prawo prasowe - Izba Wydawców Prasy

Dr Joanna Taczkowska
PRAWO PRASOWE
PROJEKT AUTORSKI NA ZLECENIE SDP
styczeń 2008 r.
PROJEKT (poprawiony) autorski dr. Joanny Taczkowskiej z Uniwersyttetu w Bydgoszczy, przygotowany na
zlecenie SDP, styczeń 2008 r.
Prawo środków przekazu
Spis treści:
Tytuł wstępny: Zasady ogólne art.1-2
CZĘŚĆ I PRASA
Rozdział I Organizacja działalności prasy art. 3-18
Rozdział II Obowiązki prasy
Oddział I Ochrona wiarygodności informacji art. 19-20
Oddział II Ochrona prywatności art. 21-27
Oddział III Ochrona porządku prawnego art. 28-30
Rozdział III Prawa dziennikarzy
Oddział I Prawo do informacji art. 31-36
Oddział II Prawo do krytyki art. 37-38
Rozdział IV Oświadczenia i wyjaśnienia prasowe
Oddział I Uregulowania wspólne dla sprostowania, odpowiedzi i zaprzeczenia
art.39-44
Oddział II Sprostowanie art. 45-47
Oddział III Odpowiedź art. 48-51
Oddział IV Zaprzeczenie 52-53
Oddział V Wyjaśnienie i autosprostowanie art. 54-55
Rozdział V Organizacja pracy redakcji art. 56-64
CZĘŚĆ II POZAPRASOWE ŚRODKI PRZEKAZU
Rozdział I Organizacja działalności art. 65 - 66
Rozdział II Obowiązki art. 67-71
CZĘŚĆ III ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA
Rozdział I Uregulowania wspólne art. 72-76
Rozdział II Odpowiedzialność cywilna art. 77-81
Rozdział III Odpowiedzialność karna art. 82-90
Rozdział IV Postępowanie w sprawach prasowych art. 91-96
Tytuł wstępny
Zasady ogólne
Art. 1
(słowniczek)
(1) Ustawa reguluje działalność środków rozpowszechniania informacji innych niż służące
komunikacji prywatnej
(2) W rozumieniu ustawy:
1) środki rozpowszechniania informacji oznaczają celowo zorganizowany
i wykorzystywany
zestaw
narzędzi,
technik,
nośników
i kanałów
komunikowania służący rozpowszechnianiu prasy i przekazów pozaprasowych
2) prasa oznacza rozpowszechniane przez wydawców i nadawców publikacje,
które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazują się ze stałą lub
zmienną częstotliwością nie rzadziej jednak niż raz w roku w postaci sygnału,
pisma, druku, obrazu, dźwięku lub innego rodzaju zapisu informacji oraz zostały
opatrzone stałym tytułem lub nazwą na podstawie wpisu do rejestru lub koncesji
przyznanej przez właściwy organ. Prasą są w szczególności przekazy wydawane
częściej niż raz w tygodniu (dzienniki) a także przekazy wydawane z mniejszą
częstotliwością (czasopisma) przyjmujące formę druków prasowych lub
programów pochodzących od tego samego wydawcy lub nadawcy.
3) przekazy pozaprasowe oznaczają znaki, symbole, obrazy lub dźwięki, jeśli są
nośnikami jakiejkolwiek treści i zostały rozpowszechnione w taki sposób, że
uzyskanie do nich dostępu stało się możliwe w czasie i miejscu wybranym przez
odbiorców oraz nie zostało uzależnione od przynależności do tego samego kręgu
zawodowego lub rodzinnego a także nie wymaga przełamania jakiegokolwiek
zabezpieczenia a podmiot zajmujący się rozpowszechnianiem nie uzyskał wpisu
do rejestru druków prasowych ani nie działa na podstawie koncesji na nadawanie
programów radiowych lub telewizyjnych. Przekazem pozaprasowym są
w szczególności blogi, fora dyskusyjne i posty internetowe a także plakaty
i bilboardy oraz ulotki i inne druki, jeśli ilość rozpowszechnionych lub
przeznaczonych do rozpowszechnienia przekracza 500 sztuk.
(3) Zabezpieczeniem, o którym mowa w ust. 2 pkt. 3 nie jest, w rozumieniu ustawy,
uzależnianie dostępu do informacji od uiszczenia stosownej opłaty. Zasady dostępu do
informacji będących w posiadaniu środków rozpowszechniania informacji za jednorazową
opłatą, uiszczeniem ceny egzemplarzowej, na podstawie abonamentu, karty wstępu lub innej
formy płatności regulują odrębne przepisy.
Art. 2
(zakres)
(1) Środki rozpowszechniania informacji korzystają z wolności myśli i przekonań
przynależnej każdemu człowiekowi oraz swobody ich głoszenia w dowolnie wybranych
okolicznościach i dowolnej formie.
(2)Granicą wolności, o których mowa w ust.1 są prawa i wolności innych osób oraz dobra
i interesy wspólne wszystkim obywatelom, których ochronę przewidują ustawy.
(3) Jeśli nie zachodzą szczególne okoliczności opisane w ustawie niedopuszczalne jest:
1) rozpowszechniania informacji i opinii uchybiających godności człowieka,
sprzecznych z zasadami współżycia społecznego, zasadami moralności lub dobrymi
obyczajami a w szczególności eksponowanie cierpienia, treści wulgarnych lub
obscenicznych a także wykorzystanie symboli w sposób prowadzący do naruszenia
uczuć religijnych osób wierzących
2) wykorzystanie wizerunku, głosu lub dosłownych wypowiedzi bez zgody osoby
uwidocznionej lub cytowanej
3) rozpowszechnianie informacji lub opinii w celu zmuszenia innej osoby do
określonego zachowania się, z zemsty lub w celu jej poniżenia.
CZĘŚĆ I
DZIAŁALNOŚĆ PRASY
Rozdział I
Organizacja działalności prasy
Art. 3
(słowniczek)
(1) W rozumieniu ustawy:
1) działalność prasowa oznacza działalność prowadzoną przez wydawców
i nadawców, na podstawie uzyskanego wpisu do rejestru druków prasowych albo
uzyskanej koncesji, polegająca na gromadzeniu, zestawianiu, redagowaniu,
utrwalaniu, informacji w celu ich publikacji rozumianej jako ich zwielokrotnienie
i udostępnienie do publicznego odbioru nie rzadziej niż raz w roku pod wspólnym
tytułem lub w ramach tego samego programu.
2) wydawcą jest każda osoba, która działając w sposób opisany w pkt. 1 co
najmniej trzykrotnie wydała lub zleciła wydanie druku prasowego, jeśli dostęp do
niego mogła uzyskać nieograniczona liczba odbiorców lub jednorazowy nakład
przekroczył 500 egzemplarzy. Wydawcą jest w szczególności osoba fizyczna,
osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej,
która trudni się osobiście lub zawodowo w ramach prowadzonego
przedsiębiorstwa działalnością prasową.
3)Wydaniem druku jest wersja elektroniczna, papierowa lub jakakolwiek inna
publicznie dostępna, jeśli wydawca wprowadził w niej zmianę w stosunku do
wersji pierwotnej, polegającą na usunięciu części lub wszystkich materiałów
redakcyjnych i zastąpieniu ich innymi. Aktualizacja opublikowanych materiałów
lub zmiana ich objętości nie stanowi nowego wydania.
4) nadawca w rozumieniu art. 4 pkt.1 ustawy o radiofonii i telewizji,
5) druk prasowy – pochodzący od wydawcy zapis zebranych lub przetworzonych
informacji udostępniony do publicznego odbioru w wersji wydań elektronicznych
przyjmujących formę pisma, dźwięku lub obrazu, kolportowany w wersji wydań
papierowych albo w jakiejkolwiek innej wersji, przygotowywany z zamiarem ich
przekazywania zmiennej lub stałej liczbie różnorodnych odbiorców. Drukiem
prasowym jest zarówno wydanie umieszczone w sposób i miejscu przeznaczonym
do powszechnego odbioru jak również wydanie przeznaczone do kolportażu
i sprzedaży
6) redakcja – zespół dziennikarzy, redaktorów i innych pracowników, powiązanych
instytucjonalnie i zawodowo wykonujących z upoważnienia wydawcy lub
nadawcy działalność prasową poprzez zbieranie i weryfikowanie informacji
i opinii, zestawianie w formę materiałów redakcyjnych i publikowanie ich pod
wspólnym tytułem należącym do tego samego wydawcy lub w ramach programu
tworzonego przez tego samego nadawcę. W skład redakcji mogą wchodzić
w szczególności także fotoreporterzy, operatorzy, montażyści i dźwiękowcy,
których przynależność do grupy zawodowej zależeć będzie od spełnienia
kryteriów wymienionych w pkt. 8, 9 i 10 a także od stopnia ich twórczego wkładu
w powstanie materiału redakcyjnego i wpływu na jego ostateczny kształt.
7) materiał redakcyjny – materiał opublikowany lub zakwalifikowany do
publikacji przez redaktora naczelnego lub inne upoważnione do tego osoby.
Materiałem redakcyjnym są w szczególności proste informacje prasowe a także
utwory powstałe w ramach uprawianych gatunków twórczości dziennikarskiej
oraz opracowania, dokumenty lub utwory zamówione a także niezamawiane, jeśli
zdecydowano o ich publikacji.
8) redaktor – dziennikarz licencjonowany lub zawodowy, któremu redaktor
naczelny powierzył określoną funkcję w zakresie sprawowania nadzoru nad pracą
działu redakcji lub przygotowaniem druku prasowego
9) redaktor naczelny – dziennikarz zawodowy, któremu wydawca lub nadawca
powierzył nadzór nad całokształtem pracy redakcji w tym w szczególności
zamawianiem, przygotowaniem i publikowaniem materiałów, organizacją pracy
redakcji, sprawami finansowymi, administracyjnymi i sprawami dotyczącymi
reprezentacji redakcji
10) pracownik redakcji (media worker)- osoba fizyczna zajmująca się
gromadzeniem i zestawianiu prostych informacji prasowych oraz wykonywaniem
prac administracyjnych, technicznych lub organizacyjnych na podstawie
upoważnienia udzielonego przez wydawcę, nadawcę lub działającego w ich
imieniu redaktora wydawniczego. Pracownikiem redakcji może być
w szczególności, praktykant, stażysta a także inna osoba ubiegająca się o status
dziennikarza licencjonowanego lub zawodowego albo wykonująca inny rodzaj
prac na rzecz tego samego wydawcy lub nadawcy
11) dziennikarz licencjonowany– osoba fizyczna trudniąca się we własnym
imieniu albo z upoważnienia wydawcy lub nadawcy działalnością prasową
o charakterze twórczym, która uzyskała licencjat potwierdzony dyplomem
publicznej lub niepublicznej uczelni wyższej
12) dziennikarz zawodowy – osoba fizyczna, która udokumentuje, co najmniej
czteroletni okres wykonywania we własnym imieniu albo z upoważnienia
wydawcy lub nadawcy działalności prasowej o charakterze twórczym i uzyskała
co najmniej licencjat potwierdzony dyplomem publicznej lub niepublicznej
uczelni wyższej.
(2)Potwierdzenia wymaganego w zawodzie stażu, o którym mowa w pkt.10 udziela prezes,
przewodniczący lub inna upoważniona do tego osoba reprezentująca stowarzyszenie lub
organizację dziennikarską istniejącą co najmniej 5 lat od daty złożenia wniosku i która spełnia
wymogi określone w art. 74 ust.2. Potwierdzenia udziela się na podstawie wniosku złożonego
przez zainteresowanego dziennikarza.
(3) Stowarzyszenie lub organizacja, o której mowa w ust. 2 prowadzi rejestr wystawionych
dokumentów potwierdzających staż w zawodzie. Rejestr zawiera imię, nazwisko, liczbę lat
przepracowanych w zawodzie dziennikarza oraz tytuł prasowy, sprawowaną funkcję
i siedzibę redakcji, w które dziennikarz odbywał staż zawodowy.
(4) Dostęp do rejestru, o którym mowa w ust. 3 jest jawny i nie wymaga zgody osób, których
dane zawiera.
Art. 4
(gwarancje)
(1) Państwo gwarantuje ochronę podmiotom prowadzącym zgodnie z prawem działalność
prasową niezależnie od prezentowanej przez nie linii programowej.
(2) Nikt nie może być narażony na uszczerbek lub zarzut z powodu przekazania prasie
własnej opinii lub informacji, jeżeli działał w granicach prawem dozwolonych.
(3) Nie wolno ograniczać ani w jakikolwiek inny sposób utrudniać rozpowszechniania prasy
a w szczególności jej drukowania, nabywania, lub odbierania przyjętych do druku, sprzedaży
lub rozpowszechniania publikacji powstałych w wyniku działalności prasowej
Art. 5
(rejestracja)
(1) Wydawanie druków prasowych, stosownie do przepisów niniejszej ustawy, podlega
wpisowi do rejestru w dziale druków elektronicznych, papierowych lub łączonych.
(2) Wpisu do rejestru druków prasowych dokonuje sąd okręgowy właściwy miejscowo dla
siedziby wydawcy, zwany dalej "organem rejestracyjnym". Do postępowania w tych
sprawach stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu
nieprocesowym, ze zmianami wynikającymi z niniejszej ustawy.
(3) Wydawca obowiązany jest złożyć wniosek o rejestrację, o której mowa w ust. 1 i podać
w nim następujące dane:
1) tytuł druku oraz siedzibę i dokładny adres redakcji oraz adres do korespondencji
2) częstotliwość ukazywania się druku prasowego i informację o wyborze wersji
elektronicznej, papierowej lub łączonej, przy czym wersją łączoną jest
publikowanie wydań zarówno w wersji elektronicznej i papierowej, chociażby nie
odbywało się ono równocześnie i zawierało modyfikacje.
3) dane osobowe redaktora naczelnego,
4) określenie wydawcy, jego formy prawnej, siedziby i dokładnego adresu,
5) jeżeli podmiot jest wpisany do rejestru przedsiębiorców na podstawie odrębnych
przepisów, numer rejestru sądowego i oznaczenie sądu, w którym przechowywane
są akta rejestrowe lub numer w ewidencji gospodarczej
6) jeżeli podmiot działa w oparciu o postanowienia kodeksu spółek handlowych,
tekst jednolity aktu założycielskiego, umowy spółki lub statutu
7) jeżeli podmiot działa w ramach grupy kapitałowej w rozumieniu art. 4 pkt. 14
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zestawienie wszystkich
przedsiębiorców należących do jego grupy kapitałowej z wyodrębnieniem
przedsiębiorców realizujących obrót na terenie Polski
8) jeżeli została wyznaczona osoba do reprezentowania podmiotu na zewnątrz lub
został ustanowiony prokurent, jego dane osobowe
(4) Postanowienia zarządzające wpis do rejestru sąd uzasadnia tylko na wniosek.
(5) Wydawanie dziennika lub czasopisma można rozpocząć, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 2,
jeżeli organ rejestracyjny nie rozstrzygnął wniosku o rejestrację w ciągu 30 dni od jego
zgłoszenia.
(6) Wniosek o zmianę wpisu w rejestrze składa redaktor naczelny w terminie miesiąca od
dokonania zmiany danych, o których mowa w ust. 2.
Art. 6
(odmowa rejestracji)
(1) Organ rejestracyjny odmówi rejestracji, jeżeli:
1) wnioskodawca nie usunie w ciągu miesiąca braków formalnych wniosku
2) udzielenie rejestracji stanowiłoby naruszenie prawa do ochrony nazwy istniejącego
już tytułu prasowego
(2) Organ rejestracyjny z urzędu lub na wniosek zainteresowanych osób wstrzyma się
z rejestracją do czasu wyjaśnienia wątpliwości co do zgodności rejestracji z postanowieniami
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zakresie koncentracji przedsiębiorstw.
Art. 7
(zakaz kolportażu)
Rozpowszechnianie, kolportowanie lub sprzedaż druków prasowych, dla których wymagane
jest uzyskanie wpisu do rejestru, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4, jest zabronione.
Art. 8
(utrata ważności rejestracji)
Rejestracja traci ważność w razie niewydania druku prasowego przez okres roku od dnia
nabycia uprawnień lub przerwy w wydawaniu przez okres roku, jeżeli wydawca nie wystąpił
o zachowanie rejestracji.
Art. 9
(rejestr druków prasowych)
(1) Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób prowadzenia
Rejestru druków prasowych z podziałem na wersję elektroniczną, papierową i łączoną
(2) Rejestr dzienników i czasopism jest jawny. Każdy ma prawo, nieodpłatnie, na zasadach
przewidzianych w rozporządzeniu, otrzymać również drogą elektroniczną, poświadczone
odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z Rejestru.
Art. 10
(ustanowienie redaktora naczelnego)
(1) Każdy podmiot prowadzący działalność prasową, przez co rozumie się nadawców, którzy
uzyskali koncesje na nadawanie programów radiowych i telewizyjnych na podstawie
odrębnych przepisów oraz wydawców druków prasowych, którzy uzyskali wpis do rejestru,
ustanawia redaktora naczelnego, którego dane zostają uwidocznione na każdym egzemplarzu
druku. W przypadku nadawców działających na podstawie koncesji, dane dotyczące redaktora
naczelnego, nadawca przekazuje organowi właściwemu w sprawach radiofonii i telewizji,
który udostępnia je publicznie.
(2) Jako redaktora naczelnego można ustanowić tylko tego, kto ma prawo rozstrzygać o treści
całego czasopisma.
(3) Redaktorem naczelnym może być wyłącznie dziennikarz zawodowy, posiadający
obywatelstwo polskie, posiadający pełnię praw publicznych i pełną zdolność do czynności
prawnych.
(4) Nie może być redaktorem naczelnym:
1) prawomocnie skazany za zbrodnię przeciwko interesom Rzeczpospolitej Polskiej
lub zbrodnię przeciwko obronności i bezpieczeństwu Państwa;
2) prawomocnie skazany za zbrodnię albo za występek z chęci zysku lub z innych
niskich pobudek
3) skazany trzykrotnie prawomocnymi wyrokami za popełnienie przestępstwa
prasowego
4) redaktor czasopisma zawieszonego chyba, że od decyzji o zawieszeniu upłynęły,
co najmniej dwa lata.
Art. 11
(osoba zastępująca)
W razie niewskazania przez podmiot prowadzący działalność prasową redaktora naczelnego
przyjmuje się, że jest nim w następującej kolejności:
1) osoba fizyczna, jeśli jest właścicielem, większościowym udziałowcem lub
dysponuje większością głosów na Walnym Zgromadzeniu a w razie jej braku
2) osoba uprawniona do reprezentowania podmiotu na zewnątrz a w razie jej braku
3) prezes, dyrektor generalny lub inna osoba kierująca pracą organu zarządzającego
Art. 12
(immunitet procesowy)
(1) Jeśli redaktora naczelnego chroni immunitet procesowy albo z innych powodów nie może
wykonywać swojej funkcji, podmiot prowadzący działalność prasową obowiązany jest
wskazać osobę zastępującą, która spełnia warunki z art. 10 ust. 2, 3 i 4 i, jeśli
przedsiębiorstwo posiada osobowość prawną, osoba ta jest zarazem członkiem zespołu
redakcyjnego albo kadry zarządzającej, administracyjnej lub dyrekcji odpowiednio do
charakteru podmiotu.
(2) Osoba zastępująca redaktora naczelnego powinna być wskazana nie później niż w ciągu
miesiąca licząc od daty uzyskania immunitetu, o którym mowa w ust.1.
(3) Wszystkie obowiązki redaktora naczelnego wynikające z przepisów prawa mają
zastosowanie wobec osoby go zastępującej.
Art. 13
(impressum)
(1) Redaktor naczelnego czuwa, by na każdym egzemplarzu druków periodycznych,
serwisów agencyjnych oraz innych podobnych druków prasowych w widocznym
i zwyczajowo przyjętym miejscu zostały podane:
1) nazwa i adres wydawcy lub innego właściwego organu,
2) adres redakcji oraz imię i nazwisko redaktora naczelnego,
3) miejsce i datę wydania,
4) nazwa przedsiębiorstwa wykonującego dany druk prasowy,
5) międzynarodowy znak informacyjny,
6) bieżąca numerację.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do nagrań radiowych i telewizyjnych oraz kronik
filmowych.
Art. 14
(ogłoszenia i reklamy)
(1) Redaktor naczelny może odmówić zamieszczenia płatnego ogłoszenia lub reklamy, jeżeli
ich treść lub forma jest sprzeczna z linią programową lub charakterem publikacji.
(2) Reklamy i płatne ogłoszenia powinny być prawidłowo oznaczone a w szczególności
powinny zawierać informacje o ich charakterze i źródle, z którego pochodzą
(2) Na żądanie organów upoważnionych do tego na podstawie odrębnych przepisów wydawca
lub redaktor są obowiązani do ujawniania posiadanych nazw i adresów przedsiębiorców lub
osób fizycznych, zamieszczających odpłatne ogłoszenia lub reklamy w sprawach działalności
gospodarczej. W tym wypadku art. 27 nie stosuje się.
Art. 15
(komunikaty urzędowe)
(1) Redaktor naczelny nie może odmówić zamieszczenia:
1) komunikatów urzędowych pochodzących od centralnych organów administracji
rządowej a także, Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu, jeśli z treści komunikatów
wynika, że publikacja jest obowiązkowa
2) zarządzeń porządkowych pochodzących od organów administracji samorządowej,
jeśli poprzedzone zostały wnioskiem o pilną publikację, z uwagi na zagrożenie
ochrony środowiska, zdrowia, moralności lub porządku publicznego
3) orzeczeń, listów gończych i oświadczeń przekazanych do publikacji przez sąd,
w sposób określony w postanowieniu lub orzeczeniu na koszt wskazanego przez
sąd podmiotu lub nieodpłatnie
(2) Komunikaty, informacje i zarządzenia, o których mowa w ust. 1 należy opublikować we
wskazanym w nich lub uzgodnionym terminie bez dokonywania zmian, zamieszczania uwag
i zaprzeczeń, a w razie braku uzgodnienia terminu, w najbliższym przygotowywanym wydani
Art.16
(depesze agencyjne)
(1) Redaktor naczelny może zamieszczać depesze nadesłane przez agencje informacyjne jeśli:
1) z podpisanej umowy wynika, że za ich treść ponosi odpowiedzialność
podmiot dostarczający informacji lub zlecający publikację
2) są właściwie oznaczone a w szczególności zawierają informacje o źródle,
z którego pochodzą
Art. 17
(obowiązek informacyjny)
(1) Redaktor naczelny składa corocznie, przed upływem ostatniego dnia roku
kalendarzowego, właściwemu organowi rejestracyjnemu zawiadomienie o wyrokach
skazujących za przestępstwa prasowe, które zapadły w okresie objętym informacją.
Art. 18
(odesłanie)
W stosunku do nadawców, organizację działalności prasowej, z zastrzeżeniem art. 10 i 11,
reguluje ustawa o radiofonii publicznej.
Rozdział II
OBOWIĄZKI PRASY
Oddział I
OCHRONA WIARYGODNOŚCI INFORMACJI
Art. 19
(cel, zadania, funkcje prasy)
Zadaniem prasy jest:
1) przekazywanie rzetelnych informacji i wyważonych komentarzy w kwestiach
budzących powszechne, społeczne zainteresowanie
2) służba społeczeństwu i państwu a w szczególności podejmowanie w interesie
społecznym kontroli zjawisk życia publicznego w oparciu zasadę uczciwości
i bezstronności
3) podejmowanie w interesie społecznym krytyki zjawisk, które mogłyby zagrozić:
bezpieczeństwu państwa, integralności terytorialnej, bezpieczeństwu publicznemu,
ochronie zdrowia i moralności, ochronie dobrego imienia i praw innych osób,
ujawnieniu informacji poufnych, bezstronności władzy sądowej lub wiążą się
z podejrzeniem popełnienia przestępstwa
Art. 20
(1) Dziennikarza ma obowiązek rozpowszechniać:
1) informacje prawdziwe chyba, że ich prawdziwości nie udało się potwierdzić
a powołane zostaje dokładne ich źródło i za podaniem informacji do wiadomości
publicznej przemawia istotny interes społeczny
2) opinie posiadające podstawę faktyczną chyba, że następuje wyraźne
zdystansowanie się od tej opinii a za jej podaniem do publicznej wiadomości
przemawia istotny interes społeczny
(2) Dziennikarz ma obowiązek powstrzymać się od rozpowszechniania:
1) nieprawdziwych informacji i opinii nieposiadających podstawy faktycznej, jeśli
pochodzą bezpośrednio od nadawcy, wydawcy lub działającego w ich imieniu
dziennikarza lub pracownika redakcji
2) informacji i opinii, które w sposób ukryty zachęcają do nabywania towarów lub
usług
3) informacji i opinii powstałych w związku z przyjmowaniem przez dziennikarza lub
innego pracownika redakcji korzyści majątkowej lub osobistej a w szczególności
przyjęciem do sprawdzania, testowania, opiniowania lub użytkowania
jakichkolwiek produktów lub usług, na zasadach innych niż pozostali nabywcy
tych produktów. Ograniczenia nie stosuje się, jeśli w opublikowanym materiale
znajduje się informacja o szczegółach składanej dziennikarzowi oferty a redaktor
wydawniczy wyraził zgodę na jej przyjęcie.
Oddział II
OCHRONA PRYWATNOŚCI
Art. 21
(zakres)
(1) Dziennikarz ma obowiązek chronić prywatność bohaterów materiałów redakcyjnych oraz
źródeł informacji i innych osób, które okazują mu zaufanie
(2) Ochrona prywatności obejmuje informacje dotyczące prywatnej sfery życia a także
wizerunek i wypowiedź, w tym tajemnicę korespondencji oraz prawo do anonimatu.
(2) Sąd może, niezależnie od winy i świadomości działania sprawcy, nakazać zastosowanie
wszystkich prawnych środków jak w szczególności zajęcie lub zabezpieczenie, które służą
przerwaniu lub powstrzymaniu naruszeń prywatności.
Art. 22
(ukryta kamera)
(1) Narusza prywatność innej osoby ten, kto bez jej zezwolenia, działając w sposób opisany
w art.3:
1) nagrywa, transmituje lub w inny sposób zdobywa podstępem jej wypowiedzi
wygłaszane w okolicznościach prywatnych lub poufnych
2) nagrywa, transmituje lub w inny sposób zdobywa podstępem jej wizerunek, jeśli
osoba ta znajduje się w miejscu, które nie jest publicznie dostępne
3) przekazuje do wiadomości innym osobom albo w inny sposób wykorzystuje
nagranie lub zdjęcie, wykonane w sposób, o którym mowa w pkt.1 i 2
(2) Jeśli czyny opisany w ust.1 pkt. 1 i 2 odbywały się jawnie i za wiedzą osoby
zainteresowanej, która nie wyraziła sprzeciwu, mimo, że mogła się im sprzeciwić,
domniemywa się, że udzieliła na nie zezwolenia.
Art. 23
(autoryzacja)
(1) Nie wolno odmówić osobie udzielającej informacji lub opinii autoryzacji własnej
wypowiedzi przeznaczonej do rozpowszechnienia lub publikacji, jeśli wypowiedź nie była
uprzednio publikowana i zostanie wykorzystana w formie dosłownego cytatu bezpośrednio
wskazujących na jej autora.
(2) Autoryzujący realizuje przysługujące mu uprawnienie w taki sposób, który nie zakłóca
cyklu wydawniczego i nie wstrzymuje publikacji druku prasowego lub nadania programu
w planowanym terminie. Nie wolno jednak żądać, by autoryzacja odbyła się w czasie
krótszym niż jeden cykl wydawniczy a w przypadku radia, telewizji i internetu - w czasie
krótszym niż 4 godziny.
(3) Autoryzujący nanosi poprawki poprzez skreślenia i korygowanie sformułowań, które nie
przekraczają pierwotnej objętości wypowiedzi.
(4) Autoryzujący wypowiedź lub wywiad udzielone w formie zapisu dźwiękowego lub
audiowizualnego może żądać wyeliminowania wskazanych fraz, zdań, sekwencji lub kadrów
zarejestrowanych w trakcie udzielania wypowiedzi lub wywiadu.
(5) Prawo do autoryzacji nie obejmuje mów wygłaszanych w miejscach publicznie
dostępnych a w szczególności na zgromadzeniach publicznych lub w innych okolicznościach,
które wskazują, że grono ich adresatów może być nieograniczone
Art. 24
(skrót wypowiedzi)
(1) Niedozwolone jest publikowanie bez zgody osoby zainteresowanej takiego skrótu jej
wypowiedzi w formie tekstu, dźwięku lub obrazu, który burzy chronologie wypowiedzi albo
przedstawia ją w odmiennym od rzeczywistego kontekście, który towarzyszył jej uzyskaniu.
(2) Postanowień ust. 1 nie stosuje się
1) jeśli wypowiedzi lub wizerunek należą do osoby powszechnie znanej i zostały
zarejestrowane w miejscu publicznym w związku z prowadzoną przez nią
działalnością zawodową, społeczną lub polityczną.
2) jeśli skrót lub przeredagowanie wypowiedzi są dla przeciętnego odbiorcy bez
trudu zauważalne
3) jeśli została uczyniona wzmianka o dokonanym skrócie lub przeredagowaniu
wypowiedzi na które nie uzyskano zezwolenia
4) jeśli wypowiedź została autoryzowana
Art. 25
(prawo anonimatu)
(1) Autorowi lub osobie przekazującej informacje i opinie przeznaczone do
rozpowszechnienia przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swego nazwiska.
(2) Dziennikarz na żądanie osób wykonujących prawo do anonimatu udziela pisemnego
poręczenia, w którym potwierdza, że stał się depozytariuszem informacji poufnych
i zobowiązuje się do utrzymania w tajemnicy ich źródła
Art. 26
(tajemnica dziennikarska)
(1) Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:
1) danych umożliwiających identyfikacje autora materiału prasowego, listu do
redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób
udzielających informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania,
jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych,
2) wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem
interesy osób trzecich.
(2) Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 dotyczy również wydawców, nadawców oraz innych
osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych
jednostkach organizacyjnych.
Art. 27
(ochrona tajemnicy)
(1) Dziennikarz jest zwolniony od zachowania tajemnicy, o której mowa w art. 20 ust. 2,
w razie gdy informacja, materiał prasowy, list do redakcji lub inny materiał o tym charakterze
dotyczy przestępstwa określonego w art. 240 Kodeksu karnego albo autor lub osoba
przekazująca taki materiał wyłącznie do wiadomości dziennikarza wyrazi zgodę na
ujawnienie jej nazwiska lub tego materiału.
(2) Dziennikarz nie może zwolnić się od zachowania tajemnicy w okolicznościach innych niż
wymienione w ust.1
(3) Nie wolno ujawniać ani wymagać ujawnienia okoliczności związanych z przekazaniem
dziennikarzowi poufnych informacji a w szczególności dokonywać przeglądu adresów poczty
elektronicznej, korzystać z bilingów telefonicznych lub informacji umieszczonych na innych
nośnikach, jeśli mogłoby to prowadzić do identyfikacji źródła informacji wykonującego
prawo do anonimatu.
(4) Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również innych osób zatrudnionych
w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.
(5) Redaktor naczelny powinien być w niezbędnych granicach poinformowany o sprawach
związanych z tajemnicą zawodową dziennikarza; powierzoną mu informacją albo inny
materiał może ujawnić jedynie w wypadkach określonych w ust. 1.
Oddział III
OCHRONA PORZĄDKU PRAWNEGO
Art. 28
(domniemanie niewinności)
(1) Zabronione jest:
1) wypowiadanie w prasie opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu sądowym
przed wydaniem orzeczenia w I instancji
2) rozpowszechnianie wizerunku osoby, która stała się uczestnikiem postępowania
karnego nie będąc jeszcze skazaną prawomocnym wyrokiem wydanym przez sąd
I instancji, choćby nawet postawiono jej zarzuty, została tymczasowo zatrzymana
lub aresztowana chyba, że udzieliła ona zgody na jego rozpowszechnianie. Przez
rozpowszechnianie wizerunku rozumie się także publiczne prezentowanie jego
fragmentów, informacji lub innych treści i obrazów, które pozwoliłyby na
identyfikację osoby.
3) rozpowszechnianie informacji na temat okoliczności związanych z popełnieniem
zbrodni lub występku, jeśli może to godzić w cześć lub inne dobra ofiary i jeśli
odbywa się bez jej zgody
4) publikowanie aktów oskarżenia lub innych dokumentów wykorzystywanych
w toku prowadzonego postępowania karnego i odwoławczego przed ich
publicznym ogłoszeniem
5) rozpowszechnianiu za pośrednictwem jakichkolwiek środków i w jakimkolwiek
celu informacji identyfikujacych lub pozwalających na identyfikację:
a) nieletniego, który opuścił rodziców, opiekunów lub inną osobę bądź
instytucję zobowiązaną do sprawowania nad nim opieki
b) nieletniego, który został porzucony
c) nieletniego, który usiłował popełnić samobójstwo
d) nieletniego, który padł ofiarą przestępstwa
6) zlecanie, publikowanie lub komentowanie sondażu opinii publicznej, lub
wyników jakiejkolwiek innej konsultacji społecznej w sprawie winy lub
niewinności osoby, przeciwko której toczy się postępowanie a także rodzaju
i wysokości przewidywanej kary
7) publikowanie wskazówek pozwalających na uzyskanie dostępu do wyników
sondaży i konsultacji, o których mowa w pkt.6
(2) Dyspozycje ust. 1 pkt. 2 i 4 nie znajdują zastosowania jeśli rozpowszechnienie lub
publikacja informacji odbywa się za zgodą osoby sprawującej opiekę nad nieletnim albo
organu władzy administracyjnej lub sądowej.
Art. 29
(sprawozdanie z sali rozpraw)
(1)Od momentu rozpoczęcia rozprawy przez sąd administracyjny lub sąd powszechny,
korzystanie z urządzeń i aparatów umożliwiających nagrywanie, utrwalanie lub
przekazywanie słowa lub obrazu jest zakazane. Przewodniczący składu sędziowskiego może
nakazać zatrzymanie (konfiskatę) urządzenia, które byłoby wykorzystywane z naruszeniem
zakazu.
(2) Na prośbę przedłożoną przed rozpoczęciem posiedzenia sądu, przewodniczący składu
sędziowskiego może, za zgodą stron lub ich pełnomocników, zezwolić na fotografowanie lub
w inny sposób utrwalanie wizerunków uczestników postępowania w trakcie rozprawy.
Art. 30
(prowokacja dziennikarska)
(1) Kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją podstępem do tego
a następnie rozpowszechnia informacje z tym związane odpowiada za pomocnictwo
(2) Nie podlega karze dziennikarz, który działając w sposób opisany w ust. 1 w celu
skierowania przeciwko innej osobie postępowania karnego, dobrowolnie zapobiegł dokonaniu
czynu zabronionego.
Rozdział III
PRAWA DZIENNIKARZY
Oddział I
PRAWO DO INFORMACJI
Art. 31
(zakres dostępu)
Dziennikarz jest uprawniony do uzyskiwania informacji w zakresie spraw publicznych a także
wydarzeń, które budzą powszechne zainteresowanie a ich ujawnienie leży w interesie
społecznym, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub
nie narusza prawa do prywatności.
Art. 32
(podmioty zobowiązane)
(1) O ile ustawa nie stanowi inaczej do udostępniania informacji publicznej zobowiązane są
podmioty wymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej w zakresie i na zasadach
tam opisanych (Dz.U. Nr 112, poz.1198).
(2) Podmioty niewymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej, o której mowa
w ust. 1, jak w szczególności przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów
publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie
informacji o swojej działalności na zasadach opisanych w niniejszej ustawie.
(3) Dysponenci tajemnicy zawodowej są obowiązani do jej udostępnienia o ile spełnione
zostały warunki, o których mowa w art. 28.
Art. 33
(terminy)
(1) Informacji udziela się niezwłocznie.
(2) Jeśli pytanie zostało sformułowane na piśmie sygnowanym przez redaktora naczelnego,
odpowiedzi udziela się nie później niż w ciągu trzech dni na adres siedziby redakcji
(3) W imieniu podmiotów zobowiązanych, o których mowa w art. 32 informacji udzielają:
1) rzecznik prasowy lub inna osoba, która w zakresie swoich uprawnień posiada
udzielanie informacji dziennikarzom albo jest dysponentem informacji
2) kierownik, prezes, dyrektor generalny lub inna osoba kierująca pracą organu
zarządzającego a w razie ich braku
3) osoba, której sprawa lub wydarzenie bezpośrednio dotyczy
Art. 34
(dostęp do tajemnic)
(1) Dziennikarzowi zawodowemu, który złożył dysponentowi informacji pisemne
zobowiązanie do nieujawnienia tajemnicy nie można odmówić dostępu do informacji
stanowiących tajemnicę zawodową.
(2) Dostęp do informacji, o którym mowa w ust. 1 oznacza wgląd do informacji lub
dokumentów bez możliwości ich kopiowania, robienia odpisów ani w inny sposób utrwalania
ich treści.
(3) Złożenia pisemnego zobowiązania, o którym mowa w ust. 1 może żądać każda osoba,
która przekazuje dziennikarzowi informacje zastrzegając poufności ich źródła, treści lub
okoliczności przekazania.
(4) Za ujawnienie tajemnicy zawodowej, prywatnej, służbowej lub państwowej dziennikarz
zawodowy ponosi odpowiedzialność na zasadach ogólnych.
(5) Wydawca, redaktor, dziennikarz lub pracownik redakcji, który ujawnia tajemnicę
zawodową, prywatną lub inną tajemnicę ustawowo chronioną nie będąc uprawnionym do
dostępu do niej, ponosi odpowiedzialność jak współsprawca.
Art. 35
(odmowa dostępu)
(1) Przez odmowę udostępnienia informacji rozumie się milczenie podmiotu, o którym mowa
w art. 32 trwające dłużej niż 3 dni a także pisemne oświadczenie, w którym podmiot odmawia
udzielenia informacji albo pomija odpowiedzi na adresowane do niego pytania. Odmową
udostępnia informacji jest także milczenie albo odmowa reakcji na krytykę prasową, o ile
materiał redakcyjny zawierający krytykę został doręczony wraz z wezwaniem do udzielenia
na nią odpowiedzi.
(2) Termin, o którym mowa w ust. 1 liczy się począwszy od dnia doręczenia zobowiązanemu
podmiotowi sformułowanego na piśmie, opatrzonego datą, nazwą redakcji oraz podpisem
redaktora naczelnego żądania odpowiedzi na zawarte w piśmie pytania.
Art. 36
(skarga na odmowę)
(1) Odmowę, o której mowa w art.35, lub niezachowanie wymogów określonych w
tym przepisie, redaktor wydawniczy może zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie
30 dni.
(2) Do skarg na odmowę dostępu do informacji stosuje się przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia
2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270),
z tym, że
1) skargę na decyzję odmowną innego organu niż zobowiązany do udostępnienia
informacji publicznej, rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia wpływu skargi
2) w sprawach związanych z dostępem do informacji publicznej, w których skarżący
skorzystał z prawa odwołania od decyzji do organu nadrzędnego – w terminie 30
dni od otrzymania akt wraz z odpowiedzią na skargę.
Oddział II
PRAWO DO KRYTYKI
Art.37
(zakres)
Prawo do krytyki obejmuje:
1) publikowanie zgodnych z dobrymi obyczajami ujemnych ocen dzieł naukowych lub
artystycznych, działalności twórczej, zawodowej lub publicznej, działania
państwowych i prywatnych osób prawnych, spółdzielni, związków zawodowych,
jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów wykonujących
zadania z zakresu sprawowania władzy publicznej a także wykonujących inne
zadania, jeśli podjęta krytyka stanowi realizację obowiązku opisanego w art. 19.
2) satyrę i karykaturę, jeśli okoliczności związane z jej rozpowszechnieniem,
a w szczególności kontekst, czas i miejsce udostępnienia, wskazują na właściwy
tej formie twórczości charakter
Art. 38
(wyłączenia)
Prawna ochrona krytyki, o której mowa w art. 37 nie obejmuje:
1) naruszających dobra osobiste opinii formułowanych bez podstawy faktycznej
2) obraźliwych opinii ad personam, które nie odnoszą się do publicznej działalności
krytykowanych osób, lecz skupiają się na niezależnych od nich ułomnościach
fizycznych lub psychicznych
3) ujemnych opinii formułowanych z niskich pobudek lub osobistych motywacji
Rozdział IV
OŚWIADCZENIA I WYJASNIENIA PRASOWE
Oddział I
Uregulowania wspólne dla sprostowania, odpowiedzi i zaprzeczenia
Art. 39
(roszczenia)
(1) Osobie fizycznej, prawnej lub innej jednostce organizacyjnej przysługuje prawo do
publikacji oświadczenia, a w szczególności:
1) prawo do sprostowania
2) prawo do odpowiedzi
3) prawo do zaprzeczenia (dementi)
(2)Publikacja sprostowania, odpowiedzi lub zaprzeczenia jest nieodpłatna. Osoba domagająca
się publikacji jednego z tych oświadczeń nie może żądać, by fragmenty przekraczające
wskazaną w postanowieniach ustawy objętość zostały opublikowane za dodatkową opłatą.
(3)Osoba powołująca się na prawo, o którym mowa obowiązana jest wskazać fragmenty
opublikowanego lub rozpowszechnionego materiału, do których chce się odnieść oraz
sformułować treść oświadczenia i podać swoje imię i nazwisko oraz adres do korespondencji.
(4) Oświadczenie nie może zawierać treści karalnych ani odnosić się do spraw, wydarzeń lub
osób, których publikacja nie dotyczyła.
(5) Nie można domagać się, by oświadczenia, o których mowa w ust. 1 zostały opublikowane
przez inne wydawnictwo lub w innym tytule prasowym, niż ten, w którym ukazał się artykuł,
do którego się one odnoszą.
Art. 40
(podmiot zobowiązany)
(1) Żądanie publikacji oświadczenia, o którym mowa w art. 39 ust. 2 powinno zostać
zgłoszone redaktorowi naczelnemu w terminie 30 dni licząc od dnia publikacji materiału.
Jednakże, każda osoba opisana lub choćby wymieniona w dzienniku lub czasopiśmie
w związku z zarzutem popełnienia czynów karalnych może domagać się publikacji
odpowiedzi lub wydania przez sąd nakazu jej publikacji, jeśli żądanie takie skieruje w ciągu
trzech miesięcy od dnia, w którym postanowienie o umorzeniu postępowania, uwolnieniu od
zarzutów, uniewinnieniu lub wyłączeniu z procesu, stanie się prawomocne.
(2) Redaktor naczelny powiadomi osobę żądającą publikacji oświadczenia o decyzji jaką
w tej sprawie podjął przed upływem siedmiu dni licząc od dnia doręczenia pisma z żądaniem
publikacji.
Art. 41
(terminy)
(1) Oświadczenie, o którym mowa w art. 39 ust. 2 powinno zostać zamieszczone bez żadnej
zmiany w tym samym miejscu, równorzędną czcionką, wśród publikacji o podobnym
charakterze do materiału, którego oświadczenie dotyczy. Jeśli oświadczenie odnosi się do
przekazu w wersji multimedialnej w formie dźwięku i obrazu, powinno zostać wyemitowane
w tym samym czasie antenowym i w takich samych warunkach, w jakich nadany został
materiał zawierający informacje lub opinie, których oświadczenie dotyczy.
(2) Oświadczenie powinno zostać rozpowszechnione w okolicznościach zapewniających
porównywalną oglądalność lub słuchalność do tych, jakie towarzyszyły publikacji materiału,
którego oświadczenie dotyczy.
Art. 42
(zakaz łączenia roszczeń)
Praw, o których mowa w art. 39 ust. 1 nie wolno wykonywać łącznie. Jeśli jednak realizacja
prawa, na które powołano się w pierwszej kolejności, okazałaby się niemożliwa,
dopuszczalne jest skorzystanie z innego wskazanego prawa. Można też przystać na warunki
proponowane przez redaktora naczelnego albo żądać publikacji wyjaśnienia.
Art. 43
(szczególny tryb)
(1) W razie odmowy publikacji oświadczenia, o którym mowa w art. 39 ust. 1 albo
w przypadku braku odpowiedzi na zgłoszone żądanie po upływie 7 dni licząc od daty jego
doręczenia, osobom wykonującym prawo do odpowiedzi, sprostowania lub zaprzeczenia
przysługuje prawo złożenia prywatnej skargi przeciwko redaktorowi wydawniczemu
(2) Sąd rozpoznaje skargę na odmowę zamieszczenia oświadczenia w ciągu 10 dni licząc od
daty wpływu skargi. Prezes sądu dokonując wstępnej kontroli skargi może nakazać publikację
oświadczenia we wskazanym przez siebie terminie, co nie uchybia uprawnieniu do złożenia
sprzeciwu lub skorzystania z innego środka odwoławczego. Apelacja zostanie rozpoznana
przez sąd odwoławczy w ciągu 10 dni od daty jej wniesienia.
(3) Uchybienia w publikacji oświadczeń, o których mowa w art. 39 ust. 1 są rozpatrywane
w takim samym trybie i są zagrożone taką sama sankcją karną jak odmowa, co nie narusza
przepisów o zadośćuczynieniu i odszkodowaniu. Za uchybienia w publikacji sprostowania
uznaje się w szczególności działania polegające na uchybieniu terminom, publikacji
w nieodpowiedniej formie lub zmienionym kontekście, wprowadzeniu zmian w treści
przesłanego oświadczenia a także publikacji w działach lub rubrykach zawierających
wypowiedzi i listy odbiorców bądź w wydaniu, które obejmuje zasięgiem inną grupę
odbiorców niż wydania standardowe.
(4) Sądowy nakaz zamieszczenia oświadczenia, o którym mowa w art. 33 ust. 2 zostanie
wydany po upływie trzech miesięcy licząc od dnia publikacji materiału, do którego
oświadczenie się odnosi, jeśli pomimo zastosowania drogi sądowej sprawa nadal nie została
rozstrzygnięta.
Art. 44
(pozostałe środki przekazu)
(1) Postanowienia o wykonywaniu praw, o których mowa w art. 30 ust. 1 stosuje się do
wszystkich rodzajów druków prasowych a także przekazów pozaprasowych, w tym
o charakterze multimedialnym z wykorzystaniem dźwięku i obrazu.
Oddział II
Sprostowanie
Art. 45
(zakres)
(1) Osoby, których działalność związana z wykonywaniem funkcji społecznych zawodowych
lub politycznych została przedstawiona w prasie lub w przekazach pozaprasowych w sposób
niezgodny z prawdą może domagać się opublikowania sprostowania, jeżeli przedłoży co
najmniej jedno zobiektywizowane stanowisko poddające w wątpliwość opublikowane
informacje.
(2) Dla spełnienia warunku określonego w ust. 1 wystarczające jest przedłożenie redaktorowi
wydawniczemu albo autorowi kwestionowanej publikacji:
1) dokumentu urzędowego, z którym związane jest określone prawo, albo, który ze
względu na zawartą w nim treść, stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub
okoliczności mającej znaczenie prawne
2) dokumentu prywatnego a w szczególności oświadczenia, listu, fotografii lub
zapisu informacji w innej formie na jakimkolwiek innym nośniku
3) informacji o innej osobie lub osobach, wraz ze wskazaniem ich imienia
i nazwiska, które podzielają prezentowane w sprostowaniu stanowisko
(3) Osoba żądająca publikacji sprostowania może zastrzec nieujawnianie przedłożonych
informacji, o których mowa w ust. 2 z ważnych powodów zawodowych, społecznych lub
osobistych.
(4) Redaktor naczelny ani inna osoba nie może oceniać pod kątem wartości dowodowej ani
wiarygodności przedłożonego mu materiału, o którym mowa w ust.2. W razie podejrzenia
popełnienia przestępstwa posłużenia się fałszywym dokumentem, podrobienia lub
przerobienia dokumentu lub popełnienia innego przestępstwa przeciwko wiarygodności
dokumentów, redaktor naczelny zawiadamia organy ścigania.
Art.46
(forma)
(1) Nie wliczając adresu, zwrotów grzecznościowych, powołania się na ustawowy obowiązek
publikacji oraz podpisu, sprostowanie nie może przekroczyć połowy objętości artykułu, do
którego się odnosi. Może ono jednakże zawsze zawierać 50 wierszy znormalizowanego
maszynopisu, nawet jeśli sam artykuł ma mniejszą objętość i nie może przekroczyć 200
wierszy, nawet jeśli artykuł miałby objętość wielokrotnie większą.
(2) Za treść i formę sprostowania odpowiedzialność ponosi jego autor
Art. 47
(odmowa publikacji sprostowania)
(1) Redaktor naczelny może odmówić sprostowania wyłącznie:
1) jeżeli nie został przedłożony jeden z materiałów, o których mowa w art. 45 ust.2
2) jeżeli złożył doniesienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przeciwko
wiarygodności dokumentów przez osobę żądającą publikacji sprostowania
w związku z posługiwaniem się przez nią materiałami, o których mowa w art. 45
ust.2
3) jeżeli objętość sprostowania przekracza połowę objętość artykułu, do którego się
odnosi
Oddział III
Odpowiedź
Art. 48
(zakres)
(1)Osoba, która została opisana, pokazana, wymieniona lub choćby zasugerowano w sposób
czytelny dla przeciętnego odbiorcy jej obecność lub udział, w taki sposób, że można ją
zidentyfikować a rozpowszechnione materiały i sugestie w nich zawarte zagrażają jej dobrom
osobistym może żądać zamieszczenia odpowiedzi.
(2) Wykonując prawo do odpowiedzi w odniesieniu do przekazów multimedialnych można
żądać dokonania zmian lub wstrzymania publikacji kwestionowanych materiałów, jeśli są lub
miałyby być one jeszcze dostępne dla publiczności
Art. 49
(forma)
(1) Nie wliczając adresu, zwrotów grzecznościowych, powołania się na ustawowy obowiązek
publikacji oraz podpisu, odpowiedź nie może przekroczyć objętości 30 wierszy
znormalizowanego maszynopisu. Czas prezentacji odpowiedzi w wersji audiowizualnej nie
powinien przekraczać 1 minuty.
(2) W przekazach multimedialnych odpowiedź powinna zostać zaprezentowana co najmniej
1 raz w ciągu 24 godzin.
(3) Publikacja odpowiedzi jest rejestrowana a materiał z nagraniem przechowuje się co
najmniej przez 15 dni licząc od dnia emisji.
Art. 50
Redaktor naczelny odmówi zamieszczenia odpowiedzi jeśli:
1) przekracza objętość 30 wierszy znormalizowanego maszynopisu
2) zawiera treść karalną
3) zawiera treść obrażającą dobre obyczaje
Art. 51
(1)W razie złożenia skargi przeciwko redaktorowi naczelnemu na odmowę publikacji
odpowiedzi, stosownie do postanowień art. 43 skarżącemu służy prawo ogłoszenia swej
wniesionej do sądu skargi w druku lub programie albo za pośrednictwem środka
rozpowszechniania informacji, który dopuścił się umieszczenia materiału zagrażającego
naruszeniem dóbr osobistych skarżącego.
(2) Publikacja skargi następuje przed upływem 10 dni licząc od dnia złożenia skargi
Oddział IV
Zaprzeczenie (dementi)
Art. 52
(zakres)
(1) Funkcjonariusz publiczny, którego działalność zostałą przedsatwiona w prasie lub drukach
pozaprasowych z pominięciem dosłownie wyrażonego przez niego stanowiska albo gdy
zaprezentowano je nierzetelnie może domagać się publikacji zaprzeczenia.
(2) Zaprzeczenie odnosi się wyłącznie do faktów
(3) Nie wliczając adresu, zwrotów grzecznościowych, powołania się na ustawowy obowiązek
publikacji oraz podpisu, zaprzeczenie nie może przekroczyć objętości 30 wierszy
znormalizowanego maszynopisu. Czas prezentacji zaprzeczenia w wersji audiowizualnej nie
powinien przekraczać 1 minuty.
(4) Redaktor naczelny odmówi publikacji zaprzeczenia jeśli:
1) przekracza 30 wierszy znormalizowanego maszynopisu
2) zawiera opinie lub oceny
3) zaprzecza wiadomości stwierdzonej orzeczeniem sądu
4) pochodzi od osoby ściganej listami gończymi
Art. 53
(terminy)
Zaprzeczenie powinno zostać opublikowane niezwłocznie w najbliższym wydaniu tego
samego druku prasowego, w którym zamieszczona została kwestionowana publikacja lub
w następnym wydaniu programu, nie później jednak niż w ciągu trzech dni.
Oddział V
Wyjaśnienie i autosprostowanie
Art. 54
(wyjaśnienie)
(1) Redaktor naczelnyt nie może odmówić publikacji wyjaśnienia na wniosek osoby
zainteresowanej, jeżeli uprzednio odmówił zamieszczenia oświadczeń lub choćby jednego
oświadczenia, o którym mowa w art.39 ust. 2.
(2) Wyjaśnienie pochodzi od redakcji i powinno zawierać informację o złożonym przez osobę
zainteresowaną żądaniu publikacji oświadczenia, o którym mowa w art.39 ust. 2 i powodach
odmowy jego publikacji
(3) Nie wolno w treści wyjaśnienia formułować ocen ani przytaczać fragmentów publikacji,
do których odnosiły się oświadczenia.
(3) Redaktor wydawniczy doręczy osobie zainteresowanej treść wyjaśnienia przeznaczonego
do publikacji.
Art.55
(autosprostowanie)
(1) Redaktor naczelny zarządzi publikację autosprostowania jeśli:
1) dowód prawdy w toku postępowania sądowego się nie powiódł
2) jeśli pojawiły się okoliczności wskazujące, że opublikowane informacje są
nieprawdziwe, o czym redaktor naczelny się dowiedział lub mógł się dowiedzieć
3) jeśli zgłoszone zostało żądanie publikacji autosprostowania a przekazane
redaktorowi naczelnemu informacje podważają przedstawioną w materiale
redakcyjnym wersję wydarzeń
(2) Autosprostowanie pochodzi od redakcji i powinno zawierać informacje korygujące
wcześniejsze doniesienia wraz ze wskazaniem terminu i miejsca, w którym pojawiły się
informacje nieprawdziwe lub nierzetelne.
(3) Publikacja autosprostowania, o ile nastąpiła na żądanie osoby zainteresowanej wyłącza
korzystanie z praw, o których mowa w art. 39 ust. 1.
Rozdział V
ORGANIZACJA PRACY REDAKCJI
Art. 56
Wydawca jest obowiązany ustanawić Statut i Regulamin Redakcji
Art. 57
(1)Wydawca jest obowiązany określić linię programową, którą ujawnia w treści druku lub
programu i skonkretyzowaną w postanowieniach Statutu.
(2)Ujawnienie, o którym mowa w ust. 1 oznacza podanie w statucie i na stronach
redakcyjnych, w miejscu zwyczajowo przez redakcję przyjętym informacji:
1) o pochodzeniu kapitału, jeśli wydawca działa w oparciu o kapitał inny niż polski
2) o celu, charakterze i funkcji wydawanego druku lub nadawanego programu
3) o zasadzie lub zasadach, które wydawca uznaje za obowiązujące zespół
redakcyjny
(3) Informacje o których mowa w ust. 2
1)wydawca publikuje corocznie w pierwszym numerze druku prasowego
wydawanym w pierwszym dniu roboczym następującym po rozpoczęciu kolejnego
roku kalendarzowego;
2) nadawca podaje, w terminie, o którym mowa w pkt.1 organowi właściwemu do
spraw radiofonii i telewizji, który udostępnia je publicznie
3) wydawca i nadawca udostępniają na sformułowane na piśmie żądanie każdej
osoby, niezależnie od tego, czy posiada ona w tym interes prawny lub faktyczny
Art. 58
Członkowie redakcji, a w szczególności pracownicy, redaktorzy i dziennikarze przestrzegają
zasad dziennikarskiej etyki zawodowej. Kodeks etyki stanowi integralną część statutu lub
regulaminu redakcji.
Art. 59
(1) Pracami redakcji kieruje redaktor naczelny, którego powołuje i odwołuje wydawca.
(2) Redaktor naczelny odpowiada za treść druku lub programu, organizację pracy redakcji
i politykę kadrową. W szczególności nawiązuje i rozwiązuje umowy o pracę
z dziennikarzami, zleca przygotowanie materiałów redakcyjnych i decyduje o ich publikacji.
(3) Redaktor naczelny, po zasięgnięciu opinii zespołu dziennikarskiego, powołuje redaktorów
odpowiedzialnych przed nim za poszczególne działy i części tworzonych programów
i druków periodycznych.
(4) Redaktor naczelny działa przy pomocy całej redakcji a w szczególności zespołu
dziennikarzy i kolegium redakcyjnego, w którego skład wchodzą dziennikarze licencjonowani
i zawodowi wskazani, w takich samych proporcjach, przez redaktora wydawniczego
i redakcję.
(5) W sytuacji, o której mowa w art.11 i jeśli w kolegium redakcyjnym nie zasiadają
dziennikarze zawodowi lub licencjonowani, znajdują zastosowania przepisy właściwe dla
pozaprasowych środków przekazu.
Art. 60
(1)Naruszenie linii programowej redakcji lub zasad etyki zawodowej stanowi naruszenie
obowiązków pracowniczych i wiąże się z poniesieniem odpowiedzialności dyscyplinarnej.
(2)O naruszeniu linii programowej rozstrzyga w formie uchwały kolegium redakcyjne
(3)Naruszenie zasad etyki zawodowej stwierdza komisja ds. etyki działająca wewnątrz
redakcji lub inny organ powołany przez wydawców, nadawców i dziennikarzy w celu badania
zgodności działania dziennikarzy z zasadami etyki zawodowej, jak w szczególności Rada
Etyki Mediów.
(4) W razie wątpliwości lub braku organów, o których mowa w ust. 3, decyzję o naruszeniu
obowiązków pracowniczych lub zasad etyki zawodowej podejmuje wydawca na wniosek
redaktora wydawniczego lub kolegium.
(5) Decyzję, o której mowa w ust. 4 uzasadnia się i podaje do publicznej wiadomości na
stronach redakcyjnych lub w treści programu.
Art. 61
Prawa i obowiązki dziennikarzy i pracowników redakcji, uprawnienia redaktorów i sposób
działania kolegium redakcyjnego, podział i zakres obowiązków a także regulacje dotyczące
czasu pracy i wynagradzania członków zespołu redakcyjnego, z uwzględnieniem
przynależności do poszczególnych grup zawodowych, o których mowa w art. 3 ust.2 pkt. 5,
6 i 7 zawiera regulamin redakcji.
Art. 62
Dziennikarz nie może być narażony na jakikolwiek uszczerbek lub zarzut z powodu odmowy
lub rezygnacji z przygotowania materiału redakcyjnego, jeśli byłby on sprzeczny z jego
sumieniem przekonaniami lub wyznawaną religią. O odmowie z tych przyczyn informuje
redaktora wydawniczego.
Art. 63
Zmiana linii programowej redakcji uzasadnia wypowiedzenie lub zmianę warunków umowy
o pracę. Rozwiązanie umowy w tym trybie pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa
wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Art. 64
W zakresie autorskich praw osobistych i majątkowych stosuje się postanowienia ustawy
o prawie autorskim i prawach pokrewnych z zastrzeżeniem art. 49.
CZĘŚĆ II
POZAPRASOWE ŚRODKI PRZEKAZU
Rozdział I
Organizacja działalności
Art.65
W rozumieniu ustawy:
1) osoba uczestnicząca w tworzeniu przekazów pozaprasowych – oznacza osobę
fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości
prawnej, która dostarcza, transmituje, przechowuje, opracowuje lub w inny
sposób udostępnia we własnym imieniu lub na zlecenie przekazy pozaprasowe,
o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt. 3.
2) dostawca usług informacyjnych – oznacza osobę uczestniczącą w tworzeniu
przekazów pozaprasowych, która udostępnia treści pochodzące od osób trzecich
lub treści własne
3) dostawca treści – oznacza osobę uczestniczącą w tworzeniu przekazów
pozaprasowych, która przekazuje do rozpowszechnienia własne treści przez co
należy rozumieć, że były one gromadzone, redagowane i zestawiane przez ten sam
podmiot, od którego pochodzą lub którego dotyczą albo, których jest on autorem.
4) użytkownik – oznacza osobę fizyczną, która korzystając z urządzenia lub miejsca
indywidualnie oznaczonego korzysta z informacji i opinii rozpowszechnionych
przez środki przekazu nieprowadzące działalności prasowej
5) operator – oznacza operatora usług telekomunikacyjnych w rozumieniu ustawy
Prawo telekomunikacyjne
Art. 66
(1) Każdy może tworzyć przekazy pozaprasowe a w szczególności opracowywać je,
przekształcać i udostępniać
(2) Każdy może rozpowszechniać przekazy pozaprasowe a w szczególności umieszczać lub
zlecać umieszczanie w serwisach publicznie dostępnych przez co rozumie się zbiory
przekazów, uporządkowane i zlokalizowane w taki sposób, by mogła zapoznać się z nimi
nieograniczona liczba osób.
(3) Działalność, o której mowa w ust. 1 i 2 nie wymaga uzyskania zezwolenia ani rejestracji
ze strony jakiegokolwiek organu władzy publicznej
Rozdział II
Obowiązki
Art. 67
(zapobieganie)
(1) Osoby uczestniczące w tworzeniu przekazów pozaprasowych są zobowiązane do:
(1) powstrzymania się od rozpowszechniania treści, o których mowa w art. 2 ust. 3
(2) zapobieżenia naruszeniom dóbr prawnie chronionych a w szczególności dóbr
osobistych i porządku prawnego na zasadach opisanych w art. 22, 23, 28 i art. 29.
Art. 68
(publikacja oświadczeń)
(1) Osoby uczestniczące w tworzeniu przekazów pozaprasowych są zobowiązane umożliwić
realizacje praw, o których mowa w art. 39 ust. 1. W razie odmowy zamieszczenia
oświadczenia lub zamieszczenia go niezgodnie z warunkami ustawy stosuje się postanowienia
art. 43 z tym zastrzeżeniem, że sąd może zastosować ograniczenie działalności, o którym
mowa w art.75 ust. 5.
(2) Realizacja obowiązku, o którym mowa w ust. 1 ciąży w następującej kolejnośći na:
1) dostawcy treści
2) dostawcy usług informacyjnych
3) operatorze
(3) Jeśli oświadczenie, o którym mowa w art.39 ust.1 dotyczy informacji lub opinii
rozpowszechnionej w ramach wielu serwisów publicznie dostępnych, obowiązek publikacji
oświadczenia dotyczy wszystkich osób uczestniczących w tworzeniu tych serwisów według
kolejności opisanej w ust.2
Art. 69
(ograniczenia dostępu)
(1)Dostawca usług informacyjnych jest zobowiązany poinformować o warunkach
uzyskiwania dostępu do całości lub fragmentów rozpowszechnianego serwisu publicznie
dostępnego oraz możliwości dokonania ograniczeń dostępu do rozpowszechnianych
informacji i opinii z powodu ich formy lub treści.
(2) Informację, o której mowa w ust. 1 dostawca usług ma obowiązek przekazać osobom
uczestniczącym w tworzeniu serwisu:
1) użytkownikom - korzystającym z rozpowszechnianych treści
2) dostawcom treści – którzy prezentują materiały własne udostępniając je innym
użytkownikom
Art. 70
(identyfikacja osób uczestniczących w tworzeniu przekazów)
(1)Operator jest zobowiązany do posiadania i przechowywania informacji umożliwiających
identyfikację osób uczestniczących w tworzeniu serwisu publicznie dostępnego.
(2) Jest on jednocześnie zobowiązany zapewnić każdej osobie, która uczestniczy w tworzeniu
serwisu środki techniczne umożliwiające wywiązanie się z obowiązków nałożonych na nią
postanowieniami art. 71ust. 1.
(3) Informacje, o których mowa w ust.1, operator udostępnia organom wymiaru
sprawiedliwości na wniosek prokuratora lub sądu.
(4) Do realizacji obowiązku z ust.1, stosuje się przepisy o ochronie danych osobowych
w sieciach i systemach informatycznych
Art. 71
(zakres identyfikacji)
(1)Osoby uczestniczące w tworzeniu przekazów pozaprasowych, inne niż użytkownicy, mają
obowiązek podawania do wiadomości publicznej poprzez zamieszczenie stosownej wzmianki
w treści serwisu:
1) jeśli są osobami fizycznymi – imienia nazwiska i adresu do korespondencji
2) jeśli są osobami prawnymi – firmę, pod którą prowadzą działalność gospodarczą,
siedzibę i adres do korespondencji
3) jeśli prowadzą działalność prasową – imię i nazwisko dyrektora wydawniczego,
adres do korespondencji i adres redakcji
4) nazwisko lub nazwę operatora oraz jego siedzibę i adres do korespondencji
(2) Osoby uczestniczące w tworzeniu publicznie dostępnego serwisu komunikacyjnego
w ramach działalności prywatnej, nie związanej z wykonywanym zawodem lub prowadzoną
działalnością gospodarczą, jak w szczególności pierwotni dostawcy treści, nie mają
obowiązku ujawniania swoich danych i mogą zachować anonimowość. Nie zwalnia to jednak
z obowiązku ujawnienia tych danych do wiadomości operatora oraz przekazania do
publicznej wiadomości informacji, o których mowa w ust. 1 pkt. 4.
CZĘŚĆ III
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA
Art. 72
(naruszenia prawa)
Do odpowiedzialności za naruszenie prawa spowodowane treścią lub formą materiału
opublikowanego przez środki rozpowszechniania informacji stosuje się zasady ogólne chyba,
że ustawa stanowi inaczej.
Art. 73
(naruszenia przepisów ustawy)
(1)Odpowiedzialność prawna obejmuje każde działanie i zaniechanie, którego skutkiem jest
rozpowszechnianie informacji lub opinii wbrew warunkom przewidzianym w ustawie.
(2) Odpowiedzialność prawną, o której mowa w ust. 1 ponoszą solidarnie redaktor naczelny
i wydawca
(3) W odniesieniu do przekazów pozaprasowych odpowiedzialność prawną ponosi dostawca
usług informacyjnych.
(4) Odpowiedzialność prawna obejmuje także działania niezawinione, chyba że zostanie
wskazana inna osoba niż wymienione w ust. 1 i 2, która bezpośrednio zdecydowała
o rozpowszechnieniu informacji lub opinii.
Art. 74
(legitymacja czynnna)
(1) W sprawach o naruszenia, o których mowa w art. 72 i 73 uprawniona do występowania
przeciwko środkom rozpowszechniania informacji jest każda osoba fizyczna, prawna,
jednostka organizacyjna albo inna jednostka nieposiadająca osobowości prawnej, jeśli
działanie środków rozpowszechniania informacji narusza lub zagraża jej dobrom lub
interesom.
(2) Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1 przysługuje także stowarzyszeniu lub innej
organizacji, jeśli istnieje ona nie krócej niż 5 lat licząc od daty publikacji materiału i posiada
w swoim statucie sformułowany obowiązek obrony praw i interesów osób, które łączą więzy
przynależności do tej samej grupy etnicznej, narodowej, religijnej albo więzy powstałe
w wyniku prowadzonej działalności zawodowej lub społecznej o charakterze publicznym.
(3) Jeśli działanie ma służyć ochronie dóbr osobistych osoby trzeciej, dla skuteczności
czynności podjętej przez stowarzyszenie lub organizację, o których mowa w ust. 2, konieczna
jest pisemna zgoda osoby zainteresowanej.
Art.75
(ograniczenia działalności)
(1) Jeżeli w sprawach o naruszenie spowodowane treścią lub formą zebrany materiał dowodzi
popełnienia w ramach prowadzonej działalności przez ten sam podmiot, co najmniej trzech
przestępstw prasowych w ciągu roku i co zostało stwierdzone wyrokami sądów I instancji,
sąd właściwy dla rozstrzygnięcia sprawy może nakazać ograniczenie prowadzonej przez te
podmioty działalności.
(2) Ograniczenie działalności środków rozpowszechniania informacji oznacza:
1)nałożenie tymczasowego lub bezterminowego zakazu rozpowszechniania
informacji, wypowiedzi, wizerunku, dźwięku lub innego materiału wskazanego
przez sąd
2) nakazanie zamieszczenia autosprotowania
3) podanie do publicznej wiadomości, w sposób wskazany przez sąd, na koszt
wydawcy, nadawcy, operatora lub innej osoby uczestniczącej w tworzeniu serwisu
komunikacyjnego, decyzji o zastosowanym ograniczeniu i oświadczenia
o toczącym się postępowaniu
4) zawieszenie wydawania tytułu prasowego na czas nieprzekraczający roku
5)nakazanie złożenia zabezpieczenia pieniężnego w określonej przez sąd kwocie
6)zajęcie pism, druków, egzemplarzy gazet, płyt, kaset, twardych dysków komputera
i innych nośników informacji. Zajęcie może dotyczyć wszystkich egzemplarzy lub
określonej ich części
7) nakazanie zniszczenia nośników, o których mowa w pkt.6
8) odmowę rejestracji dziennika lub czasopisma
(3) Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 następuje na wniosek uprawnionego lub, jeśli
postępowanie zostało wszczęte z urzędu, na wniosek prokuratora albo innego organu na
podstawie decyzji sądu wydanej, w związku z toczącym się postępowaniem.
(4)Ograniczenie, o którym mowa ust. 1 i 2 nie narusza postanowień ustawy o radiofonii
i telewizji o obowiązkach nadawców
(5) Ograniczenie działalności prasowej nie wpływa na obowiązki wynikające z zawartych
umów o pracę lub umów indywidualnie zawieranych na podstawie innych regulacji niż
kodeks pracy.
Art. 76
(wyłączenia)
(1) Przedmiotem postępowania przeciwko środkom rozpowszechniania informacji na
podstawie postanowień niniejszej ustawy nie mogą być rozpowszechnione w prasie:
1) wystąpienia i wypowiedzi wygłaszane w ramach debaty toczonej na forum Sejmu
lub Senatu oraz sejmowych i senackich komisji regulaminowych
2)raporty, opinie oraz inne druki wykonywane na zlecenie organów regulaminowych
Sejmu i Senatu
3) transmisje i przekazy na żywo, bez jakiejkolwiek ingerencji, dokonywane
z aktualnych wydarzeń o charakterze publicznym, budzących powszechne
społeczne zainteresowanie
3) sprawozdania z przebiegu rozprawy sądowej ani wypowiedzi w formie ustnej lub
pisemnej prezentowane w toku postępowania sądowego, chyba, że sąd zarządził
wykreślenie tych fragmentów lub są one przedmiotem odrębnego postępowania
o zniesławienie lub zniewagę
4) prawdziwe twierdzenia o przynależności osoby lub grupy osób do wspólnoty
etnicznej, narodowej, rasowej lub religijnej, jeśli okoliczności i sposób ich
rozpowszechnienia nie narusza przepisów innych ustaw
(2) Redaktor naczelny, wydawca, dziennikarz ani inna osoba zatrudniona w redakcji nie
ponosi odpowiedzialności za treść:
1) ogłoszeń i reklam zamieszczonych zgodnie z art. 14
2) komunikatów urzędowych zamieszczonych zgodnie z art. 15
3)depesz agencyjnych zamieszczonych zgodnie z art. 16.
Rozdział I
Odpowiedzialność cywilna
Art. 77
(roszczenia)
(1) W sprawach przeciwko środkom rozpowszechniania informacji przysługują roszczenia na
podstawie przepisów ogólnych kodeksu cywilnego a nadto roszczenia:
1) o ustalenie prawdziwości informacji
2) o ochronę integralności wypowiedzi
3) o ochronę prywatności
4) o publikację oświadczeń, o których mowa w art. 39 ust. 1 oraz art. 54 i 55.
5) o ochronę wizerunku
6) o zaniechanie rozpowszechniania treści, o których mowa w art. 2 ust.2
7) o zaniechanie działań naruszających przepisy ustawy
(2) W zakresie ochrony wizerunku stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994r. (Dz.U. Nr 24, poz. 83)
Art. 78
(odpowiedzialność majątkowa)
(1)Odpowiedzialność majątkową za naruszenia spowodowane treścią lub formą materiału
redakcyjnego ponoszą w następującej kolejności:
1) solidarnie redaktor naczelny i wydawca lub nadawca albo, w okolicznościach
przewidzianych w art12 osoba zastępujące redaktora naczelnego
2) w razie braku osób wymienionych w pkt.1 – redaktorzy
3) w razie braku redaktorów, o których mowa w pkt.2 – autorzy materiałów
redakcyjnych
4) w razie braku autorów - właściciel lub osoba zarządzająca zakładem graficznym,
drukarnią lub innym przedsiębiorstwem dokonującym zwielokrotnienia przekazu
5) w razie braku osób wymienionych w pkt.4 – kolporterzy
(2)Wydawcy i nadawcy ponoszą odpowiedzialność majątkową za szkody i krzywdy
wyrządzone osobom trzecim przez osoby wymienione w ust. 1 pkt. 2, 3, 4 i 5.
(3) Osoby wymienione w ust. 1 pkt.2, 3, 4 i 5 ponoszą odpowiedzialność majątkową tylko
wówczas, gdy nie został wskazany lub nie można ustalić redaktora naczelnego albo, nie
wyznaczono osoby go zastępującej.
(4) Pokrycie zobowiązań z tytułu orzeczonych odszkodowań lub zadośćuczynienia następuje
z majątku osobistego wydawcy albo z aktywów prowadzonego przez wydawcę
przedsiębiorstwa
Art. 79
(odpowiedzialność niemajątkowa)
(1) Odpowiedzialność niemajątkową ponosić mogą wszystkie osoby wymienione w art. 78
ust.1 niezależnie od ustalonej tam kolejności z tym jednak zastrzeżeniem, że jeśli wykonanie
wyroku wiąże się z poniesieniem kosztów, koszty te pokrywane są z majątku wydawcy lub
redaktora naczelnego.
(2 W treści nakazanego przez sąd oświadczenia, przeprosin lub autosprostowania może zostać
wskazany autor informacji lub opinii, do której się ono odnosi chyba, że przed publikacją
zastrzegł on nieujawnianie jego danych.
Art. 80
(przekazy pozaprasowe)
(1)Odpowiedzialność cywilną za naruszenia spowodowane treścią lub formą przekazu
pozaprasowego a także naruszenia polegające na jego rozpowszechnieniu wbrew warunkom
ustawy, ponosi :
1) dostawca usług w sieci, a w razie jego braku
2) dostawca treści, a w razie jego braku
3) operator
(2) Dostawca usług w sieci może zwolnić się od odpowiedzialności, jeśli ujawni autora
materiału, o którym mowa w ust.1 i wykaże, że podjął działania w celu zapobieżenia
naruszeniom
Art.. 81
(zaostrzenie zastosowania ograniczeń)
(1) Sąd zastosuje do działalności pozaprasowych srodków przekazu ograniczenie, o którym
mowa w art.75 ust. 2 stosownie do treści wniosku pokrzywdzonego. Dla zastosowania
ograniczenia nie jest konieczne wykazanie, że podmiot był wcześniej sprawcą przestępstw
prasowych.
Rozdział II
Odpowiedzialność karna
Art. 82
(przestępstwo prasowe)
Przestępstwem prasowym w rozumieniu ustawy jest każdy czyn godzący w prawa i wolności
innych osób, popełniony za pośrednictwem środków rozpowszechniania informacji, który
został zabroniony przez ustawę i zagrożony sankcją karną.
Art. 83
(wyłączenie)
(1) Odpowiedzialność karną za przestępstwa prasowe ponosi redaktor naczelny albo inna
osoba, która zdecydowała o rozpowszechnieniu informacji lub opinii na zasadach ogólnych,
chyba, że ustawa stanowi inaczej.
(2) Jeśli informacja lub opinia została rozpowszechniona za zezwoleniem jej autora jako
dosłowna, autoryzowana wypowiedź lub nagranie spełniające warunki określone w art. 22
ust. 2., odpowiedzialność za formę tych wypowiedzi ponosi ich autor.
Art. 84
(zakres)
(1) Odpowiedzialność karną ponosi:
1) redaktor naczelny za naruszenia postanowień art. 2, 7, 13, 14, 15, 17, 41, 54 i art. 55
2) wydawca za naruszenie postanowień art. 10, 12, 56 i 62
3) dziennikarz za naruszenie postanowień art. 20 ust. 2 pkt. 2 i 3
4) osoba uczestnicząca w tworzeniu przekazów pozaprasowych za naruszenie
postanowień art.67, 68 i art. 71
5)dostawca usług informacyjnych za naruszenia postanowień art. 69
6)operator za naruszenia postanowień art. 70
(2) Naruszenia, o których mowa w ust. 1 są zagrożone sankcją grzywny.
Art. 85
(swoboda komunikowania)
Kto naruszając przepisy art. 4 ust. 2 i 3 godzi w swobodę komunikowania podlega karze
grzywny.
Art. 86
(wolność prasy)
Kto wywiera naciski, stosuje szantaż lub przemoc w celu opublikowania lub zaniechania
opublikowania informacji, opinii lub innych zebranych w ramach prowadzonej działalności
prasowej materiałów podlega karze grzywny albo ograniczenia wolności
Art. 87
(dostęp do informacji)
Kto wbrew nałożonemu obowiązkowi uchyla się od udzielenie informacji naruszając w ten
sposób postanowienia art. 33 ust. 3 podlega karze grzywny
Art. 88
(nadużycie autoryzacji)
Autoryzujący wypowiedź, który realizuje swoje prawa w sposób, który narusza
postanowienia art. 23 ust. 2 podlega karze grzywny
Art. 89
(ochrona prywatności)
(1) Kto naruszając przepisy art. 22 ust.1, art. 23 ust. 1 i 5 godzi w prywatność innej osoby
podlega karze grzywny.
(2) Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego
Art. 90
(ochrona dobra wymiaru sprawiedliwości)
Kto naruszając postanowienia art. 28 ust. 1 godzi w dobra osobiste uczestnika postępowania
karnego lub ofiary przestępstwa podlega karze grzywny
Rozdział III
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH O NARUSZENIA PRAWA W ŚRODKACH
ROZPOWSZECHNIANIA INFORMACJI
Art. 91
Postępowanie w sprawach wynikających z niniejszej ustawy prowadzi się na zasadach
ogólnych chyba, że ustawa stanowi inaczej.
Art. 92
(postępowanie uproszczone)
Na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie roszczenie o ochronę dóbr osobistych na
podstawie art. 22, 23, 25 i art. 38 ust. 1 sąd okręgowy, jako właściwy w sprawach o ochronę
dóbr osobistych, rozpozna w postępowaniu uproszczonym.
Art. 93
(postępowanie przyspieszone)
(1) Sprawy o przestępstwa prasowe są rozpoznawane w postępowaniu przyspieszonym na
podstawie prywatnego aktu oskarżenia albo wniosku o rozpoznanie, jeśli dla ścigania
przestępstwa przywidziany jest tryb publicznoskargowy
(2) Jeżeli sąd stwierdzi, że sprawa, z uwagi na jej zawiłość albo niewystarczający materiał
dowodowy, nie podlega rozpoznaniu w trybie przyspieszonym, rozpoznaje sprawę w trybie
uproszczonym albo przekazuje ją do rozpoznania na zasadach ogólnych.
(3) W okolicznościach, o których mowa w ust. 2 dopuszczalne jest wydanie wyroku
nakazowego
Art. 94
(dopuszczalność powództwa)
(1) W sprawach karnych o przestępstwo prasowe dopuszczalne jest wytoczenie przeciw
oskarżonemu powództwa cywilnego.
(2) Jeżeli wraz z powództwem, o którym mowa w ust. 1 został zgłoszony wniosek
o zabezpieczenie roszczenia, sąd karny orzeka także w przedmiocie tego wniosku.
(3) W przedmiocie postępowania zabezpieczającego sąd stosuje odpowiednio przepisy
obowiązujące w postępowaniu cywilnym z tym zastrzeżeniem, że jako formę zabezpieczenia
uwzględnia także ograniczenia, o których mowa w art. 75 ust. 2
Art. 95
(właściwość sądu)
(1) Sprawy o przestępstwa prasowe rozpoznaje sąd okręgowy właściwy dla miejsca
zamieszkania pokrzywdzonego, a gdy nie jest ono znane lub pokrzywdzony stale przebywa
poza granicami kraju, właściwość sądu ustala się według siedziby redakcji, a następnie
wydawnictwa, a gdy ta siedziba nie jest znana lub znajduje się za granicą - według miejsca
ujawnienia lub rozpowszechniania materiału prasowego. Jeżeli w tej samej sprawie wszczęto
postępowanie w kilku sądach, właściwy jest ten sąd, w którym najpierw wszczęto
postępowanie.
(2) Sprawy przeciwko osobom uczestniczącym w tworzeniu przekazów pozaprasowych
rozpoznaje sąd okręgowy właściwy dla miejsca zamieszkania pokrzywdzonego, a gdy nie jest
ono znane lub pokrzywdzony stale przebywa poza granicami kraju, właściwość sądu ustala
się według siedziby lub miejsca zamieszkania osoby przeciwko której toczy się postępowanie,
a gdy nie są one znane – według siedziby operatora. Jeżeli w tej samej sprawie wszczęto
postępowanie w kilku sądach, właściwy jest ten sąd, w którym najpierw wszczęto
postępowanie.
(3) Sąd zastosuje powiadamia operatora o wyroku skazującym za popełnienie przestępstwa
prasowego przez osobę uczestniczącą w tworzeniu serwisu komunikacyjnego i nałożonym na
nią ograniczeniu prowadzenia działalności.
Art. 96
(doręczenia)
(1) Doręczeń dokonuje się w sposób przewidziany dla zastosowanego trybu i typu
postępowania.
(2) W razie trudności z ustaleniem miejsca zamieszkania właściciela, wydawcy, redaktora
naczelnego, dziennikarza lub innego pracownika redakcji, wystarczające jest doręczenie
pozwu, aktu oskarżenia, wezwania lub innego pisma procesowego na adres siedziby redakcji
(3) W razie trudności z ustaleniem adresu osoby uczestniczącej w tworzeniu przekazów
pozaprasowych wystarczające jest doręczenie pozwu, aktu oskarżenia, wezwania lub innego
pisma procesowego na adres operatora
(4) Operator nie poniesie odpowiedzialności za naruszenia spowodowane
rozpowszechnieniem informacji lub opinii, jeśli wskaże sądowi miejsce zamieszkania lub
siedzibę osoby, która spowodowała rozpowszechnienie informacji i możliwe będzie jej
stawienie przed sądem
ZASTOSOWANIE I PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
Przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do:
1) Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennika Urzędowego Rzeczypospolitej
Polskiej "Monitor Polski" oraz innych urzędowych organów publikacyjnych,
2) Diariusza Sejmowego i własnych sprawozdań z działalności Sejmu i jego organów, a także
wewnętrznych wydawnictw samorządu terytorialnego wszystkich szczebli
3) orzecznictwa sądów oraz innych urzędowych publikacji o tym charakterze,
4) wydawnictw prasowych obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów
konsularnych i organizacji międzynarodowych, które na podstawie ustaw, umów i zwyczajów
międzynarodowych korzystają z prawa prowadzenia działalności prasowej