Autor: Krzysztof Karaś Tytuł: Graficzna alternatywa

Autor: Krzysztof Karaś
Tytuł: Graficzna alternatywa
Rynek komercyjnych programów do obróbki zdjęć i grafiki to kilkadziesiąt aplikacji znajdujących się w różnych
przedziałach cenowych i różniących się między sobą możliwościami i ilością dostępnych funkcji. Tak naprawdę
liczy się tylko kilka produktów, które stworzyły swojego rodzaju standard. Czołówkę można scharakteryzować w
następujący sposób: duże możliwości, olbrzymia ilość funkcji i odpowiadająca temu proporcjonalnie wysoka cena.
Czy istnieje alternatywa dla tego typu oprogramowania, alternatywa będąca połączeniem możliwie dużych
możliwości z umiarkowaną ceną?
Niewątpliwym numerem jeden wśród programów do obróbki zdjęć i edycji grafiki, jest produkt firmy Adobe –
Photoshop. Program dostępny jest w wersji dla komputerów PC oraz Mac. Adobe Photoshop to olbrzymie
możliwości i niestety wysoka cena. Cena dealerska wersji 6.0 wynosi 819 USD (brutto). Użytkownik końcowy
musi zapłacić za ten produkt 910 USD (brutto), co nie jest niską ceną. Firma przyjęła politykę sprzedaży
wyłącznie najnowszej wersji tego produktu. Kim są główni odbiorcy tego produktu? Przede wszystkim są to
agencje reklamowe i studia graficzne. Program kupowany jest pomimo swej wysokiej ceny również przez
użytkowników indywidualnych. Olbrzymie możliwości Photoshopa, przyjęte w nim rozwiązania obróbki grafiki
(wykorzystanie w pracy nakładających się na siebie warstw, zastosowanie dowolnego kształtu masek oraz
możliwość wykorzystania kilkadziesiąt różnego rodzaju filtrów i zewnętrznymi programów zwanych plug-inami
pozwalających na dodawanie efektów specjalnych do obrabianego obrazu) spowodowały, że stał się standardem
i podstawowym narzędziem stosowanym w tego typu operacjach. Miesięczna sprzedaż tego programu wynosi w
przybliżeniu ok. 50 do 60 licencji. Przeważającą większość sprzedawanego Photoshopa, (70 procent) stanowią
wersje tego programu dla komputerów klasy PC. Może to trochę dziwić biorąc pod uwagę powszechne
wykorzystanie komputerów Mac w studiach graficznych. Z drugiej jednak strony należy pamiętać, iż w większości
przypadków komputery te są sprzedawane z kompletem oprogramowania niezbędnego do pracy i obróbki grafiki.
Na program Adobe Photoshop udzielane są licencje jedno- i wielostanowiskowe. W przypadku tych drugich
sprzedawane są pakiety na 5 oraz 10 komputerów. W sprzedaży znajdują się również licencje edukacyjne.
Możliwością zakupu tego rodzaju licencji objęte zostały placówki edukacyjne, szkoły oraz wyższe uczelnie. Zakup
edukacyjnej wersji Photoshopa pozwala na znaczne oszczędności, ponieważ koszt jej stanowi tylko ok. 15 %
ceny licencji komercyjnej. Przedstawicielem firmy Adobe w Polsce oraz głównym dystrybutorem programu
Photoshop jest firma Wimal.
Głównym konkurentem Photoshopa, jest (do nie dawana rozprowadzany jako shareware) program autorstwa
JASC Software. Program nagrodzono wieloma nagrodami w tym prestiżową Shareware Industry Award.
Począwszy od wersji 7.0 program ten stał się programem komercyjnym. Możliwościami Paint Shop Pro zbliżony
jest do ‘wielkiego brata’, jednak jego niska cena czyni z niego bardzo atrakcyjna alternatywę. Podobnie, jak ma to
miejsce w przypadku Photoshopa, w pracy z Paint Shop Pro wykorzystywane są warstwy i dowolnego kształtu
maski. Również i ten program współpracuje z plug-inami. Swoją przewagę nad konkurentem Paint Shop Pro
ujawnia w prostocie obsługi i szybkości działania. Podstawowe operacje, takie jak otwieranie, zapisywanie,
przesuwanie i obracanie zdjęć, wykonywane są o wiele szybciej niż ma to miejsce w przypadku Photoshopa.
Jednak największa przewaga nad Photoshopem to niska cena. Pojedyncza licencja (Paint Shop Pro Single User)
dla użytkownika końcowego kosztuje 157 USD (brutto). Cena dealerska uzależniona jest od ilości miesięcznej
sprzedaży i jest od 10 do 15 % niższa od ceny dla użytkownika końcowego. Program dostępny jest również z
licencjami wielostanowiskowymi. Firma przyjęła 5 zakresów dla licencji wielostanowiskowych, różniących się
cenami płaconymi za jedna licencje: 116 USD – przy zakupie od 5 do 9 licencji, 109 USD – od 10 do 49 licencji,
102 USD – zakup od 50 do 74 licencji, 94 USD – przy zakupie od 75 do 99 licencji. Przy zakupach powyżej 100
licencji cena może być uzgadniana. Podobnie, jak w przypadku Photoshopa również i Paint Shop Pro objęty jest
licencją edukacyjną. Przy zakupie tego typu licencji użytkownik otrzymuje 40 procentowy upust (dla szkół upust
ten wynosi 50 %). Tej samej wielkości upust otrzymują przy zakupach Instytucje Państwowe. Paint Shop Pro
kupują głównie firmy - 60 % sprzedaży, pozostałą cześć kupujących stanowi użytkownicy indywidualni.
Autoryzowanym dystrybutorem produktów Jasc Software na rynku Polskim jest Connect Distribution Sp. z o.o.
Firma prowadzi sprzedaż oprogramowania wyłącznie dla firm. Osoby prywatne zgłaszające się do firmy po
otrzymaniu informacji na temat produktu kierowane są najbliższego resellera (firma stosuje podział regionalny).
Paint Shop Pro dostępny jest w sieci sklepów Media Markt, Empik oraz w sklepach z oprogramowaniem
komputerowym w każdym większym mieście w kraju.
Kolejny komercyjny kombajn do tworzenia i obróbki zdjęć oraz grafiki to PHOTO-PAINT. Program, jest integralną
częścią pakietu Corel Draw. Samodzielna wersja pudełkowa dostępna jest wyłącznie dla komputerów Mac. Dla
komputerów klasy PC pracujących pod kontrolą systemu operacyjnego Windows program PHOTO-PAINT można
nabyć tylko w pakiecie z Draw 9 lub Draw 10. Program dostępny jest także w wersji dla systemu operacyjnego
Linux, wśród którego użytkowników zaczął zdobywać popularność (ma na to niewątpliwy wpływ wykorzystanie
środowiska WINE, przez co została zapewniona maksymalna zgodność z wersją tego programu dla Windows).
PHOTO-PAINT jest połączeniem programu rysunkowego z narzędziami do retuszu zdjęć. Swymi możliwościami
zbliżony jest do Photoshopa (program może importować pliki w formacie PSD, co zapewnia odczytywanie i
edycję materiału graficznego przygotowanego w Photoshopie).
O cenie samego programu trudno mówić, ponieważ podawana jest cena całego pakietu. Cena dealerska pakietu
Corel Draw 10 (wersja angielska) wynosi 1996 zł (brutto). Dla użytkownika końcowego jest to 2249 zł (brutto). W
sprzedaży znajduje się również polska wersja pakietu Corel Draw 9 w cenie 1983 zł brutto dla dealera oraz 2169
zł brutto dla użytkownika końcowego. Dla porównania cena dla end-usera samodzielnej wersji pudełkowej
programu PHOTO-PAINT 10 dla komputerów Mac wynosi 1229 zł brutto. Dokładny cennik detaliczny można
znaleźć na polskojęzycznej wersji strony Corela, pod adresem http://www.corel.ab.pl .
W przypadku oprogramowania firmy Corel przeważa sprzedaż wersji pudełkowych, jednostanowiskowych.
Głównymi nabywcami są firmy, instytucje oraz placówki edukacyjne. Klienci indywidualni stanowią marginalny
procent kupujących licencjonowane oprogramowanie tej firmy.
Wersja edukacyjna pakietu Corel Draw 9 PL (dostępna w programie CLP CHOICE Academic) kosztuje pięć razy
taniej od wersji komercyjnej. Program CLP CHOICE Academic obejmuje również sprzedaż innych wersji
edukacyjnych (bez Draw 9) w cenie od 4 do 4,5 razy mniejszej od cen komercyjnych.
Firma umożliwia zakup licencji wielostanowiskowych ze zniżkami zależnymi od poziomu zakupów (5 do 24 licencji
- około 15% taniej niż paczka, 25 - 99 licencji – ok. 20% taniej, 100 - 499 licencji –ok. 25% i 500 i więcej licencji
ok. 30% taniej niż paczka).
Produkty firmy Corel sprzedawane są w Polsce przez trzech autoryzowanych dystrybutorów: AB S.A. oraz JTT
COMPUTER i TECH DATA.
Bezpośrednim konkurentem PHOTO-PAINT-a jest darmowy GIMP. Jego nazwa jest skrótem GNU (General
Public License) Image Manipulation Program. Należy pamiętać, iż GIMP nie jest typowym programem freeware,
lecz OSS (Open Source Software), co pozwala na dostęp do kodu źródłowego programu i daje możliwość
wprowadzania w nim zmian. Dzięki tego typu podejściu możliwy jest dynamiczny rozwój programu i szybkie
pojawianie się jego kolejnych wersji. O trafności tego typu rozwiązania i sensowności OSS może świadczyć
sukces, jaki odniósł system operacyjny Linux i jego stale rosnąca pozycja rynkowa.
GIMP jest programem, który nie tylko konkuruje z PHOTO-PAINT-em na platformie Linuxa, gdzie cieszy się
bardzo dużą popularnością wśród użytkowników tego systemu, lecz również od pewnego czasu na platformie
Windows. Pomimo całkowicie odmiennego interfacu użytkownika (po uruchomieniu GIMP-a ukazuje się wiele
odrębnych okien zawierających poszczególne funkcje programu) GIMP swoimi możliwościami nie ustępuje
również zbytnio produktom firm Corel i Adobe. Łączy w sobie możliwości programu do tworzenia grafiki
(wyposażony został w pełny zestaw narzędzi typu ołówki, pędzle, narzędzia do klonowania itp.) oraz programu do
edycji i korekcji zdjęć. Podobnie jak w programach Photoshop i PHOTO-PAINT w pracy wykorzystywane są
warstwy, dowolnego kształtu maski oraz skrypty tzw. Script-Fu rozszerzające możliwości programu i dodające
nowe efekty. GIMP jest alternatywnym rozwiązaniem dla wszystkich tych, których nie stać na zakup drogich
programów komercyjnych. Dzięki bazowaniu na General Public License, GIMP jest programem ogólno
dostępnym. Można go pobrać wraz z kodem źródłowym z witryn internetowych, w tym z oficjalnej strony
http://www.gimp.org/win32/
Wydaje się, iż producenci czołowych aplikacji do obróbki zdjęć muszą pomału zacząć się liczyć z szybko
rozwijającą się konkurencją w postaci sharewarowych, freewarowych oraz opartych na OSS programów, których
możliwości w coraz mniejszym stopniu ustępują drogim programom komercyjnym. Z wypowiedzi przedstawicieli
firm dystrybuujących oprogramowanie wynika, iż producenci w dalszym ciągu nie odczuwają tego zagrożenia.
Podkreślana jest silna pozycje rynkową takich produktów, jak Adobe Photoshop czy też Corel PHOTO-PAINT i to,
że stworzyły one własny standard. Zapomina się, że z podobną sytuacją można było się spotkać w przypadku
systemu operacyjnego Windows, jego nie podważalnej pozycji rynkowej oraz niedostrzegania konkurencji ze
strony dynamicznie rozwijającego, darmowego sytemu operacyjnego Linux.
Coraz częściej, szukając oszczędności, użytkownicy zaczynają wybierać niezbyt drogie programy shareware lub
darmowy freeware, których możliwości w niewielkim stopniu ustępują drogim programom komercyjnym, a
brakujące im funkcje daje się łatwo uzupełnić przy pomocy innego darmowego oprogramowania. Jak w
większości przypadków o popularności zadecydują użytkownicy, a w jeszcze większym stopniu zasobność ich
kieszeni.