Morska łódź rybacka tzw. pomeranka

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku
Morska łódź rybacka tzw. pomeranka
Numer inwentarza: CMM/BO/352
Tytuł: Morska łódź rybacka tzw. pomeranka
Autor: Augustyn Czapp
Czas powstania: lata 50. XX wieku
Rodzaj: technika, etnografia
Miejsce powstania: Wierzchucino, Polska
Miejsce pozyskania: Wierzchucino, Polska
Materiał: drewno, metal, włókno,
Technika: szkutnictwo
Materiał i technika Na płaskiej, belkowej stępce osadzona wygięta dziobnica i
opisowo: prosta tylnica wzmocnione węzłówkami. Poszycie
zakładkowe z ośmiu pasów składanych każdy z dwóch
klepek. Usztywnienie poprzeczne z dziewięciu denników
zaopatrzonych w przepusty sięgające czwartego-piątego
pasa poszycia. Wręgi usytuowane pomiędzy dennikami
sięgają trzeciego pasa. Wręgi skrajne, 1 i 11, dochodzą do
stępki. W środkowej części stępki otwór z nadbudowaną
skrzynią mieczową wspartą o ławkę, za skrzynią blokowe
gniazdo masztu. W części dziobowej druga ławka
wzmocniona podobnie jak pierwsza węzłówkami opartymi o
reling. Na relingu blokowe gniazda dulek. W części rufowej
łoże silnika, ster zawieszony na specjalnym metalowym
wsporniku z utworzeniem okna na śrubę napędową. W
wyposażeniu maszt z wantami i sztagiem, żagiel gaflowy
rozpinany na gaflu z interesującą, baryłkowatą szponą.
Kadłub łodzi malowany powyżej linii wodnej na żółto, poniżej
smołowany.
Dział: HISTORIA BUDOWNICTWA OKRĘTOWEGO
Lokalizacja: Hel, Muzeum Rybołówstwa, skansen
Data dodania: 18/09/2012
Bibliografia: J. Litwin, Polskie szkutnictwo ludowe XX wieku, Gdańsk 1995,
ss. 304–307.
Opis: Łódź zbudowana przez rybaka, Augustyna Czappa z
Wierzchucina w 1958 r., do połowów dorsza i łososia. Pan A.
Czapp wykonał pomerankę na wzór łodzi uprzednio przez
niego stosowanej, którą demontował do odpowiedniego
odwzorowania. Pomeranka była typem łodzi rybackiej
stosowanej na zachodnim wybrzeżu Bałtyku, adaptowana
została do potrzeb rybołówstwa w rejonie Helu ok. 1870 r.
(nazywana łodzią strądową). Pomeranki miały długość od 8,5
do 9 metrów; szerokość 2,4 do 2,6 m; wysokość ok. 1 m.
Były to łodzie płaskodenne, przystosowane do wciągania na
plażę. Do 1908 r. wyposażone w boczne miecze, później
przerabiane na miecze szybrowe. Pierwsze pomeranki
przejęte z Pomorza Zachodniego miały ożaglowanie
rozprzowe, później (na początku XX wieku) zamieniono je na
gaflowe. Pomeranki używane były przede wszystkim przez
rybaków we wsiach na zachód od Władysławowa. Na
Półwyspie Helskim używano ich rzadziej, najczęściej do
przewozu ryb na targowiska w Pucku, Gdyni i Gdańsku.
Pomeranki były natomiast popularne wśród rybaków w Gdyni
i Sopocie. Pierwsze pomeranki pływały wyłącznie na żaglu.
Silniki upowszechniły się w latach 60. XX wieku.
Strona 1 z 1