Hiperbilirubinemia noworodków w aspekcie polimorfizmu

Hiperbilirubinemia noworodków w aspekcie polimorfizmu genu UGT1A1
Neonate hyperbilirubinemia in association with UGT1A1 gene polymorphism
Katarzyna Ciach, Katarzyna Mazur, Bogumiła Kiełbratowska, Przemysław Adamski, Beata
Królikowska, Michał Korzon, Krzysztof Preis, Krzysztof P. Bielawski
STRESZCZENIE
Wstęp: Coraz więcej badań przesiewowych opartych jest na analizie ludzkiego DNA.
Procesy o nieznanej dotąd etiologii okazują się mieć podłoże genetyczne. Znajomość
genotypu pozwala na pewniejszą diagnozę, dobór farmakoterapii czy też modyfikację
dotychczasowego trybu życia.
Żółtaczkę noworodków powiązano z polimorfizmem genu UGT1A1. Gen koduje enzym
UDP-glukuronozylotransferazę,
odpowiadający
za
sprzęganie
bilirubiny
z
kwasem
glukuronowym, co umożliwia jej eliminację z organizmu. Zmiany w strukturze genu
odpowiedzialne są za łagodną hiperbilirubinemię u osób dorosłych, zwaną zespołem Gilberta.
Cel pracy: Celem niniejszej pracy jest ocena częstości występowania polimorfizmu genu
UGT1A1*28 i *60 w badanej grupie noworodków oraz ustalenie związku między wariantem
UGT1A1 a występowaniem hiperbilirubinemii.
Materiał i metody: Badaniem objęto 171 noworodków urodzonych w Klinice Położnictwa w
okresie od listopada 2008 do stycznia 2009. Materiałem badawczym były wyschnięte plamy
krwi pobrane z pięty noworodków na karty Guthrie firmy Whatman.
Wyniki: Stwierdzono, że genotyp UGT1A1*28 (wariant homozygotyczny) oraz płeć męska
mają wpływ na hiperbilirubinemię noworodków (p<0,05).
Wnioski: Identyfikacja polimorfizmu genu UGT1A1 u noworodków pozwoli na wyjaśnienie
przyczyn hiperbilirubinemii u osobników nieobarczonych czynnikiem ryzyka. Informacja ta
byłaby
istotna
w
dalszym
rozwoju
osobniczym
zwłaszcza,
iż
enzym
UDP-
glukuronozylotransferaza jest zaangażowany w metabolizm niektórych szeroko stosowanych
leków. Wykonane analizy mogą być uzasadnieniem do dalszych badań nad polimorfizmem
genu UGT1A1 w polskiej populacji oraz mogą się przyczynić do opracowania schematu
postępowania wobec noworodków dotkniętych zjawiskiem hiperbilirubinemii.
Słowa kluczowe: hiperbilirubinemia noworodków, polimorfizm genu UGT1A1, zespół
Gilberta, zespół Criglera i Najjara, UDP-glukuronozylotransferaza
ABSTRACT
Introduction: Increasing number of screening tests is based on human DNA analysis.
Diseases yet of unknown etiology prove to have an underlying genetic factor. Understanding
of human genome allows improved diagnosis, better choice of farmacotherapy or more
adequate lifestyle modifications.
Neonate hyperbilirubinemia has been linked to UGT1A1 gene polymorphism. UGT1A1 gene
encodes UDP-glucuronosyltransferase, an enzyme that catalyses the addition of bilirubin to
glucuronic acid which allows its excretion. Changes in UGT1A1 gene structure are
responsible for mild unconjugated hyperbilirubinemia in adults called the Gilbert’s syndrome.
Objectives: The objective of this study was to determine the frequency of UGT1A1*28 and
*60 gene polymorphism in studied neonate groups as well as to establish the link in specific
UGT1A1 gene mutation in neonate hyperbilirubinemia occurrence.
Material and methods: 171 neonates born between November 2008 and January 2009 in
Medical University of Gdansk Obstetrics Clinic were included in the study. Studied material
included dried up blood stains.
Results: UGT1A1*28 genotype (homozygotic mutation) as well as male sex influence
neonate hyperbilirubinemia (p<0,05).
Conclusions: Identification of UGT1A1 gene polymorphism can explain the causes of
neonate hiperbilirubinemia in children with no risk factors. Moreover it would allow
individual treatment options. It would also be useful in patients’ development as UDPglucuronosyltransferase is engaged in metabolism of many widely used drugs. The performed
analysis justify further UGT1A1 gene polymorphism studies in Polish population and can be
useful in determination of an treatment algorithm for neonates suffering from
hiperbilirubinemia.
Key words: Neonate hyperbilirubinemia, UGT1A1 gene polymorphism, Gilbert’s syndrome,
Crigler-Najjar syndrome, UDP-glucuronosyltransferase