na celu przywrócenie normalnej gry ślizgu
stawowego natomiast poizometryczna relaksacja mięśniowa ma zmniejszyć napięcie
mięśniowe. Uruchamiając segment ruchowy wpływamy na stawy, mięśnie, więzadła i torebkę
stawową.
Na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników można stwierdzić, że
zaproponowane formy postępowania terapeutycznego przyniosły statystycznie korzystne
efekty w postaci poprawy zakresu ruchomości kręgosłupa szyjnego, zmniejszenia
dolegliwości bólowych, poprawy funkcjonowania w życiu codziennym.
Pacjenci usprawniani wg metody PNF uzyskali statystycznie większą poprawę po 2
tygodniach leczenia w porównaniu z grupą pacjentów leczonych terapią manualną
w postaci poprawy zakresu ruchomości odcinka szyjnego, zmniejszenia dolegliwości
bólowych, poprawy funkcjonowania w życiu codziennym.
Po 3 miesiącach od zakończenia terapii u pacjentów leczonych wg metody PNF, jak
i u pacjentów usprawnianych wg terapii manualnej zaobserwowano istotną statystycznie
poprawę wyników w porównaniu do okresu przed terapią, pod względem ruchomości odcinka
szyjnego, zmniejszenia dolegliwości bólowych, poprawy funkcjonowania w życiu
codziennym.
Przeprowadzona w prezentowanej pracy szczegółowa analiza porównawcza
upoważnia do wskazania metody PNF jako terapii, która powinna być uwzględniona
w leczeniu pacjentów z dolegliwościami bólowymi w przebiegu zmian zwyrodnieniowych
odcinka szyjnego kręgosłupa. Analiza wyników badań pokazała, że zarówno usprawnianie
pacjentów według koncepcji PNF, jak i terapią manualną w istotny sposób wpłynęło na
zmniejszenie dolegliwości bólowych, zwiększenie zakresu ruchu i poprawę funkcjonowania
podczas wykonywania czynności życia codziennego, natomiast wyniki uzyskane w grupie
terapii manualnej i grupie leczonej według koncepcji PNF różnią się od siebie i zanotowano
istotnie większą poprawę w grupie PNF zarówno po 2 tygodniowej terapii oraz po 3
miesiącach od zakończenia terapii. Metoda PNF okazała się skuteczniejsza w usprawnianiu
badanych pacjentek ze zmianami zwyrodnieniowymi odcinka szyjnego kręgosłupa.